مەنالار تەرجىمىسى سۈرە كەھپ - قۇرئان كەرىم قىسقىچە تەپسىرىنىڭ ئۆزبەكچە تەرجىمىسى - بەت نومۇرى 303 - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

ئايەت: 84

إِنَّا مَكَّنَّا لَهُۥ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِن كُلِّ شَيۡءٖ سَبَبٗا

Дарҳақиқат, Биз уни ер юзига ҳукмрон қилдик ва унга барча орзу-умидларига етишиши учун имконият яратиб бердик.

ئايەت: 85

فَأَتۡبَعَ سَبَبًا

Шу билан у ўз мақсадига етиш учун Биз кўрсатиб қўйган йўлга отланди.

ئايەت: 86

حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَغۡرِبَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَغۡرُبُ فِي عَيۡنٍ حَمِئَةٖ وَوَجَدَ عِندَهَا قَوۡمٗاۖ قُلۡنَا يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِمَّآ أَن تُعَذِّبَ وَإِمَّآ أَن تَتَّخِذَ فِيهِمۡ حُسۡنٗا

Ер юзини кезиб юриб, унинг бир чеккасига - қуёш ботадиган жойига келиб қолди. Қараса, у бир қора лойқа қайноқ булоққа ботаётгандек. Ўша ерда бир кофир қавмга дуч келди. Унга танлаш ихтиёрини бериб дедик: "Эй Зулқарнайн, ё уларни ўлдирасан, азоблайсан ёки уларга яхшилик қиласан".

ئايەت: 87

قَالَ أَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوۡفَ نُعَذِّبُهُۥ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِۦ فَيُعَذِّبُهُۥ عَذَابٗا نُّكۡرٗا

Зулқарнайн деди: "Олдин уларни Аллоҳга бандалик қилишга даъват этамиз. Ким бизнинг даъватимиздан кейин ҳам Аллоҳга ширк келтиришида давом этиб, ўзига ўзи зулм қилаверса, уни қатл этиш билан жазолаймиз. Кейин у Қиёмат куни Парвардигори ҳузурига қайтиб борганида У Зот ҳам уни жуда қаттиқ азоблар".

ئايەت: 88

وَأَمَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَلَهُۥ جَزَآءً ٱلۡحُسۡنَىٰۖ وَسَنَقُولُ لَهُۥ مِنۡ أَمۡرِنَا يُسۡرٗا

Аллоҳга иймон келтириб, яхши амал қилган киши учун эса жаннат бордир. Жаннат унинг иймони ва солиҳ амали учун Парвардигори тарафидан ато этилган мукофотдир. Биз ҳам унга ишларимизда майин, мулойим муомалада бўламиз.

ئايەت: 89

ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا

Энди ернинг бу тарафига, қуёш чиқадиган томонига йўл олди.

ئايەت: 90

حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ مَطۡلِعَ ٱلشَّمۡسِ وَجَدَهَا تَطۡلُعُ عَلَىٰ قَوۡمٖ لَّمۡ نَجۡعَل لَّهُم مِّن دُونِهَا سِتۡرٗا

Қуёш чиқадиган жойга борганида унинг бир қавм устига тушаётганини кўрди. Кўрдики, Биз у қавмга қуёшдан тўсадиган уйлар ёки дарахт сояларини яратиб бермаганмиз.

ئايەت: 91

كَذَٰلِكَۖ وَقَدۡ أَحَطۡنَا بِمَا لَدَيۡهِ خُبۡرٗا

Зулқарнайн яна олдингидек буйруқ берди. Биз ундаги қувват ва салтанатнинг барча икир-чикирларидан ҳам воқифмиз.

ئايەت: 92

ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا

Кейин машриққа ҳам эмас, мағрибга ҳам эмас, улар орасидаги бошқа бир тарафга йўл олди.

ئايەت: 93

حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ بَيۡنَ ٱلسَّدَّيۡنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوۡمٗا لَّا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ قَوۡلٗا

Икки тоғ оралиғига етиб борганида ҳеч қандай гапни уқмайдиган бир қавмга дуч келди.

ئايەت: 94

قَالُواْ يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِنَّ يَأۡجُوجَ وَمَأۡجُوجَ مُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَهَلۡ نَجۡعَلُ لَكَ خَرۡجًا عَلَىٰٓ أَن تَجۡعَلَ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَهُمۡ سَدّٗا

Дедилар: "Эй Зулқарнайн, Яъжуж ва Маъжуж (инсонлардан иборат бўлган икки йирик халқ) ер юзида қотиллик ва бошқа бузғунчиликларни қилиб юрадилар. Сенга ҳаққингни берсак, биз билан уларнинг ўртасига бир тўсиқ қуриб берасанми?"

ئايەت: 95

قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيۡرٞ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجۡعَلۡ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُمۡ رَدۡمًا

Зулқарнайн деди: "Парвардигорим менга берган подшоҳлик, салтанат мен учун сизлар берадиган мол-давлатдан яхшироқдир. Менга ишчи кучи ва асбоб-ускунадан ёрдам беринглар, мен сизлар билан улар орасига бир тўсиқ қуриб бераман.

ئايەت: 96

ءَاتُونِي زُبَرَ ٱلۡحَدِيدِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا سَاوَىٰ بَيۡنَ ٱلصَّدَفَيۡنِ قَالَ ٱنفُخُواْۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَعَلَهُۥ نَارٗا قَالَ ءَاتُونِيٓ أُفۡرِغۡ عَلَيۡهِ قِطۡرٗا

Темир парчаларини келтиринг". Улар келтирдилар. Улар уюлиб икки тоғ билан баробар бўлди. Шунда ишчиларга: "Энди бу парчаларни ўт қилиб ёқинглар", деди. Темир парчалари роса қизиганидан кейин эса: "Мис олиб келинглар, унинг устидан қуяман", деди.

ئايەت: 97

فَمَا ٱسۡطَٰعُوٓاْ أَن يَظۡهَرُوهُ وَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ لَهُۥ نَقۡبٗا

Тўсиқ жуда баланд бўлгани сабабли Яъжуж ва Маъжуж унинг устига чиқа олмадилар. Остидан тешиб ҳам ўта олмадилар.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• أن ذا القرنين أحد الملوك المؤمنين الذين ملكوا الدنيا وسيطروا على أهلها، فقد آتاه الله ملكًا واسعًا، ومنحه حكمة وهيبة وعلمًا نافعًا.

Зулқарнайн бутун дунёга ҳукмронлик қилган иймонли подшоҳ бўлган. Аллоҳ унга жуда катта подшоҳликни ато этган. Унга ҳикмат, ҳайбат ва фойдали илм берган.

• من واجب الملك أو الحاكم أن يقوم بحماية الخلق في حفظ ديارهم، وإصلاح ثغورهم من أموالهم.

Халқни ҳимоя қилиш, юртни қўриқлаш ва етишмовчиликларнинг ўрнини тўлдириш масъулияти подшоҳ ёки ҳокимнинг зиммасидадир.

• أهل الصلاح والإخلاص يحرصون على إنجاز الأعمال ابتغاء وجه الله.

Ихлоси бор солиҳ одам ишларини Аллоҳнинг ризосини истаб қилади.