Маънолар таржимаси Сура Абаса сураси - الترجمة القيرغيزية - Қуръони Карим қомуси

Абаса

Оят: 1

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ

(Пайгамбар) кабагын бүркөп, жүзүн буруп алды,^[1]

[1] Сүрөнүн түшүү себеби төмөндөгүчө: Пайгамбарыбыз саллаллоху алайхи ва саллам Меккенин этибарлуу байларын динге даават кылып отурганда, шариятка өтө берилген, өзүн ширктен жана башка чоң күнөөлөрдүн тазалаган Абдуллах ибн Умм-Мактум деген сокур киши келип, бир маселе сурайт. Ал пайгамбардын бош эмес экенин көрбөгөн. Пайгамбар саллаллоху алайхи ва саллам болсо, сөзүнүн бөлүнгөнүнө ачууланып, кабагын бүркөп, жооп бербей, байлар менен сүйлөшүүсүн улантат. Бирок, бул байлар жанагы сокур киши сыяктуу күнөө иштерден өздөрүн тазалабаган, динге өзү умтулуп келбеген кишилер эле. Аллах таала пайгамбарынын бул жоругунун ката экенин эскертип, аны жемелеп, ушул сүрөнү түшүргөн. «Абаса» «кабак бүркөдү», «маңдайын тырыштырды» деген мааниде.

Оят: 2

أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ

алдына (маселе сурап) сокур киши келгенде.

Оят: 3

وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ

(Оо, Мухаммад!) Сен кайдан билесиң, ал (сокур киши жаман кулк-мүнөздөрдөн) тазадыр!

Оят: 4

أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ

Же болбосо, (Аллах тааланы) эскерээр, анан эскермеси ага пайда берээр?!

Оят: 5

أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ

Ал эми, муктаж эмес адам(дар келгенде)

Оят: 6

فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ

сен ошо(лор)го бурулуп алдың!

Оят: 7

وَمَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ

(Бирок), алардын тазарбай (ыйманга келбей) калуусуна сен жоопкер эмессиң.

Оят: 8

وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ

Ал эми, сага чуркап келген (сокур ) адам…

Оят: 9

وَهُوَ يَخۡشَىٰ

(Аллахтан жана кыямат күндөн) коркот эле.

Оят: 10

فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ

Сен андан алагды болуп калдың!

Оят: 11

كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ

Жок! (Оо, Мухаммад! Эми андай кылбагын!) Бул (аяттар сага Аллах тарабынан) эскерме-сабак.

Оят: 12

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ

Ким кааласа – аны эскерет.^[1]

[1] Кийинки аяттарда Аллах таала бул аяттардын кадырын, пакизалыгын жана улуулугун баяндайт.

Оят: 13

فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ

(Аяттар Лавхул Махфуз деп аталган) Улук Барактар да,

Оят: 14

مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۭ

(Лавхул Махфуз) Таза–Пакиза (жана кадыр баркы) Жогору.

Оят: 15

بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ

(Жана) периштелердин колунда.

Оят: 16

كِرَامِۭ بَرَرَةٖ

(Алар) Өтө улук, аябай таза (ишенимдүү)

Оят: 17

قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ

Наалаты инсан! Аны эмне (мынчалык) аша чапкан каапырга айлантты?!

Оят: 18

مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ

Ал (Аллах) аны эмнеден жаратты эле?!

Оят: 19

مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ

Бир тамчы (бел) суудан жараткан! Анан аны(н жаралуу баскычтарын өлчөп,) тагдыр кылган.

Оят: 20

ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ

Андан кийин (бул дүйнөгө келгенде) ага жолдорду^[1] оңой кылып берди.

[1] Дүйнө – тиричилик жолдорун оңой-жеңил кылды. Ал эми, кааласа диний багытта эң оңой, эң жеңил дин менен Аллахтын ыраазычылыгын таба турган кылды.

Оят: 21

ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ

Андан соң анын жанын алып, мүрзөгө койду.

Оят: 22

ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ

Андан соң Өзү каалаган кезде (кыяматта) кайрадан тирилтип алат.

Оят: 23

كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ

Жок! Ал өзүнө (Аллах) буюрган парыздарды эч аткарбады!

Оят: 24

فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ

Эми, инсан (бой көтөрө бербей) өзүнүн тамак-ашына карабайбы?!^[1]

[1] Кайдан келди алар?! Кантип жаралды?! Өзү жаратып алдыбы?! Жок! Бардыгы Аллахтын нээматтары!

Оят: 25

أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا

Сууну (асмандан) мол-көл кылып мына Биз жаадырдык!

Оят: 26

ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا

Андан соң жерди жарып,

Оят: 27

فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا

(ар түрдүү) данды (жана өсүмдүктөрдү) өндүрдүк:

Оят: 28

وَعِنَبٗا وَقَضۡبٗا

жүзүмдөрдү, көк чөптөрдү,

Оят: 29

وَزَيۡتُونٗا وَنَخۡلٗا

зайтундарды, курмаларды,

Оят: 30

وَحَدَآئِقَ غُلۡبٗا

коюу бактарды,

Оят: 31

وَفَٰكِهَةٗ وَأَبّٗا

мөмө-жемиштерди, жашылчаларды.

Оят: 32

مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ

Силер жана чарба айбандарыңар пайдалангыла деп.

Оят: 33

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ

Эми, качан (кулактарды) тундуруучу (кыяматтагы) айкырык (Сур кернейинин экинчи тартылуусу) келгенде...,

Оят: 34

يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ

Ал күнү киши өзүнүн ага-инисинен качып калат.

Оят: 35

وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ

Апасы менен атасынан дагы.

Оят: 36

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ

Аялы менен балдарынан дагы!

Оят: 37

لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ

(Анткени) ал күнү ар бир адам үчүн аны (башкаларга) көңүл бурдурбай коё турган (өтө оор) абал болот!

Оят: 38

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ

Ал күнү (ыймандуу) жүздөр албырып,

Оят: 39

ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ

күлүп-жайнап, кубанычтуу!

Оят: 40

وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ

(ыймансыз) жүздөрдү ал күндө чаң-тозон каптап,

Оят: 41

تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ

караңгылык ороп алат!

Оят: 42

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ

Дал ошолор каапыр, шүгүрсүз адамдар!^[1]

[1] Алар Раббиси канчалык нээмат – жакшылык берсе да шүгүр кылбай, кайра Аллахтын жолуна каршы чыгышты! Аллах бардыгыбызды ушундай каапырлыктан сактасын!