ترجمهٔ معانی سوره سوره حاقه - ترجمه ى فارسى كتاب مختصر در تفسير قرآن كريم - دایرة المعارف قرآن کریم

سوره حاقه

از اهداف این سوره:

إثبات أن وقوع القيامة والجزاء فيها حقٌّ لا ريب فيه.

اثبات این که وقوع قیامت و جزای آن حقیقی است و شکی در آن نیست.

---

آیه: 1

اَلْحَآقَّةُ ۟ۙ

الله لحظۀ رستاخیز را که بر همگی واقع می‌شود ذکر می‌کند.

آیه: 2

مَا الْحَآقَّةُ ۟ۚ

سپس اهمیت آن را با این سوال بالا می‌برد: این رخداد واقعی و راستین چیست؟

آیه: 3

وَمَاۤ اَدْرٰىكَ مَا الْحَآقَّةُ ۟ؕ

و تو چه می‌دانی که این رخداد راستین چیست؟

آیه: 4

كَذَّبَتْ ثَمُوْدُ وَعَادٌ بِالْقَارِعَةِ ۟

ثمود قوم صالح علیه السلام، و عاد قوم هود علیه السلام قیامت که مردم را از شدت مناظر ترسناکش در هم می‌کوبد تکذیب کردند.

آیه: 5

فَاَمَّا ثَمُوْدُ فَاُهْلِكُوْا بِالطَّاغِیَةِ ۟

اما ثمود را الله با فریادی بی‌نهایت سخت و هولناک نابود کرده است.

آیه: 6

وَاَمَّا عَادٌ فَاُهْلِكُوْا بِرِیْحٍ صَرْصَرٍ عَاتِیَةٍ ۟ۙ

و عاد را الله با بادی بسیار سرد و سخت که بر آنها به نهایت سختی رسید نابود کرده است.

آیه: 7

سَخَّرَهَا عَلَیْهِمْ سَبْعَ لَیَالٍ وَّثَمٰنِیَةَ اَیَّامٍ ۙ— حُسُوْمًا فَتَرَی الْقَوْمَ فِیْهَا صَرْعٰی ۙ— كَاَنَّهُمْ اَعْجَازُ نَخْلٍ خَاوِیَةٍ ۟ۚ

الله به مدت هفت شب و هشت روز این باد را بر آنها فرستاد که همگی‌شان را با هم نابود کرد، و آن قوم را در خانه‌های‌شان نابودشده و افتاده بر زمین می‌دیدی؛ گویی پس از نابودی، تنه‌های پوسیدۀ درختان خرما هستند که بر زمین افتاده‌اند.

آیه: 8

فَهَلْ تَرٰی لَهُمْ مِّنْ بَاقِیَةٍ ۟

پس آیا پس از اینکه عذاب به آنها رسید حتی یک نفر از آنها را باقی می‌بینی؟!

از فواید آیات این صفحه:

• الصبر خلق محمود لازم للدعاة وغيرهم.

صبر اخلاقی پسندیده و ضروری برای دعوتگران و دیگران است.

• التوبة تَجُبُّ ما قبلها وهي من أسباب اصطفاء الله للعبد وجعله من عباده الصالحين.

توبه، گناهان گذشته را پاک می کند و از اسباب برگزیده شدن بنده گان و محسوب شدن از زمره ی صالحان می باشد.

• تنوّع ما يرسله الله على الكفار والعصاة من عذاب دلالة على كمال قدرته وكمال عدله.

تنوع عذاب‌هایی که الله بر کافران و گناهکاران می‌فرستد بر قدرت و عدالت کامل او تعالی دلالت دارد.

آیه: 9

وَجَآءَ فِرْعَوْنُ وَمَنْ قَبْلَهٗ وَالْمُؤْتَفِكٰتُ بِالْخَاطِئَةِ ۟ۚ

و فرعون و امت‌های پیش از او، و شهرهایی که با زیر و رو شدن، عذاب شدند، یعنی قوم لوط، خطاهایی از شرک و گناهان مرتکب شدند.

آیه: 10

فَعَصَوْا رَسُوْلَ رَبِّهِمْ فَاَخَذَهُمْ اَخْذَةً رَّابِیَةً ۟

و تمامی آنها از فرمان رسول‌شان که به‌سوی آنها فرستاده شد سرپیچی نمودند و او را تکذیب کردند، و الله آنها را به گرفتنی افزون بر آنچه نابودی‌شان با آن کامل می‌شود فرو گرفت.

آیه: 11

اِنَّا لَمَّا طَغَا الْمَآءُ حَمَلْنٰكُمْ فِی الْجَارِیَةِ ۟ۙ

به‌راستی‌که ما وقتی آب از حد خود در ارتفاع فراتر رفت کسانی را که شما از پشت آنها هستید در کشتی جاری‌ای که نوح علیه السلام آن را به فرمان ما ساخت سوار کردیم، پس شما سوار آن بودید.

آیه: 12

لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَةً وَّتَعِیَهَاۤ اُذُنٌ وَّاعِیَةٌ ۟

تا این کشتی و قصه‌اش را اندرزی قرار دهیم که بر نابودی کافران، و نجات‌یافتن مؤمنان به آن استدلال می‌شود، و گوش‌هایی که آنچه را می‌شنوند حفظ می‌کنند آن را نگاه دارند.

آیه: 13

فَاِذَا نُفِخَ فِی الصُّوْرِ نَفْخَةٌ وَّاحِدَةٌ ۟ۙ

پس آن‌گاه که فرشتۀ مأمور دمیدن در صور یک بار (یعنی برای بار دوم) بدمد.

آیه: 14

وَّحُمِلَتِ الْاَرْضُ وَالْجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةً وَّاحِدَةً ۟ۙ

و زمین و کوه‌ها بالا برده شوند، آن‌گاه یکباره و به شدت کوبیده شوند و اجزای زمین و اجزای کوه‌هایش از هم پاشیده شود.

آیه: 15

فَیَوْمَىِٕذٍ وَّقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ۟ۙ

روزی‌که تمام این موارد رخ می‌دهد قیامت برپا می‌گردد.

آیه: 16

وَانْشَقَّتِ السَّمَآءُ فَهِیَ یَوْمَىِٕذٍ وَّاهِیَةٌ ۟ۙ

و در آن روز آسمان برای نزول فرشتگان از آن می‌شکافد، و بعد از اینکه محکم و منسجم بود در آن روز سست و ضعیف می‌شود.

آیه: 17

وَّالْمَلَكُ عَلٰۤی اَرْجَآىِٕهَا ؕ— وَیَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ یَوْمَىِٕذٍ ثَمٰنِیَةٌ ۟ؕ

و فرشتگان در اطراف و کناره‌های آسمان هستند، و در آن روز بزرگ هشت فرشتۀ مقرب، عرش پروردگارت را برمی‌دارند.

آیه: 18

یَوْمَىِٕذٍ تُعْرَضُوْنَ لَا تَخْفٰی مِنْكُمْ خَافِیَةٌ ۟

- ای مردم- در آن روز بر الله عرضه می‌شوید، از شما هیچ امر پنهانی، هرچه که باشد، بر الله پوشیده نمی‌ماند، بلکه الله از آن آگاه و مطلع است.

آیه: 19

فَاَمَّا مَنْ اُوْتِیَ كِتٰبَهٗ بِیَمِیْنِهٖ فَیَقُوْلُ هَآؤُمُ اقْرَءُوْا كِتٰبِیَهْ ۟ۚ

اما هرکس نامۀ اعمالش به دست راست او داده شود از شادی و سرور می‌گوید: نامۀ اعمالم را بگیرید و بخوانید.

آیه: 20

اِنِّیْ ظَنَنْتُ اَنِّیْ مُلٰقٍ حِسَابِیَهْ ۟ۚ

به‌راستی‌که من در دنیا دانستم و یقین کردم که برانگیخته می‌شوم، و به جزایم می‌رسم.

آیه: 21

فَهُوَ فِیْ عِیْشَةٍ رَّاضِیَةٍ ۟ۙ

پس او به‌سبب نعمت‌های جاویدانی که می‌بیند در زندگی خوشی قرار دارد.

آیه: 22

فِیْ جَنَّةٍ عَالِیَةٍ ۟ۙ

در بهشتی که مکان و جایگاه والایی دارد.

آیه: 23

قُطُوْفُهَا دَانِیَةٌ ۟

میوه‌هایش برای کسی‌که آنها را می‌خورد نزدیک و قابل دسترس است.

آیه: 24

كُلُوْا وَاشْرَبُوْا هَنِیْٓـًٔا بِمَاۤ اَسْلَفْتُمْ فِی الْاَیَّامِ الْخَالِیَةِ ۟

برای گرامی‌ داشتن آنها گفته می‌شود: به‌سبب اعمال صالحی که در روزهای گذشته در دنیا از پیش فرستاده‌اید بدون هیچ آزاری در خوردن و نوشیدن بخورید و بنوشید.

آیه: 25

وَاَمَّا مَنْ اُوْتِیَ كِتٰبَهٗ بِشِمَالِهٖ ۙ۬— فَیَقُوْلُ یٰلَیْتَنِیْ لَمْ اُوْتَ كِتٰبِیَهْ ۟ۚ

و اما کسی‌که نامۀ اعمالش به دست چپ او داده شود، از پشیمانی زیاد می‌گوید: کاش نامۀ اعمالم را به‌سبب اعمال بدی که در آن است و مستوجب عذابم هستند دریافت نکرده بودم.

آیه: 26

وَلَمْ اَدْرِ مَا حِسَابِیَهْ ۟ۚ

و ای کاش نمی‌دانستم که چه حسابی دارم.

آیه: 27

یٰلَیْتَهَا كَانَتِ الْقَاضِیَةَ ۟ۚ

ای کاش پس از مرگم هرگز برانگیخته نمی‌شدم.

آیه: 28

مَاۤ اَغْنٰی عَنِّیْ مَالِیَهْ ۟ۚ

مالم ذره‌ای از عذاب الله از من دفع نکرد.

آیه: 29

هَلَكَ عَنِّیْ سُلْطٰنِیَهْ ۟ۚ

حجت و توان و مقامی که بر آن تکیه می‌کردم از دستم رفت.

آیه: 30

خُذُوْهُ فَغُلُّوْهُ ۟ۙ

و گفته می‌شود: - ای فرشتگان- او را بگیرید و دستش را به گردنش ببندید.

آیه: 31

ثُمَّ الْجَحِیْمَ صَلُّوْهُ ۟ۙ

سپس او را در جهنم افکنید تا از حرارتش رنج بَرَد.

آیه: 32

ثُمَّ فِیْ سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُوْنَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوْهُ ۟ؕ

سپس او را در زنجیری که طولش هفتاد ذراع است درآورید.

آیه: 33

اِنَّهٗ كَانَ لَا یُؤْمِنُ بِاللّٰهِ الْعَظِیْمِ ۟ۙ

زیرا او به الله عظیم ایمان نمی‌آورد.

آیه: 34

وَلَا یَحُضُّ عَلٰی طَعَامِ الْمِسْكِیْنِ ۟ؕ

و دیگران را بر اِطعام مسکین تشویق نمی‌کرد.

آیه: 35

فَلَیْسَ لَهُ الْیَوْمَ هٰهُنَا حَمِیْمٌ ۟ۙ

پس در روز قیامت خویشاوندی ندارد که عذاب را از او دفع کند.

از فواید آیات این صفحه:

• المِنَّة التي على الوالد مِنَّة على الولد تستوجب الشكر.

نعمت‌بخشی بر پدر، نعمت‌بخشی بر فرزند به شمار می‌رود و سپاسگزاری را واجب می‌گرداند.

• إطعام الفقير والحض عليه من أسباب الوقاية من عذاب النار.

اِطعام فقیر و تشویق بر آن، از اسباب نجات از عذاب جهنم است.

• شدة عذاب يوم القيامة تستوجب التوقي منه بالإيمان والعمل الصالح.

دشواری عذاب روز قیامت، پیشگیری از آن را با ایمان و عمل صالح ایجاب می‌کند.

آیه: 36

وَّلَا طَعَامٌ اِلَّا مِنْ غِسْلِیْنٍ ۟ۙ

و خوارکی ندارد که از آن تغذیه کند جز عصارۀ بدن‌های جهنمیان.

آیه: 37

لَّا یَاْكُلُهٗۤ اِلَّا الْخَاطِـُٔوْنَ ۟۠

این خوراک را نمی‌خورند مگر گناهکاران و نافرمانان.

آیه: 38

فَلَاۤ اُقْسِمُ بِمَا تُبْصِرُوْنَ ۟ۙ

الله به آنچه که می‌بینید سوگند یاد فرمود.

آیه: 39

وَمَا لَا تُبْصِرُوْنَ ۟ۙ

و به آنچه که نمی‌بینید سوگند یاد فرمود.

آیه: 40

اِنَّهٗ لَقَوْلُ رَسُوْلٍ كَرِیْمٍ ۟ۚۙ

که قرآن به‌طور قطع کلام الله است، و رسول گرامی‌اش آن را بر مردم می‌خواند.

آیه: 41

وَّمَا هُوَ بِقَوْلِ شَاعِرٍ ؕ— قَلِیْلًا مَّا تُؤْمِنُوْنَ ۟ۙ

و سخن شاعری نیست؛ زیرا به نظم شعر نیست، چه کم ایمان می‌آورید.

آیه: 42

وَلَا بِقَوْلِ كَاهِنٍ ؕ— قَلِیْلًا مَّا تَذَكَّرُوْنَ ۟ؕ

و سخن کاهنی نیست، زیرا سخن کاهنان در مغایرت با این قرآن است، چه کم پند می‌پذیرید.

آیه: 43

تَنْزِیْلٌ مِّنْ رَّبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟

بلکه نازل‌شده‌ای از جانب پروردگار تمام مخلوقات است.

آیه: 44

وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنَا بَعْضَ الْاَقَاوِیْلِ ۟ۙ

و اگر محمد صلی الله علیه وسلم برخی گفته‌هایی که ما آنها را نقل نکرده‌ایم به ما نسبت داده بود.

آیه: 45

لَاَخَذْنَا مِنْهُ بِالْیَمِیْنِ ۟ۙ

به‌طور قطع از او انتقام می‌گرفتیم و او را به قوت و قدرتی از جانب خویش فرو می‌گرفتیم.

آیه: 46

ثُمَّ لَقَطَعْنَا مِنْهُ الْوَتِیْنَ ۟ؗۖ

سپس به‌طور قطع رگ متصل به قلبش را می‌بریدیم.

آیه: 47

فَمَا مِنْكُمْ مِّنْ اَحَدٍ عَنْهُ حٰجِزِیْنَ ۟

آن‌گاه هیچ‌یک از شما او را در برابر ما محافظت نمی‌کرد، پس بعید است که به خاطر شما به دروغ بر ما سخن نسبت داده باشد.

آیه: 48

وَاِنَّهٗ لَتَذْكِرَةٌ لِّلْمُتَّقِیْنَ ۟

و همانا قرآن به‌طور قطع، اندرزی است برای کسانی‌که با اجرای اوامر و اجتناب از نواهی پروردگارشان از او تعالی می‌ترسند.

آیه: 49

وَاِنَّا لَنَعْلَمُ اَنَّ مِنْكُمْ مُّكَذِّبِیْنَ ۟

و همانا ما به‌طور قطع می‌دانیم که برخی از میان شما این قرآن را تکذیب می‌کنند.

آیه: 50

وَاِنَّهٗ لَحَسْرَةٌ عَلَی الْكٰفِرِیْنَ ۟

و تکذیب قرآن به‌طور قطع پشیمانی بزرگی در روز قیامت در پی دارد.

آیه: 51

وَاِنَّهٗ لَحَقُّ الْیَقِیْنِ ۟

و قرآن مسلّماً همان حقیقت و امری یقینی است که بدون هیچ شک و تردیدی از جانب الله نازل شده است.

آیه: 52

فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِیْمِ ۟۠

پس - ای رسول- پروردگارت را از آنچه که سزاوارش نیست منزه بدان، و نام پروردگار بزرگت را یاد کن.

از فواید آیات این صفحه:

• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.

منزه‌دانستن قرآن از شعر و کهانت.

• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.

خطر نسبت‌دادن سخنِ دروغ و بستن افترا بر الله.

• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.

صبر جمیل، صبری است که در آن به مزدخواهی از الله بسنده می‌شود و نزد غیر او تعالی دادخواهی نمی‌شود.