وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی الشمس - وەرگێڕاوی تورکی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

Sûretu'ş-Şems

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

التأكيد بأطول قسم في القرآن، على تعظيم تزكية النفس بالطاعات، وخسارة دسّها بالمعاصي.

Nefsin, Allah'a itaat ederek temizlenmesinin önemi ve günahların içine dalmasının zararları, Kur'an'daki en uzun kasem/yemin ile vurgulanmıştır.

---

ئایه‌تی: 1

وَٱلشَّمۡسِ وَضُحَىٰهَا

Allah Teâlâ, Güneş'e ve doğudan doğmasının ardından gelen yükselme vaktine yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 2

وَٱلۡقَمَرِ إِذَا تَلَىٰهَا

Ve Güneş'in batmasının ardından izini takip eden Ay’a yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 3

وَٱلنَّهَارِ إِذَا جَلَّىٰهَا

Ve yeryüzünün üzerinde bulunanları ışığıyla ortaya çıkaran gündüze yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 4

وَٱلَّيۡلِ إِذَا يَغۡشَىٰهَا

Ve yeryüzünü kaplayıp karanlık olduğunda geceye yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 5

وَٱلسَّمَآءِ وَمَا بَنَىٰهَا

Gökyüzüne ve sağlamca inşa edilen binasına yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 6

وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا طَحَىٰهَا

Yeryüzüne ve insanların üzerinde yaşaması için onun yayıp döşenmesine yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 7

وَنَفۡسٖ وَمَا سَوَّىٰهَا

Bütün canlılara ve Allah’ın onları düzgünce yaratmasına yemin etmiştir.

ئایه‌تی: 8

فَأَلۡهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقۡوَىٰهَا

Yüce Allah uzak durup, kaçınması için kötülükleri ve amel edip, işlemesi için iyilikleri insana öğretmeden nefislere yerleştirip, anlamasını sağlamıştır.

ئایه‌تی: 9

قَدۡ أَفۡلَحَ مَن زَكَّىٰهَا

Nefsini faziletlerle süsleyerek ve rezilliklerden temizleyerek arındıran kimse elbette muradını kazanmıştır.

ئایه‌تی: 10

وَقَدۡ خَابَ مَن دَسَّىٰهَا

Nefsini gizlice günah ve suçların içine gömen ise hüsrana uğramıştır.

ئایه‌تی: 11

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ بِطَغۡوَىٰهَآ

Semûd kavmi, sınırları çiğneyip, suç işlemeleri ve günahlara dalmaları sebebiyle peygamberi Salih’i yalanladı.

ئایه‌تی: 12

إِذِ ٱنۢبَعَثَ أَشۡقَىٰهَا

Onların en bedbaht/eşkıya olanı, kavminin kendisini görevlendirmesinin ardından bu işi yapmaya kalktı.

ئایه‌تی: 13

فَقَالَ لَهُمۡ رَسُولُ ٱللَّهِ نَاقَةَ ٱللَّهِ وَسُقۡيَٰهَا

Allah’ın resulü Salih -aleyhisselam- onlara şöyle dedi: "Allah’ın devesini su içmenin ona ait olduğu günde bırakın suyunu içsin ve ona bir kötülük etmeyin!''

ئایه‌تی: 14

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمۡدَمَ عَلَيۡهِمۡ رَبُّهُم بِذَنۢبِهِمۡ فَسَوَّىٰهَا

Deve hakkında peygamberlerini yalanladılar. Kavmin en azgın olanı, yaptığı işe onların rızasını alıp, deveyi kesip, öldürdü. Böylece bu günaha ortak oldular. Allah Teâlâ da, günahları sebebiyle üzerlerine azabını göndererek onları bir haykırışla helak etti. Onları helak ederek yerle bir etti.

ئایه‌تی: 15

وَلَا يَخَافُ عُقۡبَٰهَا

Allah -Subhanehu ve Teâlâ-, sonucundan korkmadan onları helak eden bir azap gönderdi.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.

Nefsi arındırıp, temizlemenin önemi ifade edilmiştir.

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.

Suç işlemekte birbirine yardım edenler, günahta ortaktırlar.

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.

Günahlar, dünyalık cezalandırılmalara sebep olur.

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.

Her kimseye, kendisi için yaratıldığı şey kolaylaştırılır. İnsanların bazıları itaatkâr, bazıları ise günahkârdır.