क़ुरआन के अर्थों का अनुवाद - الترجمة البشتوية - سرفراز * - अनुवादों की सूची
الأحزاب
وَّتَوَكَّلْ عَلَی اللّٰهِ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ وَكِیْلًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
مَا جَعَلَ اللّٰهُ لِرَجُلٍ مِّنْ قَلْبَیْنِ فِیْ جَوْفِهٖ ۚ— وَمَا جَعَلَ اَزْوَاجَكُمُ الّٰٓـِٔیْ تُظٰهِرُوْنَ مِنْهُنَّ اُمَّهٰتِكُمْ ۚ— وَمَا جَعَلَ اَدْعِیَآءَكُمْ اَبْنَآءَكُمْ ؕ— ذٰلِكُمْ قَوْلُكُمْ بِاَفْوَاهِكُمْ ؕ— وَاللّٰهُ یَقُوْلُ الْحَقَّ وَهُوَ یَهْدِی السَّبِیْلَ ۟
الله د چا په ګوګل کې دوه زړونه نه دي ایښي.او نه یې ستاسې هغه ښخې ستاسې مورګانې ګڼلي دي،چې تاسې ترې[۱۰]ظهار کوئ.او نه یې په ځوی نیول شوي ځامن ستاسې رښتیني ځامن ګرځولي دي.دا ستاسې د خولې خبرې دي.او الله حقه خبره او د سمې لارې ښوونه کوي.
[۱۰] ـ ظهار دیته وایې چې یو سړی خپله پنځه یا د هغې د بدن کومه برخه له مور یا د مور له بدن سره مشابه کړي لکه چې ورته ووایې:ته په ماحرامه یې لکه مور چې را باندې حرامه ده.یا ستا شا و ستا ګیډه زما د مور د شا او یا ګيډې په شان پر ما حرامه ده.(البحر المحیط).
अरबी तफ़सीरें:
اُدْعُوْهُمْ لِاٰبَآىِٕهِمْ هُوَ اَقْسَطُ عِنْدَ اللّٰهِ ۚ— فَاِنْ لَّمْ تَعْلَمُوْۤا اٰبَآءَهُمْ فَاِخْوَانُكُمْ فِی الدِّیْنِ وَمَوَالِیْكُمْ ؕ— وَلَیْسَ عَلَیْكُمْ جُنَاحٌ فِیْمَاۤ اَخْطَاْتُمْ بِهٖ وَلٰكِنْ مَّا تَعَمَّدَتْ قُلُوْبُكُمْ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
په ځوی نیول شوي خلک د خپلو اصلي پلرونو په نوم وبلئ.دا د الله په وړاندې ډيره عادلانه خبره ده.او که پلرونه یي نه پيژنئ.نو بیا ستاسې دیني وروڼه او ملګري دي.او په هغه خبره کې په تاسې کومه ګناه نشته چې تاسې يي په ناپوهۍ سره وکړئ.ګناه په هغې کې ده چې له زړه نه یي وکړئ.الله پاک ډیر بښونکی او مهربان دی.
अरबी तफ़सीरें:
اَلنَّبِیُّ اَوْلٰی بِالْمُؤْمِنِیْنَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ وَاَزْوَاجُهٗۤ اُمَّهٰتُهُمْ ؕ— وَاُولُوا الْاَرْحَامِ بَعْضُهُمْ اَوْلٰی بِبَعْضٍ فِیْ كِتٰبِ اللّٰهِ مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ وَالْمُهٰجِرِیْنَ اِلَّاۤ اَنْ تَفْعَلُوْۤا اِلٰۤی اَوْلِیٰٓىِٕكُمْ مَّعْرُوْفًا ؕ— كَانَ ذٰلِكَ فِی الْكِتٰبِ مَسْطُوْرًا ۟
پيغمبر مؤمنانو ته له خپلو ځانونو څخه ډير نژدې او د هغه بیبیانې یې مور ګانې دي.د الله د کتاب په رڼا کې د عامو مؤمنانو او مهاجرینو په پرتله خپلوان مؤمنان یو تر بله زیات حقدار دي مګر که د خپلو دوستانو او ملګرو سره څه ښیګڼه کوئ نو کولای یې شئ.دا خبرې ټولي د الله په کتاب کې ښکل شوی دي.
अरबी तफ़सीरें:
وَاِذْ اَخَذْنَا مِنَ النَّبِیّٖنَ مِیْثَاقَهُمْ وَمِنْكَ وَمِنْ نُّوْحٍ وَّاِبْرٰهِیْمَ وَمُوْسٰی وَعِیْسَی ابْنِ مَرْیَمَ ۪— وَاَخَذْنَا مِنْهُمْ مِّیْثَاقًا غَلِیْظًا ۟ۙ
او هغه په زړه کړه چې مونږ له ټولو پيغمبرانو وعده واخیسته له تا له نوح،ابراهیم،موسې او عیسې بن مریمې څخه مو هم اخیستې وه هو!مونږ پځه وعده واخیسته.
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوا اذْكُرُوْا نِعْمَةَ اللّٰهِ عَلَیْكُمْ اِذْ جَآءَتْكُمْ جُنُوْدٌ فَاَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ رِیْحًا وَّجُنُوْدًا لَّمْ تَرَوْهَا ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِیْرًا ۟ۚ
ای مؤمنانو!د الله هغه لورینه رایاده کړئ چې کله پر تاسې لښکرې راغلې نو مونږ پرې باد را والوزاوو،او داسې لښکرې مو پرې مسلطې کړې چې تاسې نه لیدلي.او الله ستاسې کړنې ډیرې ښې وینې.
अरबी तफ़सीरें:
اِذْ جَآءُوْكُمْ مِّنْ فَوْقِكُمْ وَمِنْ اَسْفَلَ مِنْكُمْ وَاِذْ زَاغَتِ الْاَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوْبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّوْنَ بِاللّٰهِ الظُّنُوْنَا ۟ؕ
هغه وخت را یاد کړئ چې دښمنان له پاسه[۱۲]او دښکې له خوا پر تاسې راغلل.هغه وخت چې سترګي ټیغې وختلې او زړونه ستوني ته راغلل او د الله په باب مو راز،راز ګومانونه وکړل.
[۱۲] ـ د نجد او خیبر خلک له پاسه او د مکي یرغلګر او یا یې مطلب دادی چې تاسې یې را ایسار کړئ لکه چې یو څوک د بل چا له لورې له هر اړخیزي حملي لاندې راغلي نو وایې چې له پاسه اوښکې یې پر ما حمله وکړه(البحر المحیط).
अरबी तफ़सीरें:
هُنَالِكَ ابْتُلِیَ الْمُؤْمِنُوْنَ وَزُلْزِلُوْا زِلْزَالًا شَدِیْدًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
وَاِذْ قَالَتْ طَّآىِٕفَةٌ مِّنْهُمْ یٰۤاَهْلَ یَثْرِبَ لَا مُقَامَ لَكُمْ فَارْجِعُوْا ۚ— وَیَسْتَاْذِنُ فَرِیْقٌ مِّنْهُمُ النَّبِیَّ یَقُوْلُوْنَ اِنَّ بُیُوْتَنَا عَوْرَةٌ ۛؕ— وَمَا هِیَ بِعَوْرَةٍ ۛۚ— اِنْ یُّرِیْدُوْنَ اِلَّا فِرَارًا ۟
او هغه هم را په زړه کړه چې یوې ډلې یې وویل:ای د یثرب خلکو!دلته ستاسې د ټیکې ځای نشته بیرته ولاړ شئ.او ځینو به یې له پیغمبر نه اجازه غوښتله او ویل به یې:زمونږ کورونه بې څوکه دي.نه:کورونه یي بي څوکه نه،بلکې د تیښتې لار لټوي.
अरबी तफ़सीरें:
وَلَوْ دُخِلَتْ عَلَیْهِمْ مِّنْ اَقْطَارِهَا ثُمَّ سُىِٕلُوا الْفِتْنَةَ لَاٰتَوْهَا وَمَا تَلَبَّثُوْا بِهَاۤ اِلَّا یَسِیْرًا ۟
او که دښمن له هر لورې پرې ور ننوتلی او بیا یې له دوی نه غوښتنه کړې وای چې د اسلام او مسلمانانو پر خلاف ورسره یو شي خامخا به ورسره مل او هیڅ درنګ به یې نه وو کړی
अरबी तफ़सीरें:
قُلْ لَّنْ یَّنْفَعَكُمُ الْفِرَارُ اِنْ فَرَرْتُمْ مِّنَ الْمَوْتِ اَوِ الْقَتْلِ وَاِذًا لَّا تُمَتَّعُوْنَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟
ای پیغمبره!ورته ووایه که تاسې د مرګ یا د وژلو له ډارنه تیښتئ نو هیڅ ګټه درته نه کوي.او په هغه صورت کې به تاسې ته له ژوند نه د خوند اخیستلو ډیر لږ وخت په لاس درشي
अरबी तफ़सीरें:
قُلْ مَنْ ذَا الَّذِیْ یَعْصِمُكُمْ مِّنَ اللّٰهِ اِنْ اَرَادَ بِكُمْ سُوْٓءًا اَوْ اَرَادَ بِكُمْ رَحْمَةً ؕ— وَلَا یَجِدُوْنَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیًّا وَّلَا نَصِیْرًا ۟
ورته ووایه:څوک شته چې تاسې له الله وژغوري؟که الله ستاسې د بدۍ اراده کړې وي؟یا يي پر تاسې لورینه کړې وي؟له الله نه پرته به هیڅ دوست او ملاتړ ونه میندلای شي
अरबी तफ़सीरें:
قَدْ یَعْلَمُ اللّٰهُ الْمُعَوِّقِیْنَ مِنْكُمْ وَالْقَآىِٕلِیْنَ لِاِخْوَانِهِمْ هَلُمَّ اِلَیْنَا ۚ— وَلَا یَاْتُوْنَ الْبَاْسَ اِلَّا قَلِیْلًا ۟ۙ
الله ته ستاسي هغه خلک ښه معلوم دي چې له چنګ نه منع کوي.او خپلوانو ته وایې چې:راشئ زمونږ خواته.او ډیر لږ بیښیږي چې هغوی جنګ ته ولاړ شي.
अरबी तफ़सीरें:
اَشِحَّةً عَلَیْكُمْ ۖۚ— فَاِذَا جَآءَ الْخَوْفُ رَاَیْتَهُمْ یَنْظُرُوْنَ اِلَیْكَ تَدُوْرُ اَعْیُنُهُمْ كَالَّذِیْ یُغْشٰی عَلَیْهِ مِنَ الْمَوْتِ ۚ— فَاِذَا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوْكُمْ بِاَلْسِنَةٍ حِدَادٍ اَشِحَّةً عَلَی الْخَیْرِ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ لَمْ یُؤْمِنُوْا فَاَحْبَطَ اللّٰهُ اَعْمَالَهُمْ ؕ— وَكَانَ ذٰلِكَ عَلَی اللّٰهِ یَسِیْرًا ۟
ستاسې په ملتیا کې سخت بخیلان دي.د ډار او ویرې په وخت کې به یې وینې چې د مرګوني په شان به په ټیغو ټيغو سترګو درته ګوري.او چې ډار یې له مینځه ولاړ شي. نو په خورا تیروژبو به له تاسې سره د ښیګڼو د ترلاسه کولو په تکل نانندرۍ وهي. هیڅکله دوی ایمان نه دی راوړی.نو الله یې ټولې کړنې بابیزه کړې.او دا کار الله ته ډیر اسان دی.
अरबी तफ़सीरें:
یَحْسَبُوْنَ الْاَحْزَابَ لَمْ یَذْهَبُوْا ۚ— وَاِنْ یَّاْتِ الْاَحْزَابُ یَوَدُّوْا لَوْ اَنَّهُمْ بَادُوْنَ فِی الْاَعْرَابِ یَسْاَلُوْنَ عَنْ اَنْۢبَآىِٕكُمْ ؕ— وَلَوْ كَانُوْا فِیْكُمْ مَّا قٰتَلُوْۤا اِلَّا قَلِیْلًا ۟۠
ګومان کوي چې لاتر اوسه د کافرانو ډلې بیرته نه دي تللي.او که کافران بیا یرغل وکړی نو خوښوي چې په دښتو کې له بانډه چیانو سره واوړي او له لرې نه ستاسي حالات وڅاري. او که ستاسې په مینځ کې هم وي نو دیر لږ به په جګړه کې برخه واخلي.
अरबी तफ़सीरें:
وَلَمَّا رَاَ الْمُؤْمِنُوْنَ الْاَحْزَابَ ۙ— قَالُوْا هٰذَا مَا وَعَدَنَا اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗ وَصَدَقَ اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗ ؗ— وَمَا زَادَهُمْ اِلَّاۤ اِیْمَانًا وَّتَسْلِیْمًا ۟ؕ
او چې مؤمنانو کله هم د دښمنانو مختلفې پرګني ولیدې نو ویې ویل:دا همغه څه دي چې الله او د هغه رسول له مونږ سره وعده کړې وه.د الله او د هغه د رسول خبره بالکل رښتیا وه.هو!دغې پيښې د هغوی ایمان او الله ته ځان سپارل لاپیاوړي کړل.
अरबी तफ़सीरें:
مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ رِجَالٌ صَدَقُوْا مَا عَاهَدُوا اللّٰهَ عَلَیْهِ ۚ— فَمِنْهُمْ مَّنْ قَضٰی نَحْبَهٗ وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّنْتَظِرُ ۖؗ— وَمَا بَدَّلُوْا تَبْدِیْلًا ۟ۙ
په مؤمنانو کې داسې سړي شته چې له الله سره یې خپله وعده پوره کړه.ځینو يي خپل نذر پوره او ځیني یي په انتظار کط دی.او خپله لار یې نه ده بدله کړې.
अरबी तफ़सीरें:
لِّیَجْزِیَ اللّٰهُ الصّٰدِقِیْنَ بِصِدْقِهِمْ وَیُعَذِّبَ الْمُنٰفِقِیْنَ اِنْ شَآءَ اَوْ یَتُوْبَ عَلَیْهِمْ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟ۚ
تر څو الله رښتینو ته د هغوی د رښتینولۍ بدل ور پوره او که خوښه یې شوه نو منافقان وربړوی او یا يي توبه ومني.بې له شکه چې الله ښه بښونکی ډير مهربان دی.
अरबी तफ़सीरें:
وَرَدَّ اللّٰهُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا بِغَیْظِهِمْ لَمْ یَنَالُوْا خَیْرًا ؕ— وَكَفَی اللّٰهُ الْمُؤْمِنِیْنَ الْقِتَالَ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ قَوِیًّا عَزِیْزًا ۟ۚ
الله پاک کافران له غصې نه خوټیدونکي په داسې حال کې په ستنه کړل چې هیڅ ګټه یې نه وه ترلاسه کړې.او مؤمنانو ته په جنګ کې یوازې یو الله بس دی.او الله پیاوړی او برلاسۍ دی.
अरबी तफ़सीरें:
وَاَنْزَلَ الَّذِیْنَ ظَاهَرُوْهُمْ مِّنْ اَهْلِ الْكِتٰبِ مِنْ صَیَاصِیْهِمْ وَقَذَفَ فِیْ قُلُوْبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِیْقًا تَقْتُلُوْنَ وَتَاْسِرُوْنَ فَرِیْقًا ۟ۚ
او الله هغه اهل کتاب چې د کافرانو ملاتړ یې کړی و له خپلو لویو کلاګانو څخه راوښکل او په زړونو کې یې ډار ور واچاو چې دادی نن یي تاسې ځیني وژنئ او ځیني نور یې لاس تړلي وړئ.
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِّاَزْوَاجِكَ اِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَیٰوةَ الدُّنْیَا وَزِیْنَتَهَا فَتَعَالَیْنَ اُمَتِّعْكُنَّ وَاُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِیْلًا ۟
ای پیغمبره!خپلو ښځو ته ووایه:که تاسي دنیوي ژوند او ښایست غواړئ؟نو راشئ چې ښه څوري درکړم او بیا مو په ښه وضعیت سره خوشې کړم.
अरबी तफ़सीरें:
وَمَنْ یَّقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلّٰهِ وَرَسُوْلِهٖ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُّؤْتِهَاۤ اَجْرَهَا مَرَّتَیْنِ ۙ— وَاَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِیْمًا ۟
او له تاسې نه چې څوک الله او دهغه رسول ته پوره غاړه کیږدي، او نیک عمل وکې نو مونږ به هغې ته دوه چنده اجر ورکړو او مونږ ورته غوره روزي تیاره کړې ده.
अरबी तफ़सीरें:
یٰنِسَآءَ النَّبِیِّ لَسْتُنَّ كَاَحَدٍ مِّنَ النِّسَآءِ اِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِیْ فِیْ قَلْبِهٖ مَرَضٌ وَّقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوْفًا ۟ۚ
ای د پیغمبر ښځو! تاسو د عامو ښځو په شان نه یاست، که تاسې پرهیزګاره یاست نو داسې نرمې خبرې مه کوئ چې په زړه ناروغه خلکو ته تمه پیدا شي، بلکې سمې روغې خبرې کوئ.
अरबी तफ़सीरें:
وَقَرْنَ فِیْ بُیُوْتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْاُوْلٰی وَاَقِمْنَ الصَّلٰوةَ وَاٰتِیْنَ الزَّكٰوةَ وَاَطِعْنَ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ ؕ— اِنَّمَا یُرِیْدُ اللّٰهُ لِیُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَكُمْ تَطْهِیْرًا ۟ۚ
په خپلو کورونو کې اوسئ او د تیر جاهلي دور په شان ځانونه مه بربنډوئ، لمونځ وکړئ. زکات ورکړئ. او د الله او د هغه د رسول منې وکړئ. ای د نبوت کورنۍ! بې له شکه الله پاک غواړي چې له تاسې څخه ټوله پلیتي لرې، په بشپړ ډول مو پاک او سپیڅلي کړي.
अरबी तफ़सीरें:
اِنَّ الْمُسْلِمِیْنَ وَالْمُسْلِمٰتِ وَالْمُؤْمِنِیْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ وَالْقٰنِتِیْنَ وَالْقٰنِتٰتِ وَالصّٰدِقِیْنَ وَالصّٰدِقٰتِ وَالصّٰبِرِیْنَ وَالصّٰبِرٰتِ وَالْخٰشِعِیْنَ وَالْخٰشِعٰتِ وَالْمُتَصَدِّقِیْنَ وَالْمُتَصَدِّقٰتِ وَالصَّآىِٕمِیْنَ وَالصّٰٓىِٕمٰتِ وَالْحٰفِظِیْنَ فُرُوْجَهُمْ وَالْحٰفِظٰتِ وَالذّٰكِرِیْنَ اللّٰهَ كَثِیْرًا وَّالذّٰكِرٰتِ ۙ— اَعَدَّ اللّٰهُ لَهُمْ مَّغْفِرَةً وَّاَجْرًا عَظِیْمًا ۟
بې شکه د مسلمانو سړیو او مسلمانو ښځو، مؤمنو سړیو او مؤمنو ښځو، منونکو سړیو او منونکو ښځو، رښتینو سړیو، او رښتینو ښځو، صبرناکو سړیو او صبرناکو ښځو، عاجزي کوونکیو سړیو او عاجزو سځو، خیرات ورکوونکو سړیو او خیرات ورکوونکو ښځو، روژه تي سړیو او روژه تي ښځوـ د خپلو شرم ځایونو ساتونکي سړیو او ښځو د الله ډیر ذکر کوونکو سړیو او ښځو لپاره الله پاک بښنه او لوی اجر تیار کړی دی.
अरबी तफ़सीरें:
وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَّلَا مُؤْمِنَةٍ اِذَا قَضَی اللّٰهُ وَرَسُوْلُهٗۤ اَمْرًا اَنْ یَّكُوْنَ لَهُمُ الْخِیَرَةُ مِنْ اَمْرِهِمْ ؕ— وَمَنْ یَّعْصِ اللّٰهَ وَرَسُوْلَهٗ فَقَدْ ضَلَّ ضَلٰلًا مُّبِیْنًا ۟
کله چې الله او د هغه رسول د کوم کار په هکله پریکړه وکړي نو هیڅ مؤمن سړی او مؤمنه ښځه حق نه لري چې د خپل همغه کار په هکله اختیارمن اوس. او هر چا چې له الله او رسول نه يې سر وغواو، نو په رښتیا چې په ښکاره يې لار ورکه کړه.
अरबी तफ़सीरें:
وَاِذْ تَقُوْلُ لِلَّذِیْۤ اَنْعَمَ اللّٰهُ عَلَیْهِ وَاَنْعَمْتَ عَلَیْهِ اَمْسِكْ عَلَیْكَ زَوْجَكَ وَاتَّقِ اللّٰهَ وَتُخْفِیْ فِیْ نَفْسِكَ مَا اللّٰهُ مُبْدِیْهِ وَتَخْشَی النَّاسَ ۚ— وَاللّٰهُ اَحَقُّ اَنْ تَخْشٰىهُ ؕ— فَلَمَّا قَضٰی زَیْدٌ مِّنْهَا وَطَرًا زَوَّجْنٰكَهَا لِكَیْ لَا یَكُوْنَ عَلَی الْمُؤْمِنِیْنَ حَرَجٌ فِیْۤ اَزْوَاجِ اَدْعِیَآىِٕهِمْ اِذَا قَضَوْا مِنْهُنَّ وَطَرًا ؕ— وَكَانَ اَمْرُ اللّٰهِ مَفْعُوْلًا ۟
او ای پیغمبره! هغه یاد کړه چې تا هغه سړي ته چې الله پرې د اسلام او تا پرې د ازادۍ لورینه کړې وویل چې: ښځه دې درسره وساته وله او له الله نه وډار شه. او په دې توګه تا هغه خبره په زړه کې پټه پریښووله چې الله پاک يې ښکاره کول غوښتل[۱].او له خلکو ډاریدلې. په داسې حال کې چې الله زیات حق دار دی چې تا ورڅخه وویریږې. نو کله چې زید له هغې نه خپل حاجت پوره کړ مونږ هغه تا ته په نکاح کړه. تر څو په مؤمنانو د خپلو بللو شوو ځامنو د هغه ښځو په نکاح کولو کې کومه ستونزه نه وي چې هغوی ترې خپل حاجت پوره کړی وي. او د الله کار کیدونکی دی.
[۱] پیغمبر صلی الله علیه وسلم خوښوله چې له زینب سره يې د نکاح کولو پریکړه پټه پاتې او خلک ترې خبر نشي. ځکه چې زینب د هغه د خولې د ځوی زید ښځه وه او د خولې د ځوی له ښځې سره نکاح کول خورا ناوړه کار و( تفسیر الماوردی)
अरबी तफ़सीरें:
مَا كَانَ عَلَی النَّبِیِّ مِنْ حَرَجٍ فِیْمَا فَرَضَ اللّٰهُ لَهٗ ؕ— سُنَّةَ اللّٰهِ فِی الَّذِیْنَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ ؕ— وَكَانَ اَمْرُ اللّٰهِ قَدَرًا مَّقْدُوْرَا ۟ؗۙ
پر پیغمبر په هغه کار کې هیڅ حرج نشته چې الله پاک ورته ټاکلی دی. د الله همدغه کړنلاره د هغو ټولو خلکو په هکله راغلې ده چې وړاندې تیر شوي دي. او د الله هر کار په ټاکلې اندازه وي.
अरबी तफ़सीरें:
١لَّذِیْنَ یُبَلِّغُوْنَ رِسٰلٰتِ اللّٰهِ وَیَخْشَوْنَهٗ وَلَا یَخْشَوْنَ اَحَدًا اِلَّا اللّٰهَ ؕ— وَكَفٰی بِاللّٰهِ حَسِیْبًا ۟
هو! همدا کړنلاره د هغو پیغمبرانو په هکله ده چې د الله پیغامونه رسوي له هغه نه ډاریږي او پرته له یو الله د بل هیچا ډار ورسره نه وي. او د حساب کتاب لپاره همدا یو الله بس دی.
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوا اذْكُرُوا اللّٰهَ ذِكْرًا كَثِیْرًا ۟ۙ
अरबी तफ़सीरें:
وَّسَبِّحُوْهُ بُكْرَةً وَّاَصِیْلًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا النَّبِیُّ اِنَّاۤ اَرْسَلْنٰكَ شَاهِدًا وَّمُبَشِّرًا وَّنَذِیْرًا ۟ۙ
अरबी तफ़सीरें:
وَّدَاعِیًا اِلَی اللّٰهِ بِاِذْنِهٖ وَسِرَاجًا مُّنِیْرًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِیْنَ بِاَنَّ لَهُمْ مِّنَ اللّٰهِ فَضْلًا كَبِیْرًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِذَا نَكَحْتُمُ الْمُؤْمِنٰتِ ثُمَّ طَلَّقْتُمُوْهُنَّ مِنْ قَبْلِ اَنْ تَمَسُّوْهُنَّ فَمَا لَكُمْ عَلَیْهِنَّ مِنْ عِدَّةٍ تَعْتَدُّوْنَهَا ۚ— فَمَتِّعُوْهُنَّ وَسَرِّحُوْهُنَّ سَرَاحًا جَمِیْلًا ۟
ای مؤمنانو! کله مو چې مؤمنې ښځې نکاح کړې او بیا مو له لاس وروړلو وړاندې طلاقې کړې نو حق پرې نه لرئ چې عدت تیرولو ته يي اړباسئ ښه توښه ورکړئ. او په خورا ښه وضعیت او خوښۍ سره يې خوشې کړئ.
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا النَّبِیُّ اِنَّاۤ اَحْلَلْنَا لَكَ اَزْوَاجَكَ الّٰتِیْۤ اٰتَیْتَ اُجُوْرَهُنَّ وَمَا مَلَكَتْ یَمِیْنُكَ مِمَّاۤ اَفَآءَ اللّٰهُ عَلَیْكَ وَبَنٰتِ عَمِّكَ وَبَنٰتِ عَمّٰتِكَ وَبَنٰتِ خَالِكَ وَبَنٰتِ خٰلٰتِكَ الّٰتِیْ هَاجَرْنَ مَعَكَ ؗ— وَامْرَاَةً مُّؤْمِنَةً اِنْ وَّهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِیِّ اِنْ اَرَادَ النَّبِیُّ اَنْ یَّسْتَنْكِحَهَا ۗ— خَالِصَةً لَّكَ مِنْ دُوْنِ الْمُؤْمِنِیْنَ ؕ— قَدْ عَلِمْنَا مَا فَرَضْنَا عَلَیْهِمْ فِیْۤ اَزْوَاجِهِمْ وَمَا مَلَكَتْ اَیْمَانُهُمْ لِكَیْلَا یَكُوْنَ عَلَیْكَ حَرَجٌ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
ای پیغمبره! مونږ درته هغه ښځې روا کړې دی چې تا يې مهر ورکړی او هغه وینځې مو هم درته روا کړي چې الله ستاسې په واک کې درکړي دي او ستاسې د تره، ترور، ماما، او توړۍ هغه لوڼې موهم درته روا کړي چې له تاسې سره يې هجرت کړی دی[۲] او هغه[۳] مومنه ښځه هم درته روا ده چې خپل ځان پیغمبر ته بښي[۴] او پیغمبر يي هم د واده کولو هیله من وي. دا لورینه پرته له مؤمنانو یوازې او یوازې پرتا ده. مونږ ته معلوم دي چې مونږ پر مؤمنانو د هغوی دښځو او وینځو په هکله مقررات [۵] ټاکلي دي. او ځينې ځانګړې لورینې مو یوازې پر تا ځکه وکړې چې ته له ستونزو سره مخ نه شې او الله ښه بښونکی مهربان دی.
[۲] د هجرت شرط یوازې پیغمبر لپاره ؤ پر مسلمانانو نه هغه وخت لازم و او نه اوس( تفسیر الماوردی).
[۳] مسلمان له کتابي ښځې سره نکاح کولای شي خو پر پیغمبر لازم وه چې ښځه ئي باید مسلمانه وی( فتح القدیر).
[۴] پیغمبر ته اجازه وه چې بې له مهر نه چې څوک ځان ور وبښي نکاح ورسره وکړي خو نور مسلمانان يې له مهر نه نکاح نه شي کولی بلکې له نکاح سره مهر پخپله ورباندې لازمیږي( فتح القدیر).
[۵]له څلورو به زیاتي نه کوي. مهر او شاهدان به پکې وي( تفسیر الماوردی).
[۳] مسلمان له کتابي ښځې سره نکاح کولای شي خو پر پیغمبر لازم وه چې ښځه ئي باید مسلمانه وی( فتح القدیر).
[۴] پیغمبر ته اجازه وه چې بې له مهر نه چې څوک ځان ور وبښي نکاح ورسره وکړي خو نور مسلمانان يې له مهر نه نکاح نه شي کولی بلکې له نکاح سره مهر پخپله ورباندې لازمیږي( فتح القدیر).
[۵]له څلورو به زیاتي نه کوي. مهر او شاهدان به پکې وي( تفسیر الماوردی).
अरबी तफ़सीरें:
تُرْجِیْ مَنْ تَشَآءُ مِنْهُنَّ وَتُـْٔوِیْۤ اِلَیْكَ مَنْ تَشَآءُ ؕ— وَمَنِ ابْتَغَیْتَ مِمَّنْ عَزَلْتَ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْكَ ؕ— ذٰلِكَ اَدْنٰۤی اَنْ تَقَرَّ اَعْیُنُهُنَّ وَلَا یَحْزَنَّ وَیَرْضَیْنَ بِمَاۤ اٰتَیْتَهُنَّ كُلُّهُنَّ ؕ— وَاللّٰهُ یَعْلَمُ مَا فِیْ قُلُوْبِكُمْ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلِیْمًا حَلِیْمًا ۟
دا هم ستا حق دی چې د خپلې خوښې په رڼا کې خپله کومه ښځه له ځان نه لرې کړې او یايې ځان ته رانژدې. او یا هغه بیرته راوغواړې چې تا پریښې. په دې هکله پر تا هیڅ باک نشته. هو! په دې توګه هیله کیدای شي چې د ټولو سترګې یخې او له غمونو لرې او ستا په ورکړه ټولې خوښ منې وي. الله ته ستاسې د زړونو پټ رازونه ټول معلوم دي او پر هر څه ښه پوه او زغموونکی دی.
अरबी तफ़सीरें:
لَا یَحِلُّ لَكَ النِّسَآءُ مِنْ بَعْدُ وَلَاۤ اَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ اَزْوَاجٍ وَّلَوْ اَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ اِلَّا مَا مَلَكَتْ یَمِیْنُكَ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ رَّقِیْبًا ۟۠
ای پیغمبره! له دې وروسته درته نورې ښځې نه دي رواء او نه درته اجازه شته چې ددوی پر ځای نورې ښځې واده کړې که څه هم د هغوی ښایست ستا زړه منلی وي. خو د وینځو په برخه کې درته عامه اجازه ده. او الله د هر شي څارنه کوي.
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَدْخُلُوْا بُیُوْتَ النَّبِیِّ اِلَّاۤ اَنْ یُّؤْذَنَ لَكُمْ اِلٰی طَعَامٍ غَیْرَ نٰظِرِیْنَ اِنٰىهُ وَلٰكِنْ اِذَا دُعِیْتُمْ فَادْخُلُوْا فَاِذَا طَعِمْتُمْ فَانْتَشِرُوْا وَلَا مُسْتَاْنِسِیْنَ لِحَدِیْثٍ ؕ— اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ یُؤْذِی النَّبِیَّ فَیَسْتَحْیٖ مِنْكُمْ ؗ— وَاللّٰهُ لَا یَسْتَحْیٖ مِنَ الْحَقِّ ؕ— وَاِذَا سَاَلْتُمُوْهُنَّ مَتَاعًا فَسْـَٔلُوْهُنَّ مِنْ وَّرَآءِ حِجَابٍ ؕ— ذٰلِكُمْ اَطْهَرُ لِقُلُوْبِكُمْ وَقُلُوْبِهِنَّ ؕ— وَمَا كَانَ لَكُمْ اَنْ تُؤْذُوْا رَسُوْلَ اللّٰهِ وَلَاۤ اَنْ تَنْكِحُوْۤا اَزْوَاجَهٗ مِنْ بَعْدِهٖۤ اَبَدًا ؕ— اِنَّ ذٰلِكُمْ كَانَ عِنْدَ اللّٰهِ عَظِیْمًا ۟
ای مؤمنانو! د پیغمبر کور ته مه ننوځئ خو که د خوراک لپاره اجازه درکړای شوه، نو هغه وخت هم د پوخوالي او جوړښت لپاره يې اوږد انتظار مه کوئ او چې بلنه درکړای شوه، نو ورشئ او چې خوراک مو وکړ نو سره خواره شئ. او هلته په اوږدو کیسو ځانونه مه اخته کوئ. ستاسې دا وړ کار پیغمبر ربړوي خو له تاسې نه حیا کوي او الله پاک حق ویل نه پریږدي او چې کله هم د پیغمبر له بیبیانو څه غواړئ، نو د پردې تر شاه يي ترې وغواړئ. په دې توګه ستاسې زړونه او هم د هغوی زړونه ښه پاک ساتل کیږي. او تاسې حق نه لرئ چې د الله رسول وربړوئ او دا هم درته د تل لپاره نه ده رواء چې له مرګ وروسته بیبیانې نکاح کړئ. دا وړ کارونه مو دالله په وړاندې ډیره لویه ګناه ده.
अरबी तफ़सीरें:
اِنْ تُبْدُوْا شَیْـًٔا اَوْ تُخْفُوْهُ فَاِنَّ اللّٰهَ كَانَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
لَا جُنَاحَ عَلَیْهِنَّ فِیْۤ اٰبَآىِٕهِنَّ وَلَاۤ اَبْنَآىِٕهِنَّ وَلَاۤ اِخْوَانِهِنَّ وَلَاۤ اَبْنَآءِ اِخْوَانِهِنَّ وَلَاۤ اَبْنَآءِ اَخَوٰتِهِنَّ وَلَا نِسَآىِٕهِنَّ وَلَا مَا مَلَكَتْ اَیْمَانُهُنَّ ۚ— وَاتَّقِیْنَ اللّٰهَ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ شَهِیْدًا ۟
او د پیغمبر په بیبیانو هیڅ ګناه نشته چې د هغوی پلرونه، ځامن، ورونه، وریرونه، خوریونه، نورې مسلمانې ښځې او مسلمانې وینځې يې کورونو ته ورشي. او ای بیبیانو! له الله وډار شئ بې له شکه چې الله پاک په هر څه نظر لري.
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِّاَزْوَاجِكَ وَبَنٰتِكَ وَنِسَآءِ الْمُؤْمِنِیْنَ یُدْنِیْنَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیْبِهِنَّ ؕ— ذٰلِكَ اَدْنٰۤی اَنْ یُّعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟
ای پیغمبره! خپلو ښځو، لوڼو او د مؤمنانو ښځو ته ووایه چې د خپلو پوړنو یوه څنډه پر ځانو را خوره کړي دا ډیره غوره اسلوب دی چې وپيژندل شي نو نه به ربړول کیږي. او الله ښه بښونکی او مهربان دی.
अरबी तफ़सीरें:
لَىِٕنْ لَّمْ یَنْتَهِ الْمُنٰفِقُوْنَ وَالَّذِیْنَ فِیْ قُلُوْبِهِمْ مَّرَضٌ وَّالْمُرْجِفُوْنَ فِی الْمَدِیْنَةِ لَنُغْرِیَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا یُجَاوِرُوْنَكَ فِیْهَاۤ اِلَّا قَلِیْلًا ۟ۚۛ
قسم دی که چیرې منافقان او په زړه ناروغه خلک او په مدینه کې د بدو اوازو خپرونکي له خپلو بدیو نه لاس وانه خلي نو مونږ به ډیر ژر تا پرې برلاسی کړو بیا به هغوی پرته له ډیر لږ وخت په دې ښار کې ستاسې ګاونډي پاتې نه شي.
अरबी तफ़सीरें:
مَّلْعُوْنِیْنَ ۛۚ— اَیْنَمَا ثُقِفُوْۤا اُخِذُوْا وَقُتِّلُوْا تَقْتِیْلًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
سُنَّةَ اللّٰهِ فِی الَّذِیْنَ خَلَوْا مِنْ قَبْلُ ۚ— وَلَنْ تَجِدَ لِسُنَّةِ اللّٰهِ تَبْدِیْلًا ۟
अरबी तफ़सीरें:
اِنَّ اللّٰهَ لَعَنَ الْكٰفِرِیْنَ وَاَعَدَّ لَهُمْ سَعِیْرًا ۟ۙ
अरबी तफ़सीरें:
خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اَبَدًا ۚ— لَا یَجِدُوْنَ وَلِیًّا وَّلَا نَصِیْرًا ۟ۚ
अरबी तफ़सीरें:
وَقَالُوْا رَبَّنَاۤ اِنَّاۤ اَطَعْنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَاَضَلُّوْنَا السَّبِیْلَا ۟
अरबी तफ़सीरें:
رَبَّنَاۤ اٰتِهِمْ ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذَابِ وَالْعَنْهُمْ لَعْنًا كَبِیْرًا ۟۠
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا لَا تَكُوْنُوْا كَالَّذِیْنَ اٰذَوْا مُوْسٰی فَبَرَّاَهُ اللّٰهُ مِمَّا قَالُوْا ؕ— وَكَانَ عِنْدَ اللّٰهِ وَجِیْهًا ۟
ای مؤمنانو! د هغو خلکو په شان مه کیږئ چې موسی علیه السلام يي ربړولی و[۶] الله موسی د هغوی له خبرو نه پاک کړ. او هغه د الله په وړاندې خورا مخور او عزتمن ؤ.
[۶] موسی ي په دې ربړولی و چې ویل يې خپل ورور هارون يې وژلی یا دا چې یوې زناکارې ښځې ته ځینو ظالمانو روپی ورکړی چې پر موسی د زنا تور وتړي( البحر المحیط)
अरबी तफ़सीरें:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوا اتَّقُوا اللّٰهَ وَقُوْلُوْا قَوْلًا سَدِیْدًا ۟ۙ
अरबी तफ़सीरें:
اِنَّا عَرَضْنَا الْاَمَانَةَ عَلَی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَالْجِبَالِ فَاَبَیْنَ اَنْ یَّحْمِلْنَهَا وَاَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا الْاِنْسَانُ ؕ— اِنَّهٗ كَانَ ظَلُوْمًا جَهُوْلًا ۟ۙ
مونږ چې دغه امانت اسمانونو، ځمکې او غرونو ته وړاندې کړ نو هغوی يي له اخیستلو نه ډډه وکړه او ترې وډاریدل خو انسان خپل کړ. په رښتیا چې انسان خورا تیری کوونکی او ډیر ناپوه دی.
अरबी तफ़सीरें:
لِّیُعَذِّبَ اللّٰهُ الْمُنٰفِقِیْنَ وَالْمُنٰفِقٰتِ وَالْمُشْرِكِیْنَ وَالْمُشْرِكٰتِ وَیَتُوْبَ اللّٰهُ عَلَی الْمُؤْمِنِیْنَ وَالْمُؤْمِنٰتِ ؕ— وَكَانَ اللّٰهُ غَفُوْرًا رَّحِیْمًا ۟۠
ترڅو بالاخره الله منافقو سړیو منافقو ښخو مشرکو سړیو او مشرکو ښځو ته سزا ورکي او د مومنو سړیو او مومنو ښځو توبه قبوله کړي. الله ښه بښونکی او مهربان دی.
अरबी तफ़सीरें:
क़ुरआन के अर्थों का अनुवाद - الترجمة البشتوية - سرفراز - अनुवादों की सूची
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة البشتو ترجمها مولولوي جانباز سرفراز.