ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم
سورة الأحقاف - الأحقاف
من مقاصد السورة:
بيان حاجة البشريّة للرسالة وإنذار المعرضين عنها.
حٰمٓ ۟ۚ
التفاسير العربية:
مَا خَلَقْنَا السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَمَا بَیْنَهُمَاۤ اِلَّا بِالْحَقِّ وَاَجَلٍ مُّسَمًّی ؕ— وَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا عَمَّاۤ اُنْذِرُوْا مُعْرِضُوْنَ ۟
موږ اسمانونه او ځمکه بې ځایه نه دي پيداکړي، بلکې دا ټول مو په حقه د لويو حکمتونو لپاره پيداکړي دي، چې له هغو څخه دا دي تر څو بنده ګان د هغو په ترڅ کې خپل پالونکی وپېژني، نو يوازې هغه ولمانځي او هيڅ هم ورسره شريک نه کړي او ترڅو تر داسې ټاکلې مودې پورې چې يوازې الله پرې پوهيږي په ځمکه کې د خپل ځای ناستي کېدو غوښتنې پر ځای کړي او هغه کسان چې پر الله يې کفر کړی له هغه څه مخ اړوونکي دي چې د الله په کتاب کې پرې وېرول کيږي او هيڅ پروا يې نه کوي.
التفاسير العربية:
قُلْ اَرَءَیْتُمْ مَّا تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ اَرُوْنِیْ مَاذَا خَلَقُوْا مِنَ الْاَرْضِ اَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِی السَّمٰوٰتِ ؕ— اِیْتُوْنِیْ بِكِتٰبٍ مِّنْ قَبْلِ هٰذَاۤ اَوْ اَثٰرَةٍ مِّنْ عِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
ای رسوله! دغو له حق څخه مخ اړوونکو مشرکانو ته ووایه: د خپلو هغو بوتانو په اړه خبر راکړئ چې له الله پرته يې تاسې عبادت کوئ، هغوی د ځمکې له برخو څخه کوم څه پېدا کړي دي؟ آيا کوم غر يې پيداکړی؟ يا يې کوم نهر پيداکړي؟ يا هغوی لره د اسمانونو په پيدايښت کې ګډون او برخه شته؟ له قرآن څخه مخکې د الله له لوري کوم نازل شوی کتاب راوړئ او يا بله پاتې پوهه چې پخوانيو پرې اېښې وي که چېرې تاسو مو په دغه دعوی کې رېښتيني واست چې ستاسو بوتان د عبادت وړ دي.
التفاسير العربية:
وَمَنْ اَضَلُّ مِمَّنْ یَّدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَنْ لَّا یَسْتَجِیْبُ لَهٗۤ اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ وَهُمْ عَنْ دُعَآىِٕهِمْ غٰفِلُوْنَ ۟
او له هغه چا هيڅوک زيات لارورکی(ګمراه) نه دی چې له الله تعالی پرته د یو داسې بوت عبادت کوي چې د قيامت تر ورځې يې دعا نه شي قبلولی، او دغه بوتان چې هغوی يې له الله پرته لمانځي د خپلو بندګانو له لمانځلو بې خبره دي، او ګټه او زيان خو بيخي ورته نه شي ور رسولی.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
وَاِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوْا لَهُمْ اَعْدَآءً وَّكَانُوْا بِعِبَادَتِهِمْ كٰفِرِیْنَ ۟
سره له دې چې په دنيا کې هغوی ته هيڅ ګټه نه شي رسولای، خو کله چې د قيامت په ورځ را غونډ کړل شي، نو د هغه چا دښمنان به وي چې د دوی عبادت یي کاوه او هغوی څخه به بېزاره وي او له دې څخه به انکار کوي چې دوی د هغوی پر لمانځلو پوهېدل.
التفاسير العربية:
وَاِذَا تُتْلٰی عَلَیْهِمْ اٰیٰتُنَا بَیِّنٰتٍ قَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لِلْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ ۙ— هٰذَا سِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟ؕ
او کله چې زموږ پر رسول زموږ نازل کړی شوي ايتونه لوستل کيږي، نو هغه کسان چې کفر يې کړی د هغه قرآن په اړه چې د هغوی د رسول په لاس ورته راغلی دی وایي چې: دا خو څرګندې کوډې دي او د الله له لوري وحي نه ده.
التفاسير العربية:
اَمْ یَقُوْلُوْنَ افْتَرٰىهُ ؕ— قُلْ اِنِ افْتَرَیْتُهٗ فَلَا تَمْلِكُوْنَ لِیْ مِنَ اللّٰهِ شَیْـًٔا ؕ— هُوَ اَعْلَمُ بِمَا تُفِیْضُوْنَ فِیْهِ ؕ— كَفٰی بِهٖ شَهِیْدًا بَیْنِیْ وَبَیْنَكُمْ ؕ— وَهُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِیْمُ ۟
آيا دغه مشرکان وايي چې: محمد دغه قرآن له ځانه جوړ کړی، او الله ته يې نسبت کړی؟! ای رسوله! هغوی ته ووايه: که مې له ځانه جوړ کړی وي، نو تاسو ما لره د هيڅ پلمې جوړولو واک نه لرئ، که الله سزا راکول وغواړي، نو څنګه پر هغه د درواغ تړلو له امله خپل ځان سزا ته وړاندې کړم؟! الله پر هغه څه ښه پوه دی چې تاسو په قران کې کوم عيب بيانوئ او په ما باندې کومه جرحه کوئ، الله پاک زموږ او ستاسو ترمنځ د شاهد په توګه بسنه کوي، هغه د خپلو بندګانو څخه د هغه چا د ګناهونو بښونکی دی چې توبه وباسي او پر هغوی مهربان دی.
التفاسير العربية:
قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِّنَ الرُّسُلِ وَمَاۤ اَدْرِیْ مَا یُفْعَلُ بِیْ وَلَا بِكُمْ ؕ— اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا یُوْحٰۤی اِلَیَّ وَمَاۤ اَنَا اِلَّا نَذِیْرٌ مُّبِیْنٌ ۟
ای رسوله! دغو ستا د نبوت درواغ ګڼونکو مشرکانو ته ووايه: زه کوم لومړنی رسول نه يم چې الله را لېږلی وي، نو تاسو زما له خوا ستاسو بلنه عجيبه ګڼئ، له ما مخکې ډېر رسولان تېر شوي، زه نه پوهېږم الله به پرما او پر تاسو په دنيا کې څه کوي، که چېرې زه د هغه څه پيروي ونه کړم چې الله يې راته وحي کوي، نو نه څه وايم او نه څه کوم مګر له هغه څه سره سم چې راته وحي کيږي، او زه يوازې داسې وېروونکی يم چې د الله له سزا څخه مو په څرګنده وېرونې سره وېروم.
التفاسير العربية:
قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ كَانَ مِنْ عِنْدِ اللّٰهِ وَكَفَرْتُمْ بِهٖ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّنْ بَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ عَلٰی مِثْلِهٖ فَاٰمَنَ وَاسْتَكْبَرْتُمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّٰلِمِیْنَ ۟۠
ای رسوله! دغو درواغ ګڼونکو ته ووايه: خبر را کړئ که چېرې دغه قرآن د الله له لوري وي او تاسو کفر پرې کړی وي، او له بني اسرائيلو يو شاهد د هغه په شان کې پرهغه څه چې په تورات کې راغلي د باور له مخې پرې شاهدي هم ورکړې وي چې هغه د الله له لوري دی، هغه ايمان هم پرې راوړی وي، او تاسو له ايمان راوړلو لويي ترې کړې وي، نو داسې مهال به تاسو ظالمان نه ياست؟! له شک پرته الله ظالمو خلکو ته د حق توفيق نه ورکوي.
التفاسير العربية:
وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لِلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَوْ كَانَ خَیْرًا مَّا سَبَقُوْنَاۤ اِلَیْهِ ؕ— وَاِذْ لَمْ یَهْتَدُوْا بِهٖ فَسَیَقُوْلُوْنَ هٰذَاۤ اِفْكٌ قَدِیْمٌ ۟
او هغو کسانو چې پر قرآن او هغه څه يې کفر کړی چې رسولانو يې ورته راوړي دي، وایي: که چېرې هغه څه چې محمد ورسره راغلی دی حق وای چې ښېګڼې ته يې لارښوونه کولای، نو دغه بې وزله، مرېيان او کمزوري به له موږ ور مخکې شوي نه وای. او د دې له امله چې هغوی هغه څه ته لار ونه مونده چې رسول يې ورته راوړی و، نو ژر ده چې وايي به: له دغه څه سره چې موږ ته راغلی پخواني درواغ دي او موږ د درواغو پيروي نه کوو.
التفاسير العربية:
وَمِنْ قَبْلِهٖ كِتٰبُ مُوْسٰۤی اِمَامًا وَّرَحْمَةً ؕ— وَهٰذَا كِتٰبٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِیًّا لِّیُنْذِرَ الَّذِیْنَ ظَلَمُوْا ۖۗ— وَبُشْرٰی لِلْمُحْسِنِیْنَ ۟
او له دغه قرآن مخکې تورات هغه کتاب دی چې الله تعالی پر موسی عليه السلام د داسې لارښود په توګه چې حق ته پرې لار موندل کيږي او د هغه چا لپاره د رحمت په توګه نازل کړی چې ايمان يې پرې راوړی او له بني اسرائيلو يې پيروي کړې ده، او دغه پر محمد صلی الله عليه وسلم نازل کړل شوی قرآن په عربي ژبه داسې کتاب دی چې د مخکېنيو کتابونو تصديقوونکی دی، ترڅو هغه کسان پرې ووېروي چې پر الله د شرک او ګناهونو په ترسره کولو سره يې پر ځانونو ظلم کړی دی، او د هغو نېکي کوونکو لپاره زېری دی چې له خپل پيداکوونکي او د هغه له مخلوق سره يې اړيکه سمه کړې ده.
التفاسير العربية:
اِنَّ الَّذِیْنَ قَالُوْا رَبُّنَا اللّٰهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوْا فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُوْنَ ۟ۚ
پرته له شکه هغه کسان چې وايي: زموږ پالونکی الله دی له هغه پرته موږ لره بل پالونکی نشته، بيا پر ايمان او نېک عمل ټينګ دريږي، نو پر هغوی به په آخرت کې د راتلونکي په اړه نه وېره وي او نه به پر هغه څه خپه کيږي چې په دنيا کې ترې پاتې دي او نه پر هغه څه چې تر شا يې پرې اېښې دي.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• كل من عُبِد من دون الله ينكر على من عبده من الكافرين.
• عدم معرفة النبي صلى الله عليه وسلم بالغيب إلا ما أطلعه الله عليه منه.
• وجود ما يثبت نبوّة نبينا صلى الله عليه وسلم في الكتب السابقة.
وَوَصَّیْنَا الْاِنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ اِحْسٰنًا ؕ— حَمَلَتْهُ اُمُّهٗ كُرْهًا وَّوَضَعَتْهُ كُرْهًا ؕ— وَحَمْلُهٗ وَفِصٰلُهٗ ثَلٰثُوْنَ شَهْرًا ؕ— حَتّٰۤی اِذَا بَلَغَ اَشُدَّهٗ وَبَلَغَ اَرْبَعِیْنَ سَنَةً ۙ— قَالَ رَبِّ اَوْزِعْنِیْۤ اَنْ اَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِیْۤ اَنْعَمْتَ عَلَیَّ وَعَلٰی وَالِدَیَّ وَاَنْ اَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضٰىهُ وَاَصْلِحْ لِیْ فِیْ ذُرِّیَّتِیْ ؕۚ— اِنِّیْ تُبْتُ اِلَیْكَ وَاِنِّیْ مِنَ الْمُسْلِمِیْنَ ۟
او انسان ته مو په ټينګه امر کړی چې له خپل موراوپلار سره ښېګڼه وکړي، چې د هغوی په ژوند کې او د هغوی له مرګ وروسته په هغه څه کې نيکي ورسره وکړي چې په هغو کې د شريعت مخالفت نه وي، او په ځانګړي ډول له مور سره يې چې په سختۍ يې په ګېډه کې و، او په سختۍ يې وزېږولو، او د هغه په ګېډه کېدو او له تي څخه بېلېدو نېټه دېرش مياشتې ده، کله يې چې دواړه عقلي او بدني ځواکونه بشپړ شول او څلوېښت کلنۍ ته ورسېد ويې ويل: ای زما پالونکيه! ماته وښيه چې پر هغه پېرزوينه چې ما او زما پر موراوپلار دې کړې ستا شکر وباسم، او دا راته وښيه چې داسې ښه کار وکړم چې ته پرې خوښ شې او له ما يې قبول کړه، او زما اولادونه راته نېک کړه، ما تاته له خپلو ګناهونو توبه اېستلې ده او زه ستا پيروۍ ته له غاړه اېښودونکو څخه يم او ستا امرونو ته سر ټيټوونکی يم.
التفاسير العربية:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ اَحْسَنَ مَا عَمِلُوْا وَنَتَجَاوَزُ عَنْ سَیِّاٰتِهِمْ فِیْۤ اَصْحٰبِ الْجَنَّةِ ؕ— وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِیْ كَانُوْا یُوْعَدُوْنَ ۟
دا هغه کسان دي چې کوم غوره کارونه يې کړي هغه ترې قبلوو، او له بديو يې ور تېرېږو، پر هغو يې نه نيسو، او هغوی په ټوله کې له جنتیانو دي، دغه ژمنه چې ورسره شوې ده حق ژمنه ده، هرومرو به ترسره کيږي.
التفاسير العربية:
وَالَّذِیْ قَالَ لِوَالِدَیْهِ اُفٍّ لَّكُمَاۤ اَتَعِدٰنِنِیْۤ اَنْ اُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُوْنُ مِنْ قَبْلِیْ ۚ— وَهُمَا یَسْتَغِیْثٰنِ اللّٰهَ وَیْلَكَ اٰمِنْ ۖۗ— اِنَّ وَعْدَ اللّٰهِ حَقٌّ ۚ— فَیَقُوْلُ مَا هٰذَاۤ اِلَّاۤ اَسَاطِیْرُ الْاَوَّلِیْنَ ۟
او هغه کس چې خپل مور او پلار ته يې وويل: تاسو لره دي تباهي وي، آيا تاسو ماته ژمنه راکوئ چې له مرګ وروسته به زه بېرته له قبره ژوندی راوځم، حال دا چې ډېرې پېړۍ تېرې شوې دي، او خلک پکې مړ شوي او له هغوی هيڅوک هم بېرته نه دي ژوندي شوي؟! او مور او پلار يې له الله څخه مرسته غواړي چې زوی ته يې د ايمان لار وښيي، او دوی دواړه زوی ته وايي: تا لره به تباهي وي که پر بېرته ژوندي کېدو ايمان را نه وړې، نو ايمان پرې راوړه، له شک پرته د بېرته را ژوندي کېدو په اړه د الله ژمنه حق ده، هيڅ شک پکې نشته، خو هغه د بېرته را ژوندي کېدو څخه د نوي نټه کوونکي په توګه وايي: دا د بېرته راژوندي کېدو په اړه چې څه ويل کيږي دا يوازې له پخوانيو کتابونو څخه را نقل شوې دي او هغه څه دي چې هغوی ليکلي دي، له الله څخه ثابت نه دي.
التفاسير العربية:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ حَقَّ عَلَیْهِمُ الْقَوْلُ فِیْۤ اُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ ؕ— اِنَّهُمْ كَانُوْا خٰسِرِیْنَ ۟
دا هغه کسان دي چې له هغوی مخکې د پېريانو او انسانانو د ولسونو په ډله کې پرې عذاب واجب شوی، له شک پرته هغوی تاوانيان دي، داسې چې ځانونه او کورنۍ يې اور ته په ننه اېستلوسره تاوانيان کړل.
التفاسير العربية:
وَلِكُلٍّ دَرَجٰتٌ مِّمَّا عَمِلُوْا ۚ— وَلِیُوَفِّیَهُمْ اَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا یُظْلَمُوْنَ ۟
او دواړو د جنتيانو او دوزخيانو ډلو لره به د هغوی د کړنو سره سمې مرتبې وي، نو د جنتیانو مرتبې به لوړې درجې وي او د دوزخيانو مرتبې به ښکته درجې وي، ترڅو الله هغوی ته د هغوی د کړنو بشپړه بدله ورکړي او د قيامت په ورځ به د هغوی له نېکيو څخه په کمولو او په بديو کې يې په زياتولو پر هغوی ظلم نه کيږي.
التفاسير العربية:
وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا عَلَی النَّارِ ؕ— اَذْهَبْتُمْ طَیِّبٰتِكُمْ فِیْ حَیَاتِكُمُ الدُّنْیَا وَاسْتَمْتَعْتُمْ بِهَا ۚ— فَالْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُوْنِ بِمَا كُنْتُمْ تَسْتَكْبِرُوْنَ فِی الْاَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنْتُمْ تَفْسُقُوْنَ ۟۠
او په کومه ورځ چې پیش کړی شي اور ته هغه کسان چې پر الله يې کفر کړی او د هغه رسولان يې درواغجن ګڼلي دي ترڅو پکې عذاب ورکړل شي، هغوی ته به د ګوت څنډنې او کواښ په توګه وويل شي: تاسو مو د دنيا په ژوند کې خپل خوندور څيزونه يووړل، او هلته مو له مزو ګټه پورته کړه، خو نن ورځ به تاسو ته په داسې عذاب سزا درکړل شي چې سپکوي مو او رسوا کوي مو، پرته له حقه په ځمکه کې ستاسو د لويي له امله، او په کفر او ګناهونو سره د الله له پيروۍ څخه ستاسو د وتلو له امله.
التفاسير العربية:
وَاذْكُرْ اَخَا عَادٍ اِذْ اَنْذَرَ قَوْمَهٗ بِالْاَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهٖۤ اَلَّا تَعْبُدُوْۤا اِلَّا اللّٰهَ ؕ— اِنِّیْۤ اَخَافُ عَلَیْكُمْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیْمٍ ۟
ای رسوله! د عاديانو نسبي ورور هود در په ياد کړه، کله يې چې خپل قوم پر هغوی د راتلونکي عذاب څخه ووېرولو، په داسې حال کې چې هغوی د عربي جزيرې سويل لورې ته په احقاف نومي ځای کې په خپلو کورونو کې وو، په رېښتيا له هود مخکې او وروسته د خپلو قومونو وېروونکي رسولان تېر شوي دي چې خپلو قومونو ته به يې ويل: يوازې د الله عبادت وکړئ، له هغه سره بل څوک مه لمانځئ، ای زما قومه! پرته له شکه زه پرتاسې د قيامت د لويې ورځې له عذابه وېرېږم.
التفاسير العربية:
قَالُوْۤا اَجِئْتَنَا لِتَاْفِكَنَا عَنْ اٰلِهَتِنَا ۚ— فَاْتِنَا بِمَا تَعِدُنَاۤ اِنْ كُنْتَ مِنَ الصّٰدِقِیْنَ ۟
قوم يې ورته وويل: آيا ته ددې لپاره موږ ته راغلی يې چې د خپلو معبودانو له عبادته مو واړوې؟! دا هيله به دې هيڅکله پوره نه شي، که چیرته ته په خپله وعده کې رېښتينی یې نو هغه عذاب راوله چې مونږ پرې ویروې.
التفاسير العربية:
قَالَ اِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللّٰهِ ؗ— وَاُبَلِّغُكُمْ مَّاۤ اُرْسِلْتُ بِهٖ وَلٰكِنِّیْۤ اَرٰىكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُوْنَ ۟
هغه وويل: د عذاب د راتلو پر وخت يوازې الله پوهيږي، ماته پرې کومه پوهه نشته، زه يو استازی يم هغه څه درته رسوم چې پرې لېږل شوی يم، خو زه وينم تاسو داسې خلک ياست چې ناپوهي کوئ هغه څه پرېږدئ چې ګټه مو ده پکې او هغه څه کوئ چې زيان مو دی پکې.
التفاسير العربية:
فَلَمَّا رَاَوْهُ عَارِضًا مُّسْتَقْبِلَ اَوْدِیَتِهِمْ ۙ— قَالُوْا هٰذَا عَارِضٌ مُّمْطِرُنَا ؕ— بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُمْ بِهٖ ؕ— رِیْحٌ فِیْهَا عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟ۙ
نو بيا چې کله هغه عذاب ورته راغی چې په اړه يې دوی بيړه کوله، د اسمان په لوري کې يې خوره ورېځ وليده چې د هغوی شېلو (ناوونو) ته يې مخه کړې وه هغوی وويل: دغه خوره ورېځ موږ ته باران رسوونکې ده، هود ورته وويل: امر داسې نه دی لکه تاسو يې چې ګومان کوئ چې هغه باران اوروونکې ورېځ ده، بلکې هغه داسې عذاب دی چې تاسو يې په اړه بيړه کوله، هغه داسې باد دی چې دردوونکی عذاب دی پکې.
التفاسير العربية:
تُدَمِّرُ كُلَّ شَیْ بِاَمْرِ رَبِّهَا فَاَصْبَحُوْا لَا یُرٰۤی اِلَّا مَسٰكِنُهُمْ ؕ— كَذٰلِكَ نَجْزِی الْقَوْمَ الْمُجْرِمِیْنَ ۟
هغه باد به چې پر هرڅه تېرېده تباه کول به يې د کومو د تباهۍ چې الله امر ورته کړی و، نو تباه شول، له هغو کورنو پرته چې پکې اوسېدل بل څه نه ليدل کېدل چې د هغوی پر مخکېني شتون يې شاهدي ورکړې وه، د دغې دردوونکې سزا غوندې موږ هغو ګناهکاره خلکو ته چې پر خپل کفر او ګناهونو ټينګار کوي سزا ورکوو.
التفاسير العربية:
وَلَقَدْ مَكَّنّٰهُمْ فِیْمَاۤ اِنْ مَّكَّنّٰكُمْ فِیْهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَّاَبْصَارًا وَّاَفْـِٕدَةً ۖؗ— فَمَاۤ اَغْنٰی عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَاۤ اَبْصَارُهُمْ وَلَاۤ اَفْـِٕدَتُهُمْ مِّنْ شَیْءٍ اِذْ كَانُوْا یَجْحَدُوْنَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَحَاقَ بِهِمْ مَّا كَانُوْا بِهٖ یَسْتَهْزِءُوْنَ ۟۠
او پرته له شکه د هود قوم ته مو داسې د ځواک اسباب ورکړي وو چې تاسې ته مو نه دي درکړي، او هغوی لره مو غوږونه ګرځولي وو چې پرې اورېدل يې، سترګې چې پرې ليدل يې، زړونه چې پرې پوهېدل، خو هغوی ته يې نه غوږونو، نه سترګو او نه هم عقلونو کومه ګټه ورسوله، نه يې له هغوی د الله د عذاب مخه ونيوله چې کله ورته راغی، ځکه هغوی د الله پر ايتونو کفر کولو، او هغه عذاب پرې راپرېوتلو چې هود عليه السلام پرې وېرولي وو او دوی به پرې ملنډې وهلې .
التفاسير العربية:
وَلَقَدْ اَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُمْ مِّنَ الْقُرٰی وَصَرَّفْنَا الْاٰیٰتِ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُوْنَ ۟
او له شک پرته ای د مکې خلکو! ستاسو چاپېر مو ډېر کلي تباه کړل، عاديان، ثموديان، د لوط قوم او د مدين خلک مو تباه کړل، هغوی ته مو بېلابېل دلايل او حجتونه بيان کړل ترڅو هغوی له خپله کفره را وګرځي.
التفاسير العربية:
فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِیْنَ اتَّخَذُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ قُرْبَانًا اٰلِهَةً ؕ— بَلْ ضَلُّوْا عَنْهُمْ ۚ— وَذٰلِكَ اِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟
ولې يې هغو بوتانو مرسته ونه کړه چې له الله پرته يې معبودان ګرځولي وو ترڅو د هغو په لمانځنه او پر نوم يې د ذبحې له امله هغو ته نېږدې شي؟! هيڅ مرسته يې ورسره ونه کړه، بلکې په داسې حالت کې ترې ورک شول چې سخته اړتيا يې ورته لرله، دا د هغوی د هغه درواغو او تور له امله چې هغوی يې خپلو ځانوته ډاډ پرې ورکړی وو چې دغه بوتان به هغوی ته ګټه رسوي او د الله په وړاندې به يې سپارښت کوي.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• لا علم للرسل بالغيب إلا ما أطلعهم ربهم عليه منه.
• اغترار قوم هود حين ظنوا العذاب النازل بهم مطرًا، فلم يتوبوا قبل مباغتته لهم.
د هود د قوم دوکه کېدل کله يې چې په نازلېدونکي عذاب یې د باران ګومان وکړ، نو هغوی د سمدستي راتلو مخکې يې توبه ونه اېستله.
• قوة قوم عاد فوق قوة قريش، ومع ذلك أهلكهم الله.
وَاِذْ صَرَفْنَاۤ اِلَیْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ یَسْتَمِعُوْنَ الْقُرْاٰنَ ۚ— فَلَمَّا حَضَرُوْهُ قَالُوْۤا اَنْصِتُوْا ۚ— فَلَمَّا قُضِیَ وَلَّوْا اِلٰی قَوْمِهِمْ مُّنْذِرِیْنَ ۟
ای رسوله! در په ياد کړه کله مو چې يوه ډله پېريان درولېږل ترڅو پرتا نازل شوی قرآن واوري، کله چې يې اورېدلو ته حاضر شول، ځينو يې ځينو ته وويل: غوږ ونيسئ ترڅو يې سم واورو، کله چې رسول صلی الله عليه وسلم لوستل پای ته ورسول، هغوی يې خپل قوم ته راوګرځېدل ترڅو يې د الله له عذابه ووېروي که چېرې پر دغه قرآن ايمان رانه وړي.
التفاسير العربية:
قَالُوْا یٰقَوْمَنَاۤ اِنَّا سَمِعْنَا كِتٰبًا اُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوْسٰی مُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ یَهْدِیْۤ اِلَی الْحَقِّ وَاِلٰی طَرِیْقٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
هغوی يې خپل قوم ته وويل: ای زموږ قومه! پرته له شکه موږ داسې کتاب واورېدلو چې له موسی وروسته الله نازل کړی دی د الله له لوري د پخوانيو نازل کړل شويو کتابونو تصديقوونکی دی، دغه کتاب چې موږ واورېدلو حق ته لارښوونه کوي، او نېغه لار ښيي، او هغه د اسلام لاره ده.
التفاسير العربية:
یٰقَوْمَنَاۤ اَجِیْبُوْا دَاعِیَ اللّٰهِ وَاٰمِنُوْا بِهٖ یَغْفِرْ لَكُمْ مِّنْ ذُنُوْبِكُمْ وَیُجِرْكُمْ مِّنْ عَذَابٍ اَلِیْمٍ ۟
ای زموږ قومه! په هغه حق کې د محمد-صلی الله علیه وسلم- خبره ومنئ چې ور بولي مو، او پردې ايمان راوړئ چې هغه د خپل پالونکي له لوري رالېږل شوی دی، الله به مو ګناهونه دروبښي، او له دردوونکې سزا به مو وژغوري چې ستاسو انتظار کوي، که چېرې په هغه حق کې يې خبره ونه منئ چې وربولي مو، او پردې خبره ايمان را نه وړئ چې هغه د پالونکي له لوري يې رالېږل شوی دی.
التفاسير العربية:
وَمَنْ لَّا یُجِبْ دَاعِیَ اللّٰهِ فَلَیْسَ بِمُعْجِزٍ فِی الْاَرْضِ وَلَیْسَ لَهٗ مِنْ دُوْنِهٖۤ اَوْلِیَآءُ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ فِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟
او څوک چې د محمد صلی الله عليه وسلم هغه حق خبره ونه مني چې وربولي يې، نو په ځمکه کې به هيڅکله په تېښته له الله څخه ونه ژغورل شي، او له الله پرته هغه لره دوستان هم نشته چې له عذابه يې وساتي، او له دغه خلکو څخه په ښګاره توګه د حق لار ورکه ده.
التفاسير العربية:
اَوَلَمْ یَرَوْا اَنَّ اللّٰهَ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ وَلَمْ یَعْیَ بِخَلْقِهِنَّ بِقٰدِرٍ عَلٰۤی اَنْ یُّحْیِ الْمَوْتٰی ؕ— بَلٰۤی اِنَّهٗ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
آيا دغه د بېرته راژوندي کېدو درواغ ګڼونکي مشرکان نه ويني، چې الله هغه ذات دی چې اسمانونه يې پيداکړي او ځمکه يې پيداکړې ده او د هغو د لوی والي او پرخوالي سربېره پيداکولو يې نه دی بې وسې کړی، هغه پردې ځواکمن دی چې د حساب او بدلې لپاره مړي را ژوندي کړي؟! ولې نه، پرته له شکه هغه هرومرو د هغوی پر ژوندي کولو ځواکمن دی، بېشکه هغه پاک ذات پر هرڅه وسي دی، نو د مړو له ژوندي کولو نه به وسې کيږي.
التفاسير العربية:
وَیَوْمَ یُعْرَضُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا عَلَی النَّارِ ؕ— اَلَیْسَ هٰذَا بِالْحَقِّ ؕ— قَالُوْا بَلٰی وَرَبِّنَا ؕ— قَالَ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ ۟
او هغه کسان چې په الله او د هغه په رسولانو یې کفر کړی دی کله چې په هغه ورځ اور ته وروړاندې کړای شي ترڅو پکې سزا ورکړل شي، نو د هغوی ته د چوپ کولو په موخه به ورته وويل شي: آيا دغه عذاب چې تاسو يې وينئ حق نه دی؟! او يا درواغ دی لکه څنګه مو چې په دنيا کې ويل؟! هغوی به وايي: ولې نه، په خپل پالونکي مو دې لوړه وي چې هغه حق دی، نو هغوی ته به وويل شي: پر الله د کفر کولو له امله سزا وڅکئ.
التفاسير العربية:
فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ اُولُوا الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِلْ لَّهُمْ ؕ— كَاَنَّهُمْ یَوْمَ یَرَوْنَ مَا یُوْعَدُوْنَ ۙ— لَمْ یَلْبَثُوْۤا اِلَّا سَاعَةً مِّنْ نَّهَارٍ ؕ— بَلٰغٌ ۚ— فَهَلْ یُهْلَكُ اِلَّا الْقَوْمُ الْفٰسِقُوْنَ ۟۠
نو ای رسوله! د خپل قوم له لوري ستا پر درواغ ګڼلو صبر کوه، لکه څنګه چې همت لرونکو رسولانو: نوح، ابراهيم، موسی، عيسی عليهم السلام صبر کولو، هغوی لره په سزا بيړه مه کوه، ګواکې ستا له قومه درواغ ګڼونکي چې کله په آخرت کې هغه عذاب وويني چې ژمنه يې ورسره کېدله، نو د عذاب د اوږدوالي له امله به داسې انګيري چې هغوی په دنيا کې له ورځې يوازې يوه ګړۍ وخت تېر کړی، دغه پر محمد صلی الله عليه وسلم نازل کړل شوی قرآن د انسانانو او پېريانو لپاره بلنه او بسنه کوونکی دی، ځکه په عذاب تباه کېدونکي يوازې په کفر او ګناهونو د الله له پيروۍ وتونکي خلک دي.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من حسن الأدب الاستماع إلى المتكلم والإنصات له.
• سرعة استجابة المهتدين من الجنّ إلى الحق رسالة ترغيب إلى الإنس.
• الاستجابة إلى الحق تقتضي المسارعة في الدعوة إليه.
ترجمة معاني سورة: الأحقاف
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم
الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.