Firo maanaaji Simoore Simoore denndal - الترجمة التلغوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Mawsuuwa al-quraan tedduɗo oo

సూరహ్ అల్-హష్ర్

Ina jeyaa e payndaale simoore ndee:

إظهار قوة الله وعزته في توهين اليهود والمنافقين، وإظهار تفرقهم، في مقابل إظهار تآلف المؤمنين.

యూదులు మరియు కపటవాదులను బలహీనపరచడంలో అల్లాహ్ శక్తి మరియు ఆయన ఆధిక్యతను ప్రదర్శించడం మరియు విశ్వాసుల సామరస్యాన్ని చూపించడానికి ఎదురుగా వారి విభజనను చూపించడం.

---

Aaya: 1

سَبَّحَ لِلّٰهِ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ۚ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟

ఆకాశముల్లో ఉన్న మరియు భూమిలో ఉన్న సృష్టి రాసులన్నీ అల్లాహ్ యొక్క ఆయనకు తగని వాటి నుండి గొప్పతనాన్ని మరియు ఆయన పవిత్రతను కొనియాడుతున్నవి. మరియు ఆయన ఎవరు ఓడించలేని సర్వాధిక్యుడు,తన సృష్టించటంలో,తన ధర్మ శాసనములలో,తన విధి వ్రాతలో వివేకవంతుడు.

Aaya: 2

هُوَ الَّذِیْۤ اَخْرَجَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ مِنْ دِیَارِهِمْ لِاَوَّلِ الْحَشْرِ ؔؕ— مَا ظَنَنْتُمْ اَنْ یَّخْرُجُوْا وَظَنُّوْۤا اَنَّهُمْ مَّا نِعَتُهُمْ حُصُوْنُهُمْ مِّنَ اللّٰهِ فَاَتٰىهُمُ اللّٰهُ مِنْ حَیْثُ لَمْ یَحْتَسِبُوْا وَقَذَفَ فِیْ قُلُوْبِهِمُ الرُّعْبَ یُخْرِبُوْنَ بُیُوْتَهُمْ بِاَیْدِیْهِمْ وَاَیْدِی الْمُؤْمِنِیْنَ ۗ— فَاعْتَبِرُوْا یٰۤاُولِی الْاَبْصَارِ ۟

ఆయనే అల్లాహ్ పట్ల అవిశ్వాసమును కనబరచి,ఆయన ప్రవక్త అయిన ముహమ్మద్ సల్లల్లాహు అలైహి వసల్లం గారిని తిరస్కరించి బనూ నజీర్ ను మదీనాలో ఉన్న వారి నివాసముల నుండి వారిని మదీనా నుండి షామ్ (సిరియా) వైపునకు మొదటి సారి వెలివేయటం కొరకు వెలివేశాడు. మరియు వారు తౌరాత్ ను కలిగిన యూదుల్లోంచి వారు. వారు తమ ఒప్పందమును భంగపరచి,ఆయనకు వ్యతిరేకముగా ముష్రికులతో సత్సంబంధాలు కలిగిన తరువాత. ఆయన వారిని షామ్ ప్రాంతము వైపునకు వెలివేశాడు. ఓ విశ్వాసపరులారా వారు కలిగిన ఆధిక్యత మరియు రక్షణ వలన వారు తమ నివాసముల నుండి భయటకు వస్తారని మీరు అనుకోలేదు. మరియు వారు నిర్మించుకున్న వారి కోటలు మరియు వారి రక్షణాలయములు అల్లాహ్ యాతన,ఆయన శిక్ష నుండి తమను రక్షిస్తాయని వారు భావించారు. అప్పుడు అల్లాహ్ శిక్ష ఆయన తన ప్రవక్తను వారితో పోరాడమని,వారిని వెలివేయమని ఆదేశించినప్పుడు వారు దాని వచ్చే చోటును ఊహించని విధంగా వారిపై వచ్చిపడినది. మరియు అల్లాహ్ వారి హృదయముల్లో తీవ్రమైన భయమును కలిగించాడు. వారు తమ నివాసములను ముస్లిములు వాటితో ప్రయోజనం చెందకుండా ఉండటానికి లోపలి నుండి తమ చేతులతో పడగొట్టసాగారు. మరియు ముస్లిములు వాటిని వెలుపల నుండి పడగొట్టసాగారు. కాబట్టి కళ్లు ఉన్నవారలారా వారి అవిశ్వాసం వలన వారిపై కలిగిన దాని ద్వారా మీరు గుణపాఠం నేర్చుకోండి. మీరు వారిలా అవ్వకండి. అటువంటప్పుడు వారు శిక్షంచబడిన వారి ప్రతిఫలము,వారి శిక్షను మీరు పొందుతారు.

Aaya: 3

وَلَوْلَاۤ اَنْ كَتَبَ اللّٰهُ عَلَیْهِمُ الْجَلَآءَ لَعَذَّبَهُمْ فِی الدُّنْیَا ؕ— وَلَهُمْ فِی الْاٰخِرَةِ عَذَابُ النَّارِ ۟

మరియు ఒక వేళ అల్లాహ్ వారిని వారి నివాసముల నుండి వెలివేయటమును వారిపై రాసి ఉండకపోతే వారిని ఇహలోకములోనే హతమార్చటం ద్వారా,బందీ చేయటం ద్వారా ఏ విధంగానైతే వారి సోదరులు బను ఖురైజా పట్ల వ్యవహరించాడో ఆ విధంగా శిక్షించేవాడు. మరియు వారి కొరకు పరలోకములో నరక యాతన వారిని నిరీక్షిస్తూ ఉంటుంది. వారు అందులో శాశ్వతంగా ఉంటారు.

Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:

• المحبة التي لا تجعل المسلم يتبرأ من دين الكافر ويكرهه، فإنها محرمة، أما المحبة الفطرية؛ كمحبة المسلم لقريبه الكافر، فإنها جائزة.

ముస్లిమును అవిశ్వాసపరుని ధర్మము పట్ల విసుగును చూపనట్లు మరియు దాని పట్ల అయిష్టత చూపనట్లు చేయని ఇష్టత (ప్రేమ) నిషిద్ధము. ఇకపోతే అవిశ్వాసపరుని బంధుత్వము వలన ముస్లిం ప్రేమ లాంటి స్వాభావిక ప్రేమ సమ్మతము.

• رابطة الإيمان أوثق الروابط بين أهل الإيمان.

విశ్వాసము యొక్క సంబంధము విశ్వాసపరుల మధ్య అత్యంత దృఢమైన సంబంధము.

• قد يعلو أهل الباطل حتى يُظن أنهم لن ينهزموا، فتأتي هزيمتهم من حيث لا يتوقعون.

ఒక్కొక్క సారి అసత్య పరులు వారు ఓడిపోరని అనుకునేవరకు పైకి లేస్తారు. వారు ఊహించని చోటు నుండి వారి ఓటమి వస్తుంది.

• من قدر الله في الناس دفع المصائب بوقوع ما دونها من المصائب.

ఆపదలను వాటి కన్న తక్కువ ఆపదలను కలిగించి తొలగించటం ప్రజల విషయంలో అల్లాహ్ విధి వ్రాతలోంచిది.

Aaya: 4

ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ شَآقُّوا اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ۚ— وَمَنْ یُّشَآقِّ اللّٰهَ فَاِنَّ اللّٰهَ شَدِیْدُ الْعِقَابِ ۟

అది ఏదైతే వారికి సంభవించినది సంభవించింది. ఎందుకంటే వారు తమ అవిశ్వాసం ద్వారా తమ ప్రమాణములను భంగ పరచటం ద్వారా అల్లాహ్ పట్ల శతృత్వమును చూపారు మరియు ఆయన ప్రవక్త పట్ల శతృత్వమును చూపారు. ఎవరైతే అల్లాహ్ పట్ల శతృత్వమును చూపుతారో నిశ్ఛయంగా అల్లాహ్ కఠినంగా శిక్షంచేవాడు. తొందరలోనే ఆయన కఠినమైన శిక్ష అతనికి కలుగుతుంది.

Aaya: 5

مَا قَطَعْتُمْ مِّنْ لِّیْنَةٍ اَوْ تَرَكْتُمُوْهَا قَآىِٕمَةً عَلٰۤی اُصُوْلِهَا فَبِاِذْنِ اللّٰهِ وَلِیُخْزِیَ الْفٰسِقِیْنَ ۟

విశ్వాసపరుల సమాజం వారా బనూ నజీర్ యుద్దంలో మీరు ఏవైతే ఖర్జూరపు చెట్లను అల్లాహ్ శతృవులను ఆగ్రహమునకు గురి చేయటానికి మీరు నరికారో లేదా మీరు ప్రయోజనం చెందటానికి వాటిని వాటి బోదెలపై వదిలి వేశారో అది అల్లాహ్ ఆదేశముతోనే. అది వారు అనుకున్నట్లు భూమిలో ఉపద్రవాన్ని తలపెట్టటం కోసం కాదు. మరియు యూదుల్లోంచి ఆయన విధేయత నుండి వైదొలగిన వారికి అల్లాహ్ దాని ద్వారా అవమానపరచటానికి. వారు ప్రమాణమును భంగపరిచారు. మరియు వారు విశ్వాసపాత్రత మార్గమునకు భిన్నంగా ద్రోహ మార్గమును ఎంచుకున్నారు.

Aaya: 6

وَمَاۤ اَفَآءَ اللّٰهُ عَلٰی رَسُوْلِهٖ مِنْهُمْ فَمَاۤ اَوْجَفْتُمْ عَلَیْهِ مِنْ خَیْلٍ وَّلَا رِكَابٍ وَّلٰكِنَّ اللّٰهَ یُسَلِّطُ رُسُلَهٗ عَلٰی مَنْ یَّشَآءُ ؕ— وَاللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟

బనూ నజీర్ సంపదల్లోంచి అల్లాహ్ ఏదైతే తన ప్రవక్తకు అందజేశాడో దాన్ని పొందే విషయంలో మీరు సవారి చేసే గుఱ్రములను గాని ఒంటెలను గాని మీరు పరుగెత్తించలేదు. మరియు ఆ విషయంలో మీకు ఎటువంటి ఇబ్బంది కలుగలేదు. కానీ అల్లాహ్ తాను తలచుకున్న వారిపై తన ప్రవక్తలకు ఆధిక్యతను ప్రసాదిస్తాడు. వాస్తవానికి ఆయన తన ప్రవక్తకు బనూ నజీర్ పై ఆధిక్యతను ప్రసాదించాడు. కాబట్టి ఆయన ఎటువంటి యుద్దం లేకుండానే వారి బస్తీలపై విజయం పొందారు. మరియు అల్లాహ్ ప్రతీది చేసే సమర్ధుడు. ఆయనను ఏదీ అశక్తుడిని చేయదు.

Aaya: 7

مَاۤ اَفَآءَ اللّٰهُ عَلٰی رَسُوْلِهٖ مِنْ اَهْلِ الْقُرٰی فَلِلّٰهِ وَلِلرَّسُوْلِ وَلِذِی الْقُرْبٰی وَالْیَتٰمٰی وَالْمَسٰكِیْنِ وَابْنِ السَّبِیْلِ ۙ— كَیْ لَا یَكُوْنَ دُوْلَةً بَیْنَ الْاَغْنِیَآءِ مِنْكُمْ ؕ— وَمَاۤ اٰتٰىكُمُ الرَّسُوْلُ فَخُذُوْهُ ۚ— وَمَا نَهٰىكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوْا ۚ— وَاتَّقُوا اللّٰهَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ شَدِیْدُ الْعِقَابِ ۟ۘ

అల్లాహ్ బస్తీ వాసుల సంపదల్లోంచి ఏదైతే తన ప్రవక్తకు ఎటువంటి యుద్దం లేకుండా అనుగ్రహించాడో అది అల్లాహ్ కు చెందినది. ఆయన దాన్ని తాను తలచిన వారికి ఇస్తాడు. మరియు ప్రవక్తకు అధికారం కలదు. మరియు ఆయన బంధువులైన హాషిమ్ సంతతి మరియు ముత్తలిబ్ సంతతి కొరకు అధికారము కలదు అది వారు సదఖా నుండి ఆపబడిన దానికి బదులుగా. మరియు అనాధులకి,పేదవారికి మరియు తన ఖర్చులను కోల్పోయిన బాటసారికి అధికారం కలదు. సంపద పేదవారికి కాకుండా ధనికుల్లోనే ప్రత్యేకించి తిరగకుండా ఉండటానికి. ఓ విశ్వాసపరులారా ఫై సంపదలలోంచి మీకు ప్రవక్త ఇచ్చిన దాన్ని మీరు పుచ్చుకోండి మరియు ఆయన మీకు ఆపిన దాని నుండి మీరు ఆగిపోండి. మరియు మీరు అల్లాహ్ ఆదేశములను పాటించి ఆయన వారించిన వాటికి దూరంగా ఉండి ఆయనకు భయపడుతూ ఉండండి. నిశ్ఛయంగా అల్లాహ్ కఠినంగా శిక్షించే వాడు కాబట్టి మీరు ఆయన శిక్ష నుండి జాగ్రత్తపడండి.

Aaya: 8

لِلْفُقَرَآءِ الْمُهٰجِرِیْنَ الَّذِیْنَ اُخْرِجُوْا مِنْ دِیَارِهِمْ وَاَمْوَالِهِمْ یَبْتَغُوْنَ فَضْلًا مِّنَ اللّٰهِ وَرِضْوَانًا وَّیَنْصُرُوْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ هُمُ الصّٰدِقُوْنَ ۟ۚ

మరియు ఈ సంపద నుండి తమ సంపదలను,తమ సంతానమును వదిలివేయటంపై బలవంతం చేయబడి అల్లాహ్ మార్గములో హిజ్రత్ చేసిన పేదల కొరకు మరలించబడుతుంది. వారు అల్లాహ్ వారిపై ఆహారోపాధి ద్వారా ఇహలోకంలో మరియు మన్నత ద్వారా పరలోకంలో అనుగ్రహిస్తాడని ఆశిస్తుంటారు. మరియు వారు అల్లాహ్ మార్గములో ధర్మ పోరాటము ద్వారా అల్లాహ్ కు మరియు ఆయన ప్రవక్తకు సహాయపడతారు. ఈ లక్షణాలతో వర్ణించబడిన వారందరు వాస్తవానికి విశ్వాసములో పతిష్టమైనవారు.

Aaya: 9

وَالَّذِیْنَ تَبَوَّءُو الدَّارَ وَالْاِیْمَانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّوْنَ مَنْ هَاجَرَ اِلَیْهِمْ وَلَا یَجِدُوْنَ فِیْ صُدُوْرِهِمْ حَاجَةً مِّمَّاۤ اُوْتُوْا وَیُؤْثِرُوْنَ عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ ۫ؕ— وَمَنْ یُّوْقَ شُحَّ نَفْسِهٖ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْمُفْلِحُوْنَ ۟ۚ

మరియు ముహాజిర్ ల కన్నా ముందు నుండే మదీనాలో చోటు చేసుకున్న అన్సారులు, వారు అల్లాహ్ పై,ఆయన ప్రవక్తపై విశ్వాసమును ఎంచుకున్నారు. వారు మక్కా నుండి తమ వద్దకు వలస వచ్చిన వారిని ఇష్టపడుతారు. మరియు వారు ఫై నుండి తమకు ఇవ్వకుండా అల్లాహ్ మార్గములో హిజ్రత్ చేసిన వారికి ఏదైన ఇవ్వబడితే తమ హృదయములలో ఎటువంటి కోపమును గాని ఎటువంటి అసూయను గాని పొందరు. మరియు వారు ప్రాపంచిక భాగములలో ముహాజిర్ లను తమ కన్నా ముందు ఉంచుతారు. ఒక వేళ వారికి పేదరికము, అవసరం కలిగినా సరే. మరియు అల్లాహ్ ఎవరినైతే సంపదపై అత్యాశ నుండి రక్షిస్తాడో అతడు దాన్ని ఆయన మార్గములో ఖర్చు చేస్తాడు. కావున వారందరే తాము ఆశించిన దాన్ని పొంది,తాము భయపడే వాటి నుండి విముక్తి పొంది సాఫల్యం చెందుతారు.

Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:

• فعل ما يُظنُّ أنه مفسدة لتحقيق مصلحة عظمى لا يدخل في باب الفساد في الأرض.

చెడును కలిగించేది అనుకున్న దాన్ని పెద్ద ప్రయోజనము పొందటానికి చేయటం భూమిలో చెడును కలిగించే విషయంలో రాదు.

• من محاسن الإسلام مراعاة ذي الحاجة للمال، فَصَرَفَ الفيء لهم دون الأغنياء المكتفين بما عندهم.

సంపద విషయంలో అవసరం కలవారి గురించి ఆలోచించటం ఇస్లాం యొక్క గొప్ప విషయాల్లోంచి. కాబట్టి ఫై సంపదను ధనవంతులకు కాకుండా వారి వద్ద ఉన్నదానితో సంతృప్తి చెందుతూ వారికొరకు ఖర్చు చేయటం.

• الإيثار منقبة عظيمة من مناقب الإسلام ظهرت في الأنصار أحسن ظهور.

త్యాగం చేయటం ఇస్లాం మంచి విషయాల్లోంచి ఒక మంచి విషయం అది అన్సారులలో చాలా మంచిగా బహిర్గతమయినది.

Aaya: 10

وَالَّذِیْنَ جَآءُوْ مِنْ بَعْدِهِمْ یَقُوْلُوْنَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِاِخْوَانِنَا الَّذِیْنَ سَبَقُوْنَا بِالْاِیْمَانِ وَلَا تَجْعَلْ فِیْ قُلُوْبِنَا غِلًّا لِّلَّذِیْنَ اٰمَنُوْا رَبَّنَاۤ اِنَّكَ رَءُوْفٌ رَّحِیْمٌ ۟۠

మరియు వీరందరి తరువాత ఎవరైతే వచ్చి ప్రళయ దినము వరకు వారిని మంచితో అనుసరిస్తారో వారు ఇలా పలుకుతారు : ఓ మా ప్రభువా మమ్మల్ని మరియు అల్లాహ్ పై మరియు ఆయన ప్రవక్త పై మా కన్నా ముందు విశ్వాసము కనబరచిన వారైన ధర్మ విషయంలో మా సోదరులైన వారిని మన్నించు. విశ్వాసపరుల్లోంచి ఎవరి కొరకు కూడా మా హృదయములలో ద్వేషమును కాని పగను కాని కలిగించకు. ఓ మా ప్రభువా నిశ్ఛయంగా నీవు నీ దాసులపై దయ చూపేవాడివి, వారిపై కరుణించేవాడివి.

Aaya: 11

اَلَمْ تَرَ اِلَی الَّذِیْنَ نَافَقُوْا یَقُوْلُوْنَ لِاِخْوَانِهِمُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا مِنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ لَىِٕنْ اُخْرِجْتُمْ لَنَخْرُجَنَّ مَعَكُمْ وَلَا نُطِیْعُ فِیْكُمْ اَحَدًا اَبَدًا ۙ— وَّاِنْ قُوْتِلْتُمْ لَنَنْصُرَنَّكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ یَشْهَدُ اِنَّهُمْ لَكٰذِبُوْنَ ۟

ఓ ప్రవక్తా అవిశ్వాసమును గోప్యంగా ఉంచి విశ్వాసమును బయటకు చూపే వారిని మీరు గమనించలేదా వారు అవిశ్వాసంలో తమ సోదరులైన మార్పు చేర్పులు చేయబడిన తౌరాత్ ను అనుసరించే యూదులతో ఇలా పలుకుతున్నారు : మీరు మీ ఇండ్లలోనే స్థిరంగా ఉండండి మేము మిమ్మల్ని నిస్సహాయులుగా వదిలివేయము. మరియు మేము మిమ్మల్ని అప్పజప్పము. ఒక వేళ ముస్లిములు మిమ్మల్ని వాటి నుండి వెళ్ళగొడితే మేము కూడా మీతో పాటు కలిసి బయటకు వస్తాము. మేము మీతో పాటు బయటకు రావటం నుండి మమ్మల్ని ఆపదలచిన వారి ఎవరి మాట వినము. మరియు ఒకవేళ వారు మీతో పోరాడితే మేము వారికి వ్యతిరేకంగా మీకు సహాయం చేస్తాము. మరియు నిశ్ఛయంగా యూదులు వెళ్ళగొట్టబడినప్పుడు వారితో పాటు బయలు దేరుతారని మరియు వారితో యుద్దం చేయబడినప్పుడు వారితో కలసి యుద్దం చేస్తారని చేసిన వాగ్దానములో కపటులు అబద్దం పలుకుతున్నారని అల్లాహ్ సాక్ష్యం పలుకుతున్నాడు.

Aaya: 12

لَىِٕنْ اُخْرِجُوْا لَا یَخْرُجُوْنَ مَعَهُمْ ۚ— وَلَىِٕنْ قُوْتِلُوْا لَا یَنْصُرُوْنَهُمْ ۚ— وَلَىِٕنْ نَّصَرُوْهُمْ لَیُوَلُّنَّ الْاَدْبَارَ ۫— ثُمَّ لَا یُنْصَرُوْنَ ۟

ఒక వేళ ముస్లిములు యూదులను వెళ్ళ గొడితే వారు వారితో పాటు బయలుదేరరు. ఒక వేళ వారు వారితో యుద్దం చేస్తే వారు వారికి సహాయము చేయరు మద్దతూ పలకరు. మరియు ఒక వేళ వారు వారికి ముస్లిములకు వ్యతిరేకముగా సహాయము చేసి మద్దతు పలికితే వారు వారి నుండి తప్పకుండా పారిపోతారు ఆ తరువాత కపటులు సహాయం చేయబడరు. అంతేకాదు అల్లాహ్ వారిని అవమానమునకు గురి చేస్తాడు మరియు వారికి పరాభవమునకు లోను చేస్తాడు.

Aaya: 13

لَاَنْتُمْ اَشَدُّ رَهْبَةً فِیْ صُدُوْرِهِمْ مِّنَ اللّٰهِ ؕ— ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا یَفْقَهُوْنَ ۟

ఓ విశ్వాసపరులారా కపటుల మరియు యూదుల హృదయములలో అల్లాహ్ కన్నా మీ భయం ఎక్కువ. ఈ ప్రస్తావించబడిన - మీ నుండి వారి భయము యొక్క తీవ్రత మరియు అల్లాహ్ నుండి వారి భయపడటంలో బలహీనత - వారు బుద్దిలేని,అర్ధం చేసుకోలేని జనులు కావటం వలన. ఒక వేళ వారికి బుద్ది ఉంటే అల్లాహ్ భయము,భీతి ఎక్కువ హక్కు కలదని వారు తెలుసుకునేవారు. ఆయనే మిమ్మల్ని వారిపై ఆధిక్యతను కలిగించాడు.

Aaya: 14

لَا یُقَاتِلُوْنَكُمْ جَمِیْعًا اِلَّا فِیْ قُرًی مُّحَصَّنَةٍ اَوْ مِنْ وَّرَآءِ جُدُرٍ ؕ— بَاْسُهُمْ بَیْنَهُمْ شَدِیْدٌ ؕ— تَحْسَبُهُمْ جَمِیْعًا وَّقُلُوْبُهُمْ شَتّٰی ؕ— ذٰلِكَ بِاَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا یَعْقِلُوْنَ ۟ۚ

ఓ విశ్వాసపరులారా యుదులు సమావేశమై మీతో యుద్దం చేయరు కాని కోటలుగల పురములలో ఉండిగానీ,గోడల చాటు నుండిగాని పోరాడుతారు. వారు తమ పిరికితనం వలన మిమ్మల్ని ఎదుర్కోలేరు. వారి మధ్య ఉన్నద్వేషముల వలన వారి మధ్య ఉన్న మనస్పర్ధలు తీవ్రమైనవి. వారి మాట ఒకటే అని,వారి పంక్తి ఒకటే అని మీరు భావిస్తారు. వాస్తవానికి వారి హృదయములు వేరు వేరుగా ఉన్నవి,వ్యతిరేకమైనవి. ఈ విభేదము మరియు ద్వేషము వారికి బుద్ది లేకపోవటం వలన. ఒక వేళ వారికి బుద్ది ఉంటే సత్యమును గుర్తించి దాన్ని అనుసరించేవారు. అందులో విభేదించరు.

Aaya: 15

كَمَثَلِ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ قَرِیْبًا ذَاقُوْا وَبَالَ اَمْرِهِمْ ۚ— وَلَهُمْ عَذَابٌ اَلِیْمٌ ۟ۚ

తమ అవిశ్వాసములో,తమపై కురిసిన శిక్షలో ఈ యూదులందరి ఉపమానము దగ్గరి కాలములో వారి కన్నా ముందు ఉన్న మక్కా ముష్రికుల ఉపమానము లాంటిది. వారు తమ అవిశ్వాసము యొక్క చెడ్డ పరిణామము రుచిని చవిచూశారు. బదర్ దినమున వారిలో నుండి హతమార్చబడేవారు హతమార్చబడ్డారు మరియు బందీ చేయబడేవారు బందీ చేయబడ్డారు. మరియు వారి కొరకు పరలోకములో బాధాకరమైన శిక్ష కలదు.

Aaya: 16

كَمَثَلِ الشَّیْطٰنِ اِذْ قَالَ لِلْاِنْسَانِ اكْفُرْ ۚ— فَلَمَّا كَفَرَ قَالَ اِنِّیْ بَرِیْٓءٌ مِّنْكَ اِنِّیْۤ اَخَافُ اللّٰهَ رَبَّ الْعٰلَمِیْنَ ۟

కపటుల నుండి వారి వినటంలో వారి ఉపమానముషైతాను ఉపమానములాంటిది అతడు మనిషిని అవిశ్వాసము చూపమని అలంకరించినప్పుడు అవిశ్వాసమును చూపటమును తన కొరకు అతను అలంకరించటం వలన అతడు అవిశ్వసించినప్పుడు అతడు (షైతాను) ఇలా పలుకుతాడు నిశ్చయంగా నీవు అవిశ్వాసం చూపిన దానికి నీతో నాకు సంబంధము లేదు. నిశ్చయంగ నేను సృష్టిరాసుల ప్రభువైన అల్లాహ్ తో భయపడుతున్నాను.

Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:

• رابطة الإيمان لا تتأثر بتطاول الزمان وتغير المكان.

కాలం పొడుగవ్వటంతో,స్థల మార్పుతో విశ్వాస బంధం ప్రభావితం కాదు.

• صداقة المنافقين لليهود وغيرهم صداقة وهمية تتلاشى عند الشدائد.

యూదుల కొరకు, ఇతరుల కొరకు కపటుల నిజాయితీ ఊహప్రదమైన నిజాయితీ ఆపదల సమయంలో కనబడదు.

• اليهود جبناء لا يواجهون في القتال، ولو قاتلوا فإنهم يتحصنون بِقُرَاهم وأسلحتهم.

యూదులు పిరికివారు వారు యుద్దంలో తలబడరు. ఒక వేళ వారు తలబడినా తమ పురములతో,తమ ఆయుధములతో నిర్బంధంగా ఉంటారు.

Aaya: 17

فَكَانَ عَاقِبَتَهُمَاۤ اَنَّهُمَا فِی النَّارِ خَالِدَیْنِ فِیْهَا ؕ— وَذٰلِكَ جَزٰٓؤُا الظّٰلِمِیْنَ ۟۠

షైతాన్ వ్యవహారము పర్యవసానము మరియు అతనిని అనుసరించిన వాడి పర్యవసానము వారిద్దరు (అంటే అనుసరించబడిన షైతాను మరియు అనుసరించిన మనిషి) ప్రళయదినమున నరకాగ్నిలో ఉంటారు అందులో వారు శాశ్వతంగా ఉంటారు. మరియు ఈ ప్రతిఫలము ఏదైతే వారి కొరకు నిరీక్షిస్తున్నదో అది అల్లాహ్ హద్దులను అతిక్రమించి తమ స్వయం పై దుర్మార్గమునకు పాల్పడిన వారి ప్రతిఫలము.

Aaya: 18

یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَّا قَدَّمَتْ لِغَدٍ ۚ— وَاتَّقُوا اللّٰهَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ خَبِیْرٌ بِمَا تَعْمَلُوْنَ ۟

ఓ అల్లాహ్ ను విశ్వసించి తమ కొరకు ఆయన ధర్మ బద్ధం చేసిన వాటిని ఆచరించేవారా మీరు అల్లాహ్ కు ఆయన ఆదేశములను పాటించి ఆయన వారించిన వాటికి దూరంగా ఉంటూ భయపడండి. మరియు ప్రతి మనిషి ప్రళయదినం కొరకు ముందు చేసుకున్న సత్కర్మను గురించి యోచన చేయాలి. మరియు మీరు అల్లాహ్ కు భయపడండి. నిశ్ఛయంగా అల్లాహ్ మీరు చేసుకున్న కర్మల గురించి తెలుసుకునేవాడు. మీ కర్మల్లోంచి ఏదీ ఆయనపై గోప్యంగా ఉండదు. మరియు ఆయన వాటిపరంగా మీకు ప్రతిఫలం ప్రసాదిస్తాడు.

Aaya: 19

وَلَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِیْنَ نَسُوا اللّٰهَ فَاَنْسٰىهُمْ اَنْفُسَهُمْ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْفٰسِقُوْنَ ۟

మరియు మీరు అల్లాహ్ ను ఆయన ఆదేశములను పాటించటమును వదిలి ఆయన వారించిన వాటికి దూరంగా ఉండకుండా మరచిపోయిన వారిలా అవ్వకండి. అల్లాహ్ వారిని తమను తాము మరచిపోయేలా చేశాడు. అప్పుడు వారు అల్లాహ్ క్రోదము నుండి,ఆయన శిక్ష నుండి తమను రక్షించే కార్యాలు చేయలేదు. వారందరు అల్లాహ్ ను మరచిపోయారు - వారు ఆయన ఆదేశములను పాటించలేదు మరియు ఆయన వారించిన వాటి నుండి ఆగ లేదు - వారే అల్లాహ్ విధేయత నుండి వైదొలగిన వారు.

Aaya: 20

لَا یَسْتَوِیْۤ اَصْحٰبُ النَّارِ وَاَصْحٰبُ الْجَنَّةِ ؕ— اَصْحٰبُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفَآىِٕزُوْنَ ۟

నరక వాసులు మరియు స్వర్గ వాసులు సరిసమానులు కారు. అంతే కాదు వారు ఇహలోకములో తమ కర్మలు వేరైనట్లుగానే తమ ప్రతిఫలము విషయములో వేరుగా ఉంటారు. స్వర్గ వాసులు వారే తాము ఆశించిన వాటిని పొంది తాము భయపడే వాటి నుండి ముక్తి పొంది సాఫల్యం చెందుతారు.

Aaya: 21

لَوْ اَنْزَلْنَا هٰذَا الْقُرْاٰنَ عَلٰی جَبَلٍ لَّرَاَیْتَهٗ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیَةِ اللّٰهِ ؕ— وَتِلْكَ الْاَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَكَّرُوْنَ ۟

ఒక వేళ మేము ఈ ఖుర్ఆన్ ను ఏదైన పర్వతంపైనైనా అవతరింపజేస్తే ఓ ప్రవక్తా మీరు ఆ పర్వతమును అది దృఢముగా ఉండి కూడా అల్లాహ్ యొక్క తీవ్ర భయం వలన అణిగిపోయి బ్రద్దలైపోవటమును చూస్తారు. ఖుర్ఆన్ లో కల హితోపదేశముల హెచ్చరికలు మరియు తీవ్ర బెదిరింపుల వలన. మరియు మేము ఈ ఉపమానములను ప్రజలకు విశదపరుస్తున్నాము బహుశా వారు తమ బుద్దులను ఆచరణలో పెట్టి దాని ఆయతులలో పొందుపరచబడిన హితోపదేశములతో,గుణపాఠములతో హితోపదేశం గ్రహిస్తారని.

Aaya: 22

هُوَ اللّٰهُ الَّذِیْ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ— عٰلِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ ۚ— هُوَ الرَّحْمٰنُ الرَّحِیْمُ ۟

ఆయనే అల్లాహ్ ఆయన తప్ప వేరే వాస్తవ ఆరాధ్య దైవం లేడు. గోప్యంగా ఉన్న వాటిని మరియు బహిర్గతమై ఉన్నవాటిని ఎరిగినవాడు. వాటిలో నుంచి ఏదీ ఆయనపై గోప్యంగా ఉండదు. ఇహపరాల కరుణామయుడు మరియు వాటిలో కృపాశీలుడు. ఆయన కారుణ్యము సర్వలోకాలను విస్తరించి ఉన్నది. రాజాధిరాజు,ప్రతీ లోపము నుండి పరిశుద్ధుడు మరియు అతీతుడు. ప్రతీ లోపము నుండి భద్రమైన వాడు. అద్భుత ఆయతులతో తన ప్రవక్తలను దృవీకరించేవాడు. తన దాసుల కర్మలపై పరిరక్షకుడు.ఎవరు ఓడించని సర్వశక్తిమంతుడు. తన పరాక్రమతో ప్రతీ వస్తువుపై ఆధిక్యతను చూపే పరాక్రమవంతుడు. పెద్దరికం గలవాడు.అల్లాహ్ ముష్రికులు ఆయనతో పాటు సాటి కల్పించే విగ్రహాలు ఇతరవాటి నుండి పరిశుద్ధుడు మరియు అతీతుడు.

Aaya: 23

هُوَ اللّٰهُ الَّذِیْ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ— اَلْمَلِكُ الْقُدُّوْسُ السَّلٰمُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیْزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ ؕ— سُبْحٰنَ اللّٰهِ عَمَّا یُشْرِكُوْنَ ۟

ఆయనే అల్లాహ్ ఆయన తప్ప వేరే వాస్తవ ఆరాధ్య దైవం లేడు. గోప్యంగా ఉన్న వాటిని మరియు బహిర్గతమై ఉన్నవాటిని ఎరిగినవాడు. వాటిలో నుంచి ఏదీ ఆయనపై గోప్యంగా ఉండదు. ఇహపరాల కరుణామయుడు మరియు వాటిలో కృపాశీలుడు. ఆయన కారుణ్యము సర్వలోకాలను విస్తరించి ఉన్నది. రాజాధిరాజు,ప్రతీ లోపము నుండి పరిశుద్ధుడు మరియు అతీతుడు. ప్రతీ లోపము నుండి భద్రమైన వాడు. అద్భుత ఆయతులతో తన ప్రవక్తలను దృవీకరించేవాడు. తన దాసుల కర్మలపై పరిరక్షకుడు.ఎవరు ఓడించని సర్వశక్తిమంతుడు. తన పరాక్రమతో ప్రతీ వస్తువుపై ఆధిక్యతను చూపే పరాక్రమవంతుడు. పెద్దరికం గలవాడు.అల్లాహ్ ముష్రికులు ఆయనతో పాటు సాటి కల్పించే విగ్రహాలు ఇతరవాటి నుండి పరిశుద్ధుడు మరియు అతీతుడు.

Aaya: 24

هُوَ اللّٰهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْاَسْمَآءُ الْحُسْنٰی ؕ— یُسَبِّحُ لَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۚ— وَهُوَ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟۠

ఆయనే అల్లాహ్ ప్రతీ వస్తువును సృష్టించిన సృష్టికర్త, వస్తువులకు ఉనికిని ప్రసాదించేవాడు ,తాను తలచిన విధంగా తన సృష్టిరాసులకు రూపకల్పన చేసేవాడు, ఉన్నత గుణాలను కల మంచి నామములు పరిశుద్ధుడైన ఆయన కొరకే కలవు. ఆకాశములలో ఉన్నవన్నీ మరియు భూమిలో ఉన్నవన్నీ ప్రతీ లోపము నుండి ఆయన పరిశుద్ధతను కొనియాడుతున్నవి. ఎవరూ ఓడించలేని సర్వాధిక్యుడు. తన సృష్టించటంలో మరియు తన ధర్మశాసనములలో,తన విధి వ్రాతలో వివేకవంతుడు.

Ina jeyaa e nafoore aayeeje ɗee e ngol hello:

• من علامات توفيق الله للمؤمن أنه يحاسب نفسه في الدنيا قبل حسابها يوم القيامة.

విశ్వాసపరునికి అల్లాహ్ అనుగ్రహ సూచనలలోంచి ఆయన స్వయంగా ఇహలోకములో ప్రళయదినము లెక్క తీసుకోవటం కన్న ముందు లెక్క తీసుకోవటం.

• في تذكير العباد بشدة أثر القرآن على الجبل العظيم؛ تنبيه على أنهم أحق بهذا التأثر لما فيهم من الضعف.

మహా పర్వతంపై ఖుర్ఆన్ యొక్క బలమైన ప్రభావాన్ని దాసులకు గుర్తు చేయటంలో వారిలో ఉన్న బలహీనత వలన ఈ ప్రభావమునకు వారు ఎక్కువ హక్కు దారులని ఒక హెచ్చరిక.

• أشارت الأسماء (الخالق، البارئ، المصور) إلى مراحل تكوين المخلوق من التقدير له، ثم إيجاده، ثم جعل له صورة خاصة به، وبذكر أحدها مفردًا فإنه يدل على البقية.

(అల్ ఖాలిక్,అల్ బారి,అల్ ముసవ్విర్) ఈ పేర్లు సృష్టి రాసులు సృష్టి దశలైన వాటి అంచనా వేయటం,ఆ తరువాత వాటిని ఉనికిలోకి తీసుకుని రావటం ఆ తరువాత వాటికి ఒక ప్రత్యేక రూపమును చేయటం వైపునకు సూచిస్తున్నవి. మరియు వాటిలో నుండి ఒక దానిని ప్రస్తావిస్తే అది మిగితా వాటిని సూచిస్తుంది.