وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی البلد - وەرگێڕاوی تورکی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

Sûretu'l-Beled

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

بيان افتقار الإنسان وكبده وسبل نجاته.

İnsanın muhtaciyeti, sıkıntıları ve kurtuluş yolları anlatılmıştır.

---

ئایه‌تی: 1

لَآ أُقۡسِمُ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

Yüce Allah, Mekke-i Mükerreme'ye, o haram olan topraklara yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 2

وَأَنتَ حِلُّۢ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

-Ey Peygamber!- Orada yaptıkları sebebiyle öldürülmeyi hak edenin öldürülmesi ve tutsak edilmeyi hak edenin tutsak edilmesi sana helaldir.

ئایه‌تی: 3

وَوَالِدٖ وَمَا وَلَدَ

Allah Teâlâ, beşeriyetin babasına ve ondan çoğalıp üreyen çocuklara da yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 4

لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِي كَبَدٍ

Doğrusu biz insanı, dünyada çektiği zorluklar sebebiyle bir gayret ve meşakkatin içinde yarattık.

ئایه‌تی: 5

أَيَحۡسَبُ أَن لَّن يَقۡدِرَ عَلَيۡهِ أَحَدٞ

İnsan; günah işlediği zaman hiç kimsenin hatta onu yaratan Rabbinin bile kendisine güç yetiremeyeceğini ve ondan intikam alamayacağını mı zannediyor?

ئایه‌تی: 6

يَقُولُ أَهۡلَكۡتُ مَالٗا لُّبَدًا

"Birbiri üzerine yığılmış pek çok mal harcadım'' der.

ئایه‌تی: 7

أَيَحۡسَبُ أَن لَّمۡ يَرَهُۥٓ أَحَدٌ

Harcadığı şeyle böbürlenen bu kimse, Allah’ın onu görmediğini ve malını nereden kazandığını ve onu nerede harcadığını sorup onu hesaba çekmeyeceğini mi zannediyor?

ئایه‌تی: 8

أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ

Biz, ona görebileceği iki göz vermedik mi?

ئایه‌تی: 9

وَلِسَانٗا وَشَفَتَيۡنِ

Konuşabileceği bir dil ve iki dudak vermedik mi?

ئایه‌تی: 10

وَهَدَيۡنَٰهُ ٱلنَّجۡدَيۡنِ

Ona, hak yolu ve batıl yolu öğretmedik mi?

ئایه‌تی: 11

فَلَا ٱقۡتَحَمَ ٱلۡعَقَبَةَ

Kendisini cennetten ayıran engeli aşması gerekir. Böylece o da onu aşar ve geçer.

ئایه‌تی: 12

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡعَقَبَةُ

-Ey Peygamber!- cennete girmek için aşacağın engelin ne olduğunu sana ne öğretti?

ئایه‌تی: 13

فَكُّ رَقَبَةٍ

O, erkek veya dişi bir köle azat etmektir.

ئایه‌تی: 14

أَوۡ إِطۡعَٰمٞ فِي يَوۡمٖ ذِي مَسۡغَبَةٖ

Veya yiyeceğin nadir bulunduğu açlık zamanında yemek yedirmektir.

ئایه‌تی: 15

يَتِيمٗا ذَا مَقۡرَبَةٍ

Onunla akrabalık bağı bulunan babasını kaybetmiş bir çocuğa.

ئایه‌تی: 16

أَوۡ مِسۡكِينٗا ذَا مَتۡرَبَةٖ

Veya hiçbir şeye sahip olmayan bir fakiri.

ئایه‌تی: 17

ثُمَّ كَانَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلۡمَرۡحَمَةِ

Sonra da Allah’a iman eden kimselerden, birbirilerine Allah’a itaat etmeyi, günahlara bulaşmamayı ve musibetlere karşı sabır göstermeyi tavsiye eden ve birbirlerine Allah Teâlâ’nın kullarına karşı merhametli davranmayı tavsiye edenlerden olmaktır.

ئایه‌تی: 18

أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ

İşte bu özelliklere sahip olan kimseler sağ taraf ashabıdır.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.

Köle azat etmek, darlık zamanında ihtiyaç sahiplerine yemek yedirmek, Allah’a iman etmek, sabrı ve merhameti tavsiye etmek cennete girme sebeplerindendir.

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.

Kendisi için gündüzün belli bir vakti Mekke şehrinin (savaşmak için) helal kılınacağını haber vermesi, Muhammed -sallallahu aleyhi ve sellem-'in peygamberlik alametlerinden biridir.

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.

Allah Teâlâ, insanları köle edinme yollarını daraltınca azat etme yollarını genişletti. Azat etmeyi ibadetlerden ve günahların bağışlanma vesilelerinden biri olarak belirledi.

ئایه‌تی: 19

وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ

Peygamberimize indirilen ayetlerimizi inkâr edenler ise sol taraf ashabıdır.

ئایه‌تی: 20

عَلَيۡهِمۡ نَارٞ مُّؤۡصَدَةُۢ

Kıyamet günü onlar için içinde azap gördükleri ve üzerilerine kapıları kilitlenmiş bir ateş vardır.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.

Nefsi arındırıp, temizlemenin önemi ifade edilmiştir.

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.

Suç işlemekte birbirine yardım edenler, günahta ortaktırlar.

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.

Günahlar, dünyalık cezalandırılmalara sebep olur.

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.

Her kimseye, kendisi için yaratıldığı şey kolaylaştırılır. İnsanların bazıları itaatkâr, bazıları ise günahkârdır.