ការបកប្រែអត្ថន័យគួរអាន - ការអធិប្បាយសង្ខេបអំពីគម្ពីគួរអានជាភាសាខ្មែរ * - សន្ទស្សន៍នៃការបកប្រែ
لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنۡهُ أَوۡ كَثُرَۚ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
للرجال حظ مما تركه الوالدان والأقربون كالإخوة والأعمام بعد موتهم، قليلًا كان أو كثيرًا، وللنساء حظ مما تركه هؤلاء؛ خلافًا لما كان عليه أمر الجاهلية من حرمان النساء والأطفال من الميراث، هذا النصيب حق مُبيَّن المقدارِ مفروضٌ من الله تعالى.
សម្រាប់បុរស គឺទទួលបានចំណែកអំពីកេរមរតកដែលឪពុកម្ដាយ និងសាច់ញាតិដូចជាបងប្អូន ពូមីង បានបន្សល់ទុកក្រោយពីពួកគេបានស្លាប់ ទោះបីជា(ទ្រព្យមរតកនោះ)តិច ឬច្រើនក៏ដោយ។ ហើយសម្រាប់ស្ត្រីទាំងឡាយ ក៏ទទួលបានចំណែកអំពីកេរមរតកដែលពួកគេ(សាច់ញាតិ)ទាំងនោះបានបន្សល់ទុកដែរ ដោយវាផ្ទុយគ្នាពីច្បាប់ទម្លាប់នៅសម័យកាលអវិជ្ជាដែលពួកគេហាមដាច់ខាតមិនឲ្យស្ត្រី និងក្មេងៗទទួលកេរមរតកឡើយ។ ចំណែកដែលត្រូវចែកជូននោះ គឺជាសិទ្ធិដែលត្រូវបានបញ្ជាក់ពីបរិមាណ(ដែលត្រូវទទួល)យ៉ាងពិតប្រាកដដែលត្រូវបានកំណត់មកពីអល់ឡោះជាម្ចាស់។
តាហ្វសៀរជាភាសាអារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَإِذَا حَضَرَ ٱلۡقِسۡمَةَ أُوْلُواْ ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينُ فَٱرۡزُقُوهُم مِّنۡهُ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
وإذا حضر قَسْمَ التركة من لا يرث من الأقارب واليتامى والفقراء؛ فأعطوهم - على سبيل الاستحباب - من هذا المال قبل قسمته ما تطيب به نفوسكم، فهم مُتشوِّفون إليه، وقد جاءكم بلا عناء، وقولوا لهم قولًا حسنًا لا قبح فيه.
បើកាលណាសាច់ញាតិ ក្មេងកំព្រា និងជនក្រីក្រដែលគ្មានសិទ្ធិទទួលកេរមរតក(ពីសព) បានមកចូលរួមក្នុងពេលបែងចែកកេរមរតកនោះ ចូរពួកអ្នកចែកឲ្យពួកគេ(ជាប្រការស៊ូណិត)មួយចំណែកនៃទ្រព្យសម្បត្តិនេះមុនពេលបែងចែកកេរមរតកទៅតាមចំនួនដែលពួកអ្នកមានទឹកចិត្ត(ក្នុងការផ្តល់ឲ្យពួកគេ)ដែលធ្វើឲ្យពួកគេមានចិត្តសប្បាយរីករាយ ដោយសារទ្រព្យសម្បត្តិទាំងអស់នេះ ក៏ពួកអ្នកបានមកដោយមិនមានការនឿយហត់ដែរ។ ហើយចូរនិយាយទៅកាន់ពួកគេនូវពាក្យសម្ដីដែលល្អ ដែលគ្មានពាក្យអាក្រក់ក្នុងនោះ។
តាហ្វសៀរជាភាសាអារ៉ាប់ជាច្រេីន:
وَلۡيَخۡشَ ٱلَّذِينَ لَوۡ تَرَكُواْ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ ذُرِّيَّةٗ ضِعَٰفًا خَافُواْ عَلَيۡهِمۡ فَلۡيَتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡيَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدًا
وَلْيَخَف الذين لو ماتوا وتركوا خلفهم أولادًا صغارًا ضعافًا، خافوا عليهم من الضياع، فليتقوا الله فيمن تحت ولايتهم من الأيتام بترك ظلمهم، حتى ييسر الله لهم بعد موتهم من يحسن لأولادهم كما أحسنوا هم، وليحسنوا في حق أولاد من يحضرون وصيته بأن يقولوا لهم قولًا مصيبًا للحق بألا يظلم في وصيته حقَّ ورثته من بعده، ولا يحرم نفسه من الخير بترك الوصية.
ហើយចូរឲ្យអ្នកដែលប្រសិនបើពួកគេបានស្លាប់ ហើយបានបន្សល់ទុកពីក្រោយពួកគេនូវកូនចៅតូចៗ ទន់ខ្សោយនោះ មានការបារម្ភខ្លាចចំពោះកូនចៅរបស់ពួកគេមានការលំបាក។ ដូចនេះ ចូរឲ្យពួកគេកោតខ្លាចអល់ឡោះចំពោះក្មេងកំព្រាដែលស្ថិតនៅក្រោមការមើលថែរបស់ពួកគេដោយបោះបង់ការបំពានលើពួកគេ ដើម្បីឲ្យអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ជួយសម្រួលដល់ពួកគេក្រោយពីពួកគេបានស្លាប់ទៅ ដោយមានអ្នកដែលធ្វើល្អចំពោះកូនចៅរបស់ពួកគេវិញ ដូចដែលពួកគេធ្លាប់បានធ្វើល្អទៅចំពោះពួកគេ(មុនពេលគេស្លាប់)។ ហើយចូរឲ្យអ្នកដែលមានវត្តមានក្នុងពេលអ្នកហៀបនឹងស្លាប់ធ្វើការផ្តែផ្តាំនោះ ប្រព្រឹត្តឲ្យបានល្អចំពោះសិទ្ធិក្មេងៗទាំងនោះ ដោយឲ្យពួកគេនិយាយទៅកាន់ពួកគេ(អ្នកដែលហៀបនឹងស្លាប់)នោះនូវពាក្យសម្ដីដែលល្អត្រឹមត្រូវ ដោយមិនឲ្យមានការផ្តែផ្តាំណាដែលបំពានទៅលើសិទ្ធិអ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលកេរមរតករបស់ពួកគេ(ក្រោយពីពួកគេបានស្លាប់ទៅ)។ ហើយចូរកុំឲ្យគេហាមឃាត់ខ្លួនឯងអំពីប្រការល្អ ដោយបោះបង់ការផ្តាំផ្ញើនោះ។
តាហ្វសៀរជាភាសាអារ៉ាប់ជាច្រេីន:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا
إن الذين يأخذون أموال اليتامى، ويتصرفون فيها ظلمًا وعدوانًا، إنما يأكلون في أجوافهم نارًا تلتهب عليهم، وستحرقهم النار يوم القيامة.
ជាការពិតណាស់ ពួកដែលស៊ីទ្រព្យសម្បត្តិក្មេងកំព្រា ហើយចាត់ចែងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេដោយបំពាននិងដោយអយុត្តិធម៌នោះ តាមការពិតពួកគេកំពុងតែស៊ីភ្លើងចូលទៅក្នុងពោះរបស់ពួកគេ។ ហើយភ្លើងនរកនឹងឆាបឆេះពួកគេនៅថ្ងៃបរលោក។
តាហ្វសៀរជាភាសាអារ៉ាប់ជាច្រេីន:
يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِيٓ أَوۡلَٰدِكُمۡۖ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۚ فَإِن كُنَّ نِسَآءٗ فَوۡقَ ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَۖ وَإِن كَانَتۡ وَٰحِدَةٗ فَلَهَا ٱلنِّصۡفُۚ وَلِأَبَوَيۡهِ لِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدٞۚ فَإِن لَّمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلَدٞ وَوَرِثَهُۥٓ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُۚ فَإِن كَانَ لَهُۥٓ إِخۡوَةٞ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِي بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍۗ ءَابَآؤُكُمۡ وَأَبۡنَآؤُكُمۡ لَا تَدۡرُونَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ لَكُمۡ نَفۡعٗاۚ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
يعهد الله إليكم ويأمركم في شأن ميراث أولادكم؛ أن الميراث يُقسم بينهم للابن مثل نصيب البنتين، فإن ترك الميّت بنات دون ولد ذكر؛ فللبنتين فأكثر الثلثان مما ترك، وإن كانت بنتًا واحدة فلها نصف ما ترك، ولكل واحد من أبوي الميّتِ سدس ما ترك؛ إن كان له ولد ذكرًا كان أو أنثى، وإن لم يكن له ولد ولا وارث له غير أبويه؛ فللأم الثلث، وباقي الميراث لأبيه، وإن كان للميّتِ إخوة اثنان فأكثر ذكورًا كانوا أو إناثًا أشقاء أو غير أشقاء؛ فلأمه السدس فرضًا، والباقي للأب تعصيبًا، ولا شيء للإخوة، ويكون هذا القسم للميراث بعد تنفيذ الوصية التي أوصى بها الميّت بشرط ألا تزيد وصيته عن ثلث ماله، وبشرط قضاء الدَّين الذي عليه، وقد جعل الله تعالى قسمة الميراث على هذا؛ لأنكم لا تدرون مَنْ مِن الآباء والأبناء أقرب لكم نفعًا في الدنيا والآخرة، فقد يظن الميتُ بأحد ورثته خيرًا؛ فيعطيه المال كله، أو يظن به شرًّا فيحرمه منه، وقد يكون الحال خلاف ذلك، والذي يعلم ذلك كله هو الله الذي لا يخفى عليه شيء، ولذلك قسم الميراث على ما بيَّن، وجعله فريضة منه واجبة على عباده، إن الله كان عليمًا لا يخفى عليه شيء من مصالح عباده، حكيمًا في شرعه وتدبيره.
អល់ឡោះបានដាក់កិច្ចសន្យាទៅលើពួកអ្នក ហើយបានបង្គាប់ប្រើពួកអ្នកឲ្យធ្វើការបែងចែកកេរមរតកកូនៗរបស់ពួកអ្នក។ ពិតប្រាកដណាស់ កេរមរតកត្រូវបែងចែករវាងពួកគេ ដោយកូនប្រុសម្នាក់ត្រូវទទួលបានចំណែកស្មើនឹងចំណែកកូនស្រីពីរនាក់។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើអ្នកស្លាប់បានបន្សល់ទុកកូនស្រីច្រើននាក់ហើយគ្មានកូនប្រុសទេនោះ សម្រាប់កូនស្រីដែលមានគ្នាចាប់ពីពីរនាក់ឡើងទៅ គឺត្រូវទទួលបានចំណែកពីរភាគបីនៃចំណែកមរតក(ដែលបានបន្សល់ទុក)នោះ។ ហើយប្រសិនបើសពមានកូនស្រីតែម្នាក់ សម្រាប់នាងគឺទទួលបានចំណែកពាក់កណ្ដាលនៃកេរមរតកដែលបានបន្សល់ទុក។ ហើយសម្រាប់ឪពុកម្ដាយនៃសព គឺម្នាក់ៗនៃពួកគាត់ទាំងពីរត្រូវទទួលបានចំណែកមួយភាគប្រាំមួយនៃចំណែកមរតកនោះ ប្រសិនបើសពនោះបានបន្សល់ទុកកូនប្រុសម្នាក់ ឬកូនស្រីម្នាក់។ តែប្រសិនបើអ្នកស្លាប់មិនបានបន្សល់ទុកកូន ហើយក៏គ្មានអ្នកទទួលមរតកផ្សេងទៀតក្រៅពីឪពុកម្តាយទាំងពីររបស់គេទេនោះ គឺសម្រាប់ម្ដាយត្រូវទទួលបានមរតកមួយភាគបី ហើយកេរមរតកដែលនៅសល់ទាំងអស់ គឺសម្រាប់ឪពុក។ ហើយប្រសិនបើសពនោះបានបន្សល់ទុកបងប្អូនចាប់ពីពីរនាក់ឡើងទៅ មិនថាប្រុសឬស្រី មិនថាបងប្អូនបង្កើតឬបងប្អូន(រួមឪពុក)ម្តាយទីទៃ សម្រាប់ម្ដាយរបស់សព គឺទទួលមរតកមួយភាគប្រាំមួយជាការកំណត់ ហើយកេរមរតកដែលនៅសល់ទាំងអស់គឺសម្រាប់ឪពុក ដោយបងប្អូនទាំងនោះមិនទទួលចំណែកមរតកអ្វីឡើយ។ ហើយការចែកកេរមរតកបែបនេះ គឺក្រោយពីបានបំពេញនូវបណ្តាំរបស់សពដែលបានផ្តាំផ្ញើ ក្រោមលក្ខខណ្ឌ គឺមិនត្រូវឲ្យបណ្តាំនោះលើសពីមួយភាគបីនៃទ្រព្យសម្បត្តិទាំងមូលរបស់សពឡើយ ហើយនិងត្រូវសងបំណុលដែលសពបានជំពាក់គេរួចរាល់សិន។ ហើយពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បង្កើតឲ្យមានការបែងចែកមរតកបែបនេះពីព្រោះពួកអ្នកមិនដឹងទេថា ក្នុងចំណោមឪពុកម្ដាយនិងកូនចៅ តើអ្នកណាដែលអាចផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពួកអ្នកជាងគេទាំងនៅលើលោកិយ និងនៅថ្ងៃបរលោកនោះ។ ជូនកាលអ្នកដែលស្លាប់នោះគិតថា ម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលកេរមរតកនោះជាមនុស្សល្អជាងគេ។ ដូច្នេះ គេក៏ផ្ដល់ឲ្យម្នាក់នោះនូវទ្រព្យសម្បត្តិទាំងអស់ ឬក៏គាត់គិតថា ម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកដែលទទួលកេរមរតកនោះជាមនុស្សអាក្រក់ ដូច្នេះ គេក៏មិនបានចែកកេរមរតកនោះឲ្យទៅគេសោះ។ ហើយជួនកាលទៀត ស្ថានភាពផ្ទុយពីនោះក៏ថាបាន។ ហើយអ្នកដែលដឹងរឿងរ៉ាវទាំងអស់នោះ គឺមានតែអល់ឡោះជាម្ចាស់តែមួយគត់ដែលគ្មានអ្វីមួយអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយ។ ហេតុនេះហើយទើបទ្រង់បានបែងចែកកេរមរតកតាមការបញ្ជាក់ខាងលើនោះ ហើយទ្រង់បានកំណត់វាជាកាតព្វកិច្ចលើខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់ទ្រង់។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះមហាដឹងបំផុតដែលគ្មានអ្វីមួយអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយចំពោះអ្វីដែលអាចផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់នោះ ហើយទ្រង់ជាអ្នកដែលមហាគតិបណ្ឌិតក្នុងការដាក់បញ្ញត្តិច្បាប់ និងការចាត់ចែងរបស់ទ្រង់។
តាហ្វសៀរជាភាសាអារ៉ាប់ជាច្រេីន:
ក្នុងចំណោមអត្ថប្រយោជន៍នៃអាយ៉ាត់ទាំងនេះក្នុងទំព័រនេះ:
• دلت أحكام المواريث على أن الشريعة أعطت الرجال والنساء حقوقهم مراعية العدل بينهم وتحقيق المصلحة بينهم.
• ច្បាប់នៃការបែងចែកកេរមរតកបានបង្ហាញថា ពិតប្រាកដណាស់ ច្បាប់ឥស្លាមបានផ្តល់ដល់បុរសនិងស្ត្រីនូវសិទ្ធិរបស់ពួកគេដែលត្រូវទទួលបានដោយថ្លឹងថ្លែងប្រកបភាពយុត្តិធម៌រវាងពួកគេ និងបញ្ជាក់ពីផលប្រយោជន៍រវាងពួកគេ។
ការបកប្រែអត្ថន័យគួរអាន - ការអធិប្បាយសង្ខេបអំពីគម្ពីគួរអានជាភាសាខ្មែរ - សន្ទស្សន៍នៃការបកប្រែ
ត្រូវបានចេញដោយមជ្ឈមណ្ឌល តាហ្វសៀរនៃការសិក្សាគម្ពីគួរអាន