Firo maanaaji al-quraan tedduɗo oo - Firo yoo * - Tippudi firooji ɗii


Firo maanaaji Simoore: Simoore saafaati   Aaya:

As-Swaffât

وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا
Ngwalumbila aŵala (Achimalaika) ŵaakwima m’miselamisela (pakuswali).
Faccirooji aarabeeji:
فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا
Kwisa soni aŵala (Achimalaika) ŵaakasakalipilaga mwamachili (kugakalipila mawunde gawula pakugajendesya).
Faccirooji aarabeeji:
فَٱلتَّٰلِيَٰتِ ذِكۡرًا
Kwisa soni aŵala (Achimalaika) ŵaakusoomaga chikumbusyo (chitabu pakwikanacho kwa Achimitume kuumila kwa Allah).
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّ إِلَٰهَكُمۡ لَوَٰحِدٞ
Chisimu Nnungu jwenu ni Jumpepe.
Faccirooji aarabeeji:
رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَرَبُّ ٱلۡمَشَٰرِقِ
M’mbuje jwa kumawunde ni petaka ni yaili chilikati chakwe, soni M’mbuje jwa kungopoko kosope.[1]
(37:1) Lyuŵa likwete malo gakwana 365 gakopochela, nambo soni malo gakwana 365 gakutiŵilila (muchiŵelele chiŵalanjilo cha moŵa ga chaka chantundu). Lisiku lililyose lyuŵa likasakopochela ni kutiŵilila malo gane gangaŵanga galyakopochele ni kutiŵilila liso, nimpakana kusyungula chaka. (Nnole mu Tafsîr Al-Qurtubî).
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّا زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِزِينَةٍ ٱلۡكَوَاكِبِ
Chisimu Uwwe tulisalalisye liwunde lya duniya ni isalalisyo yandondwa.
Faccirooji aarabeeji:
وَحِفۡظٗا مِّن كُلِّ شَيۡطَٰنٖ مَّارِدٖ
Ni kuligosa ku shetani jwalijose jwakunyosya.
Faccirooji aarabeeji:
لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَيُقۡذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٖ
Kuti akapikanila ya nkutula wa kwinani (wa Achimalaika), ni akasasomedwaga (ni yenje yandondwa) kuumila upande wa mbali ni mbali.
Faccirooji aarabeeji:
دُحُورٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ وَاصِبٌ
Kuŵinjidwa mwamachili, soni akwete kupata ŵanganyao ilagasyo yakupoteka nnope ni kwendelechela.
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا مَنۡ خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ فَأَتۡبَعَهُۥ شِهَابٞ ثَاقِبٞ
Ikaŵeje jwasombwele liloŵe mwawiyi, basi ni kunkuya chenje chakuŵala nnope.
Faccirooji aarabeeji:
فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَهُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَم مَّنۡ خَلَقۡنَآۚ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّن طِينٖ لَّازِبِۭ
Basi mwawusyani (achimakafilio kuti): “Ana ŵanganyao ni ŵali ŵakusausya nnope kagumbidwe, kapena ayila (ine mpela mawunde, mataka ni matumbi) yatwaigumbile?” Chisimu Uwwe twagumbile jamanjao kuumila mwilongo lyakunyata.
Faccirooji aarabeeji:
بَلۡ عَجِبۡتَ وَيَسۡخَرُونَ
(Ngwamba), nambo mmwe (Muhammadi ﷺ) nkusimonga (kanila kwao yakwimuka m’malembe), sano ŵanganyao ni akutenda chipongwe (kuntenda mmwe Muhammadi ﷺ ni Qur’an).
Faccirooji aarabeeji:
وَإِذَا ذُكِّرُواْ لَا يَذۡكُرُونَ
Soni naga ali akumbusyidwe ŵangakumbuchila.
Faccirooji aarabeeji:
وَإِذَا رَأَوۡاْ ءَايَةٗ يَسۡتَسۡخِرُونَ
Soni naga ali achiweni chisimosimo akasachitenda chipongwe.
Faccirooji aarabeeji:
وَقَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٌ
Ni akasatiji: “Nganichiŵatu achi ikaŵeje usaŵi wakuonechela.”
Faccirooji aarabeeji:
أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
“Ana patuchiwapo ni kusyuka uwwejo litaka ni maupa, nambo yakuona kuti uwwe tuchiukulidwa (m’malembe)?”
Faccirooji aarabeeji:
أَوَءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ
“Mpaka ni achatati ŵetu ŵandanda (nombenao tachiukulidwa)?”
Faccirooji aarabeeji:
قُلۡ نَعَمۡ وَأَنتُمۡ دَٰخِرُونَ
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Elo (tinchiukulidwa), soni jenumanja n’di ŵakunyosyeka.”
Faccirooji aarabeeji:
فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ فَإِذَا هُمۡ يَنظُرُونَ
Basi chisimu kwalakwe (kuukulidwako) kuchiŵa ni n’gumilo umpepe (walipenga lyaŵili), basi papopo ŵanganyao tachiŵa ali nkulola.
Faccirooji aarabeeji:
وَقَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا هَٰذَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ
Ni tachiti: “Ipotesi yetuwe! Ali ni Lisiku Lyamalipilo.”
Faccirooji aarabeeji:
هَٰذَا يَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ
(Tachisalilidwa yanti): “Ali ni Lisiku Lyachiilanyo alila lyamwaliji jenumanja n’di nkulikanila.”
Faccirooji aarabeeji:
۞ ٱحۡشُرُواْ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَأَزۡوَٰجَهُمۡ وَمَا كَانُواْ يَعۡبُدُونَ
(Achimalaika tachisalilidwa yanti): “Mwasonganganyani aŵala ŵaŵalitesile lupuso, pamo ni achimijao (ŵachijini), kwisa soni (isanamu) ayila yaŵaliji nkuigalagatila.”
Faccirooji aarabeeji:
مِن دُونِ ٱللَّهِ فَٱهۡدُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡجَحِيمِ
“Kunneka Allah; basi mwajongolelani kwitala lya ku Moto Waukali.”
Faccirooji aarabeeji:
وَقِفُوهُمۡۖ إِنَّهُم مَّسۡـُٔولُونَ
“Soni mwajimikani, chisimu ŵanganyao ali ŵakuwusyidwa.”
Faccirooji aarabeeji:
مَا لَكُمۡ لَا تَنَاصَرُونَ
“Chipali chichi kukwenu, uli ngankukamusyangana?”
Faccirooji aarabeeji:
بَلۡ هُمُ ٱلۡيَوۡمَ مُسۡتَسۡلِمُونَ
(Ngwamba), nambo ŵanganyao lyele lisikulyo tachiŵa ŵakulipeleka (kuchilamusi cha Allah).
Faccirooji aarabeeji:
وَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ
Ni tachigalauchilana ŵane kwa ŵane achiwusyanaga.
Faccirooji aarabeeji:
قَالُوٓاْ إِنَّكُمۡ كُنتُمۡ تَأۡتُونَنَا عَنِ ٱلۡيَمِينِ
(Ŵangalikombolela) tachiti (pakwadandaula achinkulungwa ŵao): “Chisimu ŵanganyammwe mwaliji nkutuyichilila chakun’dyo (mukayiche kanti mpela kambone, kwekula kwaliji kutuloŵesya)!”
Faccirooji aarabeeji:
قَالُواْ بَل لَّمۡ تَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ
(Achinkulungwa) tachiti: “(Ngwamba), nambo jenumanja nganim’ba ŵakulupilila.”
Faccirooji aarabeeji:
وَمَا كَانَ لَنَا عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنِۭۖ بَلۡ كُنتُمۡ قَوۡمٗا طَٰغِينَ
“Soni uwwe nganitukola machili galigose pa jenumanja (gakunkanganichisya ukafili), nambo kuti jenumanja mwaliji ŵandu ŵakusumba mpika (pa ukafili mpela uwwewe).”
Faccirooji aarabeeji:
فَحَقَّ عَلَيۡنَا قَوۡلُ رَبِّنَآۖ إِنَّا لَذَآئِقُونَ
“Basi liloŵe lya Ambuje ŵetu (Allah lyakupedwa ilagasyo) lisimichiche petuwe, chisimu uwwe chitupasye (ilagasyoyo).”
Faccirooji aarabeeji:
فَأَغۡوَيۡنَٰكُمۡ إِنَّا كُنَّا غَٰوِينَ
“Basi twansochelesye (ligongo lyanti nombe) uwwe chisimu chene twaliji ŵasochelele.”
Faccirooji aarabeeji:
فَإِنَّهُمۡ يَوۡمَئِذٖ فِي ٱلۡعَذَابِ مُشۡتَرِكُونَ
Basi chisimu ŵanganyao lyele lisikulyo tachiŵa yalumo mu ilagasyo.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَفۡعَلُ بِٱلۡمُجۡرِمِينَ
Chisimu Uwwe mwele ni mutukwatendelaga ŵakuleŵa.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهُمۡ كَانُوٓاْ إِذَا قِيلَ لَهُمۡ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ يَسۡتَكۡبِرُونَ
Chisimu ŵanganyao ndema jakuŵechetedwa kukwao yanti: Pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Allah; ŵaliji nkulikwesya.
Faccirooji aarabeeji:
وَيَقُولُونَ أَئِنَّا لَتَارِكُوٓاْ ءَالِهَتِنَا لِشَاعِرٖ مَّجۡنُونِۭ
Ni kuŵechetaga yanti: “Ana chisimu uwwe tuleche milungu jetu ligongo lya nkwimba ilaanga, jwamasoka?”
Faccirooji aarabeeji:
بَلۡ جَآءَ بِٱلۡحَقِّ وَصَدَّقَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
(Ngwamba), nambo juyiche ni yakuona, soni jwajitichisye Achimitenga (ŵaŵalongolele).
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّكُمۡ لَذَآئِقُواْ ٱلۡعَذَابِ ٱلۡأَلِيمِ
Chisimu ŵanganyammwe (achimakafili ŵa pa Maaka), timpasye ilagasyo yakupoteka nnope.
Faccirooji aarabeeji:
وَمَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Soni ngallipidwa ikaŵeje yamwaliji nkupanganya.
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
Ikaŵeje achikapolo ŵa Allah ŵakuswejesyedwa.
Faccirooji aarabeeji:
أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ رِزۡقٞ مَّعۡلُومٞ
Ŵanganyao akwete kupata lisiki lyakumanyika.
Faccirooji aarabeeji:
فَوَٰكِهُ وَهُم مُّكۡرَمُونَ
Isogosi (yantundu uliose), soni ŵanyao takachimbichisyidwe.
Faccirooji aarabeeji:
فِي جَنَّٰتِ ٱلنَّعِيمِ
Ku Matimbe Gachindimba (ku Mbepo).
Faccirooji aarabeeji:
عَلَىٰ سُرُرٖ مُّتَقَٰبِلِينَ
Ali (atemi) pa itengu yauchimbichimbi mwakulolegana.
Faccirooji aarabeeji:
يُطَافُ عَلَيۡهِم بِكَأۡسٖ مِّن مَّعِينِۭ
Tiikaŵeje ili nkwasyungula ipanda ya ukana ŵakulenjela.
Faccirooji aarabeeji:
بَيۡضَآءَ لَذَّةٖ لِّلشَّٰرِبِينَ
Weswela wakulyolyopela kwa akumwa.
Faccirooji aarabeeji:
لَا فِيهَا غَوۡلٞ وَلَا هُمۡ عَنۡهَا يُنزَفُونَ
Mwangali mwele (mu ukanamo) yakupotekasya (ntwe namuno m’matumbo), nambo soni ŵanganyao ngasakolelwa nao.
Faccirooji aarabeeji:
وَعِندَهُمۡ قَٰصِرَٰتُ ٱلطَّرۡفِ عِينٞ
Soni kukwao tikukaŵe kwana (achiŵammakwao) ŵakulola pejipi (ŵakwalola achalume ŵaope ŵangatenda meso mwamwamwa kwa achalume ŵane), achakulungwa meso mwakusalalila.
Faccirooji aarabeeji:
كَأَنَّهُنَّ بَيۡضٞ مَّكۡنُونٞ
Gamba kuŵa (kaswejele kao) ŵanganyao nti chisawu mandanda gagasunjidwe (m’mapapiko).
Faccirooji aarabeeji:
فَأَقۡبَلَ بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ يَتَسَآءَلُونَ
Basi tachigalauchilana ŵane kwa ŵane achiwusyanaga.
Faccirooji aarabeeji:
قَالَ قَآئِلٞ مِّنۡهُمۡ إِنِّي كَانَ لِي قَرِينٞ
Nkuŵecheta jumpepe mwa ŵanganyao tachiti: “Chisimu une nakwete n’jangu (kuduniya).”
Faccirooji aarabeeji:
يَقُولُ أَءِنَّكَ لَمِنَ ٱلۡمُصَدِّقِينَ
“Juŵaliji nkuti: ‘Ana mmwe chisimu chene n’di mwa akwitichisya?’
Faccirooji aarabeeji:
أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَدِينُونَ
‘(Yanti) patuchiwapo ni kusyuka litaka ni maupa, nambo yakuona uwwe tuchilipidwa (pa itendo yetu)?”
Faccirooji aarabeeji:
قَالَ هَلۡ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ
(Nkuŵecheta jula) tachiti: “Ana jenumanja chin’dingule (none ku Moto kuti mum’bone yajukuti pakulagasika?” Ŵanganyao tachiti: “Iyayi.”)
Faccirooji aarabeeji:
فَٱطَّلَعَ فَرَءَاهُ فِي سَوَآءِ ٱلۡجَحِيمِ
Basi jwalakwe ni juchilingula, basi ni tachim’bona (n’jakwejula) juli nkatikati mwa Moto Waukali.
Faccirooji aarabeeji:
قَالَ تَٱللَّهِ إِن كِدتَّ لَتُرۡدِينِ
Juchiti: “Ngunnumbila Allah! Mmwetu mwasigele panandi kuti munyonanje (ngampikanile).”
Faccirooji aarabeeji:
وَلَوۡلَا نِعۡمَةُ رَبِّي لَكُنتُ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ
“Soni ungaŵaga ukoto wa Ambuje ŵangu (Allah), ningaliji mwa akwika nao (ku Moto).”
Faccirooji aarabeeji:
أَفَمَا نَحۡنُ بِمَيِّتِينَ
(Ŵandu ŵa ku Mbepo tachiti): “Ana uwweji nikuti ngatuwa (soni)?”
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا مَوۡتَتَنَا ٱلۡأُولَىٰ وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ
“Ikaŵeje chiwa chetu chandandapechila, soni uwwe ngatulagasyidwa?”
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Chisimu kwalakweku ni kupunda kwekulungwa nnope.
Faccirooji aarabeeji:
لِمِثۡلِ هَٰذَا فَلۡيَعۡمَلِ ٱلۡعَٰمِلُونَ
Pa (kusaka kupata) yanti mpela ayi, basi apanganye masengo (gambone) akupanganya.
Faccirooji aarabeeji:
أَذَٰلِكَ خَيۡرٞ نُّزُلًا أَمۡ شَجَرَةُ ٱلزَّقُّومِ
Ana yalakweyi ni mbiko jambone, kapena chitela cha Zakkum?
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّا جَعَلۡنَٰهَا فِتۡنَةٗ لِّلظَّٰلِمِينَ
Chisimu Uwwe tuchitesile chele (chitelacho) kuŵa mayeso ku ŵalupuso (pakuŵecheta ŵanganyao kuti: “Mpaka ikomboleche uli chitela kumela m’moto)?”
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهَا شَجَرَةٞ تَخۡرُجُ فِيٓ أَصۡلِ ٱلۡجَحِيمِ
Chisimu chalakwecho ni chitela chachikopoka kuumila pasi pasyesyene pa Moto Waukali.
Faccirooji aarabeeji:
طَلۡعُهَا كَأَنَّهُۥ رُءُوسُ ٱلشَّيَٰطِينِ
Soso sya isogosi yakwe (siŵele syakunyalaya nnope) mpela mitwe ja mashetani.
Faccirooji aarabeeji:
فَإِنَّهُمۡ لَأٓكِلُونَ مِنۡهَا فَمَالِـُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ
Basi chisimu ŵanganyao takalyeje chele (chitelacho), ni chalakwecho takagumbasyeje ndumbo syao.
Faccirooji aarabeeji:
ثُمَّ إِنَّ لَهُمۡ عَلَيۡهَا لَشَوۡبٗا مِّنۡ حَمِيمٖ
Kaneko chisimu akwete kupata ŵanganyao kupwatika pa chele (chitelacho) chakuwanganyichisya gagali mesi gamasemule nnope.
Faccirooji aarabeeji:
ثُمَّ إِنَّ مَرۡجِعَهُمۡ لَإِلَى ٱلۡجَحِيمِ
Kaneko chisimu kwakuwujila kwao ni ku Moto Waukali.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهُمۡ أَلۡفَوۡاْ ءَابَآءَهُمۡ ضَآلِّينَ
Chisimu ŵanganyao ŵasimene achatati ŵao ali ŵapotele.
Faccirooji aarabeeji:
فَهُمۡ عَلَىٰٓ ءَاثَٰرِهِمۡ يُهۡرَعُونَ
Sano ŵanganyao mu sajo syao akutugala (pakwakuya mwachitemachitema mwangali kusosa kaje umboni).
Faccirooji aarabeeji:
وَلَقَدۡ ضَلَّ قَبۡلَهُمۡ أَكۡثَرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Soni chisimu ŵapotele paujo pao ŵajinji (mu ŵandu) ŵandanda.
Faccirooji aarabeeji:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا فِيهِم مُّنذِرِينَ
Soni chisimu twatumisye mwa ŵanganyao akutetela.
Faccirooji aarabeeji:
فَٱنظُرۡ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُنذَرِينَ
Basi nnole mujaŵelele mbesi ja akuteteledwa.
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
Ikaŵeje achikapolo ŵa Allah ŵakuswejesyedwa.
Faccirooji aarabeeji:
وَلَقَدۡ نَادَىٰنَا نُوحٞ فَلَنِعۡمَ ٱلۡمُجِيبُونَ
Soni chisimu Nuhu jwatuŵilasile (kuti tun’jokole), basi ni Akwanga Ŵambone nnope (twaliji Uwwe).
Faccirooji aarabeeji:
وَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥ مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ
Ni twan’jokwele jwalakwe ni ŵapeŵasa ŵakwe ku taabu jekulungwa.
Faccirooji aarabeeji:
وَجَعَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُۥ هُمُ ٱلۡبَاقِينَ
Ni twatesile ŵanache ŵakwe kuŵa sigasiga (ŵaŵasigele ali nkuŵelekana paduniya).
Faccirooji aarabeeji:
وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ
Ni twannechele (mbili syambone) kwa (ŵandu wosope) ŵakwika munyuma.
Faccirooji aarabeeji:
سَلَٰمٌ عَلَىٰ نُوحٖ فِي ٱلۡعَٰلَمِينَ
Ntendele uŵe kwa Nuhu mu iwumbe yosope.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Chisimu Uwwe iyyoyopeyo ni yatukutiji pakwalipila ŵakolosya.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Chisimu jwalakwe (Nuhu) jwaliji mwa achikapolo Ŵetu ŵakulupilila.
Faccirooji aarabeeji:
ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ
Kaneko ni twamisyisye ŵane (wosope mwa ŵangakulupilila).
Faccirooji aarabeeji:
۞ وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِۦ لَإِبۡرَٰهِيمَ
Soni chisimu mwa aŵala ŵaŵakuyiye litala lyakwe (lya Nuhu lya Tauhidi) jwaliji Ibrahima.
Faccirooji aarabeeji:
إِذۡ جَآءَ رَبَّهُۥ بِقَلۡبٖ سَلِيمٍ
Ndema ja ŵaichilile Ambujegwe (Allah) ni ntima wambonembonepe.
Faccirooji aarabeeji:
إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦ مَاذَا تَعۡبُدُونَ
Ndema ja jwatite kwa babagwe ni ŵandu ŵakwe: “Ana nkugalagatila chichi?”
Faccirooji aarabeeji:
أَئِفۡكًا ءَالِهَةٗ دُونَ ٱللَّهِ تُرِيدُونَ
“Ana mwaunaminamipe milungu jangaŵaga Allah ni jankujisaka?”
Faccirooji aarabeeji:
فَمَا ظَنُّكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
“Ana nganisyo syenu sili uli pa ya M’mbuje jwa iwumbe yosope?”
Faccirooji aarabeeji:
فَنَظَرَ نَظۡرَةٗ فِي ٱلنُّجُومِ
Kaneka ni jwalolite kulola (kwakuchetelela) ku ndondwa.
Faccirooji aarabeeji:
فَقَالَ إِنِّي سَقِيمٞ
Ni jwatite: “Chisimu une jwakulwala.”
Faccirooji aarabeeji:
فَتَوَلَّوۡاْ عَنۡهُ مُدۡبِرِينَ
Basi ŵanganyao ŵantundumalile jwalakwe mwakunnochesya migongo.
Faccirooji aarabeeji:
فَرَاغَ إِلَىٰٓ ءَالِهَتِهِمۡ فَقَالَ أَلَا تَأۡكُلُونَ
Basi jwalakwe ni jwapite mwagwala ku milungu jao, ni jwatite: “Uli ngankulya (yakulya yam’bichileyi)?”
Faccirooji aarabeeji:
مَا لَكُمۡ لَا تَنطِقُونَ
“Chipali chichi kukwenu, uli ngankuŵecheta?”
Faccirooji aarabeeji:
فَرَاغَ عَلَيۡهِمۡ ضَرۡبَۢا بِٱلۡيَمِينِ
Kaneka ni jwajigalauchile pakujiputa ni nkono wakwe wan’dyo (kwamachili gakwe gosope).
Faccirooji aarabeeji:
فَأَقۡبَلُوٓاْ إِلَيۡهِ يَزِفُّونَ
Basi (paŵapikene achinsyene isanamuyo) ŵam’bichilile ali nkutugala.
Faccirooji aarabeeji:
قَالَ أَتَعۡبُدُونَ مَا تَنۡحِتُونَ
(Jwalakwe) jwatite: “Ana nkuigalagatila yankuisepa (mwachimisyene)?”
Faccirooji aarabeeji:
وَٱللَّهُ خَلَقَكُمۡ وَمَا تَعۡمَلُونَ
“Kutendaga Allah ni juŵan’gumbile jemanjammwe ni yankupanganya!”
Faccirooji aarabeeji:
قَالُواْ ٱبۡنُواْ لَهُۥ بُنۡيَٰنٗا فَأَلۡقُوهُ فِي ٱلۡجَحِيمِ
Ŵanganyao ŵatite: “Muntaŵilani chakutaŵa (chiwukuta) ni mumponye m’moto waukali.”
Faccirooji aarabeeji:
فَأَرَادُواْ بِهِۦ كَيۡدٗا فَجَعَلۡنَٰهُمُ ٱلۡأَسۡفَلِينَ
Basi ŵasachile kuntendela jwalakwe malindi, ni twatesile kuŵa ŵapasi kusyene.
Faccirooji aarabeeji:
وَقَالَ إِنِّي ذَاهِبٌ إِلَىٰ رَبِّي سَيَهۡدِينِ
(Ibrahima) ni jwatite: “Chisimu une ngwaula kwa Ambuje ŵangu (Allah), takanjongole.”
Faccirooji aarabeeji:
رَبِّ هَبۡ لِي مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
“Ambuje ŵangu! Mumbani (mwanache jwa) mu ŵandu ŵambone.”
Faccirooji aarabeeji:
فَبَشَّرۡنَٰهُ بِغُلَٰمٍ حَلِيمٖ
Basi ni twansengwasyisye ni abali ja (kola) mwanache jwakulitimalika (jwali Ismaila).
Faccirooji aarabeeji:
فَلَمَّا بَلَغَ مَعَهُ ٱلسَّعۡيَ قَالَ يَٰبُنَيَّ إِنِّيٓ أَرَىٰ فِي ٱلۡمَنَامِ أَنِّيٓ أَذۡبَحُكَ فَٱنظُرۡ مَاذَا تَرَىٰۚ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُۖ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰبِرِينَ
Basi ndema jajwayiche (mwanachejo) pa nsingu wakwenda najo imo, (Ibrahima) jwatite: “E mwanangu! Chisimu une naiweni kulugono yanti une ngunsikita mmwe (kuŵa mbepesi jakupeleka kwa Allah), basi nnole (nganisyo syenu), nkuiona uli?” (Mwanache) jwatite: “E baba ŵangu! Tendani yannamulidwe, timusimane une nasakaga Allah ndili mwa akupilila.”
Faccirooji aarabeeji:
فَلَمَّآ أَسۡلَمَا وَتَلَّهُۥ لِلۡجَبِينِ
Basi ndema jaŵalipeleche ŵanaŵaŵili (ku chilamusi cha Allah), (Ibrahima) ni ŵan’goneche chamakuku (Ismaila kuti ansikite).
Faccirooji aarabeeji:
وَنَٰدَيۡنَٰهُ أَن يَٰٓإِبۡرَٰهِيمُ
Uwwe ni twam’bilasile kuti: “E mmwe Ibrahima!”
Faccirooji aarabeeji:
قَدۡ صَدَّقۡتَ ٱلرُّءۡيَآۚ إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
“Chisimu pamasile pankwanilisye sagamisi.” Chisimu Uwwe iyyoyopeyo ni yatukasatiji pakwalipila ŵakolosya.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡبَلَٰٓؤُاْ ٱلۡمُبِينُ
Chisimu galakwega ni mayeso gakuonechela.
Faccirooji aarabeeji:
وَفَدَيۡنَٰهُ بِذِبۡحٍ عَظِيمٖ
Ni twam’bombwele (nkusikitidwajo) ni chakusikitidwa chekulungwa (ngondolo).
Faccirooji aarabeeji:
وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ
Ni twannechele (mbili syambone) kwa (ŵandu wosope) ŵakwika munyuma.
Faccirooji aarabeeji:
سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ
Ntendele uŵe kwa Ibrahima.
Faccirooji aarabeeji:
كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Iyyoyopeyo ni yatukutiji pakwalipila ŵakolosya.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Chisimu jwalakwe jwaliji mwa achikapolo Ŵetu ŵakulupilila.
Faccirooji aarabeeji:
وَبَشَّرۡنَٰهُ بِإِسۡحَٰقَ نَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Ni twansengwasyisye ni abali ja (kum’beleka) Isihaka, Ntume jwa mu ŵandu ŵambone.
Faccirooji aarabeeji:
وَبَٰرَكۡنَا عَلَيۡهِ وَعَلَىٰٓ إِسۡحَٰقَۚ وَمِن ذُرِّيَّتِهِمَا مُحۡسِنٞ وَظَالِمٞ لِّنَفۡسِهِۦ مُبِينٞ
Ni twampele upile jwalakwe ni Isihaka jwakwe. Sano mu ŵanache ŵao mwana nkukolosya (itendo yakwe) ni nkulitenda lupuso nsyene mwakuonechela.
Faccirooji aarabeeji:
وَلَقَدۡ مَنَنَّا عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ
Soni chisimu chene twampele ukoto Musa ni Haruna.
Faccirooji aarabeeji:
وَنَجَّيۡنَٰهُمَا وَقَوۡمَهُمَا مِنَ ٱلۡكَرۡبِ ٱلۡعَظِيمِ
Ni twajokwele ŵanaŵaŵilio ni ŵandu ŵao ku taabu jekulungwa.
Faccirooji aarabeeji:
وَنَصَرۡنَٰهُمۡ فَكَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ
Ni twakamuchisye, basi ni ŵaliji ŵanganyao ŵakupunda.
Faccirooji aarabeeji:
وَءَاتَيۡنَٰهُمَا ٱلۡكِتَٰبَ ٱلۡمُسۡتَبِينَ
Ni twapele ŵanaŵaŵilio chitabu chakusalichisya.
Faccirooji aarabeeji:
وَهَدَيۡنَٰهُمَا ٱلصِّرَٰطَ ٱلۡمُسۡتَقِيمَ
Ni twajongolele kwitala lyagoloka.
Faccirooji aarabeeji:
وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِمَا فِي ٱلۡأٓخِرِينَ
Ni twalechele (mbili syambone) kwa (ŵandu wosope) ŵakwika munyuma.
Faccirooji aarabeeji:
سَلَٰمٌ عَلَىٰ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ
Ntendele uŵe kwa Musa ni Haruna.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Chisimu Uwwe iyyoyopeyo ni yatukutiji pakwalipila ŵakolosya.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهُمَا مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Chisimu ŵanaŵaŵilio ŵaliji mwa achikapolo Ŵetu ŵakulupilila.
Faccirooji aarabeeji:
وَإِنَّ إِلۡيَاسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Soni chisimu Iliyasa jwaliji mwa Achimitenga.
Faccirooji aarabeeji:
إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِۦٓ أَلَا تَتَّقُونَ
(Kumbuchilani) ndema jajwatite ku ŵandu ŵakwe: “Ana ngankogopa?”
Faccirooji aarabeeji:
أَتَدۡعُونَ بَعۡلٗا وَتَذَرُونَ أَحۡسَنَ ٱلۡخَٰلِقِينَ
“Ana nkum’bomba Ba’la ni kunneka jwali Jwambone nnope mwa akugumba,”
Faccirooji aarabeeji:
ٱللَّهَ رَبَّكُمۡ وَرَبَّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ
“Allah, M’mbuje gwenu nambo soni M’mbuje jwa achatati ŵenu ŵandanda?”
Faccirooji aarabeeji:
فَكَذَّبُوهُ فَإِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ
Basi ŵankaaniile, basi chisimu ŵanganyao tachiika nao (ku ilagasyo).
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
Ikaŵeje achikapolo ŵa Allah ŵakuswejesyedwa.
Faccirooji aarabeeji:
وَتَرَكۡنَا عَلَيۡهِ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ
Ni twannechele (mbili syambone) kwa (ŵandu wosope) ŵakwika munyuma.
Faccirooji aarabeeji:
سَلَٰمٌ عَلَىٰٓ إِلۡ يَاسِينَ
Ntendele uŵe kwa Ilyaasiin.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّا كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Chisimu Uwwe iyyoyopeyo ni yatukutiji pakwalipila ŵakolosya.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهُۥ مِنۡ عِبَادِنَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Chisimu jwalakwe jwaliji mwa achikapolo Ŵetu ŵakulupilila.
Faccirooji aarabeeji:
وَإِنَّ لُوطٗا لَّمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Soni chisimu Lutwi jwaliji mwa Achimitenga.
Faccirooji aarabeeji:
إِذۡ نَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ
(Kumbuchilani) ndema jatwan’jokwele jwalakwe ni liŵasa lyakwe lyosopelyene.
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ
Ikaŵeje kangalamba kachikongwe (ŵankwao Lutwi ŵaŵaliji) mwa akusigalila munyuma.
Faccirooji aarabeeji:
ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ
Kaneko ni twajonasile ŵaneo.
Faccirooji aarabeeji:
وَإِنَّكُمۡ لَتَمُرُّونَ عَلَيۡهِم مُّصۡبِحِينَ
Soni chisimu ŵanganyammwe nkwapitaga ŵanganyao (misi jao) kundaŵi.
Faccirooji aarabeeji:
وَبِٱلَّيۡلِۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Ni chilo chakwe, ana ŵangali lunda?
Faccirooji aarabeeji:
وَإِنَّ يُونُسَ لَمِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Soni chisimu Yunusu jwaliji mwa Achimitenga.
Faccirooji aarabeeji:
إِذۡ أَبَقَ إِلَى ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ
(Kumbuchilani) ndema ja jwatilile m’chombo chepachile.
Faccirooji aarabeeji:
فَسَاهَمَ فَكَانَ مِنَ ٱلۡمُدۡحَضِينَ
Basi ni ŵatesile ndoto (kuti ŵatijagwile ndotojo aponyedwe m’mesi), basi ni jwaliji (Yunusu) mwa akwagwila (ndoto).
Faccirooji aarabeeji:
فَٱلۡتَقَمَهُ ٱلۡحُوتُ وَهُوَ مُلِيمٞ
Basi ni chammisile chinsomba aku juli jwagambidwa.
Faccirooji aarabeeji:
فَلَوۡلَآ أَنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُسَبِّحِينَ
Basi ingaŵa kuti jwalakwe jwaliji mwa akunswejesya (Allah).
Faccirooji aarabeeji:
لَلَبِثَ فِي بَطۡنِهِۦٓ إِلَىٰ يَوۡمِ يُبۡعَثُونَ
Chisimu jungatemi m’matumbo mwakwe kwikanila lisiku lyakuwukulidwa (ŵandu m’malembe).
Faccirooji aarabeeji:
۞ فَنَبَذۡنَٰهُ بِٱلۡعَرَآءِ وَهُوَ سَقِيمٞ
Basi twamponyisye munjengwe jambembembe juli jwakulwala.
Faccirooji aarabeeji:
وَأَنۢبَتۡنَا عَلَيۡهِ شَجَرَةٗ مِّن يَقۡطِينٖ
Ni twammechesye chitela cha mongumbondu (mbonda syekulungwa syati mpela mongu).[2]
(37:2) Liloŵe lyakuti YAQTWIN likwambaga chitela chilichose chakutambala mpela: mongu, mbonda, masakaka ni matikiti. Nambo mu aji Ȃyaji liloŵeli likwamba mongumbondu (mbonda syekulungwa syati mpela mongu) mwagakuŵechetela ma Ulama gamajinji ga Tafsîr.
Faccirooji aarabeeji:
وَأَرۡسَلۡنَٰهُ إِلَىٰ مِاْئَةِ أَلۡفٍ أَوۡ يَزِيدُونَ
Ni twantumisye ku (ŵandu) masausande gakwana lichila (100,000) nambo soni ŵakupunda pele.
Faccirooji aarabeeji:
فَـَٔامَنُواْ فَمَتَّعۡنَٰهُمۡ إِلَىٰ حِينٖ
Ni ŵakulupilile, basi ni twasengwasyisye kwikanila ndema (jao jakuwila).
Faccirooji aarabeeji:
فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَلِرَبِّكَ ٱلۡبَنَاتُ وَلَهُمُ ٱلۡبَنُونَ
Basi mwawusyani (achimakafili ŵa pa Maaka mmwe Muhammadi ﷺ kuti): “Ana Ambuje ŵenu ni akwete ŵanache ŵachikongwe, sano ŵanganyao ni akwete ŵanache ŵachilume?”
Faccirooji aarabeeji:
أَمۡ خَلَقۡنَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ إِنَٰثٗا وَهُمۡ شَٰهِدُونَ
“Kapena twagumbile Achimalaika kuŵa achakongwe aku ŵanganyao achitendelaga umboni?”
Faccirooji aarabeeji:
أَلَآ إِنَّهُم مِّنۡ إِفۡكِهِمۡ لَيَقُولُونَ
Manyililani yanti, ŵanganyao ni unami ŵao akuŵechetaga yanti:
Faccirooji aarabeeji:
وَلَدَ ٱللَّهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
“Allah aŵeleche (ŵanache ŵachikongwe ŵali Achimalaika).” Soni chisimu ŵanganyao ŵaunami kusyene.
Faccirooji aarabeeji:
أَصۡطَفَى ٱلۡبَنَاتِ عَلَى ٱلۡبَنِينَ
Ana (Allah) jusagwile ŵanache ŵachikongwe kwaleka ŵachilume?
Faccirooji aarabeeji:
مَا لَكُمۡ كَيۡفَ تَحۡكُمُونَ
Chipali chichi kukwenu, ana nkulamula chinauli?
Faccirooji aarabeeji:
أَفَلَا تَذَكَّرُونَ
Ana ngankukumbuchila (yanti Allah juŵambalene nayo yakola mwanache)?
Faccirooji aarabeeji:
أَمۡ لَكُمۡ سُلۡطَٰنٞ مُّبِينٞ
Kapena jenumanja nkwete umboni wakuonechela (wa yankuŵechetayi)?
Faccirooji aarabeeji:
فَأۡتُواْ بِكِتَٰبِكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Basi ikani nacho chitabu chenu nam’baga jenumanja nkuŵecheta yakuona.
Faccirooji aarabeeji:
وَجَعَلُواْ بَيۡنَهُۥ وَبَيۡنَ ٱلۡجِنَّةِ نَسَبٗاۚ وَلَقَدۡ عَلِمَتِ ٱلۡجِنَّةُ إِنَّهُمۡ لَمُحۡضَرُونَ
Ni asepelele ŵanganyao ulongo chilikati cha Jwalakwe (Allah) ni majini. Nambo majini ni gamanyiliile kusyene yanti chisimu ŵanganyao (achimakafilio) tachija kuonechela (kwa Allah kuti akajiilanye magambo ga unami wao).
Faccirooji aarabeeji:
سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ
Allah aŵambalene nayo kusyene yaakusimba ŵanganyao.
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
Ikaŵeje achikapolo ŵa Allah ŵakuswejesyedwa (ŵanganyao ni ŵaakunswejesya Allah ku yaakunnambuchisya achimakafili).
Faccirooji aarabeeji:
فَإِنَّكُمۡ وَمَا تَعۡبُدُونَ
Sano chisimu jenumanja (achimakafili) ni yankuigalagatila (isanamu),
Faccirooji aarabeeji:
مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ بِفَٰتِنِينَ
Nganim’ba jenumanja ŵanti ni kunsochelesyanayo (jwalijose mu ŵakulupilila kuti anneche Allah).
Faccirooji aarabeeji:
إِلَّا مَنۡ هُوَ صَالِ ٱلۡجَحِيمِ
Ikaŵeje ajula jwatakajinjile ku Moto Waukali.
Faccirooji aarabeeji:
وَمَا مِنَّآ إِلَّا لَهُۥ مَقَامٞ مَّعۡلُومٞ
Soni pangali jwalijose mwetuwe (Achimalaika) ikaŵeje jukwete malo gakumanyika (kwinani gakutendela ibada).
Faccirooji aarabeeji:
وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلصَّآفُّونَ
Soni chisimu uwwe (Achimalaika) tukwimaga m’misela (pakuswali).
Faccirooji aarabeeji:
وَإِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡمُسَبِّحُونَ
Soni chisimu uwwe (Achimalaika) tukunswejesyaga (Allah pa kuswali).
Faccirooji aarabeeji:
وَإِن كَانُواْ لَيَقُولُونَ
Soni chisimu ŵanganyaŵa (achimakafili ŵacharabu) ŵatiji:
Faccirooji aarabeeji:
لَوۡ أَنَّ عِندَنَا ذِكۡرٗا مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
“Ingaŵe twakwete uwwe chikumbusyo muŵakolele ŵandu ŵandanda,”
Faccirooji aarabeeji:
لَكُنَّا عِبَادَ ٱللَّهِ ٱلۡمُخۡلَصِينَ
“Chisimu tungaliji achikapolo ŵa Allah ŵakuswejesyedwa.”
Faccirooji aarabeeji:
فَكَفَرُواْ بِهِۦۖ فَسَوۡفَ يَعۡلَمُونَ
Basi (pachaichilile chikumbusyo) ŵachikanile, basi tachiyika kumanyilila (yatinjatenda).
Faccirooji aarabeeji:
وَلَقَدۡ سَبَقَتۡ كَلِمَتُنَا لِعِبَادِنَا ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Soni chisimu chene pamasile pa lyalongolele liloŵe Lyetu kwa achikapolo Ŵetu Achimitenga.
Faccirooji aarabeeji:
إِنَّهُمۡ لَهُمُ ٱلۡمَنصُورُونَ
(Lyanti) chisimu ŵanganyao ni ŵatakamuchisyidwe.
Faccirooji aarabeeji:
وَإِنَّ جُندَنَا لَهُمُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
Nambo soni kuti asilikali Ŵetu chisimu ni ŵataŵe ŵakupunda.
Faccirooji aarabeeji:
فَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ
Basi mwatundumalilani kwa kandaŵi kannono.
Faccirooji aarabeeji:
وَأَبۡصِرۡهُمۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ
Soni gambagani kwalola; basi sampano taione.
Faccirooji aarabeeji:
أَفَبِعَذَابِنَا يَسۡتَعۡجِلُونَ
Ana akuijanguya ilagasyo Yetu?
Faccirooji aarabeeji:
فَإِذَا نَزَلَ بِسَاحَتِهِمۡ فَسَآءَ صَبَاحُ ٱلۡمُنذَرِينَ
Basi (ilagasyo) patiichituluchila paluŵala pao (tachijonanjidwa), ni kuchiŵa kundaŵi kwakusakala nnope kwa akuteteledwa.
Faccirooji aarabeeji:
وَتَوَلَّ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ حِينٖ
Soni mwatundumalilani kwa kandaŵi kannono.
Faccirooji aarabeeji:
وَأَبۡصِرۡ فَسَوۡفَ يُبۡصِرُونَ
Soni gambagani kwalola; basi sampano taione.
Faccirooji aarabeeji:
سُبۡحَٰنَ رَبِّكَ رَبِّ ٱلۡعِزَّةِ عَمَّا يَصِفُونَ
Aŵambalene kusyene Ambuje ŵenu (Allah), Ambuje ŵamachili gakupunda ku yaakwasimba nayo (achimakafili).
Faccirooji aarabeeji:
وَسَلَٰمٌ عَلَى ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Soni ntendele uŵe kwa Achimitenga.
Faccirooji aarabeeji:
وَٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Soni lumbili losope lwene alapikwe Allah M’mbuje jwa iwumbe yosope.
Faccirooji aarabeeji:
 
Firo maanaaji Simoore: Simoore saafaati
Tippudi cimooje Tonngoode hello ngoo
 
Firo maanaaji al-quraan tedduɗo oo - Firo yoo - Tippudi firooji ɗii

Firo maanaaki al-quraan e ɗemngal yo, firi ɗum ko Muhammad ɓiy abdu al-hamiid suleyka

Uddude