Traduction des sens du Noble Coran - Traduction en langue Yao * - Lexique des traductions


Traduction des sens Sourate: TÂ-HÂ   Verset:

Twâhâ

طه
Twâ-Hâ.[1]
(20:1) Asi harufusi ni chimpepe mu isimosimo ya Qur’an. Ni pangali jwine jwaakumanyilila mate gakwe ikaŵeje Allah pe basi.
Les exégèses en arabe:
مَآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡقُرۡءَانَ لِتَشۡقَىٰٓ
Nganituntuluchisya mmwe (Muhammadi ﷺ) Qur’an kuti nnagasiche.
Les exégèses en arabe:
إِلَّا تَذۡكِرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰ
Nambo kuti jiŵe chikumbusyo kwa mundu jwaakun’jogopa (Allah).
Les exégèses en arabe:
تَنزِيلٗا مِّمَّنۡ خَلَقَ ٱلۡأَرۡضَ وَٱلسَّمَٰوَٰتِ ٱلۡعُلَى
Chakutulusyidwa chakuumila kwa Ajula jwaŵagumbile litaka ni mawunde gagali kwinani nnope.
Les exégèses en arabe:
ٱلرَّحۡمَٰنُ عَلَى ٱلۡعَرۡشِ ٱسۡتَوَىٰ
(Jwalakwe ni Allah) Jwaukoto wejinji, jwatenjele pa Arishi (Chindanda Chaulungu katenjele kakulandana ni uchimbichimbi Ŵakwe).
Les exégèses en arabe:
لَهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَمَا تَحۡتَ ٱلثَّرَىٰ
Iŵele Yakwe yosope yaili kumawunde ni yaili petaka ni yaili chilikati chakwe, kwika soni yaili pasi petaka.
Les exégèses en arabe:
وَإِن تَجۡهَرۡ بِٱلۡقَوۡلِ فَإِنَّهُۥ يَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ وَأَخۡفَى
Sano kanga chinnyanyiche liloŵe (pakuomba duwa kapena kutenda mwakusongona; yalumope), ngati chisimu Jwalakwe (Allah) jukumanyilila yaasili ni yakusisika nnope.
Les exégèses en arabe:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ
Allah! Pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Jwele pejo, Jwalakwe jukwete Mena gambone nnope.
Les exégèses en arabe:
وَهَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ
Soni ana jinyyiche abali ja Musa?
Les exégèses en arabe:
إِذۡ رَءَا نَارٗا فَقَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِقَبَسٍ أَوۡ أَجِدُ عَلَى ٱلنَّارِ هُدٗى
Ndema jajwauweni moto, basi ni jwalisalile liŵasa lyakwe kuti: “Jembechelani! Chisimu une nauweni moto; mwine une kuŵa nkwika nacho kukwenu chisinga kuumila mu walakweo, kapena chingapate pa motopo jwakunondolela (litala).”
Les exégèses en arabe:
فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِيَ يَٰمُوسَىٰٓ
Basi ndema jajwauŵichilile (motowo) jwaŵilanjidwe (kuti): “E mmwe Musa!”
Les exégèses en arabe:
إِنِّيٓ أَنَا۠ رَبُّكَ فَٱخۡلَعۡ نَعۡلَيۡكَ إِنَّكَ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوٗى
“Chisimu Une ni Nam’mbuje gwenu! Basi wulani ilatu yenu; chisimutu mmwe n’di pachiŵata chakutakata (chakuŵilanjikwa) Tuwaa.”
Les exégèses en arabe:
وَأَنَا ٱخۡتَرۡتُكَ فَٱسۡتَمِعۡ لِمَا يُوحَىٰٓ
“Soni Une nansagwile (kuŵa Ntume), basi pikanilani yaikujuwulidwa.”
Les exégèses en arabe:
إِنَّنِيٓ أَنَا ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّآ أَنَا۠ فَٱعۡبُدۡنِي وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِذِكۡرِيٓ
“Chisimu Une ni Allah! Pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Unepe, basi mungalagatilani, ni n’jimicheje Swala mwakolosya pakungumbuchila Une.”
Les exégèses en arabe:
إِنَّ ٱلسَّاعَةَ ءَاتِيَةٌ أَكَادُ أُخۡفِيهَا لِتُجۡزَىٰ كُلُّ نَفۡسِۭ بِمَا تَسۡعَىٰ
“Chisimu Kiyama jikwisa, melepe ngujisisa, kuti mundu jwalijose akalipidwe pa yaakupanganya.”
Les exégèses en arabe:
فَلَا يَصُدَّنَّكَ عَنۡهَا مَن لَّا يُؤۡمِنُ بِهَا وَٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ فَتَرۡدَىٰ
“Sano akasansiŵilikanganya ata panandi kuleka (kulupilila) ya jalakwejo ajula jwangakujikulupilila, ni jugamba kuya isako yakwe; ntakwisa mwan’jonasiche.”
Les exégèses en arabe:
وَمَا تِلۡكَ بِيَمِينِكَ يَٰمُوسَىٰ
“Ana nichichi chele chachili mu nkono wenu wan’dyo mmwe Musa?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ هِيَ عَصَايَ أَتَوَكَّؤُاْ عَلَيۡهَا وَأَهُشُّ بِهَا عَلَىٰ غَنَمِي وَلِيَ فِيهَا مَـَٔارِبُ أُخۡرَىٰ
Jwalakwe jwatite: “Jalakweji nisimbo jangu, ngujijegamilaga jalakweji (pakwenda), ni ngupakatichisyaga masamba gakulichisya ngondolo syangu, nambo soni une ngwete mu jalakweji ipaka ine.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ أَلۡقِهَا يَٰمُوسَىٰ
(Allah) jwatite: “Jiponyani mmwe Musa!”
Les exégèses en arabe:
فَأَلۡقَىٰهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٞ تَسۡعَىٰ
Ni ŵajiponyisye; basi ajile sai ŵajiweni jisyuchile lijoka lyakwenda mwaluŵilo.
Les exégèses en arabe:
قَالَ خُذۡهَا وَلَا تَخَفۡۖ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا ٱلۡأُولَىٰ
(Allah) jwatite: “Likamulani, soni nkajogopa. Chituliuchisye mu kaŵe kakwe kandanda (kuŵa simbo).”
Les exégèses en arabe:
وَٱضۡمُمۡ يَدَكَ إِلَىٰ جَنَاحِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٍ ءَايَةً أُخۡرَىٰ
“Soni kwapatisyani ligasa lyenu kungwapa kwenu; chilikopoche lili lyeswela (lyakumelemenda) ngaŵaga mwaulwele, (chele nikuŵa) chisimosimo chine.”
Les exégèses en arabe:
لِنُرِيَكَ مِنۡ ءَايَٰتِنَا ٱلۡكُبۡرَى
“Kuti tunnosye ine mu isimosimo Yetu yekulungwakulungwa.”
Les exégèses en arabe:
ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
“Jaawulani kwa Firiauna, chisimu jwalakwejo jusumbile mpika (pakulikwesya).”
Les exégèses en arabe:
قَالَ رَبِّ ٱشۡرَحۡ لِي صَدۡرِي
(Musa) jwatite: “Ambuje ŵangu! Sapangulilani chidali changu.”
Les exégèses en arabe:
وَيَسِّرۡ لِيٓ أَمۡرِي
“Nimunjepepachisye masengo gangu.”
Les exégèses en arabe:
وَٱحۡلُلۡ عُقۡدَةٗ مِّن لِّسَانِي
“Soni gopolaani chiundo palulimi pangu (ngaŵechetaga mwachimeme).”
Les exégèses en arabe:
يَفۡقَهُواْ قَوۡلِي
“Kuti (ŵandu) akapikanichisyeje yakuŵecheta yangu.”
Les exégèses en arabe:
وَٱجۡعَل لِّي وَزِيرٗا مِّنۡ أَهۡلِي
“Soni mbichilaani nkungamuchisya jwakuumila kwiŵasa kwangu.”
Les exégèses en arabe:
هَٰرُونَ أَخِي
“(Jwali) Haruna, nkulugwangu.”
Les exégèses en arabe:
ٱشۡدُدۡ بِهِۦٓ أَزۡرِي
“Limbisyani ni jwalakwejo machili gangu.”
Les exégèses en arabe:
وَأَشۡرِكۡهُ فِيٓ أَمۡرِي
“Soni mum’bwangani mmasengo gangu (gakulungusya utenga).”
Les exégèses en arabe:
كَيۡ نُسَبِّحَكَ كَثِيرٗا
“Kuti tunswejesyeje Mmwejo (Allah) kwejinji.”
Les exégèses en arabe:
وَنَذۡكُرَكَ كَثِيرًا
“Ni tunkumbuchileje kwejinji.”
Les exégèses en arabe:
إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيرٗا
“Chisimu Mmwe m’bele ŵakutulolechesya uwwe.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ قَدۡ أُوتِيتَ سُؤۡلَكَ يَٰمُوسَىٰ
(Allah) jwatite: “Pamasile pampedwile iŵendo yenuyo, E mmwe Musa!”
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ مَنَنَّا عَلَيۡكَ مَرَّةً أُخۡرَىٰٓ
“Soni chisimu chene Uwwe twampele mmwe ukoto ndaŵi jine (kalakala).”
Les exégèses en arabe:
إِذۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ أُمِّكَ مَا يُوحَىٰٓ
“Ndema jatwajuwulile mama ŵenu yatwajuwulile.”
Les exégèses en arabe:
أَنِ ٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلتَّابُوتِ فَٱقۡذِفِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ فَلۡيُلۡقِهِ ٱلۡيَمُّ بِٱلسَّاحِلِ يَأۡخُذۡهُ عَدُوّٞ لِّي وَعَدُوّٞ لَّهُۥۚ وَأَلۡقَيۡتُ عَلَيۡكَ مَحَبَّةٗ مِّنِّي وَلِتُصۡنَعَ عَلَىٰ عَيۡنِيٓ
“(Yanti) mum’biikaani jwalakwe (mwanachejo) mwibokosi, ni nkaliŵiche nnusulo, basi lusulo chilumponye munjengwe, (sano palakwepo) amagongo Ŵangu ŵali soni amagongo ŵakwe tan’jigale. Ni naŵisile chinonyelo penumwe chakuuma Kukwangu (kuti m’be ŵakunonyeledwa ni ŵandu wosope), nambo soni kuti nneledwe kwa Liso Lyangu (mwakuloledwa ni Une).”
Les exégèses en arabe:
إِذۡ تَمۡشِيٓ أُخۡتُكَ فَتَقُولُ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰ مَن يَكۡفُلُهُۥۖ فَرَجَعۡنَٰكَ إِلَىٰٓ أُمِّكَ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَۚ وَقَتَلۡتَ نَفۡسٗا فَنَجَّيۡنَٰكَ مِنَ ٱلۡغَمِّ وَفَتَنَّٰكَ فُتُونٗاۚ فَلَبِثۡتَ سِنِينَ فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ ثُمَّ جِئۡتَ عَلَىٰ قَدَرٖ يَٰمُوسَىٰ
“(Kumbuchilani) katema kaŵajendaga alumbu ŵenu (kuja kwiŵasa lya Firiauna) ni kuja kuti: ‘Ana nannanjile kwa mundu jwampaka akombole kunnela jwalakweju?’ Basi ni twam’buchisye kwa achikulu ŵenu, kuti gatulale meso gao, nambo soni kuti akadandaula. Kaneka ni mwauleje mundu (mwakuluchisya), basi ni twan’jokwele ku madandausi gamakulungwa, ni twan’dinjile mmwejo ni mayeso gausito nnope. Kaneka mwatemi yaka igala ni ŵandu ŵa ku Madyana. Kaneko nim’biche (apa) mwampango (Ŵangu wakumpa utume n’di niyaka makumi ncheche) E mmwe Musa!”
Les exégèses en arabe:
وَٱصۡطَنَعۡتُكَ لِنَفۡسِي
“Ni nansagwile mmwejo kulisagulila Nansyene (kuti m’be ntume Jwangu).”
Les exégèses en arabe:
ٱذۡهَبۡ أَنتَ وَأَخُوكَ بِـَٔايَٰتِي وَلَا تَنِيَا فِي ذِكۡرِي
“Jaulani mmwe ni akuluŵenu pamo ni isimosimo Yangu, soni ngasimpela pakungumbuchila Une.”
Les exégèses en arabe:
ٱذۡهَبَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
“Jaawulani ŵanaŵaŵilimmwe kwa Firiauna, chisimu jwalakwejo jusumbile mpika (pakulikwesya).”
Les exégèses en arabe:
فَقُولَا لَهُۥ قَوۡلٗا لَّيِّنٗا لَّعَلَّهُۥ يَتَذَكَّرُ أَوۡ يَخۡشَىٰ
“Basi ni nkansalile maloŵe gakoloŵa kuti mwine jwalakwejo chijukachetelele kapena chijukajogope.”
Les exégèses en arabe:
قَالَا رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفۡرُطَ عَلَيۡنَآ أَوۡ أَن يَطۡغَىٰ
Ŵanganyao ŵatite: “Ambuje ŵetu! Chisimu uwwe tukogopa kuti chakatuguŵatile (nkanituyiche mwakuŵecheta chilichose) kapena chakasumbe mpika (wakutulagachisya ni kulikwesya).”
Les exégèses en arabe:
قَالَ لَا تَخَافَآۖ إِنَّنِي مَعَكُمَآ أَسۡمَعُ وَأَرَىٰ
(Allah) jwatite: “Nkajogopa, chisimu Une ndinamwe, ngupikana soni ngulola.”
Les exégèses en arabe:
فَأۡتِيَاهُ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولَا رَبِّكَ فَأَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَا تُعَذِّبۡهُمۡۖ قَدۡ جِئۡنَٰكَ بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكَۖ وَٱلسَّلَٰمُ عَلَىٰ مَنِ ٱتَّبَعَ ٱلۡهُدَىٰٓ
“Basi mun’jaulilani, ni nkajile: ‘Chisimu uwwe mitenga jiŵili ja Ambuje ŵenu, basi mwalekani aŵigule nowe ŵanache ŵa Israila, soni ngasimwalagasya. Chisimu tum’bichilile ni chisimosimo chakuumila kwa Ambuje ŵenu. Sano ntendele chiuŵe kwa mundu jwaakukuya chongoko.’
Les exégèses en arabe:
إِنَّا قَدۡ أُوحِيَ إِلَيۡنَآ أَنَّ ٱلۡعَذَابَ عَلَىٰ مَن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ
‘Chisimu uwwe ijuwulidwe kukwetu yanti: Chisimu ilagasyo chiiŵe kwa mundu jwaakukanila (yalakweyi) ni galauchila kumbali.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ فَمَن رَّبُّكُمَا يَٰمُوسَىٰ
(Firiauna) jwatite: “Ana M’mbuje gwenujo ninduni, E mmwe Musa?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ رَبُّنَا ٱلَّذِيٓ أَعۡطَىٰ كُلَّ شَيۡءٍ خَلۡقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ
(Musa) jwatite: “M’mbuje gwetu ni Ajula jwaachipele chindu chilichose kagumbidwe kakwe, kaneka ni kuchijongolela (ku yaachiguumbiile).”
Les exégèses en arabe:
قَالَ فَمَا بَالُ ٱلۡقُرُونِ ٱلۡأُولَىٰ
(Firiauna) jwatite: “Nambi mikutula jandanda jili uli (jajapite mmwe nkanim’biche)?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ عِلۡمُهَا عِندَ رَبِّي فِي كِتَٰبٖۖ لَّا يَضِلُّ رَبِّي وَلَا يَنسَى
(Musa) jwatite: “Umanyilisi waajimanya jalakwejo uli kwa Ambuje ŵangu m’chitabu (chailembedwemo ichindu yosope), Ambuje ŵangu ŵangaŵa nkusoya namuno kuliŵalila.”
Les exégèses en arabe:
ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ مَهۡدٗا وَسَلَكَ لَكُمۡ فِيهَا سُبُلٗا وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّن نَّبَاتٖ شَتَّىٰ
Ajula jwam’biichiile litaka kuŵa chakutandika, ni ampaanjiile mwalakwemo matala, ni atulwisye kuumila kwinani mesi (gawula), ni tukopwesye ni galakwego mitundu jakulekanganalekangana ja mmela.
Les exégèses en arabe:
كُلُواْ وَٱرۡعَوۡاْ أَنۡعَٰمَكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
Lyagani soni illichisyeje ilango yenu. Chisimu mu yalakweyo mwana ilosyo kwa achinsyene lunda.
Les exégèses en arabe:
۞ مِنۡهَا خَلَقۡنَٰكُمۡ وَفِيهَا نُعِيدُكُمۡ وَمِنۡهَا نُخۡرِجُكُمۡ تَارَةً أُخۡرَىٰ
Kuumila mwalakwe (mwitakamo) tun’gumbile, soni mwalakwemo chitum’buchisye, nambo soni kuumila mwalakwemo tuchinkoposya ndema jine (pa Kiyama).
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ أَرَيۡنَٰهُ ءَايَٰتِنَا كُلَّهَا فَكَذَّبَ وَأَبَىٰ
Soni chisimu chene twannosisye jwalakwe (Firiauna) isimosimo Yetu yosope yene, nambo jwasisisye ni kana.
Les exégèses en arabe:
قَالَ أَجِئۡتَنَا لِتُخۡرِجَنَا مِنۡ أَرۡضِنَا بِسِحۡرِكَ يَٰمُوسَىٰ
(Firiauna) jwatite: “Ana ntuŵichiiliile kuti ntukoposye m’chilambo mwetu ni usaŵi wenu, E mmwe Musa!”
Les exégèses en arabe:
فَلَنَأۡتِيَنَّكَ بِسِحۡرٖ مِّثۡلِهِۦ فَٱجۡعَلۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكَ مَوۡعِدٗا لَّا نُخۡلِفُهُۥ نَحۡنُ وَلَآ أَنتَ مَكَانٗا سُوٗى
“Chisimu nowe ŵakwe chitum’bichilile ni usaŵi wanti mpela uwwuwu, basi ŵiikaani chilikati chetuwe nomwe chilanga (chansongangano) changaŵa nkuchikulusya uwwe kapena mmwe, (chitusimanganile) pamalo pakuŵajilwa.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ مَوۡعِدُكُمۡ يَوۡمُ ٱلزِّينَةِ وَأَن يُحۡشَرَ ٱلنَّاسُ ضُحٗى
(Musa) jwatite: “Chilanga chenu (chiŵe) lisiku lyakulipeta (lyuŵa lyaung’ando), ni tasonganganyisidwe ŵandu ndaŵi jakwela nsana.”
Les exégèses en arabe:
فَتَوَلَّىٰ فِرۡعَوۡنُ فَجَمَعَ كَيۡدَهُۥ ثُمَّ أَتَىٰ
Basi Firiauna jwagalawiche ni kuja kusonganganya matipwi gakwe, kaneka jwaiche (ni asaŵi lisiku lyachilanga).
Les exégèses en arabe:
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ وَيۡلَكُمۡ لَا تَفۡتَرُواْ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا فَيُسۡحِتَكُم بِعَذَابٖۖ وَقَدۡ خَابَ مَنِ ٱفۡتَرَىٰ
Musa jwasalile ŵanganyao kuti: “Kutapana kwenu ŵanyamwe! Ngasimunsepelela Allah unami, atakwika mwanteketulenye ni ilagasyo, soni pamasile paajonasiche mundu jwaasepelele unami.”
Les exégèses en arabe:
فَتَنَٰزَعُوٓاْ أَمۡرَهُم بَيۡنَهُمۡ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّجۡوَىٰ
Basi (asaŵi) ŵaakanganile chilikati chao pa ichindu yao (yakwamba Musa ni nkulugwe), ni ŵasongonelene mwantemela.
Les exégèses en arabe:
قَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَٰنِ لَسَٰحِرَٰنِ يُرِيدَانِ أَن يُخۡرِجَاكُم مِّنۡ أَرۡضِكُم بِسِحۡرِهِمَا وَيَذۡهَبَا بِطَرِيقَتِكُمُ ٱلۡمُثۡلَىٰ
Ŵanganyao ŵatite (mukusongonelana mwao): “Chisimu ŵanyaŵatu asaŵi (ŵamanye chenene), ni usaŵi waowo akusaka kuti ankoposye jenumanja m’chilambo mwenu, ni kumasya nyendele jenu jajili jambone nnope.”
Les exégèses en arabe:
فَأَجۡمِعُواْ كَيۡدَكُمۡ ثُمَّ ٱئۡتُواْ صَفّٗاۚ وَقَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡيَوۡمَ مَنِ ٱسۡتَعۡلَىٰ
“Basi kusanyani matipwi genu, kaneka ni m’biche n’di m’miselamisela, soni chisimu lelo chaŵe jwakupunda mundu jwataŵe jwapenani (pakulongolela matipwi gakwe).”
Les exégèses en arabe:
قَالُواْ يَٰمُوسَىٰٓ إِمَّآ أَن تُلۡقِيَ وَإِمَّآ أَن نَّكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَلۡقَىٰ
Ŵanganyao ŵatite: “E mmwe Musa! Ana chimponye mmwe (kundanda), kapena uwwe ni ŵachituŵe ŵandanda kuponya?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ بَلۡ أَلۡقُواْۖ فَإِذَا حِبَالُهُمۡ وَعِصِيُّهُمۡ يُخَيَّلُ إِلَيۡهِ مِن سِحۡرِهِمۡ أَنَّهَا تَسۡعَىٰ
(Musa) jwatite: “Nambo ponyani (kaje) jenumanja.” Basi ajile sai, ngonji syao (asaŵi ŵala) ni simbo syao syaonekaga kukwakwe (Musa) ligongo lyausaŵi wao nti chisawu sikwenda mwaluŵilo.
Les exégèses en arabe:
فَأَوۡجَسَ فِي نَفۡسِهِۦ خِيفَةٗ مُّوسَىٰ
Basi ni wampatile woga mu ntima mwakwe Musa.
Les exégèses en arabe:
قُلۡنَا لَا تَخَفۡ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡأَعۡلَىٰ
Twatite: “Nkajogopa, chisimu mmwejo ni ŵatim’be ŵapenani nnope.”
Les exégèses en arabe:
وَأَلۡقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلۡقَفۡ مَا صَنَعُوٓاْۖ إِنَّمَا صَنَعُواْ كَيۡدُ سَٰحِرٖۖ وَلَا يُفۡلِحُ ٱلسَّاحِرُ حَيۡثُ أَتَىٰ
“Sano ponyani chachili kunkono wenu wan’dyo, chichimile yaalinganyisye, chisimu ŵanganyao alinganyisye matipwi gansaŵi, sano nsaŵi nganaŵa apundile palipose patayiche (ni ukombosi wakwe).”
Les exégèses en arabe:
فَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سُجَّدٗا قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ هَٰرُونَ وَمُوسَىٰ
Basi asaŵi ŵasenjelemukwiche kusujudu, ni ŵatite: “Tunkulupilile M’mbuje jwa Haruna ni Musa.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَۖ فَلَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ فِي جُذُوعِ ٱلنَّخۡلِ وَلَتَعۡلَمُنَّ أَيُّنَآ أَشَدُّ عَذَابٗا وَأَبۡقَىٰ
(Firiauna) jwatite: “Aa! Jenumanja munkulupilile jwalakwe nkaninampe luusa? Nikuti jwalakweju chisimu chene ni jwankulungwa jwenu jwaŵan’jiganyisye usaŵi. Basi chingate kwene makono genu ni ngongolo syenu mwakutindanya (ligasa lyakun'dyo ni likau lyakunchiji, kapena ligasa lyakunchiji ni likau lyakun'dyo), soni ni chinankomele kwene pa ipika ya mitende, ni timmanyilile kwene kuti ŵani mwetuwe (une Firiauna kapena Nnungu jwa Musa) ŵaali ŵakupeleka ilagasyo yakupoteka nnope ni yakwendelechela.”
Les exégèses en arabe:
قَالُواْ لَن نُّؤۡثِرَكَ عَلَىٰ مَا جَآءَنَا مِنَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلَّذِي فَطَرَنَاۖ فَٱقۡضِ مَآ أَنتَ قَاضٍۖ إِنَّمَا تَقۡضِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَآ
Ŵanganyao ŵatite: “Uwwe nganituŵa tunsagwile mmwe kuileka ayi (yakuona) yaituichilile yakuonechela palangulangu, ni kunneka Ajula (Allah) juŵatugumbile. Basi pitisyani chilamusi chankusaka kupitisya, chisimu mmwe nkwete ukombosi wakupitisya chilamusi chakwayana ni auno umi wa duniya pe.”
Les exégèses en arabe:
إِنَّآ ءَامَنَّا بِرَبِّنَا لِيَغۡفِرَ لَنَا خَطَٰيَٰنَا وَمَآ أَكۡرَهۡتَنَا عَلَيۡهِ مِنَ ٱلسِّحۡرِۗ وَٱللَّهُ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰٓ
“Chisimu uwwe tunkulupilile M’mbuje gwetu kuti atukululuchile ileŵi yetu, kwisa soni usaŵi wantukanganichisye (kutenda), soni Allah ni jwali Jwambone nnope (pamalipilo kumpunda mmwe naga kun’jitika), soni Jwakwendelechela nnope (pakupeleka ilagasyo kumpunda mmwe naga kunnyosya).”
Les exégèses en arabe:
إِنَّهُۥ مَن يَأۡتِ رَبَّهُۥ مُجۡرِمٗا فَإِنَّ لَهُۥ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحۡيَىٰ
Chisimu jwatiŵaichilile Ambujegwe juli jwakuleŵa, basi chisimu jukwete kupata jwalakwejo Jahannama, ngajuja kuwa kwalakweko soni ngajuja kola umi (wambone).
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَأۡتِهِۦ مُؤۡمِنٗا قَدۡ عَمِلَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلدَّرَجَٰتُ ٱلۡعُلَىٰ
Sano jwatiŵaichilile juli jwakulupilila, juli jumasile pajutesile yambone, basi ŵanganyao akwete kupata mauchimbichimbi gapenani kusyene.
Les exégèses en arabe:
جَنَّٰتُ عَدۡنٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ مَن تَزَكَّىٰ
Matimbe Gandamo, sulo sikujilima cha pasi pakwe, chakaŵe ŵandamo mwalakwemo, soni galakwega ni malipilo gamundu jwaliswejesye.
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِي فَٱضۡرِبۡ لَهُمۡ طَرِيقٗا فِي ٱلۡبَحۡرِ يَبَسٗا لَّا تَخَٰفُ دَرَكٗا وَلَا تَخۡشَىٰ
Soni chisimu chene Uwwe twan’juwulile Musa (maloŵe ganti): “Ŵigulani lwachilo ni achikapolo Ŵangu, ni mwapanjile litala lyejumu m’mbwani, nkajogopa kamulwa (ni Firiauna) soni nkaŵa ni woga (uliose mpela kumilwa).”
Les exégèses en arabe:
فَأَتۡبَعَهُمۡ فِرۡعَوۡنُ بِجُنُودِهِۦ فَغَشِيَهُم مِّنَ ٱلۡيَمِّ مَا غَشِيَهُمۡ
Sano Firiauna ni asilikali ŵakwe ŵakuyiye ŵanganyao, basi ni gaunichiile m’mbwanimo (mesi) gagaakutiiche.
Les exégèses en arabe:
وَأَضَلَّ فِرۡعَوۡنُ قَوۡمَهُۥ وَمَا هَدَىٰ
Sano Firiauna ŵapotelesye ŵandu ŵakwe, soni nganiŵajongola.
Les exégèses en arabe:
يَٰبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ قَدۡ أَنجَيۡنَٰكُم مِّنۡ عَدُوِّكُمۡ وَوَٰعَدۡنَٰكُمۡ جَانِبَ ٱلطُّورِ ٱلۡأَيۡمَنَ وَنَزَّلۡنَا عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَنَّ وَٱلسَّلۡوَىٰ
E jenumanja ŵanache ŵa Israila! Pamasile patwan’jokwele kwa mmagongo jwenu, ni twampele chilanga (chakwiisa ku) upande wakun’dyo wetumbi, ni twantuluchisye manna ni saliwa.
Les exégèses en arabe:
كُلُواْ مِن طَيِّبَٰتِ مَا رَزَقۡنَٰكُمۡ وَلَا تَطۡغَوۡاْ فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبِيۖ وَمَن يَحۡلِلۡ عَلَيۡهِ غَضَبِي فَقَدۡ هَوَىٰ
(Ni kuntenda kuti): “Lyagani mu yambone yatumpeleyi, ni nkasumba mpika pa yalakweyi, jitakwika mujintuluchile gasabu Jangu. Sano jwajikuntuluchilaga gasabu Jangu nikuti pamasile pajujonasiche.”
Les exégèses en arabe:
وَإِنِّي لَغَفَّارٞ لِّمَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا ثُمَّ ٱهۡتَدَىٰ
“Soni chisimu Une ni Jwakululuka kusyene kwa mundu jwatesile toba ni kulupilila, soni ni kutendaga yambone, kaneka ni kwendelechela kukuya chongoko (mpaka kuwa).”
Les exégèses en arabe:
۞ وَمَآ أَعۡجَلَكَ عَن قَوۡمِكَ يَٰمُوسَىٰ
(Ndema jaŵakwesile Musa petumbi, Allah jwatite): “Ana nichichi chachintendekasisye kwanguya kwakwikanila kwaleka ŵandu ŵenu, E mmwe Musa?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ هُمۡ أُوْلَآءِ عَلَىٰٓ أَثَرِي وَعَجِلۡتُ إِلَيۡكَ رَبِّ لِتَرۡضَىٰ
Jwalakwe jwatite: “Ŵanganyao ali panyuma pangupa akunguya. Ni ndesile chitema kwika Kukwenu Ambuje ŵangu, kuti mpunde kunonyela.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ فَإِنَّا قَدۡ فَتَنَّا قَوۡمَكَ مِنۢ بَعۡدِكَ وَأَضَلَّهُمُ ٱلسَّامِرِيُّ
(Allah) jwatite: “Basitu Uwwe pamasile patwalinjile mayeso ŵandu ŵenu panyuma penu, ni ŵapotelesye Saamiriyyu.”
Les exégèses en arabe:
فَرَجَعَ مُوسَىٰٓ إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ غَضۡبَٰنَ أَسِفٗاۚ قَالَ يَٰقَوۡمِ أَلَمۡ يَعِدۡكُمۡ رَبُّكُمۡ وَعۡدًا حَسَنًاۚ أَفَطَالَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡعَهۡدُ أَمۡ أَرَدتُّمۡ أَن يَحِلَّ عَلَيۡكُمۡ غَضَبٞ مِّن رَّبِّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُم مَّوۡعِدِي
Basi Musa jwaujiile ku ŵandu ŵakwe juli ni gasabu soni juli jwakudandaula. Ni jwatite: “E ŵandu ŵangu! Ana M’mbuje gwenu nganijutaŵana namwe chilanga chambone? Kapena ndaŵi jachilangacho jalewipe kukwenu? Kapena nsachile kuti jintuluchile gasabu kuumila kwa M’mbuje gwenu, basi ni nkasile chilanga changu?”
Les exégèses en arabe:
قَالُواْ مَآ أَخۡلَفۡنَا مَوۡعِدَكَ بِمَلۡكِنَا وَلَٰكِنَّا حُمِّلۡنَآ أَوۡزَارٗا مِّن زِينَةِ ٱلۡقَوۡمِ فَقَذَفۡنَٰهَا فَكَذَٰلِكَ أَلۡقَى ٱلسَّامِرِيُّ
Ŵanganyao ŵatite: “Uwwe nganitukasa chilanga chenu mwachisako chetu, nambo kuti uwwe twatwichidwe misigo ja ipeto yaŵandu (ŵa Firiauna), basi ni twaiponyisye (pamoto ni kunyelenyenduka nigumbika kang’ombe), basi iyyoyopeyo soni ni ijwatite pakuponya Saamiriyyu.”
Les exégèses en arabe:
فَأَخۡرَجَ لَهُمۡ عِجۡلٗا جَسَدٗا لَّهُۥ خُوَارٞ فَقَالُواْ هَٰذَآ إِلَٰهُكُمۡ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ
Ni ŵakopochesye (Saamiriyyu kuumila pamoto pala kasanamu ka) kang’ombe kakaliji kana chiŵiliŵili chakwanila, kakatendaga mpela kakutwamula. Basi ŵanganyao ni ŵatite: “Aju ni nnungu jwenu soni ni nnungu jwa Musa, gamba kuti (Musa) juliŵalile (niligongo lyakwe jujile kunsosa kwitumbi).”
Les exégèses en arabe:
أَفَلَا يَرَوۡنَ أَلَّا يَرۡجِعُ إِلَيۡهِمۡ قَوۡلٗا وَلَا يَمۡلِكُ لَهُمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا
Ana nganayionaga yanti (kasanamuko) nganikauchisyaga maloŵe ŵanganyao (nganikaajangaga), soni nganikakola (machili) gakwapela ilagasyo namuno chikamuchisyo?
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ قَالَ لَهُمۡ هَٰرُونُ مِن قَبۡلُ يَٰقَوۡمِ إِنَّمَا فُتِنتُم بِهِۦۖ وَإِنَّ رَبَّكُمُ ٱلرَّحۡمَٰنُ فَٱتَّبِعُونِي وَأَطِيعُوٓاْ أَمۡرِي
Sano chisimu Haruna ŵaliji ali ŵasalile kala ŵanganyao yanti: “E ŵandu ŵangu! Chisimu ŵanganyammwe m’bwatanganyisyidwe (chikulupi chenu) ni kalakweka. Sano chisimu M’mbuje gwenu ni (Allah) Jwaukoto wejinji; basi munguyani une (pakun’galagatila Allah), ni nkunde lilamusi lyangu (lyakunnekasya kukagalagatila kasanamuka).”
Les exégèses en arabe:
قَالُواْ لَن نَّبۡرَحَ عَلَيۡهِ عَٰكِفِينَ حَتَّىٰ يَرۡجِعَ إِلَيۡنَا مُوسَىٰ
Ŵanganyao ŵatite: “Nganituŵa tulesile kukagalagatila kalakweka ata panandi mpaka awujile kaje kukwetu Musa.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ يَٰهَٰرُونُ مَا مَنَعَكَ إِذۡ رَأَيۡتَهُمۡ ضَلُّوٓاْ
(Ndema jaŵausile Musa) ŵatite: “E mmwe Haruna! Chichi chankanyisye ndema jamwaweni ŵanganyao kuti apotele,”
Les exégèses en arabe:
أَلَّا تَتَّبِعَنِۖ أَفَعَصَيۡتَ أَمۡرِي
“Kuti nkanguya? Ana mwanyosyisye lilamusi lyangu?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ يَبۡنَؤُمَّ لَا تَأۡخُذۡ بِلِحۡيَتِي وَلَا بِرَأۡسِيٓۖ إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقۡتَ بَيۡنَ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ وَلَمۡ تَرۡقُبۡ قَوۡلِي
(Haruna) jwatite: “E mmwe mwanache jwa mama! Ngasimungamula ndeu syangu kapena ntwe wangu. Chisimu une najogwepe kuti (migule ni ŵane ni kwaleka ŵane) ntakwika muntite: ‘Ntandisye gaŵanyikana chilikati cha ŵanache ŵa Israila, ni nganin’dindilila maloŵe gangu.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ فَمَا خَطۡبُكَ يَٰسَٰمِرِيُّ
(Musa) jwatite: “Chichi chantendekasyisye yalakweyi mmwe Saamiriyyu?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ بَصُرۡتُ بِمَا لَمۡ يَبۡصُرُواْ بِهِۦ فَقَبَضۡتُ قَبۡضَةٗ مِّنۡ أَثَرِ ٱلرَّسُولِ فَنَبَذۡتُهَا وَكَذَٰلِكَ سَوَّلَتۡ لِي نَفۡسِي
Jwalakwe jwatite: “Une naiweni yanganaiona ŵanganyao, ninasapwile panandi (litaka lyakuumila) mu sajo sya (hachi ja) Ntenga (Jibulilu), ninaliponyisye (pa moto payaliji ipeto ya ŵandu ŵa Firiauna yayagumbiche kang’ombe), mwanti yalakweyi ni yayambanjile ntima wangu.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ فَٱذۡهَبۡ فَإِنَّ لَكَ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ أَن تَقُولَ لَا مِسَاسَۖ وَإِنَّ لَكَ مَوۡعِدٗا لَّن تُخۡلَفَهُۥۖ وَٱنظُرۡ إِلَىٰٓ إِلَٰهِكَ ٱلَّذِي ظَلۡتَ عَلَيۡهِ عَاكِفٗاۖ لَّنُحَرِّقَنَّهُۥ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُۥ فِي ٱلۡيَمِّ نَسۡفًا
(Musa) jwatite: “Basi tyokani, soni chisimu mmwe nkwete (ilagasyo) mu awuno umi (wa duniya) yanti chin’gambeje kuti: ‘Nkangwaya,’ (chim’be ŵajika ŵangam’bandichila ŵandu), soni chisimu nkwete chilanga changaŵa nkuchikasa mmwejo (chakuukulidwa m’malembe ni kuja kulipidwa ku Akhera). Ni munnole nnungu jwenu jum’bele n’di nkwendelechela kun’galagatila, chisimu chitunchome moto, kaneko liwu lyakwe chitukalimwasanye m’mbwani mwakuliululusya.”
Les exégèses en arabe:
إِنَّمَآ إِلَٰهُكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ وَسِعَ كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمٗا
Chisimu Nnungu jwenu ni Allah, Ajula jwaali pangali nnungu jwine (jwakuŵajilwa kun’galagatila) ikaŵeje Jwele pejo, soni jutenjele pa umanyilisi waachimanya chilichose.
Les exégèses en arabe:
كَذَٰلِكَ نَقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ مَا قَدۡ سَبَقَۚ وَقَدۡ ءَاتَيۡنَٰكَ مِن لَّدُنَّا ذِكۡرٗا
Mwele ni mwatukuti pakunsimbila mmwe (Muhammadi ﷺ) mu abali sya indu yayalongolele. Soni pamasile patumpele mmwe kuumila Kukwetu Chikumbusyo (Qur’an).
Les exégèses en arabe:
مَّنۡ أَعۡرَضَ عَنۡهُ فَإِنَّهُۥ يَحۡمِلُ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وِزۡرًا
Jwatachitundumalile chele (Chikumbusyocho), basi chisimu jwalakwe tachitwichila lisiku lya Kiyama nsigo (wasambi).
Les exégèses en arabe:
خَٰلِدِينَ فِيهِۖ وَسَآءَ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ حِمۡلٗا
Tachiŵa ŵandamo mwalakwe (mu ilagasyomo). Kaje kusakala nnope ku ŵanganyao nsigo wakutwichila wakwe lisiku lya Kiyama!
Les exégèses en arabe:
يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ وَنَحۡشُرُ ٱلۡمُجۡرِمِينَ يَوۡمَئِذٖ زُرۡقٗا
Lisiku lyachiligombedwa lipenga, ni tuchasonganganya akuleŵa lyele lisikulyo meso gao gali gabuluwu (gamatatale ligongo lyawoga).
Les exégèses en arabe:
يَتَخَٰفَتُونَ بَيۡنَهُمۡ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا عَشۡرٗا
Tachiŵa ali nkusongonelana chilikati chao (achitiji): “Nganintama (pa duniya) ikaŵeje (moŵa) likumi pe.”
Les exégèses en arabe:
نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَقُولُونَ إِذۡ يَقُولُ أَمۡثَلُهُمۡ طَرِيقَةً إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا يَوۡمٗا
Uwwe tukuimanya chenene yatachiŵechetaga, ndema jatachiŵechetaga ŵambone ŵao panyendele (jalunda ni kupimila chenene ndaŵi kuti): “Nganintama ŵanganyammwe (pa duniya) ikaŵeje lyuŵa limo (pakulandanya ni ulewu wamoŵa ga ku Moto).”
Les exégèses en arabe:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلۡجِبَالِ فَقُلۡ يَنسِفُهَا رَبِّي نَسۡفٗا
Soni akum’busya ya matumbi (kuti gachiŵa uli lisiku lya Kiyama)? Jilani: “Ambuje ŵangu tachigasyaga-syaga ni kugaululusya nti chisawu luwundu.”
Les exégèses en arabe:
فَيَذَرُهَا قَاعٗا صَفۡصَفٗا
“Nitachilileka (litaka) lili chiŵata chetilisye tyatyatya!”
Les exégèses en arabe:
لَّا تَرَىٰ فِيهَا عِوَجٗا وَلَآ أَمۡتٗا
“Ngasilliona palakwepo litiŵi namuno chikwesya.”
Les exégèses en arabe:
يَوۡمَئِذٖ يَتَّبِعُونَ ٱلدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُۥۖ وَخَشَعَتِ ٱلۡأَصۡوَاتُ لِلرَّحۡمَٰنِ فَلَا تَسۡمَعُ إِلَّا هَمۡسٗا
Lyele lisikulyo tachinkuuya ŵanganyao nkuŵilanga (jwa Allah) mwangali kunsembenduka jwalakwejo, sano maloŵe ni gaachintulalila (Allah) Jwaukoto wejinji, ni ngasimpikana ikaŵeje kusongona ni misindo ja sajo.
Les exégèses en arabe:
يَوۡمَئِذٖ لَّا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ إِلَّا مَنۡ أَذِنَ لَهُ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَرَضِيَ لَهُۥ قَوۡلٗا
Lyele lisikulyo ngasichikamuchisya chondechonde (cha jwalijose) ikaŵeje jwapedwile lusa ni (Allah) Jwaukoto wejinji, ni kunonyelwa najo yakuŵecheta yakwe.
Les exégèses en arabe:
يَعۡلَمُ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيهِمۡ وَمَا خَلۡفَهُمۡ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِۦ عِلۡمٗا
(Allah) jukumanyilila yaili paujo pao (ya umi auno wa duniya) ni yaili munyuma mwao (ya ku Akhera), sano ŵanganyao nganaŵa ansyungwile Jwalakwe pakummanya chenene (mwajuŵelele).
Les exégèses en arabe:
۞ وَعَنَتِ ٱلۡوُجُوهُ لِلۡحَيِّ ٱلۡقَيُّومِۖ وَقَدۡ خَابَ مَنۡ حَمَلَ ظُلۡمٗا
Soni ngope (syosope lyele lisikulyo) sichinteteŵalila (Allah) Jwaumi wandamo, Jwachimilecho (pakuchengeta iwumbe Yakwe), soni tachiŵa jwakwasika kusyene mundu jwaatwichile (nsigo wa) lupuso (pakum’bwanganya Allah ni isanamu).
Les exégèses en arabe:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَا يَخَافُ ظُلۡمٗا وَلَا هَضۡمٗا
Sano jwaakupanganya masengo gambone kutendaga ali jwakulupilila, basi ngasajogopa kutendedwa lupuso (pakun’jonjechesya yakusakala), namuno kupungusyidwa (malipilo gakwe gambone).
Les exégèses en arabe:
وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَٰهُ قُرۡءَانًا عَرَبِيّٗا وَصَرَّفۡنَا فِيهِ مِنَ ٱلۡوَعِيدِ لَعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ أَوۡ يُحۡدِثُ لَهُمۡ ذِكۡرٗا
Soni iyyoyopeyo tujitulwisye jalakweji kuŵa Qur’an ja Charabu, ni tusalichisye mwalakwemo ya itetelo (yamitundumitundu), kuti ŵanganyao ajogope, kapena kuti jatendekasye (ndaŵi ni katema) kupata chikumbusyo chasambano.
Les exégèses en arabe:
فَتَعَٰلَى ٱللَّهُ ٱلۡمَلِكُ ٱلۡحَقُّۗ وَلَا تَعۡجَلۡ بِٱلۡقُرۡءَانِ مِن قَبۡلِ أَن يُقۡضَىٰٓ إِلَيۡكَ وَحۡيُهُۥۖ وَقُل رَّبِّ زِدۡنِي عِلۡمٗا
Basi atukwiche Allah, Nchimwene Jwakuona. Ningasin’jitendelaga chitema Qur’an (paajisooma) nkanigamalichiche kutuluka kukwenu maloŵe gakwe. Ni m’becheteje kuti: “Ambuje ŵangu! Munyonjechesyani umanyilisi.”
Les exégèses en arabe:
وَلَقَدۡ عَهِدۡنَآ إِلَىٰٓ ءَادَمَ مِن قَبۡلُ فَنَسِيَ وَلَمۡ نَجِدۡ لَهُۥ عَزۡمٗا
Soni pamasile patwapele chilanga Adam kala (chakuti akalya isogosi ya m’chitela chakanyisyidwa) nambo ŵaliŵalile, ni nganituchisimana kukwao chisako chakulimbangana (chakuleka kutenda yaŵakanyisyidweyo).
Les exégèses en arabe:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ أَبَىٰ
Soni (kumbuchilani) katema katwasalile Achimalaika kuti: “Mwasujudilani Adam.” Basi wosope ni ŵasujudu kusigala Ibulisu; ŵakanile.
Les exégèses en arabe:
فَقُلۡنَا يَٰٓـَٔادَمُ إِنَّ هَٰذَا عَدُوّٞ لَّكَ وَلِزَوۡجِكَ فَلَا يُخۡرِجَنَّكُمَا مِنَ ٱلۡجَنَّةِ فَتَشۡقَىٰٓ
Basi ni twatite: “E mmwe Adam! Chisimu aju ni mmagongo jwenumwe ni ŵankwenu. Basi akankopokasya mu Mbepo ntakwika mwannagasyiche.”
Les exégèses en arabe:
إِنَّ لَكَ أَلَّا تَجُوعَ فِيهَا وَلَا تَعۡرَىٰ
“Chisimu mmwe nkwete (chilanga Kukwetu chanti), ngajinkolaga sala mwalakwemo soni ngam’baga makonope.”
Les exégèses en arabe:
وَأَنَّكَ لَا تَظۡمَؤُاْ فِيهَا وَلَا تَضۡحَىٰ
“Soni chisimu mmwe ngajinkolaga njota mwalakwemo soni ngachinkolaga chitukuta.”
Les exégèses en arabe:
فَوَسۡوَسَ إِلَيۡهِ ٱلشَّيۡطَٰنُ قَالَ يَٰٓـَٔادَمُ هَلۡ أَدُلُّكَ عَلَىٰ شَجَرَةِ ٱلۡخُلۡدِ وَمُلۡكٖ لَّا يَبۡلَىٰ
Basi shetani ni ŵansongonele (pakunnyenjelela yakusakala) ŵatite: “E mmwe Adam! Ana nannanjile chitela cha (kuntendekasya kuŵa ŵa) ndamo ni (ŵa) uchimwene wangamala?”
Les exégèses en arabe:
فَأَكَلَا مِنۡهَا فَبَدَتۡ لَهُمَا سَوۡءَٰتُهُمَا وَطَفِقَا يَخۡصِفَانِ عَلَيۡهِمَا مِن وَرَقِ ٱلۡجَنَّةِۚ وَعَصَىٰٓ ءَادَمُ رَبَّهُۥ فَغَوَىٰ
Ni ŵalile ŵanaŵaŵili (Adam ni ŵankwao isogosi) kuumila mwalakwe (m’chitelamo), basi ni waonechele kukwao utukani wao, ni ŵatandite kulinyambatika masamba ga mu Mbepo. Sano Adam ŵannyosyisye M’mbujegwe basi ni ŵapotele.
Les exégèses en arabe:
ثُمَّ ٱجۡتَبَٰهُ رَبُّهُۥ فَتَابَ عَلَيۡهِ وَهَدَىٰ
Kaneka Ambujegwe ŵansagwile pakumpochela toba jakwe ni kun’jongola.
Les exégèses en arabe:
قَالَ ٱهۡبِطَا مِنۡهَا جَمِيعَۢاۖ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٍ عَدُوّٞۖ فَإِمَّا يَأۡتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدٗى فَمَنِ ٱتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشۡقَىٰ
(Allah) jwatite: “Tulukani mwalakwemo ŵanaose chilikati chenu chili chana utinda. Naga chikam’bichilile chongoko chakuumila Kukwangu, basi ŵatakakuyeje chongoko Changucho, ngaja kusokonechela soni ngaja kulagasika.”
Les exégèses en arabe:
وَمَنۡ أَعۡرَضَ عَن ذِكۡرِي فَإِنَّ لَهُۥ مَعِيشَةٗ ضَنكٗا وَنَحۡشُرُهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَعۡمَىٰ
“Nambo ŵatakanyosye kuleka chikumbusyo Changu, nikuti chisimu ŵalakweo chakakole umi wakanganika (ku duniya), ni tuchajimusya (m’malembe) lisiku lya Kiyama ali ŵangalola.”
Les exégèses en arabe:
قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرۡتَنِيٓ أَعۡمَىٰ وَقَدۡ كُنتُ بَصِيرٗا
Tachiti (pakusimonga): “Ambuje ŵangu! Chantiuli kunjimusya (m’malembe) ndili jwangalola, kutendaga naliji jwakulolaga?”
Les exégèses en arabe:
قَالَ كَذَٰلِكَ أَتَتۡكَ ءَايَٰتُنَا فَنَسِيتَهَاۖ وَكَذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمَ تُنسَىٰ
(Allah) tachiti: “Iyyoyopeyo (ni yamwatite mmwe, ndema ja) gam’bichilile ma Ȃya Getu basi mwagaliŵalile, iyyoyopeyo soni lelo chin’diŵalidwe.”
Les exégèses en arabe:
وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي مَنۡ أَسۡرَفَ وَلَمۡ يُؤۡمِنۢ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِۦۚ وَلَعَذَابُ ٱلۡأٓخِرَةِ أَشَدُّ وَأَبۡقَىٰٓ
Soni mwele ni mwatukan’dipilile (pa Kiyama) mundu jwaŵapelenganyisye malile (pakutenda yasambi), ni ngakulupilila ma Ȃya ga M’mbujegwe, sano ilagasyo ya ku Akhera ni yakupoteka nnope soni yakwendelechela.
Les exégèses en arabe:
أَفَلَمۡ يَهۡدِ لَهُمۡ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ يَمۡشُونَ فِي مَسَٰكِنِهِمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلنُّهَىٰ
Ana nganiyimanyukuchepe kukwao yanti mikutula jilingwa jatwajijonasile paujo pao? Soni ŵanganyaŵa (achimakafili ŵaleloŵa) akwendaga muŵatamaga ŵanganyao (ana ngaakuionaga imanyilo yakonanjidwa kwao)? Chisimu mu yalakweyo mwana ilosyo kwa ŵandu ŵakwete lunda.
Les exégèses en arabe:
وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَكَانَ لِزَامٗا وَأَجَلٞ مُّسَمّٗى
Mwanti likaŵaga liloŵe lyalyalongolele lyakuumila kwa Ambuje ŵenu (lyangapa ilagasyo yekulungwa nnope ikaŵeje ku Kiyama), ni ndema (jao jakuwila kuti jaliji) jetomechedwe, chisimu (ilagasyo yao) ikaliji yakusosekwa (kuti yapate sampanojino).
Les exégèses en arabe:
فَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحۡ بِحَمۡدِ رَبِّكَ قَبۡلَ طُلُوعِ ٱلشَّمۡسِ وَقَبۡلَ غُرُوبِهَاۖ وَمِنۡ ءَانَآيِٕ ٱلَّيۡلِ فَسَبِّحۡ وَأَطۡرَافَ ٱلنَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرۡضَىٰ
Basi pililani (mmwe Muhammadi ﷺ) pa yaakuŵecheta ŵanganyao, ni nlluswejesyeje Lumbili lwa Ambuje ŵenu lyuŵa nkanilikopoche (pakuswali swala ja Fajr), nambo soni nkanilitiŵile (pakuswali swala ja Asr), nambo soni ndaŵi sine syachilo basi nswejesyeje (pakuswali swala ja Magrib ni Isha), kwisa soni pasonga sya muusi (katikati ja muusi pakuswali swala ja Dhuhr), kuti tim’be ŵakusengwa (ni malipilo gatachimpa Allah pa Kiyama).
Les exégèses en arabe:
وَلَا تَمُدَّنَّ عَيۡنَيۡكَ إِلَىٰ مَا مَتَّعۡنَا بِهِۦٓ أَزۡوَٰجٗا مِّنۡهُمۡ زَهۡرَةَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا لِنَفۡتِنَهُمۡ فِيهِۚ وَرِزۡقُ رَبِّكَ خَيۡرٞ وَأَبۡقَىٰ
Soni ngasinyyikolondochesya meso genu yatujisengwachisye nayo mikutula jakulekanganalekangana ja ŵanganyao (achimakafilio), (yalakweyo iŵele) ipeto ya umi wa duniya, kuti twalinje ŵanganyao pa yalakweyo. Sano lisiki lya Ambuje ŵenu (ku Akhera) ni lyalili lyambone nnope soni lyakwendelechela.
Les exégèses en arabe:
وَأۡمُرۡ أَهۡلَكَ بِٱلصَّلَوٰةِ وَٱصۡطَبِرۡ عَلَيۡهَاۖ لَا نَسۡـَٔلُكَ رِزۡقٗاۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكَۗ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلتَّقۡوَىٰ
Soni nllichisyeje liŵasa lyenu kuswali Swala, ni mpililile mmwejo pa (kujiswaliswali) jalakwe. Ngatukum’benda mmwe lisiki, Uwwe ni ŵatukumpa lisiki mmwe. Soni mbesi jambone jili mu woga (wakun’jogopa Allah).
Les exégèses en arabe:
وَقَالُواْ لَوۡلَا يَأۡتِينَا بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّهِۦٓۚ أَوَلَمۡ تَأۡتِهِم بَيِّنَةُ مَا فِي ٱلصُّحُفِ ٱلۡأُولَىٰ
Soni (achimakafili) ŵatite: “Nambi uli ngajukutuichilila (Muhammadi ﷺ) ni chisimosimo kuumila kwa M’mbujegwe?” Ana nganiwaichilila umboni wakuonechela wa ayila yaili mu ikalakala yandanda (Taurat ni Injil yakwika kwa Ntume Muhammadi ﷺ)?
Les exégèses en arabe:
وَلَوۡ أَنَّآ أَهۡلَكۡنَٰهُم بِعَذَابٖ مِّن قَبۡلِهِۦ لَقَالُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ مِن قَبۡلِ أَن نَّذِلَّ وَنَخۡزَىٰ
Soni ingaŵe kuti Uwwe twajonasile ŵanganyao ni ilagasyo nkanaiche jwalakwe (Muhammadi ﷺ), angatite: “Ambuje ŵetu! Uli ngatutumichisya kaje ntenga kuti tukuye ma Ȃya Genu, nkanituiche mwakunyosyeka (chanti iyyi) ni kwaluka?”
Les exégèses en arabe:
قُلۡ كُلّٞ مُّتَرَبِّصٞ فَتَرَبَّصُواْۖ فَسَتَعۡلَمُونَ مَنۡ أَصۡحَٰبُ ٱلصِّرَٰطِ ٱلسَّوِيِّ وَمَنِ ٱهۡتَدَىٰ
Jilani (mmwe Muhammadi ﷺ): “Jwalijose (mwetuwe) jukwembecheya (malipilo gakwe), basi nombe jenumanja jembecheyani, mwanti sampano tiyyimanye yanti ana ŵani (chilikati chetuwe ni jenumanja) ŵali petala lyagoloka, soni kuti ana ŵani ŵali ŵakongoka.”
Les exégèses en arabe:
 
Traduction des sens Sourate: TÂ-HÂ
Lexique des sourates Numéro de la page
 
Traduction des sens du Noble Coran - Traduction en langue Yao - Lexique des traductions

Traduction des sens du noble Coran en langue Yao, par Mouhammad ibn 'Abd Al-Hamîd Slika.

Fermeture