ترجمهٔ معانی قرآن کریم - الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - لیست ترجمه ها


ترجمهٔ معانی سوره: سوره آل عمران   آیه:

Simoore koreeji imraan

از اهداف این سوره:
إثبات أن دين الإسلام هو الحق ردًّا على شبهات أهل الكتاب، وتثبيتا للمؤمنين.
Tabatinde wonde diine islaam woni diine goongo ngam ruttude jiɓuyaaji Ahlul kitaabi en e tabitinde goonɗinɓe ɓe.

الٓمٓ
Alif, Laam, Miim: Ɗee ko kalfe taƴondirɗe, sugu majje yawtiino ka cortewol Baqarati. Hino joopaa e majje roŋkugol Aarabu en addude sugu ndee Al Qur'aanaare, fii kala hinde yowondiri e sugu ɗee kalfe fuɗɗoraaɗe cortewol ngol, ɗen kalfe ɗe ɓe yuɓɓirta haala maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ
Ko Alla Woni On Reweteeɗo e goonga alaa si wanaa kaŋko tun: Wuurɗo nguurdam timmu-ɗam ɗam maayde maa ustagol alaa e mu'un. Ñiiɓuɗo Daroro Jaati Mu'un, Yonndinorɗo denndaangal tagu Mu'un. Taguɗo kala ko tagaa, ɗin tagaaɗi yondinortaako mo e fiyakuuji majji.
تفسیرهای عربی:
نَزَّلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَأَنزَلَ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
O Jippinii e dow maaɗa an Muhammadu, ndee Qur'aanaare e hoore goonga. Ko nde goongunde ka kabaruuji, nunnɗunde ka ñaawooje, yahdunde e kon ko adinoonde immorde e Defte Alla; ɗe luutorndiraa hakkunde majje. O Jippini kadi Tawreeta e dow Muusaa, Linnjiila e dow Iisaa (yo ɓe his) ko adii Qur'aana jippaade e maaɗa. Ɗee Defte Alla fow ko fewnayɗe yimɓe ɓen moƴƴinanaɓe diina e aduna maɓɓe. O Jippini kadi Al Qur'aana senndinraynde hakkunde goonga e fenaande, peewal e majjere. Ɓen yedduɓe ɓen non Aayeeje Alla Jippinaaɗe e maaɗa ɗen, hino woodani ɓe lepte saɗtuɗe. Alla Ko Fooluɗo, Jom-yottagol kala fennuɗo Nulaaɓe Makko ɓen lunndii Yamirooje Makko ɗen.
تفسیرهای عربی:
مِن قَبۡلُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ ٱلۡفُرۡقَانَۗ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
O Jippinii e dow maaɗa an Muhammadu, ndee Qur'aanaare e hoore goonga. Ko nde goongunde ka kabaruuji, nunnɗunde ka ñaawooje, yahdunde e kon ko adinoonde immorde e Defte Alla; ɗe luutorndiraa hakkunde majje. O Jippini kadi Tawreeta e dow Muusaa, Linnjiila e dow Iisaa (yo ɓe his) ko adii Qur'aana jippaade e maaɗa. Ɗee Defte Alla fow ko fewnayɗe yimɓe ɓen moƴƴinanaɓe diina e aduna maɓɓe. O Jippini kadi Al Qur'aana senndinraynde hakkunde goonga e fenaande, peewal e majjere. Ɓen yedduɓe ɓen non Aayeeje Alla Jippinaaɗe e maaɗa ɗen, hino woodani ɓe lepte saɗtuɗe. Alla Ko Fooluɗo, Jom-yottagol kala fennuɗo Nulaaɓe Makko ɓen lunndii Yamirooje Makko ɗen.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَخۡفَىٰ عَلَيۡهِ شَيۡءٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ
Pellet, Alla, huunde suuɗotaako Mo ka leydi wanaa ka kammu.Gomɗii Anndal Makko huuɓitii huunde kala: ko feeñi e ko wirnii e mun.
تفسیرهای عربی:
هُوَ ٱلَّذِي يُصَوِّرُكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡحَامِ كَيۡفَ يَشَآءُۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Ko Kaŋko Woni Tagiroowo on mbaadiiji seertuɗi ka deedi yumma mon en no O Muuyiri: imoorde e gorel maa deyel.
تفسیرهای عربی:
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۡهُ ءَايَٰتٞ مُّحۡكَمَٰتٌ هُنَّ أُمُّ ٱلۡكِتَٰبِ وَأُخَرُ مُتَشَٰبِهَٰتٞۖ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمۡ زَيۡغٞ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَٰبَهَ مِنۡهُ ٱبۡتِغَآءَ ٱلۡفِتۡنَةِ وَٱبۡتِغَآءَ تَأۡوِيلِهِۦۖ وَمَا يَعۡلَمُ تَأۡوِيلَهُۥٓ إِلَّا ٱللَّهُۗ وَٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِۦ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ رَبِّنَاۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Ko Kaŋko Woni Jippinɗo e maaɗa an Muhammadu, AlQur'aanaare nden, no e mayre aayeeje ɓaŋnginɗe tinndinol, jiɓi-li woo alaa e majje; ko ɗen woni ko ɓuri heewude e lasli Deftere nden, ko ɗen kadi woni ruttorɗe ɗen tuma luutondiraa. No e mayre kadi aayeeje goo soomuɗe maanaaje ɗuuɗuɗi; maanaa majje hino jilɓana yimɓe ɗuuɗuɓe. Ammaa non ɓen woni ka ɓerɗe mun ooñaare gaa e goonga, hiɓe sela ko ñeeññaa kon ɓe jokka ko jilɓi kon; hiɓe ɗaɓɓira ɗum jilɓugol majjina yimɓe ɓen, ɓe ɗaɓɓira ɗum kadi firtugol ɗe mbeleeɗe maɓɓe e ɗate maɓɓe bonɗe. Hay e gooto non anndaa maanaaji ɗee aayeeje e battane firo majje si wanaa Alla. Ɓen tutiiɓe non ka ganndal ɓe ɗiggini ngal, hiɓe wi'a: "Men gomɗinii AlQur'aanaare nden fow; sabu nde fow mayre ko ka Joomi amen nde iwri". Hiɓe firtira ko nanndi kon, kon ko ñeññaa e mayre. Waajitotaako si wanaa joomiraaɓe haqqilaaje hisuɗe ɗen.
تفسیرهای عربی:
رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ
Ɓee tutiiɓe e ganndal no wi'a: "Joomi amen wata ooñu ɓerɗe amen ɗen ga e goonnga ɓaawo A Fewnude men e makka, Daɗnu men kon ko heɓi ɓen ooñiiɓe e goonga, Yeɗaa men yurmeende yaajunde immorde ka Maaɗa Fewniraa men nde ɓerɗe amen, daɗndiraa men nde majjere, pellet An Joomi amen, ko An Woni Yeɗoowo Heewuɗo Dokke.
تفسیرهای عربی:
رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Joomi amen, pellet An ko A Mooɓitoyoowo denndaangal yimɓe ɓen ka Maaɗa fii hasbugol ɓe e ñalaande nde sikke alaa e mun. Ɗum ko maande aroore, feere mun alaa. Pellet An Joomi amen, A Lunndotaako fodoore nden.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• أقام الله الحجة وقطع العذر عن الخلق بإرسال الرسل وإنزال الكتب التي تهدي للحق وتحذر من الباطل.
Alla Ñiiɓinii hujja on O Ittani tagu ngun nganto, Nelugol Nulaaɓe ɓen Jippina ɗen Defte fewnirayɗe goonga ɗe rentina e mehre.

• كمال علم الله تعالى وإحاطته بخلقه، فلا يغيب عنه شيء في الأرض ولا في السماء، سواء كان ظاهرًا أو خفيًّا.
Timmugol Anndal Alla ngal e huuɓitugol tagu Makko ngun. Hay e huunde wirnotaako Mo ka leydi wanaa ka kammu; foti non ko ko feeñi maa suuɗii.

• من أصول أهل الإيمان الراسخين في العلم أن يفسروا ما تشابه من الآيات بما أُحْكِم منها.
Hino jeyaa e tuuginorɗe yimɓe gomɗinal tutiiɓe e ganndal ɓen, firirgol ko nanndi kon e aayeeje ɗen, kon ko ñeeñra e majje.

• مشروعية دعاء الله تعالى وسؤاله الثبات على الحق، والرشد في الأمر، ولا سيما عند الفتن والأهواء.
Shar'inegol toragol Alla Toowuɗo On, tabita e goonga e peewal; teŋtinii tuma fitinia e mbeleeɗe.

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ وَقُودُ ٱلنَّارِ
Pellet ɓen yedduɓe Alla e Nulaaɓe Makko ɓen, jawle maɓɓe e ɓiɗɓe maɓɓe haɗataa ɓe lepte Alla ɗen aduna e laakara. Ɓen siforiiɓe ɗin sifaaji, ko huɓɓiniroyteeɓe jahannama ɓen ñalnde darngal.
تفسیرهای عربی:
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Ɓee yedduɓe hino wa'i wa yimɓe Fir'awna e adinooɓe ɓe immorde e yeddunooɓe Alla ɓe fenni aayeeje Makko, O Leptiri ɓe sabu junubaaji maɓɓe ɗin, jawle e ɓiɗɓe maɓɓe nafaano ɓe. Alla ko Saɗtude leptugol ɓen yeddooɓe Mo, fenna aaYeeje Makko.
تفسیرهای عربی:
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغۡلَبُونَ وَتُحۡشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Maakan ɓen yedduɓe (an Nulaaɗo) no ɓe ɗuuɗiri diinaaji: "ar-ma ka muumini en foolata on, maaydon e keeferaaku, Alla Mooɓitoya on ka yiite jahannama". Nge bonii ndaɗɗudi mon.
تفسیرهای عربی:
قَدۡ كَانَ لَكُمۡ ءَايَةٞ فِي فِئَتَيۡنِ ٱلۡتَقَتَاۖ فِئَةٞ تُقَٰتِلُ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَأُخۡرَىٰ كَافِرَةٞ يَرَوۡنَهُم مِّثۡلَيۡهِمۡ رَأۡيَ ٱلۡعَيۡنِۚ وَٱللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصۡرِهِۦ مَن يَشَآءُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ
Gomɗii laatanike on dalil e tasakuyee e ɗin feddeeji ɗiɗi fottudi fii haɓugol ñalnde "badri": fedde goo ko gomɗinde; ko nden woni fedde Nulaaɗo Alla on mo jam e kisiyee woni e mun e sahaaba en makko, hiɓe haɓira e laawol Alla fii no Konngol Alla ngol ɓamtora dow, konngol yedduɓe ɓen jippora ley. Ndeya fedde ko yeddunde; ko ɓen woni heeferɓe makka ɓen yaltunooɓe no yiinoo maŋtoo, muumini en hino yi'ira ɓen giiɗe gite, jaasuɓe yeeso maɓɓe ka haqiiqa. Alla Wallitii yiɗɓe Makko ɓen, Alla no no Semmbinira ballal Makko ngal On Mo O Muuyi. No e koo ko jaŋtaa ɗoo, waaju wonannde joomiraaɓe-haqqillaaji, fii yo ɓe anndu wonde ballal ngal ko fii muumini en; hay si ɓe ɗuuɗaa e limoore, e wonde fooleede nden ko fii yimɓe mehre ɓen; hay si ɓe ɗuuɗii e limoore.
تفسیرهای عربی:
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَٰتِ مِنَ ٱلنِّسَآءِ وَٱلۡبَنِينَ وَٱلۡقَنَٰطِيرِ ٱلۡمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَٱلۡفِضَّةِ وَٱلۡخَيۡلِ ٱلۡمُسَوَّمَةِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ وَٱلۡحَرۡثِۗ ذَٰلِكَ مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلۡمَـَٔابِ
Allaahu Toowuɗo On Hino Humpita wonde O Cuɗinanii yimɓe ɓen ka jarribagol ɓe, yiɗugol tuuyooji aduna: wano rewɓe, e ɓiɗɓe worɓe, e jawle heewuɗe tugindiraaɗe, immorde e kaŋŋe e kaalise, e remugol ka leydi; ɗum non ko dakamme nguurndam aduna, hino dakmitoree dumunna refti muta. Haanaa nde gomɗimɗo humondirta e ɗum, Alla, ko ka Makko Kaŋko tun ruttorde moƴƴunde woodi; ko nden woni Aljanna on mo yaajeendi mun fota kammu e leydi.
تفسیرهای عربی:
۞ قُلۡ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيۡرٖ مِّن ذَٰلِكُمۡۖ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَأَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞ وَرِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Maaku an Muhammadu: "E yo mi humpitu on ko ɓuri ɗin tuuyooji moƴƴude?". Hino woodani ɓen huluɓe Alla, ɓe ɗoftii Mo, ɓe haɗitii yeddugol Mo, Aljannaaji: hino ila senngo ley kuɓeeje e leɗɗe majji, canɗi; ko ɓe luttiŋteeɓe ton, ko aldaa e maayde maa mulugol, hino woodani ton rewɓe laɓɓinaaɓe jikku e tagudi e kala bone, hino woodani ɓe kadi yarluyee Alla on jippotooɗo e maɓɓe, O Tikkaŋtaaɓe poomaa. Alla ko Reŋtuɗo fiyakuuji jeyaaɓe Makko ɓen, hunnde e majji suuɗaaki, O Yoɓitiroyayɓe ɗum.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• أن غرور الكفار بأموالهم وأولادهم لن يغنيهم يوم القيامة من عذاب الله تعالى إذا نزل بهم.
Wonde koomte heeferɓe ɓen fii jawle e ɓiɗɓe maɓɓe ɓen, duncaŋtaaɓe ñalnde darngal e lepte Alla ɗen si ɗe jippike e maɓɓe.

• النصر حقيقة لا يتعلق بمجرد العدد والعُدة، وانما بتأييد الله تعالى وعونه.
Foolugol ngl tigiri, yowondiraa e ɗuuɗugol, si ko woni, ko ballal Alla Toowuɗo on ɗum yowitii.

• زَيَّن الله تعالى للناس أنواعًا من شهوات الدنيا ليبتليهم، وليعلم تعالى من يقف عند حدوده ممن يتعداها.
Allaahu Toowuɗo On Cuɗirani yimɓe ɓen ko ɗuuɗi e tuuyooji aduna fii yo O Jarribo ɓe, O Senndindira ɓen haaɗooɓe ka Keeri Makko e ɓen yawtooɓe ɗi.

• كل نعيم الدنيا ولذاتها قليل زائل، لا يقاس بما في الآخرة من النعيم العظيم الذي لا يزول.
Kala neema aduna e dakamme mun, ko famɗuɗum lannayɗum, ɗum eɓɓondirtaa e kon ko woni ka laakara immorde e neemaaje mawɗi, ɗi lannataa.

ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Ko yimɓe Aljanna ɓee wi'ata ka toragol maɓɓe Joomi maɓɓe: "Joomi amen, menen men gomɗinii Ma, e kon ko Jippinɗaa e Nulaaɓe maaɗa, men jokkii kadi shari Maaɗa; Haforan men kon ko men faggitii e junuubi, Woɗɗinaa men lepte yiite".
تفسیرهای عربی:
ٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلۡقَٰنِتِينَ وَٱلۡمُنفِقِينَ وَٱلۡمُسۡتَغۡفِرِينَ بِٱلۡأَسۡحَارِ
Ko ɓen woni muññiiɓe ɓen e kala golle ɗoftaare, e tertagol boneeji, e kala musiiba heɓoowo ɓe; ko ɓen woni goonguɓe e yeewtereeji mun e ka kuuɗe mun, ko ɓen kadi woni ɗoftoriiɓe Alla no timmiri. Ko ɓen woni nafqooɓe jawle mun e laawol Alla, insinotooɓe ka sakkitoode jemma; sabu ko du'agol e on saa'i ɓurata jaabagol, heŋtina=yeewna ɓernde nden e sokolaaji.
تفسیرهای عربی:
شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَأُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Alla Seedike wonde ko Kaŋko tun woni Reweteeɗo e goonga alaa si wanaa kaŋko, ɗum non, ko no O Ɓannginiri e aayeeje Makko moftuɗe tinndinɗe e Allaaku Makko, Malaa'ika en seeditii e ɗum, yimɓe ganndal kadi seeditori e ɗum ɓanngingol tawhiidi nodda e mun, ɓe seeditii ko ɓuri mawnude : nden woni bajjinɗingol Alla, e wonde ko O Daraniiɗo nunɗal ka tagu Makko e ka Shari'a Makko. Reweteeɗo alaa si wanaa kaŋko, On Fooluɗo mo gooto foolataa, Ñeeñuɗo ka tagu Mu'un e ka toppitagol Mu'un e ka Shari'a Mu'un.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُۗ وَمَا ٱخۡتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Pellet diina jaɓaaka kan ka Alla, ko lislaamu on; ko ɗum ɗoworanagol Alla tun dewal, jebbiloranoo Mo jeyal, gomɗina Nulaaɓe ɓen denndaangal haa e timminiraaɗo ɓe on; Muhammadu (yo o his), e salagol kala ko wanaa shari'a Makko. Alyahuuda e Annasaara en luutondiraali e diina maɓɓe kan, ɓe seertiri dente e feddeeji, si wanaa ɓaawo nde hujja on ɓanngirannde ɓe anndal; ka ngañanaandi e ka rerɗangol aduna. Kala non yedduɗo aayeeje Alla ɗen jippinaaɗe e Nulaaɗo on, pellet Alla ko Yaawuɗo hasbugol kala on yedduɗo Mo, fenni Nulaaɓe Makko ɓen.
تفسیرهای عربی:
فَإِنۡ حَآجُّوكَ فَقُلۡ أَسۡلَمۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِۗ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡأُمِّيِّـۧنَ ءَأَسۡلَمۡتُمۡۚ فَإِنۡ أَسۡلَمُواْ فَقَدِ ٱهۡتَدَواْۖ وَّإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡكَ ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Si ɓe yeddindirii e ma an Nulaaɗo fii ndee Deftere jippinaande e maaɗa, jaabo ɓe maakaa: "Mi jebbilike min e kala jokkuɓe lam e gomɗimɓe Alla ɓen" maakanaa yimɓe defte e sirkooɓe ɓen an Nulaaɗo: "E on jebbilanike Alla Toowuɗo On, laɓɓinɗon jookugol kon ko mi addi?" Si ɓe jebbilanike Alla, ɓe jokkii shari'a maa on, gomɗii haray ɓe jokkii laawol peewal ngol.Si ɓe ɗuurnike non e lislaamu on, haray fawaaki ma si wanaa yottingol e maɓɓe kon ko nuliraɗaa, fiyaake maɓɓe ɗen, ko juuɗe Alla woni; ko Reŋtuɗo jeyaaɓe Makko ɓen,O Yoɓitoyay gooto kala e kuuɗe mun.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَيَقۡتُلُونَ ٱلَّذِينَ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡقِسۡطِ مِنَ ٱلنَّاسِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
Pellet, ɓen yeddooɓe hujjaaji Alla ɗin ɗi O Jippini e maɓɓe, ɓe warira Annabaaɓe ɓen tooñe e jaggitere ko aldaa e goonga, ɓe wara ɓen yimɓe yamirooɓe nunɗal; yamirooɓe ko moƴƴi haɗa ko añinii, wewlinir ɓen heeferɓe warooɓe, lepte muusuɗe.
تفسیرهای عربی:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Ɓen siforɓe ɗin sifaaje, gomɗii golle maɓɓe bonii, ɓe nafitortaa ɗe aduna e laakara; sabu waasireede ɓe gomɗinal Alla, ɓe alaa faabotooɗo ɓe duñna ɓe lepte ɗen.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• من أعظم ما يُكفِّر الذنوب ويقي عذاب النار الإيمان بالله تعالى واتباع ما جاء به الرسول صلى الله عليه وسلم.
Hino jeyaa e ko ɓuri mawnude e ko heefata junuubi, daɗnda lepte yiite: gomɗingol Alla Toowuɗo On, jokka kon ko Nulaaɓe ɓen addi (yo ɓe his).

• أعظم شهادة وحقيقة هي ألوهية الله تعالى ولهذا شهد الله بها لنفسه، وشهد بها ملائكته، وشهد بها أولو العلم ممن خلق.
Ko ɓuri mawnude e seeditagol, ko seedagol Rewegol Alla Toowuɗo On; ko ɗum waɗi si Alla Tigiri Seeditanii ɗum Hoore-Makko, Malaa'ika en kadi seedii ɗum, e ɓen ɓe O Tagi O yeɗi ganndal.

• البغي والحسد من أعظم أسباب النزاع والصرف عن الحق.
Bewre e haasidaaku, ko ko ɓuri mawnude e ko fooditirde runtaade e goonga.

أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُدۡعَوۡنَ إِلَىٰ كِتَٰبِ ٱللَّهِ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ وَهُم مُّعۡرِضُونَ
E a yi'aali, an Annabiijo, fiyaake alyahuuda ɓen ɓe Alla Okki geɓal e ganndal Tawreeta e kon ko nde tinndi e Annabaaku maa? Hiɓe noddee ruttagol e Deftere Alla Tawreeta nden no nde senndira hakkunde maɓɓe fii kon ko ɓe lurri e mu'un, refti fedde goo jeyaande e jannguɓe maɓɓe e hooreeɓe maɓɓe no ɗuurnoo huccana ñaawoore mayre; si tawii nde hawraa e mbeleeɗe maɓɓe. Haaniino ka tawata ɓe aaƴinoke jokkugol nde, nde ɓe laatotoo adotooɓe e ñaawitorgol nden.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖۖ وَغَرَّهُمۡ فِي دِينِهِم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Ngol runtagol e goonga kan ɗuurnoo ka, ko tawde ɓe laatinoke hiɓe nodditoo wonde yiite ngen meemataa ɓe ñalnde darngal si wanaa ɓelɗe seeɗa, refti non ɓe naata Aljanna. Ɗen sikke fefindiraaɗe ɗon fenaande e mehre hodiɓe, ɓe suusi Alla e diina Makko kan.
تفسیرهای عربی:
فَكَيۡفَ إِذَا جَمَعۡنَٰهُمۡ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِ وَوُفِّيَتۡ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
E ko hol no nimse maɓɓe wa'oyta? Ɗum wa'oyay ko ɓuri e bonde si Men Mooɓoyiiɓe fii hasbugol e Ñalaande nde sikke alaa e mun; nden woni ñalnde darngal. Woŋkii kala yoɓitee njoɓdi golle makki ko aldaa woo e tooñe ɗuytaneede moƴƴere mun maa ɓeydaneede bone mun.
تفسیرهای عربی:
قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِكَ ٱلۡمُلۡكِ تُؤۡتِي ٱلۡمُلۡكَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ ٱلۡمُلۡكَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُۖ بِيَدِكَ ٱلۡخَيۡرُۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Maaku yo Nulaaɗo, hara hiɗa maŋtora Joomi maaɗa mawninaa Mo: "Yaa An Laamɗo Jeyɗo laamu ngun fow ka aduna e ka laakara, Hiɗa Okka laamu ngun on Mo Muuyuɗaa e tagu Maa ngun, Ɓooraa ngu e on mo Muuyuɗaa, Hiɗa Teddina on mo Muuyuɗaa e maɓɓe, Hoyfinaa on mo Muuyuɗaa; Waɗiraa ɗum fow Ñeeñal e Nunɗal Maaɗa. Ko e Juuɗe Maaɗa An Tan, moƴƴere nden fow woni, ko An kadi woni Haaɗtanɗo kala huunde:
تفسیرهای عربی:
تُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَتُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِۖ وَتُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَتُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّۖ وَتَرۡزُقُ مَن تَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ
Hino jeyaa e kattanɗe Maaɗa, Naadugol ma jemma on nder ñalorma on; ñalorma on juutira ɗum. Naadaa kadi ñalorma on nder jemma on; jemma on juutira ɗum. E ko Yaltiŋtaa kon ko wuuri immorde e ko maayi; wano yaltingol gomɗinɗo immorde e keefeero, maa puɗi immorde e gabbe, e ko yaltiŋtaa maayuɗum immorde e ko wuuri; wano yaltugol keefero immorde gomɗinɗo, maa woofoonde immorde e gertogal. E ko Arsikataa on mo Muuyuɗaa arsike yaajuɗo, ko aldaa e hasboore maa limoore.
تفسیرهای عربی:
لَّا يَتَّخِذِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَلَيۡسَ مِنَ ٱللَّهِ فِي شَيۡءٍ إِلَّآ أَن تَتَّقُواْ مِنۡهُمۡ تُقَىٰةٗۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَإِلَى ٱللَّهِ ٱلۡمَصِيرُ
Wata on jogitor -onon muumini en, ɓee heeferaaɓe, yiɗɓe ɓe hiɗon wallabe e muuɗum, accon gomɗimɓe ɓen. Kala huuwuɗum, gomɗii o woɗɗondirii e Alla. Si wanaa nde huloton doole maɓɓe reŋtoron ɗum, haray ella alaa nde reŋtoɗon e bone maɓɓe, huuwondiron e maɓɓe no newori; hara hiɗon suuɗori ngayngu ngun hakkunde mon. Alla Hino Reŋtina on e Hoore Mun, hulee mo, wata on faggito ko O Tikkirana on. Ko faade ka Alla Kanko Tan woni ruttorde jeyaaɓe ɓen Ñalnde Darngal; fii yo O Yoɓu ɓe joɓdi kuuɗe maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ إِن تُخۡفُواْ مَا فِي صُدُورِكُمۡ أَوۡ تُبۡدُوهُ يَعۡلَمۡهُ ٱللَّهُۗ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Maaku an Annabiijo: "Si on suuɗo ko woni e ɓerɗe mon immorde e kon ko Alla Haɗi on; wano weldugol e heeferɓe ɓe, maa suuɗuɗon ɗum, kaŋko Alla Himo Anndi ɗum; hay e huunde suuɗaaki Mo. Himo Anndi kadi ko woni kon ka asamaanuuji e ka nder leydi. Alla ko Haaɗtanɗo kala huunde, O Roŋkaŋtaa hay e huunde.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• أن التوفيق والهداية من الله تعالى، والعلم - وإن كثر وبلغ صاحبه أعلى المراتب - إن لم يصاحبه توفيق الله لم ينتفع به المرء.
Wonde peewal e sawaaba ko ka Alla iwrata. E wonde kadi ganndal ngal, ko ngal hewtini jom-maggal woo e darja, si ngal jillaali e sawaaba immorde ka Allah, ngal nafataa jom-maggal.

• أن الملك لله تعالى، فهو المعطي المانع، المعز المذل، بيده الخير كله، وإليه يرجع الأمر كله، فلا يُسأل أحد سواه.
Wonde Laamu ngun ko Alla jey, ko kaŋko Okkata O Ɗawa ngu, Teddinoowo Hoyna; ko Juuɗe Makko moƴƴere nden fow woni, ko faade ka Moodi kadi fiyaake ɗen fow ruttotoo, hay e gooto lamditotaako Mo.

• خطورة تولي الكافرين، حيث توعَّد الله فاعله بالبراءة منه وبالحساب يوم القيامة.
Hulɓinagol weldude e heeferaaɓe ɓen; tawde Alla Kammbiranii huuwuɗo ɗum woɗɗitagol Mo e ñaawoyeede Ñalnde Darngal.

يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَمَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَبَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗاۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَٱللَّهُ رَءُوفُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Ñalnde Darngal, woŋkii kala taway golle makki kin immorde e moƴƴere; ɗum no ɓannaa ɗuytaaka, e kon ko ki golli immorde e bone; hiki yoloo sinno wonayno hakkunde makki e majje dummunne woɗɗuɗo. Hol no heɓirta on yela?! Alla No Reŋtina on e Hoore Mun, wata faggito bakkaatu ko O Tikkirana on. Alla ko Hilnotooɗo jeyaaɓe ɓen; ko ɗum waɗi si Mo Reŋtina ɓe Hulɓina ɓe.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Maaku an Nulaaɗo: "Si on laatike ko on yiɗuɓe Alla haqqan, jokkee kon ko mi addi; ko feeñi e ko wirnii e mun, dañon Giggol Alla, O Haforana on junubaaji mon". Alla ko Haforanoowo kala on tuubuɗo e jeyaaɓe Makko ɓen, Yurmeteeɗo ɓe.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Maaku an Nulaaɗo: "Ɗoftoree Alla e Nulaaɗo Makko on, ñemtinorgol yamirooje ɗen woɗɗitoo haɗaaɗi ɗin", si ɓe ɗuurnike ɗum, pellet, Allah yiɗaa heeferɓe lunndotooɓe yamirooje Makko ɗen kaŋko e Nulaaɗo Makko on.
تفسیرهای عربی:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰٓ ءَادَمَ وَنُوحٗا وَءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ وَءَالَ عِمۡرَٰنَ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
Pellet, Alla Suɓike Aadama (yo o his), O Yamiri Malaa'ika en Makko ɓe sujjani mo, O Suɓii kadi Nuuhu, O Waɗi mo adaaɗo Nuleede e yimɓe leydi ndin, O Suɓii kadi yimɓe Ibraahiima ɓen, O Waɗi Annabaaku ngun heddiingu e jurriiya maɓɓe, O Suɓii kadi yimɓe Imraana ɓen; O Suɓori ɓee ɗoo kala O Ɓurni ɓe e yimɓe jamaanu maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
ذُرِّيَّةَۢ بَعۡضُهَا مِنۢ بَعۡضٖۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Ɓee Annabaaɓe e jurriyaaji mun jaŋtaaɓe dow ɗoo, jokkunooɓe laawol mun, ko ɓe jurriiya yoga e maɓɓe iwde e yoga; ka bajjinɗingol Alla huuwa moƴƴuɗi, hiɓe ronindira teddule e ɓure. Alla ko Nanoowa jeewte jeyaaɓe Makko, Annduɗo kuuɗe maɓɓe; ko ɗum O Suɓoraŋta on mo O Muuyi e maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
إِذۡ قَالَتِ ٱمۡرَأَتُ عِمۡرَٰنَ رَبِّ إِنِّي نَذَرۡتُ لَكَ مَا فِي بَطۡنِي مُحَرَّرٗا فَتَقَبَّلۡ مِنِّيٓۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Jaŋto an Annbiijo, tuma nde debbo Imraana on yumma Maryama (yo ɓe his) wi'unoo: "Joomi an, min mi waɗɗinanii hoore-am nde mi waɗaŋta koo ko mi sowii ka reedu am fii heertinanaaɗum fii Maaɗa, rinɗinaaɗum e kala huunde; fii no ɗum kurkorano Maa kurkanoo Suudu Maa ndun, Jaɓanam ɗum, pellet, An ko A Nanoowo toraare am, Annduɗo annuyee am".
تفسیرهای عربی:
فَلَمَّا وَضَعَتۡهَا قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي وَضَعۡتُهَآ أُنثَىٰ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا وَضَعَتۡ وَلَيۡسَ ٱلذَّكَرُ كَٱلۡأُنثَىٰۖ وَإِنِّي سَمَّيۡتُهَا مَرۡيَمَ وَإِنِّيٓ أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ
Nde o jibinnoo boobo on, o wi'i himo ngaŋtinoo -tawde o yelinoke nde boobo on laatotoo gorel: "Joomi an, min mi jibinii mo deyel". Ko Alla ɓuri Anndude ko o jibini kon, gorko mo o joortinoo on laataaki wano debbo mo o yeɗaa on; ka doole e ka tagudi. "Min non, mi innii mo Maryama, min mi moolnorii Ma mo kaŋko e jurriiya makko on, immorde e seytaane raɗaaɗo e Yurmeende Maa".
تفسیرهای عربی:
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٖ وَأَنۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنٗا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّاۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيۡهَا زَكَرِيَّا ٱلۡمِحۡرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزۡقٗاۖ قَالَ يَٰمَرۡيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَاۖ قَالَتۡ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ إِنَّ ٱللَّهَ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٍ
Alla Jaɓirani mo takke makko ɗen jaɓannde moƴƴunde, O Ne'iri mo needi moƴƴundi, O Waɗi e makko ɓernde moƴƴuɓe ɓen e jeyaaɓe Makko ɓen, O Halfini mo Jakairaa'u (yo o his). Tuma kala nde Jakariyaa'u tawunoo mo ka rewirde, o tawdayno mo e arsike laaɓuɗo newiiɗo, O lamdoo oo debbo: "Hey Maryam, ko hoŋto oo arsike maa iwri?". O jaaboo mo: "Oo arsike ko ka Alla iwri", pellet, Alla no Arsika on mo O Muuyi; arsike yaajuɗo, ko aldaa e hasboore.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• عظم مقام الله وشدة عقوبته تجعل العاقل على حذر من مخالفة أمره تعالى.
Mawnugol Maqaaqu Alla On e tiiɗugol lepte Makko ɗen, hino waɗa marɗo haqqille on reŋtoo lunndagol Yamirooje Makko ɗen.

• برهان المحبة الحقة لله ولرسوله باتباع الشرع أمرًا ونهيًا، وأما دعوى المحبة بلا اتباع فلا تنفع صاحبها.
Seedee yiɗugol Alla ngol haqqan Kaŋko e Nulaaɗo Makko on; ko jokkugol ko O Yamiri, woɗɗitoo ko O Haɗi. Si wanaa ɗum, nodditagol ngol roŋka jokkude nafataa joomi-mun.

• أن الله تعالى يختار من يشاء من عباده ويصطفيهم للنبوة والعبادة بحكمته ورحمته، وقد يخصهم بآيات خارقة للعادة.
Wonde Alla Suɓoray on mo O Muuyi e jeyaaɓe Makko ɓen fii Annabaaku e Dewal; Ñeeñal e Yurmeende Makko, Himo Heertiniraɓe maandeeji ɗi woowaaka.

هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُۥۖ قَالَ رَبِّ هَبۡ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةٗ طَيِّبَةًۖ إِنَّكَ سَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
Ko tuma nde Jakariraa'u tinunoo Arsike Alla On e Marayama geɗal Imraana, o tiniri ɗum no woowiraaka e ko Alla Arsika kon; O joortii nde Alla Arsikata mo ɓiɗɗo e alhaali (toowugol duuɓi e ndimaru debbo makko) mo o fewndodi, o maaki: "Joomi am, Yeɗam ɓiɗɗo laaɓuɗo, pellet, An ko A Nanoowo toraare on toriiɗo Mo, Jaabinanoowo Mo".
تفسیرهای عربی:
فَنَادَتۡهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَهُوَ قَآئِمٞ يُصَلِّي فِي ٱلۡمِحۡرَابِ أَنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحۡيَىٰ مُصَدِّقَۢا بِكَلِمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَسَيِّدٗا وَحَصُورٗا وَنَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Malaai'ka en noddi mo fewndo ko o darinoo ka rewirde himo juula, ɓe wi'ani mo: "Alla no Wewlinire ɓiɗɗo wi'eteeɗo Yahyaa, no jeyaa e ko o sifiori: goongingol Konngol immorde ka Alla -ngol woni Iisaa ɓiɗɗo Maryama on-; tawde o tagiraama tagudi heeriindi e Yamiroore Alla. On ɓiɗɗo wonay koohoojo yimɓe mun ka ganndal e ka dewal, reenoowo hoore-mun e tuuyooji rewɓe, e ɓadaade ɓe, o laatoo kadi Annabaajo jeyaaɗo e moƴƴuɓe ɓen.
تفسیرهای عربی:
قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَٰمٞ وَقَدۡ بَلَغَنِيَ ٱلۡكِبَرُ وَٱمۡرَأَتِي عَاقِرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكَ ٱللَّهُ يَفۡعَلُ مَا يَشَآءُ
Nde malaa'ika en wewlinirnoo Jakariyaa'u [heɓugol] Yahyaa, o maaki: "Joomi an, hol no ɓiɗɗo laatoraŋta lam ɓaawo nde mi nawyi, debbo am on ko dimaro mo jibiŋtaa?". Alla Daali himo Jaaboo mo: "Ko wano Yahyaa tagiraa non e dow nayeegu maa e damaroyaagal debbo maa on, woni ko Alla Tagirta kon ko O Muuyi no woowiraaka; sabu Alla ko Haaɗtanɗo kala huunde, Himo Huuwira Ñeeñal e Anndal Makko, ko O Muuyi".
تفسیرهای عربی:
قَالَ رَبِّ ٱجۡعَل لِّيٓ ءَايَةٗۖ قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ ٱلنَّاسَ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمۡزٗاۗ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ كَثِيرٗا وَسَبِّحۡ بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِبۡكَٰرِ
Jakariiyaa'u maaki: "Joomi am, Waɗanam maande nde anndira sowagol debbo am on immorde e am". Alla Daali: "Maande maa nden, ko: nde a waawataa yeewtidude e yimɓe ɓen ɓalɗe tati e jemmaaji mun; si wanaa e sappagol joopoo, hara non ella woo heɓaa ma. Hebbinor jaŋtagol Innde Alla, subbunhinano-ɗaa Mo ka sakkitoode nyalawma e ka arannde mayre".
تفسیرهای عربی:
وَإِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰكِ وَطَهَّرَكِ وَٱصۡطَفَىٰكِ عَلَىٰ نِسَآءِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Jaŋto an Nulaaɗo, tuma nde Malaa'ika en wi'annoo Maryama (yo ho his): "Pellet, Alla Suɓorike ma ko siforɗaa kon sifaaji yettiniiɗi, O Laɓɓin maa e ɗuytaare, O Suɓi maa e rewɓe winndere nden fewndo maa".
تفسیرهای عربی:
يَٰمَرۡيَمُ ٱقۡنُتِي لِرَبِّكِ وَٱسۡجُدِي وَٱرۡكَعِي مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ
Hey Maryama, Juutin daragol ngol ka julde, sujjanaa Joomi maa, ruƴƴanaa Mo wondude e ruƴƴooɓe jeyaaɓe Makko moƴƴuɓe ɓen.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهِ إِلَيۡكَۚ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يُلۡقُونَ أَقۡلَٰمَهُمۡ أَيُّهُمۡ يَكۡفُلُ مَرۡيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ
Ko jaŋtoo koo e kaaruuji Jakariyaa'u e Maryama (yo ɓe his); immorde e kabaruuji wirniiɗi, ɗi Men Wahyina e maaɗa an Nulaaɗo. A tawanooka e ɓen jannguɓe moƴƴuɓe nde ɓe wennjondiraynoo fii anndugol on jojjuɗo e ne'ugol Maryama, haa ɓe gerdi non "urba=kuraaje"; ɓe weddii karambi maɓɓe, karambol Jakariyaa'u ngol fooli (yo o his).
تفسیرهای عربی:
إِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٖ مِّنۡهُ ٱسۡمُهُ ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ وَجِيهٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
Jaŋto an Nulaaɗo, nde Malaa'ika en wi'unoo: "Hey Maryama, Alla no Wewlinire ɓiɗɗo mo alaa baaba, ko e Konngol Alla o tagirtee; Alla Daalanay mo: "Laato", o laatora Duŋayee Alla On ɓiɗɗo, innde on ɓiɗɗo ko: Meema-sella Iisaa geɗal Maryama, jogiiɗo teddungal mawngal aduna e laakara, jeyaaɗo kadi e ɓaɗtinaaɓe ɓen ka Alla Toowuɗo On".
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• عناية الله تعالى بأوليائه، فإنه سبحانه يجنبهم السوء، ويستجيب دعاءهم.
Wonde Alla Toowuɗo On na toppito waliyaaɓe Makko ɓen, Kaŋko Seniiɗo On Himo Daɗnda ɓe bone, O Jaabina toraaje maɓɓe.

• فَضْل مريم عليها السلام حيث اختارها الله على نساء العالمين، وطهَّرها من النقائص، وجعلها مباركة.
Ɓural Maryama (yo o his); tawde Alla Suɓike mo e rewɓe winndere nden, O Laɓɓini mo e ɗuytaare, O Waɗi mo barkinɗo.

• كلما عظمت نعمة الله على العبد عَظُم ما يجب عليه من شكره عليها بالقنوت والركوع والسجود وسائر العبادات.
Wonde, Ko no Neema Alla On mawniri woo e jeyaaɗo on, o haaniri yettirde Mo e Majji; o yettira Mo ruƴƴugol sujja, e denndaangal dewe ɗen.

• مشروعية القُرْعة عند الاختلاف فيما لا بَيِّنة عليه ولا قرينة تشير إليه.
Wonde "urba=kuraaje" no shar'inaa, si luutondiral yanii e huunde nde alaa maane joopotoonde faade e mum.

وَيُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗا وَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Himo yeewtida e yimɓe ɓen ka penuyaagal makko ado o waawude haala, o yeewtida e maɓɓe kadi tuma on mawni o timmini sagatalaaku makko: o yeewta ɓe ko moƴƴaŋta ɓe diina e aduna, ko o jeyaaɗo kadi e moƴƴuɓe ɓen ka haala mun e ka kuuɗe mun.
تفسیرهای عربی:
قَالَتۡ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي وَلَدٞ وَلَمۡ يَمۡسَسۡنِي بَشَرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكِ ٱللَّهُ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ إِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
Maryama wi'i no ŋalɗi no o dañirta ɓiɗɗo o resaaka: "Hol no ɓiɗɗo laatoraŋta lam, ɓanndiŋke ɓaɗtoraaki lam no dagori maa no harmiri?! Laamɗo On Daalani mo: "Ko wano Alla Tagiran maa non ɓiɗɗo mo alaa baaba, O Tagirta kon ko O Muuyi; no woowiraaka. Si O Faandike fiyaake, O Daalanay mo: "Laato", nde laatoo; hay huunde roŋkiŋtaa Mo".
تفسیرهای عربی:
وَيُعَلِّمُهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
Himo Anndina mo Deftere nden e peewal ngal ka konngol e ka kuugal, O Anndina mo kadi Tawreeta Jippinaande nden e Muusaa (yo o his), O Anndina mo kadi Linnjiila Jippinoyteende nden e makko.
تفسیرهای عربی:
وَرَسُولًا إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنِّي قَدۡ جِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ أَنِّيٓ أَخۡلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ وَأُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأۡكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
O Waɗa mo kadi Nulaaɗo e ɓiɗɓe Israa'iila en, o maakana ɓe: "Min, ko mi Nulaaɗo Alla e mooɗon, gomɗii mi addanii on maande tinndinoonde e goongugol Annabaaku am, nden woni: wonnde miɗo mbaandinana on imorde e loopal, ko wa'i wa sonndu, mi wutta e mun woŋta sonndu e Duŋayee Alla, miɗo sellina kadi heɓaaɗo e mbumɗam o yi'a, e o ñawɗo ñawu ndiyam o heɓta ɓanndu makko ndun ko o hisuɗo, miɗo wuurnita kadi maayɓe. Ɗum ɗon fow ko e Duŋayee Alla. Miɗo humpita on kadi ko ñaamoton e ko maroton ka cuuɗi mo'on immorde e ñaametee. No e ɗii fiyakuuji jaŋtaaɗi, mawɗi ɗi neɗɗo haaɗtanaaka ɗoo, maande ɓannginnde wonnde ko mi Nulaaɗo Alla e mo'on, si on laatike faandiiɓe gomɗinal, goonginooɓe ɓanngannduyee.
تفسیرهای عربی:
وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي حُرِّمَ عَلَيۡكُمۡۚ وَجِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Mi arii on kadi, miɗo goongina kon ko Jippinaa adii lam, immorde e Tawreeta. Mi arii on fii daginanngol on yoga e kon ko harmunoo e mon; ko hoynanngol on. Mi addani on hujja ɓannginɗo sellugol ko mi yeewti on. Hulee Alla ciinon Yamirooje Makko woɗɗitoɗon Haɗooje Makko, ɗoftoɗon lam e ko mi noddata on e mu'un.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
Tawde ko Alla Woni Joomi am e Joomi mon, ko Kaŋko Tan hanndi e ɗofteede hulee, hulee Mo Kaŋko Tan. Ko ko mi yamiri on koo e rewugol Alla hula Mo, woni laawol focciingol ngol.
تفسیرهای عربی:
۞ فَلَمَّآ أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنۡهُمُ ٱلۡكُفۡرَ قَالَ مَنۡ أَنصَارِيٓ إِلَى ٱللَّهِۖ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ نَحۡنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Tuma nde Iissa (jom kisiyee on) anndunoo e maɓɓe haɓɓitagol e keeferaaku ngun, o maakani ɓiɓɓe Israa'iila en: "Ko hommbo wallata lam noddugol e diina Alla kan?" Laaɓuɓe jokkuɓe mo ɓen wi'i: "Menen ko men wallooɓe e diina Alla kan, men gomɗinii Alla men jokkii ma, seedo an Iisaa, wonnde meɗen jebbilanii Alla e rewugol Mo ɗoftoo Mo".
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• شرف الكتابة والخط وعلو منزلتهما، حيث بدأ الله تعالى بذكرهما قبل غيرهما.
Wonnde binndol ko ko teddi, darja mun toowi; tawde Allaahu Toowuɗo On Fuɗɗorii jaŋtorgol ɗum ado huunde kala.

• من سنن الله تعالى أن يؤيد رسله بالآيات الدالة على صدقهم، مما لا يقدر عليه البشر.
Hino jeyaa e Sunnaaji Alla, Semmbinirgol Nulaaɓe Makko ɓen maandeeji tinndinooji e goonga maɓɓe kan; maandeeji ɗi neɗɗo haaɗtanaa.

• جاء عيسى بالتخفيف على بني إسرائيل فيما شُدِّد عليهم في بعض شرائع التوراة، وفي هذا دلالة على وقوع النسخ بين الشرائع.
Iisaa (jom kisiyee) arii hoynangol ɓiɗɓe Israa'iila ɓen kon ko ɓe saɗtinananoo e yoga e sariyaaji Tawreeta. Ɗum no tindina wonnde sariyaji ɗin no momtindira.

رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Haawaariyaŋko en wi'i kadi: "Joomi amen, men gomɗinii kon ko Jippinɗaa immorde e Linnjiila, men jokkii kadi Iisaa (yo o his), waɗdu men e ɓen seediiɓe goonga, gomɗimɓe Ma e Nulaaɓe Maaɗa".
تفسیرهای عربی:
وَمَكَرُواْ وَمَكَرَ ٱللَّهُۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ
Yedduɓe ɓen e ɓiɗɓe Israa'iila fewji fii warugol Iisaa (yo o his), Alla Kadi Fewjani ɓe O Acci ɓe e majjere maɓɓe, O Nanndiŋtini Iisaa e gorko goo. Ko Alla Ɓuri Moƴƴude e fewjooɓe ɓen; tawde alaa ɓurɗo Mo tiiɗude e fewjanngol ayɓe Makko ɓen.
تفسیرهای عربی:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَىٰٓ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَجَاعِلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوكَ فَوۡقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ فِيمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Alla Kadi Fewjani ɓe tuma nde O Daalannoo Iisaa (yo o his): "Hey Iisaa, Min ko Mi Ƴettitoowo ma hara a maayaa, Mi ɓamte ɓanndu ndun e ruuhu on ka Am, Mi Daɗnde soɓe yedduɓe ɓen Mi Woɗɗiŋtine ɓe, Mi Waɗa ɓen jokkuɓe ma ka diina goonga (no e ɓen, gomɗimɓe Muhammadu ɓen yo o his), e hoore ɓen yedduɓe ma haa Ñalnde Darngal, e dow teddungal. Refti ko faade ka Am Min Tun woni ruttorde mo'on Ñalnde Darngal, Mi Ñaawira hakkunde mo'on goonga, kon ko laatino-ɗon hiɗon luutondira e mu'un.
تفسیرهای عربی:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَأُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Ammaa non ɓen yedduɓe on goonga mi addan-ɗaa ɓe,Mi Lepta ɓen ɗon leptira ɓe muusuɗe ka aduna Warugol ɓe Hoyfina ɓe ekn,ka laakara kan,ko lepte yiite.Alanaaɓe faabotooɓe duñana ɓe lepte ɗen.
تفسیرهای عربی:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ammaa ɓen gomɗimɓe ma e goonga mo addanɗaaɓe on, ɓe golle golle-moƴƴe: immorde e juulugol, jakka, hoora, e jokkere enɗam, ekn, pellet, Alla Yoɓiray ɓe baraaji golle maɓɓe ɗen no timmiri; huunde ɗuytetaako e mun. Ndee yeewtere fii jokkuɓe "Almasiihu" on ado Nuleede Muhammadu (on mo jam e kisiyee woni e mun on); mo Almasiihu on tigiri wewlini fii mun. Alla Yiɗaa tooñooɓe ɓen, no jeyaa ko ɓuri mawnude e tooñe, kafidugol e Alla Toowuɗo On, fenna Nulaaɓe Makko ɓen.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ نَتۡلُوهُ عَلَيۡكَ مِنَ ٱلۡأٓيَٰتِ وَٱلذِّكۡرِ ٱلۡحَكِيمِ
Koo ko men janngaŋta maa e kumpite Iisaa (yo o his), immorde e aayeeje ɓaŋnguɗe tinndinooje e sellugol kon ko Mi Jippini e Maaɗa; ko Jaŋtoore gomɗuɓe ɓen, Ñeññaande nde mehre alaa e mun.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِندَ ٱللَّهِ كَمَثَلِ ءَادَمَۖ خَلَقَهُۥ مِن تُرَابٖ ثُمَّ قَالَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
Pellet tagudu Iisaa ndun (yo o his) ka Alla, no wa'i wa tagudu Aadama ndun e mbummbuldi; ko aldaa e Neene e Baaba, Alla Daalan mo tun: "Laato ɓanndiŋke!" o laatori no Alla Toowuɗo On Faandori non. Hol no ɓe aaƴorta wonnde ko o reweteeɗo e hoore hujja tagireede mo ko aldaa e Baaba, himɓe jannga kadi wonnde Aadama ko ɓanndiŋke; ɗum e wonnde o tagiraama ko aldaa e Neene e Baaba?!
تفسیرهای عربی:
ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
Goonga ka sikke alaa e mu'un kan fii Iisaa (yo his), ko kan Jippinaa e maaɗa immorde e Joomi ma'a, wata a laatodu e sikkitiɓe murtuɓe ɓen; si ko woni, tabitu e goonga maa kan.
تفسیرهای عربی:
فَمَنۡ حَآجَّكَ فِيهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ فَقُلۡ تَعَالَوۡاْ نَدۡعُ أَبۡنَآءَنَا وَأَبۡنَآءَكُمۡ وَنِسَآءَنَا وَنِسَآءَكُمۡ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمۡ ثُمَّ نَبۡتَهِلۡ فَنَجۡعَل لَّعۡنَتَ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰذِبِينَ
Kala wennjuɗo an nulaaɗo, immorde e Annasaara en, e fiyaake Iisaa, aaƴiiɗo wonnde on wanaa jeyaaɗo Alla; ɓaawo kon ko aru-maa e ganndal sellungal fii makko, maakaŋɓe: "Aree nodden ko tawdee, ɓiɗɓe amen e ɓiɗɓe mo'on, rewɓe amen e rewɓe mo'on, ko'e amen e ko'e mo'on, mooɓondiren en fow, refti ñaagoren Alla toraare nde O Jippiŋta kuddi Makko ndin e hoore fenooɓe ɓen e amen e mo'on".
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• من كمال قدرته تعالى أنه يعاقب من يمكر بدينه وبأوليائه، فيمكر بهم كما يمكرون.
No jeyaa e timmoode Kattal Alla Toowuɗo On, tawde O Leptay ɓen fewjanooɓe Diina Makko kan e waliyaaɓe Makko ɓen, O Fewja fii maɓɓe no ɓe fewjirta non.

• بيان المعتقد الصحيح الواجب في شأن عيسى عليه السلام، وبيان موافقته للعقل فهو ليس بدعًا في الخلقة، فآدم المخلوق من غير أب ولا أم أشد غرابة والجميع يؤمن ببشريته.
Ɓanngingol finnde sellunde nden waɗɗiinde nden e ɓaŋnge Iisaa (yo o his), holla kadi haqqille no jaɓi ɗum, e wonnde wanaa o fuɗɗorde ka tagu; Aadama ko tagiraaɗo ko aldaa e Yumma e Ben, fiyaake on ɗon on no ɓuri haawnaade, kono fow hino gomɗini neɗɗiŋkeyaagal makko ngal.

• مشروعية المُباهلة بين المتنازعين على الصفة التي وردت بها الآية الكريمة.
Shar'inegol "urba =hudaade" hakkunde luutondirɓe, wano ɗum joliri non ka aaya tedduɗo.

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡقَصَصُ ٱلۡحَقُّۚ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Pellet koo ko jaŋtanaɗaa ɗoo fii Iisaa (yo o his), ko ɗum woni kumpital sellungal ngal fenaande e sikke jillaa e mun. Reweteeɗo e goonga alaa si wanaa Alla Tan, pellet, Alla ko Kaŋko Woni Fooluɗo e Laamu Makko, Ñeeñuɗo e Toppitagol fiyakuuji Tagu Makko.
تفسیرهای عربی:
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ
Si ɓe ɗuurnike kon ko addu-ɗaa, ɓe jokkaali ma; ɗum ko bone maɓɓe, Alla non ko Annduɗo bonnooɓe ɓen ka leydi, O Yoɓitoyaɓe ɗum.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۭ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ أَلَّا نَعۡبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَلَا نُشۡرِكَ بِهِۦ شَيۡـٔٗا وَلَا يَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُولُواْ ٱشۡهَدُواْ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Maaku an Nulaaɗo: "Aree onon yimɓe Defte immorde e Alyahuuda e Annasaara, mooɓondiren e konngol gootol nunɗungol ngo foteten e mun : ko nde bajjinɗinaŋten Alla dewal ngal; hara en kafidaali Mo hay e gooto, no on foti woo e martaba, wata yoga e me'en kadi jogitor yoga, joomiraaɓe reweteeɓe ɗoftee ko woori Alla". Si ɓe huccitii e ndun noddaandu goonga e nunɗal, wi'anee ɓe onon Muumini en: "Seeditee wonnde menen men jebbilanike Alla ɗoftoragol Mo dewal".
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَمَآ أُنزِلَتِ ٱلتَّوۡرَىٰةُ وَٱلۡإِنجِيلُ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِهِۦٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Ko onon yo yimɓe Defte, e ko wennjaŋton fii diina Ibraahiima kan (yo o his)? Alyahuuda aaƴike wonnde Ibraahiima ko yahuudaajo, Annasaara kadi aaƴii wonnde ko annasaaraajo. Hiɗon anndi non wonde Alyahuuda e Annasaara feeñaali si wanaa ɓaawo nde faatii, e on haqqilataa fahmon mehre haala mo'on e faljere aaƴannde mo'on?!
تفسیرهای عربی:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ حَٰجَجۡتُمۡ فِيمَا لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيۡسَ لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَأَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
Hey mon onon yimɓe Defte, on wennjii Annabiijo on mo jam e kisiyee woni e mun, e huunde nde anndal woodani on immorde e fiyaaku diina mo'on e ko Jippinaa e mo'on. E ko wennjaŋton e huunde nde anndal alanaa on e mu'un e fiyaake Ibraahiima e diina makko, kon ko alaa e Defte mo'on, wanaa kadi Annabaaɓe mo'on addi ɗum?! Alla No Anndi fiyakuuji ɗin e ko wirnii e majji, onon on anndaa.
تفسیرهای عربی:
مَا كَانَ إِبۡرَٰهِيمُ يَهُودِيّٗا وَلَا نَصۡرَانِيّٗا وَلَٰكِن كَانَ حَنِيفٗا مُّسۡلِمٗا وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Annabi ibraahiima laatanooki e diina Alyahuuda wanaa kadi diina Annasaara, si ko woni, o laatinoke ooñiiɗo e diina mehre, jebbilaniiɗo Alla bajjiɗini Mo, o laatanooki jeyaaɗo e kafidanooɓe Alla ɓen; wano shirkooɓe aarabeeɓe ɓen aaƴoraynoo wonnde ko e diina makko ɓe woni.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ أَوۡلَى ٱلنَّاسِ بِإِبۡرَٰهِيمَ لَلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا ٱلنَّبِيُّ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۗ وَٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ko ɓuri hanndude e yimɓe ɓen dammbitorgol Ibraahiima : ko ɓen jokkuɓe kon ko o addi e jamaanu makko, ko ɓuri hanndude e yimɓe ɓe ɗum kadi, ko oo Annabiijo Muhammadu (jom kisiyee), e ɓen gomɗimɓe mo e ɗee mofte. Alla ko Walloowo Reena gomɗimɓe Mo ɓen.
تفسیرهای عربی:
وَدَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَوۡ يُضِلُّونَكُمۡ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Fedde goo e yimɓe Defte ɓen no yeloo nde ɓe majjiŋta on e goonga ka Alla fewniri on e mun; onon Muumini en, kono ɓe majjiŋtaa si wanaa ko'e maɓɓe; sabu etagol ɓe majjingol Muumini en, ɓeydataa ɓe si wanaa majjere, kono ɓe anndaa ɓattane kuuɗe maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَأَنتُمۡ تَشۡهَدُونَ
Hey mon yimɓe Defte, immorde e Alyahuuda e Annasaara, e ko yeddaŋton Aayeeje Alla Ɗe O Jippini e mooɗon; e kon ko Ɗe Tinndiŋta e Annabaaku Muhammadu on mo jam e kisiyee woni e mun, hara onon ko on seediiɓe goonga kan joopaa fii mun ka Defte mo'on?!
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• أن الرسالات الإلهية كلها اتفقت على كلمة عدل واحدة، وهي: توحيد الله تعالى والنهي عن الشرك.
Wonnde Nule Alla Ɗen denndaangal, hino fottani e konngol nunɗal gootol, ngol woni: Bajjinɗingol Alla Toowuɗo On haɗa kafidugol Mo ka dewal.

• أهمية العلم بالتاريخ؛ لأنه قد يكون من الحجج القوية التي تُرَدُّ بها دعوى المبطلين.
Nafoore ganndal taariika; sabu ɗum wona laawol dallinorngol tiiɗungol ko no ruttiree aaƴanɗe mehreebe.

• أحق الناس بإبراهيم عليه السلام من كان على ملته وعقيدته، وأما مجرد دعوى الانتساب إليه مع مخالفته فلا تنفع.
Ko hanndude e Ibraahiima (yo o his): ko ɓen laatinooɓe e diina makko kan. Ammaa nodditorgol dammɓe ɗen e makko hara no lunndii mo, ɗum nafataa.

• دَلَّتِ الآيات على حرص كفرة أهل الكتاب على إضلال المؤمنين من هذه الأمة حسدًا من عند أنفسهم.
Aayeeje ɗen no tinndina hittingol yimɓe Defte ɓen e majjingol gomɗimɓe ɓen e ɗee mofte, hiɓe immora ngañanaandi maɓɓe.

يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَلۡبِسُونَ ٱلۡحَقَّ بِٱلۡبَٰطِلِ وَتَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
Ko onon yo yimɓe Defte, e ko jillaŋton kan goonga jippinaaka ka Defte mo'on e meh-re mon, hiɗon suuɗa kadi ko woni e Ɗen Defte immorde e goonga e peewal; wano sellugol Annabaaku Muhammadu on mo jam e kisiyee woni e mun, hara non hiɗon anndi goonga kan senndindiri ka e mehre nden senndindiri peewal e majjere?!
تفسیرهای عربی:
وَقَالَت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامِنُواْ بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَجۡهَ ٱلنَّهَارِ وَٱكۡفُرُوٓاْ ءَاخِرَهُۥ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
Fedde goo jeyaande e karamokooɓe Alyahuuda en wi'i: "Gomɗinee ka feññi ɗon, ndee Qur'aanaare Jippinaande e gomɗimɓe ɓen ka arannde ñallal, yeddon ɗum ka sakkitorde mayre; bela jo'o ɓe sikkitoray diina maɓɓe kan sabu yeddugol mon ngol ɓaawo nde gomɗinɗon, ɓe yiltitoo hiɓe wi'ia: ko kamɓe ɓuri men anndu Defte Alla Ɗen, ɓe yiltike e ɗum.
تفسیرهای عربی:
وَلَا تُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمۡ قُلۡ إِنَّ ٱلۡهُدَىٰ هُدَى ٱللَّهِ أَن يُؤۡتَىٰٓ أَحَدٞ مِّثۡلَ مَآ أُوتِيتُمۡ أَوۡ يُحَآجُّوكُمۡ عِندَ رَبِّكُمۡۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡفَضۡلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
Ɓe wi'i kadi: "Wata on gomɗin jokkon si wanaa on jokkunooɗo diina mo'on". Maaku an Nulaaɗo: "Pellet, feewugol e goonga ngol, ko Peewal Alla ngal, wanaa kon ko wonɗon e mu'un e penaale". [Ko kulol fii] wata goɗɗo goo yeɗe e ɓural yeru ngal ngal yeɗaɗon, maa kulol wennjiroygol on ɗum ka Joomi mooɗon si on qirritike kon ko Jippinaa e maɓɓe. Maaku an Nulaaɗo: "Ɓural ngal ko Juuɗe Alla woni, Himoye Yeɗa ngal on Mo O Muuyi e jeyaaɓe Makko ɓen, ngal Ɓural heertinaa ki mofte ɗawa goɗɗe". Pellet, Alla ko Yaajuɗo Ɓural, Annduɗo on hannduɗo e Maggal.
تفسیرهای عربی:
يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
Himo Hertinana Ɓural Makko ngal on Mo O Muuyi e Tagu Makko ngun: O Teddinira ontigi peewal e Annabaaku e noone e dokke. Alla ko Jom Ɓural Mawngal, ngal alaa hattoode.
تفسیرهای عربی:
۞ وَمِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مَنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِقِنطَارٖ يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِدِينَارٖ لَّا يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ إِلَّا مَا دُمۡتَ عَلَيۡهِ قَآئِمٗاۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَيۡسَ عَلَيۡنَا فِي ٱلۡأُمِّيِّـۧنَ سَبِيلٞ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
No e yimɓe Defte ɓen, on mo halfiŋtaa jawdi ɗuuɗundi, on jonnitire ndi no timmiri; no e maɓɓe kadi, on mo halfiŋtaa jawdi seeɗa, on jonnitataa ma ndin si wanaa si dariɗaa ŋaŋŋanɗaa mo. Ɗum non, ko ɓe wi'irii sikke maɓɓe bonɗe: "Bakkaatu alanaa men e ñaamugol jawle Aarabeeɓe ɓen; sabu Alla Daginanii men ɗum", hiɓe taƴa nde fenaande takka e Alla hara hiɓe anndi fefindagol maɓɓe ngol.
تفسیرهای عربی:
بَلَىٰۚ مَنۡ أَوۡفَىٰ بِعَهۡدِهِۦ وَٱتَّقَىٰ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
Oo'o, huunde nde wanaa non aayordon nih, si ko woni, kala on hunnuɗo ahadi mu'un ndin e Alla: imoorde e gomɗingol Mo e Nulaaɓe Makko ɓen, o hunni ahadi makko ndin hakkunde makko e yimɓe ɓen o totti hoolaare, o huliri Alla jokkugol Yamirooje Makko woɗɗitoo Haɗaaɗi Makko; pellet, Alla no Yiɗi ɓen hulooɓe, O Yoɓitiroyayɓe ɗum ko ɓuri mawnude e mbarjaari.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشۡتَرُونَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ وَأَيۡمَٰنِهِمۡ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Ɓen waɗtitirayɓe Wasiyee Alla -Mo O Wasiyoriɓe jokkugol kon ko O Jippini ka Deftere Makko O Nuliri ɗum Nulaaɓe Makko ɓen- e woondooje maɓɓe ɗe ɓe woondiri hunnugol ahadi Alla ndin; hiɓe waɗtitira ɗen woondooje e ngostiigu piiyon aduna famɗukoy, geɓal alaa ɓen e moƴƴere laakara, Alla Yeewtidoytaa e maɓɓe ko welata ɓe, O Ndaaroytaa ɓe ndaarɗe yurmeende Ñalnde Darngal, hino woodani ɓe lepte muusuɗe.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• من علماء أهل الكتاب من يخدع أتباع ملتهم، ولا يبين لهم الحق الذي دلت عليه كتبهم، وجاءت به رسلهم.
Hino karamokooɓe yimɓe Defte ɓen, ɗaynayɓe jokkooɓe diina maɓɓe kan; ɓe laɓɓinaŋtaa ɓen goonga ka Defte maɓɓe ɗen tinndiŋta e mun, Nulaaɓe maɓɓe kadi ardi e ɗum.

• من وسائل الكفار الدخول في الدين والتشكيك فيه من الداخل.
No jeyaa e ɗate heeferɓe ɓen, naadugol sikke e diina kan.

• الله تعالى هو الوهاب المتفضل، يعطي من يشاء بفضله، ويمنع من يشاء بعدله وحكمته، ولا ينال فضله إلا بطاعته.
Ko Allaahu Toowuɗo On woni Yeɗoowo Tedduɗo, Himo Yeɗa Ɓural Makko ngal on Mo O Muuyi, O Ɗawira ngal -Nunɗal e Ñeeñal Makko- on Mo O Muuyi. Ɓural Makko heɓortaa si wanaa ɗoftagol Mo.

• كل عِوَضٍ في الدنيا عن الإيمان بالله والوفاء بعهده - وإن كان عظيمًا - فهو قليل حقير أمام ثواب الآخرة ومنازلها.
Kala ko waɗtitiraa ka aduna ɗoo e gomɗinal Alla maa hunnugol ahadi Makko ndin -hay si ɗum no mawni-, eɓɓondiraa e moƴƴere laakara nden.

وَإِنَّ مِنۡهُمۡ لَفَرِيقٗا يَلۡوُۥنَ أَلۡسِنَتَهُم بِٱلۡكِتَٰبِ لِتَحۡسَبُوهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَمَا هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
No e Alyahuuda en, ɓen waylirooɓe ɗemɗe maɓɓe ɗen jaŋtagol ko jeyaaka e Tawreetaare Jipporiinde nden ka Alla, fii no sikkiron ko Tawreeta ɓe woni e janngude, ɗum le jeyaaka e Tawreeta, si ko woni, ko penaale e fefinadaare maɓɓe e hoore Alla, hiɓe wi'a: "Ko men jaŋgata koo, ko ka Alla iwri", ɗum le wanaa ka Alla iwri, hiɓe taƴa penaale takka e Alla hara non hiɓe anndi penaale maɓɓe hoore Alla e Nulaaɓe Makko ɓen.
تفسیرهای عربی:
مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤۡتِيَهُ ٱللَّهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُواْ عِبَادٗا لِّي مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن كُونُواْ رَبَّٰنِيِّـۧنَ بِمَا كُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ وَبِمَا كُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ
Haananaa neɗɗaŋke on nde Okkata mo Deftere Jipporiinde ka Makko, O Arsike on ganndal e fahmu, O Suɓora mo Annabaaku; refti on wi'ana yimɓe ɓen: "Laatee jeyaaɓe am ko woori Alla", si ko woni, yo o wi'u ɓe: "Laatee jannguɓe gollirooɓe ne'ira yimɓe ɓen, moƴƴia fiyakuuji maɓɓe; sabu ko jannginirton kon Deftere Jippinanaande yimɓe ɓe, e ko laatinoɗon hiɗon janngira hunnjoo fahma".
تفسیرهای عربی:
وَلَا يَأۡمُرَكُمۡ أَن تَتَّخِذُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ أَرۡبَابًاۚ أَيَأۡمُرُكُم بِٱلۡكُفۡرِ بَعۡدَ إِذۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Haananaa mo kadi nde o yamirta on jogitorgol Malaa'ika en e Annabaaɓe ɓen reweteeɓe ko woori Alla. Hara daganto mo yamirgol on yeddugol Alla ɓaawo nde wonɗon jebbilaniiɓe mo?!
تفسیرهای عربی:
وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ لَمَآ ءَاتَيۡتُكُم مِّن كِتَٰبٖ وَحِكۡمَةٖ ثُمَّ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مُّصَدِّقٞ لِّمَا مَعَكُمۡ لَتُؤۡمِنُنَّ بِهِۦ وَلَتَنصُرُنَّهُۥۚ قَالَ ءَأَقۡرَرۡتُمۡ وَأَخَذۡتُمۡ عَلَىٰ ذَٰلِكُمۡ إِصۡرِيۖ قَالُوٓاْ أَقۡرَرۡنَاۚ قَالَ فَٱشۡهَدُواْ وَأَنَا۠ مَعَكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Jaŋto an Nulaaɗo, tuma nde Alla Nanngunoo ahadi teŋtinaandi ndin e Annabaaɓe ɓen, O Daalani ɓe: "Nami woo no mi Okkiri on Deftere nde mi Jippiŋta e mooɗon, e fahmu mo Mi Anndiŋta on, goɗɗo e mo'on yottii darja woo, refti Nulaaɗo ari on immorde e Am -on woni Muhammadu jom kisiyee-, goonginɗo nden Deftere e fahmu wonɗe ka mooɗon; ma on gomɗin ko o addi kon, wallitoɗon mo jokkon mo. E on qirritike ɗum onon Annabaaɓe, on ƴettii e ɗum ahadi Am Tiiɗundi ndin?". Ɓe jaabii: "Men qirritike ɗum". Alla Daali: "Seedanee ko'e mo'on e mofte mon, Min Miɗo Wondi e mo'on Jeyaaɗo e Seeditaniiɓe on".
تفسیرهای عربی:
فَمَن تَوَلَّىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Kala on ɗuurniiɗo ɓaawo ndin ahadi teŋtiniraandi seeditagol Alla e Nulaaɓe Makko ɓe; ko ɓen ɗon woni yaltuɓe e ɗoftaare Alla nden.
تفسیرهای عربی:
أَفَغَيۡرَ دِينِ ٱللَّهِ يَبۡغُونَ وَلَهُۥٓ أَسۡلَمَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ طَوۡعٗا وَكَرۡهٗا وَإِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
E ko woori Diina kan ka O Suɓanii jeyaaɓe Makko ɓen (Lislaamu on) woni ko ɓee yaltuɓe e ɗoftaare Alla nden ɗaɓɓata?! Hino woodani Mo jebbilaare kala tagu wongu ka kammuuli e ka leydi, e ɗoftaare -wano muumini en- maa waawneede -wano heeferɓe ɓen-, refti ko faade ka Makko Kaŋko Alla woni ruttorde tagu ngun denndaangal; Ñalnde Darngal fii hasbeede ñaawee.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• ضلال علماء اليهود ومكرهم في تحريفهم كلام الله، وكذبهم على الناس بنسبة تحريفهم إليه تعالى.
Majjere karamokooɓe Alayahuuda en e pewje maɓɓe bonɗe fii waylugol Daalol Alla ngol, ɓe fenana yimɓe dammbirgol ko ɓe wayli kon ka Alla Toowuɗo On.

• كل من يدعي أنه على دين نبي من أنبياء الله إذا لم يؤمن بمحمد عليه الصلاة والسلام فهو ناقض لعهده مع الله تعالى.
Kala nodditorɗo diina e diinaaji Annabaaɓe Alla ɓen, si o gomɗinaali Muhammadu jom kisiyee, haray ko o firtuɗo ahadi Alla ndin.

• أعظم الناس منزلةً العلماءُ الربانيون الذين يجمعون بين العلم والعمل، ويربُّون الناس على ذلك.
Ko ɓuri yimɓe ɓen mawnude darja, ko jannguɓe tutiiɓe e gannde diina ɓen naɓidooɓe ganndal e kuugal, ɓe eltira yimɓe ɓen e ɗum.

• أعظم الضلال الإعراض عن دين الله تعالى الذي استسلم له سبحانه الخلائق كلهم بَرُّهم وفاجرهم.
Ko ɓuri mawnude e majjere, ko ɗuurnagol e Diina Alla Kan ka jebbilanii Mo denndaangal tagoore nden; feewuɓe e bonɓe maɓɓe.

قُلۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمۡ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
Maaku an Nulaaɗo: "Men gomɗinii Alla Reweteeɗo, men ɗoftike Mo e kon ko O Yamiri men, men gomɗinii on wahyu jippinaaɗo e amen, e kon ko jippii e dow Ibraahiima e Ismaa'iila e Ishaaqa e Yaaquuba, e kon ko jippinaa e dow Annabaaɓe ɓen immorde e geɗalɓe Yaaquuba, e kon ko Muusaa e Iisaa e Annabaaɓe ɓen denndaangal okkaa immorde e Defte e Aayeeje Iwɗe ka Joomi maɓɓe. Men serndataa hakkunde maɓɓe gomɗingol yoga yedda yoga, menen ko men jebbilaniiɓe Alla Tan".
تفسیرهای عربی:
وَمَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Kala ɗaɓɓuɗo diina goo ko woori Diina kan (diina lislaamu) ka Alla Welanaa mo; Alla Jaɓaŋtaa mo kan, on ɗon ka laakara, ko jeyaaɗo e hayruɓe naatooɓe yiite ɓen.
تفسیرهای عربی:
كَيۡفَ يَهۡدِي ٱللَّهُ قَوۡمٗا كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ وَشَهِدُوٓاْ أَنَّ ٱلرَّسُولَ حَقّٞ وَجَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Hol no Alla Fewnirta yimɓe e gomɗingol Mo Kaŋko e Nulaaɗo Makko on; yedduɓe ɓaawo nde ɓe gomɗinnde Alla ɓe seeditoo wonnde kon ko Nulaaɗo Muhammadu jom kisiyee addi ko goonga, e wonnde ɓanngannduyeeji ɗin arii hiɗi goongina ɗum?! Alla Fewnataa e gomɗinal Makko ngal, ɓen yimɓe tooñooɓe suɓiiɓe majjere seli peewal.
تفسیرهای عربی:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُمۡ أَنَّ عَلَيۡهِمۡ لَعۡنَةَ ٱللَّهِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
Njoɓdi ɓen tooñooɓe suɓiiɓe mehre nden, ko no fawii ɓe kuddi Alla ndin e Malaa'ika en e yimɓe ɓe ɓe denndaangal; ɓen ko woɗɗinaaɓe raɗaaɓe e Yumeende Alla nden.
تفسیرهای عربی:
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
Ko ɓe luttooɓe ka yiite ɓe yaltataa, ɓe hayfinaŋtaake lepte magge, ɓe wonaali nennaŋteeɓe fii no ɓe tuubira ɓe ngaŋtinoo.
تفسیرهای عربی:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَأَصۡلَحُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Si wanaa ɓen tuubuɓe ruttii ɓaawo keeferaaku maɓɓe e tooñe maɓɓe, ɓe moƴƴini golle maɓɓe ɗen; pellet, Alla ko Haforanoowo tuuboowo e jeyaaɓe Makko ɓen, Annduɗo ɓe.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّن تُقۡبَلَ تَوۡبَتُهُمۡ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلضَّآلُّونَ
Pellet, ɓen yedduɓe ɓaawo gomɗinal maɓɓe, ɓe duumii e keeferaaku haa ɓe maayi e mu'un, ɓe jaɓntaake tuubuubuyee tuma ɓe maayata; sabu haray laawike. Ko ɓen ɗon woni majjuɓe laawol foccingol jottinoowol ka Alla ngol.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَمَاتُواْ وَهُمۡ كُفَّارٞ فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡ أَحَدِهِم مِّلۡءُ ٱلۡأَرۡضِ ذَهَبٗا وَلَوِ ٱفۡتَدَىٰ بِهِۦٓۗ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Pellet, ɓen yedduɓe ɓe maayi e keeferaaku, hay gooto e maɓɓe jaɓaŋtaake emmbere leydi ndin tew kaŋŋe; hay si o soktorii ɗen kaŋŋe yaltugol ka yiite. Ɓen ɗon, hino woodani ɓe lepte muusuɗe, ɓe alaa wallooɓe Ñalnde Darngal ko no duñana ɓe lepte ɗen.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• يجب الإيمان بجميع الأنبياء الذين أرسلهم الله تعالى، وجميع ما أنزل عليهم من الكتب، دون تفريق بينهم.
Hino waɗɗii gomɗinde denndaangal Annabaaɓe ɓen ɓe Alla Nuli, e denndaangal ko O Jippini e maɓɓe immorde e Defte, ko aldaa woo e serndindirgol hakkunde maɓɓe.

• لا يقبل الله تعالى من أحد دينًا أيًّا كان بعد بعثة النبي محمد صلى الله عليه وسلم إلا الإسلام الذي جاء به.
Alla Toowuɗo On Jaɓaŋtaa hay gooto diina goo ɓaawo Nuleede Muhammadu on mo jam e kisiyee woni e mun on, si wanaa Diina Lislaamu kan ka o addi

• مَنْ أصر على الضلال، واستمر عليه، فقد يعاقبه الله بعدم توفيقه إلى التوبة والهداية.
Kala duumiiɗo e majjere, arma Alla leptiram waasde wune tuubugol e peewal.

• باب التوبة مفتوح للعبد ما لم يحضره الموت، أو تشرق الشمس من مغربها، فعندئذ لا تُقْبل منه التوبة.
Damal tuubuubuyee ngal no udditanii jeyaaɗo on fodde maayde nden araali mo, maa naange ngen fuɗira ka mutal; ontuma, on jaɓaŋtaake tuubugol.

• لا ينجي المرء يوم القيامة من عذاب النار إلا عمله الصالح، وأما المال فلو كان ملء الأرض لم ينفعه شيئًا.
Neɗɗaŋke daɗirtaa lepte yiite ngen Ñalnde Darngal, si wanaa golle makko moƴƴe ɗen; ammaa jawdi, hay si fotii ko hebbiŋta leydi ndin, ndi nafoytaa mo.

لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ
On heɓataa moƴƴere Onon juulbe e daraja haa nafqon ngalu mon mo faale mon woni e laawol Alla, kala ko nafqudon ko setta wolla ko heewi; Alla na anndi anniyaaji mon e golle mon, ma o yob gooto fof ko o golli ko.
تفسیرهای عربی:
۞ كُلُّ ٱلطَّعَامِ كَانَ حِلّٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسۡرَٰٓءِيلُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ مِن قَبۡلِ أَن تُنَزَّلَ ٱلتَّوۡرَىٰةُۚ قُلۡ فَأۡتُواْ بِٱلتَّوۡرَىٰةِ فَٱتۡلُوهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Denndaangal e ñaameteeji laaɓuɗi ɗin laatino daginanaaɗi ɓiɗɓe Israa'iila ɓen, huunde harmaano ɓe e majji,si wanaa ko Yaaquuba harminannoo hoore-mun ado Jippineede Tawreeta, wanaa no Alyahuuda en aaƴorta wonnde kon ko harminanoo no wonno ka Tawreetaare. Maakan ɓee anAnnabiijo: "Addee Tawreetaare nden janngon nde si on laatike goonguɓe e kon ko nodditiɗon", ɓe mugaa ɓe addaani nde. Ɗum ko misal tinndinayngal e fefindaare Alyahuuda en e hoore Tawreetaare nden, wayla ko woni ko e nder hende.
تفسیرهای عربی:
فَمَنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Kala fefindiiɗo fenaande e dow Alla ɓaawo nde hujja on feeñude wonnde ko Annadabi Yaaquuba harminannoo hoore-mun kon wanaa Alla Harmini ɗum e makko; ɓen ɗon, ko ɓen woni tooñirɓe ko'e mun tertagol goonga ɓaawo nde hujja on feeñi.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ صَدَقَ ٱللَّهُۗ فَٱتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Maaku an Annabiijo: Alla goongii e ko O humpiti kon gaay e Annabi Yaaquuba,(yo kisal won e mum) e kala ko O jippini O sari'ini. Jokkee diina Annabi Ibraahiima kan, gomɗii o woniino ooñiinooɗo gaa e diinaaji ɗin fow si wanaa diina Lislaamu, o meeɗaali kafidude( renndinde) Alla e goɗɗum goo abadan.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ أَوَّلَ بَيۡتٖ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكٗا وَهُدٗى لِّلۡعَٰلَمِينَ
Pellet, aranndu e Suudu darnanaandu yimɓe ɓen denngaangal fii ka Alla Rewee, ko Suudu Alla hormaandu ndun Makka; ko ndu Suudu barkinaandu heewndu nafooje diina e aduna, hino e mayru peewal denndaangal Winndere nden.
تفسیرهای عربی:
فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
No e nduu Suudu, Maandeeji ɓannginɗi ɓural e teddungal mayru; wano dewe hajju ɗen, e hayre ɓaleere nde Annabi Ibraahiima darinoo e mun fewndo e faandinoo ɓamtugol mahdi Kaaba ndin, no e majje kadi, wonnde kala naatuɗo e mayru, kulol ɓooroto e makko; o heɓataa lorra woo. No waɗɗanii Alla e dow yimɓe ɓen, faandorgol nduu suudu fii dewe hajju ɗen, wonannde on kattanɗo hewtugol e mayru. Kala yedduɗo farilla hajju on, pellet, Alla ko Yonndiniiɗo e geddo Yonndinii e denndaanga winndere nde.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا تَعۡمَلُونَ
Maaku an Nulaaɗo: "Hey mon yimɓe Defte, immorde e Alyahuuda e Annasaara en, e ko yeddanton Ɓanngannduyeeji tinndinooje goongugol Annabiijo on Muhammadu jom kisiyee; wano ɓanngannduyeeji ɗi Tawreeta e Linnjiila Addi?! Alla ko Ƴellitiiɗo e golle mon ɗee, Seediiɗo ɗe, O Yoɓitoyay on e ɗum.
تفسیرهای عربی:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ تَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَأَنتُمۡ شُهَدَآءُۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
Maaku an Nulaaɗo: "Hey mon yimɓe Defte; immorde e Alyahuuda e Annasaara, e ko falotoɗon e Diina Alla kan, on gomɗinɗo Mo e yimɓe ɓen? Hiɗon ɗaɓɓana Diina Alla kan ooñagol e goonga faade e mehre, ɗaɓɓanon yimɓe makka majjugol e goonga; hara ko on seediiɓe wonnde kaa Diina ko goonga tabiŋtinaaka e defte mo'on! Alla non Welsindaaki e kon ko huuwoton e e yeddugol Mo e faddagol laawol Makko. O Yoɓitoyay on e ɗum.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ فَرِيقٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ يَرُدُّوكُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ كَٰفِرِينَ
Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, si on ɗoftike fedde e yimɓe Defte ɓen ummaade e Alyahuuda e Annasaara e ko ɓe wowlata, jaɓuɗon miijooji maɓɓe e ko ɓe aaƴotoo; ɓe ruttay on e keeferaaku ɓaawo gomɗinal mon, ɗum non, ko sabu haasidaaku maɓɓe e majjugol ɓe goonga kan.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• كَذِبُ اليهود على الله تعالى وأنبيائه، ومن كذبهم زعمهم أن تحريم يعقوب عليه السلام لبعض الأطعمة نزلت به التوراة.
Fenugol Alyahuuda en e hoore Alla e Annabaaɓe Makko ɓen; wano ko ɓe aaƴorii wiide ko Annabi yaaquuba harmini kon e hoore-mun e ñaameteeji, hino ka Tawreetaare.

• أعظم أماكن العبادة وأشرفها البيت الحرام، فهو أول بيت وضع لعبادة الله، وفيه من الخصائص ما ليس في سواه.
Ko ɓuri mawnude e ka Alla Rewetee, ko ka Suudu hormaŋteeru; ko kayru woni aranndu e Suudu waɗanaandu yimɓe ɓen ka ɓe rewa Alla, hindu hertori ko alaa e nokku woo.

• ذَكَرَ الله وجوب الحج بأوكد ألفاظ الوجوب تأكيدًا لوجوبه.
Alla Jaŋtorii waɗɗagol hajju ngun ko ɓuri mawnude e konnguɗi, ka teŋtingol waɗɗagol ngol.

وَكَيۡفَ تَكۡفُرُونَ وَأَنتُمۡ تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ وَفِيكُمۡ رَسُولُهُۥۗ وَمَن يَعۡتَصِم بِٱللَّهِ فَقَدۡ هُدِيَ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
E ko honno yeddirton Alla ɓaawo nde gomɗinɗon Mo, nde tawnoo hiɗon jogitii sabu ɓurɗo mawnude e ko tabitton ka gomɗinal?! Hiɗon jannganeede Aayeeje Alla ɗen, Nulaaɗo Makko on Muhammadu on mo jam e kisiyee woni e mun on no ɓannginana on ɗe, kala on jogitorɗo Deftere Alla nden e sunna Nulaaɗo Makko on; gomɗii Alla Fewnirii Mo faade e laawol foccii ngol, ngol oonyaaki.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Ko onon yogomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, huliree Alla no O Haaniri non hulireede; ko ɗum woni ɗoftagol Yamirooje Makko ɗen woɗɗitoon haɗaaɗi Makko ɗin, jaarna Mo e Neemaaji Makko ɗin, jogitoɗon Diina Makko kan haa maayde nden ara on e hoore ɗum.
تفسیرهای عربی:
وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْۚ وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ كُنتُمۡ أَعۡدَآءٗ فَأَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِكُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم بِنِعۡمَتِهِۦٓ إِخۡوَٰنٗا وَكُنتُمۡ عَلَىٰ شَفَا حُفۡرَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنۡهَاۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
Jogitee onon Muumini en, Deftere nden e sunna on, wata on faggito ko senndata on. Annditee Neema Alla on e dow mooɗon tuma laatinoɗon anyandiruɓe ado lislaamu on, hara o warindira e famdude e sababuuji , O renndini ɓerɗe mon ɗen e lislaamu on, wontirɗon Ɓural Makko ngal siɗɗuɓe ka diina, yurmondirɓe wallindirooɓe. On laatinoke ko adii ɗum, ɓaɗtornooɓe naatugol yiite ngen fii keeferaaku mo'on; Alla Daɗndiri mon-nge sabu lislaamu on, O Fewniri on liimaanu. Ko wano Alla Ɓannginirani on nii ɗum ɗoo, O Ɓannginiraŋta on kon ko moƴƴinanta- on fiyakuuji mo'on aduna e laakara; fii yo on feewir e laawol peewal ngol, jokkon laawol foccii ngol ngol.
تفسیرهای عربی:
وَلۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةٞ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَيۡرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
Yo laato e mo'on onon Muumini en, jamaa noddayɗo e kala moƴƴere nden Alla Yiɗi, ɓe yamira moƴƴere nde sari'a on tinndi e mu'un haqqille ɗen jaɓi, ɓe haɗa kadi ko añinii kon ko sari'a on haɗi haqqille ɗen ñiddini fii mun. Ɓen siforiiɓe ɗin sifaaji, ko ɓen woni yimɓe malaaɓe ɓen aduna e laakara.
تفسیرهای عربی:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Onon Muumini en, wata on laato wa yimɓe Defte ɓen sertuɓe ɓe wonti pelle e dente, ɓe luutondiri e diina maɓɓe kan ɓaawo nde Aayeeje ɓannguɗe ɗen ari e maɓɓe immorde ka Alla Toowuɗo On. Ɓen jaŋtaaɓe ɗon, no woodani ɓe lepte saɗtuɗe immorde ka Alla.
تفسیرهای عربی:
يَوۡمَ تَبۡيَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡوَدَّتۡ وُجُوهُهُمۡ أَكَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Ɗee lepte saɗtuɗe ɗoo heɓayɓe ñalnde darngal tuma geece yimɓe gomɗinal ɓen ranwoyta welo-welo e maloore, geece heeferɓe ɓen ɓawlira suno e aannde. Si ko ɓen ɓe geece mu'un ɓawli nden ñalnde mawnde, ɓe feliroyte wi'eede: "E on yeddu bajjinɗingol Alla ngol e Ahadi Makko ndin, ndi O Ahodi e mo'on wonnde on kafidataa Mo hay e huunde, jaɓuɗon ɗum qirritiɗon?! Awa meeɗee lepte Alla ɗen ɗe O Hebilani on sabu keeferaaku mo'on.
تفسیرهای عربی:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱبۡيَضَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فَفِي رَحۡمَةِ ٱللَّهِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Si tawii ko ɓen ɓe geece mu'un rawni, werde maɓɓe nden ko neemaaji Aljanna, duumotooɓe ton poomaa; e neemaaji ɗi lannataa.
تفسیرهای عربی:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۗ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعَٰلَمِينَ
Ɗee ɗoo Aayeeje yowitiiɗe e Fodoore Alla e Kammbol Makko; Meɗen Janngirane ɗe an Annabiijo, e hoore goonga ka humpitugol, e ka nunɗugol ka ñaawooje. Alla wonaali Faandaniiɗo hay gooto e winndere nden tooñe, si ko woni, O Leptirtaa goɗɗo si wanaa ko o faggitii kon.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• متابعة أهل الكتاب في أهوائهم تقود إلى الضلال والبعد عن دين الله تعالى.
Jokkitugol yimɓe Defte ɓen e mbeleeɗe maɓɓe ɗen ko sabu majjugol woɗɗitoo e Diina Alla kan.

• الاعتصام بالكتاب والسُّنَّة والاستمساك بهديهما أعظم وسيلة للثبات على الحق، والعصمة من الضلال والافتراق.
Jaggitagol Deftere nden e sunna on, e jaggitaade e ɗin ɗiɗi; ko ko ɓuri mawnude e ko ñiiɓinta e hoore goonga, daɗa majjere e luutondiral.

• الافتراق والاختلاف الواقع في هذه الأمة في قضايا الاعتقاد فيه مشابهة لمن سبق من أهل الكتاب.
luutondirgol e ceergol gonngol e ɗee mofte ɓaŋnge fiɓnde, hino nanndita e fiyaaku aditinooɓe ɓen ka yimɓe Defte.

• وجوب الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر؛ لأن به فلاح الأمة وسبب تميزها.
Wonnde no waɗɗii yamirugol ko moƴƴi haɗa ko añinii; tawde ko e ɗum maloore mofte nden heɓotoo, ko ɗum kadi senndi ɓe e ɗeya mofte.

وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
Ko Alla Toowuɗo On tan Woodani Laamateeri kala ko woni ka kammuuli e ka leydi, ko faade ka Makko woni ruttorde fiyaake kala tegeefo Makko; O Yoɓita kala maɓɓe emmbere ko o hanndi kon.
تفسیرهای عربی:
كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ تَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَتَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِۗ وَلَوۡ ءَامَنَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۚ مِّنۡهُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَأَكۡثَرُهُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Onon mofte Muhammadu jom kisiyee on, on laatorii mofte ɓurɗe moƴƴude ɗe Alla Yaltinani yimɓe ɓen: sabu gomɗinal mon e golle mon, e tawi hiɗon yimɓe ɓen nafoore; hiɗon yamira moƴƴere nde sari'a on tinndini e mun haqqille ɗen jaɓi ɗum, hiɗon haɗa kadi ko añinii kon ko sari'a on haɗi haqqille ɗen ñiddini fii mun, hiɗon gomɗiniri kadi Alla gomɗinal feeñungal e golle mo'on. Hara nun yimɓe Defte ɓen gomɗinayno Muhammadu (yo o his), ɗum laatotono moƴƴere woannde ɓe aduna e laakara. Hino e yimɓe Defte ɓen non, gomɗimɓe -seeɗaaɓe- ko Muhammadu jom kisiyee on addi kon, kono ko ɓuri ɗuuɗude kon e maɓɓe ko yaltuɓe e Diina Alla kan e Sari'a Makko on.
تفسیرهای عربی:
لَن يَضُرُّوكُمۡ إِلَّآ أَذٗىۖ وَإِن يُقَٰتِلُوكُمۡ يُوَلُّوكُمُ ٱلۡأَدۡبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ
No ngayngu maɓɓe foti e waade, ɓe lorrirtaa on ka diina mo'on maa e woŋkiiji mo'on -onon Muumini en-, si wanaa lorra ɗemɗe maɓɓe : wano tukkugol on e diina, maa jalkitugol on, ekn. Si ɓe haɓii on, ɓe dogay on ko ɓe foolaaɓe, ɓe walletaake e hoore mon abadan.
تفسیرهای عربی:
ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ أَيۡنَ مَا ثُقِفُوٓاْ إِلَّا بِحَبۡلٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَحَبۡلٖ مِّنَ ٱلنَّاسِ وَبَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَسۡكَنَةُۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
Koyeera e jaasere waɗaama e Alyahuuda en nokku kala ka ɓe tawaa, ɓe hisirtaa si wanaa kisal Alla ngal maa kisal yimɓe ɓen. Ɓe ruttodi e tikkere immorde ka Alla, ɓe huuɓiŋtiniraa waasere : ɗum le, ko sabu ko ɓe yeddi kon Aayeeje Alla ɗen, ɓe wari Annabaaɓe Makko ɓen e hoore tooñee, e ko tawi kon ɓe yeddii ɓe yawti keeri Alla ɗin.
تفسیرهای عربی:
۞ لَيۡسُواْ سَوَآءٗۗ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ أُمَّةٞ قَآئِمَةٞ يَتۡلُونَ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ وَهُمۡ يَسۡجُدُونَ
Yimɓe Defte ɓen woaaali fotayɓe e fiyakuuji maɓɓe; si ko woni, no e maɓɓe fedde ñiiɓunde e Diina Alla kan : hiɓe jannga Aayeeje Alla ɗen e saa'iiji jemma ko ɓe juulooɓe; nden fedde woodano ado Nuleede Muhammadu on mo jam e kisiyee woni e mun, tawanooɓe e maɓɓe ɓen fow naatuna Islaam.
تفسیرهای عربی:
يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَيُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Hiɓe gomɗinira Alla e Ñalaande Sakkitiinde nden gomɗinal fellitungal, hiɓe yamira ko moƴƴi ɓe haɗa ko añinii, ɓe yawnoo e huuwugol moƴƴereeji fewndo ka dewe saatii; ɓen jeyaaɓe Alla siforɓe ɗin sifaaji, ko ɓen woni ɓe anniyeeji mun e golle mun moƴƴi.
تفسیرهای عربی:
وَمَا يَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَلَن يُكۡفَرُوهُۗ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ
Kala ko ɓe ɗon huuwi e moƴƴere; ɗuuɗi famɗi ɓe yeebantaake baraaji mun, ɓe ɗuytaŋtaake njoɓdi mun. Alla ko Annduɗo ɓen hulooɓe Mo woɗɗitoo Haɗaaɗi Makko ɗin, hay huunde suuɗaaki Mo e golle maɓɓe ɗen, O Yoɓitoyayɓe ɗum.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• أعظم ما يميز هذه الأمة وبه كانت خيريتها - بعد الإيمان بالله - الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر.
*Ko ɓuri mawnude e ko ɗee mofte hertori; ɗum woni moƴƴere majje ɓaawo gomɗimgol Alla ngol, ko yamirugol ngol ko moƴƴi haɗa ko añinii.

• قضى الله تعالى بالذل على أهل الكتاب لفسقهم وإعراضهم عن دين الله، وعدم وفائهم بما أُخذ عليهم من العهد.
Alla Fawirii koyeera e yimɓe Defte ɓen sabu yaltugol maɓɓe ngol e ɗoftaare Alla, e waasugol hunnude ahadi maɓɓe ndin.

• أهل الكتاب ليسوا على حال واحدة؛ فمنهم القائم بأمر الله، المتبع لدينه، الواقف عند حدوده، وهؤلاء لهم أعظم الأجر والثواب. وهذا قبل بعثة النبي محمد صلى الله عليه وسلم.
Yimɓe Defte ɓen fotataa : no e maɓɓe ñiiɓinɗo Diina Alla kan, salii yawtude Keeri Makko ɗin; ɓen ɗon, hiɓe mari mbarjaari mawndi. Ɗum ko ado Annabiijo Muhammadu (jom kisiyee) nuleede.

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Pellet, ɓen yedduɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, jawle maɓɓe ɗen e ɓiɗɓe maɓɓe ɓen duñaŋtaaɓe huunde e lepte Alla ɗen; si ko woni, ɗum ko lepte e mette ɓeydata ɓe. Ko ɓen ɗon woni yimɓe yiite ngen duumotooɓe e nder magge.
تفسیرهای عربی:
مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَثَلِ رِيحٖ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتۡ حَرۡثَ قَوۡمٖ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَأَهۡلَكَتۡهُۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَلَٰكِنۡ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
Sifa ko ɓee heeferaaɓe nafqata kon ka hoore leydi, e ko habbitotoo kon baraaji ɗum; no wa'i wa henndu tiiɗundu, ndun hawra e soñateeri yimɓe tooñirɓe ko'e mu'un geddi ekn, ndu bonna ndun remuru maɓɓe ndu ɓe jortornoo moƴƴere ɗuuɗunde. Ko wano ndun henndu bonnirta non soñateeri maɓɓe ndin ɓe roŋka nafitorde ndi, ko non kadi keeferaaku ngun bonnitirta baraaji golle maɓɓe ɗen ɗe ɓe jortorta. Alla non Tooñaali ɓe e ɗum, si ko woni, ko kamɓe tooñiri ko'e maɓɓe ɗen yeddugol Mo fenna Annabaaɓe Makko ɓen.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ لَا يَأۡلُونَكُمۡ خَبَالٗا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمۡ قَدۡ بَدَتِ ٱلۡبَغۡضَآءُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَمَا تُخۡفِي صُدُورُهُمۡ أَكۡبَرُۚ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ
Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko On, wata on jogito weldiiɓe gunndodeteeɓe ko woori gomɗimɓe ɓen; hara hiɗon ƴelliŋtina ɓen gunndooji mo'n, ɓen non raɓɓintinataako e ɗaɓɓugol lorra mo'on e bonugol fiyakuuji mo'on. Hiɓe yeloo nde lorra tiiɗuɗo yanata e mo'on. Gomɗii ngayngu ngun feeñirii ka ɗemɗe maɓɓe tukkugol on ka diina mo'on waddindira on weeɓita gunndooji mo'on. Ko ko ɓerɗe maɓɓe ɗen soomi kon e ngayngu ɓuri mawnude. Gomɗii Men Ɓannginanii on -onon muumini en-, ɗii burhaanuuji ɓannginɗi moƴƴere mon aduna e laakara, si on laatike haqqilooɓe e ko Joomi mo'on Jippini e dow mon.
تفسیرهای عربی:
هَٰٓأَنتُمۡ أُوْلَآءِ تُحِبُّونَهُمۡ وَلَا يُحِبُّونَكُمۡ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱلۡكِتَٰبِ كُلِّهِۦ وَإِذَا لَقُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَوۡاْ عَضُّواْ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَنَامِلَ مِنَ ٱلۡغَيۡظِۚ قُلۡ مُوتُواْ بِغَيۡظِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Onon ɓee, yo gomɗimɓe, hiɗon yiɗi ɓee ɗaa, hiɗon jortori ɓe kadi meƴƴere, kamɓe non ɓe yiɗaa on, ɓe jortoraaki on kadi moƴƴere. Si ko woni, hiɓe ayri on; onon le hiɗon gomɗini Defte ɗen fow, haa e Defte maɓɓe ɗen, kamɓe non ɓe gomɗinaa Deftere Jippinaande nden e Annabaajo mon on. Si ɓe fottii e mon, ɓe wi'ana on: "Men goonginii", si ɓe weddodii, ɓe ŋatirana on kolli maɓɓe ngayngu gelondiral mon e teddungal lislaamu mon, kamɓe le, ko ɓe jaasuɓe. Maakaŋɓe an Annabiijo: "Heddodee e tikkere mon haa maayon". Pellet, Alla ko Annduɗo ko woni e ɓernde immorde e gomɗinal e keeferaaku, moƴƴere e bone.
تفسیرهای عربی:
إِن تَمۡسَسۡكُمۡ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَإِن تُصِبۡكُمۡ سَيِّئَةٞ يَفۡرَحُواْ بِهَاۖ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ لَا يَضُرُّكُمۡ كَيۡدُهُمۡ شَيۡـًٔاۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
Si on dañii moƴƴere faabeede e ayɓe ɓen, onon muumini en, maa ɓeydaari e jawdi maa ɓiɗɓe; ɓe sunura ɗum, Si on dañii musiiba fooleede maa ɗuytaare e jawle maa ɓiɗɓe, ɓe weltora ɗum ɓe jalkita on. Si on muññorii ɗoftagol Yamirooje Alla ɗen e hodduruyee Makko on, huluɗon Tikkere Makko nden e dow mon; pewje maɓɓe e bone maɓɓe hewtataa on. Pellet, Alla ko Annduɗo golle maɓɓe Huuɓituɗo pewje maɓɓe ɗen, O Ruttoyay ɓe ko ɓe sooyuɓe.
تفسیرهای عربی:
وَإِذۡ غَدَوۡتَ مِنۡ أَهۡلِكَ تُبَوِّئُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مَقَٰعِدَ لِلۡقِتَالِۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Janto an Annabiijo, tuma yaltunoɗaa bimmbi law Madiina fii haɓoygol sirkooɓe ɓen uhud, hiɗa joɗɗina gomɗimɓe ɓen e nokku haɓirde maɓɓe, ɓannginan-ɗaa gooto kala nokku mu'un. Alla ko Nanoowo haala-mon, Annduɗo golle-mon.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• نَهْي المؤمنين عن موالاة الكافرين وجَعْلهم أَخِلّاء وأصفياء يُفْضَى إليهم بأحوال المؤمنين وأسرارهم.
Ko haɗugol gomɗimɓe ɓen weldugol e heeferɓe ɓen jogitooɓe huuwondirteeɓe fii wata ɓe feññin fiyakuuji e gunndooji muumini en.

• من صور عداوة الكافرين للمؤمنين فرحهم بما يصيب المؤمنين من بلاء ونقص، وغيظهم إن أصابهم خير.
Hino e jeyaa e ko heeferɓe ɓen añiri gomɗimɓe ɓen, weltorgol bone e albalaa'u ko yanata e maɓɓe, ɓe seytina si ɓe heɓii moƴƴere.

• الوقاية من كيد الكفار ومكرهم تكون بالصبر وعدم إظهار الخوف، ثم تقوى الله والأخذ بأسباب القوة والنصر.
Daɗnditorgol pewje heeferɓe ɓen ko muññagol e waasde hollirde kulol ngol, hooti hula Alla, jogitora sabuuji semmbe ballal ɗin.

إِذۡ هَمَّت طَّآئِفَتَانِ مِنكُمۡ أَن تَفۡشَلَا وَٱللَّهُ وَلِيُّهُمَاۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Jaŋtii an Annabiijo, ko heɓunoo feddeeji ɗiɗi jeyaaɗi e gomɗimɓe ɓen; immorde e Banii Salamah e Banii Haaritha, fewndo ɓe lo'unoo, ɓe huli yiltagol ka hare tuma nde naafiqi en ruttinoo. Ko Allah woni Walloowo ɓen ɗon sabu tabitugol ngol e hare nden firta ko ɓe himmirnoo yiltagol. Ko Alla Tan woni gomɗimɓe ɓen haani tuuginorde e fiyakuuji maɓɓe ɗin.
تفسیرهای عربی:
وَلَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ بِبَدۡرٖ وَأَنتُمۡ أَذِلَّةٞۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Gomɗii Alla Wallii on e dow sirkooɓe ɓen ka hare Badri, tawi ko on waawaaɓe; sabu famɗugol limoore e joga. Hulee Alla, belajo'o, on yettay Neemaaji Makko ɗin e dow mo'on.
تفسیرهای عربی:
إِذۡ تَقُولُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ أَلَن يَكۡفِيَكُمۡ أَن يُمِدَّكُمۡ رَبُّكُم بِثَلَٰثَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُنزَلِينَ
Jaŋto an Annabiijo, tuma wi'annoɗaa gomɗimɓe ɓen ka hare Badri, hiɗa felliŋtinana ɓe ko ɓe nani e fii ɓeyditireede ko haɓa sirkooɓe ɓen: "Enee, yonaŋtaa on nde Alla Wallirta on Malaa'ikaaɓe guluuje tato jippiŋtiiɓe immorde ka Makko Kaŋko Seniiɗo On, ko wallitoo on e ndee hare?!".
تفسیرهای عربی:
بَلَىٰٓۚ إِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأۡتُوكُم مِّن فَوۡرِهِمۡ هَٰذَا يُمۡدِدۡكُمۡ رَبُّكُم بِخَمۡسَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُسَوِّمِينَ
Pellet [ko non woniri], ɗum yonay on. No woodani on wewlere Ballal Alla goo : si on muññike e hare nden, on hulii Alla, on ɓeydiraama woɗɓe goo ardooɓe yaccaare ko wallitoo on e ayɓe ɓen; ɗum fow si waɗii, haray Joomi mon Walliray on guluuje jowi Malaa'ika maandiraaɓe e mun kañum e pucci mun; maandeeji feeñuɗi.
تفسیرهای عربی:
وَمَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشۡرَىٰ لَكُمۡ وَلِتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِۦۗ وَمَا ٱلنَّصۡرُ إِلَّا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
Alla Waɗiraali ngal Ballal e ɓeydireede Malaa'ika si wanaa welo-welo wonannde on, e no ɓerɗe mon ɗeeƴira e ɗum. Si wanaa ɗum, ballal ngal tigiri newortaako ɗin sabuuji feeñuɗi ɗon tun, si ko woni, Ballal ngal tigiri ko ka Alla Iwrata, on Fooluɗo mo fooletaake, Ñeeñuɗo e Kuuɗe mun.
تفسیرهای عربی:
لِيَقۡطَعَ طَرَفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَوۡ يَكۡبِتَهُمۡ فَيَنقَلِبُواْ خَآئِبِينَ
Ngal Ballal ngal ɓe walliraa ka hare Badri, Alla Faandorike ngal halkugol fedde e ɓen yedduɓe hare nden, O Hoyna fedde goo, O Tikkinira ɓe fooleede nden; ɓe ruttoroo koyeera e jaasera.
تفسیرهای عربی:
لَيۡسَ لَكَ مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٌ أَوۡ يَتُوبَ عَلَيۡهِمۡ أَوۡ يُعَذِّبَهُمۡ فَإِنَّهُمۡ ظَٰلِمُونَ
Tuma nde Nulaaɗo on huɗirnoo mawbe sirkooɓe ɓen halakuyee ɓaawo fooleede ɓe "Uhud", Alla Daalani mo: "Huunde alanaa ma e fiyaake maɓɓe on, ɗum ko juuɗe Alla woni, muñño haa ñalnde Alla Ñaawata hakkunde mo'on, maa O Hawrinndina ɓe e tuubugol silma, maa ɓe duumoo e keeferaaku O Leptira ɓe ɗum; pellet, kamɓe ko ɓe tooñooɓe hannduɓe e lepte".
تفسیرهای عربی:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Ko Alla Woodani Tagugol Toppitoo kala ko woni ka kammuuli e ka leydi. Himo Haforana junuubi on mo O Muuyi e jeyaaɓe Makko ɓen, e yurmeende Makko, O leptira on mo O Muuyi Nunɗal Makko. Alla ko Haforanoowo kala tuubuɗo e jeyaaɓe Makko ɓen, yurmotooɗo ɓe.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُواْ ٱلرِّبَوٰٓاْ أَضۡعَٰفٗا مُّضَٰعَفَةٗۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, woɗɗitee e ribaa -cowalle sowaaɗi e hoore ko*e jawle mon nyamlirton kunwano majjunooɓe gerdaynoo. Hulee Alla, ɗoftoɗon Yamirooje Makko, woɗɗitoɗon haɗaaɗi Makko; belajo'o, on dañan ko ɗaɓɓoton kon e moƴƴere aduna e laakara.
تفسیرهای عربی:
وَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِيٓ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ
Waɗee hakkunde mon e ngen yiite maranaange heeferɓe ɓen, daɗndal. Ɗum non, ko gollugol ko moƴƴi, tertoo ko harmi.
تفسیرهای عربی:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
Ɗoftoree Alla e Nulaaɗo Makko on e jokkugol Yamiraaɗi ɗin, woɗɗitoo haɗaaɗi ɗin. Beajo'o, on dañan Yumeede aduna e laakara.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• مشروعية التذكير بالنعم والنقم التي تنزل بالناس حتى يعتبر بها المرء.
Hino sar'inaa siftirgol neemaaji ɗin e lepte ɗen : ko Alla Jippini e yimɓe ɓen, no ɓe teskitora.

• من أعظم أسباب تَنَزُّل نصر الله على عباده ورحمته ولطفه بهم: التزامُ التقوى، والصبر على شدائد القتال.
Hino jeyaa e ko ɓuri mawnude e ko Ballal Alla ngal Jipporta e jeyaaɓe Makko ɓen: jaggitaade e kulol Alla, e jaggitaade muññagol saɗteende hare.

• الأمر كله لله تعالى، فيحكم بما يشاء، ويقضي بما أراد، والمؤمن الحق يُسَلم لله تعالى أمره، وينقاد لحكمه.
Fiyaake on fow e Juuɗe Alla woni: Hino Ñaawira mo ko O Muuyi O Yiɗi. Gomɗinɗo on tigiri, jebilaŋto Alla Toowuɗo On, Yamirooje Makko e Ñaawooje Makko.

• الذنوب - ومنها الربا - من أعظم أسباب خِذلان العبد، ولا سيما في مواطن الشدائد والصعاب.
Junuubi ɗin (wano ribaa), ko jeyaɗo ɗum e ko ɓuri mawnude e ko jaasiŋta jeyaaɗo; teŋtinii si ontigi no e saɗteende.

• مجيء النهي عن الربا بين آيات غزوة أُحد يشعر بشمول الإسلام في شرائعه وترابطها بحيث يشير إلى بعضها في وسط الحديث عن بعض.
Haɗugol ñaamude ribaa ngol jolii ka hakkunde Aayeeje Hare Uhudi, fii hollugol huftadinde Islaamu o e nder sariya e jokkondirde mum, tawde yoga makko no joopoo e yoga, ndeer yeewtere ndeya.

۞ وَسَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَجَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ
Yaccee adondiron e huuwugol moƴƴere, ɓaɗtora Alla noone kala e dewe, fii no dañiron haforanal mawngal immorde ka Alla, naaton Aljanna yaññiraaɗo yannji kammuuli ɗin e leydi ndin, Alla Hebilanii ɗum gomɗuɓe ɓen e jeyaaɓe Makko ɓen,
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي ٱلسَّرَّآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Gomɗuɓe ɓen: ko ɓen sakkorayɓe jawle maɓɓe ɗen e laawol Alla ; ka neweende e ka saɗteende, e ɓen haɗitotooɓe e yottagol tuma ɓe tikke ; tawa le hiɓe taaqanaa ɗum, e ɓen yawtanooɓe tooñuɓe ɓe. Alla no Yiɗi moƴƴinooɓe siforɓe ɓen ɗin sifaaji.
تفسیرهای عربی:
وَٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُواْ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ لِذُنُوبِهِمۡ وَمَن يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَمۡ يُصِرُّواْ عَلَىٰ مَا فَعَلُواْ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Ko ɓen woni, ɓen ɓe tawta si ɓe waɗii bakkaatu mawɗo, maa ɓe ɗuytirii maloore woŋkiiji maɓɓe ɗin faggitagol bakkaatu-mawɗi, ɓe janŋtoo Innde Alla Toowuɗo On, ɓe anndita kammbaa Makko on e Fodoore Makko nden, ɓe ɗaɓɓira Joomi maɓɓe on surrugol gunndooji e bakkatuuji maɓɓe, e daɗndugol ɓe nangitireede ɗum ; tawde alaa haforoowo junuubi si wanaa Alla Kaŋko Tan. Hara non ɓe deppitoraaki ñiiɓugol e junuubi ɗin, tawa hiɓe anndi ɗum, hiɓe anndi kadi Alla ko Haforoowo junuubi ɗin denndanngal.
تفسیرهای عربی:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَجَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَنِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ
Ɓen siforiiɓe ɗin sifaaji yettiniiɗi, e jikkuuji moƴƴi, mbarjaari maɓɓe ndin, ko nde Alla Surrata junubaaji maɓɓe, O Yawtana ɓe. Hino woodani ɓe ka laakara, Aljannaaji ɗi canɗi ilata senngo ley kuɓeeje mun, ñiiɓirooɓe ton poomaa. Moƴƴii njoɓdi ɓen gollirooɓe ɗoftaare Alla.
تفسیرهای عربی:
قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُمۡ سُنَنٞ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
Nde Alla Jarribornoo gomɗimɓe ɓen kon ko heɓunoo ɓe ñalnde uhud, O Muññirtiniɓe Daalol Makko : "Gomɗii Sunnaaji Alla ɗin ka halkugol heeferɓe ɓen yawtii ado mon", O Waɗani gomɗimɓe ɓen battane moƴƴe ɓaawo jarribeede ɓe, [O Daali]: "Yehee ka leydi ndaaron taskoɗon hol no battane yeddunooɓe Alla e Nulaaɗo Makko on wa'i?", cuuɗi wirnike, laamu maɓɓe iwii.
تفسیرهای عربی:
هَٰذَا بَيَانٞ لِّلنَّاسِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
Ndee Qur'aanaare Teddunde, ko Ɓannginaynde goonga Reŋtina e meere, fii yimɓe ɓen fow. Kadi, ko nde Tinndinaynde e peewal e yila gomɗimɓe ɓen ; tawde ko kamɓe nafitori peewal Mayre.
تفسیرهای عربی:
وَلَا تَهِنُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Wata on lo'ino onon muumini en, wata on sunor ko heɓi on ñande uhud ; ɗum haananaa on, ko on woni toowirɓe liimanaaku mo'on, toowirɓe kadi Ballal Alla ɓaawo nde jortorɗon Mo, si on laatike gomɗimɓe Alla e kon ko O Fodi jeyaamɓe Makko gomɗuɓe ɓen.
تفسیرهای عربی:
إِن يَمۡسَسۡكُمۡ قَرۡحٞ فَقَدۡ مَسَّ ٱلۡقَوۡمَ قَرۡحٞ مِّثۡلُهُۥۚ وَتِلۡكَ ٱلۡأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَلِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَتَّخِذَ مِنكُمۡ شُهَدَآءَۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Si barme heɓii on, onon muumini en, maa wareede ñalnde uhud, gomɗii barme e wareede heɓiino heeferɓe ɓen sugu mun. Alla no Yiltindira ñalɗe ɗen hakkunde yimɓe ɓen : gomɗimɓe e heeferɓe ; no O Muuyiri -wallirde e foolneede-, O Waɗira ɗum Ñeeñal Makko. Ɗum non, ko fii no gomɗimɓe ɓen feeñira hakkunde naafiqi en, e no Alla Teddinira on Mo O Muuyi, sahinɗinegol fii Makko. Alla Yiɗaa tooñirooɓe ɓen ko'e mun accugol jihaadi fii Makko.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• الترغيب في المسارعة إلى عمل الصالحات اغتنامًا للأوقات، ومبادرة للطاعات قبل فواتها.
ko rerɗingol adondiro e golle moƴƴe fewndo ka lawɗi, e yaccorde dewe ɗen ado laawade.

• من صفات المتقين التي يستحقون بها دخول الجنة: الإنفاق في كل حال، وكظم الغيظ، والعفو عن الناس، والإحسان إلى الخلق.
Hino jeyaa e sifaaji gomɗuɓe ɓen, sifaaji naadayɗi ɓe Aljanna : nafqugol e kala fiyaake, e moɗugol tikkere, e yaafagol yimɓe ɓen e moƴƴugol e tagu ngun.

• النظر في أحوال الأمم السابقة من أعظم ما يورث العبرة والعظة لمن كان له قلب يعقل به.
Ƴeewtagol fiyakuuji mofte yawtuɗe ɗen no jeyaa e ko wallitotoo fii taskitagol waaju ; wonannde on jom hakkille waajitotooɗo.

وَلِيُمَحِّصَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَمۡحَقَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
No e ɗin Hikmaaji [Alla], laɓɓinirgol gomɗimɓe ɓen e bakkaatu, sortaɓe e ɗate naafiqi en, e nde O Halkata heeferɓe ɓe O Momta fii maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَلَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَيَعۡلَمَ ٱلصَّٰبِرِينَ
Kaa on sikku, onon muumini en, wonnde on naatiay Aljanna on jarriboraaka muñal feññinay-ngal tiɗniiɓe mon e laawol Alla ngol tigiri e ɓen muññiiɓe e albalaa'u yanoowo e maɓɓe?
تفسیرهای عربی:
وَلَقَدۡ كُنتُمۡ تَمَنَّوۡنَ ٱلۡمَوۡتَ مِن قَبۡلِ أَن تَلۡقَوۡهُ فَقَدۡ رَأَيۡتُمُوهُ وَأَنتُمۡ تَنظُرُونَ
Gomɗii on laatike -muumini en- hiɗon yeloo hawrugol e heeferɓe ɓen fii sahidinon e laawol Alla ; wano musiɗɓe mo'on heɓunoo ɗum ñalnde badri, on yelike ɗum ado on hawrude e sabuuji maayde nden e saɗteende mayre. E hino non gomɗii on yi'ii yela mon on ñalnde uhud hiɗon ndaara.
تفسیرهای عربی:
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُۚ أَفَإِيْن مَّاتَ أَوۡ قُتِلَ ٱنقَلَبۡتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡۚ وَمَن يَنقَلِبۡ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ وَسَيَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ
Muhammdu wonaali si wanaa jeyaaɗo e ɓen Annabaaɗe adinooɓe mo ; faatiiɓe maa waraaɓe. E si on faatike maa o waraama, on murtay e diina mon kan selon jihaadi ?! Kala non murtuɗo e diina mun kan o lorrataa Alla hay huunde ; tawde ko Kaŋko Woni Tiiɗuɗo Fooluɗo. Murtuɗo ko hoore-mun lorrirta hayrere aduna e laakara. Arma ka Alla Yoɓitira jaarnooɓe Mo ɓen ko ɓuri moƴƴude e njoɓdi ; sabu tabitugol ɓe ngol ka Diina Makko e tiiɗnorgol fii laawol Makko.
تفسیرهای عربی:
وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ كِتَٰبٗا مُّؤَجَّلٗاۗ وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلۡأٓخِرَةِ نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَاۚ وَسَنَجۡزِي ٱلشَّٰكِرِينَ
Laatanaaki wonkii nde maayata si wanaa e hoddira Alla ; ɗum non ko nde lajal ngal Alla Winndani mo ngal timmi, ɗuytotaako ɓeydotaako ɗon. Kala on faandoriiɗo golle mon ɗen njoɓdi aduna, Men Okkay mo yeru ɗum, o heɓataa non geɓal ka laakara. Kala kadi faandoriiɗo golle mun ɗen mbarjaari laakara, Men Okkay njoɓdi mayre, arma Men Yoɓa ɓen jaarnooɓe Joomi maɓɓe njoɓdi mawndi.
تفسیرهای عربی:
وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيّٖ قَٰتَلَ مَعَهُۥ رِبِّيُّونَ كَثِيرٞ فَمَا وَهَنُواْ لِمَآ أَصَابَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَمَا ضَعُفُواْ وَمَا ٱسۡتَكَانُواْۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلصَّٰبِرِينَ
Heewii e Annabaaɓe Alla haɓiduɓe wonndude e jamaaji maɓɓe ɗuuɗuɓe, ɓe lo'inanooki ka jihaadi fii kon ko heɓunooɓe immorde e wareede barminee fii laawol Alla ngol, ɓe lo'inanooki kadi e haɓugol ayɓe ɓen, ɓe jebbilanaaki ɓen ; si ko woni, ɓe muññi ɓe tabiti. Alla no Yiɗi muññotooɓe ɓen saɗteendeeji heɓotoonde nden fii laawol Makko.
تفسیرهای عربی:
وَمَا كَانَ قَوۡلَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Konngol ɓee muññiiɓe laatanooki tuma nde albalaa'u on jippinoo e maɓɓe, si wanaa ɓe wi'u: "Joomi amen, haforan men goopi amen, yawtanaa men keeri amen e fiyaake amen, ñiiɓinaa teppe amen e hawrugol e ayɓe amen, wallaa men e dow yimɓe yedduɓe Ma ɓen".
تفسیرهای عربی:
فَـَٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا وَحُسۡنَ ثَوَابِ ٱلۡأٓخِرَةِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Alla Okkiriɓe marjaari aduna ndin wallirgol ɓe foolugol, O Okkiriɓe moƴƴere mbarjaari laakara ndin Weltanagol ɓe, e neeminireede ñiiɓugol ka Aljannaaji. Alla no Yiɗi moƴƴinooɓe ɓen ka dewe maɓɓe e ka gollodal maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• الابتلاء سُنَّة إلهية يتميز بها المجاهدون الصادقون الصابرون من غيرهم.
Jarribeede, ko sunna mo Alla Hertinirta tiɗniiɓe goonguɓe muññii ɓen.

• يجب ألا يرتبط الجهاد في سبيل الله والدعوة إليه بأحد من البشر مهما علا قدره ومقامه.
Hino waɗɗii ka jihaadi fii laawol Alla ngol nodda e diina Makko kan humindirtaake e neɗɗaŋke woo ; no o foti toowude e darja.!

• أعمار الناس وآجالهم ثابتة عند الله تعالى، لا يزيدها الحرص على الحياة، ولا ينقصها الإقدام والشجاعة.
Nduurdamaji e laje yimɓe ɓen hino tabiti ka Alla ; ɗum ɓeydortaa rerɗangol nguurdam, ɗuytortaa kadi doole e cuucal.

• تختلف مقاصد الناس ونياتهم، فمنهم من يريد ثواب الله، ومنهم من يريد الدنيا، وكلٌّ سيُجازَى على نيَّته وعمله.
Paandale yimɓe ɓen no seedi : no e maɓɓe yiɗuɓe mbarjaari Alla, woɗɓe ko yiɗuɓe aduna. Gooto kala non e maɓɓe, yoɓete yeru anniye e golle makko ɗen.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَرُدُّوكُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
Kon on yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, si on ɗoftike ɓen yedduɓe immorde e Alyahuuda e Annasaara e ɓen sirkooɓe ; e kon ko ɓe yamirta on e majjere, ɓe ruttay on ɓaawo gomɗinal mon e keeferaku mon aranu, woŋton hayruɓe aduna e laakara.
تفسیرهای عربی:
بَلِ ٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلنَّٰصِرِينَ
Ɓee heeferɓe wallataa on si on ɗoftike ɓe, si ko woni, ko Alla woni Walloowo on e ayɓe mo'on, ɗoftee Mo, ko Kaŋko woni Seniiɗo ɓurɗo moƴƴude e wallooɓe, o hatonjiŋtaa e gooto ɓaawo Makko.
تفسیرهای عربی:
سَنُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ بِمَآ أَشۡرَكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗاۖ وَمَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُۖ وَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلظَّٰلِمِينَ
Arma Men Bugoo e ɓerɗe ɓen yedduɓe, kulol tiiɗungol, haa tawa ɓe haɗtanaaka tabitugol ka hare ; ɗum non, ka sabu kafidugol maɓɓe ngol Alla e reweteeɗi maɓɓe ɗin ɗi Alla Jippinanaali ɓe e fii majji hujja. Jaaƴorde maɓɓe nden non ka laakara, ko ka yiite, nge bonii jaaƴorde ɓen tooñooɓe.
تفسیرهای عربی:
وَلَقَدۡ صَدَقَكُمُ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥٓ إِذۡ تَحُسُّونَهُم بِإِذۡنِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَا فَشِلۡتُمۡ وَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَعَصَيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ مَآ أَرَىٰكُم مَّا تُحِبُّونَۚ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلدُّنۡيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَۚ ثُمَّ صَرَفَكُمۡ عَنۡهُمۡ لِيَبۡتَلِيَكُمۡۖ وَلَقَدۡ عَفَا عَنكُمۡۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Gomɗii Alla Hunnanii on ko O Fodunoo on wallitagol on e ayɓe mo'on ñalnde uhud, tuma waraynoɗon ɓe e Duŋayee Alla, haa nde cooynaɗon lo'uɗon e tabitugol e ko Nulaaɗo on yamiri on e muuɗun; lurruɗon hakkunde heddagol e nokkeeli mon maa yahugol mooɓa dammi; yedduɗon Nulaaɗo on e ko o yamiri on heddagol ka nokkeeli mon no woniri woo. No e mon ɓen faalaaɓe dammi aduna ; ɓe yahunoo fii majji, no e mon kadi ɓen faalaaɓe mbarjaari laakara ; ko ɓen heddinoo ka yamiraa ɗon ɓe ɗoftii Nulaaɗo on. Refti non Alla Yiiliri on e maɓɓe haa ɓe fooli on ; no O Ndaarndora on, O Senndindira hakkunde gomɗinɗo muññii on e on lo'uɗo ooñii. Gomɗii Alla hoybina-nii on kon ko faggitiɗon e lunndagol yamiroore Nulaaɗo on. Alla ko Jom Ɓural Mawngal e dow gomɗimɓe ɓen ; tawde O Fewniriiɓe gomɗinal, O Yaafiimo ɓe goopi maɓɓe, O Yeɗiɓe mbarjaari tiɗnaare maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
۞ إِذۡ تُصۡعِدُونَ وَلَا تَلۡوُۥنَ عَلَىٰٓ أَحَدٖ وَٱلرَّسُولُ يَدۡعُوكُمۡ فِيٓ أُخۡرَىٰكُمۡ فَأَثَٰبَكُمۡ غَمَّۢا بِغَمّٖ لِّكَيۡلَا تَحۡزَنُواْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمۡ وَلَا مَآ أَصَٰبَكُمۡۗ وَٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
Jaŋtee onon muumini en, tuma nde dogaynoɗon woɗɗitoo ka leydi ñalnde uhud, ɓaawo nde waawaɗon sabu yeddugol Nulaaɗo on, gooto e mo'on alaano ndaarude oya. Nulaaɗo on no noddira on ɓaawo mon hakkunde sirkooɓe ɓen himo wi': "Aree e am jeyaaɓe Alla, Aree e am". Alla Yoɓitiri on e ɗum ɓiɗteende sabu kon ko ballal ngal fuutori on e ko wareede Nulaaɗo on saakitii kon e mon. O Jippiniri ɗum e mon fii wata on suno e ko ballal ngal fuuutorii on maa ko barme e maayireede heɓi on ɓaawo nde annduɗon Nulaaɗo on maayaali tawde ɗum ɓuɓɓinno ɓerɗe mo'on. Alla no ko Humpitiiɗo kala golle mo'on, hay huunde e fiyakuuji mo'on e golle mo'on suuɗaaki Mo.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• التحذير من طاعة الكفار والسير في أهوائهم، فعاقبة ذلك الخسران في الدنيا والآخرة.
Ko reŋtingol ɗoftagol heeferɓe ɓen jokka beleeɗe maɓɓe, sabu ɗum ko hayrere aduna e laakara addata.

• إلقاء الرعب في قلوب أعداء الله صورةٌ من صور نصر الله لأوليائه المؤمنين.
Bugagol kulol ngol ka ɓerɗe ayɓe Alla ɓen, ko noone e no Alla Wallitorta yiɗɓe Makko gomɗimɓe ɓen.

• من أعظم أسباب الهزيمة في المعركة التعلق بالدنيا والطمع في مغانمها، ومخالفة أمر قائد الجيش.
Hino jeyaa e sabuuji fooleede ka hare, yowitaade e aduna maa lunndagol yamaruyee ardiiɗo hare nden.

• من دلائل فضل الصحابة أن الله يعقب بالمغفرة بعد ذكر خطئهم.
No jeyaa e ko tinndinta e ɓure sahaaba en, tawde Alla Jokkindinay yaafaneede ɓe ɓaawo nde O Jaŋtii goopi maɓɓe.

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيۡكُم مِّنۢ بَعۡدِ ٱلۡغَمِّ أَمَنَةٗ نُّعَاسٗا يَغۡشَىٰ طَآئِفَةٗ مِّنكُمۡۖ وَطَآئِفَةٞ قَدۡ أَهَمَّتۡهُمۡ أَنفُسُهُمۡ يَظُنُّونَ بِٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ ظَنَّ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِۖ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ مِن شَيۡءٖۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَمۡرَ كُلَّهُۥ لِلَّهِۗ يُخۡفُونَ فِيٓ أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبۡدُونَ لَكَۖ يَقُولُونَ لَوۡ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٞ مَّا قُتِلۡنَا هَٰهُنَاۗ قُل لَّوۡ كُنتُمۡ فِي بُيُوتِكُمۡ لَبَرَزَ ٱلَّذِينَ كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَتۡلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمۡۖ وَلِيَبۡتَلِيَ ٱللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمۡ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمۡۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Hooti Alla Jippinani on ɓaawo ɓiɗteende nden hoolaare e deeƴere, ɗum waɗi fedde goo e mo'on (ɓen woni hooliiɓe fodoore Alla nden), hino suddiree ŋoŋre sabu ko ɓerɗe maɓɓe ɗen ɓuuɓi kon deeƴi. Nde fedde kan, ɓe heɓaano hoolaare e ŋoŋre ; ko ɓen woni naafiqi en, himmirnooɓe tun no hisira, ɓen woni e annde e kulol, hiɓe sikka Alla sikke ɓonɗe : wonde O Faabotaako Nulaaɗo Makko on O Wallataa jeyaaɓe Makko ɓen ; wano yimɓe majjuɓe sikkiraynoo. Ɓen naafiqiiɓe no wi'ira majjere maɓɓe : "Men alaa miijo e fiii yaltugol ngol ka hare, si meɗen marunoo miijo men yaltataa". Jaabo ɓe maakanaaɓe an Nulaaɗo : "Fiyaake ɗen fow ko Alla woodani, ko Kaŋko woni ko Eɓɓata ko O Muuyi, O Ñaawira no O Yiɗiri, ko Kaŋko kadi Muuyi yaltugol mon ngol". Ɓee naafiqiiɓe non hino hulirani pittaali mu'un sikkitagol sikke bonɗe ko ɓe feññinaŋtaa ma, hiɓe wi'ia: "Hara nun meɗen joginoo miijo e fii ngol yaltugol, men waretanooke e ndee nokkuure". Maakanɓe jaaboɗaa an Annabiijo : "Hay si tawiino hiɗon ka cuuɗi mo'on ko on woɗɗitiiɓe hare nden e maayde nden, ɓen ɓe Alla Winndani maayde nden e mo'on yaltayno ka ɓe muuyanaa ɗon maayde". Alla no Muuyiraali ɗum si wanaa fii jarribagol kon ko woni ka ɓerɗe mo'on immorde e annuyeeje e faandaareeji, O senndindira gomɗimɓe e naafiqiiɓe. Alla ko Annduɗo kon ko woni e ɓerɗe jeyaaɓe Makko ɓen, huunde suuɗaaki Mo e ɗum.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَلَّوۡاْ مِنكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ إِنَّمَا ٱسۡتَزَلَّهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِبَعۡضِ مَا كَسَبُواْۖ وَلَقَدۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
Pellet, ɓen foolanooɓe e mo'on, onon wonndiiɓe Muhammadu (yo o his), ñalnde konu sirkooɓe ɓen fottidunoo e konu juulɓe ɓen, anndu ko seytaane fergitiniɓe e ɗum sabu yoga e ko ɓe faggitori e geddi. Gomɗii non Alla Yaafanike ɓe ; O Nanngitirtaaɓe ɗum sabu Ɓural e Yurmeende Makko, pellet, Alla ko Yaafaŋtooɗo tuuboowo, Muññiiɗo Mo Hawjirtaa leptugol.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَقَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ إِذَا ضَرَبُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ كَانُواْ غُزّٗى لَّوۡ كَانُواْ عِندَنَا مَا مَاتُواْ وَمَا قُتِلُواْ لِيَجۡعَلَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ حَسۡرَةٗ فِي قُلُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, wata on wa'u wa heereɓe ɓen ka naafiqiiɓe, hiɓe wi'ana siɗɓe maɓɓe ɓen : "Si ɓen setike ɗaɓɓere arsike, maa ɓe laatii haɓooɓe ; ɓe maayi maa ɓe waraa, hara nun hiɓe ka amen ɓe roŋki yaltude e hare nden, ɓe maayataano maa ɓe waree. Alla no Waɗii nden fiɓnde ɗon ka ɓerɗe maɓɓe fii no ɓe ɓeydora nimse e suno. Ko Alla Tan woni Wuurniroowo Wara e Muuyɗe Makko ; roŋkugol yahde ka hare haɗataa Muuyɗe Makko ɗen. Alla ko Reŋtuɗo kon ko golloton, huunde suuɗaaki Mo e ɗum, O Yoɓitoyay on ɗum.
تفسیرهای عربی:
وَلَئِن قُتِلۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوۡ مُتُّمۡ لَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَحۡمَةٌ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
Hay si tawii non on waraama e fii laawol diina Alla maa on maayii onon muumini en, ma Alla Haforan on haforanal mawngal, O Yurmee on yurmeende yaajunde immorde ka Makko ; ko ɗum ɓuri mooƴude oo aduna e ko mooɓetee e makko immorde e neemaaji lannoayɗi.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• الجهل بالله تعالى وصفاته يُورث سوء الاعتقاد وفساد الأعمال.
Majjugol fii Alla Toowuɗo On e fii Sifaaji Makko ɗin, hino waɗa haa ontigi heɓa fiɓnde bonde, bonna golle.

• آجال العباد مضروبة محدودة، لا يُعجلها الإقدام والشجاعة، ولايؤخرها الجبن والحرص.
Lajal jeyaaɗo kala no happaa, yaawnata ngal cuusal leelnatah ngal hulde maa rerɗugol.

• من سُنَّة الله تعالى الجارية ابتلاء عباده؛ ليميز الخبيث من الطيب.
Jarribagol jeyaaɓe ɓen, ko sunna jeyaaɗo e sunnaaji Alla Toowuɗo On ; fii no O senndidnira soɓe ɗen e ko laaɓi kon.

• من أعظم المنازل وأكرمها عند الله تعالى منازل الشهداء في سبيله.
Nokkuure sahadinɓe ɓen fii laawol diina Alla, ko jeyaande e nokkeeli ɓurɗi mawnude ɗin ka Alla.

وَلَئِن مُّتُّمۡ أَوۡ قُتِلۡتُمۡ لَإِلَى ٱللَّهِ تُحۡشَرُونَ
Noone woo no maayirɗon maa wariraɗon, pellet, ko faade ka Alla tan woni ruttorde mon nden on denndaangal.
تفسیرهای عربی:
فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَوَكِّلِينَ
Ko sabu yurmeende mawnde immornde ka Alla, woni ko jikku maaɗa on newori e wonndiiɓe maa ɓen an Annabiijo, si a laatino saɗta feere yoora ɓerndeejo, ɓe seedayno e maaɗa. Yaafoɓe e ko ɓe raɓɓindinii e maaɗa, toranoɗaa ɓe haforaneede, diisinoɗaa ɓe e kala ko hanndi e diisineede. Si a fiɓii annuyee e fiyaake ɓaawo diisinaade, gollu ɗum fawoɗaa e Alla, pellet, Alla no Yiɗi ɓen fawotooɓe e Makko, O Hawrindina ɓe O Semmbina ɓe.
تفسیرهای عربی:
إِن يَنصُرۡكُمُ ٱللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمۡۖ وَإِن يَخۡذُلۡكُمۡ فَمَن ذَا ٱلَّذِي يَنصُرُكُم مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Si Alla Wallirii on Ballal Makko ngal hay e gooto foolataa on ; hay si yimɓe leydi ndin hawrii e on, si O Acii ɗon kadi wallogol on alah caggal mum, ballal ko ko Kanko tano Jogitii. Ko e Alla woni ko gomɗimɓe ɓen haani tuuginaade ; wanaa e goɗɗo goo ko woori Mo.
تفسیرهای عربی:
وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّۚ وَمَن يَغۡلُلۡ يَأۡتِ بِمَا غَلَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Laatanaaki Annabaajo woo nde o hodata o ƴetta seeɗa e konhoyri ko wanaa kon ko Alla Hertinani mo. Kala non hoduɗo e mooɗon o ƴetti seeɗa e konhoyri ndin, o leptiroyte wirtere Ñalnde Darngal, o aroya himo ronndii kon ko o ƴetunoo yeeso tagoore nden ; hooti woŋkii kala jonnitee njoɓdi kon ko ki faggiti hara ko no timmiri, kamɓe ɓe tooñetaake ɓe ɓeydanee bakkaatu maa ɓe ɗuytanee moƴƴere maɓɓe.
تفسیرهای عربی:
أَفَمَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِ كَمَنۢ بَآءَ بِسَخَطٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأۡوَىٰهُ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
On jokkuno welayee Alla on o gomɗini o golli golle moƴƴe, wa'ataa wa on yedduɗo Alla o golli golle bonɗe o ruttodi e tikkere mawnde immornde ka Alla kadi werde makko nden ko jahannama, nge bonii ruttorde e ñiiɓirde.
تفسیرهای عربی:
هُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
Kamɓe ko ɓe ɓurduɓe darja ka Alla aduna e laakara, Alla ko Reenuɗo kon ko ɓe gollata, hay e huunde suuɗaaki Mo e ɗum, O Yoɓitoyay kala e golle mun.
تفسیرهای عربی:
لَقَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ بَعَثَ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمۡ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
Gomɗii Alla Neeminii e muumini en O Moƴƴii e maɓɓe tuma nde O Imminnoo e maɓɓe nulaaɗo jeyaaɗo e maɓɓe, himo janngana ɓe Qur'aanaare nden, himo laɓɓina ɓe e sirku e jikkuuji bonɗi, himo anndina ɓe Qur'aana e sunna ; gomɗii ɓe laatinoke adu immineede oo Nulaaɗo, hiɓe e majjere feeñunde woɗɗitii peewal.
تفسیرهای عربی:
أَوَلَمَّآ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَدۡ أَصَبۡتُم مِّثۡلَيۡهَا قُلۡتُمۡ أَنَّىٰ هَٰذَاۖ قُلۡ هُوَ مِنۡ عِندِ أَنفُسِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
E ko tuma nde musiiba fooleede nden heɓunoo on onon muumini en ñande uhud, woɗɓe e mo'on waraa ; gomɗii le on heɓniino ayɓe mon ɓen cowalle mun immorde e waraaɓe dahaa ñalnde badri, wi'uɗon: "Hol no men heɓiri ɗum ko men gomɗimɓe, meɗen wonndi e Annabiijo Alla on?!" Maaku an Annabiijo: "Ko sabu pooɗondiral mon ngal yedda Nulaaɗo on heɓirɗon ɗum", pellet, Alla ko Haɗtanɗo kala huunde Himo Walla on Mo O Muuyi, O Hoyna on Mo O Muuyi.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• النصر الحقيقي من الله تعالى، فهو القوي الذي لا يحارب، والعزيز الذي لا يغالب.
Ballal ngal tigiri ko ka Alla Toowuɗo On iwrata , ko Kaŋko woni Dolnuɗo Mo haɓidetaake, Fooluɗo Mo fooletaake.

• لا تستوي في الدنيا حال من اتبع هدى الله وعمل به وحال من أعرض وكذب به، كما لا تستوي منازلهم في الآخرة.
Ka aduna ɗoo, jokkuɗo peewal Alla ngal o golliri wa'aa wa on ɗuurniiɗo ngal fenni, ko non kadi ɓe seediri darjaaji mu*en ka laakara.

• ما ينزل بالعبد من البلاء والمحن هو بسبب ذنوبه، وقد يكون ابتلاء ورفع درجات، والله يعفو ويتجاوز عن كثير منها.
Kala Albalaa'u e jarrabuyee heɓuɗo jeyaaɗo on, ko sabu bakkaatuuji makko ɗin ; hino wona kadi jarriboreede ɓamtal darja. Alla ko Yaafotooɗo Yawtana piiji ɗuuɗuɗi e ɗim.

وَمَآ أَصَٰبَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ فَبِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَلِيَعۡلَمَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Wareede barminee foolee ko heɓunoo on kon ñalnde uhud tuma nde fedde mon nden fottunoo e fedde sirkooɓe ɓen, ko e Duŋayee Alla e Koddoruyee Makko ; hikma fii no O gomɗimɓe ɓen feeñira.
تفسیرهای عربی:
وَلِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ نَافَقُواْۚ وَقِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ قَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوِ ٱدۡفَعُواْۖ قَالُواْ لَوۡ نَعۡلَمُ قِتَالٗا لَّٱتَّبَعۡنَٰكُمۡۗ هُمۡ لِلۡكُفۡرِ يَوۡمَئِذٍ أَقۡرَبُ مِنۡهُمۡ لِلۡإِيمَٰنِۚ يَقُولُونَ بِأَفۡوَٰهِهِم مَّا لَيۡسَ فِي قُلُوبِهِمۡۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يَكۡتُمُونَ
E fii no naafiqi en feeñira, ɓen wi'ananooɓe : "Haɓiree fii laawol diina Alla ngol, maa duñiron ɓe sabu ɗuuɗingol juulɓe ɓen", ɓe wi'i: "Hara nun meɗen anndunoo ko fii hare men jokkayno on, si ko woni, men anndaali fii nde hare hakkunde mon e maɓɓe". Kamɓe non nden ñalnde, hari ko keeferaaku ngun ɓurunoo ɓaɗtaade ɓe e dii gomɗinal ngal : hiɓe wowlira kunndule maɓɓe kon ko alaa e ɓernde maɓɓe. Ko Alla Ɓuri Anndude kon ko ɓe wirnii e ɓerɗe maɓɓe, O Leptirayɓe ɗum.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ وَقَعَدُواْ لَوۡ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُواْۗ قُلۡ فَٱدۡرَءُواْ عَنۡ أَنفُسِكُمُ ٱلۡمَوۡتَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ko ɓe salii yahugol ka hare, ɓe wi'ani ɓaɗondiraaɓe maɓɓe barmunooɓe ɓen uhud: "Hara nun ɓe ɗoftino men ɓe roŋki yahude ka hare, ɓe waretanooke". Maakanɓe an Annabiijo: "Duñee pottinon ndee maayde e pittaali mo'on si nde arii e mo'on tawi kadi ko on goognuɓe e ko aaƴotoɗon wonnde si ɓe ɗoftino on ɓe waretanooke, e wiide kadi on daɗiraali maayde nden si wanaa salagol mon yahude ka jihaadi fii laawol diina Alla ngol.
تفسیرهای عربی:
وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ
Wata a sikku an Annabiijo, wonnde ɓen waraaɓe ka jihaadi fii laawol diina Alla ngol ko maayuɓe, ko woni, ko wuuruɓe nguurndam heeriiɗam ka Joomi maɓɓe, hiɓe e galle teddungal, hiɓe arsikee noone kala e neemaaji ɗi tawata ko Alla tan Anndi ɗi.
تفسیرهای عربی:
فَرِحِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَيَسۡتَبۡشِرُونَ بِٱلَّذِينَ لَمۡ يَلۡحَقُواْ بِهِم مِّنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Hiɓe huuɓiri weltaare ko Alla Neeminiri ɓe e Ɓural Makko, hiɓe jortii nde musiɗɓe maɓɓe heddiiɓe ɓen ka aduna tawta ɓe ; wonnde si ɓen waraama ka jihaadi, ɓe dañay ɓural sifa maɓɓe, ɓe wonaa hulooɓe fiyaake laakara, ɓe wonaa kadi sunoytooɓe e kon ko faatiiɓe e geɓoy aduna.
تفسیرهای عربی:
۞ يَسۡتَبۡشِرُونَ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Hiɓe weltora ndii mbarjaari mawndi ndi ɓe habbori Alla, e ɓeydaneede ndin mbarjaari mawndi. E wonnde pellet, Alla bonnataa njoɓdi gomɗimɓe Mo ɓen, si ko woni, O Hunnanay ɓe njoɓdi maɓɓe ndin no timmiri, O Ɓeydana ɓe ɗum.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَصَابَهُمُ ٱلۡقَرۡحُۚ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ مِنۡهُمۡ وَٱتَّقَوۡاْ أَجۡرٌ عَظِيمٌ
Ɓen nootiiɓe noddaandu Alla e Nulaaɗo Makko on tuma nde ɓe noddanoo yahugol ka hare fii laawol diina Alla, ɓe hawroya e sirkooɓe ɓen ka hare "hamraa' al Asad" hikkiinde nden uhud, ɓaawo nde ɓe barmunoo ñalnde uhud ; ɓe saloraaki noddaandu Alla e Nulaaɗo Makko on sabu barme maɓɓe ɗen. Hino woodani ɓen moƴƴimɓe e maɓɓe golle, ɓe huli Alla ɓe ɗoftii Yamrooje Makko ɗen ɓe woɗɗitii Haɗaaɗi Makko ɗin ; njoɓdi mawndi immorde ka Alla, ndi woni Aljanna.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ قَالَ لَهُمُ ٱلنَّاسُ إِنَّ ٱلنَّاسَ قَدۡ جَمَعُواْ لَكُمۡ فَٱخۡشَوۡهُمۡ فَزَادَهُمۡ إِيمَٰنٗا وَقَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ وَنِعۡمَ ٱلۡوَكِيلُ
Ɓen ɓe yoga e sirkooɓe ɓen wi'annoo: "Pellet Qurayshi en e ɗowro Abuu Sufyaana mooɓondiranii on e ɗuuɗal fii haɓugol on mula fii mon, reŋtee e maɓɓe hulon ɓe". Kan haala hulineede ɓeydaali ɓe si wanaa goongingol Alla hooloo fodoore Makko nden, ɓe yalti haɓoygol hiɓe wi'a: "Alla Toowuɗo On yonii men, O yonii yonndinorteeɗo".
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• من سنن الله تعالى أن يبتلي عباده؛ ليتميز المؤمن الحق من المنافق، وليعلم الصادق من الكاذب.
Hino jeyaa e sunnaaji Alla ɗin, jarribagol jeyaaɓe Makko ɓen fii yo O Senndindir gomɗimɓe ɓen e naafiqi en, e O Anndira goonguɗo on e on fennuɗo.

• عظم منزلة الجهاد والشهادة في سبيل الله وثواب أهله عند الله تعالى حيث ينزلهم الله تعالى بأعلى المنازل.
Wonnde jihaadi ndin e sahidingol ngol fii laawol diina Alla ngol hino mawni darja, tawde Alla Ɓamtoyay fii maɓɓe ka ɓuri e toowude darja.

• فضل الصحابة وبيان علو منزلتهم في الدنيا والآخرة؛ لما بذلوه من أنفسهم وأموالهم في سبيل الله تعالى.
Ɓannginngol ɓure sahaaba en e darja maɓɓe on aduna e laakara ; sabu kon ko ɓe tottiri pittaali maɓɓe e jawle maɓɓe fii laawol diina Alla ngol.

فَٱنقَلَبُواْ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ لَّمۡ يَمۡسَسۡهُمۡ سُوٓءٞ وَٱتَّبَعُواْ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَظِيمٍ
Ɓe ruttodi -ɓaawo nde ɓe iwi "hamraa' al Asad", e mbarjaari mawnundi immorde ka Alla, e ɓeydaneede darja, e hisineede e ayɓe maɓɓe ; bone wareede maa barmineede hewtaali ɓe, ɓe jokki yarluyee Alla on ; ɓe waɗɗinori ɗoftaare Alla haɗitoo yeddugol Mo. Alla ko Jom ɓural mawngal e jeyaaɓe Makko gomɗimɓe ɓen.
تفسیرهای عربی:
إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ يُخَوِّفُ أَوۡلِيَآءَهُۥ فَلَا تَخَافُوهُمۡ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Anndee pellet, ko seytaane woni ko hulɓiŋta on: himo hulɓinira on wallondiraaɓe makko ɓen, wata on hulu ɓe sabu ɓe alaa feere e doole, hulee Alla Kaŋko tan, waɗɗitoɗon ɗoftagol Mo, si on laatike gomɗimɓe Mo haqqan.
تفسیرهای عربی:
وَلَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِۚ إِنَّهُمۡ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ يُرِيدُ ٱللَّهُ أَلَّا يَجۡعَلَ لَهُمۡ حَظّٗا فِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Wata a suno an Nulaaɗo, e ɓen adondirooɓe e keeferaaku, ɓe murtira naafiqiyaagal maɓɓe, pellet, ɓen lorrirtaa Alla hay e huunde, si ko woni, ko pittaali maɓɓe ɗin lorrirta woɗɗitorgol ɓe ngol gay e gomɗingol Alla ɗoftoo Mo. Alla non, sabu woppugol maɓɓe ngol, O Yiɗaa Waɗannde geɓal neemineede ka laakara. Hino woodani ɓe lepte muusuɗe ka yiite.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلۡكُفۡرَ بِٱلۡإِيمَٰنِ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Pellet, ɓen wattitirɓe keeferaaku ngun gomɗinal, ɓe lorrataa Alla hay e huunde, ko woni, ko pittaali maɓɓe ɗin ɓe lorrata. Hino woodani ɓe lepte muusuɗe ka laakara.
تفسیرهای عربی:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ خَيۡرٞ لِّأَنفُسِهِمۡۚ إِنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ لِيَزۡدَادُوٓاْ إِثۡمٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Wata ɓen yeddu Joomi mu'un ɓe salii sari Makko on, Ko Men Nennirani ɓe Men Juutini balɗe maɓɓe e hoore keeferaaku maɓɓe, wonnde ɗum ko moƴƴere maɓɓe ; wanaa no ɓe sikkiri non. Si ko woni, Men Nenniranay ɓe woni no ɓe ɓeydora geddi maɓɓe ɗin bakkaatu. Hino woodani ɓe lepte hoynayɗe.
تفسیرهای عربی:
مَّا كَانَ ٱللَّهُ لِيَذَرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَىٰ مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ ٱلۡخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُطۡلِعَكُمۡ عَلَى ٱلۡغَيۡبِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَجۡتَبِي مِن رُّسُلِهِۦ مَن يَشَآءُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۚ وَإِن تُؤۡمِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَلَكُمۡ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
Jeyaaka e Ñeeñal Alla ngal nde O Tertotoo on onon muumuni en e hoore kon ko wonɗon e mun immorde e ukkondiral e naafiqi en, haa O Senndindira on noone fow e jarrabuyee ; fii no gomɗinɗo laaɓuɗo on feeñira e naafiqiijo soɓuɗo on. ko woni ko, Alla Suɓoray Nulaaɓe Makko ɓen on Mo O Muuyi, O Ƴelliŋtina on yoga e ko wirnii ; wano O Ƴelliŋtiniri Annabiijo Makko on Muhammadu (jom kisiyee) fiyaake naafiqi en. Gomɗinee Alla e Nulaaɗo Makko on, si on gomɗinirii goonga on hulii Alla on ɗoftike Yamirooje Makko ɗen on woɗɗitike Haɗaaɗi Makko ɗin, haray no woodani on mbarjaari mawndi ka Alla.
تفسیرهای عربی:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ هُوَ خَيۡرٗا لَّهُمۖ بَلۡ هُوَ شَرّٞ لَّهُمۡۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِۦ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
Wata ɓen wuddirooɓe neema mo Alla Neeminiri ɓe e Ɓural Makko ngal sikku, wonnde ɗum ko moƴƴere wonannde ɓe, si ko woni, ɗum ko bone woannde ɓe ; tawde ɓe taariniroyte (ɓe meedinte) ka daaɗe maɓɓe kon ko ɓe wuddiraynoo, ɓe leptiree ɗum Ñalnde Darngal. Ko Alla Tan Woodani ndonndi kala ko woni kammuuli e ka leydi, ko Kaŋko Woni Wuuroowo Heddoo ɓaawo nde tagu ngun fow lanni. Alla ko Annduɗo golle mo'on, O Yoɓitiroyay on ɗum.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• ينبغي للمؤمن ألا يلتفت إلى تخويف الشيطان له بأعوانه وأنصاره من الكافرين، فإن الأمر كله لله تعالى.
Haana ka gomɗinɗo yeƴƴitoto e ko seytaane hulɓinirta mo wallondiraaɓe makko ɓen ka heeferɓe, tawde non fiyaake ɗen fow ko Juuɗe Alla woni.

• لا ينبغي للعبد أن يغتر بإمهال الله له، بل عليه المبادرة إلى التوبة، ما دام في زمن المهلة قبل فواتها.
Jeyaaɗo haanaa ka hoomtorto ko Alla nennanta mo ko, haani ko yaccagol tuuba, fotde himo heddii e nguurndam, ado ɗum laawaade.

• البخيل الذي يمنع فضل الله عليه إنما يضر نفسه بحرمانها المتاجرة مع الله الكريم الوهاب، وتعريضها للعقوبة يوم القيامة.
Wuddirɗo Ɓural Alla ngal e dow mun, on ko hoore-mun lorri, sabu o haɗitoray ɗum njulogol e Alla Toowuɗo On Okkoowo, o weeɓita fittaandu makku ndun e lepte Ñalnde Darngal.

لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَنَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ سَنَكۡتُبُ مَا قَالُواْ وَقَتۡلَهُمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَنَقُولُ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
Gomɗii Allaahu on Nanii konngol Alyahuuda en ngol tuma ɓe wi'unoo: Alla ko baaso tawde Ɗaɓɓiri amen menen non meɗen alɗiri jawle amen. Arma Men win- nda ko ɓe fefindii kon e Joomi maɓɓe e kobe warata kon Annabaaɓ ɓen ko aldaa e goonga,Men Daalana ɓe:Meeɗee lepte sumrooje jaynge.
تفسیرهای عربی:
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّامٖ لِّلۡعَبِيدِ
Ɗen lepte ɗon heɓirii on sabu ko faggitorɗon juuɗe mon e geddi onon Alyahuuda en, e wonnde pellet, Alla Wonaali Tooñoowo hay gooto e jeyaaɓe Makko ɓen.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ عَهِدَ إِلَيۡنَآ أَلَّا نُؤۡمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأۡتِيَنَا بِقُرۡبَانٖ تَأۡكُلُهُ ٱلنَّارُۗ قُلۡ قَدۡ جَآءَكُمۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِي بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَبِٱلَّذِي قُلۡتُمۡ فَلِمَ قَتَلۡتُمُوهُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ko ɓen woni wi'uɓe no fena fefindoo: "Alla wasiyike men ka Defte Makko tippude e konnguɗi Annabaaɓe Makko, wonnde wata men gomɗin Nulaaɗo woo haa on addana men ko goonginta haala makko". Ɓe feniri e Alla dammbirgol Mo on wasiyee, happira ɓanngannduyeeji goonginayɗi Nulaaɓe ɓen e kon ko wi'i ; ko sabu ɗum Alla Yamirani Annabiijo Muhammadu on mo jam e kisiyee woni e mun on nde o maakanta ɓe: "Gomɗii Nulaaɓe goo adinooɓe lam addanii on ɓanngannduyeeji tinndinooji goongungol maɓɓe, e nde huunde nde immorde e ɓaɗtorɗum hara yiite iwrunge ka asamaanu no sunna ɗum, ko fii honɗum fennanɗon ɓe waruɗon ɓe, si on laatike goonguɓe ko wowloton?!".
تفسیرهای عربی:
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدۡ كُذِّبَ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ جَآءُو بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُنِيرِ
Si ɓe fennii ma an Annabiijo, wata a suno, ɗum ko ko heeferɓe ɓen woowi ; gomɗii Nulaaɓe ɗuuɗuɓe fennanooma ado maa, ɓen ardu e Hujjaaji Ɓannguɗi, e Defte yowndirɗe e waajuuji, e Deftere fewniraynde ñaawooje mayre.
تفسیرهای عربی:
كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ وَإِنَّمَا تُوَفَّوۡنَ أُجُورَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ فَمَن زُحۡزِحَ عَنِ ٱلنَّارِ وَأُدۡخِلَ ٱلۡجَنَّةَ فَقَدۡ فَازَۗ وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلۡغُرُورِ
Woŋkii kala no woniri meeɗay haaɗeeki maayde nden, wata tagaaɗo hoditor oo aduna. Ñalnde Darngal, on yoɓitoyte njoɓdiiji kuuɗe mon ɗen no timmiri hara ɗuytaaki. Kala on Mo Woɗɗiŋtini e yiite ngen O Naadi mo Aljanna, gomɗii on ɗon dañii moƴƴere nde o jortinoo, o daɗii bone mo o hulunoo. Ɗam nguurdam aduna wonaali si wanaa dakammehun lannaykun, ko hodaaɗo tun humondirta e ɗum.
تفسیرهای عربی:
۞ لَتُبۡلَوُنَّ فِيٓ أَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡ وَلَتَسۡمَعُنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَمِنَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَذٗى كَثِيرٗاۚ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ
Ma on ndaarnde onon muumini en, ka jawle mon, tottirgol haqqeeji waɗɗiɗi ɗin e majje, e masiibooji ko heɓata ɗe, ma on ndaarnde kadi e pittaali mon ɗin, tottugol waɗɗiɗi diina kan e noone kala e jerrabuyee, ma on nanir kadi ɓen okkaaɓe Defte ɓen ado mon e ɓen sirkooɓe lorra ɗuuɗuka ; ka no lorrira on cukkoreede diina mon. Si on muññike e ɗin masiibooji e jarrabuyeeji, on hulii Alla, on gollirii yamirii on pottitike haɗaaɗi, pellet, anndee ɗum, ko jeyaaɗum e ko ɓuri moƴƴude e ko haanaa fellitaneede e fiyaake mo foolotirooɓe adondirta e mun.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• من سوء فعال اليهود وقبيح أخلاقهم اعتداؤهم على أنبياء الله بالتكذيب والقتل.
Hino jeyaa e kuuɗe bonɗe ɗe Alyahuuda jikkinornoo, jaggitirgol e Annabaaɓe Alla ɓen fennugol ɓe wara.

• كل فوز في الدنيا فهو ناقص، وإنما الفوز التام في الآخرة، بالنجاة من النار ودخول الجنة.
Wanaa foolugol aduna woni goɗɗum, ko foolugol daɗa yiite naata Aljanna Ñalnde Darnga.

• من أنواع الابتلاء الأذى الذي ينال المؤمنين في دينهم وأنفسهم من قِبَل أهل الكتاب والمشركين، والواجب حينئذ الصبر وتقوى الله تعالى.
Hino jeyaa e noone jarrabuyee, lorra ka gomɗimɓe ɓen hawrata e mun ka diina maɓɓe e ka pittaali maɓɓe immorde e yimɓe Defte ɓen e sirkooɓe ɓen. Ko waɗɗii e ɗum, ko muññagol hula Alla Toowuɗo On.

وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَلَا تَكۡتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ وَٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗاۖ فَبِئۡسَ مَا يَشۡتَرُونَ
Jaŋtii an Annabiijo, tuma nde Alla Ƴettunoo Ahadi fellitaandi ndin e karamokooɓe yimɓe Defte ɓen ka Alyahuuda e Annasaara en, wonnde: "Ma on ɓannginannde yimɓe ɓen Deftere Alla nden, wata on suuɗu peewal ko woni e mayre maa ko nde tinndinta e Annabaaku Muhammadu (jom kisiyee)". Kono haɗaali ɓe firti ahadi ndin ɓe suuɗi goonga kan ɓe feññini mehre nden, ɓe waɗtitiri Ahadi Allah ndin coggel fanɗungel! Bonii ngel coggel ngel ɓe waɗtitiri e Ahadi Alla ndin!
تفسیرهای عربی:
لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡرَحُونَ بِمَآ أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحۡمَدُواْ بِمَا لَمۡ يَفۡعَلُواْ فَلَا تَحۡسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٖ مِّنَ ٱلۡعَذَابِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Wata a sikku an Annabiijo, wonnde ɓen weltorayɓe huunde bonde nde ɓe waɗi, hiɓe yiɗi nde yimɓe ɓen yettataɓe moƴƴere nde ɓe waɗaali. Wata a sikku ɓen ko daɗooɓe hisa e lepte ɗen, ko woni, werde maɓɓe nden ko jahannama, hino woodaniɓe ton lepte muusuɗe.
تفسیرهای عربی:
وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
Ko Alla Bajjo on tan woodani laamu kammuuli ɗin e leydi ndin e kala ko woni e majji : tagugol toppitoo. Alla ko Hattanɗo kala huunde.
تفسیرهای عربی:
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Pellet, no e woodingol kammuuli ɗin e leydi ndin e luutondirgol jemma e ñalorma ngol ɗi ɓurda juutude e raɓɓida ; Aayeeje Ɓannguɗe wonannde joomiraa- ɓe haqqille hisuɗe ɓen, ɗum no tinndina ɓe e Taguɗo winndere nden Hannduɗo on e reweede Kaŋko Tan.
تفسیرهای عربی:
ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Ko ɓen woni annditirooɓe Alla e kala fiyaake ; nde ɓe darii maa ɓe jooɗii maa nde ɓe lelori becce maɓɓe ɗen, hiɓe miijitora fii tagu kammuuli ɗin e leydi ndin ɓe wi'a: "Joomi amen, A Tagiraali nguu tagu mawngu meere, senayee woodanii Ma e ɗum, Ɗaɗndu men e lepte yiite, Waɗtidaa men e moƴƴuɓe ɓen, Reena men e boneeji".
تفسیرهای عربی:
رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
Pellet, An Joomi amen, mo Naaduɗaa woo yiite e tagu Maa ngun, gomɗii haray A Hoynirii mo wirtere. Alanaa tooñooɓe ɓen walloowo daɗnda ɓe lepte yiite ngen Ñalnde Darngal.
تفسیرهای عربی:
رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فَـَٔامَنَّاۚ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرۡ عَنَّا سَيِّـَٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ
Joomi amen, menen men nanii noddoowo on woni Annabiijo Maa on Muhammadu (yo o his), no nodda e gomɗingol o wi'a: "Gomɗinee Alla Joomi mo'on Bajjo", men gomɗini kon ko o noddi e mun, men jokki laawol makko ngol, Haforan men junuubi amen Surraa men, Yawtanaa men boneeji amen hara A Nanngiraali men ɗin, Ƴeeŋinndinaa men e moƴƴuɓe ɓen, Hawrinndinaa men e golle moƴƴe e accude golle bonɗe.
تفسیرهای عربی:
رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Joomi amen, Okku men kon ko Foduɗaa men e konngol Nulaaɓe Maa ɓen ; immorde e peewal e walleede ka aduna, wata A Wirtiroy men Ñalnde Darngal naatugol yiite. Pellet, An Joomi amen, ko A Tedduɗo Mo Lunndotaako Fodoore Mun.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• من صفات علماء السوء من أهل الكتاب: كتم العلم، واتباع الهوى، والفرح بمدح الناس مع سوء سرائرهم وأفعالهم.
Hino jeyaa e jikkuuji bonɗi ɗi karamokooɓe yimɓe Defte ɓen jikkinori : suuɗugol ganndal ngal, jokka beleeɗe, weltora manooje yimɓe wondude e bonde nder mu*en e kuuɗe maɓɓe.

• التفكر في خلق الله تعالى في السماوات والأرض وتعاقب الأزمان يورث اليقين بعظمة الله وكمال الخضوع له عز وجل.
Miijitagol fii tagu Alla ngun ka kammuuli e ka leydi e lomtandirgol saa'iiji ɗin, hino ɓeyda pellital e Mawngu Alla ngun e yannkinanagol Mo.

• دعاء الله وخضوع القلب له تعالى من أكمل مظاهر العبودية.
Toragol Alla yannkinanora Mo Ɓernde nden, ko jeyaaɗum e ko ɓuri mawnude e jebbilanagol Mo.

فَٱسۡتَجَابَ لَهُمۡ رَبُّهُمۡ أَنِّي لَآ أُضِيعُ عَمَلَ عَٰمِلٖ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰۖ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۖ فَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ وَأُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَأُوذُواْ فِي سَبِيلِي وَقَٰتَلُواْ وَقُتِلُواْ لَأُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ ثَوَابٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلثَّوَابِ
Joomi maɓɓe Jaabini toraare maɓɓe nden : wonnde Min Mi Yeebataako njoɓdi golle mon ɗen ; ɗuuɗi famɗi, foti golluɗo on ko gorko maa ko o debbo. Ɓen feruɓe fii Laawol Alla ngol, heeferɓe ɓen yaltini ɓe e galleeji maɓɓe, ɓe heɓiri lorra fii ɗoftaare Joomi maɓɓe, ɓe haɓidaa fii Laawol Alla ngol ɓe wariraa fii no Konngol Alla ngol ɓamtora ; ko pellet Maa Mi Haforan ɓen goopi maɓɓe ɗin Ñalnde Darngal, e ko pellet maa Mi Yawtan ɓe, e ko pellet maa Mi Naaduɓe Aljannaaji ɗi canɗi ilata e kuɓeeji mun, ɗum ko mbarjaari immorde ka Alla, hino ka Alla njoɓdi moƴƴundi ndi yeru mun alaa.
تفسیرهای عربی:
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ
Wata hode an Annabiijo, yiltondirgol heeferɓe ɓen e feewnitaade maɓɓe e yaajeende njulaagu maɓɓe ka leydi, wata alhaali maɓɓe takma sunaade.
تفسیرهای عربی:
مَتَٰعٞ قَلِيلٞ ثُمَّ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Oo aduna, ko dakammehoy pamaroy koy duumotaako, hooti ɓaawo ɗum, ruttorde maɓɓe nden Ñalnde Darngal, ko jahannama, nge bonii ndaɗɗudi yiite fii maɓɓe!
تفسیرهای عربی:
لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا نُزُلٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۗ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّلۡأَبۡرَارِ
Kono ɓen huluɓe Alla ɓe ɗoftii Yamirooje Makko ɗen ɓe woɗɗitii Haɗaaɗi Makko ɗin : hino woodani ɓen Aljannaaji ɗi canɗi dogata senngo ley kuɓeeje majji, ko ɓe duumotooɓe ton poomaa ; ɗum ko njoɓdi ndi ɓe hebilanaa immorde ka Alla Toowuɗo On. Ko ko Allaahu On Hebilani moƴƴuɓe ɓen e jeyaaɓe Makko ɓen ɓuri ko ɓen heeferɓe dogata ɓaawo mun e dakammehoy aduna.
تفسیرهای عربی:
وَإِنَّ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَمَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِمۡ خَٰشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشۡتَرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Yimɓe Defte ɓen fotataa : no e maɓɓe fedde gomɗinde Alla e ko Jippinaa kon e mooɗon immorde e goonga e peewwal, hiɓe gomɗini kadi ko Jippinaa kon e maɓɓe ka Defte maɓɓe, ɓe senndindirtaa hakkunde Nulaaɓe Alla ɓen ; ko ɓe yaŋkinaniiɓe Alla rerɗuɓe e ko O Jogii kon, ɓe waɗtitirtaa Aayeeje Alla ɗen coggeloy e dakamme aduna pamaroy. Ɓen siforaaɓe ɗin sifaaji, hino woodani ɓe mbarjaari mawndi immorde ka Joomi maɓɓe. Pellet, Alla ko Yaawuɗo hasbugol golle ɗen, Yaawuɗo Yoɓitugol ɗen.
تفسیرهای عربی:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Ko onon yo gomɗimɓe Alla e Nulaaɗo Makko on, muññee e diina kan e kala masiboo yanoowo e mon ka aduna, fooliron heeferɓe ɓen muñal ; hara ɓe ɓuraali on muññaade, ñiiɓee tabiton e jihaadi fii laawol Alla ngol, hulon Alla ɗoftoɗon Yamirooje Makko ɗen woɗɗitoɗon Haɗaaɗi Makko ɗin, belajo'o, on dañay yela mon hisugol e yiite naata Aljanna.
تفسیرهای عربی:
از فواید آیات این صفحه:
• الأذى الذي ينال المؤمن في سبيل الله فيضطره إلى الهجرة والخروج والجهاد من أعظم أسباب تكفير الذنوب ومضاعفة الأجور.
On lorra heɓoowo gomɗinɗo fii laawol Alla ngol, o yalta o fera o waɗa jihaadi ; ko ko ɓuri mawnude e ko hafrata junuubi ɓeyda baraaji.

• ليست العبرة بما قد ينعم به الكافر في الدنيا من المال والمتاع وإن عظم؛ لأن الدنيا زائلة، وإنما العبرة بحقيقة مصيره في الآخرة في دار الخلود.
Wanaa ko heeferɓe ɓen neeminorta kon jawdi e dakamme ka aduna woni goɗɗum ; hay si ɗum mawnii, sabu ko ko lannata. Ko woni goɗɗum, ko battane moƴƴe ɗen ka galle laakara galle caasal.

• من أهل الكتاب من يشهدون بالحق الذي في كتبهم، فيؤمنون بما أنزل إليهم وبما أنزل على المؤمنين، فهؤلاء لهم أجرهم مرتين.
Hino e yimɓe Defte ɓen, goongimɓe ko woni kon ka Defte maɓɓe ; hiɓe gomɗina ko Jippinaa kon e maɓɓe e ko Jippinaa kon e gomɗimɓe ɓen. Ɓen ɗon, hino woodani ɓe njoɓdi laabi ɗiɗi.

• الصبر على الحق، ومغالبة المكذبين به، والجهاد في سبيله، هو سبيل الفلاح في الآخرة.
Muññagol e goonga kan, foolondira fennooɓe ɓen e jihaadi e laawol Alla, ko laawol maloore ka laakara.

 
ترجمهٔ معانی سوره: سوره آل عمران
فهرست سوره ها شماره صفحه
 
ترجمهٔ معانی قرآن کریم - الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - لیست ترجمه ها

الترجمة الفولانية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

بستن