Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Translations’ Index
سورەتی الأنعام
Purposes of the Surah:
تقرير عقيدة التوحيد والرد على ضلالات المشركين.
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَجَعَلَ ٱلظُّلُمَٰتِ وَٱلنُّورَۖ ثُمَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
ھەموو سوپاس و ستایشێکی پڕ لەجوانی و خۆشەویستی بۆ خوایەکی تەواوی بێ کەموکورتی لەھەموو شتێک، بۆ ئەو خوایەی کە ئاسمانەکان و زەوی دروستکردووە کە لە پێشووتر ھاوشێوەیان نەبووە، وە شەو و ڕۆژی دروستکردووە کە بەدوای یەکدا دێن و دەچن، شەوی دروستکردووە بۆ تاریکی، وە ڕۆژیشی بۆ ڕووناکی بەدیھێناوە، لەگەڵ ئەوەشدا بێباوەڕان جگە لەخوا دەکەنە شەریک و ھاوتای ئەو.
Arabic explanations of the Qur’an:
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٖ ثُمَّ قَضَىٰٓ أَجَلٗاۖ وَأَجَلٞ مُّسَمًّى عِندَهُۥۖ ثُمَّ أَنتُمۡ تَمۡتَرُونَ
پاکوبێگەردی بۆ ئەو خوایەی کە لە لەگڵ دروستی کردوون –ئەی خەڵکینە -کاتێک باوکە ئادەمتانی لێ دروستکرد(سەلامی خوای لێ بێت)، پاشان بڕیاریدا ماوەیەک بۆ ژیانی دونیا بمێننەوە، وە ماوەیەکی تریشی دیاری کرد کە ھیچ کەس نایزانێت تاوەکو لەڕۆژی دواییدا زیندووتان کاتەوە، کەچی پاش ئەوەش ئێوە بەگومانن لەدەسەڵاتی خوای گەورە کە زیندووتان کاتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱللَّهُ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَفِي ٱلۡأَرۡضِ يَعۡلَمُ سِرَّكُمۡ وَجَهۡرَكُمۡ وَيَعۡلَمُ مَا تَكۡسِبُونَ
پاکوبێگەردی بۆ ئەو زاتە کە تەنھا ئەو پەرستراوی بەھەق وڕاستیە لە ئاسمانەکان وزەویدا، کە ھیچ شتێکی لا شاراوە ونھێنی نیە، ئەو زانا وئاگادارە بەوەی دەیشارنەوە وە بەوەیشی ئاشکرای دەکەن لەنیەت وگوفتار وکردارتان، وە لەسەر ھەموویشی سزا وپاداشتان دەداتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ
ھەرچیەک بێت بۆ ھاوەڵ بڕیاردەران لە بەڵگە ونیشانە لەلایەن پەروەردگاریانەوە پشتگوێیان خستووە و وازیان لێھێناوە، بەڵگە ونیشانەی ڕوون وئاشکرایان بۆ ھات لەسەر یەکخواپەرستی، وە بەڵگەی زۆریشیان بۆ ھات لەسەر ڕاستی پێغەمبەرەکانی، لەگەڵ ئەوەدا پشتیان لێ ھەڵکرد وھیچ گوێیان پێ نەدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقَدۡ كَذَّبُواْ بِٱلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ فَسَوۡفَ يَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
ئەوان ئەگەر پشتیان ھەڵکرد لەو بەڵگە ڕوون وئاشکرایانە ئەوا پێشتر پشتیان ھەڵکرد لەشتێک کە لەوان ڕوون وئاشکرا ودیارترە، ئەوان بێباوەڕ بوون بەو قورئانەی کە موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) ھێناویەتی وبەدرۆیان زانی، جا لەمەودوا دەزانن ئەوەی کە گاڵتە ولاقرتێیان پێ دەکرد ھەق وڕاستە، کاتێک بەچاوی خۆیان سزای سەختی دۆزەخ دەبینن لەڕۆژی دواییدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَا لَمۡ نُمَكِّن لَّكُمۡ وَأَرۡسَلۡنَا ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡهِم مِّدۡرَارٗا وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَنۡهَٰرَ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
ئایا ئەو بێباوەڕانە نەیانزانیوە و نەیان بینیوە کە خوای گەورە چی ھێناوە بەسەر ئوممەتە ستەمکارەکانی پێش خۆیان؟ بێگومان خوای گەورە ئوممەت گەلێکی زۆری لەناو برد کە ھۆکارەکانی ھێز ومانەوەی پێدابوون لەسەر زەوی کە نەیداوە بە بێباوەڕەکانی لای ئێوە، وە بارانی زۆرمان بەردەوام بۆ دەباراندن، وە چەندەھا جۆگە وڕوباریشمان بۆ فەراھەم ھێنابوون کە بەژێر کۆشک وتەلارەکانیاندا گوزەریان دەکرد، کەچی لەبری شوکرانەبژێری خوای گەورە سەرپێچیان کرد، خوایش بەھۆی تاوان وگوناھی خۆیانەوە لەناوی بردن، وە لەپاش ئەوان گەلان وئوممەتانی تری دروستکرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ نَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ كِتَٰبٗا فِي قِرۡطَاسٖ فَلَمَسُوهُ بِأَيۡدِيهِمۡ لَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
ئەی پێغەمبەر ئەگەر نوسراوێکمان لەنێو کاغەزێکدا بۆ دابەزاندیتایە، وە بەچاوی خۆیشیان بیانبینیایە، وە دەستیشیان لێ بدایە، لەبەر کەلە ڕەقی وعینادی خۆیان باوەڕیان پێ نەدەھێنا، ودەیانووت: ئەوەی ھێناوتە جگە لە جادویەکی ڕوون وئاشکرا ھیچ تر نیە، لەبەر ئەوە ئێمە باوەڕی پێ ناکەین.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ مَلَكٞۖ وَلَوۡ أَنزَلۡنَا مَلَكٗا لَّقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ
ئەو بێباوەڕانە ووتیان: چی دەبوو لەگەڵ ھاتنی موحەممەد خوای گەورە فریشتەیەکیشی بناردایەتە خوارەوە وقسەی لەگەڵدا بکردینایە وشاھیدی بدایە لەسەر ڕاستی پێغەمبەرەکەی، ئەوا ئەو کاتە ئێمەیش باوەڕمان دەھێنا، ئەگەر فریشتەیەک لەسەر ئەو وەسف وداخوازیەی ئەوان بھاتایە وباوەڕیان پێ نەکردایە ئەوا لەناومان دەبردن، وە مۆلەتی ئەوەمان نەدەدانێ کە تەوبە بکەن وبگەڕێنەوە ئەگەر فریشتەمان بۆ بناردنایە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• شدة عناد الكافرين، وبيان إصرارهم على الكفر على الرغم من قيام الحجة عليهم بالأدلة الحسية.
ئەم ئایەتانە کەلەڕەقی وسەرسەختی بێباوەڕان وەدەردەخات، وە ڕوونی دەکاتەوە کە چەندێک ئەوان سوورن لەسەر بێباوەڕی خۆیان لەکاتێکدا بەڵگە ونیشانە گەلێکی زۆریشیان بۆ ھاتووە، لەو بەڵگە ونیشانانەی کە بەھەستەوەرەکانی خۆیان ھەستیان پێدەکرد.
وَلَوۡ جَعَلۡنَٰهُ مَلَكٗا لَّجَعَلۡنَٰهُ رَجُلٗا وَلَلَبَسۡنَا عَلَيۡهِم مَّا يَلۡبِسُونَ
خۆ ئەگەر فریشتەمان بکردایە بە پێغەمبەر بۆیان، ئەوا لەسەر شێوەی پیاوێک دەمان نارد تاوەکو بیانتوانیایە گوێ لێ بگرن وشتی لێوەربگرن، چونکە نەیاندەتوانی ئەوانە بکەن ئەگەر بھاتایە فریشتەیان بۆ بڕۆشتایە لەسەر ئەو شکڵ وشێوازەی کە خوای گەورە دروستی کردبوون، وە ئەگەر ھەر لەسەر شێوەی پیاوێکیش بمان ناردایە ئەوا لێیان تێکدەچوو نەیاندەزانی کە فریشتە نێرراوەکەی خۆیانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدِ ٱسۡتُهۡزِئَ بِرُسُلٖ مِّن قَبۡلِكَ فَحَاقَ بِٱلَّذِينَ سَخِرُواْ مِنۡهُم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
ئەگەر ئەوانە مەبەستیان لەناردنە خوارەوەی فریشتە لەگەڵ تۆدا گاڵتە ولاقرتێ کردنە، ئەوا گەلان وئوممەتی تری پێش ئەوانیش ئەو گاڵتە ولاقرتێیەیان کرد لەگەڵ پێغەمبەرەکانی خۆیاندا، کەچی سزای سەختی خوا دەورەی دان، ئەو سزایەی کە ئەوان باوەڕیان پێی نەبوو وە بەگاڵتە پێدەکرد کاتێک پێغەمبەرەکانیان دەیان ترساندن پێی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ ثُمَّ ٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
ئەی پێغەمبەر بەو بێباوەڕ وگاڵتە وگەپ کەرانە بڵێ: بڕۆن بگەڕێن بەسەر زەویدا، پاشان سەرنج بدەن بزانن سەرەنجامی ئەوان چۆن بوو کەباوەڕیان بەپێغەمبەرەکانی خودا نەکرد، بێگومان سزای سەختی خوای گەورە دابەزی بۆیان دوای ئەوەی کە خوا ھێز ودەسەڵاتی پێ بەخشی بوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لِّمَن مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُل لِّلَّهِۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
ئەی پێغەمبەر پێیان بڵێ: ئایا ئەوەی لە ئاسمانەکان وزەوی وئەوەیشی لەنێوانیادا ھەیە موڵکی کێیە؟ دواتر ھەر خۆت وەڵام بدەرەوە وپێیان بڵێ: ھەر ھەمووی موڵکی خوای گەورەیە، ئەو خوایە کە ڕەحم ومیھرەبانی لەسەر خۆی فەرز کردووە وەک فەزڵ ومنەتێک بەسەر بەندەکانیدا، وە ھیچ پەلەی نیە لەسزادانیان تا ئەو کاتەی کە ئیتر تەوبە ناکەن وناگەڕێنەوە بۆلای خوا، پەروەردگار لەڕۆژی دواییدا کۆیان دەکاتەوە، لەو ڕۆژەی کە ھیچ گومانێکی تێدا نیە، وە ئەوانەی کەبەبێباوەڕیەکەیان دواڕۆژی خۆیان فەوتاند، باوەڕ ناھێنن تاکو خۆیان ڕزگار بکەن لەتیاچوون خەسارۆمەندی لەڕۆژی دواییدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَلَهُۥ مَا سَكَنَ فِي ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
خاوەنی ھەموو شتێک ھەر بەتەنھا خوای گەورەیە، خاوەنی ئەوەیە لەشەودا کشومات بووە، وە لەڕۆژدا دەجوڵێت، ھەر ئەو زاتە بیسەری ووتار وگوفتاریانە، وە زانایە بەکاروکردەوەیان، وە سزا وپاداشتیان ھەموو ئەوانەشیان دەداتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيّٗا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَهُوَ يُطۡعِمُ وَلَا يُطۡعَمُۗ قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَسۡلَمَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
ئەی پێغەمبەر بەبت پەرست وموشریکەکان بڵێ، ئەوانەی کە لەگەڵ خوادا بت وشتی تر دەپەرستن، ئایا بەعەقڵ وژیری ئێوە ڕەوایە کە جگە لەخوای گەورە کەسێکی تر بکەمە پشت وپەنا وسەرخەری خۆم؟ کە ئەو ئاسمانەکان وزەوی بەشێوەیەک دروستکردووە کە ھاوتا وھاوشێوەیان لەپێشووتر نەبووە، ھەر ئەویشە کە ڕۆزی دەری بەندەکانیەتی بۆ ھەرکەسێک کە بیەوێت، وە ھیچ کەس لەبەندەکانی ناتوانێت ڕزق وڕۆزی کەس بدات، وە ئەو بێنیازە لەبەندەکانی وپێویستی بەکەسیان نیە، بەڵکو ئەوە بەندەکانینی پێویستیان بەو ھەیە لەھەموو کاتێکدا، ئەی پێغەمبەر بڵێ: پەروەردگارم فەرمانی پێکردووم کە من یەکەم کەس بم کە گوێڕایەڵ وفەرمان بەرداری ئەوبم لەم ئوممەتەدا، وە ڕێگریشی لێکردووم کە لەوانەبم کە لەگەڵیدا ھاوەڵ وشەریکی بۆ دادەنێن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنِّيٓ أَخَافُ إِنۡ عَصَيۡتُ رَبِّي عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
ئەی پێغەمبەر بڵێ: بەراستی من زۆر دەترسم ئەگەر سەرپێچی خوا بکەم بەئەنجامدانی ئەوەی خوا حەرام وقەدەغەی کردووە لە شیرک وھاوەڵ بڕیاردان وتاوانی تریش، یان واز بھێنم لەو شتانەی کە خوا فەرمانی کردووە بە کردنیان لەباوەڕھێنان وتاعەت وگوێڕایەڵەکانی تریش، دەترسم لەسەر ئەوانە خوا سزام بدات بەسزادانێکی زۆر گەورە لەڕۆژی دواییدا ئەگەر ئەنجامیان بدەم.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّن يُصۡرَفۡ عَنۡهُ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمَهُۥۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ
ھەر کەسێک لەرۆژی دواییدا خوای گەورە ئەو سزایەی لێ دوور بخاتەوە، ئەوە بەڕەحم ومیھرەبانی سەرکەوتن وڕزگاری بەدەست ھێناوە، ئەو ڕزگار بوونەیش لەسزای دۆزەخ سەرفرازی وڕزگار بوونێکی ڕوون وئاشکرای وایە کە ھیچ سەرفرازیەکی تر ھاوتا وھاوشێوەی ئەو نیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يَمۡسَسۡكَ بِخَيۡرٖ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
ئەی نەوەی ئادەم ئەگەر خوای گەورە دووچاری زەرەر وزیان وبەڵا وموسیبەتێکت بکات ھیچ کەسێک جگە لەئەو ناتوانێت بیگڕێتەوە ولایدات لەسەرت، وە ئەگەر بیەوێت تووشی خێر وخۆشیەکیشت بکات ئەوا ھیچ کەسێک ناتوانێت ڕێگری لێ بکات، وە ھیچ کەسێکیش ناتوانێت وەک ئەو خاوەنی فەزڵ وگەورەیی بێت، ھەر ئەو دەسەڵاتی ھەیە بەسەر ھەموو شتێکدا، وەھیچ شتێکیش دەسەوسانی ناکات.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
ھەر ئەو خوایەش زاڵ وبەدەسەلاتە بەسەر بەندەکانیدا، بەرزوبڵندە بەسەریانەوە لەھەموو ڕوویەکەوە، کە ھیچ شتێک دەسەوسان وبێدەسەلاتی ناکات، وە کەسیش زاڵ نابێت بەسەریدا، وە ھەموو شتێکیش ملکەچ وزەلیلی بەرەدەم ئەون، لەسەروو ھەموو بەندەکانیەوەیەتی بەو شێوەیەی کە شایستەی زاتی ھەق تەعالای ئەوە، ئەو زۆر دانا وکاربەجێیە لەدروستکردن وبەڕێوەبردن وشەریعەت ویاساکانیدا، وە زۆریش شارەزایە کەھیچ شتێکی لێ وون نابێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• بيان حكمة الله تعالى في إرسال كل رسول من جنس من يرسل إليهم؛ ليكون أبلغ في السماع والوعي والقبول عنه.
ڕوونکردنەوەی حیکمەت خوای گەورە لە ناردنی ھەموو پێغەمبەرێکدا، بەشێوەیەک لە جنسی مرۆڤەکان پێغەمبەری مرۆڤیشی ناردووە نەک فریشتە، تاوەکو بتوانێت بەجوانترین شێوەیە پەیامەکەی بگەیەنێت وبیدات بەگوێی گوێگرەکانیدا وە جێگای وەرگرتنی مرۆڤەکانیش بێت.
• الدعوة للتأمل في أن تكرار سنن الأوّلين في العصيان قد يقابله تكرار سنن الله تعالى في العقاب.
بانگھێشت کردن بۆ وورد بوونەوە وتێرامان لە بەسەرھاتی گەلان وئومەتانی پیشووتر لەو تاوان وسەرپێچیانەی کە کردویانە، چونکە ئەگەر ئەو سەرپێچیانەی ئەوان کەسانی تریش دووبارەی بکەنەوە ئەگەر ئەوەی ھەیە خوای گەورە سزاکانی ئەوانیش بۆ گەلانی تر دووبارە بکاتەوە.
• وجوب الخوف من المعصية ونتائجها.
• أن ما يصيب البشر من بلاء ليس له صارف إلا الله، وأن ما يصيبهم من خير فلا مانع له إلا الله، فلا رَادَّ لفضله، ولا مانع لنعمته.
ئەوەی دووچاری مرۆڤ دەبێت لە ناخۆشی وتەنگ وچەڵەمە جگە خوای گەورە کەسی تر ناتوانێت دووری بخاتەوە لێی، وە لەھەمان کاتیشدا ئەوەی تووشی دەبێت لەخێر وخۆشی جگە لەخوا کەس ناتوانێت ببێتە ڕێگر ولەمپەر لەبەردەمیدا، وە کەس ناتوانێن فەزڵ وبەخشینی خوای گەورە بداتە دواوە، وە ھیچ شتێکیش نابێتە ڕێگر لەبەردەم ناز ونیعمەتەکانی ئەودا ئەگەر بۆ ھەر کەسێکی بوێت.
قُلۡ أَيُّ شَيۡءٍ أَكۡبَرُ شَهَٰدَةٗۖ قُلِ ٱللَّهُۖ شَهِيدُۢ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۚ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَنۢ بَلَغَۚ أَئِنَّكُمۡ لَتَشۡهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخۡرَىٰۚ قُل لَّآ أَشۡهَدُۚ قُلۡ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَإِنَّنِي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
ئەی پێغەمبەر بەبتپەرست وموشریکەکان بڵێ بەوانەی باوەڕیان پێ نەکردیت وبەدرۆیان زانیت: شایەتی کێ لەھەموو شایەتیەک گەورەتر ومەزنترە لەسەر ڕاستگۆیی من وپێغەمبەرێتی من؟ پێیان بڵێ: خوای گەورە شایەتی نێوان من وئێوە بێت، کە ئاگادارە کە چیم بۆتان ھێناوە، وە بەچیش دەیدەنەوە بەدواوە، وە بێگومان خوای گەورە ئەم قورئانەی بۆ نیگا کردووم تاوەکو ئێوە وئەوانەشی پێ بترسێنم کە دەنگی ئەم قورئانەی پێدەگات لە مرۆڤ و جنۆکەکان، ئەی بتپەرست وبێباوەڕان چۆن باوەڕتان وایە لەگەڵ خوای گەورەدا شتانێکی تریش ھەیە کە بیپەرستن؟ ئەی پێغەمبەر بڵێ: ئەگەر ئێوە شاھیدی وادەدەن ئەوا من ھەرگیز شاھیدی لەو شێوەیە نادەم لەبەر پووچی وبەتاڵی کارەکەتان، وەبڵێ: خوای گەورە خوایەکی تاک وتەنھا وبێ ھاوەڵە، وە منیش بەری ودوورە پەرێزم لەو شتانەی کە دەیانکەن بەھاوەڵ وشەریکی ئەو.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمُۘ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
ئەو جولەکانەی کە تەوراتمان پێدان، وە ئەو گاورانەی کە ئینجیلمان پێدان، باش باش موحەممەد دەناسن، ھەروەک چۆن کوڕەکانی خۆیان دەناسن وجودای دەکەنەوە لەکوڕی غەیری خۆیان ئابەو شێوەیەش پێغەمبەر دەناسن، ئەوانەی کە زیانیان لەخۆیاندا بە ھەڵبژاردنی ڕیگای چەوت وناڕاست، وبەو کارەیان خۆیان دووچاری چوونە دۆزەخ کرد، ئەوانە ئیتر باوەڕ ناھێنن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
هیچ کەسێک وەک ئەو کەسە زوڵم وستەمەکەی گەورە نیە کە ھاوەڵ وشەریکی بۆ خوا بڕیار داوە، لەگەڵ خوادا شتی تریش دەپەرستێت، یان بێباوەڕە بەو ئایەت ونیشانە وبەڵگانەی کە نادرویەتیە خوارەوە بۆ سەر پێغەمبەرەکەی، بێگومان ئەو ستەمکارانەی کە ھاوەڵیان بۆ خوا دانا وئایەت وبەڵگە ونیشانەکانی ئەویان بەدرۆزانی ھەرگیز سەرفراز نابن ئەگەر تەوبە نەکەن ونەگەڕێنەوە بۆلای خوا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَيۡنَ شُرَكَآؤُكُمُ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
ڕۆژی دوایی وەبیرخۆت بھێنەرەوە کەھەموویان کۆدەکەینەوە وھیچ کەسێکیان بەجێ ناهێڵین، پاشان بەوانە دەڵێین کە لەگەڵ خوادا کەسانی تریشیان پەرستووە بە سەرزەنشت کردنەوە پێیان دەڵێین: کوان ئەوانەی بەدرۆ ودەلەسە کردبوتانن بەھاوەڵی خوا وھاوارتان تێ دەکردن وھاناتان بۆ دەبردن، دەی ئێستا لەکوێن بۆ نایانھێنن بێن بەھاناتانەوە؟
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ لَمۡ تَكُن فِتۡنَتُهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ وَٱللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشۡرِكِينَ
پاشان دوای ئەو تاقکیکردنەوەیان ھیچی عوزر وبیانویەکیان بەدەستەوە نیە ئەوە نەبێت خۆیان بەری ودوورە پەرێز دەگرن لەوانەی کە لەبری خوا ولەگەڵ خوادا دەیانپەرستن، لەوێش ھەر خەریکی درۆ ودەلەسەن ودەڵێن: ئەی پەروەردگارمان بەڕاستی ئێمە لەدونیادا ھاوەڵمان بۆ تۆ بڕیار نەداوە، بەڵکو باوەڕمان پێت ھەبوو، وە بەتەنھا ھەر تۆیشمان دەپەرست.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ كَذَبُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡۚ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
ئەی موحەمەد جا تەماشا بکە چۆن ئەوانە درۆ لەگەڵ خۆشیاندا دەکەن، بەوەی دەڵێن ئێمە ھاوەڵمان بۆ خوا بڕیار نەداوە لەدونیادا؟! نەیانزانی ولەکیسیان چوو، وە ئەوەی لەسەری جیاواز وناکۆک بوون لەدونیادا وە کردبوونیان بە شەریک وھاوەڵی خوا سووک وڕوسوای کردن وخەسارۆمەندی دواڕۆژیشی کرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَۖ وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوكَ يُجَٰدِلُونَكَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
ئەی پێغەمبەر ھەرکاتێک تۆ کە قورئان دەخوێنیتەوە ھەندێک لە ھاوەڵ بڕیاردەر وموشریکەکان گوێت لێدەگرن، بەڵام ھیچ سوود وکەڵکیشی لێ وەرناگرن، چونکە لەبەر سەرسەختی وعینادیان پەردەمان ھێناوە بەسەر دڵەکانیاندا تاوەکو لێی تێ نەگەن، وە لەبەر لاری ولاساریان گوێەکانیشمان کەڕ کردون تاوەکو ھیچ خێرێکی پێ نەبیستن، وە ھەرچەند بەڵگە ونیشانەی ڕوون وئاشکرایش بەچاوی خۆیان ببینن باوەڕی پێ ناھێنن، تەنانەت ئەگەر بێنە لایشت بە بەڵگە پووچ وبەتاڵەکانیان دەست دەکەن بە دەمەقاڵی وچەلەحانی دژ بەو ھەق وڕاستیەی کە تۆ بۆتت ھێناون، وە دەڵێن: ئەوەی کە تۆ ھێناووتە ھەر ھەمووی پاش ماوەی کتێب وپەرتووکە پێشووەکانە ولەوانتەوە وەرگرتوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُمۡ يَنۡهَوۡنَ عَنۡهُ وَيَنۡـَٔوۡنَ عَنۡهُۖ وَإِن يُهۡلِكُونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
ئەوان ڕێگری لەخەڵک دەکەن کە باوەڕ بھێنن بە پێغەمبەر، وە دووریش دەکەونەوە لێی، وە ناھێڵن ھیچ شتێکیش سوود وقازانجی بۆی ھەبێت، وە خۆشیان ھیچ سوود وقازانجی لێ نابینن، وە بەو کارەشیان تەنھا خۆیان دووچاری تیاچوون وخەسارۆمەندی دەکەن، بەبێ ئەوەش بەخۆیان بزانن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَى ٱلنَّارِ فَقَالُواْ يَٰلَيۡتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
ئەی پێغەمبەر ئەگەر لەڕۆژی دواییدا بیانبینی کەچۆن پیشانی ئاگری دۆزەخ دەدرێن، کەداخ وپەژارەیەکی زۆرەوە دەڵێن: ئای خۆزگە دەیانگەڕاندینەوە بۆ ژیانی دونیا، وە بەبەڵگە ونیشانە وئایەتەکانی خودا بێباوەڕ نەدەبووین، وە خۆزگە لە باوەڕداران دەبووین، ئەگەر بتبینینایە ئەی پێغەمبەر سەرت سوڕ دەما لە خراپی حاڵیان کە لەچی سزایەکی سەختدان.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• بيان الحكمة في إرسال النبي عليه الصلاة والسلام بالقرآن، من أجل البلاغ والبيان، وأعظم ذلك الدعوة لتوحيد الله.
ڕوونکردنەوەی حیکمەتی ناردنی پێغەمبەر(سەلامی خوای لەسەر بێت) بەقورئانەوە، کە خوای گەورە ناردویەتی تاوەکو ئەو قورئانە بگەیەنێت بەخەڵکی و بۆشیان ڕوون بکاتەوە، لەھەموویشی گەورەتر بانگەوازکردنی خەڵکی بۆ یەکخواپەرستی ودوور کەوتنەوە لە بت پەرستی وھاوەڵ بڕیاردان بۆی.
• نفي الشريك عن الله تعالى، ودحض افتراءات المشركين في هذا الخصوص.
نەفی شەریک وھاوەڵ بڕیارداندان بۆ خوای گەورە، وە تێکشکاندانی تەواوی ئەو درۆ ودەلەسانەی کە موشریک وھاوەڵ بڕیاردەران لەم بارەیەوە دروستیان کردبوو.
• بيان معرفة اليهود والنصارى للنبي عليه الصلاة والسلام، برغم جحودهم وكفرهم.
ئەم ئایەتانە ئەوەمان بۆ ڕوون دەکەنەوە کەجولەکە وگاورەکان تا چی ئەندازەیەک پێغەمبەری خوایان ناسیووە (سەلامی خوای لێ بێت) وەک کوڕ ومناڵەکانی خۆیان ناسیویانە، چونکە تەواوی سیفات ورەوشت وئاکارەکانی ئەو لە کتێبەکانی ئەواندا پێشتر باسکراوە، کەچی ھەر سەرسەخت وعیناد بوون وباوەڕیان پێ نەکرد وئیمانیان پێ نەھێنا.
بَلۡ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخۡفُونَ مِن قَبۡلُۖ وَلَوۡ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنۡهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
ئەو خۆزگە وئاوات خواستنەیان بەو شێوەیەش نیە وڕاست ناکەن گوایە ئەگەر بگەڕێنرانایەتەوە بۆ ژیانی دونیا باوەڕیان دەھێنا وموسڵمان دەبوون، بەڵکو ئەوەی کە دەیانشاردەوە بۆیان دەرکەوت کە ڕاست ناکەن کاتێک دەڵێن: سوێند بەخوا ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ ژیانی دونیا ھاوەڵ بۆ خوا دانانێین، ئەویش بەوەی کاتێک ئەندامەکانی لاشەیان شایەتیان لەسەر دەدەن، خۆ ئەگەر بتوانن بگەڕێنەوە بۆ ژیانی دونیا ئەو کاتە دیسان جارێکی تر دەگەڕێنەوە سەر بێباوەڕی وھاوەڵ بڕیاردان بۆ خوای گەورە، بێگومان ئەوان درۆ دەکەن لەو پەیمان وبەڵێنەی کە دەیدەن ئەگەر بگەڕێنەوە ئەوا باوەڕ ناھێنن وموسڵمان نابن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ قَالَ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
ئەی پێغەمبەر ئەگەر ئەوانەت ببینایە کە باوەڕیان بەزیندوبوونەوە نیە کاتێک لەبەردەم پەروەردگاریان ڕادەوەسرێنرێن، ئەوا سەرت سوڕدەما لەخراپی حاڵو گوزەرانیان کاتێک پەروەرگار پێیان دەفەرموێت: ئایا ئەم زیندووبونەوە ھەق وڕاست نەبوو کە ئێوە باوەڕتان پێی نەبوو وە بەگومان بوون لێی؟ ئەوانیش لەوەڵامدا دەڵێن: سوێند بێت بە پەروەردگارمان کە دروستی کردووین ھەر ھەمووی ھەق وڕاست بوو وە ھیچ گومانی تێدا نەبوو، ئەوجا خوای گەورە پێیان دەفەرموێت: دەی بەھۆی بێباوەڕیتانەوە بەم ڕۆژە سزای سەخت بچێژن، وە ئێوە لەژیانی دونیادا ئەم ڕۆژەتان بەدرۆ دەزانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةٗ قَالُواْ يَٰحَسۡرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطۡنَا فِيهَا وَهُمۡ يَحۡمِلُونَ أَوۡزَارَهُمۡ عَلَىٰ ظُهُورِهِمۡۚ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
خەسارۆمەند بوون ئەوانەی باوەڕیان نەکرد بەزیندووبونەوە لەڕۆژی دواییدا، وە وەستان لەبەردەم خوایان بەدوور دەزانی، تا ئەو کاتەی لەپڕ مردن یەخەیان دەگرێت وڕۆژی دواییان دێت بەبێ ئەوەی ئاگاداری بن، بۆیە زۆر بەپەشیمانیەوە دەڵێن: ئای خەسارۆمەندی وتیاچوون بۆ ئێمە چەند کەمتەرخەم بووین لەبەرامبەر ھەق ومافەکانی خوای گەورەدا، وە بێباوەڕ بووین وھیچ خۆمان ئامادە نەکرد بۆ ڕۆژی دوایی، ئەوان لەو ڕۆژەدا باری قورسی گوناھی خۆیان بەکۆڵەوەیە، ئای چەند بار وکۆڵێکی خراپ ونالەباریان بەسەرەوەیە لەگوناھو وتاوان وخراپە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا لَعِبٞ وَلَهۡوٞۖ وَلَلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
ئاگاداربن ئەو ژیانی دونیایەی کە پاڵتان پێوەداوە ودڵتان پێخۆشە تەنھا گاڵتەوگەپە، وە مرۆڤ دووچاری بێ ئاگایی ولەخۆبایی بوون دەکات بۆ ئەوانەی کە خوا لەخۆیان ڕازی ناکەن، بەڵام دڵنیابن ژیانی دواڕۆژ باشتر وچاکترە بۆ ئەوانەی لەخواترسن وتەقوایان ھەیە بە ئەنجامدانی فەرمانەکانی ودوورکەوتنەوە لە گوناھو ھاوەڵ بڕیاردان بۆ پەروەردگاریان، ئەی ئیتر ئەی موشریک وبێباوەڕان تاکەی ژیرنابن و بیر ناکەنەوە؟ وە تاکەی دەست ناکەن بە ئەنجامدانی کار وکردەوەی چاکە؟
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ نَعۡلَمُ إِنَّهُۥ لَيَحۡزُنُكَ ٱلَّذِي يَقُولُونَۖ فَإِنَّهُمۡ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَٰكِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
ئەی پێغەمبەر ئێمە دەزانین کە بێباوەریان بەتۆ لەڕواڵەتدا دڵگرانت دەکات وتووشی خەم وخەفەتت دەکات، چاک بزانە ئەوان لەدەروونی خۆیاندا بەدرۆت نازانن، چونکە دەزانن کە تۆ ڕاستگۆ وئەمانەت پارێزیت، ئەوانە گەلێکی ستەمکارن چونکە لەڕواڵەتدا بەدرۆت دەزانن بەڵام لەدەروونی خۆیاندا چاک دەزانن ودڵنیان کە تۆ ڕاستگۆیت لەوەی بانگەوازی بۆ دەکەیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ كُذِّبَتۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَىٰ مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمۡ نَصۡرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ وَلَقَدۡ جَآءَكَ مِن نَّبَإِيْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
وانەزانیت ئەم بەدرۆخستنەوە وباوەڕ نەکردنە تەنھا تایبەتە بەتۆوە، نەخێر بەڵکو پێغەمبەرانی پێش تۆیش گەلەکانیان بەدرۆیان زانین وئەزیەت وئەشکەنجەیاندان، بەڵام ئەوان بەئارامگرتن وبانگەواز وجیھاد وتێکۆشان ڕووبەڕوویان بوونەوە تا ئەو کاتەی خوای گەورە سەرکەوتنی خۆی بۆناردن، وە ھیچ کەسێکیش نیە بتوانێت بڕیار وبەڵێنەکانی خوای گەورە بەرامبەر یارمەتی وسەرخستنی پێغەمبەرەکانی بگۆڕێت، ئەی پێغەمبەر دیارە کە ھەواڵی پێغەمبەرانی پێش خۆتیش پێگەیشتووە کە چۆن گەلەکانیان ئازاریاندان وە چۆن ئەوانیش ئارامیان گرت، تا ئەو کاتەی کە خوای گەورە سەری خستن بەسەر دوژمنەکانیاندا ولەناوی بردن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكَ إِعۡرَاضُهُمۡ فَإِنِ ٱسۡتَطَعۡتَ أَن تَبۡتَغِيَ نَفَقٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ سُلَّمٗا فِي ٱلسَّمَآءِ فَتَأۡتِيَهُم بِـَٔايَةٖۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَمَعَهُمۡ عَلَى ٱلۡهُدَىٰۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
ئەی پێغەمبەر ئەگەر ئەوەی ڕووبەڕووت دەبێتەوە لەلایەن ئەو بێباوەڕانەوە لەبەدرۆخستنەوە وئەزیەت وئازاردان ناڕەحەتت دەکات وگران وقورسە لەسەرت، دەسا ئەگەر دەتوانیت بڕۆ تونیڵێک لەناو زەوی لێ بدە، یان پەیژەیەک بەئاسمانەوە بنێ وپێیدا سەربکەوە تاوەکو بتوانیت بەڵگە وموعجیزەیەکیان بۆ بھێنیت جگە لەو بەڵگە وموعجیزانەی کە ئێمە پێمانداویت بیکە، ئەوان ھەر باوەڕت پێ ناھێنن، خۆ ئەگەر خوای گەورە بیویستایە کە ھەر ھەموویان بەزۆر لەسەر ھیدایەت وڕێنوێنی کۆ بکاتەوە دەیکرد، بەڵام لەبەر حیکمەتێکی گەورە ئەوە ناکات، جا ئیتر ئەی موحەممەد نابێت تۆ لەو کەسانە بیت کە حیکمەتی خوا لەوەدا نازانن کە بۆچی پەروەردگار زۆر لەبەندەکانی ناکات لەسەر باوەڕھێنان بەڵکو دەبێت بەئارەزووی خۆیان باوەڕ بھێنن نەک بەزۆرلێکردن، دەی کەواتە داخ وخەفەتیان بۆ مەخۆ کە ئەوان باوەڕیان نەھێناوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• من عدل الله تعالى أنه يجمع العابد والمعبود والتابع والمتبوع في عَرَصات القيامة ليشهد بعضهم على بعض.
لەدادگەری خوای گەورە ئەوەیە کە لە گۆڕەپانی ڕۆژی دواییدا بەندە وپەرستراوەکان، شوێنکەوتە وشوێنکەوتوکراو، ھەر ھەموویان کۆدەکاتەوە تاوەکو ھەندێکیان شایەتی بدەن لەھەندێکی تریان.
• ليس كل من يسمع القرآن ينتفع به، فربما يوجد حائل مثل ختم القلب أو الصَّمَم عن الانتفاع أو غير ذلك.
مەرج نیە ھەرکەسێک گوێی لەقورئان بوو سوودی لێ ببینێت، چونکە پێدەچیت ڕێگریەک ھەبێت لەو نێوەندەدا، وەک ئەوەی خوای گەورە مۆری نابێت بەسەر دڵ ودەرون و گوێی ئەو کەسانەدا کە بەھیچ شێوەیەک گوێ بوون لەقورئان سوودیان پێ نەگەیەنێت.
• بيان أن المشركين وإن كانوا يكذبون في الظاهر فهم يستيقنون في دواخلهم بصدق النبي عليه الصلاة والسلام.
ئەم ئایەتانە ئەوە ڕوون دەکەنەوە کە بێباوەڕان وموشریکەکان ھەرچەندە بەڕواڵەت ئاینی یەکخواپەرستی بەدرۆ دەزانن وباوەڕی پێناکەن، بەڵام لەدڵ ودەروون وناخیاندا دڵنیان لەڕاستی وڕاستگۆی پەیامەکەی پێغەمبەری خوا (سەڵات وسەلامی خوای لەسەر بێت).
• تسلية النبي عليه الصلاة والسلام ومواساته بإعلامه أن هذا التكذيب لم يقع له وحده، بل هي طريقة المشركين في معاملة الرسل السابقين.
دڵدانەوەی پێغەمبەری خوا وسەرەخۆشی لێکردنیەتی بەوەی ئەوەی کە دووچاری دەبێتەوە لەبەدرۆزانین وباوەڕ پێ نەکردنی تەنھا ڕووبەڕووی تۆ نەبووەتەوە، بەڵکو ئەوە شێوازی ڕووبەڕوبونەوەی ھەموو بێباوەڕان وموشرکینە لەگەڵ سەرجەم ئەو پێغەمبەرانەی کە بۆیان ڕوانەکراوە، بۆیە پێی دەفەرموێت ھیچ خەم وخەفەت مەخۆ ئەوەی ڕوبەڕوی تۆ بوەتەوە بێگومان ڕووبەڕوی پێغەمبەرانی پێش تۆیش بووەتەوە.
۞ إِنَّمَا يَسۡتَجِيبُ ٱلَّذِينَ يَسۡمَعُونَۘ وَٱلۡمَوۡتَىٰ يَبۡعَثُهُمُ ٱللَّهُ ثُمَّ إِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
تەنھا ئەوانەش وەڵامت دەدەنەوە وە ئەوەی ھێناوتە ڕازین پێی وقبوڵی دەکەن کە بەدڵ گوێی بۆ دەگرن ولێی تێدەگەن، وە بێباوەڕان وەک مردوو وان کارت بەسەریانەوە نەبێت چونکە ئەوانە دڵیان مردووە، مردوویش خوای گەورە لەڕۆژی دواییدا زیندوویان دەکاتەوە، وە تەنھایش ھەر بۆلای ئەوە دەگەڕێنەوە تاوەکو سزای ئەوەی کردویانە وەری بگرنەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يُنَزِّلَ ءَايَةٗ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
ئەو موشریک وھاوەڵ بڕیاردەرانەی کە دەمارگیر ولوت بەرزن وباوەڕناھێنن ووتیان: ئایا نەدەکرا بەڵگە ونیشانەیەکی نائاسایی دوور لەتوانای مرۆڤ لەلایەن خواوە بھاتایە بۆ موحەممەد کە بەڵگە بووایە لەسەر ڕاستی پەیامەکەی وڕاستگۆی ئەوەی کە دەێڵێت؟! جا ئەی موحەممەد تۆیش بڵێ: بێگومان خوای گەورە بەدەسەڵاتە ودەتوانێت ئەوەی کە ئێوە دەتانەوێت وداوای دەکەن دایبەزێنێت، بەڵام زۆربەی ئەو موشریک وھاوەڵ بڕیاردەرانەی کە داوای دابەزینی بەڵگە ونیشانەی لەو شێوەیە دەکەن نازانن کە دابەزینی وھاتنی بەڵگە ونیشانەکان بەگوێرەی حیکمەتی پەروەردگاری باڵادەستە، نەک لەسەر خواستی ئەوان، چونکە ئەگەر بۆی ھێنان وبۆی دابەزاندن بەڵام دواتر باوەڕیان پێ نەھێنا ئەوا خوای گەورە لەناویان دەبات.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا طَٰٓئِرٖ يَطِيرُ بِجَنَاحَيۡهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمۡثَالُكُمۚ مَّا فَرَّطۡنَا فِي ٱلۡكِتَٰبِ مِن شَيۡءٖۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يُحۡشَرُونَ
ھەموو گیانلەبەرێک کە لەسەر زەوی دێت ودەڕوات ودەجوڵێت، وەھەر باڵندەیەکیش کە بەئاسماندا بەدوو باڵی دەفڕێت، ئەوانیش وەک ئێوە ئەی بەنی ئادەم دروستکراوی دەستی خوان وھەر ئەویش ڕزق وڕۆزیان دەدات، ھیچ شتێکمان لە (لوح المحفوظ) بەجێ نەھێشتووە وە جێگیرمان کردووە وباسمان کردووە، وە ھەموو زانست وزانیاریەک لەبارەیانەوە لای خوای گەورەیە، وە پاشانیش لەڕۆژی دواییدا ھەر بۆلای ئەو کۆدەکرێنەوە تاوەکو لێپرسینەوەیان لەگەڵ بکرێت وھەرکەسیش بەگوێرەی کاروکردەوەی خۆی پاداشت وسزا بدرێتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا صُمّٞ وَبُكۡمٞ فِي ٱلظُّلُمَٰتِۗ مَن يَشَإِ ٱللَّهُ يُضۡلِلۡهُ وَمَن يَشَأۡ يَجۡعَلۡهُ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
ئەوانەی کە بێباوەڕ بوون بە بەڵگە ونیشانەکانی ئێمە وبەدرۆیان زانین، وەک کەڕ وان کە ھیچ شتێک نابیستێ، وە وەک لاڵ وان کە ھیچ قسەیەک ناکات، لەگەڵ ئەوەشدا لەناو تاریکی وشەوە زەنگی بێباوەڕیدان کە ھیچ شتێک نابینێت، جا کەسێک ئەمە حاڵی بێت ئیتر چۆن ھیدایەت وەردەگرێت وڕێنوێنی دەکرێت؟! ھەر کەسێک خوای گەورە بیەوێت گومڕای دەکات، وە ھەر کەسێکیشی بوێت ھیدایەتی بدات ھیدایەتی دەدات وڕێنوێنی دەکات ودەیخاتە سەر ڕێگای ڕاست، ئەو ڕێگایەی کە ھیچ خوار وخێچیەکی تێدا نیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ أَوۡ أَتَتۡكُمُ ٱلسَّاعَةُ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَدۡعُونَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
ئەی پێغەمبەر بەو موشریک وھاوەڵ بڕیاردەرانە بڵێ، پێم بڵێن ئەگەر سزای خواتان بۆھات، یان کتوپر دواڕۆژتان بۆ ھات ئەو دواڕۆژەی کە بەڵێنتان پێدراوە، ئایا ئەو کاتە جگە لەخوا ھانا وھاوار بۆ کەسی تر دەبەن تاوەکو ئەو بەڵا وموسیبەت وناڕەحەتیە دابەزیووە بۆتان لەسەرتانی لاببات؟ ئەگەر ئێوە ڕاست دەکەن لەو بانگەشەیەی کە دەیکەن گوایە بت وپەرستراوەکانتان دەتوانن سوودتان پێ بگەیەنن وزیان وخراپەتان لێ دوور بخەنەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَلۡ إِيَّاهُ تَدۡعُونَ فَيَكۡشِفُ مَا تَدۡعُونَ إِلَيۡهِ إِن شَآءَ وَتَنسَوۡنَ مَا تُشۡرِكُونَ
لەڕاستیدا ئێوە ئەو کاتە لە جگە لەئەو خوایەی کە دروستی کردوون داوا ناکەن تاوەکو بەڵا و موسیبەتەکەتان لەسەر لابدات و زەرەر و زیانتان لێ دوور بخاتەوە، چونکە تەنھا ھەر زاتی ھەق تەعالای اللەیە دەتوانێت ئەوە بکات، بەڵام ئەو بت و دار و بەردەیشی کە کردبووتانن بە ھاوەڵ و شەریکی خوا وازیان لێ دەھێنن، چونکە چاک دەزانن کە ناتوانن ھیچ سوود و زیانێکتان پێ بگەیەنن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِكَ فَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ يَتَضَرَّعُونَ
سوێند بێت ئەی پێغەمبەر چەندین پێغەمبەرمان نارد بۆلای گەل وئوممەتانی پێش تۆ باوەڕیان پێنەکردن وبەدرۆیان زانین، وە پشتیان ھەڵکرد لەو پەیامەی کە ھێنابویان بۆیان، ئێمەش تووشی ھەژاری ونەداری وبرسیەتیەکی وامان کردن کە زیانی بۆ جەستە ولاشەیان ھەبێت ودووچاری نەخۆشی بوون، تاوەکو بێدار ببنەوە وملکەچی پەروەردگاریان ببن وسەری بۆ دابنەوێنن.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَوۡلَآ إِذۡ جَآءَهُم بَأۡسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَٰكِن قَسَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
ئەگەر بھاتایە ئەو کاتەی سزا وناڕەحەتی وبەڵا وموسیبەتی ئێمەیان بۆ ھات زەلیلی بەردەم خوا ببوونایە، وملکەچی ئەو بونایە تاوەکو ناڕەحەتی وموسیبەتەکانیان لەسەر لاببرێت، ئەوا ئێمەیش بەزەیمان پێیاندا دەھاتەوە، بەڵام ئەوان ئەوەیان نەکرد، بەڵکو دڵیان ڕقتر بوو وە ھیچ پەند وئامۆژگاریەکیان لەوە وەرنەگرت، وە شەیتانیش بێباوەڕی وگوناھو تاوانەکانیانی بۆ ڕازاندنەوە ولەپێش چاوی جوانکردن ولەسەر بێباوەڕ وگوناھو تاوانیان بەردەوام بوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَتَحۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَبۡوَٰبَ كُلِّ شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُوٓاْ أَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ فَإِذَا هُم مُّبۡلِسُونَ
جا لەبەر ئەو ھەژاریە زۆر ونەخۆشیە سەختەی کە دووچاریان بووبەویەوە، ئەو ھەموو ئامۆژگاریەی کە کرابوون وازیان لێھێنا، وە فەرمانەکانی خوای گەورەیان پشتگوێ خست وکاریان پێ نەکرد، ئەمجا ئێمەیش بۆ خەڵەفاندن وڕاکێشانی زیاتریان دەرگای ڕزق وڕۆزیمان لەسەر کردنەوە، وە پاش ئەو ھەژاری ونەداریەش دەوڵەمەندمان کردن، وە پاش نەخۆشی وناساغیەکەشیان جەستە ولاشەمان ساغ وسەلامەت کردن، تا بەتەواوی لەخۆیان یاخی بوون وتووشی لوت بەرزی بوون، وە دڵخۆش بوون بەو ھەموو ناز ونیعمەتەی کە لەزەت وتام وچێژیان لێوەردەگرت، ئەوسا ئێمەش لەپڕ بەسزای سەختی خۆمان ئەوانمان گرت، وە ئەوانیش سەریان سوڕما لەو ھەموو خۆشگوزەرانیەی کەپێیان درابوو، وە چۆنیش لەپر لێیان سەنرایەوە، بۆیە بێ ھیوا بوون لەو ئومێدەی کە ھەیان بوو.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• تشبيه الكفار بالموتى؛ لأن الحياة الحقيقية هي حياة القلب بقَبوله الحق واتباعه طريق الهداية.
لێکچوواندنی بێباوەڕان بەمردوو، چونکە ژیانی ڕاستەقینە ژیانی دڵە کە بەھەق وڕاستی ڕازی بێت، وە شوێن ڕێگای ھیدایەت وڕێونێنی بکەوێت.
• من حكمة الله تعالى في الابتلاء: إنزال البلاء على المخالفين من أجل تليين قلوبهم وردِّهم إلى ربهم.
حیکمەتی خوای گەورە لەتاقیکردنەوەی بەندەکانی، دابەزاندنی بەڵا وموسیبەتە بەسەر ئەوانەی سەرپێچی فەرمانەکانی دەکەن، تاوەکو دڵیان نەرم بێت وبەھۆش خۆیان بێنەوە وبگەڕێنەوە بۆلای پەروەردگاریان.
• وجود النعم والأموال بأيدي أهل الضلال لا يدل على محبة الله لهم، وإنما هو استدراج وابتلاء لهم ولغيرهم.
بوونی نازونیعمەت وماڵ وسامان ودارایی لەدەستی خەڵکی گومڕا وبێباوەڕ بەڵگە نیە لەسەر ئەوەی خوای گەورە ئەوانی خۆش دەوێت، بەڵکو تەنھا بۆ خەڵەفاندن وڕاکێشانیانە بۆ زیاتر ڕۆچوون لەتاوان وگوناھدا، بۆ ئەوەی ئەوان وغەیری ئەوانیشی پێ تاقی بکاتەوە.
فَقُطِعَ دَابِرُ ٱلۡقَوۡمِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْۚ وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
دوابڕاو بوون ئەوانەی بێباوەڕ بوون وستەمیان کرد بەڕیشە کێشکردنی ھەموویان ولەناوچوونیان، وە بە سەرکەوتنی پێغەمبەران، وە سوپاس وستایش بۆ خوای تاک وتەنھای پەروەردگاری جیھانیان لەبەرامبەر لەناوبردنی دوژمنەکانی وسەرخستنی دۆستەکانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَخَذَ ٱللَّهُ سَمۡعَكُمۡ وَأَبۡصَٰرَكُمۡ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِهِۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ هُمۡ يَصۡدِفُونَ
ئەی پێغەمبەر بڵێ بەو موشریک وبت پەرستانە، ئەگەر خوای گەورە کەڕی کردن بەوەی ھێزی بیستنی گوێکانی لێ سەندنەوە، وە کوێری کردن بەلێ سەندنەوەی چاوەکانتان، وە مۆری نا بەدڵەکانتاندا کە لەھیچ شتیک تێ نەدەگەیشتن، دەبێ کێ ھەبێ جگە لەخوای گەورە ئەوەی لەدەستانداوە بتوانێت بۆتانی بگێڕێتەوە؟ جا ئەی پێغەمبەر تێڕامێنە وبیر بکەرەوە کە چۆن خوای گەورە بەڵگە ونیشانەکانیان بۆ ڕوون دەکاتەوە و بۆیانی جۆرا وجۆر دەکات؟ کەچی ئەوان پاشتر پشتی تێدەکەن و ڕووی خۆیانی لێ وەردەگێڕن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ بَغۡتَةً أَوۡ جَهۡرَةً هَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
ئەی پێغەمبەر پێیان بڵێ: پێم بڵێن ئەگەر کتوپڕ سزای خواتان بۆ ھات بەبێ ئەوەی ھەستی پێ بکەن، یان بەئاشکرا بۆتان ھات وبەچاوی خۆتان بینیتان، جگە لەستەمکاران دەبێت کێ لەناو بەرێت، ئەو ستەمکارانەی کە باوەڕیان نەبوو بەخوا وپێغەمبەرەکانیان بەدرۆ زانی وباوەڕیان پێیان نەکرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۖ فَمَنۡ ءَامَنَ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
ھیچ پێغەمبەرێکمان ڕەوانە نەکردوە بۆ ئەوە نەبێت کە موژدە بدەن بە باوەڕداران وئەوانەی گوێڕایەڵی فەرمانەکانی ئەون موژدەیان بدەنێ بەناز ونیعمەتی ھەمیشەیی بەھەشت کە نابڕێتەوە و کۆتایی نایەت، وەبێباوەڕان وتاوانبارانیش بترسێنن بەسزای سەختی دۆزەخ، ھەرکەسێک باوەڕ بھێنێت بە پێغەمبەران، وکاروکردەوەی باش بکات، ئیتر نە لەھیچ شتێک ترسیان دەبێت بۆ پاشەڕۆژیان، وەنە خەفەتباریش دەبن بۆ ئەوەی لەدونیا لەدەستیان داوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ إِنِّي مَلَكٌۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۚ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ
ئەی پێغەمبەر بەو موشریک وبتپەرستانە بڵێ: من پێتان ناڵێم خەزێنەکانی ڕزق وڕۆزی خوا لای منە وبەئارەزووی خۆم ھەڵسوکەوتی پێوە دەکەم، وە پێتان ناڵێم کە من غەیب دەزانم وئاگاداری شتە نھێنیەکانم، جگە لەوە نەبێت کە خوای گەورە بەوەحی ونیگا ئاگادارم دەکاتەوە لێی، وە پێتان ناڵێم من فریشتەیەکم لە فریشتەکان، بەڵکو تەنھا پێغەمبەر ونێردراوی خوام، شوێن ھیچ شتێک ناکەوم ئەوە نەبێت کە خوای گەورە وەحیم بۆ دەکات، وە بانگەشەی شتێکی ناکەم کە لام نەبێت، ئەی پێغەمبەر پێیان بلێ: ئایا ئەو بێباوەڕەی کە چاوی کوێر بووە لەبینینی ھەق وڕاستی، یەکسانە بەو باوەڕدارەی کە ھەق وڕاستی دەبینێت وباوەڕیشی پێ ھێناوە؟ ئایا ئەی موشریک وبتپەرستان بۆچی بەژیری وعەقڵی خۆتان بیر ناکەنەوە وتێرامێنن لەو بەڵگە ونیشانانەی کە لەدەوروبەرتانن؟
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنذِرۡ بِهِ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحۡشَرُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ لَيۡسَ لَهُم مِّن دُونِهِۦ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
ئەی پێغەمبەر تۆ بەم قورئانە ئەوانە بترسێنە کە دەترسێن ڕۆژێک پێش بێت لای پەروەردگاریان لەڕۆژی دوایی کۆبکرێنەوە، ئەوانە جگە خوای گەورە ھیچ کەسێک پشت وپەنایان نیە تاوەکو سوودیان پێ بگەیەنێت، وە کەسیش تکاکاریان نیە کە زیانیان لێ دوور بخاتەوە، بەڵکو ئەوانە لەم دونیایەدا لەخوا بترسن بەجێ بەجێکردنی فەرمانەکانی ودوور کەوتنەوە لە قەدەغەکراوەکانی، ئەوانە ئەوانەن کە سوود لەقورئان وەردەگرن ولەمانا ومەبەستەکانی ڕادەمێنن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَطۡرُدِ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَمَا مِنۡ حِسَابِكَ عَلَيۡهِم مِّن شَيۡءٖ فَتَطۡرُدَهُمۡ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
ئەی پێغەمبەر ھەژاران ونەداران لە کۆڕ وکۆبونەوەکانت دوور مەخەرەوە، ئەوانەی کە ھەمیشە سەرگەرمی خواپەرستنن لەسەرەتا وکۆتایی ڕۆژەوە، وە دڵسۆز وموخلیسن بۆی لە عیبادەتەکاندا، دووریان مەخەرەوە بۆ ئەوەی گەورە موشریک وبتپەرستەکان لەخۆ نزیک بکەیتەوە، چونکە تۆ ھیچ کارت بەکاری ئەو ھەژارانەوە نیە، بەڵکو حیسابی ئەوان لای خوایە، وە ئەوانیش ھیچ کاریان بەکاری تۆوە نیە، بێگومان ئەگەر تۆ ئەوان لەکۆڕ وکۆبونەوەکانی خۆت دوور بخەیتەوە ئەوا ئیتر تۆ لەوانە دەبیت کە سنورەکانی خوات بەزاندووە ودەچیتە ڕیزی ستەمکارانەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• الأنبياء بشر، ليس لهم من خصائص الربوبية شيء البتة، ومهمَّتهم التبليغ، فهم لا يملكون تصرفًا في الكون، فلا يعلمون الغيب، ولا يملكون خزائن رزق ونحو ذلك.
پێغەمبەران ھەموویان مرۆڤن، وھیچ تایبەتمەندیەکی خوایەتیان نیە، کاری سەرەکی ئەوان تەنھا گەیاندنی پەیامی خوای گەورەیە، ئەوان ناتوانن دەست بخەنە کاروباری گەردونەوە، وە ھیچ ئاگاداری شتە نھێنی وغەیبەیەکان نین، وە خاوەنی خەزێنەی ڕزق وڕۆزی وھاوشێوەکانی نین.
• اهتمام الداعية بأتباعه وخاصة أولئك الضعفاء الذين لا يبتغون سوى الحق، فعليه أن يقرِّبهم، ولا يقبل أن يبعدهم إرضاء للكفار.
گرنگیدانی بانگخواز بەشوێنکەوتوانی، بەتایبەتی گرنگیدان بەو ھەژار ونەدارانەی کە تەنھا مەبەستیان ڕەزامەندی خوا وشوێنکەوتنی ھەق وڕاستیە، بۆیە پێویستە بانگخواز ئەوانە لەخۆی نزیک بکاتەوە، وە ڕازی نەبێت لەبەر ڕەزامەندی بێباوەڕان ئەوان لەخۆی دوور بخاتەوە.
وَكَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لِّيَقُولُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنۢ بَيۡنِنَآۗ أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِٱلشَّٰكِرِينَ
ھەر بەو شێوەیە فەزڵی ھەندێکیانمان داوە بەسەر ھەندێکی تردا، بەشێوەیەکمان لێکردوون کە لەبەدەست ھێنانی بەش ونسیبیان لە ژیانی دونیا جیاوازبن، ھەندێکیانمان دەوڵەمەند کردووە وھەندێکی تریشیان ھەژار، بەو شێوەیە تاقیان دەکەینەوە تاوەکو ئەوانەی بێباوەڕە دەوڵەمەندەکان بە باوەڕدارە ھەژارەکانیان دەووت: ئایا خوای گەورە فەزڵی ئەو ھەژارە باوەڕدارانەی داوە بەسەر ئێمەدا بەباوەڕەکەیان، ئەگەر بھاتبایە ئەو باوەڕ بەخوا خێری تێدا بووایە ئەوان لەبەدەستھێنانی پێش ئێمە نەدەکەوتن، چونکە ئێمە شایستەتر بووین پێی، ئایا خوای گەورە زاناتر نیە بەوانەی کە سوپاس وشوکری ناز ونیعمەتەکانی دەکەن؟! خوای گەورە سەرکەوتویان دەکات لە باوەڕ وئیمان ھێنان، وە بێگومان ھەر ئەو زاتە زاناتر وشارەزاترە لەبێباوەڕان کە سووک وڕیسوایان دەکات وباوەڕ ناھێنن؟ بەڵێ بێگومان خوای گەورە لەوان زاناتر وشارەزاترە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِنَا فَقُلۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۖ كَتَبَ رَبُّكُمۡ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ أَنَّهُۥ مَنۡ عَمِلَ مِنكُمۡ سُوٓءَۢا بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
ئەوانە ھاتن بۆلات ئەوا لەبەر ڕیز وشکۆیان وەڵامی سەلامەکەیان بدەرەوە، وە موژدەی فراوانی ڕەحمەتی خوایان بدەرێ، چونکە خوای گەورە لەسەر خۆی پێویست کردووە پێویستیەک کە سەرچاوەکەی لەفەزڵی خۆیەوەیەتی نەک واجب بێت لەسەری، ھەرکەسێک لەئێوە بە گێلی ونەزانی گوناھێک بکات وە پاشان تەوبە بکات وبگەرێتەوە بۆلای خوای گەورە، وە کاروکردەوەکانی چاک بکات، بێگومان خوای گەورە لەو گوناھە خۆش دەبێت کە ئەنجامی داوە، وە خوای گەورە لێبوردەیە لەو بەندانەی کە تەوبە دەکەن ودەگەڕێنەوە بۆلای، وە مھیرەبانە بەرامبەریان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِتَسۡتَبِينَ سَبِيلُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
ھەروەک باسکرا وە بۆمان ڕوون کردیتەوە، ھەر بەو شێوەیەش بەڵگەکانمان لەسەر کەسانی ناھەق وئەھلی باتڵ بۆ ڕوون دەکەینەوە، تاوەکو ڕێچکە وڕێبازی تاوانباران بۆ خەڵکی ڕوون بێتەوە لەبەر ئەوەی لێی دوور بکەونەوە وھۆشیاری بن نەوەک پێی ھەڵخەلەتێن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۚ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهۡوَآءَكُمۡ قَدۡ ضَلَلۡتُ إِذٗا وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
ئەی پێغەمبەر بڵێ: بێگومان من خوای گەورە قەدەغەی کردووم کە ھیچ شتێک لە غەیری خودا بپەرستم، وە پێیان بڵێ: من بەھیچ شێوەیەک شوێن ھەواو وئارەزوی ئێوە ناکەوم لەپەرستنی شتانێک غەیری خوا، من ئەگەر لەوەدا شوێن ھەواو ئارەزووی ئێوە کەوتم بێگومان من گومڕا بووم ولەڕێگای ھەق لامداوە وڕێنوێنی نەکراوم، ئەمەش درەنجامی ھەر کەسێکە کە شوێن ھەواو ئارەزووی خۆی بکەوێت بەبێ بەڵگەی ڕوون وئاشکرا لەلایەن خوای گەورەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبۡتُم بِهِۦۚ مَا عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦٓۚ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِۖ يَقُصُّ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰصِلِينَ
ئەی پێغەمبەر بەو موشریک وبتپەرستانە بڵێ من لەسەر بەڵکەی ڕوون وئاشکرام کەلەلایەن پەروەردگارمەوەیە، نەک لە ھەواو ئارەزووەوە بێت، وە ئێوە ئەو بەڵگە ونیشانانەتان بەدرۆ دانا وباوەڕتان پێ نەھێنا، وە ئەو بەڵا وموسیبەت وبەڵگە ونیشانە نائاساییانەی کە ئێوە پەلەن بۆی وداوای دەکەن لای من نیە، بەڵکو بەدەست خوای گەورەیە، وە بزانن کە ھەموو حوکم وبڕیارێک لەنێویشیاندا ئەوەی داوای دەکەن ھەر تەنھا ھی خوایە، وە ھەر ئەویش ھەق وڕاستی دەڵێت وروونی دەکاتەوە وە پاکی وبێگەردی بۆ ئەو زاتە بەرز وبڵندە کە تەنھا ھەر ئەویشە بەباشترین شێوە ھەق وباتل ڕوون دەکاتەوە ولێکیان جودا دەکاتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّوۡ أَنَّ عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦ لَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۗ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِٱلظَّٰلِمِينَ
ئەی پێغەمبەر بەوانە بڵێ: ئەگەر ئەوەی ئێوە پەلە دەکەن لەھاتنی لە دابەزینی سزا بۆتان بەدەست من بوایە ئەوا بۆم دادەبەزاندن، ئیتر ئەو کاتە کاری من وئێوە یەکلایی دەبوویەەوە، وە خوای گەورەش لەھەموو کەس زانا وشارەزاترە بە ستەمکاران، کە چەندێک مۆڵەتیان دەدات وە کەیش تۆڵەیان لێ دەسێنێتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَعِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡلَمُهَآ إِلَّا هُوَۚ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۚ وَمَا تَسۡقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعۡلَمُهَا وَلَا حَبَّةٖ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡأَرۡضِ وَلَا رَطۡبٖ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
کلیلی گشت خەزێنەی نھێنییەکان تەنھا لای خوای گەورەیە، ھیچ کەسێک غەیری ئەو نایانزانێت و ئاگاداریان نییە، وە ھەرچیش لە دروستکراوەکانە لە گیانداران و ڕووەک و بێ گیانەکانیش ئەوەی لە وشکانی و دەریاکاندا ھەیە ئەو ئاگاداریانە و پێیان دەزانێت، وە ھیچ گەڵایەکیش بەبێ ئاگاداری ئەو ناکەوێتە خوارەوە، وە ھەر دانەویڵە و تۆوێکیش ھەیە لە زەویدا بێت ھەرچی تەڕ و وشکیشە، گشتی ئەوانەی کە باسکران ھەر ھەمووی لە پەڕاو و پەرتووکە ئاشکراکەی (لوح المحفوظ) دا جێگیر کراوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• الله تعالى يجعل العباد بعضهم فتنة لبعض، فتتفاوت درجاتهم في الرزق وفي الكفر والإيمان، والكفر والإيمان ليس منوطًا بسعة الرزق وضيقه.
خوای گەورە ھەندێک لەبەندەکانی کردووە بەمایەی تاقیکردنەوە بۆ ھەندێکی تریان، جیاوازی نێوانیان لە پلە وپایە وڕزق وڕۆزی وباوەڕ وبێباوەڕی گێراوە بەتاقیکردنەوە بۆیان تاوەکو سوپاسگوزار وناشکوریان روون بێتەوە، ئەمە لەکاتێکدا بێباوەڕی و باوەڕیش پیەوەیست نیە وھۆکاری فراوان بوونی ڕزق وڕۆزی نین، چونکە ھەندێک جار خوای گەورە ڕزق وڕۆزی خۆی دەدات بە بێباوەڕانیش تاوەک بە دڵی خۆیان لە خۆشیەکانی دونیا بخۆن وبخۆنەوە، بەڵام لە دواڕۆژدا دووچاری تۆڵە وسزای دۆزەخیان دەکات.
• من أخلاق الداعية طلاقة الوجه وإلقاء التحية والتبسط والسرور بأصحابه.
یەکێک لەڕەوشتی جوان وئاکاری بەرزی بانگخوازانن ئەوەیە ڕووخۆش ودەم بەخەندەبن لەگەڵ کەسانی تردا، وە سەلامیان لێ بکەن وسادە وبێ فیز بن لەئاستیاندا، وە سادە وسانا بن لەگەڵ ھاوڕێ وھاوەڵەکانیاندا.
• على الداعية اجتناب الأهواء في عقيدته ومنهجه وسلوكه.
لەسەر بانگخواز پێویستە دوور بکەوێتەوە لە شوێنکەوتنی ھەوا وئارەزووی خۆی لە بیروباوەر ومەنھەج وئاکار وڕەوشت وھەڵسوکەوتیدا.
• إثبات تفرد الله عز وجل بعلم الغيب وحده لا شريك له، وسعة علمه في ذلك، وأنه لا يفوته شيء ولا يعزب عنه من مخلوقاته شيء إلا وهو مثبت مدوَّن عنده سبحانه بأدق تفاصيله.
ئەم ئایەتانە ئەوە دەسەلمێنن کە تەنھا خوای گەورە ئاگاداری زانستی غەیب ونھێنیەکانە، کە ھیچ شەریک وھاوەڵی نیە، وە فراوانی عیلم وزانستی خوای گەورە لەو بوارەدا، وە ئەو زاتە بەرز وبلندە ھیچ شتێکی لەدەست دەرناچێت، وە ھیچ شتێک لەدروستکراوەکانی لێ وون نابێت، بەڵکو ھەرچی وورد ودرشتی دروستکراوەکانە لای ئەو تۆمار کراوە.
وَهُوَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيۡلِ وَيَعۡلَمُ مَا جَرَحۡتُم بِٱلنَّهَارِ ثُمَّ يَبۡعَثُكُمۡ فِيهِ لِيُقۡضَىٰٓ أَجَلٞ مُّسَمّٗىۖ ثُمَّ إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
اللە تەعالا ھەر ئەو خوایەیە لەشەو ولەکاتی خەودا بەشێوەیەکی کاتی گیانتان دەکێشێت، وە ھەر ئەویشە دەزانێت لەڕۆژدا لەکاتی چوست وچالاکیتاندا چی کار وکردەوەیەک دەکەن، وە پاش گیان کێشانیشتان بەخەو لەشەودا جارێکی تر بەڕۆژ لەخەو بێدار وزیندووتان دەکاتەوە تاوەکو ھەستن بە ئەنجامدانی ئیش وکارەکانتان، تا ئەو کاتەی ئیتر ماوەی دیاریکراوی تەمەنی لای خوای گەورە کۆتایی دێت، پاشانیش دەتانمرێنێت وھەر بۆلای ئەویشە گەڕانەوەتان دوای زیندوو کردنەوەتان لەڕۆژی دواییدا، دواتریش ئاگادارتان دەکات لەوەی کردووتانە وئەنجامتانداوە لەژیانی دونیاتاندا، وە پاداشت وسزای کاروکردەوەکانیشتان دەداتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۖ وَيُرۡسِلُ عَلَيۡكُمۡ حَفَظَةً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ تَوَفَّتۡهُ رُسُلُنَا وَهُمۡ لَا يُفَرِّطُونَ
خوای گەورە ھەر خۆیەتی زاڵ ودەسەڵاتدار بەسەر بەندەکانیدا، وە ملکەچیان دەکات بۆ فەرمانەکانی، وە بەھەموو شێوەیەک بەرز وبڵندە بەسەریانەوە، وە ھەموو شت ملکەچی ئەون، بەرز وبڵندە بەسەر بەندەکانیەوە کە شایستەی زاتی پیرۆزی ئەو بێت، ئەی خەڵکینە خوای گەورە فریشتەی چاودێر وپارێزەرتان بەسەروە دادەنێت تاوەکو تەواوی کاروکردەوەتان سەرژمێر وحساب بکەن تا ئەو ڕۆژەی کە ژیانتان کۆتایی دێت کاتی دیاری کراوی خۆی دێت فریشتەی گیان کێشان وھاوکارەکانی دەتانمرێنن، ئەوان بەھیچ شێوەیەک کەمتەرخەمی ناکەن لەڕاپەڕاندنی ئەو فەرمانانەی کە پێیان دەسپێررێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ رُدُّوٓاْ إِلَى ٱللَّهِ مَوۡلَىٰهُمُ ٱلۡحَقِّۚ أَلَا لَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَهُوَ أَسۡرَعُ ٱلۡحَٰسِبِينَ
لەپاشان دوای گیان کێشانتان وزیندوو بوونەوەتان ھەموو دەگەڕێنەوە بۆلای خوای گەورە کە خاوەنی ھەق وڕاستەقینەی ئەوانە بۆ ئەوەی پاداشت وسزای کاروکردەوەیان بداتەوە، کە ھەموو بڕیارەکانی جێ بەجی دەکرێن وە ھەموو حوکمێکی دادوەریش ھەر ھی ئەوە، بەخێراتر لەھەموو حسابکارێکیش حسابی ھەمووان دەکات.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ تَدۡعُونَهُۥ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةٗ لَّئِنۡ أَنجَىٰنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
ئەی پێغەمبەر بەو موشریک وبتپەرستانە بڵێ: ئایا کێ لە شەڕ وخراپە ونەھامەتی تاریکیەکانی ووشکانی ودەریا ڕزگارتان دەکات کاتێک دێتە ڕێتان؟ ئەو کاتەی کە گیردەخۆن زۆر بەملکەچی وزەلیلی، بەئاشکرا ونھێنی ھانا وھاواری بۆ دەبەن، ودەڵێن: ئەگەر پەروەردگارمان لەم نەھامەتی وبەڵا وموسیبەتە ڕزگارمان بکات بەڵێن بێت ئیتر سوپاسگوزار وشوکرانە بژێری ناز ونیعمەکانی بین، وە جگە ئەویش ھیچ کەسێکی تر نەپەرستین.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلِ ٱللَّهُ يُنَجِّيكُم مِّنۡهَا وَمِن كُلِّ كَرۡبٖ ثُمَّ أَنتُمۡ تُشۡرِكُونَ
ئەی پێغەمبەر پێیان بڵێ: اللە تەعالا ئەو زاتەیە کە لەھەموو ناڕەحەتی ونەھامەتیەکاندا ڕزگارتان دەکات، وە لەھەموو تەنگ وچەڵەمەیەکیش سەلامەتان دەکات، کەچی دوای ئەوەی کە خوا ڕزگارتان دەکات ودەکەونە باری ئاسایی وخۆشگوزەرانی خۆتان ھاوەڵی بۆ بڕیار دەدەن، ئایا دەبێت چی ستەمێک لەسەروو ئەو ستەمەوە بێت کە ئیوە پێی ھەڵدەسن؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبۡعَثَ عَلَيۡكُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِكُمۡ أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِكُمۡ أَوۡ يَلۡبِسَكُمۡ شِيَعٗا وَيُذِيقَ بَعۡضَكُم بَأۡسَ بَعۡضٍۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَفۡقَهُونَ
ئەی پێغەمبەر پێیان بڵێ: خوای گەورە بەدەسەڵاتە کە لەسەرووتانەوە بە بەردبارین وھەورە برووسکە ولافاو وتۆفان سزاتان بۆ بنێرێت، یان لەژێر پێتانەوە وەک بوومە لەرزە وڕۆچوون بەناخی زەویدا گیرۆدەی سزای خۆیتان بکات، یان بتانکاتە چەند دەستە وگروپێکی جیاواز ودڵەکانتان لێک دوور بخاتەوە، بەشێوەیەک ھەرکەسێکتان شوێن ھەواو وئارەزووی خۆی بکەون ودەست بکەن بەجەنگ وکوشتار لەگەڵ یەکتردا، جا ئەی پێغەمبەر سەرنج بدە وتێڕامێنە کە چۆن بەڵگە ونیشانەکانیان بۆ جۆراو جۆر دەکەین وبۆیان روون دەکەینەوە تاوەکو بەڵکو تێبگەن لەو پەیامەی کە تۆ بەھەق وڕاستی بۆت ھێناوون، وە ئەوەی ئەوان لەسەرینی ناھەق وباتڵ وپڕوپووچە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَّبَ بِهِۦ قَوۡمُكَ وَهُوَ ٱلۡحَقُّۚ قُل لَّسۡتُ عَلَيۡكُم بِوَكِيلٖ
گەل وھۆزەکەت باوەڕیان بەم قورئانە نەکرد وبەدرۆیان دانا، لەکاتێکدا دیارە ئەو قورئانە ڕاست ودروستە وھیچ گومانێکی تێدا نیە کەلەلایەن خوای گەورەوە ھاتووە، ئەی پێغەمبەر پێیان بڵێ: من بەرپرس وچاودێر نیم بەسەرتانەوە، بەڵکو من تەنھا ترسێنەری ئێوەم بەسزایەکی سەخت وقورسی ڕۆژی دوایی کە بێدارتان بکەمەوە لێی.
Arabic explanations of the Qur’an:
لِّكُلِّ نَبَإٖ مُّسۡتَقَرّٞۚ وَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ
ھەموو ھەواڵێکیش لای خوای گەورە کاتێکی دیاریکراوی خۆی ھەیە تاوەکو جێگیر بێت تێیدا، وە کۆتاییەکیشی ھەیە تاوەکو دوایی بێت پێی، یەکێک لەو ھەواڵانەیش سەرەنجام وکۆتایی ئێوەیە، لەمەودوا وکاتێک خوای گەورە زیندووتان دەکاتەوە باش دەزانن ھەر بەو شێوەیە بوو کە خوای گەورە بۆی باسکردبوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦۚ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَلَا تَقۡعُدۡ بَعۡدَ ٱلذِّكۡرَىٰ مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
ئەی پێغەمبەر کاتێک ئەو بتپەرست وموشریکانەت بینی کە خەریکن گاڵتە وگەپ بە ئایەتەکانی ئێمە دەکەن وخراپ لەبارەیانەوە دەدوێن، ئیتر تۆ لێیان دوور بکەوەرەوە ھەستە لایان چۆڵ بکە، تا ئەو کاتەی قسەکەیان دەگۆڕن وواز لە گاڵتە وگەپ کردن دەھێنن بە ئایەت ونیشانەکانمان، جا ئەگەر شەیتان لەبیری بردیتەوە ولەگەڵیان دانیشتیت، وە پاشان بیرتهاتەوه ئەوه مەجلیسیان به جێ بهیڵه و لەگەڵ کۆمەڵی ستەمکاران دامەنیشە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• إثبات أن النومَ موتٌ، وأن الأرواح تُقْبض فيه، ثم تُرَد عند الاستيقاظ.
ئەم ئایەتانە بەڵگەن لەسەر ئەوەی کە خەولێکەوتن مردنە، وە گیانەکان لەکاتی خەودا لەجەستەکان دەردەھێنرێن، بەڵام پاش لەخەو ھەستان جارێکر تر گیان دەگەڕێتەوە بۆ ناو لاشەکەی.
• الاستدلال على استحقاق الله تعالى للألوهية بدليل الفطرة، فإن أهل الكفر يؤمنون بالله تعالى ويرجعون لفطرتهم عند الاضطرار والوقوع في المهالك، فيسألون الله تعالى وحده.
بەڵگە لەسەر ئەوەی کە اللە تەعالا شایستەی پلەی ئولوھیەت وپەرستنی بەندەکانیەتی بە بەڵگەی فیترەتی مرۆڤەکان، بێگومان بێباوەڕەکان باوەڕیان ھەیە بەخوای گەورە، وە دەگەڕێنەوە سەر فیترەتی خۆیان کاتێک دەکەونە ناو ناڕەحەتی وتەنگ وچەڵەمە وتیاچوونەوە، ئەو کاتە ئیتر ھانا وھاوار تەنھا بۆ خوای گەورە دەبەن.
• إلزام المشركين بمقتضى سلوكهم، وإقامة الدليل على انقلاب فطرتهم، بكونهم يستغيثون بالله وحده في البحر عند الشدة، ويشركون به حين يسلمهم وينجيهم إلى البر.
پابەندکردنی بتپەرست و موشریکەکان بەوەی ڕەوشت و ئاکار داوای دەکات، وە بەڵگە ھێنانەوە لەسەر ھەڵگەڕانەوەی فیترەتیان، بەوەی تەنھا ھانا و ھاوار بۆ لای خوا دەبەن کاتێک لەناو دەریادا دووچاری ناڕەحەتی و تەنگانە دەبنەوە، وە کاتێکیش کە دەگەنەوە وشکانی و خوا ڕزگاریان دەکات جارێکی تر دەگەڕێنەوە سەر بتپەرستی و بێباوەڕی خۆیان.
وَمَا عَلَى ٱلَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَلَٰكِن ذِكۡرَىٰ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
ئەو کەسانەی لەخواترسن وتەقوای خوایان ھەیە، فەرمانەکانی بەجێ دەھێنن ولە قەدەغەکراو وکاروگوفتارە یاساغەکانی دوور دەکەونەوە ھیچ حساب ولێپرسینەوەیەکی ئەو ستەمکارانەیان لەسەر نیە، بەڵکو ھەر ئەوەیان لەسەرە کە ڕێگری بکەن لە ئەنجامدانی کارە خراپە وگوناھەکان، بەڵکو بیر بکەنەوە ولەخوا بترسن، وفەرمانەکانی بەجێ بھێنن ودوور بکەونەوە لەو کارانەی کە ڕێگریان لێکراوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَذَرِ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَعِبٗا وَلَهۡوٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ وَذَكِّرۡ بِهِۦٓ أَن تُبۡسَلَ نَفۡسُۢ بِمَا كَسَبَتۡ لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ وَإِن تَعۡدِلۡ كُلَّ عَدۡلٖ لَّا يُؤۡخَذۡ مِنۡهَآۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أُبۡسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْۖ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
ئەی پێغەمبەر واز لەو موشریک و بتپەرستانە بھێنە کە ئاینەکەیان کردووە بە یاری و گەمە و گەپ، ئەوانەی لاقرتێ و گاڵتەیان پێ دێت، وە ژیانی دونیا و تام و لەزەتەکانی فریوی داون، بۆیە ئەی پێغەمبەر بە قورئان ئامۆژگاری خەڵکی بکە تاوەکو بەھۆی کار و کردەوەی خراپەوە خۆیان دووچاری فەوتان و تیاچوون نەکەنەوە، چونکە جگە لەخوای گەورە ھیچ پشتیوانێکی تر نییە بتوانێت بێت بەھانایانەوە فریایان بکەوێت و سەریان بخات، وە ھیچ تکاکارێکیش نییە بتوانێت ڕێگری سزای خوایان لێ بکات لە ڕۆژی قیامەتدا ، تەنانەت ھەرچی ماڵ و سامانی دونیایش ھەیە بیدات لەبری ئەوەی سزای سەختی خوای لەسەر ھەڵبگیرێت لێی وەرناگیرێت، ئەوانەی کە جڵەوی خۆیان دایە دەست دەروونی خۆیان بەھۆی ئەنجامدانی تاوان و گوناھەوە لە ڕۆژی قیامەتدا ئاوی کوڵبەکوڵیان دەرخوارد دەدرێت، وە سزای بەئازاریان بۆ ھەیە بەھۆی بێباوەڕیەکەیانەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَنَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰٓ أَعۡقَابِنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ كَٱلَّذِي ٱسۡتَهۡوَتۡهُ ٱلشَّيَٰطِينُ فِي ٱلۡأَرۡضِ حَيۡرَانَ لَهُۥٓ أَصۡحَٰبٞ يَدۡعُونَهُۥٓ إِلَى ٱلۡهُدَى ٱئۡتِنَاۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۖ وَأُمِرۡنَا لِنُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
ئەی پێغەمبەری خوا بەو موشریک وبتپەرستانە بڵێ: ئایا جگە خوا بتانێک بکەینە خوا وبیان پەرستین کەھیچ سودێکیان بەدەست نیە سودمان پێ بگەیەنن، وە ھیچ زیانێکیشیان بەدەست نیە بتوانن زیانمان پێ بگەیەنن، وە دوای ئەوەی خوای گەورە ھیدایەتی داین وڕێنوێنی کردین بۆلای باوەڕ وئاینی ئیسلام ئایا جارێکی تر لەدین ھەڵبگەڕێینەوە وپاشگەز بینەوە؟ ئەوسا وەک ئەوانەمان پێ بێت کە شەیتانەکان فریویاندان وگومڕایان کردن، وە بەسەرگەردانی بەجێیان ھێشتبن وە ڕێنوێیش نەکرێن بۆ ھیچ ڕێگایەک، ئەوجا ھەندێک لەھاوڕێ وھاوەڵانی خۆی کە ڕێگای ڕاستیان گرتووەتەبەر بانگی دەکەن بۆ ھەق وڕاستی کە لەگەڵ ئێمەبە، کەچی بەگوێیان نەکات ونەچێت بەدەم بانگەوازەکەیانەوە، بۆیە ئەی پێغەمبەر تۆیش پێیان بڵێ: بێگومان ڕێگای ڕاست ھەر ئەو ڕێگایەیە کە خوای گەورە دیاری کردووە، وە خوای گەورەش فەرمانی پێکردووین کەملکەچی بین، ئەویش بە پابەند بوون بە یەکخواپەرستی وپەرستنی بەتاک وتەنھایی دوور لە ھەموو شەریک وھاوەڵ بڕیاردانێک، ھەر ئەویشە پەروەردگاری جیھانیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنۡ أَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَٱتَّقُوهُۚ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
فەرمانمان پێکراوە کە نوێژەکانمان بەجوانترین شێوە ئەنجام بدەین، وە فەرمانیشمان پێکراوە لەخوا بترسین بەوەی فەرمانەکانی بەجێ بھێنین ولە قەدەغەکراو ویاساغەکانی دوور بکەوینەوە، ھەر تەنھا ئەویشە کە تەواوی بەندەکانی لەڕۆژی دواییدا لەلای کۆ دەکرێنەوە تاوەکو ھەموویان پاداشت وسزای کاروکردەوەیان وەربگرنەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۖ وَيَوۡمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُۚ قَوۡلُهُ ٱلۡحَقُّۚ وَلَهُ ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
وە ھەر ئەو خوایەیە کە ئاسمانەکان وزەوی بەھەق وڕاستی بەدیھێناوە، ئەو رۆژەی کە خوای گەورە بەھەر شتێک بڵێ: ببە خێرا ودەست بەجێ دەبێت، جا کاتێکیش فەرمانی کرد بە ڕۆژی دوایی ھەڵسێت وببێت دەستبەجێ دێت ودەبێت، خوایەکە ھەر فەرمان وگوفتاری ئەو ڕاست ودروستە، کە بێگومان ڕوو دەدات وھیچ مەحاڵێکیش تێدا نیە، لەڕۆژی دوایدا ھەموو موڵک دەسەڵات ھەر ھی خۆیەتی، بەتایبەتی ئەو ڕۆژەی کە فەرمان دەکات بە ئیسرافیل کە فووی دووەم بکات لە کەڕەناکەدا، گشت شتێکی نادیار ودیار دەزانێت وئاگاداریەتی، ئەو زاتە زۆر دانا وکاربەجێیە لە دروستکراوەکان وبەرێوەبردنی کارەکانیدا، وە زۆریش شارەزایە کەھیچ شتێکی لاشاراوە ونھێنی نیە، ناواخنی کارەکان لای ئەو وەک دیووی دەرەوە وڕواڵەتەکانی وان وھیچ جیاوازیەکیان نیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• الداعية إلى الله تعالى ليس مسؤولًا عن محاسبة أحد، بل هو مسؤول عن التبليغ والتذكير.
ئەو کەسەی خەڵکی بانگ دەکات بۆلای خوا، دەبێت بزانێت ئەو بەرپرس نیە لە موحاسەبە ولێپرسینەوەی خەڵکی، بەڵکو بەرپرسە لەگەیاندنی ئاینی ئیسلام وبیرخستنەوەیان.
• الوعظ من أعظم وسائل إيقاظ الغافلين والمستكبرين.
۞ وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ ءَازَرَ أَتَتَّخِذُ أَصۡنَامًا ءَالِهَةً إِنِّيٓ أَرَىٰكَ وَقَوۡمَكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
ئەی پێغەمبەر وەبیر خۆت بھێنەرەوە کاتێک ئیبراھیم (سەلامی خوای لێ بێت) ووتی بە ئازەری باوکی کە بتپەرست وموشریک بوو: ئەی باوکە گیان ئایا تۆ ئەم بتانە دەکەیت بەخوا ولەبری ئەو دەیانپەرستیت؟ بێگومان من تۆ وھۆز وخزمەکانیشت کە بت دەپەرستن لە گومڕایەکی ڕووندا دەبینم، وە دەتانبینم کەسەرگەردان بوون ولەڕێگای ھەق وڕاستی لاتانداوە بەھۆی ئەوەی جگە لەخوا شتی تر دەپەرستن، کە زاتی ئەو پەرستراوی بەھەقە، وە جگە لەو ھەمووی پەرستراوی ناھەق وباتڵن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ نُرِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ مَلَكُوتَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلِيَكُونَ مِنَ ٱلۡمُوقِنِينَ
ھەروەک چۆن گومڕایی باوکی وگەل وھۆزو خزمەکانیمان پیشانی ئیبراھیمدا ھەرئاوا موڵک ودەسەڵاتی فراوانی خۆمان لەئاسمانەکان وەزەوی پیشانی ئیبراھیم دەدەین، تاوەکو بەڵگە بەو موڵکە فراوانە بھێنێتەوە لەسەر تاک وتەنھایی خوای گەورە کە تەنھا ھەر ئەو شایستەی پەرستنە، وە تاوەکو لەوانەیش بێت کە یەقین ودڵنیایی تەواویان ھەیە کە بەڕاستی خوای گەورە تاک وتەنھایە وھیچ شەریک وھاوەڵێکی نیە، وە ئە بەدەسەڵاتە بەسەر ھەموو شتێکدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا جَنَّ عَلَيۡهِ ٱلَّيۡلُ رَءَا كَوۡكَبٗاۖ قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَآ أُحِبُّ ٱلۡأٓفِلِينَ
جا کاتێک تاریکی شەوداھات وسەیرێکی ئاسمانی کرد وئەستێرەیەکی بینی، ووتی: ئەمە پەروەردگاری منە، جا کاتێک ئەستێرەکە ئاوا بوو، لەچاو وون بوو، ووتی: من ئەوەی ئاوا بێت ولەچاوو وون بێت خۆشم ناوێت، چونکە پەرستراوی بەھەق ئەوەیە کە ھەمیشە ئامادەیە وئاوا نابێت و لەچاو وون نابێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا رَءَا ٱلۡقَمَرَ بَازِغٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمۡ يَهۡدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلضَّآلِّينَ
وە کاتێکیش کە مانگی بینی ھەڵھات ووتی: ئەمە پەروەردگاری منە، جا کاتێک ئەویش ئاوا بوو، ووتی: ئەگەر پەروەردگارم ڕێنوێنیم نەکات بۆ یەکخواپەرستی وپەرستنی خۆی بەتاک وتەنھایی ئەوا منیش لەو گەل وھۆز وخەڵکە گومڕا وسەرلێشێواوە دەبم، کە زۆر دوورن لە ئاینی ھەق وڕاستیەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمۡسَ بَازِغَةٗ قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَآ أَكۡبَرُۖ فَلَمَّآ أَفَلَتۡ قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
جا کاتێکیش خۆری دی کە ھەڵھات ووتی: ئەوەی کە ھەڵھات پەروەردگاری منە، چونکە گەورەترە لە مانگ وئەستێرەکانی تر، وە کاتێکیش کە شەو داھات وخۆر ئاوا بوو، ووتی: ئەی گەل وھۆز وخزمینە، بەڕاستی من بەریم لەو شتانەی کە کردوتانن بەھاوەڵ وشەریکی خوای گەورە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنِّي وَجَّهۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ حَنِيفٗاۖ وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
بێگومان من ئاینی خۆم پوختە کردووە وڕووم کردە ڕووی پیرۆزی ئەو زاتەی کە ئاسمانەکان وزەوی دورستکردووە، نەک وەك پەرستنی ئەوانەی پێشووتر، وە لەھەموو ھاوەڵدانان وبڕیاردانێکیش بۆ خوای گەورە لامداوە بەرەو یەکخواپەرستی پاڵفتە وبێ غەل وغەش ھەنگاوم ناوە، وە من لەو کەسانەش نیم کە ھاوبەشی بۆ دادەنێن ولەبری خوا شتی تر دەپەرستن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَحَآجَّهُۥ قَوۡمُهُۥۚ قَالَ أَتُحَٰٓجُّوٓنِّي فِي ٱللَّهِ وَقَدۡ هَدَىٰنِۚ وَلَآ أَخَافُ مَا تُشۡرِكُونَ بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَشَآءَ رَبِّي شَيۡـٔٗاۚ وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًاۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
جا کاتێک ئیبراھیم بەتەواوی لە بتەکان دوور کەوتەوە گەل وھۆزە بتپەرستەکەی کەوتنە دەمەقاڵی وناکۆکی لەگەڵیدا لەسەر یەکخواپەرستی، وە ترساندیان بەوەی کە بتەکانیان دووچاری زەرەروزیانیان دەکات، ئەویش پێی ووتن: ئایا ئێوە لەبارەی یەکخواپەرستی وتاک وتەنھایی ئەوەوە دەمەقاڵێم لەگەڵدا دەکەن وناکۆکن لەگەڵمدا؟ لەکاتێکدا پەروەردگارم یارمەتیداوم بۆ یەکخواپەرستی، وە دڵنیابن من لە بتەکانی ئێوەش ناترسم کە کردوتانن بەھاوەڵی خوا، چونکە ئەوانە ناتوانن ھیچ زەرەر وزیانێکم پێ بگەیەنن مەگەر خوای گەورە بیەوێت وحەز بکات تووشی ناڕەحەتیەکم بکات ئەگینا ئەوانە ناتوانن ھیچ زیانێکم پێ بگەیەنن، وە ھیچ شتێکیش لە ئاسمانەکان وزەوی لە عیلم وزانیاری خوای گەورە وون نابێت، دەی گەلی من ئیتر بۆ بیر ناکەنەوە لەو بێباوەڕی وھاوەڵ بڕیاردانەی لەسەرینی، بۆ وازی لێ ناھێنن وباوەڕ ناھێنن بەخوای تاک وتەنھا؟
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَيۡفَ أَخَافُ مَآ أَشۡرَكۡتُمۡ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمۡ أَشۡرَكۡتُم بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗاۚ فَأَيُّ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ أَحَقُّ بِٱلۡأَمۡنِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
چۆن من لەو بتانە بترسم کە لەبری خوا دەیانپەرستن؟ بەڵام ئێوە ناترسن لەو لەسەرنجامی پەرستنی ئەو بتانەی کە کردوتانن بە شەریک وھاوەڵی خوا بەبێ بوونی ھیچ بەڵگە وبورھانێک لەسەر ئەوەی کە دەیکەن؟! ئاخوا ئیتر کام دەستە وکۆمەڵمان، دەستەی یەکخواپەرستان، یان دەستەی ھاوەڵ بڕیاردەران لەپێشترین بەئاسایش وئەمن وسەلامەتی؟ ئەگەر ئێوە دەزانن کامیان لە پێشترە دەی شوێنی ئەوەیان بکەون، بێگومان ئەوەیان لەپێشترە بۆ شوێن کەوتن دەستەی باوەڕداران ویەکخواپەرستانە.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ يَلۡبِسُوٓاْ إِيمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ
ئەوانەی باوەڕیان بەخوا ھێناوە، وە شوێن شەریعەتی ئیسلام کەوتوون، وە باوەڕەکەشیان تێکەڵاوی شیرک وبتپەرستی نەکردووە، ئاسایش ونەبوونی ترس لەسزای خوا ھەر بۆ ئەوانە وبۆ کەسی تر نیە، ئەوانە سەرکەوتون خوای گەورە سەرکەوتووی کردوون بۆ ڕێگای ھیدایەتی وڕێنوێنی بۆلای ھەق وڕاستی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتِلۡكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيۡنَٰهَآ إِبۡرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦۚ نَرۡفَعُ دَرَجَٰتٖ مَّن نَّشَآءُۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
ئەمانە چەند بەڵگەیەک بوون کە پێشتر لە ئایەتی: ﴿فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالأَمْنِ﴾ باسکران، کە ئیبراھیم بەو بەڵگانە سەرکەوت بەسەر گەڵ وھۆزەکەیدا تاوەکو ھەرچی بەڵگەیان ھەبوو ھەموویانی وەڵامدایەوە، ئائەوانە بەڵگەگەلێکی ئێمە بوون بەخشیمان بەئیبراھیم تا بەھۆیانەوە سەرکەوێت بەسەر بەڵگەی گەل وھۆزەکەیدا، جا ھەر کەسێکیشمان بوێت لەبەندەکانمان پلەوپایەیان لەدونیا ودواڕۆژدا بەرز دەکەینەوە، ئەی پێغەمبەر پەروەردگارت زۆر دانا وکاربەجێیە لەکار وباری دروستکراوەکانی وبەڕێوەبەردنیان، وە زۆریش زانا وشارەزایە بە بەندەکانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَۚ كُلًّا هَدَيۡنَاۚ وَنُوحًا هَدَيۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَمِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَىٰ وَهَٰرُونَۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
دوای ئەوەی ئیبراھیم (سڵاوی خوای لێ بێت) بێھیوا بوو لەمناڵ بوونی خێزانی، خوای گەورە ئیسحاقی پێ بەخشی، وە یەعقوبیشی بەخشیە ئیسحاق، واتا کوڕ وکوڕەزای بەخشیە ئیبراھیم، وە ھەموویشیان ڕێنومایی کرد بۆ سەر ڕێگای ڕاست، وە پێش ئەوانیش نوحمان ڕێونمایی کرد، وە لەناو زوڕیەت ونەوەکانی نوحیشدا ھەریەک لە داود وسولەیمانی کوڕی وئەیوب ویوسف وموسی وھارونی برایمان (سەلامی خوایان لەسەر بێت) ڕێنومایی کرد بۆ سەر ڕێگای ھەق وڕاستی، وە ئێمە بەو شێوەیەی کە پاداشتی پێغەمبەرانمان دایەوە لەسەر چاکەکانیان، ھەر بەو شێوەیەش پاداشتی چاکەکارانی تریش دەدەینەوە لەسەر چاکەکانیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَزَكَرِيَّا وَيَحۡيَىٰ وَعِيسَىٰ وَإِلۡيَاسَۖ كُلّٞ مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
وە ھەروەھا ھەریەک لەزەکەریا ویەحیی وعیسای کوڕی مەریەم وئیلیاسمان (سەلامی خوای لێ بێت) ڕێنومایی کرد بۆ سەر ڕێگای ھەق وڕاستی، وە گشت ئەو پێغەمبەرانە لەپیاوچاکانی خوا بوون، بۆیە خوای گەورەش ھەڵیبژاردن وکردنی بەپێغەمبەر.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِسۡمَٰعِيلَ وَٱلۡيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطٗاۚ وَكُلّٗا فَضَّلۡنَا عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
وە ھەروەھا ئیسماعیل وئەلیەسع ویونس ولوتیشمان ڕێنومایی کرد بۆ سەر ڕێگای ھەق وڕاستی، وە ھەریەک لەو پێغەمبەرانە ولەسەروو ھەمووشیانەوە موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) فەزڵ وقەدریانماندان بەسەر گشت خەڵکی سەر زەویدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَذُرِّيَّٰتِهِمۡ وَإِخۡوَٰنِهِمۡۖ وَٱجۡتَبَيۡنَٰهُمۡ وَهَدَيۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
وە لە باوباپیران ونەوەکانیان وھەندێک لەبراکانیشیان کۆمەڵێکی زۆرمان ڕێنومایی کردن بۆ سەر ڕێگای ھەق وڕاستی، وە ھەڵمانبژاردن وکردمانن بەپێغەمبەر، وەشارەزای ڕێگای ڕاست ودروستمان کردن کە ڕێگای یەکخواپەرستی وگوێڕایەڵی فەرمانەکانیەتی.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَلَوۡ أَشۡرَكُواْ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
ئەوەی کردمان لەرێنومایی کردنیان بۆ سەر ڕێگای ھەق وڕاستی بەتەوفیق ویارمەتی خوای گەورەبوو، ئەو یارمەتی ھەرکەس لەبەندەکانی دەدات کە بیەوێت، ئەگەر ئەو پێغەمبەرانە ھاوبەشیان بۆ خوا دانابا ئەوا ھەموو کارەکانیان پووچەڵ دەبوویەوە، چونکە ھاوەڵ بڕیاردان بۆ خوا تەواوی کارە باشەکان پووچەڵ دەکاتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَۚ فَإِن يَكۡفُرۡ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدۡ وَكَّلۡنَا بِهَا قَوۡمٗا لَّيۡسُواْ بِهَا بِكَٰفِرِينَ
ئەو پێغەمبەرانەی کە باسکران کتێب ونامە وحیکمەت وپێغەمبەرێتیمان پێدان، جا ئەی موحەممەد ئەگەر گەل وھۆزەکەت باوەڕ نەکەن بەپێغەمبەرێتی وپەرتووک وحیکمەتی ئەو پێغەمبەرانە ئەوا گەلانێکی تر ئامادە وساز دەکەین کە بێباوەڕ نابن پێیان، بەڵکو باوەڕدارن پێی ودەستیان پێوە گرتووە، ئەوانیش کۆچەریەکان ویاریدەدەرەکانن (أنصار وموھاجیرەکان) وە ئەوانەیش دوای ئەوان بەچاکی شوێن ئەوان دەکەون.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُۖ فَبِهُدَىٰهُمُ ٱقۡتَدِهۡۗ قُل لَّآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡعَٰلَمِينَ
ئائەو پێغەمبەرانە وئەوانەیشی باسکران لەباوباپیران ونەوە وبراکانیان ھەموویان بەڕاستی شوێن ھیدایەت وڕێنوێنی خوای گەورە کەوتوون، دەسا ئێوەش ئەی موحەممەد شوێن ئەوان بکەون چاو لەوان بکەن، تۆیش ئەی پێغەمبەری خوا بڵێ بە گەل وھۆزەکەت: من لەبەرامبەر گەیاندی ئەم قورئانە وئەم ئاینە داوای ھیچ پاداشتێکیتان لێناکەم، وە ئەم قورئانەیش تەنھا ئامۆژگاریە بۆ خەڵکی ھەموو جیھان بە مرۆڤ وجنۆکەوە، تاوەکو ڕێگای ڕاست ودروستی پێ دەربکەن وئاشنا بن بەھۆیەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• من فضائل التوحيد أنه يضمن الأمن للعبد، خاصة في الآخرة حين يفزع الناس.
یەکێک لەفەزڵ وچاکەکانی یەکخواپەرستی وتەوحید ئەوەیە ئەمن وئاسایش بۆ بەندەکانی خوا دەستەبەر دەکات، بەتایبەتی لەدواڕۆژدا کاتێک کە ھەموو خەڵکی ترس دایاندەگرێت.
• تُقَرِّر الآيات أن جميع من سبق من الأنبياء إنما بَلَّغوا دعوتهم بتوفيق الله تعالى لا بقدرتهم.
ئەم ئایەتانە باس لەوە دەکەن سەرجەم پێغەمبەرانی پێشووتر بەیارمەتی وتەوفیقی خوای گەورە بانگەوازەکەیان گەیاند، نەک بە ھێز وبازووی خۆیان.
وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓ إِذۡ قَالُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٖ مِّن شَيۡءٖۗ قُلۡ مَنۡ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ ٱلَّذِي جَآءَ بِهِۦ مُوسَىٰ نُورٗا وَهُدٗى لِّلنَّاسِۖ تَجۡعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبۡدُونَهَا وَتُخۡفُونَ كَثِيرٗاۖ وَعُلِّمۡتُم مَّا لَمۡ تَعۡلَمُوٓاْ أَنتُمۡ وَلَآ ءَابَآؤُكُمۡۖ قُلِ ٱللَّهُۖ ثُمَّ ذَرۡهُمۡ فِي خَوۡضِهِمۡ يَلۡعَبُونَ
بتپەرست و موشریکەکان وەک پێویست ڕێزیان لەخوا نەگرت و نەیانناسی کاتێک بە پێغەمبەرەکەی موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) وتیان: خوای گەورە ھیچ وەحی و نیگایەکی نەکردووە بۆ ھیچ مرۆڤێک، ئەی پێغەمبەر تۆیش پێیان بڵێ: ئەی کێ تەوراتی ناردە خوارەوە بۆ موسا کە بووە ھۆی نوور و ڕوناکی و ڕێنموێنی بۆ گەلەکەی؟ جولەکەکان دەیخەنە ناو دەفتەرەوە و ھەڵی دەگرن ئەوەی تەبا بێت لەگەڵ ھەوا و ئارەزوویاندا ئاشکرای دەکەن و ئەوەشی پێچەوانەی ئارەزوویان بێت دەیشارنەوە و بەکەسی ناڵێن، وەک ئەو سیفەتانەی پێغەمبەر (صلی اللە علیە وسلم) کە لە تەوراتدا باسکراوە، وە ئەی عەرەب ئەوەی لەم قورئانەشەوە ئێوە فێری بوون لەو ھەواڵانەی کە تێدا ھاتووە کە نەخۆتان و نە باوباپیرانیشتان نەتاندەزانی، ئەی پێغەمبەر پێیان بڵێ: خوای گەورە ناردویەتیە خوارەوە، پاشان وازیان لێ بھێنە با بەگومڕایی و سەرگەردانی خۆیانەوە بتلێنەوە و گاڵتە بكەن تا ئەو كاتەی یەقینیان بۆ دێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ مُّصَدِّقُ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَاۚ وَٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۖ وَهُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
ئەی پێغەمبەر ئەم قورئانەیش پەرتووکێکە بۆمان دابەزاندویت، پەرتوکێکی پیرۆز و تەواوی پەرتووک و نامە ئاسمانییەکانی تر پێش خۆی بەڕاست دادەنێت، ئەم قورئانەمان دابەزاند بۆت تاوەکو خەڵکی مەککە و تەواوی خەڵکانی تریشی لە ڕۆژھەڵات و ڕۆژئاوا پێ بترسێنت و ڕێنموێنی بکرێن پێی، ئەوانەیشی کە باوەڕیان بە ڕۆژی دوایی ھەیە باوەڕیان بەم قورئانە ھەیە و کاریشی پێدەکەن، وە پارێزگاری دەکەن لە نوێژەکانیان بەتەواوی پایە و فەرز و سوننەتەکانیەوە لەکاتی دیاریکراوی خۆیدا بەو شێوەیەی شەریعەتی ئیسلام باسی کردووە جێبەجێی دەکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمۡ يُوحَ إِلَيۡهِ شَيۡءٞ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثۡلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي غَمَرَٰتِ ٱلۡمَوۡتِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓاْ أَيۡدِيهِمۡ أَخۡرِجُوٓاْ أَنفُسَكُمُۖ ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَكُنتُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهِۦ تَسۡتَكۡبِرُونَ
کێ لەو کەسە ستەمکارتە کە درۆ بەدەم خوای گەورەوە ھەڵدەبەستێت، بەوەی بڵێ: خوای گەورە ھیچی بۆ سەر مرۆڤەکان دانەبەزاندووە، یان بڵێ: خوای گەورە وەحی بۆ من ناردووە، واللەی خوا ھیچ وەحیەکی بۆ نەناردووە، یان بڵێ: منیش دەتوانم وەک قورئانەکەی اللە دابەزێنم، جا ئەی پێغەمبەر ئەگەر ئەو ستەمکارانەت لەکاتی سەرەمەرگدا بینی، وە فریشتەکانیش دەستیان بۆ درێژ دەکەن بۆ لێدان وسزادانیان، ئەو کاتە بەرقێکەوە پێیان دەڵێن: دە گیانی خۆتان لەجەستەتان دەربھێنن، وە ئێمە دەری دەھێنن ودەیکێشین، وە پێیشان دەڵێن: وا ئەمڕۆش بەوپەڕی سەرشۆڕی وڕیسواییەوە سزا دەدرێن بەھۆی ئەو درۆ ودەلەسانەی کە بەدەم خواتانەوە دەتانکردن، بەوەی بانگەشەی پێغەمبەرێتی وھاتنی وەحی وھاوشێوەی ئەوەی خوا نادرویەتی بۆ پێغەمبەرەکانی ئەو بانگەشەیەتان دەکرد، وە بەھۆی ئەوەش کە خۆتان بەگەورەتر لەوە دەزانی کە باوەڕ بەئایەت وبەڵگە ونیشانەکانی خوا بکەن، جا ئەگەر ئەوە ببینیت ئەی پێغەمبەر ئەوا بەڕاستی کارێکی نەشیاویان لێ دەبینیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ جِئۡتُمُونَا فُرَٰدَىٰ كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَتَرَكۡتُم مَّا خَوَّلۡنَٰكُمۡ وَرَآءَ ظُهُورِكُمۡۖ وَمَا نَرَىٰ مَعَكُمۡ شُفَعَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ أَنَّهُمۡ فِيكُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْۚ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيۡنَكُمۡ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
وە لەڕۆژی دواییدا پێیان دەوترێت: ئەوا ئەمڕۆ بەتاک وتەنھا گەڕانەوە لامان، نەماڵ وسەروەت وسامان، ونە پلە وپایە وکورسی ودەسەڵات لەگەڵتان نەھاتن، گەڕانەوە لامان ھەروەک ئەو رۆژەی کەدروستمانکردن بەڕووت وقوتی وخەتەنە نەکراوی، بێ ماڵ وسەروەت وسامان، وە ئەوەشی کە پێمان دابوون لە ماڵ وسامانی دونیا ھەموویتان بەناچاری بەجێھێشت، وە ئەمرۆ ئەو بتانەی کە کردبووتانن بە بەنێوەندگیر وتکاکار ھیچیان نابینین لەگەڵتان بن! ئەو بتانەی کە کردبووتانن بەھاوەڵ وھاوبەشی خوا لەپەرستن وعیبادەتدا، بێگومان ھەموو پەیوەندیەک بچڕا لەنێوانتاندا، وە ئەو شتانەیش کە بەخەیاڵ کردبووتانن بەتکاکاری خۆتان وھاوبەشی خوا ھەموو تیاچوون و نەمان.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• إنزال الكتب على الأنبياء هو سُنَّة الله في المرسلين، والنبي عليه الصلاة والسلام واحد منهم.
دابەزینی کتێب وپەرتووک بۆسەر پێغەمبەران سونەتێکی خوایە لەناردنی پێغەمبەرەکانیدا، پێغەمبەری خوایش موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) یەکێکە لەو پێغەمبەرانە.
۞ إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلۡحَبِّ وَٱلنَّوَىٰۖ يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَمُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتِ مِنَ ٱلۡحَيِّۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
بێگومان ھەر خوای گەورەیە ناوکی دانەوێڵە لەپاش ڕوواندنی لە زەویدا دەقڵیشێنێت و ڕووەک و کشتوکاڵی لێ دەڕوێنێت، وە ناوکەكان دەقڵیشێنێت و دار خورما و ترێ و جگە لەوانی لێ دەردەھێنێت، زیندوو لە مردوو دەردەھێنێت، مرۆڤ و تەواوی گیاندارانی لە دڵۆپێک ئاو دەرھێناوە و دروستی کردوون، وە مردوویش لە زیندوو دەردەھێنێت، دڵۆپە ئاوێک لە مرۆڤ و ھێلکەیەک لە مریشکێک دەردەھێنێت، ئەوەی ئەمانە دروست دەکات زاتی ئەو خوایەیە کە ئێوەشی دروست کردووە، دەی ئیتر ئەی بتپەرستینە چۆن لەو ھەق و ڕاستییە لادەدەن کە بەچاوی خۆتان جوانی دروستکراوەکانی دەستی پەروەردگار دەبینن.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَالِقُ ٱلۡإِصۡبَاحِ وَجَعَلَ ٱلَّيۡلَ سَكَنٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ حُسۡبَانٗاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
ئەو خوایەی کەبەڕوناکی وگزنگی بەرەبەیان تاریکی شەوگار لەت دەکات، ئەو خوایەی کەشەوی گێڕاوە بەمایەی ئارامی بۆ خەڵکی تاوەکو پشووی تێدا بدەن پاش ماندوو بوون وھەوڵ وتێکۆشانیان لەڕزق وڕۆزی پەیدا کردن لەڕۆژدا، ئەو خوایەی کە خۆر ومانگی بەحسابێکی وورد ڕاگرتووە، ئەوەی باسکرا ھەمووی دەستکردی جوانی خوایە کە ئەندازەگیری خاوەن دەسەڵاتە کەھیچ کەسێک ناتوانێت زاڵ بێت بەسەریدا، وە دەستکردی خوای زانایە کە ئاگاداری تەواوی دروستکراوەکانییەتی وە چیش بۆیان ساز وگونجاوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهۡتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
ئەی نەوەکانی ئادەم ھەر زاتی اللەیە کەئەستێرەکانی بۆ دروستکردون تاوەکو بەھۆیەوە لە گەشت وسەفەرەکانتاندا ڕێگایان پێ بدۆزنەوە ئەگەر ھاتوو لەوشکانی ودەریادا ڕێگاتان لێ تێکچوو، بێگومان ھەموو بەڵگە ونیشانەکانمان ڕوون کردەوە کە بەڵگەن لەسەر دەسەڵات وقودرەتمان بۆ ئەوانەی کە تێرادەمێنن وبیردەکەنەوە لەو بەڵگە ونیشانانە وسوودیان لێ دەبینن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ فَمُسۡتَقَرّٞ وَمُسۡتَوۡدَعٞۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَفۡقَهُونَ
ھەر ئەویشە کەھەمووتانی لەتەنھا کەسێک کە باوکە ئادەمە دروست کردووە، بێگومان دروستکردنی ئێوە بەدروستکردنی باوکتان لە گڵ دەستی پێکرد، پاشان ئێوەی لەئەو دروستکرد، پاشان لەمناڵدانی دایکتان وپشتی باوکتانا مەحکەم دایمەزراندن، بێگومان ئێمە بەڵگە ونیشانەکانی خۆمان ڕوون دەکەینەوە بۆ ئەوانەی لە کەلام وگوفتاری خوا تێدەگەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَيۡءٖ فَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهُ خَضِرٗا نُّخۡرِجُ مِنۡهُ حَبّٗا مُّتَرَاكِبٗا وَمِنَ ٱلنَّخۡلِ مِن طَلۡعِهَا قِنۡوَانٞ دَانِيَةٞ وَجَنَّٰتٖ مِّنۡ أَعۡنَابٖ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُشۡتَبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٍۗ ٱنظُرُوٓاْ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَيَنۡعِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمۡ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
ھەر زاتی اللەیە کە لەھەورەکانی ئاسمانەوە باران دەبارێنێت؛ وە ھەموو جۆرە ڕووەکێکی پێ دەڕوێنین، پاشان لەویشەوە سەوزە گیا وگوڵ وگوڵزار ودرەختەکانی لێ دەڕوێنین، لەویش چەندین دانەوێڵەی کەڵەک بوو لەسەر یەک لێ پەیدا دەکەین، وەک دانەی ناو گوڵە گەنمەکان، وە لەگوڵی دارخورمایشەوە ھێشووی چڕوپڕ وشۆڕەوە بوو دەڕوێنین، کە کەسانی دانیشتوو وڕاوەستاو دەتوانن دەستی پێ بگەیەنن، ھەروەھا چەندان باخی ڕەزە مێویان بۆ دەڕوێنین، لەگەڵ زەیتون وھەنار کە گەڵاکانیان ھاوشێوەی یەکترن، بەڵام بەروبوم وتام وچێژیان لەیەک جیاوازن، جا ئەی خەڵکینە جوان بڕوانن وتێڕامێنن لە بەروبومەکانیان لەسەرەتای دەرکەوتنیانەوە، تاکاتی پێگەیشتن ولێکردنەوەیان، بزانن کێ ئەم ھەمووە گۆڕانکاریانە دەخولقێنێت؟! بێگومان لەوانەی کە باسمانکردن گەلێک نیشانە وبەڵگەی ڕوون وئاشکرا ھەن لەسەر دەسەڵاتی خوای گەورە بۆ گەل وھۆزێک کەباوەڕیان بەخوا ھەیە، ئەوانە سوود لەم بەڵگە ونیشانانە وەردەگرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَخَلَقَهُمۡۖ وَخَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتِۭ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
بتپەرست و موشریکەکان جنۆکەکان دەکەنە ھاوەڵ و ھاوبەشی خوا لە پەرستندا، کاتێک باوەڕیان وابوو کە سوود و زیانیان دەگەیەنن، لەکاتێکدا خوای گەورە دروستی کردن، وە جگە لەوانی دروست نەکردبوو، وە ھەر ئەویش لەپێشتر بوو کە بیپەرستن، وە ھەر بەو نەزانین و درۆ و دەلەسەی خۆیانەوە کوڕیان بۆ خوا بڕیاردا وەک چۆن جولەکە و گاورەکان عوزەیر وعیسایان کردە کوڕی خوا، وە بتپەرست و موشریکەکان فریشتەکانیان کردە کچی خوا، پاکوبێگەردی بۆ خوای گەورە لەوەی کە خەڵکانی شوێنکەوتەى پوچەڵ و ناھەق وەسفی دەکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ صَٰحِبَةٞۖ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
اللە تەعالا بەدیھێنەری ئاسمانەکان وزەویە بەشێوەیەک کە ھاوشێوەی پێشتر نەبووە، باشە خوایەکی بەدەسەڵاتی لەو شێوەیە چۆن مناڵ بۆ خۆی بڕیار دەدات کە لەبنەڕەتدا ژن وھاوسەری نیە؟! ئەو ھەموو شتێکی دروستکردووە، وە زانا وئاگادارە بەھەموو شتێک، وە ھیچ شتێکی لاشاراوە ونھێنی نیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• الاستدلال ببرهان الخلق والرزق (تخليق النبات ونموه وتحول شكله وحجمه ونزول المطر) وببرهان الحركة (حركة الأفلاك وانتظام سيرها وانضباطها)؛ وكلاهما ظاهر مشاهَد - على انفراد الله سبحانه وتعالى بالربوبية واستحقاق الألوهية.
بەڵگە ھێنانەوە بەدروستکردن وڕزق وڕۆزی (دروستکردنی ڕووەک وگەشە ونما کردنی، وە گۆڕینی لەشێوازێکەوە بۆ شێوازێکی تر لە شێوە وقەبارە وھاتنە خوارەوەی باران) وە بەڵگە ھێنانەوە بەجوڵەی دروستکراوەکان (جوڵەی گەردون وئەستێرەکان وڕیکخستنی ھات وچۆیان)، یانی بەڵگە ھێنانەوە بەدروستکراوەکان وجوڵەی ئەستێرەکان ھەردووکیان ڕوون وئاشکرا بەڵگەن لەسەر تاک وتەنھایی خوای گەورە ومیھرەبان لە خوایەتی وشایستەی پەرستن (شایستە بەڕبوبیەت وئولوھیەت).
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ فَٱعۡبُدُوهُۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ
ئەی خەڵکینە ئەو خوایە کەخاوەنی ئەو سیفەتە جوانانەیە پەروەردگاری ئێوەیە، جگە لەویش ھیچ پەروەردگارێکی ترتان نیە، وە ھیچ پەرستراوێکی بەھەقیشتان جگە لەو نیە، ھەر ئەویش خالق ودروستکەری ھەموو شتێکە، دەسا ئێوەیش ھەر ئەو بپەرستن، چونکە تەنھا ئەو شایستەی پەرستنە، وە ھەر ئەویش پارێزەری ھەموو شتێکە.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّا تُدۡرِكُهُ ٱلۡأَبۡصَٰرُ وَهُوَ يُدۡرِكُ ٱلۡأَبۡصَٰرَۖ وَهُوَ ٱللَّطِيفُ ٱلۡخَبِيرُ
چاوەکان ناتوانن ئەو ببینن ودەرکی ئەو ناکەن، لەکاتێکدا ئەو ھەموو چاوەکان دەبینیت ودەرکیان پێدەکات وئاگاداری ھەموویانە، زاتی ئەو زۆر نەرم ونیانە بەرامبەر بەندە چاک وساڵحەکانی، وە زۆریش شارەزا وئاگادارە پێیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ جَآءَكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنۡ أَبۡصَرَ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ عَمِيَ فَعَلَيۡهَاۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ
ئەی خەڵکینە لەلایەن پەروەردگارتانەوە بەڵگە ونیشانەی ڕوون ئاشکراتان بۆ ھاتووە، ھەرکەسێک لێی تێگەیشت وڕێێ پێدەرکرد وگوێڕایەڵی ئەوا بێگومان سوود وقازانجەکەی بۆ خۆی دەبێت، وە ھەرکەسیش لەئاستیدا کوێر بوو، وە دڵی نەداپێی ولێی تێنەکەیشت وگوێرایەڵی نەبوو، ئەوا زەرەر و زیانی تەنھا بۆ خۆی دەبێت وتاوانەکەی دەکەوێتە سەر خۆی، وە ئەی موحەممەد پێیان بڵێ کە من چاودێر نیم بەسەرتانەوە کە کاروکردەوەکانتان لەسەر بژمێرم وتۆماری بکەم لەسەرتان، بەڵکو من تەنھا پێغەمبەرێکم لەلایەن خواوە ڕەوانەکراوم، کە ئەو چاودێرە بەسەرتانەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِيَقُولُواْ دَرَسۡتَ وَلِنُبَيِّنَهُۥ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
ھەروەک بەڵگەکانمان جۆراو جۆر کردن لەسەر دەسەڵات وقودرەتی خوای گەورە ھەر بەو شێوەیە ئایەت ونیشانەکانیش جۆرا وجۆر دەکەین بۆ ھەڕەشە کردن وموژدەدان وئامۆژکاری بەندەکان، وە بتەپەرست وموشریکەکانیش دەڵێن: ئەم قورئانەی کەدەڵێیت: وەحی ونیگای خوایە ولەلایەن ئەوەوە بۆم ھاتووە وانیە، بەڵکو لای خاوەن کتێب وپەرتووكەکانی پێش خۆت خوێندووتە، وە دەشمانەوێت ھەق وڕاستی بۆ خەڵکی ڕوون بکەینەوە ئەویش بەوەی بەڵگە ونیشانەکان جۆرا وجۆر بکەین بۆ باوەڕدارانی ئومەتی موحەممەد (صلی اللە علیە وسلم) چونکە ئەوان بەھەق وڕاستی ڕازین وشوێنی دەکەون.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱتَّبِعۡ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِن رَّبِّكَۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ وَأَعۡرِضۡ عَنِ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
ئەی پێغەمبەر شوێن ئەو ھەق وڕاستیە بکەوە کە پەورەردگارت نیگای بۆ کردویت وبەوەحی بۆی دابەزاندوویت، جگە لەو ھیچ پەرستراوێکی بەھەق نیە، تۆیش خۆت سەرقاڵ مەکە بەسەرسەختی بێباوەڕان، چونکە لێپرسینەوەی ئەوان لای خوایە، وپشتیان لێ بکە وڕوو بکەرە پەروەردگارت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكُواْۗ وَمَا جَعَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗاۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٖ
ئەگەر پەروەردگارت بیویستایە کە ھیچ کەس ھاوبەشی بۆ دانەنایە، ئەوا ھیچ کەس ھاوبەشی بۆ دانەدەنا ونەیاندەتوانی ھاوبەشی بۆدابنێن، بەڵکو ھەموویان ڕێگای ڕاستیان دەەگرتەبەر، ئەوەش بزانە ئەی پێغەمبەر کەئێمە تۆمان نەکردووە بەچاودێر بەسەریانەوە کە کاروکردەوەیان بژمێريت وتۆماری بکەیت لەسەریان، وە پارێزەر وبریکاری کاروباریشیان نیە، بەڵکو تۆ تەنھا پێغەمبەر ونێردراوی خوایت، وە تەنھا ئەوەشت لەسەرە ئەوەی خوای گەورەش پێی ڕاگەیاندوویت بەوانی ڕابگەیەنیت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَسُبُّواْ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَسُبُّواْ ٱللَّهَ عَدۡوَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖۗ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمۡ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِم مَّرۡجِعُهُمۡ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
ئەی باوەڕداران جنێو مەدەن بەو بتانەی کە ئەو موشریک وبتپەرستانە لەگەڵ خوا دەیانپەرستن، ئەگەرچی ئەو بتانە ڕسواترین شتن وھەر شایانی تانە وتەشەر وجنێو پێدانن، بەڵام لەبەر ئەوەی ئەوانیش بە جەھل ونەفامی خۆیان جنێو نەدەن بەخوای گەورە وسنوور نەبەزێنن لەبەرامبەریدا ئێوە جنێو مەدەن بەخواکانیان، ھەروەک چۆن گومڕایی وسەرلێشێواویەکانیانمان بۆ ڕازاندونەتەوە، ھەر بەو شێوەیە بۆ ھەموو گەل ونەتەوەیەکیش کاروکردەوەکانیانمان لەچاکە وخراپە بۆ ڕازاندونەتەوە، ئەوانیش ھەر ئەوەی بۆیان ڕازێنرابوویەوە کاریان پێکرد وجێ بەجێیان کرد، لەپاشانیش لەڕۆژی دواییدا ھەر بۆلای خوای گەورە دەگەڕێنەوە، ئەویش لەھەموو کاروکردەوەیەک کەلە دونیادا کردوویانە ئاگاداریان دەکاتەوە، وە پاداشت وسزاشیان لەسەر دەداتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَئِن جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ لَّيُؤۡمِنُنَّ بِهَاۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِۖ وَمَا يُشۡعِرُكُمۡ أَنَّهَآ إِذَا جَآءَتۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
موشریک وبتەپەرستەکان سوێندی قورسیان بەخوا خوارد ووتیان: ئەگەر ھاتوو موحەممەد ئەو بەڵگە ونیشانانەی بۆ ھێنان کە داوایان کردبوو ئەوا باوەڕی پێدەھێنن، جا تۆیش ئەی پێغەمبەر پێیان بڵێ: بەڵگە ونیشانەکان لای من نیه تاوەکو بۆتان دابەزێنم بەڵکو لەلای خوای گەورەن ئەو ھەرکاتێک وویستی دایان دەبەزێنێت، ئەی باوەڕداران ئایا ئێوە دەزانن ئەو بتپەرستانە ئەگەر ئەو بەڵگە ونیشانە وموعجیزانەشیان بۆ بێت کە داوایان کردبوو ئایا باوەڕ ناھێنن؟ نەخێر ھەرگیز باوەڕ ناھێنن وبەردەوام دەبن لەسەر سەرسەختی وملھوڕی خۆیان، چونکە ئەوان نایانەوێت باوەڕ بھێنن وشوێن ھیدایەت وھەق وڕاستی بکەون.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَنُقَلِّبُ أَفۡـِٔدَتَهُمۡ وَأَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَنَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
ئیتر ئێمە چاو ودڵیان لەئاست ھەق وڕاستیدا وەردەگێڕین، ھەروەک چۆن بەھۆی سەرسەختی وملھوریانەوە لەسەرەتاوە ڕوومان وەرگێران لەھیدایەت وباوەڕھێنان بەخوای گەورە، کەوابوو ھەر بەڵگە ونیشانە وموعجیزەیەکی تریشیان بۆبێت باوەڕناھێنن، بۆیە لەبەرامبەر ئەو کارەیاندا ئێمەیش لەسەرگەرادنی وسەرکەشی وگومڕایی خۆیاندا دەیانھێلینەوە تاوەکو لەگێژاوی بێباوەڕیدا ھەر بتلێنەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• تنزيه الله تعالى عن الظلم الذي ترسِّخُه عقيدة (الجَبْر)، وبيان أن كفر العباد وشركهم أمر يحدث باختيارهم.
پاکوبێگەردی بۆ خوای گەورە لەو زوڵم وستەمەی کە بیروباوەڕی (جەبریەکان) دەیدەنە پاڵ خوا، وە ڕوونکردەوەی ئەو بیروباوەڕەی کەبەندەکانی خوا بەشێوەیەکی ئارەزوومەندانە خۆیان کوفر وشیرک ھەڵدەبژێرن نەک خوا ناچاریان بکات پێی.
• ليس بمقدور نبي من الأنبياء أن يأتي بآية من عند نفسه، أو متى شاء، بل ذلك أمر مردود لله تعالى، فهو القادر وحده على ذلك، وهو الحكيم الذي يُقَدِّر نوع الآية ووقت إظهارها.
ھیچ پێغەمبەرێک لە پێغەمبەران ناتوانێت ھەرکاتێک خۆی وویستی بەڵگە ونیشانە وموعجیزە بھێنێت بۆ نەیارەکانی، بەڵکو وەھا کارێک بەوویست وئیرادەی خوایە، ھەر ئەو دەتوانێت کارێکی لەو شێوەیە بکات، ھەر ئەویش دانا وکاربەجێی کە توانای ئەوەی ھەیە کە بەڵگە ونیشانەکان جۆراو جۆر بکات وھەر خۆشی کاتی ئاشکراکردنی دیاری دەکات.
• النهي عن سب آلهة المشركين حذرًا من مفسدة أكبر وهي التعدي بالسب على جناب رب العالمين.
ڕێگری کردن لە جنێودان بەخوا پەرستراوی موشریک وبتپەرستەکان بۆ ئەوەیە کە باوەڕداران نەکەونە ناو خراپەیەکی گەورەتر، ئەویش ئەوەیە بێباوەرانیش لەبەرامبەر وەھا کارێکدا جنێو وتانە وتەشەر دەدەن لە زاتی ھەق تەعالای الله.
• قد يحول الله سبحانه وتعالى بين العبد والهداية، ويُصرِّف بصره وقلبه على غير الطاعة؛ عقوبة له على اختياره الكفر.
پێدەچیت خوای گەورە حاجزێک دروست بکات لەنێوان بەندەکان وھیدایەت وڕێنوێنیدا، وە دڵ وچاویان وەرگێڕێت بۆ غەیری گوێڕایەڵی خوا، ئەویش وەک سزایەک لەبەرامبەر ئەوەی ئەوان ھەر بێباوەڕی ھەڵدەبژێرن وڕوو ناکەنە ئەو ھیدایەتەی کە خوا بۆیانی ناردووە.
۞ وَلَوۡ أَنَّنَا نَزَّلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَحَشَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ كُلَّ شَيۡءٖ قُبُلٗا مَّا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَجۡهَلُونَ
ئەگەر بێتو ئەوەی پێشنیاریان کردبوو وەڵامیانمان بدایەتەوه و بۆمان بھێنایه و فریشتەمان بۆ دابەزاندایەتە خوارەوە و بەچاوی خۆیان بیانبینایە، وە مردووەکانیش لەگەڵیاندا قسەیان بکردایە و ھەواڵی راستی ئەوەیان بدانایەتێ کە تۆ ھێناوتە بۆیان ، وە ھەرچیەکیش ئەوان پێشنیاریان کردبوو ھەر ھەموویمان بۆ کۆ بکردنایەتەوە و بەدووچاوی سەری خۆیان بیانبینایە، ئەوا ھەر باوەڕیان نەدەھێنا بەو ئاینەی کە تۆ بۆت ھێناون، جگە لەوانە نەبێت کە خوای گەورە ویستی بێت کە ھیدایەت بدرێن و ڕێنوێنی بکرێن، بەڵام زۆربەیان بێ ئاگان لەوە، ئەوان پەنا نابەنە بەر خوای گەورە تاوەکو تەوفیقیان بدات بۆ ھیدایەت و ڕێنوێنی.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا شَيَٰطِينَ ٱلۡإِنسِ وَٱلۡجِنِّ يُوحِي بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ زُخۡرُفَ ٱلۡقَوۡلِ غُرُورٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
ھەروەک چۆن تۆمان دووچاری تاقیکردنەوە کردووە بەوەی ئەو بتپەرست وموشریکانە دوژمنایەتیت دەکەن وباوەڕت پێ ناھێنن، بەھەمان شێوە هەموو پێغەمبەرانی پێش تۆیشمان تووشی تاقیکردنەوە کردووه ، بۆ ھەر یەكێك لەو پێغەمبەرانە دوژمنانێك لە مرۆڤی سەركەش و دەرچوو له گوێڕایەڵی خوای گەوره و لە جنۆکەی سەركەشمان بۆ داناون ، کە ھەندێکیان وەسوەسە دەخەنە دڵی ھەندێکی تریانەوە و خراپە و ناھەقییان بۆ جوان دەکەنەوە و دەیڕازێننەوە بۆیان بۆ ئەوەی لەخشتەیان ببەن و فێڵیان لێ بکەن، خۆ ئەگەر خوای گەورە بیویستایە کە ئەو کارە نەکەن ئەوا نەیاندەکرد، بەڵام خوای گەوره ئەو تاقیكردنەوەی ویستووه بۆیان ، کەواتە تۆیش ئەی پێغەمبەر واز لەخۆیان و لەو درۆ ودەلەسەیەی ئەوان له بێباوەڕی وکاری بەتاڵیان بھێنە وخۆتیان پێوە ماندوو مەکه.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلِتَصۡغَىٰٓ إِلَيۡهِ أَفۡـِٔدَةُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَلِيَرۡضَوۡهُ وَلِيَقۡتَرِفُواْ مَا هُم مُّقۡتَرِفُونَ
با ئەوانەیش کە باوەڕیان بە ڕۆژی دوایی نیە دڵی خۆیان بدەنه ئەو وەسوەسەی بۆ یەكتر دەیكەن و گوێی بۆ ڕابگرن، وە بۆ نەفس و ناخی خۆیان پێی قایل بن و ڕازی بن پێی، وە ھەر تاوان وگوناهێکیش دەکەن بابیکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡتَغِي حَكَمٗا وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مُفَصَّلٗاۚ وَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٞ مِّن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
ئەی پێغەمبەر بەو بتپەرست وموشریکانە بڵێ کە لەگەڵ خوای گەورەدا جگە لە ئەو دەپەرستن، ئایا ماقووڵە و دەكرێ كەوا ڕازیبم بەوەی جگە لە خوای گەورە کەسێکی تر بکەمە دادوەری نێوان من و ئێوە ؟ کە ھەر ئەو خوایەیە ئەم قورئانەی دابەزاندووەتە سەرتان کە ھەموو شتێکی ڕوون کردووەتەوە و بە جوانی باسی كردووە ، وە ئەو جولەکانەی کە تەوراتمان پێدان، وە ئەو گاورانەیش کە ئینجیلمان پێدان ، چاک دەزانن ئەم قورئانەی كە دابەزێندراوەتە سەر تۆ ھەموو ھەق و ڕاستیەکی لە خۆ گرتووە ، چونکە لە ئەو دوو کتێبەی ئەواندا بەڵگەی ڕوون و ئاشکرایان تێدا بە دی كردووە لەسەر ئەوە ، کەوابوو ئیتر تۆ ھیچ گومان ودوو دڵیەکت نەبێت لەسەر ئەوەی وەحیمان بۆ كردووی .
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتَمَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدۡقٗا وَعَدۡلٗاۚ لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
قورئانی پیرۆز گەیشتووەتە ئەوپەڕی ڕاستگۆیی لەگوفتار وھەواڵەکانیدا، کەس ناتوانێت دەستکاری وشەكانی بکات بیانگۆڕێت، هەر خوای گەورەیە بیسەری ووتار وگوفتاری بەندەکانیەتی و زانا وئاگاداریشە پێیان و ھیچ شتێکیشی لا نھێنی وشاراوە نیە، وە سزای سەختی ئەوانەیش دەدات کە دەیانەوێت گوفتار وکەلامی بگۆڕن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
ئەی پێغەمبەر ئەگەر تەقدیر وا بوایە کە گوێڕایەڵی زۆربەی خەڵکی سەر زەویت بکردایە ئەوا لەسەر ڕێگای دینی خوای گەورە لایان دەدایت وگومڕایان دەکردیت ، بەڵام سوننەتی خوای گەورە وایە کە ھەق و ڕاستی لەگەڵ کەمینەدایە، چونکە زۆربەی خەڵکی تەنھا شوێنی ئەو گومان ودوو دڵییە دەکەون کەھیچ بەڵگە و پاڵپشتیەکی نییە، ئەوان وایان گومان دەبرد کە پەرستراوەکانیان لەخوایان نزیک دەکەنەوە، کەچی ئەوان لەوەدا درۆ دەكەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِۦۖ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ
ئەی پێغەمبەر پەروەردگارت زاناترە و زۆر باشتر ئاگاداری حاڵی ئەو کەسانەیە کە گومڕا بوون و لەسەر ڕێگاکەی ئەو لایانداوە، وە زاناترین كەسە بە ئەو کەسانەی ھیدایەتیان وەرگرتووە وڕێنوێنی کراون، وە ھیچ شتێکی لەوانە لا شاراوە و نھێنی نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• يجب أن يكون الهدف الأعظم للعبد اتباع الحق، ويطلبه بالطرق التي بيَّنها الله، ويعمل بذلك، ويرجو عَوْن ربه في اتباعه، ولا يتكل على نفسه وحوله وقوته.
گەورەترین ئامانج لە ژیاندا بۆ بەندەکانی خوا ئەوەیە کە شوێن ھەق و ڕاستی بکەون، وە بەو شێوە و ڕێگایانە داوای بکات کە خوای گەورە ڕوونی کردووەتەوە، وە پاشانیش کار بە ئەوە بکات، وە ئۆمێدی یارمەتی خوای گەورەی هەبێت بە شوێنكەوتنی، وە پشت بە خۆی و توانا و ھێزی خۆی نەبەستێت لەوەدا.
• من إنصاف القرآن للقلة المؤمنة العالمة إسناده الجهل والضلال إلى أكثر الخلق.
لە دادپەروەری قورئانی پیرۆز بۆ كەمینە ئیماندارە زانا و شارەزاكە ئەوەیە ، نەفامی و گومڕایی داوەتە پاڵ زۆرینەی خەڵكی.
• من سنّته تعالى في الخلق ظهور أعداء من الإنس والجنّ للأنبياء وأتباعهم؛ لأنّ الحقّ يعرف بضدّه من الباطل.
لە سوننەتی خوای گەورە لە دروستکراوەکانیدا ئەوەیە ھەمیشە دوژمنانێك لە مرۆڤ و جنۆکەکان دەردەکەون بۆ پێغەمبەران و شوێنکەوتوانیان، چونکە ھەق بەدژەکەی دەناسرێتەوە لە ناھەقی وپڕوپوچی.
• القرآن صادق في أخباره، عادل في أحكامه،لا يُعْثَر في أخباره على ما يخالف الواقع، ولا في أحكامه على ما يخالف الحق.
قورئانی پیرۆز ڕاستگۆیە لەو ھەواڵانەی کە باسیان دەکات، وە دادپەروەرە لە هەموو حوکمەکانیدا، ھیچ کاتێک لە ئەو ھەواڵانەی ئەو باسی کردوون پێچەوانەی واقعی تێدا نادۆزرێتەوە، وە لە حوکمەکانیشیدا ھەرگیز شتێک نادۆزرێتەوە کە پێچەوانەی ھەق وڕاستی بن.
وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ
ئەی باوەڕداران چی شتێک ڕێگریتان لێدەکات کە لەو ئاژەڵ و گیاندارانە بخۆن کە لەکاتی سەربڕیندا ناوی خوایان لەسەر ھێنراوە، لە كاتێكدا خوای گەورە ئەوەی کە حەرامی کردووە لەسەرتان بۆی ڕوونکردونەتەوە، بۆیە پێویستە لەسەرتان وازی لێ بھێنن، ئیللا مەگەر کاتێک نەبێت لەبەر ناچاری ھانای بۆ بەرن، چونکە ناچاری حەرامەکان حەڵاڵ دەكات و ڕێگای پێدەدات، وە بێگومان زۆرێک لە بتپەرست و موشریکەکان شوێنکەوتوانیان دوور دەخەنەوە لەھەق و ڕاستی بەھۆی ئەو ڕا و بۆچوونە خراپانەی كە هەر بەنەفامی خۆیان لەسەرین، لە كاتێكدا ئەوەی خوای گەورە حەرامی کردووە بۆیان ئەوان حەڵاڵی دەکەن لە گۆشتی مردارەوە بوو و جگە لەوەش، وە ئەوەشی خوای گەورە حەڵاڵی کردووە بۆیان حەرامی دەکەن، لە بەحیرە (بەحیرە: بریتییە لە ووشترێک پێنج جار زاوزێی کردبێت و پێنجەم جار بەچكەیەكی مێی بووبێت ئەو كات گوێیان لەت دەكرد و حەرامیان دەكرد لە سەر خۆیان) و وەصیلە ( وەصیلە: بریتیە لەو ئاژەڵەی ئەگەر مێی بوایە ئەوا بۆ خۆیان بوو وە ئەگەر نێرەی بوایە بۆ بتەكانیان سەریان دەبڕی، وە ئەگەر نێرە و مێی بوایە دەیانگوت: بە براكەیدا گەیشت ئەوا چیتر نێرەكانیان بۆ بتەكانیان سەر نەدەبڕی) وە حامی و جگە لەوانەش ( حامی: ئەگەر نێرەی ئاژەڵێك لە وەچی (پشتی) دە مێ بهاتایە ئیتر ئەیانوت: ئەمە پشتی پارێزراوەو نابێت هیچ كەسێك سواری بێت و هیچ لەوەرگایەكی لێ قەەغە نەدەكرا) ، بێگومان ئەی پێغەمبەر خوای گەورە زاناتر و شارەزاترە بەوانەی کە سنوورەکانی خوا دەبەزێنن، وە لەڕۆژی دواییشدا سزای ئەوانە دەدات کە سنورەکانیان بەزاندووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَذَرُواْ ظَٰهِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَبَاطِنَهُۥٓۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡسِبُونَ ٱلۡإِثۡمَ سَيُجۡزَوۡنَ بِمَا كَانُواْ يَقۡتَرِفُونَ
ئەی خەڵکینە واز بھێنن لە ئەنجامدانی سەرپێچی خوا لە ئاشكراو نھێنیدا، چونکە بێگومان ئەوانەی کە بەنھێنی یان بەئاشکرا سەرپێچی ئەنجام دەدەن ئەوا خوای گەورە سزای ئەو کارانەیان دەداتەوە لەڕۆژی دواییدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَأۡكُلُواْ مِمَّا لَمۡ يُذۡكَرِ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَإِنَّهُۥ لَفِسۡقٞۗ وَإِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوۡلِيَآئِهِمۡ لِيُجَٰدِلُوكُمۡۖ وَإِنۡ أَطَعۡتُمُوهُمۡ إِنَّكُمۡ لَمُشۡرِكُونَ
ئەی موسڵمانان ئەو گیاندارانەی کە ناوی خوایان لەسەر نەھێنراوە لەکاتی سەربڕیندا لێیان مەخۆن، جا ئەگەر ناوی غەیری خوای لەسەر ھێنرا بێت یان نەیشھێنرابێت، (واتە:پێویست دەکات ئاژەڵ وگیاندار لەکاتی سەربڕیندا ناوی خوایان لەسەر بھێنرێت)، وە بزانن خواردنی گۆشتی ئەوانە دەرچوونە لە گوێڕایەڵی فەرمانی خوا بۆ سەرپێچیكردنی ، وە بێگومان شەیتانەکانیش وەسوەسە دروست دەکەن بۆ دۆست و پشتیوانەکانیان تاوەکو دەمەقاڵێت لەگەڵدا بکەن لەسەر خواردنی گۆشتی مردارەوە بوو، جا ئەی موسڵمانان ئەگەر ئێوە گوێڕایەڵیان بکەن لەو گومانانە - حەڵاڵكردنی گۆشتی مردارەوە بوو - ئەوا ئێوە و ئەوان وەک یەکتان لێدێت لە ھاوەڵ بڕیارداندا بۆ خوای گەورە، واتا: ئێوەش دەبنە موشریک وبتپەرست.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوَمَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَجَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَاۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡكَٰفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
ئایا ئەو کەسەی کە پێش ھیدایەتی خوای گەورە بۆی کە وەک مردوو وابوو - لەو کوفر و بێباوەڕی و نەفامی و سەرپێچیەی لە سەری بوو- دواتر زیندوومان کردەوە بە ھیدایەتدانی بۆ ئیمان و زانست و گوێڕایەڵی خوای گەورە- ئایا یەکسانە لەگەڵ ئەو کەسەی کە لە تاریکی بێباوەڕی و نەفامی و سەرپێچی خوای گەورەدایە و ناتوانێت لێی دەربچێت، ئەو کەسە ڕێگای لێ تێکچووە و دەرگاکانی لێ تاریک بووە؟ ھەروەک چۆن شیرک و بتپەرستی و خواردنی مردارەوە بوو و دەمەقاڵێی بەناھەق ڕازێنراوەتەوە بۆ بتپەرست وموشریکەکان، ھەر بەو شێوەیە گوناھو تاوان ڕازێنراوەتەوە بۆ بێباوەڕان، تاوەکو خوای گەورە لە رۆژی دواییدا سزای ئەو کارانەیان بدات بەسزایەكی سەختی بەئێش وئازار.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجۡرِمِيهَا لِيَمۡكُرُواْ فِيهَاۖ وَمَا يَمۡكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
هەروەک چۆن گەورە پیاوانی موشریک و بتپەرستانی مەککە دەستیان دایە کاری خراپ و لەمپەر دروستکردن لەسەر ڕێگای خوای گەورە، ھەر ئاوایش لەھەموو گوندێکدا گەورە پیاوان و دەسەڵاتدارمان داناوە بە فڕوفێڵ خەریکی بانگەوازن بۆ لای ڕێگای شەیتان و دژایەتی كردنی پێغەمبەران وشوێنکەوتوانیان، لەڕاستیشدا فڕوفێڵ و تەڵەبازییەکەیان ھەر ھەمووی دەگەڕێتەوە بۆ خۆیان، بەڵام لەبەر نەفامی و شوێن کەوتنی ھەوا وئارەزووی خۆیان ھەست بەوە ناکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ قَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ حَتَّىٰ نُؤۡتَىٰ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ رُسُلُ ٱللَّهِۘ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥۗ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا كَانُواْ يَمۡكُرُونَ
ئەگەر بەڵگە و نیشانەیەك كە خوای گەورە دایبەزاندووەتە سەر پێغەمبەرەكەی بۆ گەورە پیاوانی موشریک و بتەپەرستەکان بێت، ئەوا دەڵێن : باوەڕ ناھێنین تاوەکو ئەوەی خوای گەورە ناردویەتی بۆ پێغەمبەران لە پەیام و پێغەمبەرایەتی نەیدا بە ئێمەیش، خوای گەورەش وەڵامی دانەوە بەوەی کە ئەو زاناتر و شارەزاترە بەو کەسەی کە شایستەی پەیام و پێغەمبەرایەتیە و ئەو کارە قورس و گرانەی پێ ھەڵدەسورێت و دەیکات بە پێغەمبەر و ھەڵبژاردەی خۆی، دڵنیا بن ئەو لەخوا یاخی و لەسنوور دەرچوانە سووکی و سەرشۆڕیان لە لایەن خواوە تووش دەبێت لەبەر خۆگەورە زانینیان بەسەر حەقدا و وەرنەگرتنی و سزایەكی توندیان تووش دەبێت بەھۆی فڕوفێڵەكەیانەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• الأصل في الأشياء والأطعمة الإباحة، وأنه إذا لم يرد الشرع بتحريم شيء منها فإنه باق على الإباحة.
ئەسڵ وبنەما لەھەموو شت وخواردنێکدا ئەوەیە کە حەڵاڵ و ڕێگا پێدراوە، ئەگەر ھاتوو لەشەریعەتی ئیسلامدا بەڵگەیەک نەھات لەسەر حەرامی و یاساغ کردنی، ئەو کات لەسەر حەڵاڵی و ڕێگا پێدراوی خۆی دەمێنێتەوە.
• كل من تكلم في الدين بما لا يعلمه، أو دعا الناس إلى شيء لا يعلم أنه حق أو باطل، فهو معتدٍ ظالم لنفسه وللناس، وكذلك كل من أفتى وليس هو بكفء للإفتاء.
ھەرکەسێک قسە لەسەر ئاین بکات بە نەزانین ونەفامی خۆی، یان خەڵکی بانگ بکات بۆ شتێک کە نەزانێت ئەو شتە ھەقە یان باتڵ و ناھەقە، ئەوە ئەو کەسە کەسێکی دەست درێژكارە و ستەمی لە خۆی و خەڵكی کردووە، ھەروەھا ھەركەسێکی تریش کە بەبێ ئەوەی شیاوی فەتوادان بێت بەبێ عیلم و زانست فەتوا بۆ خەڵکی بدات.
فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِۚ كَذَٰلِكَ يَجۡعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ
جا خوای گەورە ھەرکەسێکی بوێت سەرکەوتووی بکات و تەوفیقی بدات بۆ سەر ڕێگای ھیدایەت و ڕێنوێنی بۆ بوێت، ئەوا دڵ و سینگی فراوان دەکات و ئامادەی دەکات بۆ وەرگرتنی ئیسلام، وە ھەرکەسێکیشی بوێت کە سوک و ڕیسوای بکات و سەرکەوتووی نەکات و تەوفیقی نەدات بۆ ھیدایەت و ڕێنوێنی ئەوا دڵ و سنگی تەواو تەنگ و تەسک دەکات لە وەرگرتن و رازی بوون بەھەق، بەشێوەیەک ڕێگری دەکات لە چوونە ناوەوەی ھەق و ڕاستی بۆ ناو دڵی، وەک چۆن ناتوانێت خۆی بۆ خۆی بەرز بێتەوە بۆ ئاسمان، جا ھەروەک چۆن حاڵی کەسانی گومڕا و سەرلێشێواو بەم حاڵی دڵ و سنگ تەنگیە دەبێت ئاواش سزای سەخت دەدات بەسەر ئەو كەسانەی باوەڕدار نین.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهَٰذَا صِرَٰطُ رَبِّكَ مُسۡتَقِيمٗاۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَذَّكَّرُونَ
ئەی پێغەمبەر ئەو ئاینەی کە کردومانە بە شەریعەت بۆت ڕێگای ڕاستی پەروەردگارتە کە ھیچ خوار و خێچیەکی تێدا نیە، بێگومان ئایەت و نیشانەکانمان ڕوون کردوەتەوە بۆ ئەوانەی کە ھەست و تێگەیشتنیان ھەیە و پێی تێدەگەن لە گەورەیی زاتی اللە.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ لَهُمۡ دَارُ ٱلسَّلَٰمِ عِندَ رَبِّهِمۡۖ وَهُوَ وَلِيُّهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
ئەوانە ماڵ و جێگایەکی پر لە ئاشتی و ئارامیان بۆ ھەیە کە سەلامەت دەبن لەھەموو شتێکی ناخۆش کە بەھەشتە، وە خوای گەورە پشتیوان و سەرخەری ئەوانە لەپاداشتی ئەو کارو کردەوە چاکانەی کە ئەنجامیانداوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ قَدِ ٱسۡتَكۡثَرۡتُم مِّنَ ٱلۡإِنسِۖ وَقَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ وَبَلَغۡنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِيٓ أَجَّلۡتَ لَنَاۚ قَالَ ٱلنَّارُ مَثۡوَىٰكُمۡ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
ئەی پێغەمبەر ئەو ڕۆژە بھێنەرە یادی خۆت کە خوای گەورە ھەرچی مرۆڤەکان و جنۆکە ھەیە کۆ دەکاتەوە، پاشان خوای گەورە پێیان دەڵێ: ئەی گرۆی جنۆکە زۆرێک لەمرۆڤەکانتان گومڕا وسەرلێشێواو کرد وڕێگریتان لێکردن لەباوەڕھێنان و ڕێگای خوا، شوێنکەوتوانیان لە مرۆڤەکان وەڵامی پەروەردگاریان دەدەنەوە و دەڵێن: ئەی پەروەردگارمان ڕاستە ھەرکەسێک لەئێمە تام ولەزەتی برد لەگەڵ ھاوڕێکەیدا، جنۆکە تام و لەزەتی برد بە گوێڕایەڵی کردنی مرۆڤەکان بۆی، وە مرۆڤەکانیش تام و لەزەتیان برد بە بەدەستھێنانی خۆشی و شەھوەتەکانیان، تا ئەوەی گەیشتین بەو ئەجەل و کاتەی کە تۆ دیاریت کردبوو بۆمان، ئا ئەمە ڕۆژی دواییە وگێرۆدەی کار و کردەوەی خۆمان بووین، خوای گەورەش دەفەرموێت: لە تۆڵەی ئەوەدا ئاگری دۆزەخ شوێنی مانەوەی ھەتا ھەتایی ئێوەیە، مەگەر خوای گەورە مەیل و ویستی خۆی هەبێت کە ماوەیەک لە نێوان زیندوو بوونەوەیان لە گۆڕەکانیان تاوەکو سەرەنجامیان بەرەو دۆزەخ بێ سزا بن، خوای گەورە ئەو ماوەی جیا کردوەتەوە کە بەھەمیشەیی نەبن لەناو ئاگری دۆزەخدا، بێگومان پەروەردگارت -ئەی پێغەمبەر- زۆر دانا و کار بەجێیە لە ئەندازەگیری دروستکراوەکانی و بەڕێوەبردنیان، وە زۆریش زانا و بە ئاگایە بەبەندەکانی، کە کامیان شایستەی سزای دۆزەخە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ نُوَلِّي بَعۡضَ ٱلظَّٰلِمِينَ بَعۡضَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
ھەروەک جنۆکە سەركەش و خراپەکارەکانمان کردە سەرپەشتیار بەسەر ھەندێک لەمرۆڤەکان و زاڵمان کردن بەسەر ھەندێکیاندا تاوەکو گومڕایان بکەن و سەریان لی بشێوێنن، ھەر بەو شێوەیەش ھەموو ستەمکارێک زاڵ دەکەین بەسەر ستەمکارێکی تردا، کە ھانی بدات لەسەر خراپەکاری و دووری بخاتەوە لە کاری خێر و چاکە و لێی بێ نیاز بێت ، ئەوەش وەک سزایەک لە بەرامبەر ئەو تاوان و گوناھ و خراپەکاریانەی کە ئەنجامی دەدەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ شَهِدۡنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَاۖ وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ
لەڕۆژی قیامەتدا پێیان دەڵێین : ئەی گرۆی ئادمی و جنۆکە ، مەگەر ھەر لە رەگەزی خۆتان (كە ئەوانیش لە ئادەمین) پێغەمبەرتان بۆ نەھات؟ کە ئەوەی لە لایەن خواوە بۆیان دابەزێنراوە بۆیان بخوێننەوە ، وە بتانترسێنن لە گەیشتن بەم ڕۆژە، كە ئەویش ڕۆژی قیامەتە ؟ ئەوانیش لە وەڵامدا وتیان : بەڵێ، ئەمڕۆ دان دەنێین بەوەدا و شاھیدی لەسەر خۆمان دەدەین، کە پێغەمبەرەکانت ھاتن و ھەموو شتێکیان پێگەیاندین، وە دانمان نا بە گەیشتن بە ئەم ڕۆژە ، بەڵام پێغەمبەرەکانی تۆمان بە درۆ زانی ، وە ھاتنی ئەم ڕۆژە و گەیشتنمان پێی بە درۆ دانا. بەڵام ڕازاوەیی و زرق و برق و ناز و نیعمەتی بڕاوەی دونیا فریویدان، وە دانیان نا پێیدا و شاھیدیان لەسەر خۆیاندا کە لە دونیادا بێباوەڕ بوون بەخوا و بە پێغەمبەرەکانی، بەڵام ئەو دان پێدانان و شاھیدی دانە لەسەر خۆ و باوەڕھێنانەی ئەو کاتە ھیچ سودێکیان پێ ناگەیەنێت، چونکە تازە کاتەكەی بەسەرچووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• سُنَّة الله في الضلال والهداية أنهما من عنده تعالى، أي بخلقه وإيجاده، وهما من فعل العبد باختياره بعد مشيئة الله.
سوننەتی خوای گەورە لە گومڕاکردن و ھیدایەتداندا ئەوەیە ھەردووکیان لە لای خوای گەورەیە، واتا: دروستکردن و بە دیھێنانی لە لایەن خۆیەوەیە، ھەردووکیشیان کار و کردەوەی بەندەکانە و بە هەڵبژاردەی خۆیان دەبێت لە پاش ویست و مەشیئەتی خوای گەورە.
ذَٰلِكَ أَن لَّمۡ يَكُن رَّبُّكَ مُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا غَٰفِلُونَ
ناردنی ئەو پێغەمبەرانە بۆ لای ئادەمی و جنۆکەکان بۆ ئەوەیە کە خوای گەورە سزای کەس نەدات لەسەر تاوان و گوناھەکانی بەبێ ئەوەی پێغەمبەری بۆ ناردبن ، وە بانگەوازیان پێ نەگەیشتبێت، چونكە خوای گەورە سزای ھیچ ئوممەت و گەل و ھۆزێک نادات ئیللا لە پاش ناردنی پێغەمبەران نەبێت بۆیان .
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلِكُلّٖ دَرَجَٰتٞ مِّمَّا عَمِلُواْۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ
ھەریەک لەوان پلەو پایەیەکی تایبەتی خۆی ھەیە بە پێی کارو کردەوەکانیان، جا خراپە و شەڕی زۆر وەکو کەمەکەی نییە، وە ئەو کەسەی شوێنی خەڵکی دەکەوێت وەکو ئەو کەسە نییە خەڵکی شوێنی دەکەون ، هەروەها پاداشتی ئەوانەی کە کارو کردەوەی چاکە دەکەن وەکو یەک نین ، وە پەروەردگاری تۆ بێ ئاگا و غافڵ نییە لەوەی ئەوان ئەنجامی دەدەن ، بەڵکو ئەو ئاگاداری ھەموویەتی ، وە ھیچ شتێکی لەوانە لا شاراوە نییە، وە پاداشت و سزای ھەموو کارو کردەوەکانیان دەداتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ
-ئەی پێغەمبەر- پەروەردگارت بێ نیازە لە بەندەکانی وە ھیچ پێویستی بە ئەوان و بە پەرستن و عیبادەتەکانیان نییە، وە کوفر و بێباوەڕیشیان ھیچ زیان بە خوای گەورە ناگەیەنێت ، لەگەڵ ئەوەی بێ نیازە لە ھەموویان بەڵام زۆریش میھرەبانە بەرامبەریان ، -ئەی بەندە گوناھبارەکان- ئەگەر خوای گەورە بیەوێت لە ناوتان دەبات و بەسزای خۆی لەڕیشەوە دەرتان دەھێنێت، وە لەپاش لەناوبردنی ئێوەیش وویستی لەھەر کەسێکی تر ھەبێت لەجێگای ئێوە دایدەنێت کە باوەڕی پێ دەھێنن وگوێڕایەڵی فەرمانەکانی دەبن، ھەروەک چۆن ئێوەی لەنەوە و پشتی گەلی پێش خۆتان دروستكردووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَأٓتٖۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ
- ئەی بێباوەڕان- ئەوەی بەڵێنتان پێ دەدرێت لە زیندووبوونەوە و گەڕانەوە بۆ لای خوا و لێپرسینەوە و تۆڵەسەندنەوە ، بێ گومان ھەمووی پێش دێت و ھیچ شتێک دوای ناخات ، وە ھەرگیز ناتوانن لە دەست پەروەردگارتان ھەڵبێن و خۆتان قوتار بکەن ، نێوچاوانتان دەگرێت و پەلکێشتان دەکات و بەسزاکانی خۆی سزاتان دەدات.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
- ئەی پێغەمبەر- بڵێ: ئەی ھۆزەکەم لەسەر ڕێگا و ڕێبازی خۆتان لەکوفر و بێباوەڕی و گومڕاییتان بەردەوام و دامەزراو بن، بڕوبیانووتان نەما و بەڵگە و حوججەتان بە بەلاغی ڕوون و ئاشکرای پێغەمبەر لەسەر جێگیر بووە ، من ھیچ باکم نییە لە بێباوەڕی و گومڕایی ئێوە، بەڵکو ئەوەی لەسەریم لەھەق و ڕاستی لە سەری جێگیر دەبم ، ئێوەیش پاشتر دەزانن کێ لە دونیادا سەردەکەوێت، وە کێیش دەبێتە میراتگری زەوی، وە پاشەڕۆژیش بۆ کێ دەبێت، بێگومان بتپەرست و موشریکەکان نە لە دونیا و نە لە دواڕۆژدا سەرکەوتوو نابن، بەڵکو سەرەنجامیان ھەر خەسارەتمەندییە، ئەگەر ھەرچۆن ڕابوێرن و ھەرچۆن لە خۆشی و لەزەتەکانی دونیا تام و چێژیان وەرگرتبێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلۡحَرۡثِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ نَصِيبٗا فَقَالُواْ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعۡمِهِمۡ وَهَٰذَا لِشُرَكَآئِنَاۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمۡ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمۡۗ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
موشریک و بتپەرستەکان شتێکیان داھێنا لەبارەی خوداوە ئەویش ئەوە بوو ، ئەوەی خوای گەورە دروستی کردووە لە کشتوکاڵ وئاژەڵ و ماڵات بەشێکیان دانابوو بۆ خوای گەورە، ئەوسا بەبێ بەڵگە وبەخەیاڵی خۆیان ووتیان: ئەوە بۆ خوایە، وە بەشێکی تریشیان دانا بۆ بتەکانیان ، ئەوەی کە تایبەتیان کردبوو بە ھاوبەش و بتەکانیان ھەرگیز ناگاتە ئەو کەسانەی کە خوا ڕێگای داوە بۆیان خەرج بکرێت وەک ھەژاران و نەداران ، وە ئەوەیشی تایبەتیان کردبوو بۆ خوای گەورەوە دەگاتە ھاوبەشەکانیان لەبتەکان وەخەرج دەکرێت لەبەرژەوەندیەکانی ئەواندا، ئای چەند خراپ بڕیاریاندا و خراپ دابەشیان کرد.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٖ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ قَتۡلَ أَوۡلَٰدِهِمۡ شُرَكَآؤُهُمۡ لِيُرۡدُوهُمۡ وَلِيَلۡبِسُواْ عَلَيۡهِمۡ دِينَهُمۡۖ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
ھەروەک چۆن شەیتان ئەو حوکمە ستەمکارانەی بۆ بتپەرستەکان جوان و ڕازاوە کردەوە ، ئاوهاش ھاوبەشەکانیان لە شەیتانەکان وایانکرد کە زۆرێک لە بتپەرست و ھاوبەش بڕیاردەرەکان کوشتنی منداڵەکانیان لاجوان و پەسەند بێت لە ترسی ھەژاری ، بۆ ئەوەی لەناویان ببەن بەوەی بیانخەنە ناو تاوانی کوشتنی کەسێکەوە کەخوای گەورە كوشتنی حەرام کردووە بەبێ بوونی ھیچ مافێک، وە بۆ ئەوەش ئاینەکەیان لێ بشێوێنن و تێكەڵی بكەن تاوەکو نەزانن کامە ڕێگا پێدراوە و کامە ڕێگا پێدراو نییە، خۆ ئەگەر خوای گەورە بیویستایە ئەو کارە نەکەن ئەوا نەیاندەکرد ، بەڵام لەبەر حیکمەت و داناییەکی یەجگار زۆر وویستی ئەو کارە بکەن، جا - ئەی پێغەمبەر- واز لەو موشریک و بتپەرستانە بهێنە لەخۆیان و لە درۆ و دەلەسەکانیان کە بە ناو خواوە دەیکەن، بێگومان کارێکی لەو شێوەیە ھیچ زیانێک بە تۆ ناگەیەنێت، وە خۆیان و کاریان بدە دەست خوای گەورە و ھەواڵەی ئەوی بکە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• تفاوت مراتب الخلق في أعمال المعاصي والطاعات يوجب تفاوت مراتبهم في درجات العقاب والثواب.
جیاوازی لە نێوان پلەی دروستکراوەکان لە ئەنجامدانی سەرپێچی و گوێڕایەڵیاندا پێویست بەوە دەکات کە پلەی تۆڵە و سزا و پاداشتیشیان جیاواز بێت.
• اتباع الشيطان موجب لانحراف الفطرة حتى تصل لاستحسان القبيح مثل قتل الأولاد ومساواة أصنامهم بالله سبحانه وتعالى.
شوێنکەوتنی شەیتانەکان لادان لە فیترەت بەدوای خۆیدا دەھێنێت ، ھەتا دەگاتە ئەو ئاستەی کە خراپە و تاوانیان لاجوان و ڕازاوە دەکەن، وەکو کوشتنی منداڵ و یەکسانکردنی بتەکانیان لەگەڵ خوای گەورەدا.
وَقَالُواْ هَٰذِهِۦٓ أَنۡعَٰمٞ وَحَرۡثٌ حِجۡرٞ لَّا يَطۡعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعۡمِهِمۡ وَأَنۡعَٰمٌ حُرِّمَتۡ ظُهُورُهَا وَأَنۡعَٰمٞ لَّا يَذۡكُرُونَ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا ٱفۡتِرَآءً عَلَيۡهِۚ سَيَجۡزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
موشریک و بتپەرستەکان ووتیان: ئەم ئاژەڵ و مەڕ و ماڵات و کشتوکاڵە قەدەغە و یاساغن ، بە پێی درۆ و دەلەسەی خۆیان هیچ كەسێك لێی ناخوات تەنها ئەوانە نەبێت کە خۆیان دەیانەوێت لە ئەو کەسانەی كە خزمەتکاری بت و خواکانیانن و جگە لەوان ، وە ئەم ئاژەڵ و مەڕ وماڵات و حوشترانە حەرام کراوە کە کەس سواریان بێت و کەسیش باریان پێ ببات، ئەوانیش بریتین لە (بەحیرە و سائیبە و حامی) -کە پێشتر بە ووردی ڕاڤەمان کردن- وە ئەو ئاژەڵ و ماڵاتەیش ناوی خوای گەورەی لەسەر ناهێنن لە كاتی سەربڕیندا ، بەڵکو بەناوی بتەکانیانەوە سەریان دەبڕن ، ھەموو ئەوانەیان ئەنجامدا بەدرۆ و دەلەسە بە ناوی خواوە کە گوایە لەلایەن خواوە ھاتووە، دڵنیابن بە ھۆی ئەو درۆ و دەلەسانەی کە بە ناو خواوە کردیان خوای گەورە بەسزای خۆی سزایان دەدات.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ خَالِصَةٞ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِنَاۖ وَإِن يَكُن مَّيۡتَةٗ فَهُمۡ فِيهِ شُرَكَآءُۚ سَيَجۡزِيهِمۡ وَصۡفَهُمۡۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
وە ووتیان: ئەوەی لە سکی ئەم ئاژەڵانەدایە، ئەگەر ھاتوو بێچوویان بە زیندوویی بوو ئەوا ھەر بۆ نێرینە و پیاوەکانمان حەڵاڵە و بۆ ژن و مێینەکانمان حەرامە، وە ئەگەر ھاتوو ئەوەی لەسکیدایە بە مردوویی لەدایک بوو، ئەوا ژن و پیاو تێیدا بەشدار دەبن، دڵنیابن كەوا خوای گەورە تۆڵەی ئەو ووتە و حوکمە ناڕەوایانەیان لێ دەسێنێت بە شێوەیەک شایستەیانە، خوای گەورە دانا و کاربەجێیە لەتەشریع و یاسادانان و بەڕێوەبردنی کاروباری دروستکراوەکانیدا، وە زانا و شارەزایە پێیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓاْ أَوۡلَٰدَهُمۡ سَفَهَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفۡتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِۚ قَدۡ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
بێگومان تیاچوون و بەھیلاک چوون ئەوانەی کە لەبەر کاڵفامی و نەزانین و بێ ئاگاییان مناڵەکانی خۆیان کوشت، وە ئەوەی خوای گەورە لە ئاژەڵ و مەڕ و ماڵات ڕزق و ڕۆزی پێ دابوون، حەرامبوونی ئەوانە بەدرۆ و دەلەسە دابویانە پاڵ خوا كاتێك لەسەر خۆیان حەرامیان کرد، بێگومان ئەوانە لە ڕێگای ڕاست دوور کەوتنەوە و ڕێنوینی نەبوون بۆی و لە هیدایەت دراوان نەبوون.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ جَنَّٰتٖ مَّعۡرُوشَٰتٖ وَغَيۡرَ مَعۡرُوشَٰتٖ وَٱلنَّخۡلَ وَٱلزَّرۡعَ مُخۡتَلِفًا أُكُلُهُۥ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُتَشَٰبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٖۚ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُۥ يَوۡمَ حَصَادِهِۦۖ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
خوای گەورە پاکوبێگەردی بۆ ئەو ھەر ئەوە کە جۆرەھا باخ و باخاتی بەدیھێناوە، ھەندێکان بە بێ قەد بەڕووی زەویدا پەلیان داوە و ھەندێکی تریشیان لەسەر قەدی خۆیان بەرز بوونەتەوە، ھەروەھا جۆرەھا دارەخورما و کشتوکاڵی بەدیھێناوە کە جیاوازن لە تام و شێوە و ڕەنگدا، ھەر ئەو خوایەیە کە زەیتون و ھەناریشی بەدیھێناوە کە گەڵاكانی لەڕواڵەتدا لەیەک دەچن، بەڵام تامیان لەیەک ناچن و جیاوازن، -ئەی خەڵکینە- کاتێک وەبەردێن لەبەرەکانیان بخۆن، وە لە کاتی دروێنەیدا ھەق ومافی خودای لێ دەربکەن (واتا: زەکاتەکەی بدەن)، وە ئەو سنورەی کە شەرع دیاری کردووە لەخواردن و بەخشیندا نەیبەزێنن، چونکە بێگومان خوای گەورە کەسانی لەسنوور دەرچووی خۆش ناوێت لە ئەوانە و غەیری ئەوانەیشدا، بەڵکو ڕقیشی لێیان دەبێتەوە، بێگومان ئەوەی ئەو ھەمووە ناز و نیعمەتانەی دروستکردووە ھەر ئەویش بۆ بەندەکانی حەڵاڵی کردووە، بۆیە بتپەرست و موشریکەکان ناتوانن لەخۆیانەوە حەرام و یاساغی بکەن لەسەر ھیچ کەسێک.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ حَمُولَةٗ وَفَرۡشٗاۚ كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
خوا ھەر ئەو خوایەیە کە ئاژەڵ و ماڵاتی بۆ دروستکردوون تیایاندا هەیە دەشێن باریان لێ بنێن و کەلوپەلیان پێ بگوێزنەوە وەک گەورە ووشترەکان، وە ھەندێکیشان بۆ ئەوە ناشێن باریان لێ بنێن، وەکو وشترە بچووكەكان و مەڕ، جا کەوایە -ئەی خەڵکینە- ئەوەی خوای گەورە ڕزق و ڕۆزی داوون و بۆی حەڵاڵ کردوون لەو شتانە ئەوا لێیان بخۆن، وە شوێن ھەنگاوەکانی شەیتان مەکەون لە حەڵاڵ کردنی ئەو شتانەی کە خوا حەرامی كردوون و حەرام کردنی ئەوانەی حەڵاڵی كردووە ھەروەک چۆن بتپەرست و موشریکەکان دەیكەن، بێگومان -ئەی خەڵکینە- شەیتان دوژمنێکی ڕوون و ئاشکرای ئێوەیە، کە دەیەوێت بە ئەنجامدانی ئەو گوناھو تاوانانە سەرپێچی خوای گەورەتان پێ بکات.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• ذم الله المشركين بسبع صفات هي : الخسران والسفاهة وعدم العلم وتحريم ما رزقهم الله والافتراء على الله والضلال وعدم الاهتداء؛ فهذه أمور سبعة، وكل واحد منها سبب تام في حصول الذم.
خوای گەورە بەحەوت سیفەت زەمی بتپەرست و موشریکەکانی كردووە : ئەوانیش: خەسارۆمەندی و کاڵفامی و نەزانین و حەرامکردنی ئەوەی خوا کردبوویە ڕزق وڕۆزیان و درۆ و دەلەسە ھەڵبەستن بە ناو خواوە و گومڕایی و سەرلێشێواوی و دوور لەھیدایەت و رێنوێنی، جا ئەم حەوت سیفاتە، ھەردانەیەکیان ھۆکاری تەواون بۆ ئەوەی خوای گەورە زەمیان بكات و بە خراپە باسیان بکات.
• الأهواء سبب تحريم ما أحل الله وتحليل ما حرم الله.
شوێنکەوتنی ھەواو و ئارەزوو ھۆکاری حەرامکردنی ئەو شتانەیە خوای گەورە حەڵاڵی کردوون، وە ھۆکاریشە بۆ حەڵاڵکردنی ئەو شتانەی خوای گەورە حەرامی کردوون.
ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖۖ مِّنَ ٱلضَّأۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡمَعۡزِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ نَبِّـُٔونِي بِعِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
خوای گەورە ھەشت جۆر لە ئاژەڵ و مەڕ و ماڵاتی بۆ دروستکردوون، لەمەڕ دوان، نێرێک و مێیەک، وە لەبزنیش دوان، جا -ئەی پێغەمبەر- بە بتپەرست و موشریکەکان بڵێ: ئایا خوای گەورە نێری ئەو دوو جۆرەی لە بەر نێریەتی حەرام کردووە؟ ئەگەر ووتیان: بەڵێ، تۆیش پێیان بڵێ: دەی باشە بۆ مێیەکانیش حەرام دەکەن؟ یان ئەوەتانێ ئەو دوو مێیەشیان لەبەر مێیەتی حەرام کردووە؟ جا ئەگەر ووتیان: بەڵێ: تۆیش پێیان بڵێ: دەی باشە دوو نێرەکەش بۆ حەرام دەکەن؟ یان ئەوەتانێ ئەوانەشیان حەرام کردووە کەلە مناڵدانی مێیەکاندایە؟ لەبەر ئەوەی کە لە مناڵداندا کۆبوونەتەوە؟ جا ئەگەر ووتیان: بەڵێ، تۆیش پێیان بڵێ: بۆچی جیاوازی دەکەن لەنێوان ئەوەی کە لەبەر کۆبوونەوەیان لەمناڵداندا حەرامی دەکەن، جارێک لەبەر ئەوەی نێرە و جارێکیش لەبەر ئەوەی مێیە؟ جا -ئەی بتپەرست و موشریکینە- ئەگەر ڕاست دەکەن ئەوا بەڵگەیەکی ڕاست و دروستم پیشان بدەن لەوەی کە بانگەشەی بۆ دەکەن گوایە حەرامی ئەوانە ھەمووی لەلایەن خواوەیە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمِنَ ٱلۡإِبِلِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ أَمۡ كُنتُمۡ شُهَدَآءَ إِذۡ وَصَّىٰكُمُ ٱللَّهُ بِهَٰذَاۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا لِّيُضِلَّ ٱلنَّاسَ بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
ئەوەی ماوەتەوە لەھەشت جۆرەکە بریتین لە: ووشتر دووان نێرێک و مێیەک، لەڕەشە ووڵاخیش دووان، - ئەی پێغەمبەر- ھەمدیسان بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ: ئایا ئەوەی حەرامی کردووە لەبەر نێریەتیانە یان لەبەر مێیەتیانە؟ یان ئەوەتانێ لەبەر ئەوەیە لەیەک مناڵداندا کۆبونەتەوە؟ یان ئێوە -ئەی موشریكینە- ئەو کاتەی کە خوای گەورە وەسیەتی کرد بەحەرامیەتی ئەم ئاژەڵ و ماڵاتە ئێوە خۆتان -بە پێی بانگەشەی خۆتان- لەوێ ئامادە بوون؟ ھیچ کەسێک لەو کەسە ستەمکارتر وتاوانبارتر نیە کە درۆ و دەلەسە بە ناو خواوە ھەڵدەبەستێت، ئەوەی ئەو حەرامی نەکردووە دەیداتە پاڵ ئەو، تاوەکو خەڵکی لەرێگای ڕاست و دروست پێ لادەن و گومڕایان بکەن بەبێ ئەوەی ھیچ جۆرە زانیاریەکیان لەو بارەیەوە ھەبێت، بێگومان خوای گەورە گەلی ستەمکار تەوفیق نادات بۆ ڕێگای ھیدایەت و ڕێنوێنیان ناکات، چونكە درۆ و دەلەسە بە ناو خواوە دەكەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّآ أَجِدُ فِي مَآ أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٖ يَطۡعَمُهُۥٓ إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيۡتَةً أَوۡ دَمٗا مَّسۡفُوحًا أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ أَوۡ فِسۡقًا أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
- ئەی پێغەمبەر- بەوانە بڵێ کە لە خۆیانەوە ئەو ئاژەڵ و مەڕ وماڵاتە حەرام دەکەن، لەوەی کە خوا وەحی و نیگای بۆ کردووم نابینم ھیچیان حەرام و یاساغ بێت جگە لە ئەو ئاژەڵەی کە مردارەوە بووبێت و سەر نەبڕابێت، یان خوێنی ڕژێنراو بێت، یان گۆشتی بەراز کە پیس و پۆخڵ و حەرامە، یان ئاژەڵێک کەبەناوی غەیری خواوە سەربڕابێت، وەكو ئەو ئاژەڵانەی بۆ بتەکان سەر دەبڕدرێن، جا ھەرکەسێک پێویستی و زەرورەت ناچاری کرد لەبەر برسیەتیەکی زۆر نەک بۆ تام و چێژ لێوەرگرتن کە لەو حەرامکراوانە بخوات بە مەرجێک سنوور نەبەزێنێت و زیاد لە پێویست نەخوات لێیان، ئەوا ھیچ گوناھێکی ناگات لەو کارەیدا، وە بێگومان پەروەردگارت -ئەی پێغەمبەر- لێبووردەیە بەرامبەر ئەو کەسانەی ئەگەر لەبەر ناچاری پەنایان بردبێتە بەر خواردنی ئەو شتانە، وە زۆریش میھرەبانە بۆیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٖۖ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ وَٱلۡغَنَمِ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ شُحُومَهُمَآ إِلَّا مَا حَمَلَتۡ ظُهُورُهُمَآ أَوِ ٱلۡحَوَايَآ أَوۡ مَا ٱخۡتَلَطَ بِعَظۡمٖۚ ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِبَغۡيِهِمۡۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
وە گۆشتی ھەموو ئاژەڵێک کە پەنجەکانیان لەیەک جودا نەبوەتەوە، وەک ووشتر ونەعامە لەسەر جولەکەمان حەرام کرد، وە بەز و چەوری مانگا و مەڕمان لەسەر حەرام کردن، جگە لە ئەوە نەبێت کە نووساوە بە پشت و ڕێخۆڵەکانیانەوە، یان ئەوەی تێکەڵی ئێسکەكەی بووبێت، وەک چەوری دوونگ وسەر پەراسووەکان، وە تۆڵە و سزای ئەو ستەم و یاخی بوونەشمان بەوە دانەوە، خواردنی ئەو شتانەمان لەسەر حەرام و یاساغ کردن، وە بێگومان ئێمە ڕاستگۆ و دادپەروەریش بووین لەوەی باسمان کرد و ھەواڵیمان پێدا.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• في الآيات دليل على إثبات المناظرة في مسائل العلم، وإثبات القول بالنظر والقياس.
ئەم ئایەتانە بەڵگەن لەسەر سەلماندنی ووتوێژ و گفتوگۆ لە بابەتە زانستیەکاندا، وە سەلماندی قسەی ئەوانەی سەرنجدان وتێڕامان وقیاس لە حوکمەکاندا دەسەلمێنن.
• الوحي وما يستنبط منه هو الطريق لمعرفة الحلال والحرام.
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمۡ ذُو رَحۡمَةٖ وَٰسِعَةٖ وَلَا يُرَدُّ بَأۡسُهُۥ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
- ئەی پێغەمبەر- ئەگەر ئەو بێباوەڕانە بەدرۆیان زانیت و ئەوەی لەلایەن پەروەردگارتەوە بۆت ھاتووە بەراستیان نەزانی و باوەڕیان پێ نەکرد، ئەوا ھانیان بدە وپێیان بڵێ: پەروەردگارتان خاوەنی ڕەحمەت و بەزەییەکی فراوانە، وە یەکێک لەڕەحمەتەکانیشی ئەوەتانێ کە مۆڵەتی ئێوەی داوە، وە پەلەی نەکردووە لە سزادانتان، وە بیانترسێنە و پێیان بڵێ: سزای ئەو ناگەڕێتەوە لە گەل و ھۆزێک کە گوناھ و تاوان دەکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
سَيَقُولُ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكۡنَا وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمۡنَا مِن شَيۡءٖۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ حَتَّىٰ ذَاقُواْ بَأۡسَنَاۗ قُلۡ هَلۡ عِندَكُم مِّنۡ عِلۡمٖ فَتُخۡرِجُوهُ لَنَآۖ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَخۡرُصُونَ
بتپەرستە موشریکەکان ویست و مەشیئەت و قەدەری خوای گەورە دەكەنە بەڵگە بۆ خۆیان لە سەر دروستی ھاوبەشی بت و خواکانیان لەگەڵ خوای گەورەدا و دەڵێن: ئەگەر خوای گەورە بیویستایە ئەوا نە ئێمە و نە باوباپیرانمان ھاوبەشمان بۆ دانەدەنا، وە ئەگەر خوای گەورە نەیویستایە ئەو شتانە حەرام بكەین کە خۆمان لەسەر خۆمان حەراممان کردبوو، ئەوا نەماندەتوانی حەرامی بکەین، وە بە ھاوشێوەی ئەو بەڵگە پڕوپوچانە ئوممەتانی پێشووتریش پێغەمبەرەکانی خۆیانیان بەدرۆ زانی وباوەڕیان پێ نەکردن و وتیان: ئەگەر خوای گەورە نەیویستایە کە ئێمە ئەو پێغەمبەرانە بەدرۆ بزانین ئەوا بەدرۆمان نەدەزانین، بەردەوام بوون لەسەر ئەم بێباوەڕییەیان تاوەکو سزا و قاری ئێمەیان بۆ ھات و چەشتیان، جا - ئەی پێغەمبەر- بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ: ئایا ھیچ بەڵگەیەکتان ھەیە کە خوا ڕازیە لەوەی کە ئێوە بتپەرست و موشریک بن، وە ئەوەی خوای گەورە حەرامی کردووە حەڵاڵی بکەن، وە ئەوەی ئەو حەڵاڵی کردووە ئێوە حەرامی بکەن؟ تەنھا ئەنجامدانی ئەوانە لەلایەن ئێوەوە بەڵگە نییە لەسەر ڕازی بوونی خوای گەورە لەکارەکانتان، بێگومان لەوەدا تەنھا دوای گومان وگومڕایی کەوتوون، وە بەڕاستی گومان و دوو دڵیش مرۆڤ لەڕاستی بێ نیاز ناکات وجێی ھەقیقەت و ڕاستی ناگرێتەوە، وە ئێوە لە خۆتانەوە دەخەڵمێنن و درۆ دەکەن، وە ئێوە ھیچ شتێک نین جگە لە کۆمەڵە درۆزنێك نەبێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ فَلِلَّهِ ٱلۡحُجَّةُ ٱلۡبَٰلِغَةُۖ فَلَوۡ شَآءَ لَهَدَىٰكُمۡ أَجۡمَعِينَ
- ئەی پێغەمبەر - بە بتپەرست وموشریکەکان بڵێ: ئەگەر ئێوە ھیچ بەڵگەیەکتان پێ نییە جگە لەو بەڵگە بەتاڵ وپڕوپوچانە، بێگومان بەڵگەی زۆر ڕاست وبەھێز وتێر وتەواو ھەر ھی خوایە، کە ھەموو ئەو بڕ وبیانوانەی خستوتانەتە ڕوو نایھێڵێت، وە تەواوی ئەو گومانانەیش دەستان پێوەگرتووە بەتاڵی دەکاتەوە، جا - ئەی بتپەرست وموشریکینە - ئەگەر خوای گەورە بیویستایە کە ھەمووتان سەربخات وموەفەقتان بکات بۆ ھەق وڕاستی ئەوا موەفەقی دەکردن وسەری دەخستن.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ يَشۡهَدُونَ أَنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَاۖ فَإِن شَهِدُواْ فَلَا تَشۡهَدۡ مَعَهُمۡۚ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
- ئەی پێغەمبەر - بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ کە ئەوەی خوای گەورە حەڵاڵی کردووە ئەوان حەرامی دەکەن، وە بانگەشەی ئەوە دەکەن کە خوا حەرامی کردووە، پێیان بڵێ: شاھیدەکانتان بھێنن، وە شاھیدی بدەن ئەوەی ئێوە حەرامتان کردووە خوای گەورەش حەرامی کردووە، جا ئەگەر بەبێ زانست وزانیاری شاھیدیاندا کە خوا ئەو شتانەی حەرام کردووە، ئەوا - ئەی پێغەمبەر- باوەڕ بەو شاھیدیدانەیان مەکەن وبەڕاستیان مەزانن، چونکە شاھیدیدانی درۆیە، وە شوێن ھەواو ئارەزووی ئەوانە مەکەوە کە بەھەواو وئارەزووی خۆیان بڕیار دەدەن، چونکە بەڕاستی ئەوان ئایەت و بەڵگە و نیشانەکانی ئێمەیان بەدرۆ زانی و باوەڕیان پێ نەکرد، کاتێک ئەوەی خوای گەورە حەڵاڵی کردووە ئەوان حەرامیان کرد، وە شوێن ئەوانە مەکەوە کە باوەڕیان بەڕۆژی دوایی نییە، وە ھاوەڵ و شەریک بۆ خوای گەورە بڕیار دەدەن وە شتی تر ھاوتا دەکەن لەگەڵیدا، دەی ئیتر چۆن شوێن کەسانێک دەکەون کە ئەمە ڕێگا وڕێبازیەتی لە گەڵ خواكەیدا ؟!
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قُلۡ تَعَالَوۡاْ أَتۡلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمۡ عَلَيۡكُمۡۖ أَلَّا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗاۖ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُم مِّنۡ إِمۡلَٰقٖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكُمۡ وَإِيَّاهُمۡۖ وَلَا تَقۡرَبُواْ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَۖ وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
- ئەی پێغەمبەر- بەخەڵکی بڵێ: وەرن ئەوەی خوای گەورە حەرامی کردووە لێتان بۆتانی بخوێنمەوە، خوای گەورە حەرامی کردووە کە ھیچ شتێک لە دروستکراوەکانی بکەنە ھاوبەش و ھاوەڵی ئەو، وە حەرامی کردووە کە ئازاری دایک وباوک بدەن، بەلگو دەبێت لەگەڵیاندا چاک و بەڕەوشت بن، وە حەرامی کردووە کە مناڵەکانتان لەبەر ھەژاری و نەداری بکوژن، ھەروەک چۆن خەڵکی لەسەردەمی نەفامیدا دەیانکرد، ئێمە ڕزق و ڕۆزی ئێوە و ئەوانیش دەدەین، وە حەرامی کردووە کە نزیک بکەونەوە لە ھەموو خراپە و داوێن پیسییەک، ئاشکرا و نھێنیان، وە حەرامی کردووە ھیچ کەسێکیش بکوژن کەخوای گەورە کوشتنی بە ھەق و ڕەوا نەبینیبێت، وەک کوشتنی زیناکاری ژنھاوەر و شووکردوو ، یان کوشتنی کەسی پاشگەز بووەوە لە ئیسلام، ئەوەی باسکران خوای گەورە وەسیەتی بۆ کردوون تاوەکو ژیربن و تێبگەن لەفەرمان و ڕێگریەکانی خوای گەورە.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• الحذر من الجرائم الموصلة لبأس الله؛ لأنه لا يُرَدُّ بأسه عن القوم المجرمين إذا أراده.
ھۆشداریدان لەو تاوان و خراپەکاریانەی کە خاوەنەکانیان دووچاری سزای خوای گەورە دەکەن، چونکە سزای خوای گەورە ناگەڕێتەوە لەسەر گەل و ھۆزی تاوانبار، ئەگەر خوا خۆی بیەوێت.
• الاحتجاج بالقضاء والقدر بعد أن أعطى الله تعالى كل مخلوق قُدْرة وإرادة يتمكَّن بهما من فعل ما كُلِّف به؛ ظُلْمٌ مَحْض وعناد صرف.
بەڵگە ھێنانەوە بەقەزا و قەدەر، وەک ئەو ووتەیەی کەدەڵێت: مادام خوا لەسەری نوسیوین بێباوەڕ بین ئیتر تاوانی ئێمە چیە؟ دوای ئەوەی خوای گەوەر توانا و ئیرادە و ویستی داوە بەھەموو دروستکراوێک، کە بەھۆیانەوە دەتوانێت ئەوەی خوای گەورە داوای لێکردوون ئەنجامی بدات، ستەمێکی گەورە و سەرکەشییەکی تەواوە.
• دَلَّتِ الآيات على أنه بحسب عقل العبد يكون قيامه بما أمر الله به.
ئەم ئایەتانە بەڵگەن لەسەر ئەوەی بەئەندازەی ژیری بەندە، ھەڵدەسێت بەجێ بەجێکردنی ئەوەی خوا فەرمانی پێكردووە.
• النهي عن قربان الفواحش أبلغ من النهي عن مجرد فعلها، فإنه يتناول النهي عن مقدماتها ووسائلها الموصلة إليها.
ڕێگری کردن لەنزیک بوونەوەی خراپە و خراپەکاری و داوێن پیسی، ڕەوانبێژتر و بەھێزترە لەوەی بڵێی کە فڵان تاوان و گوناە مەکە، چونکە ئەوەی پێشووتر ڕیگری کردنە لەھەموو ئەو پێشەکی و ھۆکارانەیش کە بەندەکان دەگەیەننە تاوان و گوناھەکە.
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۖ وَإِذَا قُلۡتُمۡ فَٱعۡدِلُواْ وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰۖ وَبِعَهۡدِ ٱللَّهِ أَوۡفُواْۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
خوای گەورە حەرامی کردووە کە دەست ببرێت بۆ ماڵی ھەتیوان - ھەتیوو ئەو کەسەیە کە باوکی لەدەستداوە ونەگەیشتووەتە تەمەنی باڵغ بوون- دەست مەبن بۆ ماڵی ھەتیوو و لێی نزیک مەبنەوە مەگەر بەشێوەیەک نەبێت کە بەرژەوەندی و سوودی ھەتیووەکەی تێدا بێت و ماڵەکەی پێی زیاد بکات، تا ئەو کاتەی باڵغ دەبێت وچاک و خراپی خۆی لێک جودا دەکاتەوە، دوای ئەوە ئەگەر ماڵوسامانیان لەلای ئێوە بوو ئیتر بیدەنەوە دەستی خۆیان، وە خوای گەورە حەرامی کردووە کە تەرازوو بازی بکەن، بەڵکو واجبە لەسەرتان کە پێوانە و کێشانەتان بەدادگەرانە بێت، لەوەرگرتن و لە پێدانیش لە کاتی کڕین و فرۆشتندا، ئێمەیش لەتوانا و تاقەت بەدەر تەکلیف و داوا لەھیچ کەسێک ناکەین، ئەوەی کە مرۆڤ ناتوانێت لەکاتی کێشانە و پێوانە و شتی تریشدا لەزیاد و کەم خۆی لێ بپارێزێت ھیچ گوناھێکی ناگات، وە ھەروەھا حەرامی کردووە لەسەرتان کە شتێک جگە لەھەق وراستی وخێر بڵێن، بەڵکو واجبی کردووە کە ھەمیشە دادگەر بن لەبڕیار وشاھیدیدانیشتاندا ئەگەر چی ئەو بڕیارە وشاھیدیدانەیش کەدەیدەن دژی خزمان و نزیکی خۆیشتان بێت، وە حەرامی کردووە کە ئەو پەیمان و بەڵێنەی کەداوتانە بەخوا بیشکێنن، یان خواتان کردووە بەشاھید و وەکیل تێیدا، کەواتە پێویستە لەسەرتان بەئەمەک و بە وەفا بن بەرامبەر پەیمان و ئامۆژگاریەکانی خوا، ئەوەی کە پێشتر باسکران خوای گەورە فەرمانی پێکردوون و ڕایسپاردوون پێی و وەسیەتی پێکردوون، بەڵکو ھەمیشە لەبیرتان بن و پەند وئامۆژگارییان لێ وەربگرن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِي مُسۡتَقِيمٗا فَٱتَّبِعُوهُۖ وَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمۡ عَن سَبِيلِهِۦۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
ھەروەھا خوای گەورە حەرامی کردووە لەسەرتان کە شوێن ڕێچکە و ڕێبازە گومڕاکان بکەون، بەڵکو پێویستی کردووە لەسەرتان کە شوێن ڕێبازی ڕاستی خوای گەورە بکەون کە ھیچ خوار و خێچییەکی تێدا نییە، چونکە ڕێچکە و ڕێبازە گومڕاکان بەرەو پەرتبوون و دوورکەوتنەوە لە ڕێبازی ھەق و راستی دەتانبەن، ھەر ڕێبازی راستی خوای گەورەیە کە پەروەردگار وەسیەتی بۆ کردوون و ڕایسپاردوون کە شوێنی بکەون، بە ئومێدی ئەوەی کە لەخوا بترسن، ئەویش بە بەجێھێنانی فەرمانەکانی و دوور کەوتنەوە لەڕێگری و قەدەغەکراوەکانی.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ تَمَامًا عَلَى ٱلَّذِيٓ أَحۡسَنَ وَتَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
پاش پێڕاگەیاندنی ئەوانەی کە باسکران، ئەوەشتان پێڕادەگەیەنین کە تەوراتمان دا بە موسی لەبەر تەواو کردنی چاکە و ناز و نیعمەتەکانی خۆمان لەسەر ئەوەی چاکەکار بوو لەناو گەلەکەی، وە ڕوونکەرەوەش بوو بۆ ھەموو شتێک، ھەموو ئەو شتانەی کە ئەوان پێویستیان پێی بوو لە ئاینەکەیاندا، وە بۆ ڕێنوماییان بۆ سەر ھەق وڕاستی وڕەحمەت بۆیان، بەئومێدی ئەوەی باوەڕ بھێنن بەگەیشتن بەپەروەردگاریان لەڕۆژی قیامەتدا، تاوەکو بەئەنجامدانی کاری چاکە خۆیانی بۆ ئامادە بکەن.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ فَٱتَّبِعُوهُ وَٱتَّقُواْ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
ئەم قورئانەش کە ناردمانە خوارەوە پەرتوکێکی پیرۆز و پڕ بەرەکەتە، چونکە ھەرچی سوود و قازانجی دین و دونیا ھەیە تێیدایە، لەبەر ئەوە شوێنی بکەون و بیکەنە بەرنامە و ڕێسا و یاسای خۆتان، وە ھۆشیار بن لەوەی سەرپێچی نەکەن تاوەکو خوای گەورە ڕەحمتان پێ بکات.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَن تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أُنزِلَ ٱلۡكِتَٰبُ عَلَىٰ طَآئِفَتَيۡنِ مِن قَبۡلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمۡ لَغَٰفِلِينَ
ئەو قورئانەمان نارد تاوەکو - ئەی بتپەرست و موشریکەکانی عەرەب - ئێوەیش نەڵێن: خوای گەورە تەورات وئینجیلی ناردە خوارەوە بۆ سەر جولەکە و گاورەکانی پێش ئێمە، بەڵام ھیچی نەناردووەتە خوارەوە بۆ ئێمە، وە ئێمەش نازانین کتێب و پەرتووکەکانی ئەوان بخوێنینەوە چونکە بەزمانی خۆیانە و بە زمانی ئێمە نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوۡ تَقُولُواْ لَوۡ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمۡۚ فَقَدۡ جَآءَكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَصَدَفَ عَنۡهَاۗ سَنَجۡزِي ٱلَّذِينَ يَصۡدِفُونَ عَنۡ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصۡدِفُونَ
وە بۆ ئەوەی نەیشڵێن: ئەگەر بھاتایە خوای گەورە کتێبێکی بناردایەتە خوارەوە بۆمان ھەروەک چۆن ناردیە خوارەوە بۆ جولەکە و گاورەکان، ئەوا ئێمە لەوان زیاتر خواناس و دامەزراوتر دەبووین، دەی ئەوەتانێ ئێستا خوای گەورە قورئانی بەزمانی خۆتان ناردووەتە خوارەوە بۆ سەر پێغەمبەرەکەتان موحەممەد (صلى اللە علیە و سلم) تاوەکو بەڵگە و نیشانە و ڕێنومایی ڕوون و ئاشکرا بێت بۆ لای ھەق و ڕاستی و ڕەحمەتی فراوان بێت بۆ ئەم ئوممەتە، بۆیە بڕوبیانوی پڕوپوچ و بەتاڵ مەھێننەوە، جا کێ ھەیە لەو کەسە ستەمکارتر بێت کە پاش ئەو کتێبە بڕوای بەئایەت و نیشانەکانی خوا نەبێت و پشتی لێھەڵ بکات و بە درۆیان بزانێت، جا گومانتان نەبێت بەم زووانە بە ئاگری دۆزەخ سزای سەختی ئەوانە دەدەین کەپشتیان کردووەتە ئایەت و نیشانەکانی ئێمە، لەتۆڵەی ئەو کارەی ئەنجامیاندا.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• لا يجوز التصرف في مال اليتيم إلّا في حدود مصلحته، ولا يُسلَّم ماله إلّا بعد بلوغه الرُّشْد.
دروست نییە لە دەرەوەی سنوری بەرژەوەندیەکانیان دەست بخرێتە ماڵ و سامانی ھەتیوانەوە و تەسەڕوفی پێوە بکرێت، وە ماڵ و سامانەکەیان نادرێتەوە دەستیان تاوەکو باڵغ نەبن و نەگەنە تەمەنی ڕوشد و چاک و خراپی خۆیان جیا نەکەنەوە.
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ رَبُّكَ أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَۗ يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗاۗ قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
- ئەی پێغەمبەر- ئەو بتپەرستە درۆزن وبێباوەڕانە باوەڕ ناھێنن و ناگەڕێنەوە، تەنھا چاوەڕێی ئەوە دەکەن کەفریشتەی گیان کێشان و ھاوکارەکانیان بێنە لایان تاوەکو لەدونیادا گیانیان بکێشن، یان لەڕۆژی جیاکردنەوە لەڕۆژی دواییدا خوای گەورە بێتە لایان و دەست بکات بەدادوەری و قەزاوەت کردن لەنێوانیان، یان ھەندێک لە نیشانەکانی پەروەردگارت کە بەڵگەن لەسەر ھاتنی ڕۆژی دوایی بۆیان بێت و بە چاوی خۆیان بیانبینن ، وەک ھەڵھاتنی ڕۆژ لەڕۆژئاواوە، ئەو کاتە باوەڕھێنان بۆ بێباوەڕان ھیچ سوودێکی نابێت بۆیان، وە کار و کردەوەی چاکەش بۆ ئەو باوەڕدارەی کە پێشتر کاری چاکەی نەکردووە سودی نابێت بۆی، جا - ئەی پێغەمبەر- بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ کە باوەڕیان نییە : چاوەڕوان بن ھەتا یەکێک لەو نیشانانە دێت، ئێمەیش لەگەڵ ئێوەدا چاوەڕوانین.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍۚ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
ئەوانەی لەجولەکە و گاورەکان ئاینەکەیان پەرت و پارچە پارچە کرد، ھەندێکیان وەرگرت و ھەندێکی تریان واز ڵێھێنا، وە بوون بە چەند دەستە و گروپێکی جیاجیاوە، -ئەی پێغەمبەر- تۆ ھیچ کارت بەوانەوە نییە و لەوان نیت و بەریت لەو گومڕاییەی کە ئەوان لەسەرین، تەنھا ئەوەی لەسەر تۆیە بیانترسێنیت و ئاگاداریان بکەیتەوە، ئیتر ئەوەی تری ھەواڵەی لای خوا دەکرێت، پاشان لە ڕۆژی قیامەتدا ئەوەی کردویانە و ئەنجامیانداوە لە دونیادا خوای گەورە ھەموویان بۆ دەخاتە ڕوو و پیشانیان دەداتەوە، وە تۆڵە و سزای تەواوی کارەکانیشیان وەردەگرنەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
ھەر باوەڕدارێک لەدونیادا چاکەیەکی کردبێت ئەوا خوای گەورە لە ڕۆژی قیامەتدا دە بەرامبەر پاداشتی دەداتەوە، وە ھەرکەسێک خراپەیەکی کردبێت ئەوا تەنھا بە ئەندازەی ئەو خراپەیە تۆڵە و سزا دەدرێت، نە سووکتر لە خۆی و نە گەورەتر و زیاتر لە خۆی، لە ڕۆژی قیامەتدا بە ھیچ شێوەیەک ستەم لە کەس ناکرێت کە چاکە و حەسەناتیان کەم بکرێتەوە، یان زیاتر لە کارەکانیان سزایان بدرێت.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّنِي هَدَىٰنِي رَبِّيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ دِينٗا قِيَمٗا مِّلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۚ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
-ئەی پێغەمبەر- بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ کە باوەڕیان نییە: پەروەردگارم ڕێنوێنی کردووم بۆ ڕێگەی ڕاست، بۆ ئاینێکی زۆر ڕاست و پایەدار کە تەواوی بەرژەوەندییەکانی دونیا و دواڕۆژ لە خۆ دەگرێت، ئاینی پاکی ئیبراھیمە کە ئاینی ھەق و ڕاستییە، کە ھیچ کاتێک لە ھاوبەشدانەران نەبووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحۡيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
-ئەی پێغەمبەر- بڵێ: بێگومان نوێژ و ئاژەڵ سەربڕین و قوربانیم تەنھا بۆ خوایە، وە بە ناوی خواوەیە، نەک بە ناوی ترەوە، وە ژیان و مردنم، ھەموو ئەمانەم تەنھا بۆ پەروەردگاری دروستکراوەکانە، وە کەسی تر لەمەدا پشكی نییە.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَا شَرِيكَ لَهُۥۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
ئەویش ھیچ ھاوەڵ و ھاوبەشی نییە، وە ھیچ پەرستراوێکی بەھەقیش جگە لە ئەو نییە، بەم یەکخواپەرستییە پوخت و پاڵفەتەیە خوای گەورە فەرمانی پێکردووم، وە منیش یەکەم کەسم لە ڕیزی موسڵمانانی ئەم ئوممەتە، کە خۆم تەسلیم بە خوا و بەرنامەکەی کردووە.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِي رَبّٗا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيۡءٖۚ وَلَا تَكۡسِبُ كُلُّ نَفۡسٍ إِلَّا عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
-ئەی پێغەمبەر- بەو بتپەرست و موشریکانە بڵێ: ئایا جگە لە اللە من کەسێکی تر بەپەروەردگاری خۆم ھەڵبژێرم و داوای لێ بکەم، کە ئەو پەروەردگاری ھەموو شتێکە؟! ئەو پەروەردگاری ئەو شتانەیشە کە ئێوە جگە لە خوا دەیانپەرستن، وە ھیچ کەسێکی بەری و بێتاوان گوناھی غەیری خۆی ھەڵناگرێت، وە پاشان گەڕانەوەشتان لە ڕۆژی قیامەتدا ھەر بۆ لای ئەوە، وە پاشان لەسەر ئەو شتانەی کە ناکۆک و دووبەرەک بوون لە سەری لە کاروباری ئاینەکەتان لە دونیادا ھەواڵتان پێ دەدات و ئاگادارتان دەکاتەوە.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَرَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمُۢ
ھەر خوای گەورەیە کە ئێوەی کردووە بە جێنشینی ئەوانەی پێش خۆتان لەسەر ڕووی زەوی، تاوەکو ھەڵسن بە ئاوەدانکردنەوەی، وە ھەندێکتانی بە چەند پلەیەک لە دروستکردن و ڕزق و ڕۆزی و شتی تریش سەرخستووە بەسەر ھەندێکی ترتاندا، تاوەکە لەوەی پێیداون تاقیتان بکاتەوە، -ئەی پێغەمبەر- پەروەردگارت زۆر بە پەلە و خێرا تۆڵە دەسێنێت لە یاخی و بێباوەڕان، وە ئەوەیشی کە ھێشتا نەھاتووە ھاتنی زۆر نزیکە، وە بێگومان پەروەردگار لە تاوان و گوناھی ئەو بەندانەی دەبورێت کە تەوبە دەکەن و دەگەڕێنەوە بۆ لای خوا، وە زۆریش بەڕەحم و میھرەبانە بۆیان.
Arabic explanations of the Qur’an:
Benefits of the verses in this page:
• أن الدين يأمر بالاجتماع والائتلاف، وينهى عن التفرق والاختلاف.
ئاینی پیرۆزی ئیسلام فەرمان دەکات بە یەكبوون و پێکەوە بوون و خووگرتن پێکەوە، وە ڕێگری دەکات لە ناکۆکی و پەرت بوون.
• من تمام عدله تعالى وإحسانه أنه يجازي بالسيئة مثلها، وبالحسنة عشرة أمثالها، وهذا أقل ما يكون من التضعيف.
لە تەواوی دادگەری و چاکەی خوای گەورەیە : کە تۆڵە و سزای خراپە تەنھا بە یەک ھاوشێوەیەتی و ھیچی زیاد ناکات، وە حەسەنە و چاكە بە دە هێندە پاداشت دەداتەوە ، ئەمەش کەمترینە لە دوو ھێندەی .
• الدين الحق القَيِّم يتطَلب تسخير كل أعمال العبد واهتماماته لله عز وجل، فله وحده يتوجه العبد بصلاته وعبادته ومناسكه وذبائحه وجميع قرباته وأعماله في حياته وما أوصى به بعد وفاته.
ئاینی ڕاست و پایەدار داوای ئەوە دەکات کە ھەموو کارو کردەوەی بەندەکان و بایەخ پیدانەكانی تەنھا بۆ خوای گەورە بێت (جل جلالە)، وە بەندەکانی خوا لە ژیانیاندا تەنھا ڕوو لەو بکەن لە نوێژ و پەرستن و حەج و قوربانی و تەواوی کردەوە چاکەکانیاندا، وە وەسیەتی کەسانی تریش بەوە بکات لەدوای مردنی خۆی.
Translation of the meanings Surah: Al-An‘ām
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Translations’ Index
الترجمة الكردية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.