سوره انعام
每章的意义:
تقرير عقيدة التوحيد والرد على ضلالات المشركين.
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمٰتِ وَالنُّوْرَ ؕ۬— ثُمَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُوْنَ ۟
توصیف نمودن به کمال مطلق، و ستایش با برترین نیکی ها همراه با محبت، از آن پروردگاری است که آسمان ها و زمین را بدون نمونه ی قبلی آفرید، و شب و روز را که در پی یکدیگر می آیند، پدید آورد پس شب را تاریک و روز را روشن ساخت، با این وجود کسانی که کفر ورزیدند، دیگران را با او همتا و شریک قرار می دهند.
阿拉伯语经注:
هُوَ الَّذِیْ خَلَقَكُمْ مِّنْ طِیْنٍ ثُمَّ قَضٰۤی اَجَلًا ؕ— وَاَجَلٌ مُّسَمًّی عِنْدَهٗ ثُمَّ اَنْتُمْ تَمْتَرُوْنَ ۟
- ای مردم- او سبحانه ذاتی است که شما را از گِل آفرید آنگاه که پدرتان آدم را از این ماده خلق کرد، سپس او سبحانه مدت اقامت شما در زندگی دنیا را تعیین کرد، و سررسیدی دیگر که کسی جز او تعالی نمی‌داند برای برانگیختن شما در روز قیامت مشخص نمود، با این وجود شما در قدرت او بر برانگیختن تردید می‌کنید.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ اللّٰهُ فِی السَّمٰوٰتِ وَفِی الْاَرْضِ ؕ— یَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهْرَكُمْ وَیَعْلَمُ مَا تَكْسِبُوْنَ ۟
او سبحانه معبود برحق در آسمان‌ها و زمین است، هیچ‌چیز بر او پوشیده نمی‌ماند، زیرا او از نیّات و اقوال و اعمالی که پنهان می‌دارید و آشکار می‌کنید آگاه است، و به‌زودی جزای آن را به شما خواهد داد.
阿拉伯语经注:
وَمَا تَاْتِیْهِمْ مِّنْ اٰیَةٍ مِّنْ اٰیٰتِ رَبِّهِمْ اِلَّا كَانُوْا عَنْهَا مُعْرِضِیْنَ ۟
و برای مشرکان هیچ دلیلی از جانب پروردگارشان نمی‌آمد مگر اینکه بدون اهمیت به آن، آن را رها می‌کردند. دلایل روشن و براهین آشکار و دلالت‌کننده بر توحید الله، و نشانه‌های دلالت‌کننده بر راستگویی رسولانش نزدشان آمده است، با این وجود، بدون اینکه به آنها اهمیتی قائل شوند، از آنها روی برگرداندند.
阿拉伯语经注:
فَقَدْ كَذَّبُوْا بِالْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ ؕ— فَسَوْفَ یَاْتِیْهِمْ اَنْۢبٰٓؤُا مَا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟
و اگر آنها از این دلایل روشن و براهین آشکار روی برگرداندند [جای تعجب نیست؛ زیرا] از دلایل و براهین روشن‌تر از آن نیز روی برگردانده‌اند، چون قرآن را که محمد صلی الله علیه وسلم آورده تکذیب کردهاند، و به‌زودی خواهند دانست آنچه را که نزدشان آمد و به تمسخر می‌گرفتند، همان حق است، آنگاه که در روز قیامت عذاب را مشاهده می‌کنند.
阿拉伯语经注:
اَلَمْ یَرَوْا كَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنْ قَرْنٍ مَّكَّنّٰهُمْ فِی الْاَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَّكُمْ وَاَرْسَلْنَا السَّمَآءَ عَلَیْهِمْ مِّدْرَارًا ۪— وَّجَعَلْنَا الْاَنْهٰرَ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهِمْ فَاَهْلَكْنٰهُمْ بِذُنُوْبِهِمْ وَاَنْشَاْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْنًا اٰخَرِیْنَ ۟
آیا این کافران از سنت الله در نابودی امت‌های ستمگر آگاه نشده‌اند؟! به‌راستی که الله قبل از آنها، امت‌های زیادی را نابود کرد که از اسباب قدرت و ماندن در زمین مواردی به آنها عطا کرده بود که هرگز به این کافران نداده است، و باران‌هایی پیاپی برایشان فرو فرستاد، و رودهایی جاری زیر مسکن‌های‌شان برای آنها روان ساخت، آنگاه از الله نافرمانی کردند، پس الله آنها را به‌سبب گناهانی که مرتکب شدند نابود کرد، و امت‌های دیگری را پس از آنها آفرید.
阿拉伯语经注:
وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَیْكَ كِتٰبًا فِیْ قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوْهُ بِاَیْدِیْهِمْ لَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّا سِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟
- ای رسول- اگر کتابی نوشته‌شده در ورق‌ها برایت نازل می‌کردیم، و آن را به چشم مشاهده می‌کردند، و از طریق لمس‌کردن دست به آن یقین پیدا می‌کردند، باز هم از روی لجاجت و سرسختی به آن ایمان نمی‌آوردند، و به‌طور قطع می‌گفتند: آنچه آورده‌ای چیزی جز سحری آشکار به شمار نمی‌رود، پس هرگز به آن ایمان نمی‌آوریم.
阿拉伯语经注:
وَقَالُوْا لَوْلَاۤ اُنْزِلَ عَلَیْهِ مَلَكٌ ؕ— وَلَوْ اَنْزَلْنَا مَلَكًا لَّقُضِیَ الْاَمْرُ ثُمَّ لَا یُنْظَرُوْنَ ۟
و این کافران گفتند: اگر الله فرشته‌ای همراه محمد صلی الله علیه وسلم فرو می‌فرستاد که با ما سخن می‌گفت و گواهی می‌داد که محمد صلی الله علیه وسلم رسول است، ایمان می‌آوردیم. و اگر فرشته‌ای با توصیفی که آنها خواستند فرو می‌فرستادیم و آنها ایمان نمی‌آوردند، به‌طور قطع آنها را نابود می‌کردیم، و هنگام نزول فرشته مهلتی برای توبه نمی‌یافتند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• شدة عناد الكافرين، وبيان إصرارهم على الكفر على الرغم من قيام الحجة عليهم بالأدلة الحسية.
• التأمل في سنن الله تعالى في السابقين لمعرفة أسباب هلاكهم والحذر منها.
وَلَوْ جَعَلْنٰهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنٰهُ رَجُلًا وَّلَلَبَسْنَا عَلَیْهِمْ مَّا یَلْبِسُوْنَ ۟
و اگر فرشته‌ای را به عنوان رسول نزدشان می‌فرستادیم، به‌طور قطع او را به صورت انسانی درمی‌آوردیم تا بتوانند سخنانش را بشنوند و از او فرابگیرند؛ زیرا از شنیدن و فراگرفتن از فرشته در شکل اصلی‌اش که الله او را بر آن شکل آفریده است ناتوان هستند، و اگر او را به شکل انسانی درمی‌آوردیم، امر بر آنها مشتبه می‌شد.
阿拉伯语经注:
وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِیْنَ سَخِرُوْا مِنْهُمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟۠
پس اگر اینها با درخواست نزول فرشته همراه تو، تمسخر می‌کنند، قبل از تو نیز امت‌هایی رسولان‌شان را به تمسخر و ریشخند گرفتند، آنگاه عذابی که آن را انکار می‌کردند و هرگاه از آن ترسانده می‌شدند به ریشخند می‌گرفتند، آنها را فراگرفت.
阿拉伯语经注:
قُلْ سِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ ثُمَّ اَنْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِیْنَ ۟
- ای رسول- به این تکذیب‌کنندگان استهزاکننده بگو: در زمین بگردید، سپس بیندیشید کسانی‌که رسولان الله را تکذیب کردند چه سرانجامی داشته‌اند، به‌راستی پس از آن‌که در عزت و نیرومندی بودند، عذاب الله به آنها رسیده است.
阿拉伯语经注:
قُلْ لِّمَنْ مَّا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— قُلْ لِّلّٰهِ ؕ— كَتَبَ عَلٰی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ ؕ— لَیَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ لَا رَیْبَ فِیْهِ ؕ— اَلَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
- ای رسول- به آنها بگو: مالکیت آسمان‌ها و زمین و آنچه در میان آن دو است از آنِ کیست؟ بگو: مالکیت تمام آنها از آنِ الله است. از روی لطف به بندگانش، رحمت را بر خویش واجب گردانیده است، چنانکه در عذاب آنها تعجیل نمی‌کند، مگر اینکه توبه نکنند. همگی آنها را در روز قیامت گرد خواهد آورد، و هیچ تردیدی در این روز نیست. کسانی‌که با کفر به الله به خودشان زیان رساندند، ایمان نمی‌آورند تا خود را از زیان نجات دهند.
阿拉伯语经注:
قُلْ اَغَیْرَ اللّٰهِ اَتَّخِذُ وَلِیًّا فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَهُوَ یُطْعِمُ وَلَا یُطْعَمُ ؕ— قُلْ اِنِّیْۤ اُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ اَوَّلَ مَنْ اَسْلَمَ وَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
- ای رسول- به مشرکان که بتها و غیر آن را همراه الله عبادت می‌کنند بگو: آیا عاقلانه است یاوری غیر از الله بگیرم تا کارم را به او بسپارم و از او یاری بخواهم؟! درحالی‌که او ذاتی است که آسمان‌ها و زمین را بدون نمونۀ قبلی آفرید، زیرا قبلا بر آفرینش این دو اقدام نکرده بود، و او ذاتی است که هر یک از بندگانش را بخواهد روزی می‌دهد، و هیچ‌یک از بندگانش به او روزی نمی‌رساند، زیرا او از بندگانش بی‌نیاز است، و بندگانش به او محتاجند، - ای رسول- بگو: همانا پروردگارم سبحانه به من فرمان داده تا نخستین فرد از این امت باشم که از الله فرمان‌برداری می‌کند و در برابر او تسلیم و فروتن است، و مرا نهی فرموده از اینکه از کسانی باشم که دیگران را با او شریک می‌گردانند.
阿拉伯语经注:
قُلْ اِنِّیْۤ اَخَافُ اِنْ عَصَیْتُ رَبِّیْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیْمٍ ۟
- ای رسول- بگو: من می‌ترسم از اینکه اگر با ارتکاب شرک و سایر گناهان که الله بر من حرام گردانیده است، یا ترک ایمان و سایر طاعات که مرا به آن فرمان داده است نافرمانی الله را بکنم، در روز قیامت مرا به عذاب بزرگی گرفتار سازد.
阿拉伯语经注:
وَاِنْ یَّمْسَسْكَ اللّٰهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهٗۤ اِلَّا هُوَ ؕ— وَاِنْ یَّمْسَسْكَ بِخَیْرٍ فَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
- ای فرزند آدم- اگر آسیبی از جانب الله به تو برسد، جز الله هیچ‌کس نمی‌تواند آن را از تو دفع کند، و اگر خیری از جانب او تعالی به تو برسد، هیچ‌کس نمی‌تواند آن را از تو بازدارد، و هیچ بازگرداننده‌ای برای بخشش او وجود ندارد، زیرا او تعالی بر هر چیزی چیره است، و هیچ‌چیز نمی‌تواند او را ناتوان سازد.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهٖ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟
و او تعالی بر بندگانش چیره است و بر آنها غلبه دارد، از هر جانب بر آنها برتر است، به‌گونه‌ای که نمی‌توانند او را ناتوان سازند، و هیچ‌کس بر او چیره نمی‌شود، همگی در برابر او فروتن هستند، چنانکه سزاوار او تعالی است بالاتر از بندگانش قرار دارد، و در آفرینش و تدبیر و شَرعش بسیار داناست، و ذات دانایی است که هیچ‌چیز بر او پوشیده نمی‌ماند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• بيان حكمة الله تعالى في إرسال كل رسول من جنس من يرسل إليهم؛ ليكون أبلغ في السماع والوعي والقبول عنه.
بیان حکمت الله متعال در فرستادن هر رسولی از جنس کسانی‌که به‌سوی آنها فرستاده می‌شد، تا در شنیدن و یادگیری و پذیرفتن از او مؤثرتر باشد.
• الدعوة للتأمل في أن تكرار سنن الأوّلين في العصيان قد يقابله تكرار سنن الله تعالى في العقاب.
دعوت به اندیشیدن در اینکه در مقابل تکرار سنت‌های نخستینیان در نافرمانی، تکرار سنت‌های الله تعالی در عذاب قرار دارد.
• أن ما يصيب البشر من بلاء ليس له صارف إلا الله، وأن ما يصيبهم من خير فلا مانع له إلا الله، فلا رَادَّ لفضله، ولا مانع لنعمته.
هر آسیبی که به انسان می‌رسد، بازگرداننده‌ای جز الله ندارد، و هر خیری که به او می‌رسد جز الله هیچ بازدارنده‌ای برایش نیست، پس هیچ بازدارنده‌ای برای بخشش او تعالی، و هیچ مانعی برای نعمت او سبحانه وجود ندارد.
قُلْ اَیُّ شَیْءٍ اَكْبَرُ شَهَادَةً ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۫— شَهِیْدٌۢ بَیْنِیْ وَبَیْنَكُمْ ۫— وَاُوْحِیَ اِلَیَّ هٰذَا الْقُرْاٰنُ لِاُنْذِرَكُمْ بِهٖ وَمَنْ بَلَغَ ؕ— اَىِٕنَّكُمْ لَتَشْهَدُوْنَ اَنَّ مَعَ اللّٰهِ اٰلِهَةً اُخْرٰی ؕ— قُلْ لَّاۤ اَشْهَدُ ۚ— قُلْ اِنَّمَا هُوَ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ وَّاِنَّنِیْ بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُشْرِكُوْنَ ۟ۘ
- ای رسول- به مشرکان که تو را تکذیب می‌کنند بگو: چه چیزی بزرگترین و برترین گواهی بر راستگویی من است؟ بگو: گواهی الله بزرگترین و برترین دلیل راستگویی من است، او تعالی میان من و شما گواه است، از آنچه نزدتان آورده‌ام، و از آنچه به‌زودی به آن بازگردانده می‌شوید آگاه است، و الله این قرآن را بر من وحی کرده است تا با آن شما و هرکس از انسان‌ها و جن‌ها را که قرآن به او برسد بترسانم، - ای مشرکان- شما اعتقاد دارید که معبودهای دیگری همراه الله وجود دارند. - ای رسول- بگو: به آنچه شما بیان می‌کنید گواهی نمی‌دهم چون باطل است، همانا الله، معبودی یگانه است که هیچ شریکی ندارد، و من از تمام آنچه شریک او تعالی قرار می‌دهید بیزارم.
阿拉伯语经注:
اَلَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ یَعْرِفُوْنَهٗ كَمَا یَعْرِفُوْنَ اَبْنَآءَهُمْ ۘ— اَلَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟۠
یهودیان که تورات را به آنها داده‌ایم و نصاری که انجیل را به آنها داده‌ایم، پیامبر محمد صلی الله علیه وسلم را به صورت کامل می‌شناسند، همان‌گونه که پسران خودشان را از پسران دیگران تشخیص می‌دهند، اما آنها کسانی هستند که با واردساختن خویش در آتش، بر خویشتن زیان رساندند، پس ایمان نمی‌آورند.
阿拉伯语经注:
وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِهٖ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُفْلِحُ الظّٰلِمُوْنَ ۟
هیچ‌کس ستمکارتر از آن کسی نیست که شریکی برای الله نسبت داده، و او را همراه الله متعال عبادت کرده است، یا آیات او تعالی را که بر رسولش فرو فرستاده تکذیب کرده است، همانا ستمکاران با نسبت‌دادن شریک برای الله و تکذیب آیاتش، اگر توبه نکنند، هرگز رستگار نخواهند شد.
阿拉伯语经注:
وَیَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِیْعًا ثُمَّ نَقُوْلُ لِلَّذِیْنَ اَشْرَكُوْۤا اَیْنَ شُرَكَآؤُكُمُ الَّذِیْنَ كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ ۟
و روز قیامت را به یاد آور آنگاه که همگی آنها را گرد می‌آوریم، و هیچ‌یک از آنها را به جای نمی‌گذاریم، سپس برای توبیخ کسانی‌که همراه الله دیگران را عبادت کردند به آنها می‌گوییم: شریکان شما که به دروغ ادعا می‌کردید شریکان الله هستند، کجایند؟!
阿拉伯语经注:
ثُمَّ لَمْ تَكُنْ فِتْنَتُهُمْ اِلَّاۤ اَنْ قَالُوْا وَاللّٰهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِیْنَ ۟
عذرخواهی آنها پس از این آزمایش فقط این است که از معبودهای‌شان بیزاری می‌جویند، و به دروغ می‌گویند: به الله پروردگار ما سوگند، که در دنیا به تو مشرک نبودیم، بلکه به تو ایمان داشتیم، و تو را یگانه می‌دانستیم.
阿拉伯语经注:
وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّسْتَمِعُ اِلَیْكَ ۚ— وَجَعَلْنَا عَلٰی قُلُوْبِهِمْ اَكِنَّةً اَنْ یَّفْقَهُوْهُ وَفِیْۤ اٰذَانِهِمْ وَقْرًا ؕ— وَاِنْ یَّرَوْا كُلَّ اٰیَةٍ لَّا یُؤْمِنُوْا بِهَا ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءُوْكَ یُجَادِلُوْنَكَ یَقُوْلُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّاۤ اَسَاطِیْرُ الْاَوَّلِیْنَ ۟
- ای رسول- از مشرکان کسانی هستند که وقتی قرآن تلاوت می‌کنی به تو گوش می‌دهند، اما از آنچه که به آن گوش فرا می‌دهند بهره‌ای نمی‌برند؛ زیرا به‌سبب دشمنی و رویگردانی آنها، ما بر دل‌های‌شان پوشش‌هایی نهاده‌ایم که قرآن را درک نکنند، و گوش‌های‌شان را از شنیدنِ سودمند کر کرده‌ایم، و هر اندازه دلایل روشن و حجت‌های آشکار ببینند به آن ایمان نمی‌آورند، تا آنجا که وقتی نزدت می‌آیند و در مورد حق، به باطل با تو جدال می‌کنند، می‌گویند: آنچه آورده‌ای فقط از کتاب‌های نخستین گرفته و اقتباس شده است.
阿拉伯语经注:
وَهُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَیَنْـَٔوْنَ عَنْهُ ۚ— وَاِنْ یُّهْلِكُوْنَ اِلَّاۤ اَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۟
و آنها مردم را از ایمان به رسول صلی الله علیه وسلم نهی می‌کنند، و از آن دوری می‌گزینند، پس نه می‌گذارند کسی از آن بهره ببرد، و نه خودشان از آن بهره می‌برند، اما با این کار فقط خودشان را نابود می‌سازند، و نمی‌دانند آنچه را که انجام می‌دهند، به نابودی خودشان منجر می‌گردد.
阿拉伯语经注:
وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلَی النَّارِ فَقَالُوْا یٰلَیْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِاٰیٰتِ رَبِّنَا وَنَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟
و – ای رسول- اگر آنگاه که در روز قیامت بر آتش عرضه می‌شوند ببینی که از روی افسوس می‌گویند: کاش به زندگی دنیا بازگردیم، و آیات الله را تکذیب نکنیم، و از مؤمنان به الله باشیم- از بدحالی آنها شگفت‌زده خواهی شد.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• بيان الحكمة في إرسال النبي عليه الصلاة والسلام بالقرآن، من أجل البلاغ والبيان، وأعظم ذلك الدعوة لتوحيد الله.
بیان حکمت در ارسال پیامبر صلی الله علیه وسلم با قرآن، برای ابلاغ و بیان، و اینکه بزرگترین حکمت آن، دعوت به توحید الله است.
• نفي الشريك عن الله تعالى، ودحض افتراءات المشركين في هذا الخصوص.
بَلْ بَدَا لَهُمْ مَّا كَانُوْا یُخْفُوْنَ مِنْ قَبْلُ ؕ— وَلَوْ رُدُّوْا لَعَادُوْا لِمَا نُهُوْا عَنْهُ وَاِنَّهُمْ لَكٰذِبُوْنَ ۟
امر، آن‌گونه که آنها می‌گویند اگر بازگردانده شوند ایمان می‌آورند نیست، بلکه این سخن‌شان که آن را پنهان می‌داشتند بر آنها آشکار شده است که: (به الله سوگند ما مشرک نبودیم)، آنگاه که اعضای‌شان علیه آنها گواهی می‌دهند، و به فرض اگر به دنیا بازگردند، به کفر و شرک، که از آن نهی شده‌اند برخواهند گشت، زیرا آنها در این وعده که در صورت بازگشت، ایمان می‌آورند دروغ می‌گویند.
阿拉伯语经注:
وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلٰی رَبِّهِمْ ؕ— قَالَ اَلَیْسَ هٰذَا بِالْحَقِّ ؕ— قَالُوْا بَلٰی وَرَبِّنَا ؕ— قَالَ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ ۟۠
و –ای رسول- اگر این منکران رستاخیز را وقتی در برابر پروردگارشان نگه داشته می‌شوند ببینی، از بدحالی‌شان شگفت‌زده می‌شوی. آنگاه که الله به آنها می‌فرماید: آیا این رستاخیز که آن را تکذیب می‌کردید، حقی ثابت که هیچ شک و تردیدی در آن راه ندارد نیست؟! می‌گویند: به پروردگارمان که ما را آفرید سوگند می‌خوریم که همان حقیقت ثابتی است که شکی در آن راه ندارد، آنگاه الله خطاب به آنها می‌فرماید: پس به‌سبب اینکه به این روز کفر می‌ورزیدید عذاب را بچشید؛ زیرا در زندگی دنیا آن را تکذیب می‌کردید.
阿拉伯语经注:
قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِلِقَآءِ اللّٰهِ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوْا یٰحَسْرَتَنَا عَلٰی مَا فَرَّطْنَا فِیْهَا ۙ— وَهُمْ یَحْمِلُوْنَ اَوْزَارَهُمْ عَلٰی ظُهُوْرِهِمْ ؕ— اَلَا سَآءَ مَا یَزِرُوْنَ ۟
کسانی‌که رستاخیز روز قیامت را تکذیب کردند و ایستادن در برابر الله را بعید پنداشتند، به‌طور قطع زیان کردهاند؛ تا آنگاه که وقتی قیامت، ناگهانی و بدون آگاهی قبلی آنها را فرا می‌گیرد با پشیمانی زیاد می‌گویند: دریغا بر ما و آرزوهای از دست رفته‌مان، به‌خاطر آنچه که در مورد الله کوتاهی کردیم که به او کفر ورزیدیم و برای روز قیامت آماده نشدیم، درحالی‌که بدی‌های‌شان را بر پشت خویش حمل می‌کنند، چه بد است آن بدی‌هایی که به دوش می‌کشند.
阿拉伯语经注:
وَمَا الْحَیٰوةُ الدُّنْیَاۤ اِلَّا لَعِبٌ وَّلَهْوٌ ؕ— وَلَلدَّارُ الْاٰخِرَةُ خَیْرٌ لِّلَّذِیْنَ یَتَّقُوْنَ ؕ— اَفَلَا تَعْقِلُوْنَ ۟
و زندگی دنیا که به آن تکیه می‌کنند، چیزی نیست جز سرگرمی و مایۀ فریب برای کسی‌که در دنیا، آنچه الله را راضی می‌سازد انجام نمی‌دهد، و اما سرای آخرت بهتر است برای کسانی‌که با انجام ایمان و طاعت که به آن امر شده است، و ترک شرک و معصیت که از آن نهی صورت گرفته است، از الله می‌ترسند. - ای مشرکان- آیا در این امر نمی‌اندیشید؟! تا ایمان بیاورید و اعمال صالح انجام دهید.
阿拉伯语经注:
قَدْ نَعْلَمُ اِنَّهٗ لَیَحْزُنُكَ الَّذِیْ یَقُوْلُوْنَ فَاِنَّهُمْ لَا یُكَذِّبُوْنَكَ وَلٰكِنَّ الظّٰلِمِیْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ یَجْحَدُوْنَ ۟
- ای رسول- ما میدانیم که از اینکه مشرکان تو را در ظاهر تکذیب می‌کنند غمگین می‌شوی. بدان که آنها در دل تو را تکذیب نمی‌کنند؛ چون به راستگویی و امانت تو آگاه هستند، اما آنها گروه ستمکاری هستند که کار تو را در ظاهر انکار می‌کنند، حال آن‌که در نفس خویش به آن یقین دارند.
阿拉伯语经注:
وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوْا عَلٰی مَا كُذِّبُوْا وَاُوْذُوْا حَتّٰۤی اَتٰىهُمْ نَصْرُنَا ۚ— وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمٰتِ اللّٰهِ ۚ— وَلَقَدْ جَآءَكَ مِنْ نَّبَاۡ الْمُرْسَلِیْنَ ۟
و گمان مبر که این تکذیب مخصوص رسالت تو است؛ زیرا رسولان پیش از تو نیز تکذیب شدند و اقوام‌شان به آنها آزار رساندند، اما آنها با صبر در راه دعوت و جهاد در راه الله با این مسأله برخورد کردند تا یاری الله آنها را فرا گرفت، و برای یاری‌ای که الله آن را فرض گردانیده و رسولانش را به آن وعده داده است هیچ تغییردهنده‌ای نیست، و – ای رسول- قصه‌های رسولان پیش از تو و آنچه از اقوام‌شان به آنها رسید و پیروزی‌ای که الله در مقابل دشمنان‌شان بر آنها بخشید و دشمنان‌شان را نابود کرد به تو رسیده است.
阿拉伯语经注:
وَاِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَیْكَ اِعْرَاضُهُمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَبْتَغِیَ نَفَقًا فِی الْاَرْضِ اَوْ سُلَّمًا فِی السَّمَآءِ فَتَاْتِیَهُمْ بِاٰیَةٍ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَی الْهُدٰی فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْجٰهِلِیْنَ ۟
و –ای رسول- تکذیب و رویگردانی آنها از حقیقتی که برایشان آورده‌ای بر تو دشوار است، پس اگر می‌توانی سوراخی در زمین یا پلکانی به‌سوی آسمان بیابی تا دلیل و برهانی غیر از دلیلی که تو را با آن تقویت کرده‌ایم برایشان بیاوری این کار را انجام بده، و اگر الله گردآوری آنها را بر هدایتی که آن را آورده‌ای می‌خواست، به‌طور قطع آنان را جمع می‌کرد، اما از روی حکمتی فراگیر این امر را نمی‌خواهد، پس از جاهلان به این امر مباش، تا از حسرت اینکه ایمان نیاورده‌اند از بین نروی.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• من عدل الله تعالى أنه يجمع العابد والمعبود والتابع والمتبوع في عَرَصات القيامة ليشهد بعضهم على بعض.
الله تعالی بر اساس عدالت خویش، عابد و معبود و تابع و متبوع را در میدان‌های قیامت گرد می‌آوَرَد تا علیه یکدیگر گواهی دهند.
• ليس كل من يسمع القرآن ينتفع به، فربما يوجد حائل مثل ختم القلب أو الصَّمَم عن الانتفاع أو غير ذلك.
چنین نیست که هرکس به قرآن گوش دهد از آن بهره بگیرد؛ شاید مانعی مانند مُهر دل یا نشنیدن با نیت بهره‌بردن یا مانعی دیگر وجود داشته باشد.
• بيان أن المشركين وإن كانوا يكذبون في الظاهر فهم يستيقنون في دواخلهم بصدق النبي عليه الصلاة والسلام.
بیان اینکه مشرکان هر چند در ظاهر تکذیب می‌کنند اما در درون خویش به راستگویی پیامبر صلی الله علیه وسلم یقین دارند.
• تسلية النبي عليه الصلاة والسلام ومواساته بإعلامه أن هذا التكذيب لم يقع له وحده، بل هي طريقة المشركين في معاملة الرسل السابقين.
تسلی و دلداری‌دادن پیامبر صلی الله علیه وسلم با آگاه نمودن او از اینکه این تکذیب فقط در مورد رسالت او واقع نشده است، بلکه این امر، روش مشرکان در برخورد با رسولان پیشین است.
اِنَّمَا یَسْتَجِیْبُ الَّذِیْنَ یَسْمَعُوْنَ ؔؕ— وَالْمَوْتٰی یَبْعَثُهُمُ اللّٰهُ ثُمَّ اِلَیْهِ یُرْجَعُوْنَ ۟
قطعاً دعوت تو را کسانی اجابت می‌کنند و می‌پذیرند که کلام را می‌شنوند و می‌فهمند، و کافران، مردگان بی‌ارزشی هستند که دل‌های‌شان مرده است، و الله در روز قیامت مردگان را برمی‌انگیزاند، سپس فقط به‌سوی او بازمی‌گردند تا جزای آنچه را از پیش فرستاده‌اند به آنها بدهد.
阿拉伯语经注:
وَقَالُوْا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ اٰیَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖ ؕ— قُلْ اِنَّ اللّٰهَ قَادِرٌ عَلٰۤی اَنْ یُّنَزِّلَ اٰیَةً وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
و مشرکان برای رساندن آزار و پشت گوش انداختن ایمان گفتند: چرا نشانه‌ای شگفت بر محمد نازل نمی‌شود تا دلیلی از جانب پروردگارش مبنی بر راستگویی او در آنچه که آورده است باشد؟ - ای رسول- بگو: همانا الله می‌تواند نشانه‌ای را بر اساس آنچه می‌خواهید فرو فرستد، اما بیشتر این کافران که نزول نشانه را درخواست می‌کنند نمی‌دانند که فروفرستادن نشانه‌ها طبق حکمت او تعالی است، نه طبق خواسته‌های آنها، زیرا اگر نشانه را بر اساس خواست آنها فرو فرستد آنگاه ایمان نیاورند، به‌طور قطع آنها را نابود خواهد ساخت.
阿拉伯语经注:
وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِی الْاَرْضِ وَلَا طٰٓىِٕرٍ یَّطِیْرُ بِجَنَاحَیْهِ اِلَّاۤ اُمَمٌ اَمْثَالُكُمْ ؕ— مَا فَرَّطْنَا فِی الْكِتٰبِ مِنْ شَیْءٍ ثُمَّ اِلٰی رَبِّهِمْ یُحْشَرُوْنَ ۟
و هیچ حیوانی در روی زمین حرکت نمی‌کند، و هیچ پرنده‌ای در آسمان پرواز نمی‌کند مگر اینکه – ای فرزندان آدم- گروه‌هایی مانند شما در آفرینش و روزی هستند، هیچ‌چیز را در لوح محفوظ رها نکردیم مگر اینکه آن را ثبت کرده‌ایم، و علم همگی آنها نزد الله است، سپس در روز قیامت فقط به‌سوی پروردگارتان جمع می‌شوید تا میان شما داوری کند، آنگاه هر یک را بر اساس آنچه که سزاوارش است جزا دهد.
阿拉伯语经注:
وَالَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا صُمٌّ وَّبُكْمٌ فِی الظُّلُمٰتِ ؕ— مَنْ یَّشَاِ اللّٰهُ یُضْلِلْهُ ؕ— وَمَنْ یَّشَاْ یَجْعَلْهُ عَلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
و کسانی‌که آیات ما را تکذیب کردند، مانند کرانی هستند که نمی‌شنوند، و گنگانی که سخن نمی‌گویند، و افزون بر آن، در تاریکی‌ها هستند که نمی‌بینند، پس کسی‌که چنین حالتی دارد چگونه هدایت می‌شود؟! الله گمراهی هر یک از مردم را بخواهد او را گمراه می‌سازد، و هدایت هرکس را بخواهد، او را با قرار دادن در راه مستقیمی که هیچ کجی و انحرافی ندارد هدایت می‌کند.
阿拉伯语经注:
قُلْ اَرَءَیْتَكُمْ اِنْ اَتٰىكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ اَوْ اَتَتْكُمُ السَّاعَةُ اَغَیْرَ اللّٰهِ تَدْعُوْنَ ۚ— اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان بگو: به من خبر دهید که اگر عذابی از جانب الله یا قیامت که به شما وعده داده شده که خواهد آمد، شما را فراگیرد، آیا در این هنگام غیر الله را می‌طلبید تا مصیبت و سختی‌ای را که بر شما نازل شده است برطرف سازد، اگر در این ادعا که معبودهای شما نفع می‌رسانند یا آسیب را برطرف می‌سازند راستگو هستید؟!
阿拉伯语经注:
بَلْ اِیَّاهُ تَدْعُوْنَ فَیَكْشِفُ مَا تَدْعُوْنَ اِلَیْهِ اِنْ شَآءَ وَتَنْسَوْنَ مَا تُشْرِكُوْنَ ۟۠
حقیقت آن است که در آن لحظه کسی غیر از آفریدگارتان را نمی خوانید، اگر بخواهد مصیبت را از شما دور کرده و زیان را از شما دفع می کند، چرا که سرپرستی این امر به دست اوست و بر آن تواناست، ولی معبودهایتان را که شریک قرار دادید، رها می کنید، چرا که می دانید آن ها نفع و زیانی نمی رسانند.
阿拉伯语经注:
وَلَقَدْ اَرْسَلْنَاۤ اِلٰۤی اُمَمٍ مِّنْ قَبْلِكَ فَاَخَذْنٰهُمْ بِالْبَاْسَآءِ وَالضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمْ یَتَضَرَّعُوْنَ ۟
- ای رسول- به‌طور قطع به‌سوی امت‌هایی که پیش از تو بودند رسولانی فرستادیم و آنها را تکذیب کردند، و از آنچه که آورده بودند روی گرداندند، آنگاه آنها را با سختی‌هایی مانند فقر و آسیب‌های جسمی مانند بیماری مجازات کردیم تا در برابر پروردگارشان تواضع و فروتنی کنند.
阿拉伯语经注:
فَلَوْلَاۤ اِذْ جَآءَهُمْ بَاْسُنَا تَضَرَّعُوْا وَلٰكِنْ قَسَتْ قُلُوْبُهُمْ وَزَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطٰنُ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
اگر وقتی عذاب ما نزدشان آمد در برابر الله خواری و فروتنی می‌کردند تا عذاب را از آنها بردارد، به‌طور قطع به آنها رحم می‌کردیم اما آنها چنین نکردند، بلکه دل‌های‌شان سخت شد، پس عبرت و اندرز نگرفتند، و شیطان کفر و گناهانی را که انجام می‌دادند برایشان آراست، پس آنچه را انجام می‌دادند ادامه دادند.
阿拉伯语经注:
فَلَمَّا نَسُوْا مَا ذُكِّرُوْا بِهٖ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ اَبْوَابَ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا فَرِحُوْا بِمَاۤ اُوْتُوْۤا اَخَذْنٰهُمْ بَغْتَةً فَاِذَا هُمْ مُّبْلِسُوْنَ ۟
پس وقتی فقر و بیماری شدید که به وسیله آن اندرز داده شده بودند را نادیده انگاشتند، و به اوامر الله عمل نکردند، با گشودن درهای روزی بر رویشان، و ثروتمند کردن‌شان پس از فقر، آنها را به عذاب نزدیک کردیم، و بدن‌های‌شان را پس از بیماری سالم کردیم، تا اینکه ناسپاسی و گردنکشی کردند، و به آنچه از آن بهره‌مند شده بودند کاملاً شیفته شدند، عذاب ما ناگهان آنها را فراگرفت، آنگاه سرگشته شده و از آنچه آرزو می‌کردند ناامید شدند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• تشبيه الكفار بالموتى؛ لأن الحياة الحقيقية هي حياة القلب بقَبوله الحق واتباعه طريق الهداية.
تشبیه کافران به مردگان؛ زیرا زندگی حقیقی، زنده بودن دل است، آنگاه که حق را بپذیرد و راه هدایت را پیروی کند.
قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَخَذَ اللّٰهُ سَمْعَكُمْ وَاَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلٰی قُلُوْبِكُمْ مَّنْ اِلٰهٌ غَیْرُ اللّٰهِ یَاْتِیْكُمْ بِهٖ ؕ— اُنْظُرْ كَیْفَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ ثُمَّ هُمْ یَصْدِفُوْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان بگو: به من خبر دهید که اگر الله شما را با گرفتن گوش‌های‌تان کر کند، و با گرفتن چشم‌های‌تان کور گرداند، و بر دل‌های‌تان مُهر نهد، آنگاه هیچ‌چیز نفهمید؛ کدام معبود بر حقی است که این موارد را که از دست داده‌اید به شما بازگرداند؟ - ای رسول- بیندیش که چگونه دلایل را برایشان بیان می‌کنیم، و براهین گوناگونی می‌آوریم، سپس آنها از این دلایل و براهین روی می‌گردانند!
阿拉伯语经注:
قُلْ اَرَءَیْتَكُمْ اِنْ اَتٰىكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ بَغْتَةً اَوْ جَهْرَةً هَلْ یُهْلَكُ اِلَّا الْقَوْمُ الظّٰلِمُوْنَ ۟
- ای رسول- به آنها بگو: به من خبر دهید که اگر عذاب الله ناگهانی و بدون اینکه آن را احساس کنید یا ظاهر و آشکارا شما را فراگیرد، کسی به این عذاب گرفتار نمی‌شود مگر کسانی‌که با کفر به الله و تکذیب رسولانش ستم کردند.
阿拉伯语经注:
وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِیْنَ اِلَّا مُبَشِّرِیْنَ وَمُنْذِرِیْنَ ۚ— فَمَنْ اٰمَنَ وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُوْنَ ۟
و رسولانی را فقط برای اطلاع اهل ایمان و اهل طاعت، از نعمت‌های ماندگاری که پایان نمی‌پذیرد و از بین نمی‌رود و آنها را شاد می‌کند، و ترساندن کافران و گناهکاران از عذاب شدید ما می‌فرستیم، پس هرکس به رسولان ایمان آورد، وعملش را اصلاح کند، در آنچه که در آخرت‌شان در پیش دارند ترسی بر آنها نیست، و بر آنچه از سهام دنیوی که از دست داده‌اند اندوهگین و حسرت‌زده نمی‌شوند.
阿拉伯语经注:
وَالَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا یَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوْا یَفْسُقُوْنَ ۟
阿拉伯语经注:
قُلْ لَّاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ عِنْدِیْ خَزَآىِٕنُ اللّٰهِ وَلَاۤ اَعْلَمُ الْغَیْبَ وَلَاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ اِنِّیْ مَلَكٌ ۚ— اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا یُوْحٰۤی اِلَیَّ ؕ— قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْاَعْمٰی وَالْبَصِیْرُ ؕ— اَفَلَا تَتَفَكَّرُوْنَ ۟۠
- ای رسول- به این مشرکان بگو: به شما نمی‌گویم: گنجینه‌های روزیِ الله نزد من است که هرگونه بخواهم در آن تصرف کنم. و به شما نمی‌گویم: من غیب می‌دانم، جز آنچه که الله از طریق وحی مرا از آن آگاه می‌سازد. و به شما نمی‌گویم: من یکی از فرشتگان هستم، بلکه من فرستاده‌ای از جانب الله هستم، و جز آنچه را که بر من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم، آنچه را که ندارم ادعا نمی‌کنم، - ای رسول- به آنها بگو: آیا کافر که از دیدن حق کور است، و مؤمن که حق را می‌بیند و به آن ایمان می‌آورد یکسان هستند؟ - ای مشرکان- آیا با عقل‌های‌تان در نشانه‌هایی که پیرامون شما وجود دارد نمی‌اندیشید.
阿拉伯语经注:
وَاَنْذِرْ بِهِ الَّذِیْنَ یَخَافُوْنَ اَنْ یُّحْشَرُوْۤا اِلٰی رَبِّهِمْ لَیْسَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِهٖ وَلِیٌّ وَّلَا شَفِیْعٌ لَّعَلَّهُمْ یَتَّقُوْنَ ۟
و –ای رسول- با این قرآن کسانی را بترسان که می‌ترسند در روز قیامت به‌سوی پروردگارشان گرد آورده شوند. هیچ کارسازی غیر از الله برایشان نیست که برایشان سود برساند، و هیچ شفیعی ندارند که آسیب را از آنها برطرف کند، باشد که آنها با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی الله از او تعالی بترسند، زیرا اینها هستند که از قرآن بهره می‌برند.
阿拉伯语经注:
وَلَا تَطْرُدِ الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَدٰوةِ وَالْعَشِیِّ یُرِیْدُوْنَ وَجْهَهٗ ؕ— مَا عَلَیْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ وَّمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَیْهِمْ مِّنْ شَیْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُوْنَ مِنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
و –ای رسول- برای متوجه ساختن بزرگان مشرکان به‌سوی خود، مسلمانان فقیر را که در آغاز و پایان روز همواره مشغول عبادت الله هستند و او تعالی را مخلصانه عبادت می‌کنند، از خود دور نکن، چیزی از حساب این فقرا بر عهدۀ تو نیست؛ حساب آنها فقط نزد پروردگارشان است، و چیزی از حساب تو نیز بر عهدۀ آنها نیست؛ اگر تو آنها را از مجلس خویش دور سازی، قطعاًً از کسانی خواهی بود که از حدود الله گذشته‌اند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• الأنبياء بشر، ليس لهم من خصائص الربوبية شيء البتة، ومهمَّتهم التبليغ، فهم لا يملكون تصرفًا في الكون، فلا يعلمون الغيب، ولا يملكون خزائن رزق ونحو ذلك.
پیامبران علیهم السلام انسان هستند، و به‌طور قطع ذره‌ای از خصوصیات ربوبیّت را ندارند، و وظیفۀ آنها تبلیغ است؛ پس هیچ تصرفی در هستی ندارند، علم غیب نمی‌دانند، و مالک خزینه‌های روزی و غیر آن نیستند.
وَكَذٰلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِّیَقُوْلُوْۤا اَهٰۤؤُلَآءِ مَنَّ اللّٰهُ عَلَیْهِمْ مِّنْ بَیْنِنَا ؕ— اَلَیْسَ اللّٰهُ بِاَعْلَمَ بِالشّٰكِرِیْنَ ۟
و این‌چنین برخی از آنها را به برخی دیگر آزمودیم، چنانکه در بهره دنیوی‌شان آنها را متفاوت قرار دادیم، تا با این کار آنها را بیازماییم که کافران ثروتمند به مؤمنان فقیر بگویند: آیا الله از میان ما، هدایت را برای این فقرا بخشیده است؟! اگر ایمان خیر می‌بود آنها به آن از ما پیشی نمی‌گرفتند، زیرا ما اهل پیشی‌گرفتن هستیم. آیا الله نسبت به شکرگزاران نعمت‌هایش داناتر نیست، تا آنها را به ایمان توفیق دهد، و نسبت به کافران به خودش داناتر نیست تا دست از یاری‌شان بکشد تا ایمان نیاورند؟! آری الله در مورد آنها داناتر است.
阿拉伯语经注:
وَاِذَا جَآءَكَ الَّذِیْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِاٰیٰتِنَا فَقُلْ سَلٰمٌ عَلَیْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلٰی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ ۙ— اَنَّهٗ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوْٓءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِهٖ وَاَصْلَحَ ۙ— فَاَنَّهٗ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
و –ای رسول- وقتی مؤمنان به آیات ما که مدرک راستگویی آنچه آورده‌ای هستند نزد تو بیایند، برای گرامی‌داشتن‌شان، جواب سلام‌شان را بده، و آنها را به رحمت گستردۀ الله مژده بده، زیرا الله از روی بخشش، رحمت را بر خویشتن واجب گردانیده است، پس هرکس از شما که در حالت جهالت و نادانی مرتکب گناهی شود، سپس بعد از ارتکاب گناه توبه کند، و عملش را اصلاح گرداند، الله گناهی را که مرتکب شده است برایش می‌آمرزد؛ زیرا الله نسبت به بندگان توبه‌کارش بسیار آمرزنده و مهربان است.
阿拉伯语经注:
قُلْ اِنِّیْ نُهِیْتُ اَنْ اَعْبُدَ الَّذِیْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— قُلْ لَّاۤ اَتَّبِعُ اَهْوَآءَكُمْ ۙ— قَدْ ضَلَلْتُ اِذًا وَّمَاۤ اَنَا مِنَ الْمُهْتَدِیْنَ ۟
- ای رسول- بگو: همانا الله مرا از عبادت کسانی‌که شما آنها را به جای الله عبادت می‌کنید نهی فرموده است، - ای رسول- بگو: از هوس‌های شما در عبادت غیر الله پیروی نمی‌کنم، زیرا اگر در این مورد از هوس‌های شما پیروی کنم از راه حق گمراه خواهم بود، و به آن هدایت نخواهم شد، و این حالت، شأن هرکسی است که به جای برهانی از جانب الله، از هوس پیروی کند.
阿拉伯语经注:
قُلْ اِنِّیْ عَلٰی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّیْ وَكَذَّبْتُمْ بِهٖ ؕ— مَا عِنْدِیْ مَا تَسْتَعْجِلُوْنَ بِهٖ ؕ— اِنِ الْحُكْمُ اِلَّا لِلّٰهِ ؕ— یَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَیْرُ الْفٰصِلِیْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان بگو: همانا من بر دلیل آشکاری از جانب پروردگارم هستم، نه بر هوس؛ و شما این برهان را تکذیب کردید، عذاب و آیات خارق‌العاده‌ای که خواستار تعجیل در آن هستید نزد من نیست، بلکه فقط به دست الله است، پس حکم – از جمله آنچه درخواست می‌کنید- فقط برای الله است، او تعالی حق را می‌گوید و به آن حکم می‌کند، و او سبحانه بهترین کسی است که حق‌دار و دروغ‌پرداز را از یکدیگر مشخص می‌کند.
阿拉伯语经注:
قُلْ لَّوْ اَنَّ عِنْدِیْ مَا تَسْتَعْجِلُوْنَ بِهٖ لَقُضِیَ الْاَمْرُ بَیْنِیْ وَبَیْنَكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ اَعْلَمُ بِالظّٰلِمِیْنَ ۟
- ای رسول- به آنان بگو: اگر عذابی را که خواستار تعجیل آن هستید، پیشِ من و یا در دستِ من بود به‌طور قطع آن را بر شما فرو می‌فرستادم، و در این صورت کار میان من و شما به پایان می‌رسید، و الله نسبت به ستمکاران داناتر است که چقدر به آنها مهلت دهد و چه زمانی آنها را مجازات کند.
阿拉伯语经注:
وَعِنْدَهٗ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَاۤ اِلَّا هُوَ ؕ— وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَّرَقَةٍ اِلَّا یَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِیْ ظُلُمٰتِ الْاَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَّلَا یَابِسٍ اِلَّا فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟
و گنجینه های غیب فقط نزدِ الله متعال است، جز او كسى از آن آگاه نيست، و از تمام مخلوقات اعم از حیوانات، گیاهان و جمادات که دریایی و یا خشکی زيست هستند، آگاه است، و هیچ برگی (از درختی) در هیچ مکانی نمی افتد، و هیچ دانه ی پنهانی در زمین، و هیچ تر و خشکی وجود ندارد، مگر این که در کتابی آشكار که همان لوح محفوظ است، ثبت شده است.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• الله تعالى يجعل العباد بعضهم فتنة لبعض، فتتفاوت درجاتهم في الرزق وفي الكفر والإيمان، والكفر والإيمان ليس منوطًا بسعة الرزق وضيقه.
الله تعالی بعضی از بندگان را سبب آزمایش بعضی دیگر قرار می‌دهد، چنانکه در روزی و کفر و ایمان به آنها درجات متفاوتی می‌دهد. و کفر و ایمان، مشروط به گستردگی و تنگی روزی نیست.
• من أخلاق الداعية طلاقة الوجه وإلقاء التحية والتبسط والسرور بأصحابه.
• على الداعية اجتناب الأهواء في عقيدته ومنهجه وسلوكه.
• إثبات تفرد الله عز وجل بعلم الغيب وحده لا شريك له، وسعة علمه في ذلك، وأنه لا يفوته شيء ولا يعزب عنه من مخلوقاته شيء إلا وهو مثبت مدوَّن عنده سبحانه بأدق تفاصيله.
اثبات انحصار علم غیب به الله، به تنهایی و بدون شریک، و علم گستردۀ او تعالی در این مورد، و اینکه ذره‌ای بر او پوشیده نمی‌ماند و هیچ‌چیز از مخلوقاتش از او پنهان نمی‌ماند مگر اینکه با ریزترین جزئیات نزد او سبحانه ثبت و تدوین شده است.
وَهُوَ الَّذِیْ یَتَوَفّٰىكُمْ بِالَّیْلِ وَیَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ یَبْعَثُكُمْ فِیْهِ لِیُقْضٰۤی اَجَلٌ مُّسَمًّی ۚ— ثُمَّ اِلَیْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ یُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟۠
و الله همان ذاتی است که هنگام خواب ارواح شما را به صورت موقت می‌گیرد، و از کارهایی که در روز هنگام فعالیت انجام می‌دهید آگاه است، سپس بعد از اینکه ارواح شما را با خواب گرفت در روز شما را از نو زنده می‌گردانَد تا کارهای‌تان را انجام دهید، تا آنگاه که مهلت از پیش تعیین شده زندگی‌تان نزد الله به پایان رسد، سپس بازگشت‌تان با برانگیخته شدن در روز قیامت فقط به‌سوی اوست، سپس شما را از آنچه که در زندگی دنیایی‌تان انجام می‌دادید باخبر می‌سازد و جزای آن را به شما می‌دهد.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهٖ وَیُرْسِلُ عَلَیْكُمْ حَفَظَةً ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَ اَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا یُفَرِّطُوْنَ ۟
و الله بر بندگانش چیره و غالب است، از هر نظر بر آنها برتر است، ذاتی است که هر چیزی در برابر او فروتنی می‌کند، آن‌گونه که شایستۀ شکوه او سبحانه است بالاتر از بندگانش قرار دارد. و –ای مردم- فرشتگانی گرامی بر شما می‌فرستد که اعمال شما را تا زمانی‌که مدت عمر یکی از شما سپری می‌شود و فرشتۀ مرگ و دستیاران وی روحش را قبض می‌کنند برمی‌شمرند، و این فرشتگان در آنچه که به آن فرمان یافته‌اند کوتاهی نمی‌کنند.
阿拉伯语经注:
ثُمَّ رُدُّوْۤا اِلَی اللّٰهِ مَوْلٰىهُمُ الْحَقِّ ؕ— اَلَا لَهُ الْحُكْمُ ۫— وَهُوَ اَسْرَعُ الْحٰسِبِیْنَ ۟
سپس تمام کسانی‌که ارواح‌شان قبض شده است به‌سوی الله که مالک حقیقی آنها است بازگردانیده می‌شوند تا آنها را در قبال اعمال‌شان جزا دهد، همان ذاتی که داوری ثمربخش و حکم عادلانه در مورد آنها از آنِ اوست، و او سریع‌ترین کسی است که شما را مورد محاسبه قرار می‌دهد و اعمال‌تان را برمی‌شمرد.
阿拉伯语经注:
قُلْ مَنْ یُّنَجِّیْكُمْ مِّنْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُوْنَهٗ تَضَرُّعًا وَّخُفْیَةً ۚ— لَىِٕنْ اَنْجٰىنَا مِنْ هٰذِهٖ لَنَكُوْنَنَّ مِنَ الشّٰكِرِیْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان بگو: چه کسی شما را از نابودکننده‌هایی که در تاریکی‌های خشکی و دریا با آن روبرو می‌شوید نجات می‌دهد و سالم نگه می‌دارد؟ درحالی‌که با فروتنی و درماندگی در نهان و آشکارا فقط او را در دعا می‌خوانید که: اگر پروردگارمان ما را از این حوادث نابودکننده سالم نگه دارد، به‌طور قطع از شکرگزاران نعمت‌هایش خواهیم بود که به ما ارزانی داشته است، به این نحو که غیر او را عبادت نمی‌کنیم.
阿拉伯语经注:
قُلِ اللّٰهُ یُنَجِّیْكُمْ مِّنْهَا وَمِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ اَنْتُمْ تُشْرِكُوْنَ ۟
- ای رسول- به آنها بگو: الله همان ذاتی است که شما را از این حوادث نابودکننده نجات می‌دهد، و شما را از هر اندوهی می‌رهاند، سپس شما بعد از این امر، در حالت گشایش، دیگران را همراه او شریک قرار می‌دهید، پس چه ستمی از آنچه که شما انجام می‌دهید بزرگتر است؟!
阿拉伯语经注:
قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلٰۤی اَنْ یَّبْعَثَ عَلَیْكُمْ عَذَابًا مِّنْ فَوْقِكُمْ اَوْ مِنْ تَحْتِ اَرْجُلِكُمْ اَوْ یَلْبِسَكُمْ شِیَعًا وَّیُذِیْقَ بَعْضَكُمْ بَاْسَ بَعْضٍ ؕ— اُنْظُرْ كَیْفَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُوْنَ ۟
-ای پیامبر- به آن ها بگو: الله متعال بر فرستادن عذابی از بالاى سرتان مانند سنگ، صاعقه و یا طوفان، و یا از زیر پایتان مانند زلزله و فرو بردن در زمین، بر شما تواناست، و یا شما را دچار اختلاف کند و هر یک از شما از هوا و هوس خویش پیروی کند تا این که با یکدیگر بجنگید، -ای پیامبر- با تأمل بنگر که چگونه دلایل و براهین گوناگون را آورده و برایشان بیان می کنیم، شاید بفهمند که آنچه تو آورده ای حق است و آنچه که آنان دارند، باطل است.
阿拉伯语经注:
وَاِذَا رَاَیْتَ الَّذِیْنَ یَخُوْضُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِنَا فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتّٰی یَخُوْضُوْا فِیْ حَدِیْثٍ غَیْرِهٖ ؕ— وَاِمَّا یُنْسِیَنَّكَ الشَّیْطٰنُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرٰی مَعَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِیْنَ ۟
و –ای رسول- هرگاه دیدی مشرکان با تمسخر و استهزا در مورد آیات ما سخن می‌گویند، از آنها دوری کن تا در سخنی بدون تمسخر و استهزا به آیات ما درآیند، و هرگاه شیطان تو را به فراموشی انداخت و با آنها نشستی، سپس متوجه شدی مجلس آنها را ترک کن و با این متجاوزان منشین.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• إثبات أن النومَ موتٌ، وأن الأرواح تُقْبض فيه، ثم تُرَد عند الاستيقاظ.
• الاستدلال على استحقاق الله تعالى للألوهية بدليل الفطرة، فإن أهل الكفر يؤمنون بالله تعالى ويرجعون لفطرتهم عند الاضطرار والوقوع في المهالك، فيسألون الله تعالى وحده.
استدلال با دلیل فطرت بر استحقاق الله تعالی به الوهیت؛ زیرا کافران به الله تعالی ایمان دارند و هنگام اضطرار و وقوع در حوادث نابودکننده، از روی فطرت، بازمی‌گردند، و فقط از الله تعالی می‌طلبند.
• إلزام المشركين بمقتضى سلوكهم، وإقامة الدليل على انقلاب فطرتهم، بكونهم يستغيثون بالله وحده في البحر عند الشدة، ويشركون به حين يسلمهم وينجيهم إلى البر.
الزام کردن مشرکان به لازمه ی رفتار خودشان، و اثبات این امر که سرشتشان تغییر یافته است؛ چرا که هنگام سختی در دریا فقط از الله طلب یاری می کنند، ولی زمانی که الله متعال آن ها را نجات داده و به خشکی می رساند، به او شرک می ورزند.
وَمَا عَلَی الَّذِیْنَ یَتَّقُوْنَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ وَّلٰكِنْ ذِكْرٰی لَعَلَّهُمْ یَتَّقُوْنَ ۟
و چیزی از حساب این ستمکاران بر عهدۀ کسانی‌که با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی الله، تقوای او تعالی را پیشه می‌کنند نیست، بلکه فقط این امر به عهده آنها است که ستمکاران را از کارهای منکری که مرتکب می‌شوند نهی کنند، باشد که از الله بترسند، آنگاه اوامرش را اجرا کنند و از نواهی او بپرهیزند.
阿拉伯语经注:
وَذَرِ الَّذِیْنَ اتَّخَذُوْا دِیْنَهُمْ لَعِبًا وَّلَهْوًا وَّغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَذَكِّرْ بِهٖۤ اَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ ۖۗ— لَیْسَ لَهَا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیٌّ وَّلَا شَفِیْعٌ ۚ— وَاِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَّا یُؤْخَذْ مِنْهَا ؕ— اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ اُبْسِلُوْا بِمَا كَسَبُوْا ۚ— لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِیْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِیْمٌ بِمَا كَانُوْا یَكْفُرُوْنَ ۟۠
-ای پیامبر- این مشرکان که دینشان را به بازی و سرگرمی گرفته اند و آن را به تمسخر گرفته و ریشخند می زنند، و زندگی دنیا، با کالاهای فانی اش آن ها را فریفته است را رها کن. -ای پیامبر- مردم را با قرآن اندرز بده تا کسی به سبب گناهانی که انجام می دهد، هلاک نشود، چرا که روز قیامت غیر از الله هیچ هم پيمانى وجود ندارد که از او یاری بجوید و هیچ شفیعی نیست که عذاب الهی را از او دفع کند، و هیچ فدیه ای در برابر عذاب الهی از او پذیرفته نمی شود. آنان كسانى هستند كه به سبب گناهانی كه كرده اند تسلیم عذاب الهی شده اند، و به سبب کفرشان در روز قیامت نوشیدنی ای بسیار داغ و عذابی دردناک دارند.
阿拉伯语经注:
قُلْ اَنَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَنْفَعُنَا وَلَا یَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلٰۤی اَعْقَابِنَا بَعْدَ اِذْ هَدٰىنَا اللّٰهُ كَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیٰطِیْنُ فِی الْاَرْضِ حَیْرَانَ ۪— لَهٗۤ اَصْحٰبٌ یَّدْعُوْنَهٗۤ اِلَی الْهُدَی ائْتِنَا ؕ— قُلْ اِنَّ هُدَی اللّٰهِ هُوَ الْهُدٰی ؕ— وَاُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ
- ای رسول- به این مشرکان بگو: آیا به جای الله بتهایی را عبادت کنیم که مالک هیچ نفعی نیستند تا به ما نفع برسانند و مالک هیچ زیانی نیستند که به ما زیانی برسانند، و پس از اینکه الله ما را به ایمان توفیق داد از آن بازگردیم، آنگاه مثل کسی شویم که شیاطین او را گمراه و سرگشته رها کردهاند که هیچ راهی نمی‌یابد، و یارانی بر راه راست دارد که او را به‌سوی حق می‌خوانند، اما او دعوت آنها را در آنچه او را به آن فرا می‌خوانند اجابت نمی‌کند؟ - ای رسول- به آنها بگو: به‌راستی هدایت الله، همان هدایت حق است، و الله به ما فرمان داده است که با پایبندی به توحید و عبادتش فقط تسلیم او باشیم، زیرا او پروردگار جهانیان است.
阿拉伯语经注:
وَاَنْ اَقِیْمُوا الصَّلٰوةَ وَاتَّقُوْهُ ؕ— وَهُوَ الَّذِیْۤ اِلَیْهِ تُحْشَرُوْنَ ۟
و ما را به برپایی نماز به کامل‌ترین صورت امر کرده است، و ما را به تقوای الهی با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی او تعالی امر کرده است؛ زیرا او ذاتی است که بندگان در روز قیامت فقط به‌سوی او گرد آورده می‌شوند تا جزای اعمال‌شان را به آنها بدهد.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّ ؕ— وَیَوْمَ یَقُوْلُ كُنْ فَیَكُوْنُ ؕ۬— قَوْلُهُ الْحَقُّ ؕ— وَلَهُ الْمُلْكُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّوْرِ ؕ— عٰلِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟
و او ذاتی است که آسمان‌ها و زمین را به حق آفرید، و روزی که الله به چیزی می‌فرماید: باش، ناگهان موجود می‌شود، آنگاه که در روز قیامت می‌فرماید، به‌پاخیزید، بی‌درنگ به‌پامی‌خیزند، سخن او تعالی، سخن راستی است که به‌طور قطع واقع خواهد شد، و فرمانروایی روز قیامت آنگاه که اسرافیل برای بار دوم در صور می‌دمد فقط برای او تعالی است، هرچه را پنهان و آشکار است می‌داند، و در آفرینش و تدبیرش بسیار داناست، و چنان ذات آگاهی است که هیچ‌چیز بر او پنهان نمی‌ماند، زیرا امور نهانی نزد او همانند امور آشکار است.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• الداعية إلى الله تعالى ليس مسؤولًا عن محاسبة أحد، بل هو مسؤول عن التبليغ والتذكير.
• الوعظ من أعظم وسائل إيقاظ الغافلين والمستكبرين.
وَاِذْ قَالَ اِبْرٰهِیْمُ لِاَبِیْهِ اٰزَرَ اَتَتَّخِذُ اَصْنَامًا اٰلِهَةً ۚ— اِنِّیْۤ اَرٰىكَ وَقَوْمَكَ فِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟
و –ای رسول- به یاد آور آنگاه که ابراهیم علیه السلام به پدر مشرک خویش آزر گفت: ای پدر من، آیا به جای الله، بتهایی را معبود می‌گیری و عبادت می‌کنی؟! به‌راستی که من، تو و قومت را که بتها را عبادت می‌کنند، به‌سبب اینکه غیر الله را عبادت می‌کنید در گمراهی آشکار، و سرگشتگی از راه حق می‌بینم، زیرا او سبحانه معبود برحق است، و غیر او معبودان باطلی هستند.
阿拉伯语经注:
وَكَذٰلِكَ نُرِیْۤ اِبْرٰهِیْمَ مَلَكُوْتَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَلِیَكُوْنَ مِنَ الْمُوْقِنِیْنَ ۟
و همان‌گونه که گمراهی پدر و قومش را به او نمایاندیم، فرمانروایی گستردۀ آسمان‌ها و زمین را نیز به او نمایاندیم، تا با این فرمانروایی گسترده، بر وحدانیت الله و استحقاق انحصاری او تعالی در عبادت استدلال کند؛ تا به یقین بداند که الله ذات واحدی است که هیچ شریکی ندارد، و بر هر چیزی تواناست.
阿拉伯语经注:
فَلَمَّا جَنَّ عَلَیْهِ الَّیْلُ رَاٰ كَوْكَبًا ۚ— قَالَ هٰذَا رَبِّیْ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَ قَالَ لَاۤ اُحِبُّ الْاٰفِلِیْنَ ۟
پس آنگاه که شب بر او تاریکی انداخت، ستاره‌ای دید، آنگاه گفت: این پروردگار من است، اما هنگامی‌که ستاره ناپدید شد گفت: کسی را که پنهان می‌شود دوست ندارم؛ زیرا معبود حقیقی، حاضری است که پنهان نمی‌شود.
阿拉伯语经注:
فَلَمَّا رَاَ الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هٰذَا رَبِّیْ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَ قَالَ لَىِٕنْ لَّمْ یَهْدِنِیْ رَبِّیْ لَاَكُوْنَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّآلِّیْنَ ۟
و هنگامی‌که ماه را در حال طلوع دید گفت: این پروردگار من است، اما هنگامی‌که پنهان شد گفت: اگر الله مرا به توحید و عبادت خویش به یگانگی، توفیق نداده بود، به‌طور قطع از گروهی بودم که از دین برحق او دور هستند.
阿拉伯语经注:
فَلَمَّا رَاَ الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هٰذَا رَبِّیْ هٰذَاۤ اَكْبَرُ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَتْ قَالَ یٰقَوْمِ اِنِّیْ بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُشْرِكُوْنَ ۟
و هنگامی‌که خورشید را در حال طلوع دید گفت: این طلوع‌کننده، پروردگار من است، این طلوع‌کننده از ستارگان و ماه بزرگتر است، اما هنگامی‌که پنهان شد گفت: ای قوم من، همانا من از آنچه با الله شریک قرار می‌دهید بیزارم.
阿拉伯语经注:
وَحَآجَّهٗ قَوْمُهٗ ؕ— قَالَ اَتُحَآجُّوْٓنِّیْ فِی اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰىنِ ؕ— وَلَاۤ اَخَافُ مَا تُشْرِكُوْنَ بِهٖۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّشَآءَ رَبِّیْ شَیْـًٔا ؕ— وَسِعَ رَبِّیْ كُلَّ شَیْءٍ عِلْمًا ؕ— اَفَلَا تَتَذَكَّرُوْنَ ۟
و قوم مشرکش، در توحید الله سبحانه با او به جدال پرداختند، و او را از تمثال‌های‌شان ترساندند. آنگاه ابراهیم علیه السلام به آنها گفت: آیا در توحید و یگانگی الله در عبادت، با من جدال می‌کنید، درحالی‌که پروردگارم مرا به آن توفیق داده است، و از تمثال‌های شما نمی‌ترسم، زیرا آنها مالک هیچ ضرری نیستند که به من ضرر برسانند و مالک هیچ نفعی نیستند که به من نفع برسانند مگر اینکه الله بخواهد، زیرا هرچه الله بخواهد انجام می‌شود، و علم الله همراه همه چیز است. چنانکه هیچ‌چیز نه در زمین و نه در آسمان بر او پوشیده نمی‌ماند، پس –ای قوم من- آیا کفر و شرک به الله را که بر آن هستید به یاد نمی‌آورید تا فقط به الله ایمان آورید؟!
阿拉伯语经注:
وَكَیْفَ اَخَافُ مَاۤ اَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُوْنَ اَنَّكُمْ اَشْرَكْتُمْ بِاللّٰهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهٖ عَلَیْكُمْ سُلْطٰنًا ؕ— فَاَیُّ الْفَرِیْقَیْنِ اَحَقُّ بِالْاَمْنِ ۚ— اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ۟ۘ
و چگونه از بتهایی که به جای الله عبادت می‌کنید بترسم، درحالی‌که شما به دلیل شرک‌تان به الله، آنچه را الله آفریده است با او شریک قرار دادید بدون اینکه دلیلی برای این کار داشته باشید؟! پس کدام‌یک از این دو گروه به امنیت و سلامت سزاوارترند: گروه موحدان یا گروه مشرکان؟ اگر می‌دانید که کدام‌یک سزاوارتر هستند پس از آن پیروی کنید، و – بدون تردید- سزاوارترین این دو گروه، همان گروه مؤمنان مُوَحّد است.
阿拉伯语经注:
اَلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَلَمْ یَلْبِسُوْۤا اِیْمَانَهُمْ بِظُلْمٍ اُولٰٓىِٕكَ لَهُمُ الْاَمْنُ وَهُمْ مُّهْتَدُوْنَ ۟۠
کسانی‌که به الله ایمان آورده‌اند و از احکام او پیروی کردهاند، و ایمان‌شان را با شرک درنیامیخته‌اند، ایمنی و سلامتی فقط برای آنها است، نه دیگران؛ و آنها توفیق‌یافتگانند. پروردگارشان آنها را به راه هدایت توفیق داده است.
阿拉伯语经注:
وَتِلْكَ حُجَّتُنَاۤ اٰتَیْنٰهَاۤ اِبْرٰهِیْمَ عَلٰی قَوْمِهٖ ؕ— نَرْفَعُ دَرَجٰتٍ مَّنْ نَّشَآءُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟
و این حجت یعنی ﴿فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالأَمْنِ﴾ [الأنعام: 81] که ابراهیم علیه السلام با آن بر قومش چیره شد تا اینکه حجت‌شان را قطع کرد، همان حجت ماست که او را به آن توفیق دادیم تا در برابر قومش با آن استدلال کند، و آن را به او عطا کردیم، مراتب هر یک از بندگانمان را که بخواهیم در دنیا و آخرت بالا می‌بریم، - ای رسول- همانا پروردگار تو در آفرینش و تدبیرش بسیار داناست و نسبت به بندگانش آگاهی کاملی دارد.
阿拉伯语经注:
وَوَهَبْنَا لَهٗۤ اِسْحٰقَ وَیَعْقُوْبَ ؕ— كُلًّا هَدَیْنَا ۚ— وَنُوْحًا هَدَیْنَا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّیَّتِهٖ دَاوٗدَ وَسُلَیْمٰنَ وَاَیُّوْبَ وَیُوْسُفَ وَمُوْسٰی وَهٰرُوْنَ ؕ— وَكَذٰلِكَ نَجْزِی الْمُحْسِنِیْنَ ۟ۙ
و به ابراهیم، پسرش اسحاق و نوه‌اش یعقوب ( علیهم السلام ) را روزی دادیم، و هر یک از آن دو را به راه راست توفیق دادیم، و قبل از آنها نوح علیه السلام را توفیق دادیم، و از نسل نوح هر یک از داود و پسرش سلیمان و ایوب و یوسف و موسی و برادرش هارون ( علیهم السلام ) را به راه حق توفیق دادیم، و مانند این پاداش که به‌سبب نیکوکاری پیامبران علیهم السلام به آنها دادیم، به سایر نیکوکاران نیز به‌سبب نیکوکاری‌شان می‌دهیم.
阿拉伯语经注:
وَمِنْ اٰبَآىِٕهِمْ وَذُرِّیّٰتِهِمْ وَاِخْوَانِهِمْ ۚ— وَاجْتَبَیْنٰهُمْ وَهَدَیْنٰهُمْ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
و برخی از پدران‌شان و برخی از پسران‌شان و برخی از برادران‌شان را که خواستیم توفیق دادیم، و آنها را برگزیدیم، و آنها را به پیمودن راه مستقیم که همان راه توحید و طاعت الله است توفیق دادیم.
阿拉伯语经注:
ذٰلِكَ هُدَی اللّٰهِ یَهْدِیْ بِهٖ مَنْ یَّشَآءُ مِنْ عِبَادِهٖ ؕ— وَلَوْ اَشْرَكُوْا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
این توفیقی که برایشان حاصل شد، همان توفیق الله است که هر یک از بندگانش را که بخواهد به آن هدایت می‌کند، و اگر غیر الله را همراه او تعالی شریک قرار داده بودند به‌طور قطع عمل‌شان تباه می‌شد؛ زیرا شرک عمل صالح را تباه می‌سازد.
阿拉伯语经注:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ۚ— فَاِنْ یَّكْفُرْ بِهَا هٰۤؤُلَآءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّیْسُوْا بِهَا بِكٰفِرِیْنَ ۟
پیامبران مذکور، کسانی هستند که به آنها کتاب‌ها، حکمت، و نبوت عطا کردیم، پس اگر قوم تو به این موارد سه‌گانه که به آنها داده‌ایم کفر ورزند، همانا ما گروهی را بر آن آماده و انتخاب کرده‌ایم که به آن کافر نیستند، بلکه مؤمن هستند و به آن چنگ می‌زنند، یعنی همان مهاجران و انصار و کسانی‌که تا روز قیامت به نیکی از آنها پیروی کنند.
阿拉伯语经注:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ هَدَی اللّٰهُ فَبِهُدٰىهُمُ اقْتَدِهْ ؕ— قُلْ لَّاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ اَجْرًا ؕ— اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٰی لِلْعٰلَمِیْنَ ۟۠
این پیامبران و پدران و پسران و برادران‌شان که همراه آنها بیان شدند، همان‌ها در حقیقت اهل هدایت هستند، پس از آنها پیروی و به آنها اقتدا کن، و –ای رسول- به قومت بگو: در برابر ابلاغ این قرآن پاداشی از شما نمی‌طلبم، زیرا قرآن چیزی نیست جز اندرزی برای جهانیان، چه انسان‌ها و چه جن‌ها؛ تا با آن به راه مستقیم، و راه صحیح راهنمایی بخواهند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• من فضائل التوحيد أنه يضمن الأمن للعبد، خاصة في الآخرة حين يفزع الناس.
از جمله فضایل توحید این است که امنیت را برای بندگان تضمین می کند، به خصوص در آخرت که مردم دچار وحشت می شوند.
• تُقَرِّر الآيات أن جميع من سبق من الأنبياء إنما بَلَّغوا دعوتهم بتوفيق الله تعالى لا بقدرتهم.
آیات بیان می‌دارند که تمام پیامبران پیشین، دعوت‌شان را فقط به توفیق الله تعالی و نه به قدرت خودشان ابلاغ کردهاند.
وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِهٖۤ اِذْ قَالُوْا مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ عَلٰی بَشَرٍ مِّنْ شَیْءٍ ؕ— قُلْ مَنْ اَنْزَلَ الْكِتٰبَ الَّذِیْ جَآءَ بِهٖ مُوْسٰی نُوْرًا وَّهُدًی لِّلنَّاسِ تَجْعَلُوْنَهٗ قَرَاطِیْسَ تُبْدُوْنَهَا وَتُخْفُوْنَ كَثِیْرًا ۚ— وَعُلِّمْتُمْ مَّا لَمْ تَعْلَمُوْۤا اَنْتُمْ وَلَاۤ اٰبَآؤُكُمْ ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۙ— ثُمَّ ذَرْهُمْ فِیْ خَوْضِهِمْ یَلْعَبُوْنَ ۟
و مشرکان آن گونه که سزاوار بزرگی الله است او را بزرگ نشمردند، آنگاه که به پیامبرش محمد -صلی الله علیه وسلم- گفتند: الله متعال وحی را بر هیچ انسانی نازل نکرده است، -ای پیامبر- به آن ها بگو: چه کسی تورات را بر موسی -علیه السلام- كه نور و هدایت و ارشاد برای قومش بود نازل کرد؟ (توراتی) که یهود آن را در دفاتری قرار می دهند و آنچه را كه موافق هوا و هوسشان است، بیان می کنند، و مسایلی را که مخالف میلشان است مانند اوصاف محمد -صلی الله علیه وسلم- کتمان می کنند. و -ای عرب- قرآنی به شما آموخته شده است که نه شما و نه پیشینیان شما آن را نمی دانستید، -ای پیامبر- به آن ها بگو: الله متعال آن را نازل فرموده است، سپس آن ها را در جهل و گمراهیشان رها کن تا به ریشخند و تمسخرشان ادامه دهند تا زمانى که به يقيناً (مرگشان) فرا برسد.
阿拉伯语经注:
وَهٰذَا كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ مُبٰرَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِیْ بَیْنَ یَدَیْهِ وَلِتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰی وَمَنْ حَوْلَهَا ؕ— وَالَّذِیْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ یُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَهُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُوْنَ ۟
و -ای پیامبر- این قرآن کتابی است که بر تو نازل کردیم، کتابی مبارک و تصديق كننده ی كتاب هاى آسمانى پيش از خود می باشد، تا با آن مردم مکّه و سایر مردمان را در مشارق و مغارب زمین، بیم دهی تا هدایت شوند. کسانی كه به حیات اخروی ایمان دارند به این قرآن ایمان می آورند و به محتوای آن عمل می کنند، و بر خواندن نمازهایشان با برپا نمودن کامل رکن ها و واجب ها و سنت هایش در اوقات مشخص شده ی شرعی آن، مواظبت می کنند.
阿拉伯语经注:
وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ قَالَ اُوْحِیَ اِلَیَّ وَلَمْ یُوْحَ اِلَیْهِ شَیْءٌ وَّمَنْ قَالَ سَاُنْزِلُ مِثْلَ مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ ؕ— وَلَوْ تَرٰۤی اِذِ الظّٰلِمُوْنَ فِیْ غَمَرٰتِ الْمَوْتِ وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ بَاسِطُوْۤا اَیْدِیْهِمْ ۚ— اَخْرِجُوْۤا اَنْفُسَكُمْ ؕ— اَلْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُوْنِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُوْلُوْنَ عَلَی اللّٰهِ غَیْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ اٰیٰتِهٖ تَسْتَكْبِرُوْنَ ۟
هیچ‌کس ستمکارتر از کسی نیست که دروغی بر الله بسازد به این نحو که بگوید: الله هیچ‌چیز بر انسانی فرو نفرستاده است، یا از روی دورغ بگوید: الله به او وحی کرده، درحالی‌که هیچ‌چیز بر او وحی نکرده است، یا بگوید: به‌زودی مثل قرآن که الله آن را نازل کرده است نازل خواهم کرد، و –ای رسول- اگر ببینی آنگاه که سختی‌های جان‌کندن، این ستمکاران را فرا می‌گیرد، و فرشتگان با عذاب‌دادن و زدن، دست‌های‌شان را بر آنها می‌گشایند، و از روی سرزنش به آنها می‌گویند: جان‌های‌تان را بیرون دهید، زیرا ما آنها را قبض می‌کنیم، در این روز به‌سبب ادعای نبوت و وحی و فروفرستادن مانند آنچه الله نازل کرده است بر الله دروغ می‌بستید، و به‌سبب تکبر در ایمان به آیات الله، به عذابی مجازات می‌شوید که شما را تحقیر و خوار می‌سازد، اگر این صحنه را ببینی به‌راستی که امر هولناکی را دیده‌ای.
阿拉伯语经注:
وَلَقَدْ جِئْتُمُوْنَا فُرَادٰی كَمَا خَلَقْنٰكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّتَرَكْتُمْ مَّا خَوَّلْنٰكُمْ وَرَآءَ ظُهُوْرِكُمْ ۚ— وَمَا نَرٰی مَعَكُمْ شُفَعَآءَكُمُ الَّذِیْنَ زَعَمْتُمْ اَنَّهُمْ فِیْكُمْ شُرَكٰٓؤُا ؕ— لَقَدْ تَّقَطَّعَ بَیْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَّا كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ ۟۠
و روز قیامت به آنها گفته می‌شود: همان‌گونه که برای بار اول شما را لخت و عریان و ختنه‌نشده آفریدیم، در این روز به تنهایی، و بدون مال و ریاست نزد ما آمده‌اید، و برخلاف میل آنچه را که از مال و ریاست به شما عطا کرده بودیم پشت سرتان در دنیا به جای گذاشته‌اید، و امروزه معبودهایتان را که گمان می‌کردید شفیعان شما هستند، و گمان می‌کردید در استحقاق عبادت، شریکان الله هستند، همراه شما نمی‌بینیم، همانا پیوند میان شما بریده شده، و آنچه در مورد شفاعت آنها گمان می‌کردید، و اینکه می‌پنداشتید که شریکان الله هستند از دست شما رفته است.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• إنزال الكتب على الأنبياء هو سُنَّة الله في المرسلين، والنبي عليه الصلاة والسلام واحد منهم.
فروفرستادن کتاب‌ها بر پیامبران علیهم السلام سنت الله در مورد رسولان علیهم السلام است، و پیامبر صلی الله علیه وسلم یکی از آنها است.
اِنَّ اللّٰهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوٰی ؕ— یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَیِّتِ مِنَ الْحَیِّ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ فَاَنّٰی تُؤْفَكُوْنَ ۟
همانا الله، یگانه ذاتی است که دانه را می شکافد و از آن محصولات کشاورزی بیرون می آورد، و هسته را می شکافد و از آن درختانی چون خرما و انگور و... می رویاند. زنده را از مرده؛ چنان که انسان و سایر موجودات زنده را از نطفه بیرون می آورد، و مرده را از زنده؛ چنان که نطفه را از انسان و تخم مرغ را از مرغ بیرون می آورد. ذاتی که این کارها را انجام می دهد، همان الله است که شما را آفریده، پس -ای مشرکان- چگونه از راه حق منحرف می شوید، در حالی که آفرینش شگفت انگيز او را مشاهده می کنید؟!
阿拉伯语经注:
فَالِقُ الْاِصْبَاحِ ۚ— وَجَعَلَ الَّیْلَ سَكَنًا وَّالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ؕ— ذٰلِكَ تَقْدِیْرُ الْعَزِیْزِ الْعَلِیْمِ ۟
و او تعالی ذاتی است که روشنایی صبح را از تاریکی شب می‌شکافد، و شب را برای آرامش مردم قرار داده است که از حرکت برای طلب معاش آرام می‌گیرند، تا از خستگی در طلب معاش در روز استراحت کنند، و ذاتی است که خورشید و ماه را قرار داده که به حساب اندازه‌گیری شده‌ای در جریان هستند، این آفرینش شگفت، تقدیر ذات شکست‌ناپذیری است که هیچ‌کس بر او چیره نمی‌شود، و نسبت به مخلوقاتش و آنچه به صلاح‌شان است بسیار داناست.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ النُّجُوْمَ لِتَهْتَدُوْا بِهَا فِیْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟
و –ای فرزندان آدم- او تعالی ذاتی است که ستارگان را در آسمان برای‌تان آفرید تا اگر در سفرهای‌تان، راه‌های خشکی و دریا بر شما مشتبه شد راه را با آنها بیابید. دلایل و براهین دلالت‌کننده بر قدرتمان را برای قومی که در این دلایل و براهین می‌اندیشند به روشنی بیان کرده‌ایم، تا از آن بهره‌مند شوند.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْشَاَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَّمُسْتَوْدَعٌ ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّفْقَهُوْنَ ۟
و او تعالی ذاتی است که شما را از نفس واحد یعنی نفس پدرتان آدم آفرید، زیرا آفرینش شما را با آفریدن پدرتان از گِل آغاز کرده، سپس شما را از او آفریده است، و قرارگاه‌هایی مانند رحم‌های مادران‌تان، و امانت‌نگهدارهایی که در آنها حفاظت می‌شوید مانند استخوان‌های کمرهای پدران‌تان آفرید، به‌راستی که ما آیات را برای مردمی که کلام الله را می‌فهمند به روشنی بیان کرده‌ایم.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً ۚ— فَاَخْرَجْنَا بِهٖ نَبَاتَ كُلِّ شَیْءٍ فَاَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا ۚ— وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیَةٌ ۙ— وَّجَنّٰتٍ مِّنْ اَعْنَابٍ وَّالزَّیْتُوْنَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَّغَیْرَ مُتَشَابِهٍ ؕ— اُنْظُرُوْۤا اِلٰی ثَمَرِهٖۤ اِذَاۤ اَثْمَرَ وَیَنْعِهٖ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكُمْ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یُّؤْمِنُوْنَ ۟
و او تعالی ذاتی است که از آسمان آب باران را فرو فرستاد، که با آن تمام اصناف گیاهان را رویاندیم، آنگاه از گیاهان، محصولات کشاورزی و درخت سبز بیرون آوردیم. از آنها دانه‌هایی درمی‌آوریم که بر روی هم انباشته هستند، و از شکوفۀ درخت خرما، خوشه‌های پایین آمده که به صورت ایستاده و نشسته به آن دسترسی دارند، و باغ‌هایی از انگور خارج کردیم، و باغ‌هایی از زیتون و انار که برگ‌های‌شان مانند هم است، اما میوه‌های مختلفی دارند، بیرون کردیم. - ای مردم- به میوۀ آن بنگرید ابتدا که آشکار می‌شود، و هنگامی که پخته می‌شود، - ای مردم- همانا در این امر، دلایل آشکاری بر قدرت الله وجود دارد برای قومی که به الله ایمان دارند، زیرا آنها هستند که از این دلایل و براهین بهره می‌برند.
阿拉伯语经注:
وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ شُرَكَآءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوْا لَهٗ بَنِیْنَ وَبَنٰتٍ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— سُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰی عَمَّا یَصِفُوْنَ ۟۠
و مشرکان، جنّیان را در عبادت، شریکانی برای الله متعال قرار دادند، هنگامی که اعتقاد داشتند که آن ها نفع و ضررى می رسانند، در حالى كه الله متعال آن ها را خلق كرده و کسی دیگر آن ها را نیافریده است، پس او برای عبادت شدن سزاوارتر است، و برای او به دروغ پسرانی نسبت دادند، همانند نسبتی که یهودیان به عُزَیر، و نصاری به عیسی دادند و (برای او) دخترانی انگاشتند، همانند نسبتی که مشرکان به فرشتگان دادند، الله متعال از آنچه پیروان باطل، او را به آن وصف می کنند، پاک و منزه است.
阿拉伯语经注:
بَدِیْعُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— اَنّٰی یَكُوْنُ لَهٗ وَلَدٌ وَّلَمْ تَكُنْ لَّهٗ صَاحِبَةٌ ؕ— وَخَلَقَ كُلَّ شَیْءٍ ۚ— وَهُوَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمٌ ۟
و او تعالی آفریدگار آسمان‌ها و زمین بدون نمونۀ قبلی است، چگونه می‌تواند فرزندی داشته باشد درحالی‌که هرگز همسری نداشته است؟! حال آن‌که او همه چیز را آفریده و از هر چیزی آگاه است، به‌گونه‌ای که هیچ‌چیز بر او پوشیده نمی‌ماند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• الاستدلال ببرهان الخلق والرزق (تخليق النبات ونموه وتحول شكله وحجمه ونزول المطر) وببرهان الحركة (حركة الأفلاك وانتظام سيرها وانضباطها)؛ وكلاهما ظاهر مشاهَد - على انفراد الله سبحانه وتعالى بالربوبية واستحقاق الألوهية.
استدلال به برهان آفرینش و روزی (آفرینش و رشد و تغییر شکل و حجم گیاهان و نزول باران)، و استدلال به برهان حرکت (حرکت و تنظیم حرکت و نظم افلاک)؛ و هر دو مورد، مَناظر آشکاری – بر یگانگی الله در ربوبیت و استحقاق الوهیت- هستند.
ذٰلِكُمُ اللّٰهُ رَبُّكُمْ ۚ— لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ— خَالِقُ كُلِّ شَیْءٍ فَاعْبُدُوْهُ ۚ— وَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ وَّكِیْلٌ ۟
- ای مردم- ذات متصف به این صفات، پروردگار شماست، پروردگاری جز او ندارید، و هیچ معبود برحقی جز او نیست، و او همه‌چیز را به وجود آورده است، پس فقط او را عبادت کنید، زیرا فقط او سزاوار عبادت است، و او تعالی مُحافظ همه چیز است.
阿拉伯语经注:
قَدْ جَآءَكُمْ بَصَآىِٕرُ مِنْ رَّبِّكُمْ ۚ— فَمَنْ اَبْصَرَ فَلِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْهَا ؕ— وَمَاۤ اَنَا عَلَیْكُمْ بِحَفِیْظٍ ۟
- ای مردم- دلایل روشن و براهین آشکاری از جانب پروردگارتان نزد شما آمده است، پس هرکس در آنها بیندیشد و به آنها گردن نهد، نفع این کار به خودش بازمی‌گردد، و هرکس به آنها ننگرد، و در آنها نیندیشد، و به آنها گردن ننهد، ضرر این کار فقط به خودش بازمی‌گردد، و من بر شما نگهبان نیستم، تا اعمال‌تان را برشمرم، بلکه من فقط رسولی از جانب پروردگارم هستم، و او تعالی بر شما نگهبان است.
阿拉伯语经注:
وَكَذٰلِكَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ وَلِیَقُوْلُوْا دَرَسْتَ وَلِنُبَیِّنَهٗ لِقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟
و همان‌گونه که ادله و براهین گوناگون بر قدرت الله را بیان کردیم، در وعد و وعید و اندرز نیز آیات گوناگونی آورده‌ایم، و به‌زودی مشرکان خواهند گفت: این وحی نیست، بلکه آن را از اهل کتاب قبل از خودت آموخته‌ای. و برای اینکه با گوناگون‌ساختن این آیات، حق را برای مردم مؤمن امت محمد صلی الله علیه وسلم روشن سازیم، زیرا آنها هستند که حق را می‌پذیرند، و از آن پیروی می‌کنند.
阿拉伯语经注:
وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَاۤ اَشْرَكُوْا ؕ— وَمَا جَعَلْنٰكَ عَلَیْهِمْ حَفِیْظًا ۚ— وَمَاۤ اَنْتَ عَلَیْهِمْ بِوَكِیْلٍ ۟
و اگر الله می‌خواست که هیچ‌کس بر او شرک نورزد، هیچ‌کس بر او شرک نمی‌ورزید. و –ای رسول- ما تو را نگهبان قرار نداده‌ایم تا اعمال‌شان را بر آنها بشماری، و سرپرست آنها نیز نیستی، بلکه تو فقط فرستاده‌ای هستی، و جز رسانیدن پیام بر عهدۀ تو نیست.
阿拉伯语经注:
وَلَا تَسُبُّوا الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ فَیَسُبُّوا اللّٰهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— كَذٰلِكَ زَیَّنَّا لِكُلِّ اُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ۪— ثُمَّ اِلٰی رَبِّهِمْ مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
و –ای مؤمنان- بتهایی را که مشرکان آنها را همراه الله عبادت می‌کنند دشنام ندهید، هر چند پست‌ترین و سزاوارترین چیز به دشنام باشند؛ تا مشرکان برای بی‌احترامی به الله، و نادانی از آنچه سزاواری او سبحانه است، او تعالی را دشنام ندهند، همان‌گونه که گمراهی اینها برایشان آراسته شده است عمل هر امتی، چه خیر و چه شر، را برایشان آراستیم، هر عملی را که برایشان آراستیم انجام دادند، سپس بازگشت آنها در روز قیامت به‌سوی پروردگارشان است، آنگاه آنها را از آنچه در دنیا انجام می‌دادند آگاه می‌سازد و در قبال اعمال‌شان به آنها جزا می‌دهد.
阿拉伯语经注:
وَاَقْسَمُوْا بِاللّٰهِ جَهْدَ اَیْمَانِهِمْ لَىِٕنْ جَآءَتْهُمْ اٰیَةٌ لَّیُؤْمِنُنَّ بِهَا ؕ— قُلْ اِنَّمَا الْاٰیٰتُ عِنْدَ اللّٰهِ وَمَا یُشْعِرُكُمْ ۙ— اَنَّهَاۤ اِذَا جَآءَتْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
و مشرکان با سخت‌ترین سوگندهایی که قادر بر ایرادش بودند سوگند خوردند که: اگر محمد صلی الله علیه وسلم یکی از آیاتی که آنها پیشنهاد داده‌اند بیاورد به‌طور قطع به آن ایمان می‌آورند، - ای رسول- به آنها بگو: آیات از جانب من نیست تا آن را نازل کنم، بلکه فقط از جانب الله است و هرگاه بخواهد آنها را نازل می‌کند، و –ای مؤمنان- شما نمی‌دانید که اگر این آیات طبق پیشنهاد آنها بیاید، ایمان نمی‌آورند؟ بلکه بر دشمنی و انکارشان، پافشاری می‌کنند؛ زیرا خواهان هدایت نیستند.
阿拉伯语经注:
وَنُقَلِّبُ اَفْـِٕدَتَهُمْ وَاَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ یُؤْمِنُوْا بِهٖۤ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّنَذَرُهُمْ فِیْ طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُوْنَ ۟۠
و دل‌ها و چشم‌های‌شان را با حایل شدن میان آن و هدایت‌شدن به حق می‌گردانیم، چنانکه نخستین بار به‌سبب دشمنی‌شان، میان آنها و میان ایمان به قرآن حایل شدیم، و آنها را در گمراهی و نافرمانی‌شان در برابر پروردگارشان، سرگشته رها می‌کنیم تا به بیراهه بروند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• تنزيه الله تعالى عن الظلم الذي ترسِّخُه عقيدة (الجَبْر)، وبيان أن كفر العباد وشركهم أمر يحدث باختيارهم.
منزه داشتن الله تعالی از ستمی که عقیدۀ (جبر) آن را تثبیت می‌کند، و بیان اینکه کفر و شرک بندگان به اختیار خودشان ایجاد می‌شود.
• ليس بمقدور نبي من الأنبياء أن يأتي بآية من عند نفسه، أو متى شاء، بل ذلك أمر مردود لله تعالى، فهو القادر وحده على ذلك، وهو الحكيم الذي يُقَدِّر نوع الآية ووقت إظهارها.
هیچ‌یک از پیامبران علیهم السلام نمی‌تواند از جانب خودش، یا هر زمان که بخواهد، آیه‌ای بیاورد، بلکه این کار به الله بازمی‌گردد؛ زیرا فقط او قادر بر انجام این کار است، و او ذات دانایی است که نوع آیه و زمان آشکارشدن آن را مشخص می‌کند.
وَلَوْ اَنَّنَا نَزَّلْنَاۤ اِلَیْهِمُ الْمَلٰٓىِٕكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتٰی وَحَشَرْنَا عَلَیْهِمْ كُلَّ شَیْءٍ قُبُلًا مَّا كَانُوْا لِیُؤْمِنُوْۤا اِلَّاۤ اَنْ یَّشَآءَ اللّٰهُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ یَجْهَلُوْنَ ۟
و اگر بنابر درخواست آنها، فرشتگان را بر آنها فرو می‌فرستادیم و فرشتگان را می‌دیدند، و مردگان با آنها سخن می‌گفتند، و آنها را از راستی آنچه تو آورده‌ای آگاه می‌کردند، و تمام پیشنهادهای آنها را یکجا می‌آوردیم و آن را مشاهده می‌کردند، به آنچه آورده‌ای ایمان نمی‌آورند، مگر کسانی از میان آنها که الله هدایت را برایشان می‌خواست، و اما بیشتر آنها نسبت به این امر جاهل هستند، پس به‌سوی الله پناه نمی‌برند تا آنها را به هدایت توفیق دهد.
阿拉伯语经注:
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیٰطِیْنَ الْاِنْسِ وَالْجِنِّ یُوْحِیْ بَعْضُهُمْ اِلٰی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوْرًا ؕ— وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوْهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُوْنَ ۟
و همان‌گونه که تو را با دشمنی این مشرکان آزمودیم، تمام پیامبران پیش از تو را نیز آزموده‌ایم، چنانکه برای هر یک از آنها، دشمنانی از انسان‌های سرکش، و دشمنانی از جن‌های سرکش قرار دادیم، که بعضی از آنها بعضی دیگر را وسوسه می‌کنند و باطل را برایشان می‌آرایند تا آنها را بفریبند، و اگر الله می‌خواست که این کار را انجام ندهند چنین نمی‌کردند، اما او تعالی این آزمایش را برایشان خواست، پس آنها را با کفر و باطلی که به دروغ می‌بافند رها کن، و از آنها نَرَنج.
阿拉伯语经注:
وَلِتَصْغٰۤی اِلَیْهِ اَفْـِٕدَةُ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ وَلِیَرْضَوْهُ وَلِیَقْتَرِفُوْا مَا هُمْ مُّقْتَرِفُوْنَ ۟
و برای این که دل های کسانی که به آخرت ایمان نمی آورند، به وسوسه های کسانی که دیگران را اغوا می کنند، تمایل پیدا کند و آن را برای خویش بپذیرند و به آن خشنود شوند، و تا هر گناه و معصیتی که می خواهند، انجام دهند.
阿拉伯语经注:
اَفَغَیْرَ اللّٰهِ اَبْتَغِیْ حَكَمًا وَّهُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ اِلَیْكُمُ الْكِتٰبَ مُفَصَّلًا ؕ— وَالَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ یَعْلَمُوْنَ اَنَّهٗ مُنَزَّلٌ مِّنْ رَّبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِیْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان که غیر الله را همراه او تعالی عبادت می‌کنند بگو: آیا عاقلانه است که داوری غیر الله را میان خودم و شما بپذیرم؟ درحالی‌که الله همان ذاتی است که قرآن را روشنگر و جامع همه‌چیز بر شما فرو فرستاده است، و یهودیان که تورات را به آنها دادیم، و نصاری که انجیل را به آنها دادیم، می‌دانند قرآن که بر تو نازل شده، مشتمل بر حق است، زیرا دلیل این امر را در کتاب‌های‌شان دیده‌اند، پس در آنچه که به تو وحی کردیم، از تردیدکنندگان مباش.
阿拉伯语经注:
وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَّعَدْلًا ؕ— لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمٰتِهٖ ۚ— وَهُوَ السَّمِیْعُ الْعَلِیْمُ ۟
قرآن در اقوال و اخبار به نهایت راستی رسیده است، و هیچ تغییردهنده‌ای برای کلماتش نیست، و او تعالی سخنان بندگانش را می‌شنود، و از آن آگاه است، چنانکه ذره‌ای از سخنان‌شان بر او تعالی پوشیده نمی‌ماند، و به زودی هرکس را که در تبدیل کلماتش می‌کوشد مجازات خواهد کرد.
阿拉伯语经注:
وَاِنْ تُطِعْ اَكْثَرَ مَنْ فِی الْاَرْضِ یُضِلُّوْكَ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ؕ— اِنْ یَّتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ هُمْ اِلَّا یَخْرُصُوْنَ ۟
و –ای رسول- اگر به فرض از بیشتر مردم روی زمین اطاعت کنی تو را از دین الله گمراه می‌سازند، زیرا سنت الله بر این امر جاری شده است که حق همراه اقلیت باشد، پس بیشتر مردم فقط از ظنی که هیچ مستندی ندارد پیروی می‌کنند؛ چون ادعا کردند که معبودهای‌شان آنها را هرچه بیشتر به الله نزدیک می‌کند، درحالی‌که در این مورد دروغ می‌گفتند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• يجب أن يكون الهدف الأعظم للعبد اتباع الحق، ويطلبه بالطرق التي بيَّنها الله، ويعمل بذلك، ويرجو عَوْن ربه في اتباعه، ولا يتكل على نفسه وحوله وقوته.
بزرگ ترین هدف بنده، باید پیروی از حق باشد، و آن را از راه هایی که الله متعال بیان فرموده است، بجوید و به آن عمل کند، و در پیروی از حق به یاری پروردگارش امیدوار باشد، و به خود و توانایی و قدرتش اتکا نکند.
• من إنصاف القرآن للقلة المؤمنة العالمة إسناده الجهل والضلال إلى أكثر الخلق.
وَمَا لَكُمْ اَلَّا تَاْكُلُوْا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُمْ مَّا حَرَّمَ عَلَیْكُمْ اِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ اِلَیْهِ ؕ— وَاِنَّ كَثِیْرًا لَّیُضِلُّوْنَ بِاَهْوَآىِٕهِمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِیْنَ ۟
- ای مؤمنان- چه‌چیز مانع شما می‌شود از اینکه از آنچه نام الله بر آن برده شده است بخورید، درحالی‌که الله آنچه را برای شما حرام کرد برای‌تان روشن ساخته است، پس بر شما واجب است که از آنها دست بکشید، مگر اینکه ضرورت شما را به آن بکشاند، زیرا ضرورت ممنوع را مباح می‌گرداند. و همانا بسیاری از مشرکان به‌سبب آرای فاسد خویش، پیروان‌شان را از روی نادانی، از حق دور می‌سازند، چون مردار و و سایر چیزهای را که الله بر آنها حرام گردانیده است حلال می‌کنند، و بحیره و وصیله و حامی و چیزهای دیگری را که الله برایشان حلال گردانیده است حرام می‌کنند، - ای رسول- همانا پروردگار تو به حال متجاوزان از حدود الله آگاه‌تر است، و به‌زودی آنها را به خاطر تجاوز از حدودش مجازات خواهد کرد.
阿拉伯语经注:
وَذَرُوْا ظَاهِرَ الْاِثْمِ وَبَاطِنَهٗ ؕ— اِنَّ الَّذِیْنَ یَكْسِبُوْنَ الْاِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوْا یَقْتَرِفُوْنَ ۟
و –ای مردم- از ارتکاب گناهان در آشکار و نهان دست بکشید، همانا کسانی‌که در نهان یا آشکارا مرتکب گناهان می‌شوند، به زودی الله آنها را در قبال آنچه که کسب کردهاند مجازات خواهد کرد.
阿拉伯语经注:
وَلَا تَاْكُلُوْا مِمَّا لَمْ یُذْكَرِ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ وَاِنَّهٗ لَفِسْقٌ ؕ— وَاِنَّ الشَّیٰطِیْنَ لَیُوْحُوْنَ اِلٰۤی اَوْلِیٰٓـِٕهِمْ لِیُجَادِلُوْكُمْ ۚ— وَاِنْ اَطَعْتُمُوْهُمْ اِنَّكُمْ لَمُشْرِكُوْنَ ۟۠
و –ای مسلمانان- از آنچه که نام الله بر آن برده نشده است نخورید، چه اسم غیر او تعالی بر آن برده شده باشد یا نه، و به‌راستی که خوردن از آن، خروج از طاعت الله به‌سوی نافرمانی اوست، و همانا شیاطین با افکندن شبهات به‌سوی دوستان‌شان وسوسه می‌کنند تا در خوردن مردار با شما مجادله کنند، و –ای مسلمانان- اگر در شبهاتی که – برای اباحۀ مردار- القا می‌کنند از آنها اطاعت کنید، با آنها در شرک یکسان خواهید بود.
阿拉伯语经注:
اَوَمَنْ كَانَ مَیْتًا فَاَحْیَیْنٰهُ وَجَعَلْنَا لَهٗ نُوْرًا یَّمْشِیْ بِهٖ فِی النَّاسِ كَمَنْ مَّثَلُهٗ فِی الظُّلُمٰتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا ؕ— كَذٰلِكَ زُیِّنَ لِلْكٰفِرِیْنَ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
آیا کسی‌که قبل از اینکه الله او را هدایت کند- به‌سبب کفر و نادانی و گناهانی که در آن قرار داشت- مرده بود، سپس او را با هدایت به ایمان و علم و طاعت زنده گردانیدیم- یکسان است با کسی که در تاریکی‌های کفر و نادانی و گناهان قرار دارد و نمی‌تواند از آنها خارج شود، و راه‌ها بر او مشتبه شده، و مسیرها بر او تاریک گشته است؟! همان‌گونه که شرک و خوردن مردار و جدال به باطل این مشرکان بر آنها آراسته شده است، گناهانی که کافران نیز انجام می‌دادند برایشان آراسته شده است تا به خاطر آن در روز قیامت با عذاب دردآوری مجازات شوند.
阿拉伯语经注:
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا فِیْ كُلِّ قَرْیَةٍ اَكٰبِرَ مُجْرِمِیْهَا لِیَمْكُرُوْا فِیْهَا ؕ— وَمَا یَمْكُرُوْنَ اِلَّا بِاَنْفُسِهِمْ وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۟
و همانند کار مشرکان بزرگ مکه که از راه الله بازداشتند، در هر قریه‌ای رؤسا و بزرگانی گماشتیم که مکر و نیرنگ‌شان را در دعوت به راه شیطان و جنگ با رسولان و پیروان‌شان به کار می‌گیرند، و در واقع مکر و نیرنگ‌شان فقط به خودشان بازمی‌گردد، اما آنها به‌سبب نادانی و پیروی از هوس‌های‌شان این امر را احساس نمی‌کنند.
阿拉伯语经注:
وَاِذَا جَآءَتْهُمْ اٰیَةٌ قَالُوْا لَنْ نُّؤْمِنَ حَتّٰی نُؤْتٰی مِثْلَ مَاۤ اُوْتِیَ رُسُلُ اللّٰهِ ؔۘؕ— اَللّٰهُ اَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهٗ ؕ— سَیُصِیْبُ الَّذِیْنَ اَجْرَمُوْا صَغَارٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعَذَابٌ شَدِیْدٌۢ بِمَا كَانُوْا یَمْكُرُوْنَ ۟
و هرگاه یکی از آیاتی که الله بر پیامبرش صلی الله علیه وسلم نازل می‌کند نزد بزرگان کفار آمد، گفتند: هرگز ایمان نمی‌آوریم مگر زمانی‌که الله مثل نبوت و رسالتی که به پیامبران داده است به ما هم بدهد.اما الله این‌گونه به آنها پاسخ داد که او تعالی بهتر می‌داند چه کسی شایستگی رسالت و تحمّل سختی‌های آن را دارد، پس نبوت و رسالت را به او اختصاص می‌دهد. به‌زودی این سرکشان به‌سبب گردنکشی بر حق، به ذلت و تحقیر، و به‌سبب مکرشان به عذاب سختی گرفتار می‌شوند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• الأصل في الأشياء والأطعمة الإباحة، وأنه إذا لم يرد الشرع بتحريم شيء منها فإنه باق على الإباحة.
اصل در اشیا و خوراکی‌ها اباحت است، و اینکه تا زمانی‌که شریعت به تحریم شئ یا طعامی حکم نداده است، آن چیز بر اباحت باقی است.
• كل من تكلم في الدين بما لا يعلمه، أو دعا الناس إلى شيء لا يعلم أنه حق أو باطل، فهو معتدٍ ظالم لنفسه وللناس، وكذلك كل من أفتى وليس هو بكفء للإفتاء.
هرکس در دین سخنی بگوید که نمی‌داند، یا مردم را به چیزی فراخواند که نمی‌داند آن چیز حق است یا باطل، تجاوزگر و ستمکار بر خویشتن و مردم است، و چنین است حال کسی‌که بدون داشتن صلاحیت افتاء، فتوا می‌دهد.
فَمَنْ یُّرِدِ اللّٰهُ اَنْ یَّهْدِیَهٗ یَشْرَحْ صَدْرَهٗ لِلْاِسْلَامِ ۚ— وَمَنْ یُّرِدْ اَنْ یُّضِلَّهٗ یَجْعَلْ صَدْرَهٗ ضَیِّقًا حَرَجًا كَاَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَآءِ ؕ— كَذٰلِكَ یَجْعَلُ اللّٰهُ الرِّجْسَ عَلَی الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
پس الله هرکس را که بخواهد به راه هدایت توفیق دهد، سینه‌اش را می‌گشاید و برای پذیرش اسلام آماده می‌سازد، و هرکس را بخواهد یاری نکند و به راه هدایت توفیق ندهد، سینه‌اش را در برابر پذیرش حق بسیار تنگ می‌گرداند، به گونه‌ای که ورود حق به قلب او، مانند دشواری بالارفتن او به آسمان و ناتوانی او از این کار، برای شخص دشوار می‌گردد، و همان‌گونه که الله، حال این گمراه را در این تنگنای شدید قرار داده است، این عذاب را بر کسانی‌که به او ایمان نمی‌آورند نیز قرار می‌دهد.
阿拉伯语经注:
وَهٰذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِیْمًا ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّذَّكَّرُوْنَ ۟
و –ای رسول- این دین که برای تو تشریع کردیم، همان راه مستقیم الله است که هیچ کجی و انحرافی در آن نیست، به‌راستی که آیات را برای کسی‌که بینش و درکی دارد که با آن پند و اندرزهای الله را می‌پذیرد، بیان کرده‌ایم.
阿拉伯语经注:
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیْعًا ۚ— یٰمَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِّنَ الْاِنْسِ ۚ— وَقَالَ اَوْلِیٰٓؤُهُمْ مِّنَ الْاِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَّبَلَغْنَاۤ اَجَلَنَا الَّذِیْۤ اَجَّلْتَ لَنَا ؕ— قَالَ النَّارُ مَثْوٰىكُمْ خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اِلَّا مَا شَآءَ اللّٰهُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟
و –ای رسول- به یاد آور روزی را که الله دو گروه انسان‌ها و جن‌ها را گرد می‌آورد، سپس می‌فرماید: ای گروه جن‌ها، شما انسان‌ها را بسیار گمراه ساختید و از راه الله بازداشتید، و انسان‌های پیرو آنها در پاسخ پروردگارشان می‌گویند: پروردگارا، هر یک از ما از دیگری بهره‌برداری کرد، چنانکه جنی با فرمان‌برداری انسی از او بهره‌برداری کرد، و انسی با رسیدن به شهواتش بهره‌برداری کرد، و به زمانی‌که برایمان معین کردی، یعنی روز قیامت، رسیدیم، الله می‌فرماید: آتش قرارگاه شماست که در آن برای همیشه می‌مانید مگر مدت‌زمانی را که الله میان برانگیخته‌شدن شما از قبرهای‌تان تا سرانجام شما به جهنم خواست، که الله این مدت را از جاودانگی شما در آتش استثنا کرده است، - ای رسول- همانا پروردگار تو در تقدیر و تدبیرش بسیار دانا، و از بندگانش آگاه است، و می‌داند چه کسانی از آنها سزاوار عذاب هستند.
阿拉伯语经注:
وَكَذٰلِكَ نُوَلِّیْ بَعْضَ الظّٰلِمِیْنَ بَعْضًا بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟۠
و همان‌گونه که جنیان سرکش را بر برخی مردم گماردیم و مسلط کردیم تا آنها را گمراه سازند، برای هر ستمگری، ستمگری دیگر را می‌گماریم تا او را به‌سوی شر تشویق و تحریک کند، و از خیر متنفر سازد و بازدارد؛ این جزای گناهانی است که انجام می‌دادند.
阿拉伯语经注:
یٰمَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ اَلَمْ یَاْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ یَقُصُّوْنَ عَلَیْكُمْ اٰیٰتِیْ وَیُنْذِرُوْنَكُمْ لِقَآءَ یَوْمِكُمْ هٰذَا ؕ— قَالُوْا شَهِدْنَا عَلٰۤی اَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَشَهِدُوْا عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوْا كٰفِرِیْنَ ۟
و روز قیامت به آنها می‌گوییم: ای گروه انسان‌ها و جن‌ها، آیا رسولانی از جنس خودتان – که انسان بودند- نزدتان نیامدند که آنچه را الله بر آنها نازل کرده است بر شما بخوانند، و از دیدار این روزتان که روز قیامت است شما را بترسانند؟ گفتند: آری، امروز به زیان خود اقرار کردیم که رسولان تو به ما ابلاغ کردهاند، و به دیدار این روز اقرار کردیم، اما رسولانت و دیدار این روز را تکذیب کردیم. و زندگی دنیا با زینت و زیورها و نعمت‌های فانی‌اش آنها را فریفت، و به زیان خویش اقرار کردند که در دنیا به الله و رسولانش کافر بودند، و این اقرار و ایمان به دلیل سپری‌شدن وقتش، هیچ سودی به آنها نخواهد رساند.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• سُنَّة الله في الضلال والهداية أنهما من عنده تعالى، أي بخلقه وإيجاده، وهما من فعل العبد باختياره بعد مشيئة الله.
گمراهی و هدایت از جانب الله تعالی است، یعنی هدایت و گمراهی را ایجاد می‌کند، و پس از ارادۀ الله، بنده است که آن را انتخاب می‌کند.
ذٰلِكَ اَنْ لَّمْ یَكُنْ رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرٰی بِظُلْمٍ وَّاَهْلُهَا غٰفِلُوْنَ ۟
این اتمام حجت با فرستادن رسولان به‌سوی انسان‌ها و جن‌ها برای این است که هیچ‌کس به‌سبب جنایتی که مرتکب می‌شود، قبل از اینکه رسولی به‌سوی او فرستاده شود و دعوتی به او رسیده باشد مجازات نشود، زیرا هیچ‌یک از امت‌ها را عذاب نکرده‌ایم مگر پس از اینکه رسولان را به‌سوی آنها فرستادیم.
阿拉伯语经注:
وَلِكُلٍّ دَرَجٰتٌ مِّمَّا عَمِلُوْا ؕ— وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُوْنَ ۟
و هر یک از آنها به حسب اعمال‌شان درجاتی دارند، پس کسی‌که شر زیادی انجام می‌دهد با کسی‌که شر کمی انجام می‌دهد، و همچنین تابع با متبوع یکسان نیستند، چنانکه پاداش تمام کسانی‌که اعمال صالح انجام می‌دهند با هم یکسان نیست، و پروردگارت از آنچه که آنها انجام می‌دادند غافل نیست، بلکه از آن آگاه است، و ذره‌ای از آن بر او تعالی پوشیده نمی‌ماند، و به‌زودی آنها را در قبال اعمال‌شان جزا خواهد داد.
阿拉伯语经注:
وَرَبُّكَ الْغَنِیُّ ذُو الرَّحْمَةِ ؕ— اِنْ یَّشَاْ یُذْهِبْكُمْ وَیَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ مَّا یَشَآءُ كَمَاۤ اَنْشَاَكُمْ مِّنْ ذُرِّیَّةِ قَوْمٍ اٰخَرِیْنَ ۟ؕ
و –ای رسول- پروردگارت همان ذات بی‌نیاز از بندگانش است، که نه به آنها نیاز دارد، و نه به عبادت‌شان؛ و کفر آنها به او زیانی نمی‌رساند، و با وجود اینکه از آنها بی‌نیاز است نسبت به آنها مهربان است.- ای بندگان نافرمان- اگر نابودی شما را بخواهد به عذابی از جانب خودش شما را از بین می‌برد، و پس از نابودی شما، هر یک از کسانی را که به او ایمان می‌آورند و از او فرمان‌برداری می‌کنند و بخواهد به وجود می‌آورد، همان‌گونه که شما را از نسل مردم دیگری که قبل از شما بودند آفرید.
阿拉伯语经注:
قُلْ یٰقَوْمِ اعْمَلُوْا عَلٰی مَكَانَتِكُمْ اِنِّیْ عَامِلٌ ۚ— فَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۙ— مَنْ تَكُوْنُ لَهٗ عَاقِبَةُ الدَّارِ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُفْلِحُ الظّٰلِمُوْنَ ۟
- ای رسول- بگو: ای قوم من، بر راه‌تان و کفر و گمراهی‌ای که بر آن هستید استوار باشید؛ زیرا با ابلاغ آشکار، حجت را بر شما عرضه و تمام کردم، پس به کفر و گمراهی شما اهمیتی نمی‌دهم، بلکه بر حقی که هستم پایداری خواهم کرد، پس به‌زودی خواهید دانست که پیروزی در دنیا برای چه کسی است، و چه کسی زمین را به ارث می‌برد، و سرای آخرت برای چه کسی است، همانا مشرکان نه در دنیا رستگار می‌شوند و نه در آخرت، بلکه سرانجام آنها زیان است، هر چند به نعمت‌های دنیا بهره‌مند گردند.
阿拉伯语经注:
وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ مِمَّا ذَرَاَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْاَنْعَامِ نَصِیْبًا فَقَالُوْا هٰذَا لِلّٰهِ بِزَعْمِهِمْ وَهٰذَا لِشُرَكَآىِٕنَا ۚ— فَمَا كَانَ لِشُرَكَآىِٕهِمْ فَلَا یَصِلُ اِلَی اللّٰهِ ۚ— وَمَا كَانَ لِلّٰهِ فَهُوَ یَصِلُ اِلٰی شُرَكَآىِٕهِمْ ؕ— سَآءَ مَا یَحْكُمُوْنَ ۟
و مشرکان امر تازه‌ای برای الله ساختند به این نحو که سهمی از کشت‌ها و دامهایی که او تعالی آفریده است برای الله قرار دادند، و ادعا کردند که برای الله است، و سهمی دیگر را برای بتها و تمثال‌های‌شان قرار دادند، با این وجود، سهمی که برای شریکان‌شان اختصاص دادند به مصارفی که الله به هزینه در آنها حکم داده است مانند فقرا و مساکین نمی‌رسد، و سهمی را که برای الله اختصاص دادند به شریکان آنها، یعنی بتها می‌رسد و در مصالح آنها هزینه می‌شود؛ چه بد است حکم و تقسیم آنها.
阿拉伯语经注:
وَكَذٰلِكَ زَیَّنَ لِكَثِیْرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِیْنَ قَتْلَ اَوْلَادِهِمْ شُرَكَآؤُهُمْ لِیُرْدُوْهُمْ وَلِیَلْبِسُوْا عَلَیْهِمْ دِیْنَهُمْ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَا فَعَلُوْهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُوْنَ ۟
و شیطان همان‌گونه که این حکم ستمکارانه را برایشان آراست، برای بسیاری از مشرکان، شریکان شیاطینِ آنها برایشان آراستند که فرزندان‌شان را از ترس فقر بکشند؛ تا آنها را با انداختن در قتل نفس که الله قتل آن را جز به حق حرام کرده است نابود کنند، و دینشان را بر آنها مشتبه سازند تا ندانند چه چیزی مشروع و چه چیزی نامشروع است، و اگر الله می‌خواست آنها این کار را انجام ندهند چنین نمی‌کردند، اما این کار را از روی حکمتی فراگیر خواسته است. پس –ای رسول- این مشرکان را با افترای دروغ‌شان که به الله بستند واگذار؛ زیرا این کار زیانی به تو نمی‌رساند، و کارشان را به الله واگذار.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• تفاوت مراتب الخلق في أعمال المعاصي والطاعات يوجب تفاوت مراتبهم في درجات العقاب والثواب.
وَقَالُوْا هٰذِهٖۤ اَنْعَامٌ وَّحَرْثٌ حِجْرٌ ۖۗ— لَّا یَطْعَمُهَاۤ اِلَّا مَنْ نَّشَآءُ بِزَعْمِهِمْ وَاَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُوْرُهَا وَاَنْعَامٌ لَّا یَذْكُرُوْنَ اسْمَ اللّٰهِ عَلَیْهَا افْتِرَآءً عَلَیْهِ ؕ— سَیَجْزِیْهِمْ بِمَا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟
و مشرکان گفتند: این دام‌ها و کشتزارها ممنوعه هستند که هیچ‌کس از آنها نباید بخورد مگر -به ادعا و افترای آنها- بعضی خادمان بتها و دیگر کسانی که آنها بخواهند، و گفتند: پشت این دام‌ها حرام شده است؛ یعنی کسی سوار آنها نمی‌شود و باری بر پشت آنها حمل نمی‌شود. این دام‌ها بحیره و سائبه و حامی بودند، و اینها حیواناتی هستند که هنگام ذبح آنها، نام الله را نمی‌بردند، بلکه آنها را فقط به نام بتهایشان ذبح می‌کردند؛ تمام این امور را با دروغ بر الله که این کارها از جانب اوست، مرتکب می‌شدند. به‌زودی الله به‌سبب آنچه که بر او تعالی افترا می‌بستند آنها را به عذابش مجازات خواهد کرد.
阿拉伯语经注:
وَقَالُوْا مَا فِیْ بُطُوْنِ هٰذِهِ الْاَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُوْرِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلٰۤی اَزْوَاجِنَا ۚ— وَاِنْ یَّكُنْ مَّیْتَةً فَهُمْ فِیْهِ شُرَكَآءُ ؕ— سَیَجْزِیْهِمْ وَصْفَهُمْ ؕ— اِنَّهٗ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟
و گفتند: در شکم‌های این سائبه‌ها و بحیره‌ها، حمل‌هایی هستند که اگر زنده متولد شوند بر مردان ما حلال، و بر زنان ما حرام هستند، و اگر مرده متولد شوند مردان و زنان ما در آنها شریک هستند. به‌زودی الله تعالی آنها را به خاطر این سخن‌شان به مجازاتی متناسب با جرمشان مجازات خواهد کرد، به‌راستی که او در تشریع و تدبیر خویش در امور مخلوقاتش بسیار دانا، و از آنها آگاه است.
阿拉伯语经注:
قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ قَتَلُوْۤا اَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَیْرِ عِلْمٍ وَّحَرَّمُوْا مَا رَزَقَهُمُ اللّٰهُ افْتِرَآءً عَلَی اللّٰهِ ؕ— قَدْ ضَلُّوْا وَمَا كَانُوْا مُهْتَدِیْنَ ۟۠
کسانی‌که فرزندان‌شان را از روی سبک‌سری و نادانی کشتند، و دامهایی را که الله به آنها روزی داده بود حرام کردند و این کار را به دروغ به الله نسبت دادند به سختی نابود شده‌اند، آنها از راه مستقیم دور شده‌اند، و به آن هدایت نیافته‌اند.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْشَاَ جَنّٰتٍ مَّعْرُوْشٰتٍ وَّغَیْرَ مَعْرُوْشٰتٍ وَّالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا اُكُلُهٗ وَالزَّیْتُوْنَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَّغَیْرَ مُتَشَابِهٍ ؕ— كُلُوْا مِنْ ثَمَرِهٖۤ اِذَاۤ اَثْمَرَ وَاٰتُوْا حَقَّهٗ یَوْمَ حَصَادِهٖ ۖؗ— وَلَا تُسْرِفُوْا ؕ— اِنَّهٗ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِیْنَ ۟ۙ
و الله سبحانه همان ذاتی است که باغ‌هایی گسترده بر روی زمین بدون ساقه، و برافراشته بر آن با ساقه آفرید، و او ذاتی است که درخت خرما را آفرید، و کشتزارها را که شکل و طعم میوه‌های‌شان مختلف است آفرید، و همان ذاتی است که زیتون و انار را که برگ‌هایی شبیه به هم اما طعمی متفاوت دارند آفرید، - ای مردم- از میوۀ آن وقتی به ثمر نشست بخورید، و در روز جمع‌آوری آن زکاتش را بدهید، و در خوردن و انفاق از حدود شرعی نگذرید، زیرا الله کسانی را که از حدود او تعالی در خوردن و انفاق و سایر موارد می‌گذرند دوست ندارد، بلکه بر آنها خشم می‌گیرد، همانا ذاتی که تمام این موارد را آفرید، همان ذاتی است که آنها را بر بندگانش مباح کرد، پس مشرکان نمی‌توانند آنها را حرام کنند.
阿拉伯语经注:
وَمِنَ الْاَنْعَامِ حَمُوْلَةً وَّفَرْشًا ؕ— كُلُوْا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ وَلَا تَتَّبِعُوْا خُطُوٰتِ الشَّیْطٰنِ ؕ— اِنَّهٗ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِیْنٌ ۟ۙ
و او ذاتی است که دامهایی برای‌تان آفرید که برخی از آنها مانند شتران بزرگ قابلیت باربری دارند و برخی از آنها مانند شتران کوچک و گوسفندان این قابلیت را ندارند، - ای مردم- از از این اشیا که الله به شما روزی داده است و برای‌تان مباح کرده است بخورید، و همانند مشرکان در تحلیل حرام‌های الهی و تحریم حلال‌های الهی، از گام‌های شیطان پیروی نکنید، - ای مردم- همانا شیطان دشمن آشکاری برای شماست؛ چون از شما می‌خواهد که با این کار از الله نافرمانی کنید.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• ذم الله المشركين بسبع صفات هي : الخسران والسفاهة وعدم العلم وتحريم ما رزقهم الله والافتراء على الله والضلال وعدم الاهتداء؛ فهذه أمور سبعة، وكل واحد منها سبب تام في حصول الذم.
الله متعال مشرکان را با هفت صفت: خسران، سفاهت (کم عقلی)، جهل، تحریم حلال هایی که به آن ها ارزانی داشته است، افترا زدن به الله متعال، گمراهی و هدایت نیافتن، مذمت فرموده است، و هر یکی از این صفات، برای مذمتشان کافی است.
• الأهواء سبب تحريم ما أحل الله وتحليل ما حرم الله.
ثَمٰنِیَةَ اَزْوَاجٍ ۚ— مِنَ الضَّاْنِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— نَبِّـُٔوْنِیْ بِعِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟ۙ
و هشت صنف برای‌تان آفرید؛ از میش دو تا: نر و ماده، و از بز دو تا، - ای رسول- به مشرکان- بگو: آیا الله نرهای این دو صنف را به علت نر بودن حرام کرده است؟ پس اگر گفتند: بله، به آنها بگو: چرا شما ماده‌ها را حرام می‌کنید؟ آیا او تعالی ماده‌های این دو صنف را به علت ماده بودن حرام کرده است؟ اگر گفتند: بله، به آنها بگو: چرا نرها را حرام می‌کنید؟ یا او تعالی آنچه را که رحم‌های ماده‌های این دو صنف دربردارد به علت اینکه رحم، آنها را دربردارد حرام کرده است؟ اگر گفتند: بله، به آنها بگو: پس چرا گاهی با تحریم نرها و گاهی با تحریم ماده‌ها، میان حمل‌هایی که رحم‌ها دربردارند تفاوت می‌گذارید، - ای مشرکان- اگر در این ادعا که تحریم این موارد از جانب الله است راست می‌گویید، مرا از سند علم صحیحی که به آن استناد می‌کنید، آگاه سازید؟!
阿拉伯语经注:
وَمِنَ الْاِبِلِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— اَمْ كُنْتُمْ شُهَدَآءَ اِذْ وَصّٰىكُمُ اللّٰهُ بِهٰذَا ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا لِّیُضِلَّ النَّاسَ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّٰلِمِیْنَ ۟۠
و سایر اصناف هشت‌گانه از این قرار است: دو تا شتر، دو تا گاو، - ای رسول- به مشرکان بگو: آیا الله مواردی از آنها را به خاطر نربودن، یا ماده‌بودن یا اینکه رحم، آنها را دربردارد حرام کرده است؟ یا –ای مشرکان- به ادعای خودتان- هنگامی که الله به تحریم آنچه از این دام‌ها که حرام می‌دانید شما را سفارش کرد- حاضر بودید-؟! پس هیچ‌کس ستمکارتر، و جنایتکارتر از کسی نیست که بر الله افترا می‌زند، یعنی تحریم آنچه را که حرام نکرده است به او نسبت می‌دهد؛ تا بدون هیچ دلیلی مردم را از راه راست گمراه سازد، همانا الله کسانی را که با افترای دروغ بر او تعالی ستم کردند، به هدایت توفیق نمی‌دهد.
阿拉伯语经注:
قُلْ لَّاۤ اَجِدُ فِیْ مَاۤ اُوْحِیَ اِلَیَّ مُحَرَّمًا عَلٰی طَاعِمٍ یَّطْعَمُهٗۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّكُوْنَ مَیْتَةً اَوْ دَمًا مَّسْفُوْحًا اَوْ لَحْمَ خِنْزِیْرٍ فَاِنَّهٗ رِجْسٌ اَوْ فِسْقًا اُهِلَّ لِغَیْرِ اللّٰهِ بِهٖ ۚ— فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَّلَا عَادٍ فَاِنَّ رَبَّكَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
- ای رسول- بگو در آنچه الله بر من نازل کرده است، چیز حرامی نمی‌بینم مگر آنچه که بدون ذبح شرعی مرده باشد، یا خون ریخته‌شده‌ای باشد، یا گوشت خوک باشد که نجس و حرام است، یا از مواردی باشد که بر غیر نام الله ذبح شده باشد مانند حیواناتی که بر بتهایشان ذبح شده است، پس هرکس به‌سبب گرسنگی شدید، ضرورت او را به خوردن این محرمات بکشاند به شرط آن‌که نخواهد از خوردن آنها لذت ببرد، و از حد ضرورت نگذرد گناهی در این مورد بر او نیست، - ای رسول- همانا پروردگار تو نسبت به مضطری که اگر از این موارد بخورد بسیار آمرزنده و مهربان است.
阿拉伯语经注:
وَعَلَی الَّذِیْنَ هَادُوْا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِیْ ظُفُرٍ ۚ— وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَیْهِمْ شُحُوْمَهُمَاۤ اِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُوْرُهُمَاۤ اَوِ الْحَوَایَاۤ اَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ؕ— ذٰلِكَ جَزَیْنٰهُمْ بِبَغْیِهِمْ ۖؗ— وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ ۟
و بر یهودیان آنچه را که انگشتان‌شان از هم جدا نیست مانند شتر و نعام (شترمرغ) را حرام گردانیدیم، و پیه‌های گاو و گوسفند را بر آنها حرام کردیم به استثنای پیه‌هایی که بر پشت آن دو چسبیده است، یا روده‌ها در بردارند، یا به استخوانی مانند دنبه و پهلو درآمیخته است، و آنها را به سزای ستم‌شان با تحریم این چیزها مجازات کردیم، و همانا ما در تمام آنچه خبر می‌دهیم راستگو هستیم.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• في الآيات دليل على إثبات المناظرة في مسائل العلم، وإثبات القول بالنظر والقياس.
• الوحي وما يستنبط منه هو الطريق لمعرفة الحلال والحرام.
فَاِنْ كَذَّبُوْكَ فَقُلْ رَّبُّكُمْ ذُوْ رَحْمَةٍ وَّاسِعَةٍ ۚ— وَلَا یُرَدُّ بَاْسُهٗ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِیْنَ ۟
پس –ای رسول- اگر تو را تکذیب کردند و آنچه از جانب پروردگارت آورده‌ای تصدیق نکردند، برای تشویق آنها بگو: پروردگارتان دارای رحمتی گسترده است، و از جمله رحمت او بر شما این است که به شما مهلت می‌دهد، و در عذاب شما تعجیل نمی‌کند، و برای تحذیرشان به آنها بگو: همانا عذاب او تعالی از مردمی که مرتکب معاصی و گناهان می‌شوند بازگردانده نمی‌شود.
阿拉伯语经注:
سَیَقُوْلُ الَّذِیْنَ اَشْرَكُوْا لَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَاۤ اَشْرَكْنَا وَلَاۤ اٰبَآؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَیْءٍ ؕ— كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتّٰی ذَاقُوْا بَاْسَنَا ؕ— قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوْهُ لَنَا ؕ— اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ اَنْتُمْ اِلَّا تَخْرُصُوْنَ ۟
مشرکان به‌زودی با استدلال به اراده و تقدیر الله برای اثبات صحت شریک قراردادن‌شان به الله خواهند گفت: اگر الله می‌خواست که ما و پدرانمان به الله شرک نورزیم به او شرک نمی‌ورزیدیم، و اگر الله می‌خواست که آنچه را بر خودمان حرام کرده‌ایم حرام نکنیم، آن را حرام نمی‌کردیم. و مانند این دلیل باطل‌شان، کسانی‌که قبل از شما بودند این‌گونه رسولان‌شان را تکذیب کردند که گفتند: اگر الله می‌خواست که آنها را تکذیب نکنیم، آنها را تکذیب نمی‌کردیم، و بر این تکذیب ادامه دادند تا عذابمان را که بر آنها فرو فرستادیم چشیدند. - ای رسول- به این مشرکان بگو: آیا دلیلی دارید که دلالت کند الله به شما رضایت داده است که به او شرک آورید و آنچه را حرام گردانیده است حلال کنید و آنچه را حلال گردانیده است حرام کنید؟ زیرا صِرفِ وقوع این کار از جانب شما، دلیلی بر رضایت او تعالی از شما نیست، همانا شما در این مورد فقط از ظن پیروی می‌کنید، درحالی‌که ظن ذره‌ای از حق بی‌نیاز نمی‌سازد، و شما فقط دروغ می‌گویید.
阿拉伯语经注:
قُلْ فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ ۚ— فَلَوْ شَآءَ لَهَدٰىكُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟
- ای رسول- به مشرکان بگو: اگر دلیلی جز این دلایل واهی ندارید، همانا الله دلیل قاطعی دارد که عذرها و شبهات شما را باطل می‌کند، پس –ای مشرکان- اگر الله توفیق همگی شما به حق را می‌خواست به‌طور قطع این توفیق را به شما می‌بخشید.
阿拉伯语经注:
قُلْ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ الَّذِیْنَ یَشْهَدُوْنَ اَنَّ اللّٰهَ حَرَّمَ هٰذَا ۚ— فَاِنْ شَهِدُوْا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ ۚ— وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا وَالَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُوْنَ ۟۠
- ای رسول- به این مشرکان که حلال‌های الله را حرام می‌کنند، و ادعا دارند که الله آنها را حرام کرده است، بگو: گواهان‌تان را که گواهی می‌دهند این اشیاء را که شما حرام کردید الله حرام گردانیده است، حاضر کنید، پس –ای رسول- اگر بدون دانشی بر اینکه الله آنها را حرام گردانیده است گواهی دادند، شهادت‌شان را تصدیق نکن؛ زیرا گواهی به ناحق است، و از هوس‌های کسانی‌که هوس‌های‌شان را حاکم قرار دادند پیروی نکن، به‌راستی که آنها آیات ما را تکذیب کردند چون آنچه را که الله حلال گردانیده بود حرام کردند، و از کسانی‌که به آخرت ایمان ندارند و به پروردگارشان شرک می‌آورند و دیگران را با او یکسان قرار می‌دهند پیروی نکن، و کسی‌که چنین تعاملی با پروردگارش داشته باشد چگونه پیروی می‌شود؟!
阿拉伯语经注:
قُلْ تَعَالَوْا اَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَیْكُمْ اَلَّا تُشْرِكُوْا بِهٖ شَیْـًٔا وَّبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا ۚ— وَلَا تَقْتُلُوْۤا اَوْلَادَكُمْ مِّنْ اِمْلَاقٍ ؕ— نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِیَّاهُمْ ۚ— وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۚ— وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِیْ حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّ ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ ۟
- ای رسول- به مردم بگو: بیایید تا آنچه را الله حرام گردانیده است برای‌تان بخوانم، بر شما حرام گردانیده است که چیزی از مخلوقاتش را با او شریک قرار دهید، و اینکه از پدر و مادرهای‌تان نافرمانی کنید، بلکه نیکی به آنها بر شما واجب است، و اینکه فرزندان‌تان را به‌سبب فقر نکشید، آن‌گونه که مردم جاهلیت انجام می‌دادند، ما شما و آنها را روزی می‌دهیم، و بر شما حرام گردانیده است که به کارهای زشت، چه آشکار باشد و چه پنهانی، نزدیک شوید، و نفسی را که الله حرام گردانیده است جز به حق مانند زنا بعد از ازدواج، و ارتداد پس از اسلام نکشید، شما را به این موارد سفارش کرده است باشد که در اوامر و نواهی الله بیندیشید.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• الحذر من الجرائم الموصلة لبأس الله؛ لأنه لا يُرَدُّ بأسه عن القوم المجرمين إذا أراده.
پرهیز از جرایمی که منجر به عذاب الله می‌شود؛ زیرا عذاب او از قوم جنایتکار، آنگاه که اراده کند بازنمی‌گردد.
• الاحتجاج بالقضاء والقدر بعد أن أعطى الله تعالى كل مخلوق قُدْرة وإرادة يتمكَّن بهما من فعل ما كُلِّف به؛ ظُلْمٌ مَحْض وعناد صرف.
اعتراض به قضا و قدر پس از اینکه الله تعالی به هر مخلوقی قدرت و اراده‌ای داد که با آن توان انجام آنچه را به آن مکلف شده است می‌یابد، ستم محض و دشمنی صِرف است.
• دَلَّتِ الآيات على أنه بحسب عقل العبد يكون قيامه بما أمر الله به.
وَلَا تَقْرَبُوْا مَالَ الْیَتِیْمِ اِلَّا بِالَّتِیْ هِیَ اَحْسَنُ حَتّٰی یَبْلُغَ اَشُدَّهٗ ۚ— وَاَوْفُوا الْكَیْلَ وَالْمِیْزَانَ بِالْقِسْطِ ۚ— لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَا ۚ— وَاِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوْا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰی ۚ— وَبِعَهْدِ اللّٰهِ اَوْفُوْا ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ ۟ۙ
بر شما حرام کرده است که به مال یتیم- کسی‌که قبل از بلوغ، پدرش را از دست داده است- تعرض کنید مگر به آنچه که صلاح و نفع او در آن باشد و باعث افزایش مالش شود تا به سن بلوغ برسد و رشد در او یافت شود. و کم‌پیمودن در پیمانه و ترازو را بر شما حرام کرده است، بلکه عدالت در گرفتن و پرداخت در خرید و فروش بر شما واجب است، هیچ‌کس را جز به اندازه توانش مکلف نمی‌کنیم، پس در افزایش یا کاهش در پیمانه‌ها و غیر آن که پرهیز از آن ممکن نباشد مواخذه‌ای نیست، و بر شما حرام گردانیده است که در خبر یا گواهی برای یاری‌دادن خویشاوند یا دوست، غیر از حقیقت بگویید، و نقض پیمان الله را اگر با الله یا با سوگند به الله پیمان بستید بر شما حرام کرده است، بلکه بر شما واجب است که به آن وفا کنید، الله شما را به آنچه ذکر شد به تأکید امر کرده است، به امید آن‌که سرانجام کارتان را به یاد آورید.
阿拉伯语经注:
وَاَنَّ هٰذَا صِرَاطِیْ مُسْتَقِیْمًا فَاتَّبِعُوْهُ ۚ— وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِیْلِهٖ ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ ۟
و بر شما حرام گردانیده است که از راه‌ها و طرق گمراه‌کننده پیروی کنید، بلکه پیروی از راه مستقیم الله که هیچ انحرافی ندارد بر شما واجب است، و راه‌های گمراهی، شما را به پراکندگی و دوری از راه حق می‌رساند، این پیروی از راه مستقیم الله همان راهی است که الله شما را به آن سفارش کرده است، به این امید که با اجرای آنچه به آن امر کرده و اجتناب از آنچه نهی کرده است، تقوای او تعالی را پیشه کنید.
阿拉伯语经注:
ثُمَّ اٰتَیْنَا مُوْسَی الْكِتٰبَ تَمَامًا عَلَی الَّذِیْۤ اَحْسَنَ وَتَفْصِیْلًا لِّكُلِّ شَیْءٍ وَّهُدًی وَّرَحْمَةً لَّعَلَّهُمْ بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُوْنَ ۟۠
بعد از خبردادن به موارد مذکور، خبر می‌دهیم که تورات را به موسی علیه السلام عطا کردیم تا به پاداش نیکوکاری او نعمت را کامل کنیم، و بیانی باشد برای هر چیزی‌که در دین به آن نیاز است، و دلالتی باشد بر حق، و رحمتی باشد به امید اینکه به دیدار پروردگارشان در روز قیامت ایمان بیاورند و با عمل صالح برای آن آماده شوند.
阿拉伯语经注:
وَهٰذَا كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ مُبٰرَكٌ فَاتَّبِعُوْهُ وَاتَّقُوْا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُوْنَ ۟ۙ
و این قرآن کتابی است که آن را مایۀ برکت زیاد فرو فرستادیم، زیرا دربردارندۀ منافع دینی و دنیوی است، پس از آنچه در آن نازل شده است پیروی کنید، و از مخالفت با آن بپرهیزید، باشد که مورد تَرَحُّم قرار گیرید.
阿拉伯语经注:
اَنْ تَقُوْلُوْۤا اِنَّمَاۤ اُنْزِلَ الْكِتٰبُ عَلٰی طَآىِٕفَتَیْنِ مِنْ قَبْلِنَا ۪— وَاِنْ كُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغٰفِلِیْنَ ۟ۙ
- ای مشرکان عرب- برای اینکه نگویید: همانا الله تورات و انجیل را قبل از ما بر یهود و نصارا فرو فرستاد، و کتابی برای ما نازل نکرده است، درحالی‌که ما نمی‌توانیم کتاب‌های آنها را بخوانیم چون به زبان آنها است، و به زبان ما نیست.
阿拉伯语经注:
اَوْ تَقُوْلُوْا لَوْ اَنَّاۤ اُنْزِلَ عَلَیْنَا الْكِتٰبُ لَكُنَّاۤ اَهْدٰی مِنْهُمْ ۚ— فَقَدْ جَآءَكُمْ بَیِّنَةٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَهُدًی وَّرَحْمَةٌ ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَصَدَفَ عَنْهَا ؕ— سَنَجْزِی الَّذِیْنَ یَصْدِفُوْنَ عَنْ اٰیٰتِنَا سُوْٓءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوْا یَصْدِفُوْنَ ۟
و برای اینکه نگویید: اگر الله همانند یهود و نصاری کتابی بر ما نازل می‌کرد به‌طور قطع از آنها استوارتر می‌بودیم، کتابی نزدتان آمده است که الله آن را به زبان خودتان بر پیامبرتان محمد صلی الله علیه وسلم نازل کرده است، و حجتی آشکار و مایۀ راهنمایی به‌سوی حق و رحمتی برای این امت است، پس عذرهای واهی و دلایل باطل نیاورید، و هیچ‌کس ستمکارتر از کسی نیست که آیات الله را تکذیب کند و از آنها روی بگرداند، به زودی کسانی را که از آیات ما روی می‌گردانند به جزای رویگردانی و اعراض‌شان از آیات ما با درآوردن‌شان در آتش جهنم، به عذاب سختی مجازات خواهیم کرد.
阿拉伯语经注:
هَلْ یَنْظُرُوْنَ اِلَّاۤ اَنْ تَاْتِیَهُمُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ اَوْ یَاْتِیَ رَبُّكَ اَوْ یَاْتِیَ بَعْضُ اٰیٰتِ رَبِّكَ ؕ— یَوْمَ یَاْتِیْ بَعْضُ اٰیٰتِ رَبِّكَ لَا یَنْفَعُ نَفْسًا اِیْمَانُهَا لَمْ تَكُنْ اٰمَنَتْ مِنْ قَبْلُ اَوْ كَسَبَتْ فِیْۤ اِیْمَانِهَا خَیْرًا ؕ— قُلِ انْتَظِرُوْۤا اِنَّا مُنْتَظِرُوْنَ ۟
- ای رسول- تکذیب‌کنندگان منتظر چیزی نیستند جز اینکه فرشتۀ مرگ و دستیارانش برای قبض ارواح‌شان در دنیا نزدشان بیایند، یا پروردگارت در روز داوری در آخرت برای داوری نهایی بین آنها بیاید، یا برخی از نشانه‌های پروردگارت که بر قیامت دلالت دارند بیاید، اما در روزی‌که برخی از نشانه‌های پروردگارت – مانند طلوع خورشید از مغرب- بیاید، ایمان هیچ کافری به او سود نمی‌رساند، و عمل هیچ مؤمنی که قبل از آن کار خیری انجام نداده باشد به او سود نمی‌رساند، - ای رسول- به این مشرکان تکذیب‌کننده بگو: یکی از این امور را انتظار بکشید، ما هم منتظریم.
阿拉伯语经注:
اِنَّ الَّذِیْنَ فَرَّقُوْا دِیْنَهُمْ وَكَانُوْا شِیَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِیْ شَیْءٍ ؕ— اِنَّمَاۤ اَمْرُهُمْ اِلَی اللّٰهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوْا یَفْعَلُوْنَ ۟
همانا یهودیان و مسیحیانی که دینشان را پراکنده ساختند، یعنی بخشی از آن را گرفتند و بخشی دیگر از آن را رها کردند، و گروه‌های مختلفی شدند، - ای رسول- تو مسؤولیتی در مورد آنها نداری، زیرا از گمراهی‌ای که بر آن هستند بیزاری، و وظیفه‌ای جز انذار آنها نداری، زیرا کارشان به الله واگذار شده است، و او تعالی در روز قیامت آنها را از آنچه که در دنیا انجام می‌دادند باخبر می‌سازد و جزای اعمال‌شان را به آنها می‌دهد.
阿拉伯语经注:
مَنْ جَآءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهٗ عَشْرُ اَمْثَالِهَا ۚ— وَمَنْ جَآءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَا یُجْزٰۤی اِلَّا مِثْلَهَا وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
هر مؤمنی که در روز قیامت کار نیکی بیاورد، الله آن را به ده نیکی افزایش می‌دهد، و هرکس کار بدی بیاورد فقط به مانند آن از نظر کوچکی و بزرگی مجازات می‌شود، نه بیشتر از آن، و در روز قیامت نه با کاستن از ثواب نیکی‌های‌شان، و نه با افزایش عذاب بدی‌های‌شان بر آنها ستم نمی‌شود.
阿拉伯语经注:
قُلْ اِنَّنِیْ هَدٰىنِیْ رَبِّیْۤ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۚ۬— دِیْنًا قِیَمًا مِّلَّةَ اِبْرٰهِیْمَ حَنِیْفًا ۚ— وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان تکذیب‌کننده بگو: همانا پروردگارم مرا به راه راست که همان راه دینی است که مصالح دنیا و آخرت را برپا می‌دارد، یعنی آیین ابراهیم علیه السلام، طرفدار حق و کسی‌که هرگز از مشرکان نبود، هدایت کرده است.
阿拉伯语经注:
قُلْ اَغَیْرَ اللّٰهِ اَبْغِیْ رَبًّا وَّهُوَ رَبُّ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ اِلَّا عَلَیْهَا ۚ— وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰی ۚ— ثُمَّ اِلٰی رَبِّكُمْ مَّرْجِعُكُمْ فَیُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِیْهِ تَخْتَلِفُوْنَ ۟
- ای رسول- به این مشرکان بگو: آیا غیر از الله را به عنوان پروردگار بجویم درحالی‌که او تعالی پروردگار همه چیز است؟! و او پروردگار معبودهایی است که آنها را به جای او عبادت می‌کنید، و هیچ انسان پاکی، گناه شخص دیگری را به دوش نمی‌کشد، سپس بازگشت شما در روز قیامت فقط به‌سوی پروردگارتان است. آنگاه شما را از آن دسته امور دینی که در دنیا در مورد آن اختلاف داشتید، باخبر می‌سازد.
阿拉伯语经注:
وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَكُمْ خَلٰٓىِٕفَ الْاَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجٰتٍ لِّیَبْلُوَكُمْ فِیْ مَاۤ اٰتٰىكُمْ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ سَرِیْعُ الْعِقَابِ ۖؗۗ— وَاِنَّهٗ لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠
و الله ذاتی است که برای آبادانی زمین شما را جانشین کسانی‌که قبل از شما در زمین بودند قرار داد؛ و در آفرینش و روزی و سایر موارد، برخی از شما را بر برخی دیگر به درجاتی برتری داد؛ تا شما را در آنچه که از این موارد به شما داده است بیازماید، - ای رسول- همانا پروردگار تو زودکیفر است، زیرا هرچه که او تعالی آورندۀ آن است نزدیک است، و به‌راستی نسبت به بندگان توبه‌کارش بسیار آمرزنده و مهربان است.
阿拉伯语经注:
这业中每段经文的优越:
• أن الدين يأمر بالاجتماع والائتلاف، وينهى عن التفرق والاختلاف.
• من تمام عدله تعالى وإحسانه أنه يجازي بالسيئة مثلها، وبالحسنة عشرة أمثالها، وهذا أقل ما يكون من التضعيف.
از مظاهر عدالت و احسان کامل او تعالی این است که بدی را با مثل آن مجازات می‌دهد، و نیکی را با ده برابرش، و این کمترین مقداری است که افزوده می‌شود.
• الدين الحق القَيِّم يتطَلب تسخير كل أعمال العبد واهتماماته لله عز وجل، فله وحده يتوجه العبد بصلاته وعبادته ومناسكه وذبائحه وجميع قرباته وأعماله في حياته وما أوصى به بعد وفاته.
دین حق و استوار، می‌طلبد که تمام اعمال و تلاش‌های بنده برای الله به خدمت گرفته شود، یعنی بنده با نماز و عبادت و مناسک و ذبائح و تمام اعمالی که سبب نزدیکی به الله متعال می‌شود و اعمالش در زندگی و آنچه پس از وفاتش به آن وصیت می‌کند فقط به او تعالی توجه می‌کند.
《古兰经》译解 - 波斯语版古兰经简明注释。 - 译解目录
波斯语版古兰经简明注释，古兰经研究注释中心发行。