ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
សូរ៉ោះអាល់អ៊ីសរ៉ក
ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
تثبيت الله لرسوله صلى الله عليه وسلم وتأييده بالآيات البينات، وبشارته بالنصر والثبات.
سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِيٓ أَسۡرَىٰ بِعَبۡدِهِۦ لَيۡلٗا مِّنَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ إِلَى ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡأَقۡصَا ٱلَّذِي بَٰرَكۡنَا حَوۡلَهُۥ لِنُرِيَهُۥ مِنۡ ءَايَٰتِنَآۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ
អល់ឡោះដ៏មហាខ្ពង់ខ្ពស់ មហាស្អាតស្អំ ដោយអនុភាពរបស់ទ្រង់ដែលគ្មាននរណាម្នាក់មានអានុភាពដូចទ្រង់ឡើយ ដោយទ្រង់ជាអ្នកដែលបាននាំយកទាំងព្រលឹង និងរូបកាយខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ គឺព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ឲ្យធ្វើដំណើរនាពេលយប់ចេញពីម៉ាស្ជិទអាល់ហារ៉ម(ទីក្រុងម៉ាក្កះ)ទៅកាន់ម៉ាស្ជិទហ្ពៃតុលមឹកទីស(ក្រុងយេរូសាឡឹម) ដែលយើងបានប្រសិទ្ធពរជ័យនៅជុំវិញវា(ហ្ពៃតុលមឹកទីស) តាមរយៈ(ការប្រទាន)ផលានុផលនិងដំណាំគ្រប់ប្រភេទ និងតាមរយៈគេហដ្ឋាននៃបណ្ដាព្យាការីជាច្រើន ដើម្បីបង្ហាញឲ្យគេ(ព្យាការីមូហាំម៉ាត់)បានឃើញពីសញ្ញាភស្តុតាងនានារបស់យើងដែលបង្ហាញពីអានុភាពរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់។ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់មហាឮបំផុតដែលគ្មានអ្វីមួយអាចលាក់បាំងពីការឮរបស់ទ្រង់ឡើយ ហើយទ្រង់មហាឃើញបំផុតដោយគ្មានអ្វីអាចលាក់បាំងពីការឃើញរបស់ទ្រង់នោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ وَجَعَلۡنَٰهُ هُدٗى لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَلَّا تَتَّخِذُواْ مِن دُونِي وَكِيلٗا
ហើយយើងបានប្រទានគម្ពីរតាវរ៉តឲ្យព្យាការីមូសា និងបានចាត់ទុកវាជាអ្នកចង្អុលបង្ហាញ និងជាអ្នកណែនាំដល់អម្បូរអ៊ីស្រាអែល ហើយយើងបានមានបន្ទូលទៅកាន់អម្បូរអ៊ីស្រាអែលថាៈ ចូរពួកអ្នកកុំយកអ្នកគាំពារដែលពួកអ្នកប្រគល់រាល់កិច្ចការទាំងឡាយរបស់ពួកអ្នកទៅឲ្យគេក្រៅពីយើងឲ្យសោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ ចូរពួកអ្នកប្រគល់ការទុកចិត្តមកចំពោះយើងតែមួយគត់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذُرِّيَّةَ مَنۡ حَمَلۡنَا مَعَ نُوحٍۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَبۡدٗا شَكُورٗا
ពួកអ្នក(អម្បូរអ៊ីស្រាអែល) គឺជាពូជពង្សរបស់អ្នកដែលយើងបានប្រោសប្រទានដល់ពួកគេដោយការជួយសង្រ្គោះពួកគេជាមួយនឹងព្យាការីនួហពីការលិចលង់នៅក្នុងទឹកជំនន់។ ដូច្នេះ ចូរពួកអ្នកចងចាំនូវឧបការគុណមួយនេះ ហើយចូរពួកអ្នកថ្លែងអំណរគុណអល់ឡោះជាម្ចាស់ តាមរយៈការគោរពសក្ការៈចំពោះទ្រង់តែមួយគត់ និងគោរពប្រតិបត្តិចំពោះទ្រង់ ហើយចូរយកគំរូតាមព្យាការីនួហចំពោះរឿងនោះចុះ។ ពិតប្រាកដណាស់ គេ(ព្យាការីនួហ) គឺជាខ្ញុំបម្រើម្នាក់(របស់អល់ឡោះ)ដែលដឹងគុណទៅចំពោះអល់ឡោះច្រើនបំផុត។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَضَيۡنَآ إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ فِي ٱلۡكِتَٰبِ لَتُفۡسِدُنَّ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَّتَيۡنِ وَلَتَعۡلُنَّ عُلُوّٗا كَبِيرٗا
ហើយយើងបានប្រាប់អម្បូរអ៊ីស្រាអែលឲ្យពួកគេបានដឹងនៅក្នុងគម្ពីរតាវរ៉តថាៈ ពិតប្រាកដណាស់ ការបង្កវិនាសកម្មនៅលើផែនដីនេះចាំបាច់ត្រូវតែកើតចេញពីពួកគេចំនួនពីរដង (ដែលការបង្កវិនាសកម្មនោះ) គឺតាមរយៈការប្រព្រឹត្តល្មើសនិងការរមិលគុណ ហើយពួកអ្នកពិតជានឹងរំលោភបំពានទៅលើមនុស្សដោយភាពអយុត្តិធម៌ បំពាន និងការក្រអឺតក្រទមហួសព្រំដែនជាទីបំផុតទៅលើពួកគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ أُولَىٰهُمَا بَعَثۡنَا عَلَيۡكُمۡ عِبَادٗا لَّنَآ أُوْلِي بَأۡسٖ شَدِيدٖ فَجَاسُواْ خِلَٰلَ ٱلدِّيَارِۚ وَكَانَ وَعۡدٗا مَّفۡعُولٗا
ហើយនៅពេលដែលការបង្កវិនាសកម្មលើកទីមួយបានកើតឡើងចេញអំពីពួកគេ(អម្បូរអ៊ីស្រាអែល)នោះ យើងក៏បានឲ្យខ្ញុំបម្រើរបស់យើងដែលជាក្រុមដែលខ្លាំងពូកែបំផុតនោះគ្រប់គ្រងទៅលើពួកគេ(អម្បូរអ៊ីស្រាអែល) ដោយបានសម្លាប់ពួកគេ និងធ្វើឲ្យពួកគេបែកខ្ញែកគ្នា ដោយពួកគេ(ក្រុមដែលខ្លាំងពូកែ)បានចូលលុកលុយនៅចន្លោះលំនៅឋានរបស់ពួកគេ បំផ្លាញរាល់អ្វីៗដែលពួកគេបានឆ្លងកាត់។ ហើយការសន្យារបស់អល់ឡោះចំពោះរឿងនោះ គឺពិតជាកើតឡើងយ៉ាងពិតប្រាកដ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ رَدَدۡنَا لَكُمُ ٱلۡكَرَّةَ عَلَيۡهِمۡ وَأَمۡدَدۡنَٰكُم بِأَمۡوَٰلٖ وَبَنِينَ وَجَعَلۡنَٰكُمۡ أَكۡثَرَ نَفِيرًا
ក្រោយមក យើងបានត្រឡប់មកឲ្យពួកអ្នកវិញ(ឱអម្បូរអ៊ីស្រាអែល)នូវទឹកដី និងជ័យជម្នះទៅលើពួកដែលបានគ្រប់គ្រងលើពួកអ្នក(កាលពីមុន) នៅពេលដែលពួកអ្នកបានសារភាពកំហុសទៅចំពោះអល់ឡោះ។ ហើយយើងបានបន្ថែមឲ្យពួកអ្នកនូវទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើនបន្ទាប់ពីពួកគេបានប្លន់យកវា និងទទួលបានកូនចៅជាច្រើនបន្ទាប់ពីពួកគេចាប់ធ្វើជាឈ្លើយសឹក ព្រមទាំងបានធ្វើឲ្យពួកអ្នកមានធនធានច្រើនជាងសត្រូវរបស់ពួកអ្នកទៀតផង។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنۡ أَحۡسَنتُمۡ أَحۡسَنتُمۡ لِأَنفُسِكُمۡۖ وَإِنۡ أَسَأۡتُمۡ فَلَهَاۚ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ ٱلۡأٓخِرَةِ لِيَسُـُٔواْ وُجُوهَكُمۡ وَلِيَدۡخُلُواْ ٱلۡمَسۡجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوۡاْ تَتۡبِيرًا
ប្រសិនបើពួកអ្នក(ឱអម្បូរអ៊ីស្រាអែល)បានសាងអំពើល្អ និងបានប្រតិបត្តិវាទៅតាមអ្វីដែលគេទាមទារនោះ ពិតប្រាកដណាស់ ការតបស្នង(ផលល្អ)ចំពោះទង្វើទាំងនោះ គឺវិលត្រឡប់ទៅកាន់ពួកអ្នកវិញប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះអល់ឡោះជាម្ចាស់មហាមានលើសលប់មិនត្រូវការអំពើល្អរបស់ពួកអ្នកឡើយ។ តែប្រសិនបើពួកអ្នកបានសាងអំពើអាក្រក់វិញ ពិតណាស់ផលអាក្រក់នោះនឹងធ្លាក់ទៅលើពួកអ្នកខ្លួនឯង។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់មិនទទួលបានផលប្រយោជន៍អ្វីពីទង្វើល្អរបស់ពួកអ្នកនោះទេ ហើយក៏មិនទទួលគ្រោះថ្នាក់ពីទង្វើអាក្រក់(របស់ពួកអ្នក)នោះដែរ។ ហើយនៅពេលដែលការបង្កវិនាសកម្មលើកទីពីរបានកើតឡើង យើងក៏បានឲ្យសត្រូវរបស់ពួកអ្នកគ្រប់គ្រងទៅលើពួកអ្នក(ម្តងទៀត) ដើម្បីឲ្យពួកគេធ្វើឲ្យពួកអ្នកអាម៉ាស់មុខ និងធ្វើអាក្រក់(ទៅលើពួកអ្នក)ដែលស្ដែងឲ្យឃើញយ៉ាងជាក់ច្បាស់នៅចំពោះមុខរបស់ពួកអ្នក ដោយពួកគេនឹងឲ្យពួកអ្នកភ្លក់នូវភាពអាប់ឱនជាច្រើនប្រភេទ និងដើម្បីឲ្យពួកគេចូលក្នុងហ្ពៃទុលមឹកទីស និងកម្ទេចវា ដូចដែលពួកគេបានចូលនិងបានកម្ទេចវាកាលពីលើកដំបូង(លើកទីមួយ)ដែរ ព្រមទាំងដើម្បីពួកគេបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីនូវទឹកដីដែលពួកគេបានត្រួតត្រាទៅលើវា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• في قوله: ﴿الْمَسْجِدِ الْأَقْصَا﴾: إشارة لدخوله في حكم الإسلام؛ لأن المسجد موطن عبادةِ المسلمين.
• នៅក្នុងបន្ទូលរបស់ទ្រង់ៈ “ម៉ាស្ជីតអឹកសរ” គឺជាការបញ្ជាក់ថា ម៉ាស្ជិតអឹកសរ ស្ថិតនៅក្នុងច្បាប់ឥស្លាម ព្រោះម៉ាស្ជិទគឺជាកន្លែងគោរពសក្ការៈរបស់អ្នកមូស្លីម។
• بيان فضيلة الشكر، والاقتداء بالشاكرين من الأنبياء والمرسلين.
• បញ្ជាក់ពីឧត្តមភាពនៃការដឹងគុណ និងការយកគំរូតាមបណ្ដាអ្នកដែលដឹងគុណក្នុងចំណោមបណ្ដាព្យាការី និងអ្នកនាំសារទាំងឡាយ។
• من حكمة الله وسُنَّته أن يبعث على المفسدين من يمنعهم من الفساد؛ لتتحقق حكمة الله في الإصلاح.
• ក្នុងចំណោមគតិបណ្ឌិតរបស់អល់ឡោះនិងមាគ៌ារបស់ទ្រង់នោះ គឺទ្រង់បញ្ជូនទៅកាន់ពួកដែលបង្កវិនាសកម្មនោះនូវអ្នកដែលនឹងហាមឃាត់ពួកគេមិនឲ្យបង្កវិនាសកម្ម ដើម្បីបញ្ជាក់ពីគតិបណ្ឌិតរបស់អល់ឡោះក្នុងការកែលម្អពួកគេឡើងវិញ។
• التحذير لهذه الأمة من العمل بالمعاصي؛ لئلا يصيبهم ما أصاب بني إسرائيل، فسُنَّة الله واحدة لا تتبدل ولا تتحول.
• ដាស់តឿនព្រមានចំពោះប្រជាជាតិនេះអំពីការប្រព្រឹត្តអំពើល្មើស ដើម្បីកុំឲ្យពួកគេទទួលរងគ្រោះដូចដែលអម្បូរអ៊ីស្រាអែលបានទទួលរង ពីព្រោះមាគ៌ារបស់អល់ឡោះ គឺតែមួយគត់ ដោយគ្មានការផ្លាស់ប្ដូរ និងគ្មានការកែប្រែឡើយ។
عَسَىٰ رَبُّكُمۡ أَن يَرۡحَمَكُمۡۚ وَإِنۡ عُدتُّمۡ عُدۡنَاۚ وَجَعَلۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ حَصِيرًا
សង្ឃឹមថាម្ចាស់របស់ពួកអ្នក(ឱអម្បូរអ៊ីស្រាអែល)នឹងអាណិតស្រឡាញ់ពួកអ្នកបន្ទាប់ពីការដាក់ទណ្ឌទោសដ៏ខ្លាំងក្លាមួយនេះ ប្រសិនបើពួកអ្នកបានសារភាពកំហុសទៅចំពោះទ្រង់ និងបានសាង អំពើល្អវិញនោះ។ តែប្រសិនបើពួកអ្នកត្រឡប់ទៅការបង្កវិនាសកម្មជាលើកទីបី ឬច្រើនជាងនេះទៀតនោះ យើងក៏នឹងត្រឡប់ទៅដាក់ទោសពួកអ្នកវិញដែរ។ ហើយយើងបានបង្កើតនរកជើហាន់ណាំជាកន្លែងស្នាក់អស្រ័យសម្រាប់ពួកដែលប្រឆាំងនឹងអល់ឡោះ ហើយពួកគេមិនអាចចេញពីវាវិញបានឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ يَهۡدِي لِلَّتِي هِيَ أَقۡوَمُ وَيُبَشِّرُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ أَنَّ لَهُمۡ أَجۡرٗا كَبِيرٗا
ពិតប្រាកដណាស់ នេះគឺជាគម្ពីរគួរអានដែលគេបានបញ្ចុះទៅលើព្យាការីមូហាំម៉ាត់ដែលវាចង្អុលបង្ហាញ(មនុស្សលោក)ទៅរកមាគ៌ាដ៏ល្អប្រពៃ(ត្រឹមត្រូវ) នោះគឺជាមាគ៌ានៃសាសនាឥស្លាម និងផ្ដល់ដំណឹងរីករាយដល់បណ្ដាអ្នកដែលមានជំនឿចំពោះអល់ឡោះដែលពួកគេបានសាងនូវទង្វើកុសលថា ជាការពិតណាស់ ពួកគេនឹងទទួលបានផលបុណ្យដ៏ធំធេងពីអល់ឡោះជាម្ចាស់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيَدۡعُ ٱلۡإِنسَٰنُ بِٱلشَّرِّ دُعَآءَهُۥ بِٱلۡخَيۡرِۖ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ عَجُولٗا
ហើយមនុស្សលោក (ពេលខ្លះ)ដោយសារតែភាពល្ងង់ខ្លៅរបស់គេ គឺគេបានបួងសួងសុំឲ្យខ្លួនរបស់គេ កូនចៅរបស់គេ និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គេឲ្យទទួលរងនូវប្រការអាក្រក់នៅពេលដែលគេមានកំហឹង ដូចជាការដែលពួកគេបួងសួងសុំឲ្យខ្លួនគេទទួលបាននូវប្រការល្អដែរ។ ពិតប្រាកដណាស់ ប្រសិនបើយើងទទួលយកការបួងសួងសុំប្រការអាក្រក់របស់គេនោះ វានឹងបំផ្លាញខ្លួនរបស់គេ បំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គេ និងបំផ្លាញកូនចៅរបស់គេជាមិនខានឡើយ។ ហើយមនុស្សលោកត្រូវបានគេបង្កើតមកដោយមានលក្ខណៈអន្ទះសារ(ប្រញាប់ប្រញាល់ក្នុងការធ្វើអ្វីមួយ)។ ហេតុនេះហើយទើបជួនកាល គេចង់ឲ្យអ្វីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់រូបគេនោះ កើតឡើងភ្លាមៗផងដែរ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلۡنَا ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ ءَايَتَيۡنِۖ فَمَحَوۡنَآ ءَايَةَ ٱلَّيۡلِ وَجَعَلۡنَآ ءَايَةَ ٱلنَّهَارِ مُبۡصِرَةٗ لِّتَبۡتَغُواْ فَضۡلٗا مِّن رَّبِّكُمۡ وَلِتَعۡلَمُواْ عَدَدَ ٱلسِّنِينَ وَٱلۡحِسَابَۚ وَكُلَّ شَيۡءٖ فَصَّلۡنَٰهُ تَفۡصِيلٗا
ហើយយើងបានបង្កើតពេលយប់និងពេលថ្ងៃ ជាសញ្ញាសម្គាល់ពីរដែលបញ្ជាក់ពីភាពតែមួយគត់របស់អល់ឡោះ និងអានុភាពដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ទ្រង់ ដោយសារតែនៅក្នុងវាទាំងពីរនោះ គឺមានដូចជាភាពខុសគ្នានៃរយៈពេលវែង ខ្លី និងភាពក្ដៅ ត្រជាក់។ ក្រោយមក យើងបានបង្កើតពេលយប់ឲ្យមានភាពងងឹតសម្រាប់(ឲ្យពួកគេ)សម្រាកនិងគេង ហើយយើងបានបង្កើតពេលថ្ងៃឲ្យមានពន្លឺភ្លឺ ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សលោកបានមើលឃើញ ហើយពួកគេអាចស្វែងរកលាភសក្ការៈសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ការរស់នៅរបស់ពួកគេ។ សង្ឃឹមថា តាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរជាបន្តបន្ទាប់រវាងពេលយប់និងពេលថ្ងៃនេះ ពួកអ្នកអាចដឹងពីចំនួនឆ្នាំ និងអ្វីដែលពួកអ្នកត្រូវកាចំពោះរវា ដូចជាការគណនារយៈពេលនៃខែ ថ្ងៃ និងម៉ោងជាដើម។ ហើយរាល់អ្វីៗទាំងអស់ យើងបានបញ្ជាក់ប្រាប់វាយ៉ាងច្បាស់លាស់ ដើម្បីឲ្យពួកអ្នកអាចបែងចែកអ្វីៗទាំងអស់ និងដើម្បីបញ្ជាក់ពីអ្នកដែលត្រូវ និងអ្នកដែលខុស។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكُلَّ إِنسَٰنٍ أَلۡزَمۡنَٰهُ طَٰٓئِرَهُۥ فِي عُنُقِهِۦۖ وَنُخۡرِجُ لَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ كِتَٰبٗا يَلۡقَىٰهُ مَنشُورًا
ហើយមនុស្សគ្រប់រូប យើងបានឲ្យទង្វើរបស់គេនៅជាប់ជាមួយនឹងគេជានិច្ចដូចជាខ្សែកដែលជាប់នៅនឹងកដូច្នោះដែរ ដែលវា(ទង្វើ)មិនឃ្លាតចេញពីរូបគេឡើយ រហូតដល់គេជំនុំជម្រះលើរូបគេ។ ហើយយើងនឹងបញ្ចេញឲ្យគេនៅថ្ងៃបរលោកនូវសៀវភៅកំណត់ហេតុមួយ ដែលនៅក្នុងសៀវភៅនោះ គឺមានរាល់អ្វីៗទាំងអស់ដែលគេបានសាង(កន្លងមក) ទាំងប្រការល្អនិងប្រការអាក្រក់ ដែលគេនឹងឃើញវាត្រូវបានបើកចំហនៅពីមុខរបស់គេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱقۡرَأۡ كِتَٰبَكَ كَفَىٰ بِنَفۡسِكَ ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكَ حَسِيبٗا
ហើយនៅថ្ងៃនោះ យើងនឹងមានបន្ទូលទៅកាន់គេថាៈ ចូរអ្នក(មនុស្សលោក)អានសៀវភៅកំណត់ហេតុរបស់អ្នក ហើយគិតគូរ(គណនា)ដោយខ្លួនឯងចុះចំពោះទង្វើរបស់អ្នក(ដែលអ្នកបានសាងក្នុងលោកិយ)។ គ្រប់គ្រាន់ហើយនៅថ្ងៃបរលោកដោយរូបអ្នកគឺជាអ្នកដែលគិតគូរចំពោះខ្លួនឯងនោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَّنِ ٱهۡتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهۡتَدِي لِنَفۡسِهِۦۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۗ وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّىٰ نَبۡعَثَ رَسُولٗا
ជនណាហើយដែលទទួលបាននូវការចង្អុលបង្ហាញទៅកាន់ការមានជំនឿនោះ ពិតណាស់ផលបុណ្យនៃការចង្អុលបង្ហាញនោះគឺសម្រាប់ខ្លួនគេផ្ទាល់។ ហើយជនណាដែលបានវង្វេងនោះ ពិតណាស់ ទណ្ឌកម្មនៃការវង្វេងរបស់គេនោះ គឺធ្លាក់ទៅលើខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះ ហើយគ្មានបុគ្គលណាម្នាក់ទទួលរ៉ាប់រងនូវបាបកម្មរបស់អ្នកដទៃនោះឡើយ។ ហើយយើងមិនដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើក្រុមណាមួយឡើយ លុះត្រាតែយើងមានអំណះអំណាងគ្រប់គ្រាន់ ដោយការបញ្ជូនបណ្តាអ្នកនាំសារទៅកាន់ពួកគេជាមុនសិន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَآ أَرَدۡنَآ أَن نُّهۡلِكَ قَرۡيَةً أَمَرۡنَا مُتۡرَفِيهَا فَفَسَقُواْ فِيهَا فَحَقَّ عَلَيۡهَا ٱلۡقَوۡلُ فَدَمَّرۡنَٰهَا تَدۡمِيرٗا
ហើយនៅពេលដែលយើងមានចេតនាបំផ្លាញភូមិស្រុកណាមួយដោយសារតែការបំពានរបស់ពួកគេនោះ យើងបានបញ្ជាឲ្យអ្នកដែលរមិលចំពោះឧបការគុណ(របស់យើង)នោះ គោរពប្រតិបត្តិ(មកចំពោះយើង) តែពួកគេមិនបានគោរពតាមនោះឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេបែរជាប្រឆាំង និងងាកចេញពីការគោរពប្រតិបត្តិ(ចំពោះយើង)ទៅវិញ។ ដូច្នេះ ពាក្យសម្តីដាក់ទណ្ឌកម្មពួកគេឲ្យផុតពូជនោះ គឺបានកើតឡើងយ៉ាងពិតប្រាកដទៅលើពួកគេ ហើយពេលនោះ យើងក៏បានបំផ្លាញពួកគេឲ្យវិនាសសាបសូន្យ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِنۢ بَعۡدِ نُوحٖۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ بِذُنُوبِ عِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
ហើយមានប្រជាជាតិដែលបដិសេធជាច្រើនដែលយើងបានបំផ្លាញពួកគេបន្ទាប់ពីព្យាការីនួហ ដូចជាក្រុមអាទ និងពួកសាមូទជាដើម។ គ្រប់គ្រាន់ហើយម្ចាស់របស់អ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់) ជាអ្នកដែលដឹង និងឃើញបំផុតចំពោះបាបកម្មនៃខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់ទ្រង់។ គ្មានអ្វីមួយអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយ ហើយទ្រង់នឹងតបស្នងពួកគេចំពោះវា(បាបកម្ម)។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• من اهتدى بهدي القرآن كان أكمل الناس وأقومهم وأهداهم في جميع أموره.
• ជនណាដែលទទួលបានការចង្អុលបង្ហាញតាមរយៈការចង្អុលបង្ហាញនៃគម្ពីរគួរអាននោះ គឺគេជាមនុស្សដែលមានលក្ខណៈពេញលេញបំផុត ជាមនុស្សដែលត្រឹមត្រូជាងគេបំផុត និងជាអ្នកដែលទទួលបានការចង្អុលបង្ហាញជាងគេបំផុតនៅក្នុងរាល់កិច្ចការទាំងឡាយរបស់គេ។
• التحذير من الدعوة على النفس والأولاد بالشر.
• اختلاف الليل والنهار بالزيادة والنقص وتعاقبهما، وضوء النهار وظلمة الليل، كل ذلك دليل على وحدانية الله ووجوده وكمال علمه وقدرته.
• ភាពខុសគ្នារវាងពេលយប់និងពេលថ្ងៃដោយការបន្ថែមឬបន្ថយ និងការផ្លាស់ប្តូរវេនគ្នាជាបន្តបន្ទាប់របស់វាទាំងពីរ(យប់និងថ្ងៃ) ហើយនិងភាពភ្លឺ(ពន្លឺ)នៃពេលថ្ងៃ និងភាពងងឹតនៃពេលយប់ ទាំងនោះ គឺជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីភាពជាម្ចាស់តែមួយគត់របស់អល់ឡោះ វត្តមានរបស់ទ្រង់ ភាពពេញលេញនៃចំណេះដឹងរបស់ទ្រង់ និងអានុភាពរបស់ទ្រង់។
مَّن كَانَ يُرِيدُ ٱلۡعَاجِلَةَ عَجَّلۡنَا لَهُۥ فِيهَا مَا نَشَآءُ لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلۡنَا لَهُۥ جَهَنَّمَ يَصۡلَىٰهَا مَذۡمُومٗا مَّدۡحُورٗا
ជនណាហើយដែលប្រាថ្នាចង់បានឆាកជីវិតលោកិយតាមរយៈទង្វើសប្បុរសរបស់គេ ហើយគេមិនមានជំនឿនឹងថ្ងៃបរលោក និងមិនខ្វល់ខ្វាយពីវា(ថ្ងៃបរលោក)ទេនោះ យើងនឹងផ្ដល់ឲ្យគេនូវឧបការគុណភ្លាមៗនៅក្នុងវា(លោកិយ)នូវអ្វីដែលយើងមានចេតនា មិនមែនទៅតាមអ្វីដែលគេមានចេតនា(ចង់បាន)នោះទេ។ បន្ទាប់មក យើងបានរៀបចំនរកជើហាន់ណាំឲ្យគេដែលគេនឹងចូលទៅក្នុងនោះនៅថ្ងៃបរលោក ដោយគេនឹងទទួលរងនូវកម្ដៅដ៏ក្តៅរបស់វា ជាការស្ដីបន្ទោសចំពោះការដែលគេជ្រើសយកលោកិយ និងការគ្មានជំនឿរបស់ពួកគេចំពោះថ្ងៃបរលោក ហើយនិងត្រូវបានគេបណ្តេញឲ្យឃ្លាតឆ្ងាយពីក្តីមេត្តាករុណារបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَنۡ أَرَادَ ٱلۡأٓخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعۡيَهَا وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ كَانَ سَعۡيُهُم مَّشۡكُورٗا
រីឯជនណាហើយដែលប្រាថ្នាចង់ទទួលបានផលបុណ្យនៅថ្ងៃបរលោកតាមរយៈទង្វើសប្បុរសរបស់គេ ហើយគេបានតស៊ូប្រឹងប្រែងធ្វើវាដោយគា្មនភាពរីយ៉ាក(ធ្វើអ្វីមួយដើម្បីគ្រាន់តែឲ្យគេឃើញ) និងមិនចង់បានកេរ្តិ៍ឈ្មោះ ហើយគេជាអ្នកដែលមានជំនឿនឹងអ្វីដែលអល់ឡោះដាក់កាតព្វកិច្ចឲ្យមានជំនឿចំពោះវាទៀតនោះ ពិតណាស់ អ្នកដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិបែបនេះហើយដែលការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេត្រូវបានទទួលយកឯអល់ឡោះជាម្ចាស់ ហើយទ្រង់នឹងតបស្នងដល់ពួកគេចំពោះវា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كُلّٗا نُّمِدُّ هَٰٓؤُلَآءِ وَهَٰٓؤُلَآءِ مِنۡ عَطَآءِ رَبِّكَۚ وَمَا كَانَ عَطَآءُ رَبِّكَ مَحۡظُورًا
យើងនឹងបន្ថែមឲ្យក្រុមនីមួយៗក្នុងចំណោមពួកគេ ទាំងក្រុមដែលសាងទង្វើអាក្រក់ និងក្រុមដែលសាងទង្វើល្អនោះនូវការប្រោសប្រទានពីម្ចាស់របស់អ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ដោយឥតមានការកាត់ផ្តាច់ឡើយ។ ហើយការប្រោសប្រទាននៃម្ចាស់របស់អ្នកនៅក្នុងលោកិយនេ គឺមិនត្រូវបានរារាំងពីនរណាម្នាក់ឡើយ មិនថាអ្នកដែលសាងទង្វើល្អ ឬអ្នកដែលសាងទង្វើអាក្រក់នោះទេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ فَضَّلۡنَا بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ وَلَلۡأٓخِرَةُ أَكۡبَرُ دَرَجَٰتٖ وَأَكۡبَرُ تَفۡضِيلٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពិនិត្យមើលចុះ ថាតើយើងបានលើកតម្កើងពួកគេឲ្យមានភាពប្រសើរជាងគ្នាចំពោះលាភសក្ការៈនិងឋានៈសក្តិនៅក្នុងលោកិយនេះយ៉ាងដូចម្ដេច? ហើយនៅថ្ងៃបរលោកវិញ ពួកគេមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងបំផុតចំពោះកម្រិតនៃឧបការគុណជាងឆាកជីវិតលោកិយនេះទៅទៀត និងមានភាពល្អប្រសើរជាងគ្នាធំធេងបំផុត។ ដូច្នេះ ចូរឲ្យអ្នកដែលមានជំនឿយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះវា(ថ្ងៃបរលោក)។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَقۡعُدَ مَذۡمُومٗا مَّخۡذُولٗا
ចូរអ្នក(ឱខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះ)កុំបង្កើតម្ចាស់ផ្សេងដោយអ្នកគោរពសក្ការៈចំពោះវារួមជាមួយនឹងអល់ឡោះជាម្ចាស់ឲ្យសោះ ដែលជាហេតុនាំឲ្យអ្នកទទួលរងនូវការស្ដីបន្ទោសពីអល់ឡោះ និងពីបណ្ដាខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ដែលជាអ្នកសាងទង្វើកុសល ដោយគ្មានអ្នកដែលលើកសរសើរចំពោះអ្នកឡើយ ហើយទ្រង់នឹងធ្វើឲ្យអ្នកទទួលបរាជ័យ ដោយគ្មានអ្នកណាជួយសង្រ្គោះអ្នកនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ وَقَضَىٰ رَبُّكَ أَلَّا تَعۡبُدُوٓاْ إِلَّآ إِيَّاهُ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنًاۚ إِمَّا يَبۡلُغَنَّ عِندَكَ ٱلۡكِبَرَ أَحَدُهُمَآ أَوۡ كِلَاهُمَا فَلَا تَقُل لَّهُمَآ أُفّٖ وَلَا تَنۡهَرۡهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوۡلٗا كَرِيمٗا
ហើយម្ចាស់របស់អ្នក(ឱខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះ)បានដាក់បទបញ្ជា និងដាក់កាតព្វកិច្ចលើអ្នកមិនត្រូវគោរពសក្ការៈចំពោះអ្នកផ្សេងក្រៅពីទ្រង់ឡើយ ហើយទ្រង់បានដាក់បទបញ្ជាឲ្យធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្ដាយ ជាពិសេសនៅពេលដែលពួកគាត់ចូលដល់វ័យចាស់ជរា។ ប្រសិនបើម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគាត់ទាំងពីរ ឬគាត់ទាំងពីរមានវ័យចាស់ជរារស់នៅជាមួយអ្នកនោះ ចូរអ្នកកុំធុញទ្រាន់នឹងគាត់ទាំងពីរដោយការប្រើបា្រស់ពាក្យសម្ដីដែលបង្ហាញពីការមិនពេញចិត្តចំពោះពួកគាត់ កុំស្រែកគំហកដាក់គាត់ទាំងពីរ និងកុំប្រើប្រាស់ពាក្យសម្ដីធ្ងន់ៗ(មិនសមរម្យ)ទៅកាន់គាត់ទាំងពីរឲ្យសោះ។ តែអ្នកត្រូវនិយាយទៅកាន់គាត់ទាំងពីរនូវពាក្យសម្ដីដែលល្អប្រពៃដែលមានភាពទន់ភ្លន់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱخۡفِضۡ لَهُمَا جَنَاحَ ٱلذُّلِّ مِنَ ٱلرَّحۡمَةِ وَقُل رَّبِّ ٱرۡحَمۡهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرٗا
ហើយចូរអ្នកបន្ទាបខ្លួនចំពោះគាត់ទាំងពីរដោយការឱនលំទោន និងមានក្ដីមេត្តាករុណាចំពោះគាត់ទាំងពីរ។ ហើយចូរអ្នកបួងសួងថាៈ ឱម្ចាស់របស់ខ្ញុំ! សូមទ្រង់មេត្តាអាណិតស្រឡាញ់គាត់ទាំងពីរផងចុះ ដោយសារតែគាត់ទាំងពីរបានចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាមកចំពោះខ្ញុំកាលពីខ្ញុំនៅតូច។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَا فِي نُفُوسِكُمۡۚ إِن تَكُونُواْ صَٰلِحِينَ فَإِنَّهُۥ كَانَ لِلۡأَوَّٰبِينَ غَفُورٗا
ម្ចាស់របស់ពួកអ្នក(ឱមនុស្សលោក)ដឹងបំផុតនូវអ្វីដែលមាននៅក្នុងចិត្តរបស់ពួកអ្នកនៃភាពស្មោះសចំពោះទ្រង់នៅក្នុងការគោរពសក្ការៈ និងការសាងនូវអំពើល្អ ហើយនិងការធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្ដាយ។ ប្រសិនបើការនៀត(ចេតនា)របស់ពួកអ្នកក្នុងការគោរពសក្ការៈ និងការទំនាក់ទំនងរបស់ពួកអ្នកជាមួយនឹងឪពុកម្ដាយរបស់ពួកអ្នក និងជាមួយអ្នកផ្សេងក្រៅពីពួកគាត់ទាំងពីរ គឺជាចេតនាដែលល្អនោះ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់មហាអភ័យទោសបំផុតចំពោះអ្នកដែលវិលត្រឡប់ទៅកាន់ទ្រង់ដោយការសារភាពកំហុស។ ដូច្នេះ ជនណាហើយដែលបានសារភាពកំហុសពីការធ្វសប្រហែសរបស់គេកាលពីមុនចំពោះការគោរពប្រតិបត្តិចំពោះម្ចាស់របស់គេ ឬចំពោះឪពុកម្ដាយរបស់គេនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងអភ័យទោសឲ្យគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَءَاتِ ذَا ٱلۡقُرۡبَىٰ حَقَّهُۥ وَٱلۡمِسۡكِينَ وَٱبۡنَ ٱلسَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرۡ تَبۡذِيرًا
ហើយចូរអ្នក(ឱអ្នកដែលមានជំនឿ)ផ្ដល់ឲ្យញាតិសន្ដាននូវសិទ្ធិរបស់គេ ដូចជាការភ្ជាប់សាច់សាលោហិត និងផ្ដល់ឲ្យជនក្រីក្រដែលមានតម្រូវការចាំបាច់ និងផ្ដល់ឲ្យអ្នកដំណើរដែលដាច់ស្បៀងក្នុងការធ្វើដំណើររបស់គេ។ ហើយចូរអ្នកកុំចំណាយទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ្នកក្នុងអំពើបាប ឬក៏ចំណាយដោយខ្ជះខ្ជាយឲ្យសោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ ٱلۡمُبَذِّرِينَ كَانُوٓاْ إِخۡوَٰنَ ٱلشَّيَٰطِينِۖ وَكَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لِرَبِّهِۦ كَفُورٗا
ពិតប្រាកដណាស់ អ្នកដែលចំណាយទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេក្នុងអំពើបាប និងអ្នកដែលចំណាយដោយខ្ជះខ្ជាយនោះ ពួកគេគឺជាបងប្អូនរបស់ពួកស្ហៃតន ដោយពួកគេប្រតិបត្តិតាមពួកស្ហៃតនដែលបានប្រើពួកគេឲ្យមានភាពខ្ជះខ្ជាយ។ ហើយស្ហៃតន គឺជាអ្នកដែលប្រឆាំងនឹងម្ចាស់របស់គេ(អល់ឡោះ) ដោយវាមិនធ្វើអ្វីក្រៅពីអំពើល្មើសនោះឡើយ ហើយវាក៏មិនប្រើគេឲ្យធ្វើអ្វី ក្រៅពីទង្វើដែលធ្វើឲ្យម្ចាស់របស់គេខឹងសម្បានោះដែរ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• ينبغي للإنسان أن يفعل ما يقدر عليه من الخير وينوي فعل ما لم يقدر عليه؛ ليُثاب على ذلك.
• ចាំបាច់លើមនុស្សលោកត្រូវសាងទង្វើកុសលទៅតាមលទ្ធភាពរបស់គេដែលគេមាន និងត្រូវនៀត(តាំងចិត្ត)ធ្វើនូវទង្វើដែលគេមិនមានលទ្ធភាពធ្វើវាផងដែរដើម្បីឲ្យគេទទួលបានផលបុណ្យចំពោះប្រការទាំងនោះ។
• أن النعم في الدنيا لا ينبغي أن يُسْتَدل بها على رضا الله تعالى؛ لأنها قد تحصل لغير المؤمن، وتكون عاقبته المصير إلى عذاب الله.
• ជាការពិតណាស់ ការទទួលបាននូវឧបការគុណនៅក្នុងលោកិយនេះមិនអាចយកធ្វើជាភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ថា អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ពេញចិត្តចំពោះគេនោះទេ ព្រោះថា លោកិយនេះគេអាចទទួលបាននូវឧបការគុណ តែលទ្ធផលចុងក្រោយរបស់គេបែរជាទទួលនូវទណ្ឌកម្មរបស់អល់ឡោះទៅវិញក៏អាចថាបាន។
وَإِمَّا تُعۡرِضَنَّ عَنۡهُمُ ٱبۡتِغَآءَ رَحۡمَةٖ مِّن رَّبِّكَ تَرۡجُوهَا فَقُل لَّهُمۡ قَوۡلٗا مَّيۡسُورٗا
ហើយប្រសិនបើអ្នក(ព្យាការីមូហាំម៉ាត់)បែរចេញមិនបានផ្ដល់(នូវការបរិច្ចាគទាន)ទៅឲ្យពួកគេ(ញាតិសន្ដាន ជនក្រីក្រ និងអ្នកដំណើរដាច់ស្បៀង)ដោយសារតែអ្នកគ្មានអ្វីផ្ដល់ឲ្យពួកគេ ដោយរង់ចាំការប្រទានលាភសក្ការៈពីអល់ឡោះជាម្ចាស់មកឲ្យអ្នកនោះ ដូច្នេះ ចូរអ្នកពោលទៅកាន់ពួកគេនូវពាក្យសម្ដីដែលទន់ភ្លន់បំផុត ដូចជា អ្នកអាចបួងសួងសុំឲ្យពួកគេទទួលបាននូវលាភសក្ការៈដ៏ទូលំទូលាយ ឬក៏អ្នកសន្យានឹងពួកគេថា នឹងផ្ដល់ឲ្យពួកគេ ប្រសិនបើអល់ឡោះប្រទានលាភសក្ការៈជាទ្រព្យសម្បត្តិដល់អ្នក។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَجۡعَلۡ يَدَكَ مَغۡلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبۡسُطۡهَا كُلَّ ٱلۡبَسۡطِ فَتَقۡعُدَ مَلُومٗا مَّحۡسُورًا
ហើយចូរអ្នកកុំក្តាប់ដៃរបស់អ្នក(កំណាញ់)មិនហ៊ានចំណាយ ហើយក៏មិនត្រូវខ្ជះខ្ជាយហួសហេតុនៅក្នុងការចំណាយនោះដែរ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកទទួលនូវការស្ដីបន្ទោសពីមនុស្សលោកចំពោះភាពកំណាញ់របស់អ្នកប្រសិនបើអ្នកក្ដាប់ដៃរបស់អ្នកជាប់(កំណាញ់)មិនហ៊ានចំណាយ និងធ្វើឲ្យអ្នកក្លាយជាអ្នកដែលគ្មានអ្វីនឹងចំណាយទៀត ប្រសិនបើអ្នកចំណាយខ្ជះខ្ជាយហួសហេតុ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ رَبَّكَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
ពិតប្រាកដណាស់ ម្ចាស់របស់អ្នកទ្រង់បើកទូលាយលាភសក្ការៈចំពោះជនណាដែលទ្រង់មានចេតនា និងត្បិតត្បៀតវាចំពោះជនណាដែលទ្រង់មានចេតនា ប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតបំផុត។ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់ជាអ្នកដឹង និងឃើញបំផុតចំពោះខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់។ គ្មានអ្វីមួយអំពីពួកគេអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយ។ ដូចនេះ ទ្រង់ចាត់ចែងកិច្ចការរបស់ទ្រង់ចំពោះពួកគេនូវអ្វីដែលទ្រង់មានចេតនា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُمۡ خَشۡيَةَ إِمۡلَٰقٖۖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُهُمۡ وَإِيَّاكُمۡۚ إِنَّ قَتۡلَهُمۡ كَانَ خِطۡـٔٗا كَبِيرٗا
ហើយចូរពួកអ្នកកុំសម្លាប់កូនចៅរបស់ពួកអ្នកព្រោះតែខ្លាចភាពក្រីក្រនាពេលអនាគតនៅពេលណាដែលពួកអ្នកចំណាយទៅលើពួកគេឲ្យសោះ។ យើងទេដែលជាអ្នកទទួលរ៉ាប់រងក្នុងការផ្គត់ផ្គង់លាភសក្ការៈដល់ពួកគេនោះ ហើយក៏ជាអ្នកទទួលរ៉ាប់រងចំពោះការផ្ដល់លាភសក្ការៈដល់ពួកអ្នកផងដែរ។ ពិតប្រាកដណាស់ ការសម្លាប់ពួកគេ(កូនចៅ) គឺជាបាបកម្មមួយដ៏ធំបំផុត ព្រោះពួកគេគ្មានកំហុសអ្វីនោះឡើយ ហើយក៏គ្មានហេតុផលដែលចាំបាច់ត្រូវសម្លាប់ពួកគេនោះដែរ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡرَبُواْ ٱلزِّنَىٰٓۖ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةٗ وَسَآءَ سَبِيلٗا
ហើយចូរពួកអ្នកប្រុងប្រយ័ត្នពីប្រការហ្ស៊ីណា និងត្រូវចៀសវាងឲ្យឆ្ងាយពីប្រការទាំងឡាយណាដែលជម្រុញចិត្តពួកអ្នកឲ្យប្រព្រឹត្តវា។ ពិតប្រាកដណាស់ វាជាទង្វើអសីលធម៌ដ៏អាក្រក់បំផុត និងជាមាគ៌ាដ៏អាក្រក់បំផុត ព្រោះវានាំទៅកាន់ការច្របូកច្របល់គ្នាចំពោះពូជអម្បូរ ហើយនិងទទួលទណ្ឌកម្មរបស់អល់ឡោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۗ وَمَن قُتِلَ مَظۡلُومٗا فَقَدۡ جَعَلۡنَا لِوَلِيِّهِۦ سُلۡطَٰنٗا فَلَا يُسۡرِف فِّي ٱلۡقَتۡلِۖ إِنَّهُۥ كَانَ مَنصُورٗا
ហើយចូរពួកអ្នកកុំសម្លាប់ជីវិតនរណាម្នាក់ដែលអល់ឡោះបានការពារឈាម(អាយុជីវិត)របស់គេ តាមរយៈការមានជំនឿ ឬតាមរយៈការផ្តល់សុវត្ថិភាពឲ្យសោះ លើកលែងតែអ្នកដែលមានមូលហេតុត្រឹមត្រូវដែលត្រូវសម្លាប់ប៉ុណ្ណោះ ដូចជាអ្នកដែលរបូតចេញពីសាសនាឥស្លាម ឬអ្នកដែលប្រព្រឹត្តហ្ស៊ីណាបន្ទាប់ពីរៀបការហើយ ឬការអនុវត្តច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ។ ហើយអ្នកដែលត្រូវបានគេសម្លាប់ដោយអយុត្តិធម៌ដោយពុំមានមូលហេតុស្របច្បាប់ដែលត្រូវសម្លាប់ទេនោះ ជាការពិតណាស់ យើងបានប្រគល់ឲ្យអ្នកដែលគ្រប់គ្រងចំពោះកិច្ចការរបស់គេ(ជនរងគ្រោះ)ក្នុងចំណោមអ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលមត៌កពីគេនោះ នូវសិទ្ធិចាត់ចែងទៅលើឃាតករដែលបានសម្លាប់គេ។ ដូចនេះ គេ(ភាគីជនរងគ្រោះដែលទទួលបានសិទ្ធិ)អាចទាមទារឲ្យសម្លាប់ឃាតករនោះវិញដោយអនុវត្តតាមច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ ឬក៏អាចអភ័យទោស(មិនសម្លាប់)ឲ្យឃាតករតែម្តងដោយមិនទាមទារសំណង ឬអភ័យទោសឲ្យឃាតករដោយទាមទារសំណង។ ប៉ុន្តែ គេមិនត្រូវបំពានព្រំដែនដែលអល់ឡោះបានអនុញ្ញាតដល់គេនោះទេ ដូចជាការយកសាកសព(ឃាតករដែលស្លាប់)ទៅធ្វើទារុណកម្ម ឬក៏សម្លាប់អ្នកផ្សេងដែលមិនមែនជាឃាតករជាដើម។ ពិតប្រាកដណាស់ គេ(ភាគីជនរងគ្រោះដែលទទួលបានសិទ្ធិ) គឺត្រូវបានគេជួយពង្រឹង និងជួយការពារ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ بِٱلۡعَهۡدِۖ إِنَّ ٱلۡعَهۡدَ كَانَ مَسۡـُٔولٗا
ហើយចូរអ្នកកុំចាយវាយទ្រព្យសម្បត្តិក្មេងកំព្រា(កំព្រាឪពុក)ឲ្យសោះ លើកលែងតែលើប្រការដែលល្អ(ផ្ដល់ផលប្រយោជន៍)ដល់គេ(ក្មេងកំព្រា)ប៉ុណ្ណោះ ដូចជាការធ្វើឲ្យវា(ទ្រព្យសម្បត្តិក្មេងកំព្រានោះ)កើនឡើង(តាមរយៈការវិនិយោគជាដើម) ហើយត្រូវថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិក្មេងកំព្រានោះ រហូតដល់គេធំដឹងក្តី ដែលចិត្តគំនិតនិងការយល់ដឹងរបស់គេមានភាពពេញលេញ។ ហើយចូរពួកអ្នកគោរពតាមកិច្ចសន្យាដែលពួកអ្នកបានចុះរវាងពួកអ្នកនឹងអល់ឡោះ និង(កិច្ចសន្យាដែលបានចុះ)រវាងពួកអ្នកនឹងខ្ញុំរបស់ទ្រង់ ដោយមិនត្រូវក្បត់ឬកេងបំបាត់ឡើយ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងសួរអ្នកដែលចុះកិច្ចសន្យានៅថ្ងៃបរលោក ថាតើគេគោរពតាមកិច្ចសន្យាដែលគេបានចុះនោះដែរឬទេ។ ប្រសិនបើគេគោរពតាម នោះគេនឹងទទួលបាននូវការតបស្នងផលបុណ្យ តែប្រសិនបើគេមិនគោរពតាមវាទេនោះ គឺគេនឹងទទួលទណ្ឌកម្ម។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ إِذَا كِلۡتُمۡ وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلٗا
ហើយចូរពួកអ្នកបំពេញនូវការវាល់ឲ្យបានពេញលេញនៅពេលដែលពួកអ្នកវាល់ឲ្យអ្នកដទៃ និងកុំកេងបំបាត់ពីគេឲ្យសោះ។ ហើយចូរអ្នកថ្លឹងនឹងជញ្ជីងដែលមានភាពសុក្រឹតត្រឹមត្រូវដែលវាមិនធ្វើឲ្យបាត់បង់អ្វីមួយ ឬក៏មិនគ្រប់(ភ្នែកជញ្ជីង)ឡើយ។ ការវាល់ និងការថ្លឹងឲ្យបានគ្រប់(ដោយមិនបន្លំ បំបាត់ ឬស៊ីភ្នែកជញ្ជីង)នោះ គឺជាការប្រសើរបំផុតសម្រាប់ពួកអ្នកទាំងនៅក្នុងលោកិយនិងនៅថ្ងៃបរលោក និងជាលទ្ធផលចុងក្រោយដ៏ប្រសើរបំផុតជាងការកេងបន្លំ តាមរយៈការកេងបំបាត់នៅក្នុងការវាល់ និងក្នុងការថ្លឹងនោះទៅទៀត។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَقۡفُ مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۚ إِنَّ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡبَصَرَ وَٱلۡفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَٰٓئِكَ كَانَ عَنۡهُ مَسۡـُٔولٗا
ហើយអ្នក(ឱកូនចៅអាហ្ទាំ)កុំប្រតិបត្តិតាមអ្វីដែលអ្នកមិនបានដឹងអំពីវា ដោយពួកអ្នកធ្វើតាមការប៉ាន់ស្មានឲ្យសោះ។ ពិតប្រាកដណាស់ មនុស្សលោកគឺជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះអ្វីដែលគេបានប្រើប្រាស់ ដូចជា ត្រចៀក ភ្នែក និងចិត្តរបស់ពួកគេ(ដែលគេប្រើប្រាស់វា)ក្នុងប្រការល្អ ឬប្រការអាក្រក់។ ដូច្នេះ គេនឹងតបស្នងផលបុណ្យទៅលើប្រការល្អ និងដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើប្រការអាក្រក់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَا تَمۡشِ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَرَحًاۖ إِنَّكَ لَن تَخۡرِقَ ٱلۡأَرۡضَ وَلَن تَبۡلُغَ ٱلۡجِبَالَ طُولٗا
ហើយចូរអ្នកកុំដើរនៅលើផែនដីនេះដោយភាពក្រអឺតក្រទមនិងក្អេងក្អាងឲ្យសោះ។ ពិតប្រាកដណាស់ ទោះបីជាអ្នកដើរនៅលើវា(ផែនដី)ដោយភាពក្រអឺតក្រទមក៏ដោយ ក៏អ្នកមិនអាចពុះបំបែកផែនដីនឹងការដើរបស់អ្នកនោះឡើយ ហើយការឈររបស់អ្នក ក៏មិនអាចខ្ពស់ស្មើភ្នំនោះដែរ។ ដូច្នេះ តើមានអ្វីដែលអ្នកត្រូវក្រអឺតក្រទមនោះ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الأدب الرفيع هو رد ذوي القربى بلطف، ووعدهم وعدًا جميلًا بالصلة عند اليسر، والاعتذار إليهم بما هو مقبول.
• សុជីវធម៌ដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់នោះ គឺការឆ្លើយតបទៅកាន់សាច់ញាតិដោយភាពទន់ភ្លន់ និងត្រូវសន្យាជាមួយពួកគេនូវការសន្យាដែលល្អប្រសើរ តាមរយៈការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនឹងពួកគេនៅពេលដែលមានភាពងាយស្រួល និងសុំការអធ្យាស្រ័យពីពួកគេនូវអ្វីដែលគេអាចទទួលយកបាន។
• الله أرحم بالأولاد من والديهم؛ فنهى الوالدين أن يقتلوا أولادهم خوفًا من الفقر والإملاق وتكفل برزق الجميع.
• អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់មានក្តីមេត្តាករុណាចំពោះកូនៗជាងឪពុកម្ដាយរបស់ពួកគេទៅទៀត។ ដូច្នេះហើយទើបទ្រង់បានហាមឃាត់ឪពុកម្ដាយមិនឲ្យសម្លាប់កូនៗរបស់ពួកគេព្រោះតែខ្លាចភាពក្រីក្រ ភាពក្រខ្សត់ និងការទទួលរ៉ាប់រងចិញ្ចឹមពួកគេទាំងអស់គ្នានោះ។
• في الآيات دليل على أن الحق في القتل للولي، فلا يُقْتَص إلا بإذنه، وإن عفا سقط القصاص.
• នៅក្នុងបណ្តាវាក្យខណ្ឌនេះ គឺជាភស្តុតាងបង្ហាញថា ពិតណាស់ សិទ្ធិនៅក្នុងការសម្លាប់ឃាតករនោះ គឺស្ថិតនៅលើអាណាព្យាបាលជនរងគ្រោះ។ ដូចនេះ គេមិនត្រូវសម្លាប់ឃាតករឡើយ លើកលែងតែមានការអនុញ្ញាតពីអាណាព្យាបាលជនរងគ្រោះ។ ហើយប្រសិនបើអាណាព្យាបាលជនរងគ្រោះអភ័យទោសឲ្យឃាតករហើយនោះ ការសម្លាប់ឃាតករនោះ គឺមិនត្រូវអនុវត្តនោះឡើយ។
• من لطف الله ورحمته باليتيم أن أمر أولياءه بحفظه وحفظ ماله وإصلاحه وتنميته حتى يبلغ أشده.
• ក្នុងចំណោមភាពទន់ភ្លន់របស់អល់ឡោះ និងក្តីមេត្តាករុណារបស់ទ្រង់ចំពោះក្មេងកំព្រានោះគឺ ទ្រង់បានបង្គាប់ប្រើឲ្យអ្នកដែលមើលការខុសត្រូវក្មេងកំព្រាត្រូវចិញ្ចឹមថែរក្សាគេ និងថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់គេ ធ្វើឲ្យវាកើតជាផលប្រយោជន៍ដល់គេ និងធ្វើឲ្យកើនឡើង(តាមរយៈការវិនិយោគជាដើម) រហូតដល់គេធំពេញវ័យ។
ذَٰلِكَ مِمَّآ أَوۡحَىٰٓ إِلَيۡكَ رَبُّكَ مِنَ ٱلۡحِكۡمَةِۗ وَلَا تَجۡعَلۡ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتُلۡقَىٰ فِي جَهَنَّمَ مَلُومٗا مَّدۡحُورًا
បទបញ្ជា ការហាមឃាត់ និងច្បាប់បញ្ញត្តិនានាដែលយើងបានបញ្ជាក់វាយ៉ាងច្បាស់លាស់ទាំងនោះហើយគឺជាអ្វីដែលម្ចាស់របស់អ្នកបានផ្ដល់វ៉ាហ៊ីមកឲ្យអ្នក(ព្យាការីមូហាំម៉ាត់)។ ហើយចូរអ្នក(ឱមនុស្សលោក)កុំយកព្រះផ្សេងមកគោរពសក្ការៈរួមជាមួយនឹងអល់ឡោះជាម្ចាស់ឲ្យសោះ ដែលជាហេតុនាំឲ្យអ្នកត្រូវគេបោះចូលទៅក្នុងនរកជើហាន់ណាំនាថ្ងៃបរលោក ដោយអ្នកស្ដីបន្ទោសចំពោះខ្លួនឯង ហើយមនុស្សលោកក៏ស្តីបន្ទោសអ្នកផងដែរ ហើយនិងត្រូវបានគេបណ្តេញចេញឲ្យឃ្លាតឆ្ងាយពីប្រការល្អទាំងឡាយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَأَصۡفَىٰكُمۡ رَبُّكُم بِٱلۡبَنِينَ وَٱتَّخَذَ مِنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ إِنَٰثًاۚ إِنَّكُمۡ لَتَقُولُونَ قَوۡلًا عَظِيمٗا
ឱអ្នកដែលអះអាងថា ជាការពិតណាស់ ពួកម៉ាឡាអ៊ីកាត់ទាំងឡាយ គឺជាបុត្រីរបស់អល់ឡោះ! តើសមរម្យដែរឬទេដែលថា ម្ចាស់របស់ពួកអ្នក(ឱពួកមុស្ហរីគីន)បានជ្រើសរើសកូនប្រុសសម្រាប់ពួកអ្នក ហើយទ្រង់ជ្រើសយកសម្រាប់ខ្លួនទ្រង់ផ្ទាល់នូវម៉ាឡាអ៊ីកាត់ធ្វើជាបុត្រីនោះ? អល់ឡោះជាម្ចាស់មហាខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតពីអ្វីដែលពួកអ្នកបាននិយាយ(ចោទប្រកាន់)។ ពិតប្រាកដណាស់ ពួកអ្នកពិតជានិយាយចោទប្រកាន់ទៅលើអល់ឡោះនូវពាក្យសម្ដីដ៏អាក្រក់បំផុតដោយពួកអ្នកចោទថា ទ្រង់មានបុត្រ និងអះអាងថាកូនស្រី គឺជាបុត្រីរបស់អល់ឡោះ ដែលវាជាការប្រឆាំងចំពោះទ្រង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបំផុត។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَا فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لِيَذَّكَّرُواْ وَمَا يَزِيدُهُمۡ إِلَّا نُفُورٗا
ហើយជាការពិតណាស់ យើងបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងគម្ពីរគួរអាននេះនូវក្បួនច្បាប់ ដំបូន្មាន និងឧទាហរណ៍ជាច្រើនដើម្បីឲ្យមនុស្សលោកយកវាធ្វើជាមេរៀន ដោយពួកគេដើរតាមអ្វីដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពួកគេ និងបោះបង់នូវអ្វីដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ពួកគេ។ តែជាក់ស្តែង ពួកគេមួយចំនួនក្នុងចំណោមអ្នកដែលនិស្ស័យពីធម្មជាតិរបស់ពួកគេបាត់បង់នោះ ប្រការទាំងនោះគឺមិនបានបន្ថែមអ្វីដល់ពួកគេ ក្រៅពីការឃ្លាតឆ្ងាយពីការពិត និងការស្អប់ចំពោះការពិតនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّوۡ كَانَ مَعَهُۥٓ ءَالِهَةٞ كَمَا يَقُولُونَ إِذٗا لَّٱبۡتَغَوۡاْ إِلَىٰ ذِي ٱلۡعَرۡشِ سَبِيلٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់ពួកមុស្ហរីគីនទាំងនោះថាៈ ប្រសិនបើមានព្រះផ្សេងៗជាច្រើនរួមជាមួយនឹងអល់ឡោះដូចដែលពួកគេបាននិយាយប្រឌិតភូតកុហកមែននោះ ច្បាស់ជាព្រះទាំងនោះនឹងស្វែងរកផ្លូវទៅកាន់អល់ឡោះដែលជាម្ចាស់នៃអារ៉ស្ហ ដើម្បីយកឈ្នះ និងដណ្តើមអំណាចពីទ្រង់ជាមិនខាន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تُسَبِّحُ لَهُ ٱلسَّمَٰوَٰتُ ٱلسَّبۡعُ وَٱلۡأَرۡضُ وَمَن فِيهِنَّۚ وَإِن مِّن شَيۡءٍ إِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمۡدِهِۦ وَلَٰكِن لَّا تَفۡقَهُونَ تَسۡبِيحَهُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حَلِيمًا غَفُورٗا
មេឃទាំងប្រាំពីរជាន់និងផែនដី ព្រមទាំងម៉ាខ្លូកទាំងអស់ដែលមាននៅក្នុងមេឃជាច្រើនជាន់និងផែនដីសុទ្ធតែលើកតម្កើងសរសើរចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់ទាំងអស់។ ហើយគ្មានអ្វីមួយដែលមិនលើកតម្កើងសរសើរចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែពួកអ្នកមិនយល់ពីរបៀបនៃការលើកតម្កើងសរសើររបស់ពួកវាឡើយ ពីព្រោះពួកអ្នកមិនយល់អ្វីក្រៅពីការលើកតម្កើងសរសើររបស់អ្នកដែលលើកតម្កើងសរសើរដោយអណ្ដាតរបស់ពួកអ្នកតែប៉ុណ្ណោះ។ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់មហាអត់ធ្មត់បំផុតដោយទ្រង់នឹងមិនដាក់ទណ្ឌកម្មភ្លាមៗឡើយ ហើយទ្រង់មហាអភ័យទោសបំផុតចំពោះអ្នកដែលបានសារភាពកំហុសទៅចំពោះទ្រង់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَا قَرَأۡتَ ٱلۡقُرۡءَانَ جَعَلۡنَا بَيۡنَكَ وَبَيۡنَ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ حِجَابٗا مَّسۡتُورٗا
ហើយនៅពេលដែលអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)សូត្រគម្ពីរគួរអាន ហើយពួកគេ(ពួកគ្មានជំនឿ)បានស្ដាប់ឮនូវអ្វីដែលមាននៅក្នុងវា(គម្ពីរគួរអាន)នៃការស្តីបន្ទោស និងដំបូន្មានទាំងឡាយនោះ គឺយើងបានដាក់របាំងមួយរវាងអ្នកនិងរវាងពួកដែលគ្មានជំនឿនឹងថ្ងៃបរលោក ដែលវានឹងរារាំងពួកគេមិនឲ្យយល់គម្ពីរគួរអាន ជាទណ្ឌកម្មសម្រាប់ពួកគេចំពោះការងាកចេញរបស់ពួកគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِذَا ذَكَرۡتَ رَبَّكَ فِي ٱلۡقُرۡءَانِ وَحۡدَهُۥ وَلَّوۡاْ عَلَىٰٓ أَدۡبَٰرِهِمۡ نُفُورٗا
ហើយយើងបានដាក់គំរបគ្របលើចិត្តរបស់ពួកគេដើម្បីកុំឲ្យពួកគេយល់ពីគម្ពីរគួរអាន និងយើងបានធ្វើឲ្យត្រចៀករបស់ពួកគេធ្ងន់(ថ្លង់)ដើម្បីកុំឲ្យពួកគេស្ដាប់នូវអ្វីដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពួកគេ។ ហើយនៅពេលដែលអ្នកបានរំលឹកពីម្ចាស់របស់អ្នកតែមួយគត់នៅក្នុងគម្ពីរគួរអាន និងមិនបានរំលឹកពីព្រះនានារបស់ពួកគេនោះ ពួកគេក៏បានបែរខ្នងរបស់ពួកគេចេញឆ្ងាយអំពីការមានជំនឿចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់តែមួយគត់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَّحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَا يَسۡتَمِعُونَ بِهِۦٓ إِذۡ يَسۡتَمِعُونَ إِلَيۡكَ وَإِذۡ هُمۡ نَجۡوَىٰٓ إِذۡ يَقُولُ ٱلظَّٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلٗا مَّسۡحُورًا
យើងដឹងបំផុតពីរបៀបដែលអ្នកដឹកនាំរបស់ពួកគេស្ដាប់គម្ពីរគួរអាននោះ។ ពិតប្រាកដណាស់ ពួកគេមិនចង់បានការចង្អុលបង្ហាញពីវា(គម្ពីរគួរអាន)នោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ ពួកគេចង់មើលស្រាល និងលេងសើចនៅពេលដែលអ្នកសូត្រ(គម្ពីរគួរអាន)ប៉ុណ្ណោះ។ ហើយយើងដឹងបំផុតនូវអ្វីដែលពួកគេកំពុងខ្សឹបខ្សៀវគ្នាអំពីការបដិសេធនិងការរារាំងអ្នកដទៃពីការស្តាប់គម្ពីរគួរអាននោះ ខណៈដែលពួកបំពានទាំងនោះនិយាយទៅកាន់ខ្លួនឯងដោយភាពគ្មានជំនឿថាៈ ពួកអ្នក(ឱមនុស្សលោកទាំងឡាយ) មិនដើរតាមអ្នកណាក្រៅពីបុរសម្នាក់ដែលត្រូវមន្តអាគមដែលសតិបញ្ញារបស់គេច្របូកច្របល់នោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ ضَرَبُواْ لَكَ ٱلۡأَمۡثَالَ فَضَلُّواْ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ سَبِيلٗا
ចូរអ្នក(អ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពិនិត្យមើលដោយហួសចិត្តចំពោះអ្វីដែលពួកគេបានចោទប្រកាន់អ្នកនូវលក្ខណៈដែលអាក្រក់ផ្សេងៗចុះ។ ដូច្នេះហើយទើបពួកគេវង្វេងចេញពីការពិត និងបានបែរចេញ ដោយពួកគេមិនទទួលបាននូវការចង្អុលបង្ហាញទៅកាន់មាគ៌ាដ៏ត្រឹមត្រូវឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَالُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا وَرُفَٰتًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ خَلۡقٗا جَدِيدٗا
ហើយពួកមុស្ហរីគីនបាននិយាយបដិសេធចំពោះការពង្រស់ឲ្យរស់ឡើងវិញ(នៅថ្ងៃបរលោក)ថាៈ នៅពេលដែលពួកយើងបានស្លាប់ក្លាយទៅជាឆ្អឹង ហើយរាងកាយរបស់ពួកយើងរលួយទៅជាដីហើយនោះ តើពួកយើងពិតជានឹងត្រូវគេពង្រស់ឲ្យរស់ឡើងវិញសារជាថ្មីឬ? វាពិតជាមិនអាចទៅរួចឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الزعم بأن الملائكة بنات الله افتراء كبير، وقول عظيم الإثم عند الله عز وجل.
• ការអះអាងថា ពិតណាស់ ម៉ាឡាអ៊ីកាត់គឺជាបុត្រីរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់នោះ គឺជាការប្រឌិតភូតកុហកដ៏ធំធេងបំផុត ហើយការនិយាយនូវពាក្យសម្ដីបែបនេះ គឺជាអំពើបាបដ៏ធំធេងបំផុតចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់។
• أكثر الناس لا تزيدهم آيات الله إلا نفورًا؛ لبغضهم للحق ومحبتهم ما كانوا عليه من الباطل.
• ចំពោះមនុស្សភាគច្រើន បណ្តាវាក្យខណ្ឌរបស់អល់ឡោះមិនបានបន្ថែមអ្វីដល់ពួកគេក្រៅពីការឃ្លាតឆ្ងាយនោះទេ ដោយសាតែពួកគេស្អប់ខ្ពើមប្រការត្រឹមត្រូវ ហើយស្រឡាញ់ពេញចិត្តភាពមិនត្រឹមត្រូវដែលពួកគេធ្លាប់ប្រព្រឹត្តនោះ។
• ما من مخلوق في السماوات والأرض إلا يسبح بحمد الله تعالى فينبغي للعبد ألا تسبقه المخلوقات بالتسبيح.
• គ្មានម៉ាខ្លូកណាមួយដែលនៅលើមេឃជាច្រើនជាន់និងផែនដីមិនលើកតម្កើងដោយការកោតសរសើរចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់នោះទេ។ ដូច្នេះ គប្បីលើខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះ(មនុស្សលោក)មិនត្រូវឲ្យម៉ាខ្លូកទាំងអស់នោះនាំមុខពួកគេក្នុងការលើកតម្កើងអល់ឡោះជាម្ចាស់ឡើយ។
• من حلم الله على عباده أنه لا يعاجلهم بالعقوبة على غفلتهم وسوء صنيعهم، فرحمته سبقت غضبه.
• ក្នុងចំណោមភាពទន់ភ្លន់របស់អល់ឡោះចំពោះខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់នោះ គឺទ្រង់មិនដាក់ទណ្ឌកម្មពួកគេភ្លាមៗទៅលើភាពធ្វេសប្រហែសរបស់ពួកគេ និងអំពើបាបដែលពួកគេបានប្រព្រឹត្តនោះឡើយ។ ពិតប្រាកដណាស់ ក្តីមេត្តាករុណារបស់ទ្រង់ គឺកើតមានមុនកំហឹងរបស់ទ្រង់(ក្តីមេត្តាករុណារបស់ទ្រង់ គឺធំធេងជាងកំហឹងរបស់ទ្រង់)។
أَوۡ خَلۡقٗا مِّمَّا يَكۡبُرُ فِي صُدُورِكُمۡۚ فَسَيَقُولُونَ مَن يُعِيدُنَاۖ قُلِ ٱلَّذِي فَطَرَكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖۚ فَسَيُنۡغِضُونَ إِلَيۡكَ رُءُوسَهُمۡ وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هُوَۖ قُلۡ عَسَىٰٓ أَن يَكُونَ قَرِيبٗا
ឬក្លាយទៅជាអ្វីមួយផ្សេងទៀតដែលអស្ចារ្យជាងវាទាំងពីរ(ថ្មនិងដែក)ក្នុងចំណោមរបស់ដែលក្នុងចិត្តរបស់ពួកអ្នកគិតថាវាអស្ចារ្យចុះ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះគឺជាអ្នកដែលត្រឡប់ពួកអ្នកដូចអ្វីដែលទ្រង់បានចាប់ផ្ដើម(បង្កើត)ពួកអ្នក និងជាអ្នកពង្រស់ពួកអ្នកឲ្យរស់ឡើងវិញដូចដែលទ្រង់បានបង្កើតពួកអ្នកកាលពីលើកដំបូងនោះ។ ពេលនោះ ពួកដែលចចេសរឹងរូសទាំងនោះនឹងនិយាយថាៈ តើនរណាជាអ្នកដែលធ្វើឲ្យយើងរស់ឡើងវិញបន្ទាប់ពីពួកយើងបានស្លាប់នោះ? ចូរអ្នក(ព្យាការីមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់ពួកគេថាៈ អ្នកដែលនឹងពង្រស់ពួកអ្នកឲ្យរស់ឡើងវិញនោះ គឺជាអ្នកដែលបានបង្កើតពួកអ្នកកាលពីដំបូងដោយគ្មានគំរូពីមុនមកនោះឯង។ ពេលនោះពួកគេនឹងងក់ក្បាលដោយការចំអកដាក់អ្នកចំពោះការឆ្លើយតបរបស់អ្នកទៅកាន់ពួកគេ ហើយពួកគេនឹងនិយាយដោយមិនជឿថាវាអាចទៅរួចថាៈ តើការពង្រស់ឡើងវិញនេះនឹងកើតឡើងនៅពេលណា? ចូរអ្នកពោលទៅកាន់ពួកគេថាៈ សង្ឃឹមថា វានឹងកើតឡើងឆាប់ៗនេះឯង។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ يَدۡعُوكُمۡ فَتَسۡتَجِيبُونَ بِحَمۡدِهِۦ وَتَظُنُّونَ إِن لَّبِثۡتُمۡ إِلَّا قَلِيلٗا
អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់នឹងពង្រស់ពួកអ្នកឲ្យរស់ឡើងវិញនៅថ្ងៃដែលទ្រង់នឹងហៅពួកអ្នក(ឲ្យក្រោកចេញពីផ្នូរ)ទៅកាន់ទីវាលប្រមូលផ្តុំ។ ពេលនោះ ពួកអ្នកនឹងឆ្លើយតបដោយគោរពតាមបទបញ្ជារបស់ទ្រង់ ក្នុងនាមជាអ្នកដែលកោតសរសើរចំពោះទ្រង់ ហើយពួកអ្នកគិតថាៈ ពិតប្រាកដណាស់ ពួកអ្នកមិនបានរស់នៅក្នុងលោកិយនេះទេ លើកលែងតែមួយរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُل لِّعِبَادِي يَقُولُواْ ٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُۚ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ يَنزَغُ بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّ ٱلشَّيۡطَٰنَ كَانَ لِلۡإِنسَٰنِ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
ហើយចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់បណ្ដាខ្ញុំបម្រើរបស់យើងដែលជាអ្នកមានជំនឿចំពោះយើង ដោយឲ្យពួកគេនិយាយតែពាក្យសម្ដីដែលល្អៗនៅពេលដែលពួកគេជជែកគ្នា និងឲ្យពួកគេចៀសវាងនូវពាក្យសម្ដីដែលមិនល្អ អសុរស ព្រោះថាស្ហៃតននឹងប្រើប្រាស់វា(ពាក្យសម្តីមិនល្អ) ដោយវាព្យាយាមបង្កភាពវឹកវររវាងពួកគេទាំងនៅក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេនៅក្នុងលោកិយ និងជីវិតនាថ្ងៃបរលោក។ ពិតប្រាកដណាស់ ស្ហៃតនគឺជាសត្រូវយ៉ាងពិតប្រាកដចំពោះមនុស្សលោក។ ដូច្នេះ គេត្រូវតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះវា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِكُمۡۖ إِن يَشَأۡ يَرۡحَمۡكُمۡ أَوۡ إِن يَشَأۡ يُعَذِّبۡكُمۡۚ وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
ម្ចាស់របស់ពួកអ្នក(ឱមនុស្សលោក)ដឹងបំផុតចំពោះពួកអ្នកដោយគ្មានអ្វីមួយនៃពួកអ្នកអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយ។ ប្រសិនបើទ្រង់មានចេតនាអាណិតស្រឡាញ់ពួកអ្នកនោះ ទ្រង់នឹងអាណិតស្រឡាញ់ពួកអ្នកដោយចង្អុលបង្ហាញពួកអ្នកឲ្យមានជំនឿនិងសាងទង្វើកុសលជាមិនខាន។ តែប្រសិនបើទ្រង់មានចេតនាដាក់ទណ្ឌកម្មពួកអ្នកនោះ ទ្រង់នឹងដាក់ទណ្ឌកម្មពួកអ្នកដោយឲ្យពួកអ្នកងាកចេញពីការមានជំនឿ និងធ្វើឲ្យពួកអ្នកស្លាប់ក្នុងនាមជាអ្នកគ្មានជំនឿជាមិនខាន។ ហើយយើងមិនបានតែងតាំងអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ធ្វើជាអ្នកគាំពារពួកគេ ដោយអ្នកអាចបង្ខំពួកគេឲ្យមានជំនឿ និងហាមឃាត់ពួកគេពីភាពគ្មានជំនឿ ព្រមទាំងកត់ត្រាទង្វើរបស់ពួកគេនោះឡើយ។ តាមពិត អ្នកគ្រាន់តែជាអ្នកផ្សព្វផ្សាយ(សារ)អំពីអល់ឡោះនូវអ្វីដែលទ្រង់បានបង្គាប់ប្រើអ្នកឲ្យធ្វើការផ្សព្វផ្សាយវាតែប៉ុណ្ណោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَرَبُّكَ أَعۡلَمُ بِمَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ فَضَّلۡنَا بَعۡضَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ عَلَىٰ بَعۡضٖۖ وَءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا
ហើយម្ចាស់របស់អ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ដឹងបំផុតចំពោះអ្វីដែលមាននៅក្នុងមេឃជាច្រើនជាន់និងផែនដី ហើយទ្រង់ដឹងបំផុតពីស្ថានភាពរបស់ពួកគេ និងអ្វីដែលពួកគេសក្តិសមនឹងទទួលបាន។ ហើយជាការពិតណាស់ យើងបានលើកតម្កើងបណ្ដាព្យាការីមួយចំនួនឲ្យមានភាពល្អប្រសើរជាងព្យាការីមួយចំនួនទៀត ដោយឲ្យពួកគេមានអ្នកដើរតាមច្រើន និងដោយការបញ្ចុះគម្ពីរនានា(ទៅឲ្យពួកគេ)។ ហើយយើងបានប្រទានឲ្យព្យាការីហ្ទាវូទនូវគម្ពីរមួយ នោះគឺគម្ពីរហ្សាពួរ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِهِۦ فَلَا يَمۡلِكُونَ كَشۡفَ ٱلضُّرِّ عَنكُمۡ وَلَا تَحۡوِيلًا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់ពួកមុស្ហរីគីនទាំងនោះថាៈ ចូរពួកអ្នក(ឱពួកមុស្ហរីគីន)បួងសួងសុំពីពួកដែលពួកអ្នកបានអះអាងថា ពួកគេគឺជាព្រះផ្សេងពីអល់ឡោះនោះចុះនៅពេលដែលអល់ឡោះទម្លាក់គ្រោះថ្នាក់ទៅលើពួកអ្នកនោះ។ ជាការពិតណាស់ ពួកវា(ព្រះនានា)មិនអាចបញ្ចៀសគ្រោះថ្នាក់ចេញពីពួកអ្នកបានឡើយ ហើយក៏មិនអាចបង្វែរវា(គ្រោះថ្នាក់)ទៅឲ្យអ្នកផ្សេងក្រៅពីពួកអ្នកនោះដែរ ដោយសារតែការអសមត្ថភាពរបស់ពួកវា។ ហើយជនណាដែលអសមត្ថភាពនោះ គឺមិនមែនជាព្រះនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ يَبۡتَغُونَ إِلَىٰ رَبِّهِمُ ٱلۡوَسِيلَةَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ وَيَرۡجُونَ رَحۡمَتَهُۥ وَيَخَافُونَ عَذَابَهُۥٓۚ إِنَّ عَذَابَ رَبِّكَ كَانَ مَحۡذُورٗا
អ្នកដែលពួកមុស្ហរីគីននៅបួងសួងសុំពីពួកគេ ដូចជាម៉ាឡាអ៊ីកាត់ជាដើមនោះ ពួកគេខ្លួនឯងក៏ស្វែងរកអ្វីដែលអាចបញ្ជិតខ្លួនរបស់ពួកគេទៅកាន់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដូចគ្នាដែរ ដូចជាការសាងទង្វើកុសលជាដើម ហើយពួកគេប្រកួតប្រជែងគ្នា ថាតើនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេដែលជិតនឹងអល់ឡោះជាងគេតាមរយៈការគោរពប្រតិបត្តិ ហើយពួកគេសង្ឃឹមថាទ្រង់នឹងអាណិតស្រឡាញ់ពួកគេ ហើយពួកគេខ្លាចទ្រង់ដាក់ទណ្ឌកម្មពួកគេ។ ពិតប្រាកដណាស់ ទណ្ឌកម្មនៃម្ចាស់របស់អ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់) គឺជាអ្វីដែលគ្រប់គ្នាត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِن مِّن قَرۡيَةٍ إِلَّا نَحۡنُ مُهۡلِكُوهَا قَبۡلَ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَوۡ مُعَذِّبُوهَا عَذَابٗا شَدِيدٗاۚ كَانَ ذَٰلِكَ فِي ٱلۡكِتَٰبِ مَسۡطُورٗا
ហើយគ្មានភូមិស្រុកណាមួយ ឬក៏ទីក្រុងណាមួយ(ដែលគ្មានជំនឿហើយប្រឆាំងនឹងអ្នកនាំសារ)នោះទេ លើកលែងតែយើងជាអ្នកទម្លាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើវា(ភូមិស្រុក) និងបំផ្លាញវាឲ្យអន្តរាយនៅក្នុងជីវិតលោកិយនេះដោយសារតែភាពគ្មានជំនឿរបស់ពួកគេ(អ្នកស្រុកភូមិ) ឬក៏យើងបង្កភាពវឹកវរដល់វា(ភូមិស្រុក)ដោយដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងខ្លាំងក្លា តាមរយៈការសម្លាប់ ឬផ្សេងពីនោះ ព្រោះតែភាពគ្មានជំនឿរបស់វា។ ការបំផ្លាញ និងការដាក់ទណ្ឌកម្ម¬ទាំងនោះ គឺជាការកំណត់របស់ព្រះជាម្ចាស់(អល់ឡោះ)ដែលត្រូវបានកត់ត្រារួចជាស្រេចនៅក្នុងគម្ពីរកំណត់ត្រាឡាវហ៊ុលម៉ះហ៊្វូស។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• القول الحسن داع لكل خلق جميل وعمل صالح، فإنَّ من ملك لسانه ملك جميع أمره.
• ពាក្យសម្តីដែលល្អ គឺជាអ្នកដែលអំពាវនាវទៅកាន់សុជីវធម៌ដ៏ល្អប្រពៃនិងទង្វើកុសល។ ដូច្នេះ ជនណាហើយដែលអាចទប់សម្តីរបស់គេបាននោះ គឺគេអាចទប់(គ្រប់គ្រង)កិច្ចការទាំងអស់របស់គេ។
• فاضل الله بين الأنبياء بعضهم على بعض عن علم منه وحكمة.
• الله لا يريد بعباده إلا ما هو الخير، ولا يأمرهم إلا بما فيه مصلحتهم.
• អល់ឡោះទ្រង់មិនត្រូវការពីខ្ញុំរបស់ទ្រង់ក្រៅពីអ្វីដែលល្អនោះឡើយ ហើយទ្រង់ក៏មិនបង្គាប់ប្រើពួកគេក្រៅពីអ្វីដែលធ្វើឲ្យពួកគេមានភាពសុខសាន្តនោះដែរ។
• علامة محبة الله أن يجتهد العبد في كل عمل يقربه إلى الله، وينافس في قربه بإخلاص الأعمال كلها لله والنصح فيها.
• និមិត្តសញ្ញានៃការស្រឡាញ់របស់អល់ឡោះ គឺរូបគេព្យាយាមធ្វើនូវទង្វើទាំងឡាយណាដែលនាំឲ្យរូបគេខិតជិតទៅកាន់អល់ឡោះ ហើយពួកគេប្រជែងគ្នាបញ្ជិតខ្លួនទៅកាន់ទ្រង់ តាមរយៈការសាងទង្វើទាំងឡាយដោយស្មោះសចំពោះអល់ឡោះ និងណែនាំគ្នាឲ្យធ្វើវា។
وَمَا مَنَعَنَآ أَن نُّرۡسِلَ بِٱلۡأٓيَٰتِ إِلَّآ أَن كَذَّبَ بِهَا ٱلۡأَوَّلُونَۚ وَءَاتَيۡنَا ثَمُودَ ٱلنَّاقَةَ مُبۡصِرَةٗ فَظَلَمُواْ بِهَاۚ وَمَا نُرۡسِلُ بِٱلۡأٓيَٰتِ إِلَّا تَخۡوِيفٗا
ហើយយើងមិនបានបញ្ឈប់ការបញ្ចុះសញ្ញាភស្តុតាងអច្ឆរិយភាពទាំងឡាយដែលបញ្ជាក់ទៅលើសច្ចភាពរបស់អ្នកនាំសារដែលពួកមុស្ហរីគីនបានទាមទារ ដូចជាការពង្រស់អ្នកស្លាប់ឲ្យរស់ឡើងវិញនោះទេ លើកលែងតែដោយសារតែយើងបានបញ្ចុះវាទៅកាន់ប្រជាជាតិជំនាន់មុនរួចមកហើយ តែពួកគេនៅតែបដិសេធ(មិនជឿ)ចំពោះវា(សញ្ញាភស្តុតាង)ដដែល។ ជាការពិតណាស់ យើងបានប្រទានឲ្យពួកសាមូដ(ក្រុមរបស់ព្យាការីសឡេះ)នូវសញ្ញាភស្តុតាងមួយដ៏ធំធេងនិងច្បាស់លាស់ នោះគឺសត្វអូដ្ឋញីមួយក្បាល តែពួកគេបែរជាប្រឆាំងនឹងវា។ ហេតុនេះ យើងក៏បានដាក់ទណ្ឌកម្មពួកគេភ្លាមៗ។ ហើយយើងមិនបានបញ្ចុះអច្ឆរិយភាពទៅឲ្យបណ្តាអ្នកនាំសារនោះឡើយ លើកលែងតែដើម្បីជាការបន្លាចដល់ប្រជាជាតិរបស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ សង្ឃឹមថាពួកគេនឹងប្រគល់ខ្លួន(ចូលកាន់សាសនាឥស្លាម)។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذۡ قُلۡنَا لَكَ إِنَّ رَبَّكَ أَحَاطَ بِٱلنَّاسِۚ وَمَا جَعَلۡنَا ٱلرُّءۡيَا ٱلَّتِيٓ أَرَيۡنَٰكَ إِلَّا فِتۡنَةٗ لِّلنَّاسِ وَٱلشَّجَرَةَ ٱلۡمَلۡعُونَةَ فِي ٱلۡقُرۡءَانِۚ وَنُخَوِّفُهُمۡ فَمَا يَزِيدُهُمۡ إِلَّا طُغۡيَٰنٗا كَبِيرٗا
ហើយចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ចងចាំ នៅពេលដែលយើងបានប្រាប់អ្នកថាៈ ពិតប្រាកដណាស់ ម្ចាស់របស់អ្នកដឹងជ្រួតជ្រាបពីមនុស្សលោកដោយអានុភាព(របស់ទ្រង់) ពីព្រោះពួកគេស្ថិតក្នុងកណ្ដាប់ដៃរបស់ទ្រង់ ហើយអល់ឡោះគឺជាអ្នករារាំង(ការពារ)អ្នកពីពួកគេ។ ដូច្នេះ ចូរអ្នកផ្សព្វផ្សាយនូវអ្វីដែលគេបង្គាប់ប្រើអ្នកឲ្យធ្វើការផ្សព្វផ្សាយវាចុះ។ ហើយយើងមិនបានបង្កើតអ្វីដែលយើងបានបង្ហាញអ្នកឲ្យបានឃើញផ្ទាល់នឹងភ្នែកនៅយប់អ៊ីសរ៉កឡើយ លើកលែងតែដើម្បីជាការសាកល្បងសម្រាប់មនុស្សលោកប៉ុណ្ណោះ ថាតើពួកគេជឿចំពោះវា ឬក៏បដិសេធនឹងវា? ហើយយើងក៏មិនបានបង្កើតដើមហ្សឹកគូមដែលគេបានលើកឡើងនៅក្នុងគម្ពីរគួរអាននោះ ថាវាពិតជាត្រូវបានដាំនៅបាតនរកជើហ៊ីមនោះដែរ លើកលែងតែដើម្បីជាការសាកល្បងសម្រាប់ពួកគេប៉ុណ្ណោះ។ ដូច្នេះ ប្រសិនពួកគេមិនមានជំនឿនឹងភស្តុតាងទាំងពីរនេះទេនោះ ពួកគេក៏មិនមានជំនឿចំពោះអ្វីផ្សេងក្រៅពីភស្តុតាងទាំងពីរនេះនោះដែរ។ ហើយយើងបានបន្លាចពួកគេ(នូវទណ្ឌកម្ម)ដោយការបញ្ចុះនូវភស្តុតាងជាច្រើន តែការបន្លាច(ពួកគេ)ដោយការបញ្ចុះសញ្ញាភស្តុតាងទាំងនោះ មិនបានបន្ថែមអ្វីដល់ពួកគេក្រៅពីការបន្ថែមនូវភាពគ្មានជំនឿ និងការបន្តស្ថិតនៅក្នុងភាពវង្វេងដ៏សែនឆ្ងាយនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذۡ قُلۡنَا لِلۡمَلَٰٓئِكَةِ ٱسۡجُدُواْ لِأٓدَمَ فَسَجَدُوٓاْ إِلَّآ إِبۡلِيسَ قَالَ ءَأَسۡجُدُ لِمَنۡ خَلَقۡتَ طِينٗا
ហើយចូរចងចាំ(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់) នៅពេលដែលយើងបានមានបន្ទូលទៅកាន់ម៉ាឡាអ៊ីកាត់ថាៈ ចូរពួកអ្នកស៊ូជូតចំពោះព្យាការីអាហ្ទាំ ដែលជាការស៊ូជូតបែបស្វាគមន៍ មិនមែនជាការស៊ូជូតក្នុងន័យគោរពសក្ការៈនោះទេ។ ពេលនោះ ពួកគេក៏បានធ្វើតាម និងឱនស៊ូជូតទៅកាន់គេ(ព្យាការីអាហ្ទាំ)ទាំងអស់គ្នា។ ក៏ប៉ុន្តែ អ៊ីព្លីសវិញ បែរជាបដិសេធដោយភាពក្រអឺតក្រទមមិនព្រមស៊ូជូតទៅចំពោះគេ(ព្យាការីអាហ្ទាំ)នោះទេ ដោយវាបាននិយាយថាៈ តើខ្ញុំត្រូវស៊ូជូតចំពោះអ្នកដែលទ្រង់បានបង្កើតពីដីឥដ្ឋ ទាំងដែលខ្ញុំត្រូវបានទ្រង់បង្កើតពីភ្លើងឬ? ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំល្អប្រសើរជាងរូបគេ(ព្យាការីអាហ្ទាំ) ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ أَرَءَيۡتَكَ هَٰذَا ٱلَّذِي كَرَّمۡتَ عَلَيَّ لَئِنۡ أَخَّرۡتَنِ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَأَحۡتَنِكَنَّ ذُرِّيَّتَهُۥٓ إِلَّا قَلِيلٗا
អ៊ីព្លីសបាននិយាយទៅកាន់ម្ចាស់របស់វាថាៈ តើទ្រង់យល់ឃើញថា ម៉ាខ្លូកមួយនេះឬដែលទ្រង់បានលើកតម្កើងគេជាងខ្ញុំ ដោយទ្រង់បានបង្គាប់ប្រើឲ្យខ្ញុំស៊ូជូតទៅចំពោះគេនោះ? ប្រសិនបើទ្រង់ទុកជីវិតឲ្យខ្ញុំ រហូតដល់ពេលចុងក្រោយនៃជីវិតលោកិយ(ថ្ងៃបរលោកមកដល់)នោះ ខ្ញុំពិតជានឹងអូសទាញកូនចៅរបស់គេ និងធ្វើឲ្យពួកគេវង្វេងចេញពីមាគ៌ាដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់ទ្រង់ជាមិនខាន លើកលែងតែ(មនុស្ស)មួយចំនួនតូចក្នុងចំណោមអ្នកដែលទ្រង់ការពារពួកគេប៉ុណ្ណោះ ហើយពួកគេ គឺជាខ្ញុំបម្រើដ៏ស្មោះត្រង់របស់ទ្រង់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ ٱذۡهَبۡ فَمَن تَبِعَكَ مِنۡهُمۡ فَإِنَّ جَهَنَّمَ جَزَآؤُكُمۡ جَزَآءٗ مَّوۡفُورٗا
អល់ឡោះជាម្ចាស់ក៏បានមានបន្ទូលទៅកាន់វាវិញថាៈ ចូរឯង ហើយនិងអ្នកដែលដើរតាមឯងក្នុងចំណោមពួកគេនោះទៅចុះ។ ពិតប្រាកដណាស់ នរកជើហាន់ណាំនោះ គឺជាការតបស្នងចំពោះឯង និងជាការតបស្នងសម្រាប់ពួកគេ ដែលវាជាការតបស្នងមួយយ៉ាងពេញលេញចំពោះទង្វើរបស់ពួកឯង(អ៊ីព្លិស និងអ្នកដែលដើរតាមវា)។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱسۡتَفۡزِزۡ مَنِ ٱسۡتَطَعۡتَ مِنۡهُم بِصَوۡتِكَ وَأَجۡلِبۡ عَلَيۡهِم بِخَيۡلِكَ وَرَجِلِكَ وَشَارِكۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَوۡلَٰدِ وَعِدۡهُمۡۚ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا
ហើយចូរឯង(អ៊ីព្លិស)លួងលោមអ្នកទាំងឡាយណាដែលឯងអាចលួងលោមគេបានក្នុងចំណោមពួកគេ(កូនចៅអាហ្ទាំ)ដោយប្រើសម្លេងរបស់ឯងអំពាវនាវ(ពួកគេ)ទៅកាន់អំពើល្មើស(ដោយអំពាវនាវពួកគេឲ្យដើរខុសពីការណែនាំរបស់អល់ឡោះ) ហើយចូរឯងប្រមូលទ័ពសេះរបស់ឯង និងទ័ពថ្មើរជើងរបស់ឯងឲ្យពួកគេគោរពប្រតិបត្តិតាមឯងចុះ។ ហើយចូរឯងចូលរួមជាមួយពួកគេនៅក្នុងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេ តាមរយៈការតុបតែងលម្អរាល់ការចំណាយរបស់ពួកគេ(ឲ្យពួកគេចំណាយ)ដែលផ្ទុយពីច្បាប់(របស់អល់ឡោះ) និងចូលរួមជាមួយពួកគេនៅក្នុងកូនចៅរបស់ពួកគេតាមរយៈការអំពាវនាវពួកគេ(កូនចៅ)ឲ្យបដិសេធ និងជម្រុញពួកគេឲ្យប្រព្រឹត្តហ្ស៊ីណា និងឲ្យពួកគេគោរពសក្ការៈអ្នកផ្សេងក្រៅពីអល់ឡោះនៅពេលដែលពួកគេដាក់ឈ្មោះ(ឲ្យកូនចៅ)ចុះ។ ហើយចូរឯងលម្អសម្រាប់ពួកគេដោយការសន្យាភូតកុហក និងក្តីស្រមៃដែលមិនត្រឹមត្រូវនោះចុះ។ ហើយស្ហៃតនមិនបានសន្យាអ្វីនឹងពួកគេក្រៅពីការសន្យាភូតកុហកដែលជាការបោកប្រាស់ពួកគេនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ عِبَادِي لَيۡسَ لَكَ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٞۚ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ وَكِيلٗا
ពិតប្រាកដណាស់ បណ្ដាខ្ញុំបម្រើរបស់យើងដែលជាអ្នកមានជំនឿដែលគោរពប្រតិបត្តិចំពោះយើងនោះ គឺឯង(ឱអ៊ីព្លីស)មិនអាចគ្រប់គ្រងពួកគេបានឡើយ ព្រោះអល់ឡោះបានការពារពួកគេពីប្រការអាក្រក់របស់ឯងហើយ។ គ្រប់គ្រាន់ហើយដែលអល់ឡោះគឺជាអ្នកគាំពារ សម្រាប់ជនណាដែលប្រគល់ការទុកចិត្តទៅចំពោះទ្រង់នៅក្នុងកិច្ចការនានារបស់គេនោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبُّكُمُ ٱلَّذِي يُزۡجِي لَكُمُ ٱلۡفُلۡكَ فِي ٱلۡبَحۡرِ لِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
ម្ចាស់របស់អ្នក(ឱមនុស្សលោក) គឺជាអ្នកដែលធ្វើឲ្យសំពៅដំណើការបាននៅលើផ្ទៃសមុទ្រសម្រាប់ពួកអ្នក សង្ឃឹមថា ពួកអ្នកនឹងស្វែងរកលាភសក្ការៈរបស់ទ្រង់ដោយទទួលបានផលចំណេញពីការជួញដូរ និងអ្វីផ្សេងទៀត។ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់មហាអាណិតស្រឡាញ់បំផុតចំពោះពួកអ្នក ខណៈពេលដែលទ្រង់ជួយសម្រួលនូវមធ្យោបាយ(ធ្វើដំណើរ)ទាំងអស់នេះសម្រាប់ពួកអ្នក។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• من رحمة الله بالناس عدم إنزاله الآيات التي يطلبها المكذبون حتى لا يعاجلهم بالعقاب إذا كذبوا بها.
• ក្នុងចំណោមក្តីមេត្តាករុណារបស់អល់ឡោះចំពោះមនុស្សលោកនោះ គឺទ្រង់មិនបានបញ្ចុះអច្ឆរិយភាពណាមួយទៅកាន់មនុស្សលោកតាមអ្វីដែលពួកប្រឆាំងទាមទារនោះទេ ដើម្បីកុំឲ្យទណ្ឌកម្មធ្លាក់ទៅលើពួកគេភ្លាមៗ នៅពេលពួកគេបដិសេធនឹងវានោះ។
• ابتلى الله العباد بالشيطان الداعي لهم إلى معصية الله بأقواله وأفعاله.
• អល់ឡោះបានសាកល្បងបណ្ដាខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់នឹងស្ហៃតន ដោយឲ្យវាអំពាវនាវពួកគេទៅកាន់ការប្រព្រឹត្តល្មើសនឹងអល់ឡោះ ទាំងតាមរយៈពាក្យសម្ដីរបស់វា និងកាយវិការរបស់វា។
• من صور مشاركة الشيطان للإنسان في الأموال والأولاد: ترك التسمية عند الطعام والشراب والجماع، وعدم تأديب الأولاد.
• ក្នុងចំណោមរូបភាពនៃការចូលរួមរបស់ស្ហៃតនជាមួយនឹងមនុស្សលោកនៅក្នុងទ្រព្យសម្បត្តិនិងកូនចៅរបស់ពួកគេនោះ គឺការបោះបង់ចោលការរំលឹកនាមអល់ឡោះ(សូត្រ ពិសមិលឡះ)នៅពេលទទួលទានអាហារ ពេលផឹក និងពេលរួមដំណេក(ប្ដីប្រពន្ធ) និងការមិនបានអប់រំកូនចៅរបស់ពួកគេ(ឲ្យដើរតាមមាគ៌ាអល់ឡោះ)។
وَإِذَا مَسَّكُمُ ٱلضُّرُّ فِي ٱلۡبَحۡرِ ضَلَّ مَن تَدۡعُونَ إِلَّآ إِيَّاهُۖ فَلَمَّا نَجَّىٰكُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ أَعۡرَضۡتُمۡۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ كَفُورًا
ហើយនៅពេលដែលមហន្តរាយ និងប្រការអាក្រក់ផ្សេងៗបានកើតឡើងចំពោះពួកអ្នក(ពួកមុស្ហរីគីន)នៅលើផ្ទៃសមុទ្ររហូតដល់ធ្វើឲ្យពួកអ្នកមានការភ័យខ្លាចទទួលនូវវិនាសកម្មនោះ អ្វីដែលពួកអ្នកធ្លាប់បានគោរពសក្ការៈក្រៅពីអល់ឡោះនោះបានបាត់បង់ពីចិត្តរបស់ពួកអ្នកអស់ ហើយពួកអ្នកមិននឹកឃើញ(ពួកវា)នោះទេ លើកលែងតែអល់ឡោះប៉ុណ្ណោះ ហើយពួកអ្នកក៏បានសុំជំនួយពីទ្រង់។ ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលដែលទ្រង់បានជួយពួកអ្នក និងធ្វើឲ្យពួកអ្នកមានសុវត្ថិភាពពីអ្វីដែលពួកអ្នកមានការភ័យខ្លាច និងបានសង្រ្គោះពួកអ្នកឲ្យបានមកដល់លើគោកនោះ ពួកអ្នកបែរជាងាកចេញពីការមានជំនឿចំពោះទ្រង់តែមួយគត់ និង(ងាកចេញពី)ការបួងសួងសុំចំពោះទ្រង់តែមួយគត់ ហើយពួកអ្នកបានវិលត្រឡប់ទៅរកព្រះនានារបស់ពួកអ្នកទៅវិញ។ ហើយមនុស្សលោកជាអ្នកដែលរមិលគុណបំផុតចំពោះឧបការគុណរបស់អល់ឡោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَفَأَمِنتُمۡ أَن يَخۡسِفَ بِكُمۡ جَانِبَ ٱلۡبَرِّ أَوۡ يُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ حَاصِبٗا ثُمَّ لَا تَجِدُواْ لَكُمۡ وَكِيلًا
តើពួកអ្នក(ឱពួកមុស្ហរីគីន)គិតថាមានសុវត្ថិភាពឬទេនៅពេលដែលយើងបានជួយសង្គ្រោះពួកអ្នកឲ្យទៅបានទៅដល់ដីគោកនោះ ដោយអល់ឡោះធ្វើឲ្យវា(ដីគោក)បាត់ស្រុតស្រូបយកពួកអ្នក(ទៅក្នុងដី)នោះ? ឬក៏ តើពួកអ្នកគិតថាមានសុវត្ថិភាពដែរឬទេដែលទ្រង់បញ្ចុះភ្លៀងដុំថ្មពីលើមេឃទៅលើពួកអ្នក ដូចដែលទ្រង់បានធ្វើចំពោះក្រុមរបស់ព្យាការីលូត បន្ទាប់មកពួកអ្នកគ្មានអ្នកការពារដែលនឹងការពារពួកអ្នក ហើយក៏គ្មានអ្នកជួយដែលនឹងរារាំងពួកអ្នកពីគ្រោះមហន្តរាយដែរនោះ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَمۡ أَمِنتُمۡ أَن يُعِيدَكُمۡ فِيهِ تَارَةً أُخۡرَىٰ فَيُرۡسِلَ عَلَيۡكُمۡ قَاصِفٗا مِّنَ ٱلرِّيحِ فَيُغۡرِقَكُم بِمَا كَفَرۡتُمۡ ثُمَّ لَا تَجِدُواْ لَكُمۡ عَلَيۡنَا بِهِۦ تَبِيعٗا
ឬក៏ តើពួកអ្នកគិតថាមានសុវត្ថិភាពដែរឬទេដែលអល់ឡោះបញ្ជូនពួកអ្នកត្រឡប់ទៅសមុទ្រម្ដងទៀត ក្រោយមកទ្រង់បញ្ជូនខ្យល់ព្យុះដ៏ខ្លាំងក្លាទៅលើពួកអ្នក ពេលនោះទ្រង់ធ្វើឲ្យពួកអ្នកលិចលង់ដោយសារតែការរមិលគុណរបស់ពួកអ្នកចំពោះឧបការគុណរបស់អល់ឡោះនៅពេលដែលយើងបានជួយសង្គ្រោះពួកអ្នកលើកដំបូងនោះ? បន្ទាប់មក ពួកអ្នកគ្មានអ្នកទាមទារដែលនឹងស្នើរសុំពីយើងនូវអ្វីដែលយើងធ្លាប់បានធ្វើចំពោះពួកអ្នក ជាការជួយដល់ពួកអ្នកទៀតនោះទេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ وَلَقَدۡ كَرَّمۡنَا بَنِيٓ ءَادَمَ وَحَمَلۡنَٰهُمۡ فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ وَرَزَقۡنَٰهُم مِّنَ ٱلطَّيِّبَٰتِ وَفَضَّلۡنَٰهُمۡ عَلَىٰ كَثِيرٖ مِّمَّنۡ خَلَقۡنَا تَفۡضِيلٗا
ហើយជាការពិតណាស់ យើងបានលើកតម្កើងកូនចៅអាហ្ទាំ(មនុស្សលោក) តាមរយៈការផ្តល់ឲ្យពួកគេនូវប្រាជ្ញាស្មារតី(ចេះគិតពិចារណា) និងការឲ្យម៉ាឡាអ៊ីកាត់ស៊ូជោតទៅកាន់ឪពុករបស់ពួកគេជាដើម។ ហើយយើងបានសម្រួលមធ្យោបាយធ្វើដំណើរដល់ពួកគេដូចជាសត្វជំនិះ និងយាន្តជំនិះដែលអាចដឹកជញ្ជូនពួកគេនៅលើដីគោក ហើយនិងសំពៅដែលអាចដឹកជញ្ជូនពួកគេនៅលើសមុទ្រ។ ហើយយើងបានប្រទាបឲ្យពួកគេនូវលាភសក្ការៈល្អៗអំពីចំណីអាហារ ភេសជ្ជៈ និងអ្វីផ្សេងពីនេះទៀត។ ហើយយើងបានលើកតម្កើងពួកគេប្រសើរជាងម៉ាខ្លូកដទៃដែលយើងបានបង្កើតមក។ ហេតុនេះ ចាំបាច់លើពួកគេ(មនុស្សលោក)ត្រូវថ្លែងអំណរគុណចំពោះឧបការគុណរបស់អល់ឡោះដែលទ្រង់បានប្រទានដល់ពួកគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ نَدۡعُواْ كُلَّ أُنَاسِۭ بِإِمَٰمِهِمۡۖ فَمَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَقۡرَءُونَ كِتَٰبَهُمۡ وَلَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلٗا
ហើយចូរចងចាំ(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់) នៅថ្ងៃ(បរលោក)ដែលយើងនឹងហៅរាល់ក្រុមនីមួយៗជាមួយនឹងមេដឹកនាំរបស់ពួកគេ ដែលពួកគេធ្លាប់បានដើរតាមគេ(មេដឹកនាំនោះ)កាលនៅក្នុងលោកិយនេះ។ ដូច្នេះ ជនណាដែលត្រូវបានគេផ្ដល់សៀវភៅកំណត់ត្រាទង្វើរបស់គេនៅដៃស្ដាំរបស់គេនោះ អ្នកទាំងនោះនឹងអានសៀវភៅកំណត់ត្រារបស់ខ្លួនដោយភាពសប្បាយរីករាយ ហើយពួកគេនឹងមិនត្រូវបានគេបំបាត់ផលបុណ្យរបស់ពួកគេសូម្បីតែបន្តិចឡើយ បើទោះបីជាវាមានទំហំតូចប៉ុនសរសៃឆ្មារដែលស្ថិតនៅក្នុងផ្លែល្មើក៏ដោយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَن كَانَ فِي هَٰذِهِۦٓ أَعۡمَىٰ فَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ أَعۡمَىٰ وَأَضَلُّ سَبِيلٗا
ហើយជនណាដែលនៅក្នុងជីវិតលោកិយនេះ ដួងចិត្តរបស់គេងងឹតមិនព្រមទទួលយកសេចក្តីពិត និងគោរពតាមវាទេនោះ គឺអ្នកនោះកាន់តែងងឹតថែមទៀតនៅថ្ងៃបរលោក ដោយគេមិនទទួលបានការបង្ហាញផ្លូវទៅកាន់ឋានសួគ៌ឡើយ ហើយរឹតតែវង្វេងចេញពីមាគ៌ានៃការចង្អុលបង្ហាញថែមទៀត។ ហើយការតបស្នង គឺអាស្រ័យទៅតាមទង្វើដែលគេបានសាង។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِن كَادُواْ لَيَفۡتِنُونَكَ عَنِ ٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ لِتَفۡتَرِيَ عَلَيۡنَا غَيۡرَهُۥۖ وَإِذٗا لَّٱتَّخَذُوكَ خَلِيلٗا
ហើយជាការពិតណាស់ ពួកមុស្ហរីគីនស្ទើរតែធ្វើឲ្យអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)បែរចេញពីគម្ពីរគួរអានដែលយើងបានផ្ដល់វ៉ាហ៊ីទៅកាន់អ្នកដើម្បីឲ្យអ្នកប្រឌិតអ្វីផ្សេងពីវា(គម្ពីរគួរអាន)មកលើយើងនូវអ្វីដែលស្របនឹងទំនើងចិត្តរបស់ពួកគេទៅហើយ។ ហើយប្រសិនបើអ្នកធ្វើតាមអ្វីដែលពួកគេចង់បានមែននោះ ពួកគេពិតជាជ្រើសរើសអ្នកធ្វើជាមិត្តសម្លាញ់(របស់ពួកគេ)មិនខាន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَوۡلَآ أَن ثَبَّتۡنَٰكَ لَقَدۡ كِدتَّ تَرۡكَنُ إِلَيۡهِمۡ شَيۡـٔٗا قَلِيلًا
ហើយប្រសិនបើយើងមិនបានប្រោសប្រទានដល់អ្នកតាមរយៈការពង្រឹងរូបអ្នកឲ្យស្ថិតនៅលើសេចក្តីពិតទេនោះ ពិតប្រាកដណាស់ អ្នកស្ទើរតែទោរទន់ទៅរកពួកគេបន្តិចបន្តួចទៅហើយ។ ពេលនោះ អ្នកនឹងយល់ស្របជាមួយពួកគេនូវអ្វីដែលពួកគេស្នើមកកាន់អ្នកជាមិនខាន ដោយសារតែការបោកបញ្ឆោតនិងការបោកប្រាស់ដ៏ខ្លាំងក្លារបស់ពួកគេ ខណៈដែលអ្នកយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការមានជំនឿរបស់ពួកគេនោះ។ ក៏ប៉ុន្តែយើងបានការពារអ្នកពីការទោរទន់ទៅរកពួកគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِذٗا لَّأَذَقۡنَٰكَ ضِعۡفَ ٱلۡحَيَوٰةِ وَضِعۡفَ ٱلۡمَمَاتِ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ عَلَيۡنَا نَصِيرٗا
ហើយប្រសិនបើអ្នកទោរទន់ទៅរកពួកគេចំពោះអ្វីដែលពួកគេស្នើសុំមកចំពោះអ្នកមែននោះ យើងប្រាកដជានឹងឲ្យអ្នកភ្លក្សរសជាតិនៃទណ្ឌកម្មទ្វេដងទាំងនៅក្នុងលោកិយនិងនៅថ្ងៃបរលោក។ បន្ទាប់មក អ្នកនឹងគ្មានឃើញអ្នកជួយណាដែលគេនឹងជួយអ្នកប្រឆាំងនឹងយើង និងការពារអ្នកពីទណ្ឌកម្ម(របស់យើង)ឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الإنسان كفور للنعم إلا من هدى الله.
• មនុស្សលោកទាំងអស់ គឺរមិលគុណចំពោះឧបការគុណរបស់អល់ឡោះ លើកលែងតែអ្នកដែលត្រូវបានអល់ឡោះចង្អុលបង្ហាញតែប៉ុណ្ណោះ។
• كل أمة تُدْعَى إلى دينها وكتابها، هل عملت به أو لا؟ والله لا يعذب أحدًا إلا بعد قيام الحجة عليه ومخالفته لها.
• រាល់ប្រជាជាតិទាំងអស់នឹងត្រូវគេហៅទៅកាន់សាសនារបស់ពួកគេ និងគម្ពីរ(សាសនា)របស់ពួកគេ ថាតើពួកគេបានអនុវត្តតាមវា(គម្ពីរសាសនា)ដែរឬទេ? ជាការពិតណាស់ អល់ឡោះមិនដាក់ទណ្ឌកម្មនរណាម្នាក់ឡើយ លើកលែងតែបន្ទាប់ពីទ្រង់បានផ្តល់នូវអំណះអំណាង និងភស្តុតាងទៅកាន់ពួកគេ ហើយពួកគេបានប្រឆាំងឬអនុវត្តផ្ទុយពីវាប៉ុណ្ណោះ។
• عداوة المجرمين والمكذبين للرسل وورثتهم ظاهرة بسبب الحق الذي يحملونه، وليس لذواتهم.
• ភាពជាសត្រូវរបស់ពួកបំពាននិងពួកដែលបដិសេធចំពោះបណ្តាអ្នកនាំសារនិងអ្នកដែលទទួលមរតករបស់ពួកគេអាចមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់ ដោយសារតែសេចក្តីពិតដែលពួកគេប្រកាន់យក មិនមែនដោយសារតែទំនើងចិត្តរបស់ពួកគេនោះទេ។
• الله تعالى عصم النبي من أسباب الشر ومن البشر، فثبته وهداه الصراط المستقيم، ولورثته مثل ذلك على حسب اتباعهم له.
• អល់ឡោះជាម្ចាស់បានការពារព្យាការីមូហាំម៉ាត់ពីមូលហេតុនៃប្រការអាក្រក់ទាំងឡាយ និងពីមនុស្សលោក ហើយទ្រង់បានពង្រឹងជំហររបស់គាត់ និងចង្អុលបង្ហាញគាត់នូវមាគ៌ាដ៏ត្រឹមត្រូវ ហើយសម្រាប់អ្នកដែលទទួលមរតកអំពីគាត់ក៏ដូចគ្នាដែរ ពោលគឺអាស្រ័យទៅលើការដើរតាមរបស់ពួកគេចំពោះគាត់។
وَإِن كَادُواْ لَيَسۡتَفِزُّونَكَ مِنَ ٱلۡأَرۡضِ لِيُخۡرِجُوكَ مِنۡهَاۖ وَإِذٗا لَّا يَلۡبَثُونَ خِلَٰفَكَ إِلَّا قَلِيلٗا
ជាការពិតណស់ ពួកគ្មានជំនឿស្ទើរតែបំភិតបំភ័យអ្នកដោយភាពជាសត្រូវរបស់ពួកគេចំពោះអ្នកដើម្បីបណ្ដេញអ្នកឲ្យចេញពីទឹកដីម៉ាក្កះទៅហើយ ក៏ប៉ុន្តែអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានរារាំងពួកគេពីការបណ្ដេញអ្នក រហូតទាល់តែអ្នកបានភៀសខ្លួនចេញតាមបទបញ្ជានៃម្ចាស់របស់អ្នក។ ហើយប្រសិនបើពួកគេបណ្ដេញអ្នកចេញបានមែននោះ ពួកគេក៏នឹងមិនអាចរស់នៅកន្លែងនោះក្រោយពីបណ្ដេញអ្នកចេញនោះឡើយ លើកលែងតែមួយរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
سُنَّةَ مَن قَدۡ أَرۡسَلۡنَا قَبۡلَكَ مِن رُّسُلِنَاۖ وَلَا تَجِدُ لِسُنَّتِنَا تَحۡوِيلًا
ច្បាប់ដែលកំណត់ថា មិនឲ្យពួកគេរស់នៅទីនោះបន្ទាប់ពី(ពួកគេបានបណ្តេញ)អ្នក លើកលែងតែមួយររយៈពេលដ៏ខ្លីនោះ គឺជាច្បាប់របស់អល់ឡោះដែលបានកំណត់រួចជាស្រេចចំពោះបណ្តាអ្នកនាំសារទាំងឡាយមុនអ្នក នោះគឺ អ្នកនាំសារណាម្នាក់ដែលក្រុមរបស់គាត់បានបណ្ដេញគាត់ចេញពី(ទឺកដី)ពួកគេនោះ គឺអល់ឡោះនឹងបញ្ចុះទណ្ឌកម្មទៅលើពួកគេ។ ហើយអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)នឹងមិនឃើញថា ច្បាប់របស់យើងមានការកែប្រែឡើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកនឹងឃើញវានៅស្ថិតស្ថេរបែបនេះជារៀងរហូត។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ لِدُلُوكِ ٱلشَّمۡسِ إِلَىٰ غَسَقِ ٱلَّيۡلِ وَقُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِۖ إِنَّ قُرۡءَانَ ٱلۡفَجۡرِ كَانَ مَشۡهُودٗا
ចូរអ្នកប្រតិបត្តិសឡាតឲ្យបានពេញលេញនៅក្នុងពេលវេលារបស់វា គឺចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃជ្រេ ដែលក្នុងនោះ គឺរួមបញ្ចូលទាំងការសឡាតហ្ស៊ូហូរ និងសឡាតអាសើរ រហូតដល់ពេលយប់ងងឹត ដែលក្នុងនោះ គឺរួមបញ្ចូលទាំងការសឡាតម៉ាហ្គ្រិប និងសឡាតអ៊ីសា។ ហើយចូរអ្នកប្រតិបត្តិសឡាតស៊ូពុស និងចូរសូត្រឲ្យបានវែងនៅក្នុងការសឡាតស៊ូពុសនោះ។ ជាការពិតណាស់ ការសឡាតស៊ូពុស គឺមានវត្តមានទាំងម៉ាឡាអ៊ីកាត់ពេលយប់ និងម៉ាឡាអ៊ីកាត់ពេលថ្ងៃ(ធ្វើជាសាក្សី)។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمِنَ ٱلَّيۡلِ فَتَهَجَّدۡ بِهِۦ نَافِلَةٗ لَّكَ عَسَىٰٓ أَن يَبۡعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامٗا مَّحۡمُودٗا
ហើយមួយផ្នែកនៃពេលយប់ ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ក្រោកសឡាត ដើម្បីឲ្យការសឡាតរបស់អ្នកនោះគឺកាន់តែបន្ថែម(លើកតម្កើង)ឋានៈរបស់អ្នកឲ្យកាន់តែខ្ពង់ខ្ពស់ ដោយសង្ឃឹមថានៅថ្ងៃបរលោក ម្ចាស់របស់អ្នកនឹងតែងតាំងរូបអ្នកឲ្យធ្វើជាអ្នកអន្តរាគមន៍ដល់មនុស្សលោកអំពីអ្វីដែលពួកគេកំពុងតែមានការភ័យរន្ធត់នៅថ្ងៃបរលោកនោះ ហើយវានឹងក្លាយជាកន្លែងអន្តរាគមន៍មួយដ៏ធំធេងសម្រាប់អ្នក ដែលអ្នកជំនាន់មុននិងអ្នកជំនាន់ក្រោយកោតសរសើរ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُل رَّبِّ أَدۡخِلۡنِي مُدۡخَلَ صِدۡقٖ وَأَخۡرِجۡنِي مُخۡرَجَ صِدۡقٖ وَٱجۡعَل لِّي مِن لَّدُنكَ سُلۡطَٰنٗا نَّصِيرٗا
ហើយចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)បួងសួងថាៈ ឱម្ចាស់របស់ខ្ញុំ! សូមទ្រង់មេត្តាធ្វើឲ្យរាល់ច្រកចូលរបស់ខ្ញុំនិងច្រកចេញរបស់ខ្ញុំទាំងអស់ ស្ថិតនៅក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិចំពោះទ្រង់ និងស្ថិតនៅលើការពេញចិត្តចំពោះទ្រង់ផងចុះ។ ហើយសូមទ្រង់មេត្តាប្រទានឲ្យខ្ញុំនូវភស្តុតាងយ៉ាងច្បាស់លាស់ពីទ្រង់ផង ដែលទ្រង់នឹងជួយដល់ខ្ញុំតាមរយៈវាឲ្យយកឈ្នះលើសត្រូវរបស់ខ្ញុំ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُلۡ جَآءَ ٱلۡحَقُّ وَزَهَقَ ٱلۡبَٰطِلُۚ إِنَّ ٱلۡبَٰطِلَ كَانَ زَهُوقٗا
ហើយចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់ពួកមុស្ហរីគីនទាំងនោះថាៈ សាសនាឥស្លាមបានមកដល់ ហើយអ្វីដែលអល់ឡោះបានសន្យាថានឹងជួយនោះបានក្លាយជាការពិត។ ហើយប្រការស្ហ៊ីរិក(ពហុទេពនិយម) និងការប្រឆាំង(ភាពគ្មានជំនឿ) ត្រូវបានរលាយបាត់បង់។ ពិតប្រាកដណាស់ ប្រការមិនពិតនឹងត្រូវរលាយសាបសូន្យដោយមិនអាចគង់វង្សនៅពីមុខការពិតបានឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَنُنَزِّلُ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِ مَا هُوَ شِفَآءٞ وَرَحۡمَةٞ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ ٱلظَّٰلِمِينَ إِلَّا خَسَارٗا
ហើយយើងបានបញ្ចុះ(ឲ្យអ្នក)អំពីគម្ពីរគួរអានដែលវាជាឱសថព្យាបាលដួងចិត្តពីភាពល្ងង់ខ្លៅ ភាពគ្មានជំនឿ និងការមន្ទិលសង្ស័យ ហើយក៏ជាឱសថព្យាបាលរាងកាយផងដែរនៅពេលដែលអ្នកស្តោះផ្លុំនឹងវានោះ ហើយវាក៏ជាក្តីមេត្តាករុណាសម្រាប់បណ្ដាអ្នកដែលមានជំនឿដែលអនុវត្តតាមវាផងដែរ។ ហើយគម្ពីរគួរអាននេះមិនបានបន្ថែមអ្វីដល់ពួកគ្មានជំនឿក្រៅពីការវិនាសនោះឡើយ ដោយសារតែការស្ដាប់គម្ពីរគួរអានធ្វើឲ្យពួកគេមានភាពក្តៅក្រហាយ ហើយវាកាន់តែបន្ថែមឲ្យពួកគេនូវការបដិសេធ និងការបែរចេញអំពីវា។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَإِذَآ أَنۡعَمۡنَا عَلَى ٱلۡإِنسَٰنِ أَعۡرَضَ وَنَـَٔا بِجَانِبِهِۦ وَإِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ كَانَ يَـُٔوسٗا
ហើយនៅពេលដែលយើងបានប្រទានឧបការគុណដល់មនុស្សលោក ដូចជាសុខភាពល្អ និងភាពមានបាននោះ ពួកគេបែរចេញពីការថ្លែងអំណរគុណចំពោះអល់ឡោះ និងការគោរពប្រតិបត្តិចំណោះទ្រង់ ព្រមទាំងបានចាកចេញដោយភាពក្រអឺតក្រទម។ ហើយនៅពេលដែលពួកគេទទួលរងនូវជំងឺ និងភាពក្រខ្សត់ជាដើមនោះ គឺគេអស់សង្ឃឹមបំផុតពីក្តីមេត្តាករុណារបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ كُلّٞ يَعۡمَلُ عَلَىٰ شَاكِلَتِهِۦ فَرَبُّكُمۡ أَعۡلَمُ بِمَنۡ هُوَ أَهۡدَىٰ سَبِيلٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលថាៈ មនុស្សគ្រប់រូបតែងតែប្រព្រឹត្តទៅតាមមាគ៌ារបស់គេដែលស្រដៀងទៅនឹងស្ថានភាពរបស់គេ ទាំងក្នុងការចង្អុលបង្ហាញនិងការវង្វេង(ពីមាគ៌ាដ៏ត្រឹមត្រូវ)។ ដូច្នេះ ម្ចាស់របស់ពួកអ្នកដឹងបំផុតចំពោះជនណាដែលទទួលបានការចង្អុលបង្ហាញទៅកាន់មាគ៌ាដ៏ត្រឹមត្រូវជាងគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلرُّوحِۖ قُلِ ٱلرُّوحُ مِنۡ أَمۡرِ رَبِّي وَمَآ أُوتِيتُم مِّنَ ٱلۡعِلۡمِ إِلَّا قَلِيلٗا
ហើយពួកគ្មានជំនឿក្នុងចំណោមពួកដែលគេផ្តល់គម្ពីរឲ្យ(ពួកយូដា និងពួកណាសរ៉នី)នឹងសួរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)អំពីធាតុពិតនៃវិញ្ញាណ។ ពេលនោះ ចូរអ្នកពោលទៅកាន់ពួកគេវិញថាៈ គ្មាននរណាម្នាក់ដឹងពីធាតុពិតនៃវិញ្ញាណក្រៅពីអល់ឡោះជាម្ចាស់នោះឡើយ ហើយពួកអ្នក និងម៉ាខ្លូកទាំងអស់មិនត្រូវបានគេផ្តល់ឲ្យនូវចំណេះដឹង(អំពីវិញ្ញាណ)នោះឡើយ លើកលែងតែបន្តិចន្តូចប៉ុណ្ណោះ បើធៀបទៅនឹងចំណេះដឹង(គ្មានដែនកំណត់)របស់អល់ឡោះជាម្ចាស់នោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَئِن شِئۡنَا لَنَذۡهَبَنَّ بِٱلَّذِيٓ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ ثُمَّ لَا تَجِدُ لَكَ بِهِۦ عَلَيۡنَا وَكِيلًا
សូមស្បថនឹងអល់ឡោះ! ប្រសិនបើយើង(អល់ឡោះ)មានចេតនាលុបបំបាត់នូវវ៉ាហ៊ីដែលយើងបានបញ្ចុះមកឲ្យអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់) ដោយការលុបបំបាត់វាចេញពីដួងចិត្ត និងពីបណ្តាគម្ពីរទាំងឡាយ(ដែលបានកត់ត្រា)នោះ យើងប្រាកដជានឹងលុបបំបាត់វាជាមិនខាន។ បន្ទាប់មក អ្នកនឹងគ្មានអ្នកណាដែលជួយអ្នក និងទទួលរ៉ាប់រងក្នុងការនាំវាត្រឡប់មកវិញនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• في الآيات دليل على شدة افتقار العبد إلى تثبيت الله إياه، وأنه ينبغي له ألا يزال مُتَمَلِّقًا لربه أن يثبته على الإيمان.
• នៅក្នុងបណ្តាវាក្យខណ្ឌទាំងនេះ គឺជាភស្តុតាងពីតម្រូវការរបស់ខ្ញុំបម្រើអល់ឡោះដែលពួកគេត្រូវការបំផុតនូវការពង្រឹងពីអល់ឡោះជាម្ចាស់ចំពោះគេ(ឲ្យស្ថិតនៅលើការពិតជានិច្ច) ហើយពិតណាស់ គប្បីលើគេត្រូវបួងសូងសុំពីម្ចាស់របស់គេជាប្រចាំឲ្យទ្រង់ជួយពង្រឹងរូបគេនៅលើភាពមានជំនឿ។
• عند ظهور الحق يَضْمَحِل الباطل، ولا يعلو الباطل إلا في الأزمنة والأمكنة التي يكسل فيها أهل الحق.
• នៅពេលដែលសេចក្តីពិតបានលេចឡើង នោះប្រការមិនពិតនឹងត្រូវបាត់បង់់ វិនាសសាបសូន្យ។ ហើយប្រការមិនពិតមិនអាចខ្ពង់ខ្ពស់បានឡើយ លើកលែងតែនៅក្នុងសម័យកាលនិងទីកន្លែងទាំងឡាយណាដែលអ្នកដែលស្ថិតនៅលើការពិតនោះ ខ្ជិលច្រអូសប៉ុណ្ណោះ។
• الشفاء الذي تضمنه القرآن عام لشفاء القلوب من الشُّبَه، والجهالة، والآراء الفاسدة، والانحراف السيئ والمقاصد السيئة.
• ការព្យាបាលដែលមាននៅក្នុងគម្ពីរគួរអាននោះ គឺជាការព្យាបាលទូទៅ ដែលសម្រាប់ព្យាបាលដួងចិត្តពីភាពមន្ទិលសង្ស័យ ភាពល្ងង់ខ្លៅ ទស្សនៈដែលមិនត្រឹមត្រូវ ការងាកចេញដែលអាក្រក់ និងគោលបំណងអាក្រក់។
• في الآيات دليل على أن المسؤول إذا سئل عن أمر ليس في مصلحة السائل فالأولى أن يعرض عن جوابه، ويدله على ما يحتاج إليه، ويرشده إلى ما ينفعه.
• នៅក្នុងបណ្តាវាក្យខណ្ឌទាំងនេះ គឺជាភស្តុតាងបង្ហាញថា ពិតណាស់នៅពេលដែលមានគេសួរសំណួរដែលគ្មានផ្តល់ផលប្រយោជន៍អ្វីដល់អ្នកសួរទេនោះ ជាការប្រសើរ គឺមិនគប្បីឆ្លើយនឹងសំណួរនោះទេ ហើយត្រូវចង្អុលបង្ហាញនិងណែនាំដល់អ្នកសួរនោះឲ្យសួរសំណួរណាដែលគេត្រូវការចំពោះវា និងសំណួរណាដែលមានប្រយោជន៍។
إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۚ إِنَّ فَضۡلَهُۥ كَانَ عَلَيۡكَ كَبِيرٗا
ប៉ុន្តែ យើងមិនបានលុបបំបាត់វានោះទេ ជាក្ដីមេត្តាករុណាពីម្ចាស់របស់អ្នក ហើយយើងបានថែរក្សាទុកវា។ ពិតប្រាកដណាស់ ការប្រោសប្រទានពីម្ចាស់របស់អ្នកចំពោះអ្នក គឺធំធេងបំផុត ខណៈដែលទ្រង់បានធ្វើឲ្យអ្នកក្លាយទៅជាអ្នកនាំសារ និងបិទបញ្ចប់ការបញ្ជូនព្យាការីទាំងឡាយនឹងអ្នក(ឲ្យអ្នកក្លាយជាព្យាការីចុងក្រោយបង្អស់) និងបានបញ្ចុះគម្ពីរគួរអានមកឲ្យអ្នក។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّئِنِ ٱجۡتَمَعَتِ ٱلۡإِنسُ وَٱلۡجِنُّ عَلَىٰٓ أَن يَأۡتُواْ بِمِثۡلِ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ لَا يَأۡتُونَ بِمِثۡلِهِۦ وَلَوۡ كَانَ بَعۡضُهُمۡ لِبَعۡضٖ ظَهِيرٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលចុះថាៈ ប្រសិនបើមនុស្សលោកទាំងអស់ រួមនិងជិន ប្រមូលផ្ដុំគ្នាដើម្បីចងក្រងគម្ពីរមួយដែលមានឃ្លោងឃ្លាចំណាប់ចុងជួន និងមានរចនាបថល្អ ឲ្យដូចទៅនឹងគម្ពីរគួរអានដែលគេបានបញ្ចុះមកឲ្យអ្នកនោះ គឺពួកគេមិនអាចចងក្រងឲ្យដូចនឹងគម្ពីរគួរអានបាននោះឡើយ បើទោះបីជាពួកគេប្រឹងប្រែងជួយគ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងណាក៏ដោយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ صَرَّفۡنَا لِلنَّاسِ فِي هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ مِن كُلِّ مَثَلٖ فَأَبَىٰٓ أَكۡثَرُ ٱلنَّاسِ إِلَّا كُفُورٗا
ហើយជាការពិតណាស់ យើងបានបញ្ជាក់ចំពោះមនុស្សលោកនៅក្នុងគម្ពីរគួរអាននេះ និងបានបែងចែកនៅក្នុងវាជាប្រភេទផ្សេងៗគ្នាអំពីរាល់ប្រការទាំងឡាយដែលគេអាចយកជាមេរៀន ដូចជា ការណែនាំ មេរៀន បទបញ្ជា ការហាមឃាត់ និងរឿងរ៉ាវអ្នកជំនាន់មុន ដោយសង្ឃឹមថាពួកគេនឹងមានជំនឿ។ ក៏ប៉ុន្តែមនុស្សលោកភាគច្រើនគ្មានអ្វីក្រៅពីការបដិសេធ និងប្រឆាំងចំពោះគម្ពីរគួរអាននេះនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ تَكُونَ لَكَ جَنَّةٞ مِّن نَّخِيلٖ وَعِنَبٖ فَتُفَجِّرَ ٱلۡأَنۡهَٰرَ خِلَٰلَهَا تَفۡجِيرًا
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ تُسۡقِطَ ٱلسَّمَآءَ كَمَا زَعَمۡتَ عَلَيۡنَا كِسَفًا أَوۡ تَأۡتِيَ بِٱللَّهِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ قَبِيلًا
ឬក៏អ្នកដាក់ទណ្ឌកម្ម(លើពួកយើង) ដោយធ្វើឲ្យមេឃធ្លាក់ជាបន្ទះៗមកលើពួកយើង(ដូចដែលអ្នកបានអះអាង) ឬក៏អ្នកនាំអល់ឡោះជាម្ចាស់ និងម៉ាឡាអ៊ីកាត់(របស់ទ្រង់)មកឲ្យពួកយើងបានឃើញផ្ទាល់នឹងភ្នែកសិន ដើម្បីឲ្យពួកគេធ្វើជាសាក្សីឲ្យអ្នកបញ្ជាក់ពីភាពត្រឹមត្រូវចំពោះអ្វីដែលអ្នកបានអះអាង។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ يَكُونَ لَكَ بَيۡتٞ مِّن زُخۡرُفٍ أَوۡ تَرۡقَىٰ فِي ٱلسَّمَآءِ وَلَن نُّؤۡمِنَ لِرُقِيِّكَ حَتَّىٰ تُنَزِّلَ عَلَيۡنَا كِتَٰبٗا نَّقۡرَؤُهُۥۗ قُلۡ سُبۡحَانَ رَبِّي هَلۡ كُنتُ إِلَّا بَشَرٗا رَّسُولٗا
ឬក៏អ្នកមានផ្ទះដែលត្រូវបានតុបតែងអំពីមាស ឬពីផ្សេងពីនេះ ឬក៏អ្នកអាចឡើងទៅលើមេឃបានសិន។ ហើយបើទោះបីជាអ្នកបានឡើងទៅលើមេឃក៏ដោយ ក៏ពួកយើងមិនមានជំនឿថា អ្នកជាអ្នកនាំសារនោះដែរ លុះត្រាតែអ្នកចុះមក(ពីលើមេឃវិញ)ដោយនាំមកនូវគម្ពីរមួយមកពីអល់ឡោះដែលគេបានចារក្នុងគម្ពីរនោះថាៈ ពិតណាស់ រូបអ្នកគឺពិតជាអ្នកនាំសាររបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ពិតមែន។ ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់ពួកគេថាៈ ម្ចាស់របស់ខ្ញុំមហាបរិសុទ្ធបំផុត! តើខ្ញុំមិនមែនជាអ្វីក្រៅពីជាមនុស្សលោកដែលត្រូវបានគេ(អល់ឡោះ)តែងតាំងជាអ្នកនាំសារម្នាក់ដូចអ្នកនាំសារដទៃទៀតទេឬ? ខ្ញុំគ្មានលទ្ធភាពនាំមកនូវអ្វីមួយឡើយ។ ដូច្នេះ តើខ្ញុំអាចនាំមកនូវអ្វីដែលពួកអ្នកស្នើសុំបានយ៉ាងដូចម្តេចទៅ?!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَمَا مَنَعَ ٱلنَّاسَ أَن يُؤۡمِنُوٓاْ إِذۡ جَآءَهُمُ ٱلۡهُدَىٰٓ إِلَّآ أَن قَالُوٓاْ أَبَعَثَ ٱللَّهُ بَشَرٗا رَّسُولٗا
ហើយគ្មានអ្វីដែលហាមឃាត់ពួកប្រឆាំងមិនឲ្យមានជំនឿចំពោះអល់ឡោះ និងអ្នកនាំសាររបស់ទ្រង់ ហើយនិងអនុវត្តតាមអ្វីដែលអ្នកនាំសារបាននាំមក ក្រៅពីការបដិសេធរបស់ពួកគេដែលថា ពិតណាស់អ្នកនាំសារគឺជាមនុស្សលោក(ដូចពួកគេដែរ)នោះឡើយ ដោយពួកគេបាននិយាយបដិសេធ(មិនទទួលស្គាល់)ថាៈ តើអល់ឡោះតែងតាំងមនុស្សលោកធ្វើជាអ្នកនាំសារមកកាន់ពួកយើង(ដែលជាមនុស្សដូចគ្នា)ឬ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّوۡ كَانَ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَلَٰٓئِكَةٞ يَمۡشُونَ مُطۡمَئِنِّينَ لَنَزَّلۡنَا عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ مَلَكٗا رَّسُولٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)តបទៅកាន់ពួកគេវិញថាៈ ប្រសិនបើនៅលើផែនដីមានបណ្ដាម៉ាឡាអ៊ីកាត់ដែលរស់នៅលើវា និងដើរដោយភាពសុខសាន្ត(នៅលើផែនដី)ដូចទៅនឹងស្ថានភាពរបស់ពួកអ្នកនោះ យើង(អល់ឡោះ)ប្រាកដជានឹងតែងតាំងអ្នកនាំសារម្នាក់ទៅកាន់ពួកគេដែលជាម៉ាឡាអ៊ីកាត់ដូចពួកគេ(ម៉ាឡាអ៊ីកាត់ដែលរស់នៅលើផែនដី)ដែរជាមិនខាន ពីព្រោះគេ(អ្នកនាំសារដែលជាម៉ាឡាអ៊ីកាត់នោះ)ជាអ្នកដែលអាចធ្វើឲ្យពួកគេ(ម៉ាឡាអ៊ីកាត់ដែលរស់នៅលើផែនដី)យល់ពីអ្វីដែលគេបានបញ្ចុះទៅចំពោះពួកគេ។ ដូច្នេះ វាមិនមែនជាហេតុផលនោះទេក្នុងការបញ្ជូនទៅកាន់ពួកគេ(ម៉ាឡាអ៊ីកាត់ដែលរស់នៅលើផែនដី)នូវអ្នកនាំសារដែលជាមនុស្សលោកនោះ។ ក៏ដូចគ្នាដែរ ស្ថានភាពរបស់ពួកអ្នក(ពួកអ្នកជាមនុស្សលោក ដូច្នេះ អ្នកនាំសារដែលគេបញ្ជូនមកកាន់ពួកអ្នក ក៏ត្រូវតែជាមនុស្សលោកដែរ)។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ كَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدَۢا بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرَۢا بَصِيرٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលថាៈ គ្រប់គ្រាន់ហើយដែលអល់ឡោះគឺជាសាក្សីរវាងខ្ញុំនិងពួកអ្នកដែលថា ពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំគឺជាអ្នកនាំសារដែលគេបញ្ជូនមកកាន់ពួកអ្នក។ ហើយពិតប្រាកដណាស់ ខ្ញុំបានផ្សព្វផ្សាយដល់ពួកអ្នកនូវអ្វីដែលគេបានផ្ដល់វាមកឲ្យខ្ញុំទៅចំពោះពួកអ្នក។ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់ដឹងជ្រួតជ្រាបបំផុតពីស្ថានភាពនៃខ្ញុំបម្រើរបស់ទ្រង់ ដោយគ្មានអ្វីមួយអំពីវាអាចលាក់បាំងពីទ្រង់បានឡើយ ហើយទ្រង់មហាឃើញបំផុតនូវរាល់ប្រការអាថ៌កំបាំងដែលលាក់ទុកនៅក្នុងចិត្តរបស់ពួកគេ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• بيَّن الله للناس في القرآن من كل ما يُعْتَبر به من المواعظ والعبر والأوامر والنواهي والقصص؛ رجاء أن يؤمنوا.
• អល់ឡោះបានបញ្ជាក់ចំពោះមនុស្សលោកនៅក្នុងគម្ពីរគួរអាននូវរាល់អ្វីៗដែលគេអាចយកវាធ្វើជាមេរៀនបានដូចជា ការណែនាំ មេរៀន បទបញ្ជា ការហាមឃាត់ និងរឿងរ៉ាវអ្នកជំនាន់មុន សង្ឃឹមថាពួកគេនឹងមានជំនឿ។
• القرآن كلام الله وآية النبي الخالدة، ولن يقدر أحد على المجيء بمثله.
• គម្ពីរគួរអានគឺជាបន្ទូលរបស់អល់ឡោះ និងជាសញ្ញាភស្តុតាងដ៏អមតៈរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ហើយគ្មាននរណាម្នាក់អាចធ្វើការចងក្រងនូវគម្ពីរមួយឲ្យដូចនឹងគម្ពីរគួរអានបានឡើយ។
وَمَن يَهۡدِ ٱللَّهُ فَهُوَ ٱلۡمُهۡتَدِۖ وَمَن يُضۡلِلۡ فَلَن تَجِدَ لَهُمۡ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِهِۦۖ وَنَحۡشُرُهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عَلَىٰ وُجُوهِهِمۡ عُمۡيٗا وَبُكۡمٗا وَصُمّٗاۖ مَّأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ كُلَّمَا خَبَتۡ زِدۡنَٰهُمۡ سَعِيرٗا
ហើយជនណាដែលអល់ឡោះទ្រង់ចង្អុលបង្ហាញផ្លូវដល់គេនោះ ពិតប្រាកដណាស់ គេជាអ្នកដែលទទួលបានការចង្អុលបង្ហាញយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ចំណែកឯជនណាដែលអល់ឡោះទ្រង់បង្វែររូបគេអំពីវា(ការចង្អុលបង្ហាញ) និងធ្វើឲ្យគេវង្វេងនោះ ពិតណាស់ អ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)នឹងមិនឃើញអ្នកគាំពារណាដែលអាចចង្អុលបង្ហាញពួកគេទៅកាន់ការពិត ការពារពួកគេអំពីគ្រោះថ្នាក់ និងនាំមកនូវផលប្រយោជន៍ដល់ពួកគេនោះឡើយ។ ហើយយើងនឹងប្រមូលផ្ដុំពួកគេនៅថ្ងៃបរលោក ដោយពួកគេត្រូវបានគេអូសផ្កាប់មុខ ដែលពួកគេមិនអាចមើលឃើញ មិនអាចនិយាយចេញ ហើយក៏មិនអាចស្ដាប់ឮនោះដែរ។ ទីកន្លែងរបស់ពួកគេដែលពួកគេនឹងទៅស្នាក់នៅនោះ គឺនរកជើហាន់ណាំ។ រាល់ពេលដែលរងើកភ្លើងរបស់វាជិតរលត់ យើងបានបន្ថែមអណ្ដាតភ្លើងឲ្យឆាបឆេះលើពូកគេថែមទៀត។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُم بِأَنَّهُمۡ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَقَالُوٓاْ أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا وَرُفَٰتًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ خَلۡقٗا جَدِيدًا
ទណ្ឌកម្មដែលពួកគេទទួលរងនោះ គឺជាការតបស្នងសម្រាប់ពួកគេ ដោយសារតែការប្រឆាំងរបស់ពួកគេចំពោះវាក្យខណ្ឌទាំងឡាយរបស់យើងដែលបានបញ្ចុះទៅឲ្យអ្នកនាំសាររបស់យើង និងដោយសារតែសម្តីរបស់ពួកគេដែលពួកគេធ្លាប់បាននិយាយបដិសេធនឹងការពង្រស់ឲ្យរស់ឡើងវិញថាៈ នៅពេលដែលពួកយើងបានស្លាប់ ក្លាយទៅជាឆ្អឹងដែលពុកផុយ និងបានបែកជាបំណែកតូចៗអស់ទៅហើយនោះ តើពួកយើងពិតជានឹងត្រូវគេធ្វើឲ្យរស់ឡើងវិញសារជាថ្មីឬ?
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
۞ أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يَخۡلُقَ مِثۡلَهُمۡ وَجَعَلَ لَهُمۡ أَجَلٗا لَّا رَيۡبَ فِيهِ فَأَبَى ٱلظَّٰلِمُونَ إِلَّا كُفُورٗا
តើពួកដែលបដិសេធចំពោះការពង្រស់ឡើងវិញទាំងនោះមិនបានដឹងទេឬថាៈ ពិតប្រាកដណស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលជាអ្នកដែលបានបង្កើតមេឃជាច្រើនជាន់ និងជាអ្នកដែលបានបង្កើតផែនដីដែលមានភាពធំធេងបំផុតនោះ គឺជាអ្នកដែលមានសមត្ថភាពបំផុតក្នុងការបង្កើតពួកគេឲ្យដូចដើមវិញនោះ? ជាការពិតណាស់ អ្នកដែលមានសមត្ថភាពអាចបង្កើតរបស់ដែលមានភាពធំធេងបាននោះ ក៏ជាអ្នកដែលមានសមត្ថភាពអាចបង្កើតអ្វីផ្សេងពីនោះបានដែរ។ ហើយជាការពិតណាស់ អល់ឡោះបានកំណត់ពេលវេលាជាក់លាក់មួយសម្រាប់ពួកគេនៅក្នុងលោកិយ ដែលវានឹងបញ្ចប់ជីវិតរបស់ពួកគេ ហើយទ្រង់បានកំណត់ពេលវេលាមួយយ៉ាងជាក់លាក់សម្រាប់ពួកគេផងដែរដើម្បីពង្រស់ពួកគេឲ្យរស់ឡើងវិញដោយគ្មានការសង្ស័យឡើយចំពោះរឿងនោះ។ ហើយទោះបីជាមានភស្តុតាងដែលបញ្ជាក់ពីការពង្រស់ឡើងវិញយ៉ាងច្បាស់លាស់ដ៏ដោយ ក៏ពួកមុស្ហរីគីនបានបដិសេធ និងប្រឆាំងមិនទទួលស្គាល់ការពង្រស់ឡើងវិញនោះដែរ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُل لَّوۡ أَنتُمۡ تَمۡلِكُونَ خَزَآئِنَ رَحۡمَةِ رَبِّيٓ إِذٗا لَّأَمۡسَكۡتُمۡ خَشۡيَةَ ٱلۡإِنفَاقِۚ وَكَانَ ٱلۡإِنسَٰنُ قَتُورٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់ពួកមុស្ហរីគីនទាំងនោះថាៈ ប្រសិនបើពួកអ្នកជាអ្នកគ្រប់គ្រងឃ្លាំងនៃក្តីមេត្តាករុណាម្ចាស់របស់ខ្ញុំដែលមិនចេះអស់និងមិនចេះសាបសូន្យមែននោះ ពួកអ្នកនឹងមិនបរិច្ចាគវានោះឡើយ ព្រោះតែពួកអ្នកខ្លាចបាត់បង់ដែលជាហេតុធ្វើពួកអ្នកក្លាយជាអ្នកក្រ។ ហើយធម្មជាតិរបស់មនុស្សលោក គឺមានភាពកំណាញ់បំផុត លើកលែងតែអ្នកដែលមានជំនឿប៉ុណ្ណោះ ពីព្រោះគេបរិច្ចាគវាដោយសង្ឃឹមនូវផលតបស្នងពីអល់ឡោះ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ تِسۡعَ ءَايَٰتِۭ بَيِّنَٰتٖۖ فَسۡـَٔلۡ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِذۡ جَآءَهُمۡ فَقَالَ لَهُۥ فِرۡعَوۡنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يَٰمُوسَىٰ مَسۡحُورٗا
ហើយជាការពិតណស់ យើងបានប្រទានឲ្យព្យាការីមូសានូវសញ្ញាភស្តុតាងយ៉ាងច្បាស់លាស់ចំនួនប្រាំបួន ជាសាក្សីសម្រាប់គេ ដែលមានដូចជាៈ ដំបង ដៃ គ្រោះរាំងស្ងួតជាច្រើនឆ្នាំ កាត់បន្ថយភោគផលជាច្រើន ទឹកជំនន់ សត្វកណ្ដូប សត្វចៃ សត្វកង្កែប និងឈាម។ ដូច្នេះ ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)សួរពួកយូដាចុះ នៅពេលដែលព្យាការីមូសាបានមកជួបនឹងជីដូនជីតារបស់ពួកគេដោយនាំមកជាមួយនូវសញ្ញាភស្តុតាងទាំងនោះ ពេលនោះ ហ្វៀរអោនបាននិយាយទៅកាន់គាត់(ព្យាការីមូសា)ថាៈ ពិតប្រាកណាស់ ខ្ញុំយល់ថារូបអ្នក(ឱមូសា)ជាបុរសម្នាក់ដែលត្រូវមន្តអាគម ដោយសារតែអ្នកបាននាំមកនូវរឿងរ៉ាវដែលចម្លែកៗជាច្រើន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالَ لَقَدۡ عَلِمۡتَ مَآ أَنزَلَ هَٰٓؤُلَآءِ إِلَّا رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ بَصَآئِرَ وَإِنِّي لَأَظُنُّكَ يَٰفِرۡعَوۡنُ مَثۡبُورٗا
ព្យាការីមូសាក៏បានតបទៅកាន់គេ(ហ្វៀរអោន)វិញថាៈ ជាការពិតណាស់ រូបអ្នក(ឱហ្វៀរអោន)ពិតជាបានដឹងច្បាស់ថា គ្មាននរណាម្នាក់ដែលអាចបញ្ចុះនូវសញ្ញាភស្តុតាងទាំងនេះក្រៅពីអល់ឡោះដែលជាម្ចាស់នៃមេឃជាច្រើនជាន់និងផែនដីនោះឡើយ។ ទ្រង់បានបញ្ចុះសញ្ញាភស្តុតាងទាំងនេះដើម្បីជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីសមត្ថភាពរបស់ទ្រង់ និងបញ្ជាក់ពីសច្ចភាពនៃអ្នកនាំសាររបស់ទ្រង់។ ក៏ប៉ុន្តែអ្នកបែរជាបដិសេធទៅវិញ។ ហើយពិតប្រាកដណាស់ខ្ញុំដឹងច្បាស់ថា ពិតណាស់អ្នក(ឱហ្វៀរអោន) គឺជាអ្នកដែលត្រូវវិនាសអន្តរាយ និងខាតបង់។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَرَادَ أَن يَسۡتَفِزَّهُم مِّنَ ٱلۡأَرۡضِ فَأَغۡرَقۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ جَمِيعٗا
ពេលនោះ ហ្វៀរអោនមានបំណងចង់ធ្វើទារុណកម្មព្យាការីមូសា និងក្រុមរបស់គាត់ តាមរយៈការបណ្ដេញពួកគេចេញពីទឹកដីអេហ្ស៊ីប តែយើង(អល់ឡោះ)បានធ្វើឲ្យគេ(ហ្វៀរអោន) និងអ្នកដែលនៅជាមួយគេក្នុងចំណោមកងទ័ពរបស់គេទាំងអស់វិនាសអន្តរាយដោយការលិចលង់(នៅក្នុងសមុទ្រ)។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُلۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِۦ لِبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ ٱسۡكُنُواْ ٱلۡأَرۡضَ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ ٱلۡأٓخِرَةِ جِئۡنَا بِكُمۡ لَفِيفٗا
ហើយបន្ទាប់ពីយើងបានធ្វើឲ្យហ្វៀរអោននិងកងទ័ពរបស់គេវិនាសអន្តរាយរួចមក យើងក៏បានមានបន្ទូលទៅកាន់អម្បូរអ៊ីស្រាអែលថាៈ ចូរពួកអ្នករស់នៅលើទឹកដីស្ហាមនោះចុះ! ពិតប្រាកដណាស់ នៅពេលដែលថ្ងៃបរលោកកើតឡើងនោះ យើងនឹងនាំពួកអ្នកទាំងអស់គ្នាទៅកាន់កន្លែងប្រមូលផ្តុំដើម្បីជំនុំជម្រះជាមិនខាន។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• الله تعالى هو المنفرد بالهداية والإضلال، فمن يهده فهو المهتدي على الحقيقة، ومن يضلله ويخذله فلا هادي له.
• អល់ឡោះជាម្ចាស់តែមួយគត់ដែលជាអ្នកផ្ដល់នូវការចង្អុលបង្ហាញ និងជាអ្នកធ្វើឲ្យវង្វេង។ ដូច្នេះ ជនណាហើយដែលទ្រង់ចង្អុលបង្ហាញរូបគេនោះ គេជាអ្នកដែលទទួលបានការចង្អុលបង្ហាញយ៉ាងពិតប្រាកដ។ ហើយជនណាដែលត្រូវបានទ្រង់ធ្វើឲ្យគេវង្វេងនោះ រូបគេនឹងគ្មានអ្នកដែលចង្អុលបង្ហាញដល់រូបគេឡើយ។
• مأوى الكفار ومستقرهم ومقامهم جهنم، كلما سكنت نارها زادها الله نارًا تلتهب.
• ទីកន្លែងរស់នៅរបស់ពួកគ្មានជំនឿនោះ គឺនរកជើហាន់ណាំ។ រាល់ពេលដែលអណ្ដាតភ្លើងរបស់វាជិតរលត់នោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់នឹងបន្ថែមអណ្ដាតភ្លើងផ្សេងទៀតឲ្យឆាបឆេះកាន់តែខ្លាំង។
• وجوب الاعتصام بالله عند تهديد الطغاة والمُسْتَبدين.
وَبِٱلۡحَقِّ أَنزَلۡنَٰهُ وَبِٱلۡحَقِّ نَزَلَۗ وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا مُبَشِّرٗا وَنَذِيرٗا
តាមរយៈការពិត យើងបានបញ្ចុះគម្ពីរគួរអាននេះទៅលើព្យាការីមូហាំម៉ាត់ ហើយតាមរយៈការពិតនេះដែរ ទ្រង់បានបញ្ចុះវាមកឲ្យគេ(ព្យាការីមូហាំម៉ាត់) ដោយគ្មានការផ្លាស់ប្ដូរ និងគ្មានការកែប្រែឡើយ។ ហើយយើងមិនបានបញ្ជូនអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)មក ក្រៅពី(ដើម្បីធ្វើ)ជាអ្នកផ្ដល់ដំណឹងរីករាយដល់បណ្ដាអ្នកដែលកោតខ្លាចនូវ(ការទទួលបាន)ឋានសួគ៌ និងព្រមានបន្លាចដល់ពួកប្រឆាំង និងពួកដែលប្រព្រឹត្តល្មើសនូវឋាននរកនោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُرۡءَانٗا فَرَقۡنَٰهُ لِتَقۡرَأَهُۥ عَلَى ٱلنَّاسِ عَلَىٰ مُكۡثٖ وَنَزَّلۡنَٰهُ تَنزِيلٗا
ហើយយើងបានបញ្ចុះគម្ពីរគួរអាន(ឲ្យអ្នក) ដោយយើងបានបញ្ជាក់និង(ពន្យល់)បកស្រាយវាយ៉ាងច្បាស់ សង្ឃឹមថាអ្នកនឹងសូត្រវាឲ្យមនុស្សលោកស្ដាប់ដោយសូត្រមួយៗ និងច្បាស់ៗ ពីព្រោះគម្ពីរគួរអាននេះ ទាមទារឲ្យមានការស្វែងយល់ និងត្រិះរិះពិចារណា(ពីអត្ថន័យរបស់វា)។ ហើយយើងបានបញ្ចុះវាបន្តិចម្តងៗអាស្រ័យទៅតាមហេតុការណ៍ និងស្ថានភាព។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلۡ ءَامِنُواْ بِهِۦٓ أَوۡ لَا تُؤۡمِنُوٓاْۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ مِن قَبۡلِهِۦٓ إِذَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ يَخِرُّونَۤ لِلۡأَذۡقَانِۤ سُجَّدٗاۤ
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោល(ទៅកាន់ពួកប្រឆាំង)ថាៈ ចូរពួកអ្នកមានជំនឿលើវា(គម្ពីរគួរអាន)ចុះ ព្រោះការមានជំនឿរបស់ពួកអ្នកមិនបានបន្ថែមអ្វីដល់វាបន្តិចណាឡើយ ឬក៏មិនមានជំនឿលើវា(គម្ពីរគួរអាន) ព្រោះភាពគ្មានជំនឿរបស់ពួកអ្នកក៏មិនបានកាត់បន្ថយអ្វីបន្តិចពីវានោះដែរ។ ពិតប្រាកដណាស់ បណ្តាអ្នកដែលបានសូត្រគម្ពីរនានាដែលគេបានបញ្ចុះពីលើមេឃកាលពីមុន(មុននឹងគម្ពីរគួរអានបានបញ្ចុះ) និងបានដឹងពីវ៉ាហ៊ី និងភាពជាព្យាការី(របស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់)នោះ នៅពេលដែលមានគេសូត្រគម្ពីរគួរអានឲ្យពួកគេស្ដាប់ គឺពួកគេឱនមុខរបស់ពួកគេក្រាបស៊ូជូតចំពោះអល់ឡោះដោយការថ្លែងអំណរគុណ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَيَقُولُونَ سُبۡحَٰنَ رَبِّنَآ إِن كَانَ وَعۡدُ رَبِّنَا لَمَفۡعُولٗا
ហើយពួកគេបួងសួងនៅក្នុងការស៊ូជូតរបស់ពួកគេថាៈ ម្ចាស់របស់ពួកយើងមហាបរិសុទ្ធបំផុតចាកផុតពីការក្បត់កិច្ចសន្យា ព្រោះអ្វីដែលទ្រង់បានសន្យាអំពីការតែងតាំងព្យាការីមូហាំម៉ាត់នោះ គឺបានកើតឡើងពិតមែន។ ពិតប្រាកដណាស់ កិច្ចសន្យានៃម្ចាស់របស់ពួកយើងចំពោះរឿងទាំងនោះ និងរឿងផ្សេងៗទៀតនោះ ពិតជានឹងកើតឡើងយ៉ាងពិតប្រាកដដោយចៀសមិនផុតឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلِ ٱدۡعُواْ ٱللَّهَ أَوِ ٱدۡعُواْ ٱلرَّحۡمَٰنَۖ أَيّٗا مَّا تَدۡعُواْ فَلَهُ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَلَا تَجۡهَرۡ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتۡ بِهَا وَٱبۡتَغِ بَيۡنَ ذَٰلِكَ سَبِيلٗا
ចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលទៅកាន់ពួកដែលបានប្រឆាំងនឹងអ្នកចំពោះការដែលអ្នកបួងសួងសុំដោយពោលថា “ឱអល់ឡោះជាម្ចាស់! ឱម្ចាស់មហាសប្បុរស!” នោះថាៈ អល់ឡោះ និងអាល់រ៉ោះម៉ាន(ម្ចាស់មហាសប្បុរស) នាមទាំងពីរនេះ គឺជានាមរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់។ ដូច្នេះ ចូរអ្នកបួងសួងសុំពីទ្រង់តាមរយៈនាមមួយណាក៏បានក្នុងចំណោមនាមទាំងពីរ ឬនាមមួយណាក៏បានក្នុងចំណោមបណ្ដានាមទាំងឡាយរបស់ទ្រង់ ពីព្រោះអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់មាននាមដ៏ល្អប្រពៃជាច្រើន ហើយនាមទាំងពីរនេះ (អល់ឡោះ និង អាល់រ៉ោះម៉ាន) គឺស្ថិតក្នុងចំណោមបណ្តានាមទាំងនោះ។ ហើយចូរអ្នកកុំបញ្ចេញសម្លេងឮខ្លាំងពេកនៅពេលអ្នកសូត្រ(គម្ពីរគួរអាន)នៅក្នុងការប្រតិបត្តិសឡាតរបស់អ្នក ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យពួកមុស្ហរីគីនស្ដាប់ឮអ្នក(សូត្រវា) ហើយក៏មិនត្រូវបញ្ចេញសម្លេងតិចពេកដែរ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកដែលមានជំនឿស្ដាប់មិនឮ។ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវជ្រើសរើសយកផ្លូវកណ្ដាល(មិនសូត្រលឺតិចពេក និងមិនសូត្រលឺខ្លាំងពេក) ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي لَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلِيّٞ مِّنَ ٱلذُّلِّۖ وَكَبِّرۡهُ تَكۡبِيرَۢا
ហើយចូរអ្នក(ឱអ្នកនាំសារមូហាំម៉ាត់)ពោលថាៈ រាល់ការសរសើរទាំងឡាយ គឺសម្រាប់អល់ឡោះដែលជាអ្នកសាកសមនឹងទទួលការកោតសរសើរទាំងឡាយ ដែលទ្រង់ជ្រះស្អាតបរិសុទ្ធអំពីការមានបុត្រ ហើយទ្រង់ជ្រះស្អាតបរិសុទ្ធអំពីការមានដៃគូ ដោយទ្រង់គ្មានដៃគូរួមជាមួយទ្រង់នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ទ្រង់ឡើយ ហើយទ្រង់ក៏មិនទទួលរងនូវភាពអាប់ឱន និងអាម៉ាស់នោះដែរ ពីព្រោះទ្រង់មិនត្រូវអ្នកជួយ និងអ្នកធ្វើឲ្យទ្រង់ខ្លាំងក្លាឡើយ។ ហើយចូរអ្នកលើកតម្កើងទ្រង់ឲ្យបានថ្កុំថ្កើងបំផុត ដោយអ្នកមិនត្រូវចោទថាទ្រង់មានបុត្រ ឬទ្រង់មានដៃគូនៅក្នុងការគ្រប់គ្រង ឬត្រូវការអ្នកជួយទ្រង់នោះឡើយ។
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أنزل الله القرآن متضمنًا الحق والعدل والشريعة والحكم الأمثل .
• អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានបញ្ចុះគម្ពីរគួរអានដែលពោរពេញទៅដោយសេចក្តីពិត ភាពយុត្តិធម៌ ច្បាប់បញ្ញត្តិ និងឧទាហរណ៍ជាច្រើន។
• جواز البكاء في الصلاة من خوف الله تعالى.
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߛߎߘߐߛߣߍߡߊ ߝߐߘߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫. - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߊߘߛߏߣߍ߲ ߘߟߊߡߌߘߊ ߞߊ߬ߡߙߌ߬ߦߊ߬ߞߊ߲ ߘߐ߫߸ ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߢߊߢߌߣߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫.