ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߓߏ߬ߛߟߌ߬ߟߊ ߟߎ߬ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

سۈرە نازىئات

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
التذكير بالله واليوم الآخر.
ئاللاھنى ۋە ئاخىرەت كۈنىنى ئەسلەش.

وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا
ئاللاھ تائالا كاپىرلارنىڭ جېنىنى ناھايىتى قوپاللىق بىلەن سىلكىپ ئالىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا
يەنە مۇئمىنلەرنىڭ جانلىرىنى ئاۋايلاپ، ئاستا ئالىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا
ئاسمان ۋە زېمىندىن ئاللاھنىڭ ئەمرىنى تەخىرسىز ئېلىپ چۈشىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا
ئاللاھنىڭ بۇيرۇقىنى بەجا كەلتۈرۈشكە ئالدىرايدىغان بىر قسىىم پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا
بەندىلەرنىڭ ئەمەللىرىگە مەسئۇل قىلىنغان پەرىشتىلەرگە ئوخشاش، ئاللاھنىڭ بۇيرۇقىنى ئىجرا قىلىدىغان پەرىشتىلەر بىلەنمۇ قەسەم قىلدى. ئاللاھ مۇشۇلارنىڭ ھەممىسى بىلەن بەندىلەرنى ھېساب ۋە جازا - مۇكاپات ئۈچۈن چوقۇم قايتا تىرگۈزىدىغانلىقىغا قەسەم قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ
ئۇ كۈندە تۇنجى سۈر چېلىنىشى بىلەن تەڭ زېمىن تەۋرەپ كېتىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَتۡبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ
ئارقىدىنلا ئىككىنچى قېتىم سۈر چېلىنىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلُوبٞ يَوۡمَئِذٖ وَاجِفَةٌ
ئۇ كۈندە كاپىرلار ۋە پاسىقلارنىڭ دىللىرىنى قورقۇنچ باسىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَبۡصَٰرُهَا خَٰشِعَةٞ
بۇنداق ئادەملەرنىڭ كۆزلىرىدىن بىچارىلىكنىڭ ئالامىتى چىقىپلا تۇرىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرۡدُودُونَ فِي ٱلۡحَافِرَةِ
ئۇلار: بىز ئۆلگەندىن كېيىن قايتا ھاياتلىققا قايتامدۇق؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا نَّخِرَةٗ
بىز چىرىپ، كېرەكسىز سۆڭەككە ئايلىنىپ كەتكەندىن كېيىن يەنە قايتامدۇق؟ دېيىشەتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قَالُواْ تِلۡكَ إِذٗا كَرَّةٌ خَاسِرَةٞ
ئۇلار: ناۋادا بىز قايتىپ قالساق، ئۇ تولىمۇ زىيانلىق، ساھىبى ئالدانغان بىر قايتىش بولىدۇ، دېيىشەتتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ
قايتا تىرگۈزۈش ئىشى ئىنتايىن قولاي بولۇپ، ئۇ پەقەت سۈر چېلىشقا مەسئۇل قىلىنغان پەرىشتە تەرەپتىن كېلىدىغان بىرلا ئاۋازدۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ
بۇ چاغدا يەر يۈزىدىكى پۈتكۈل جانلىقلار زېمىننىڭ قاتلاملىرىدىكى ئۆلۈك ھالىتىدىن كېيىن تىرىكلەرگە ئايلىنىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ
ئەي پەيغەمبەر! ساڭا مۇسانىڭ پەرۋەردىگارى ھەمدە دۈشمىنى پىرئەۋن بىلەن بولغان ۋەقەلىكىنىڭ خەۋىرى كەلدىمۇ؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِذۡ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوًى
ئۆز ۋاقىتدا پەرۋەردىگارى ئۇنىڭغا تۇۋا ناملىق پاك بىر ۋادىدا نىدا قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• التقوى سبب دخول الجنة.
تەقۋادارلىق جەننەتكە كىرىشكە سەۋەب بولىدۇ.

• تذكر أهوال القيامة دافع للعمل الصالح.
قىيامەتنىڭ قورقۇنچلىرىنى ئەسلەش ياخشى ئەمەلگە تۈرتكە بولىدۇ.

• قبض روح الكافر بشدّة وعنف، وقبض روح المؤمن برفق ولين.
كاپىرنىڭ جېنى ناھايىتى قوپاللىق بىلەن سىلكىپ ئېلىنىدۇ، مۇئمىننىڭ جېنى ئاستا، سىلىق ئېلىنىدۇ.

ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
ئاللاھ تائالا مۇساغا ئېيتتى: پىرئەۋننىڭ قېشىغا بارغىن، ئۇ زۇلۇم ۋە كۆرەڭلەشتە ھەددىدىن تولىمۇ ئاشتى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَقُلۡ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ
ئۇنىڭغا: - ئەي پىرئەۋن!- كۇپرى ۋە گۇناھلاردىن پاك بولۇشنى خالامسەن؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَهۡدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخۡشَىٰ
سېنى ياراتقان ۋە پەرۋىش قىلغان پەرۋەردىگارىڭنى تونۇشقا يېتەكلەيمەن، (ئۇنى تونۇساڭ پەرۋەردىگارىڭدىن) قورقىسەن، ئاندىن ئۇنى رازى قىلىدىغان ئەمەللەرنى قىلىسەن، ئۇنى غەزەبلەندۈرىدىغان ئىشلاردىن ساقلىنىسەن، دېگىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓيَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰ
مۇسا ئۆزىنىڭ پەرۋەردىگارىنىڭ ئەلچىسى ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىدىغان چوڭ مۆجىزىنى كۆرسەتتى، ئۇ بولسا قول ۋە ھاسا ئىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ
پىرئەۋننىڭ بۇنىڭغا تۇتقان پوزىتسىيەسى پەقەت بۇ مۆجىزىنى ئىنكار قىلىش ھەمدە مۇسا ئەلەيھىسسالامنىڭ بۇيرۇغانلىرىغا ئاسىيلىق قىلىش بولدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُمَّ أَدۡبَرَ يَسۡعَىٰ
ئاندىن مۇسا ئەلەيھىسسالام ئېلىپ كەلگەن توغرا دىنغا ئىمان ئېيتىشتىن باش تارتتى، ئاللاھقا ئاسىيلىق قىلىش ۋە ھەقكە قارشى تۇرۇشتا بوشاشمىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَحَشَرَ فَنَادَىٰ
پىرئەۋن مۇسا ئەلەيھىسسالامغا غالىب كېلىش ئۈچۈن ئۆزىنىڭ ئەگەشكۈچىلىرى ۋە قەۋمىنى توپلىدى ۋە مۇنداق دېدى:
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ
مەن سىلەرنىڭ بۈيۈك پەرۋەردىگارىڭلار بولىمەن، شۇڭا سىلەر مەندىن باشقا بىرىگە ئىتائەت قىلساڭلار بولمايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ
ئاللاھ ئۇنى دۇنيادا دېڭىزغا غەرق قىلىۋېتىش ئارقىلىق، ئاخىرەتتە بولسا ئەڭ قاتتىق ئازابقا دۇچار قىلىش ئارقىلىق جازالىدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰٓ
شەكسىزكى بىز پىرئەۋنگە بۇ دۇنيا ۋە ئاخىرەتتە بەرگەن جازايىمىزدا ئاللاھتىن قورقىدىغان كىشى ئۈچۈن ئەلۋەتتە پەند - نەسىھەت بار. دېمەك بۇنداق ئادەم پەند - نەسىھەتلەرنى قوبۇل قىلىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا
ئەي ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلغۇچىلار! ئاللاھقا سىلەرنى يوقتىن بار قىلىش قىيىنمۇ ياكى ئاسماننى بەرپا قىلىشمۇ؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَفَعَ سَمۡكَهَا فَسَوَّىٰهَا
ئاللاھ ئاسماننىڭ ئالامىتىنى ئۇنىڭ تولىمۇ يۈكسەكلىكىدە قىلدى. ئاندىن ئۇنى چەك كەتمىگەن، يېرىلىپ كەتمىگەن، ئەيىبسىز ھالەتتە تەكشى قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَغۡطَشَ لَيۡلَهَا وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا
ئاسماننىڭ قۇياشى پاتقاندا ئۇنىڭ كېچىسىنى قاراڭغۇ قىلدى، ئەتىگىنى پارلىغان ۋاقىتتا ئۇنىڭ نۇرىنى ئاشكارا قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ
ئاللاھ ئاسماننى يارىتىپ بولغاندىن كېيىن زېمىننى يايدى ھەمدە ئۇنىڭدا تۈرلۈك مەنپەئەتلەرنى ئورۇنلاشتۇردى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا
ئۇنىڭدىن سۈيى ئېقىپ تۇرىدىغان بۇلاقلارنى چىقاردى، چارىپايلار يايلايدىغان ئوت - چۆپلەرنى ئۆستۈردى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا
تاغلارنى زېمىن ئۈستىدە مۇستەھكەم قىلدى.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ
ئەي ئىنسانلار! ئاشۇنىڭ ھەممىسى سىلەرنىڭ ۋە چارىپايلىرىڭلارنىڭ مەنپەئەتى ئۈچۈندۇر. مۇشۇلارنى ياراتقان زات ئۇلاردىن يېڭىدىن يارىتىشتىن ئاجىز كەلمەيدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡكُبۡرَىٰ
ئىككىنچى قېتىم سۈر چېلىنغان چاغدا ھەممە نەرسىنى قورقۇنچ قاپلايدۇ ۋە قىيامەت مەيدانغا كېلىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ
قىيامەت بولغاندا ئىنسان ئىلگىرى قىلغان پۈتۈن ياخشىلىق ۋە يامانلىقلىرىنى ئېسىگە ئالىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ
جەھەننەم كەلتۈرۈلۈپ، كۆزى كۆرىدىغان ئادەملەرگە ئوپئوچۇق كۆرۈنىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَأَمَّا مَن طَغَىٰ
ئازغۇنلۇقتا چەكتىن ئاشقان،
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَءَاثَرَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا
ئۆتكۈنچى دۇنيا ھاياتىنى مەڭگۈلۈك ئاخىرەت ھاياتىدىن ئارتۇق كۆرگەن ئادەمگە كەلسەك،
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِنَّ ٱلۡجَحِيمَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ
ئۇنىڭ جايى جەھەننەم بولىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ
پەرۋەردىگارىنىڭ ئالدىدا تۇرۇشتىن قورققان، نەپسىنى ئاللاھ ھارام قىلغان نەرسىگە بېرىلىشتىن تىزگىنلىگەن ئادەمنىڭ بارار جايى جەننەت بولىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ
پەرۋەردىگارىنىڭ ئالدىدا تۇرۇشتىن قورققان، نەپسىنى ئاللاھ ھارام قىلغان نەرسىگە بېرىلىشتىن تىزگىنلىگەن ئادەمنىڭ بارار جايى جەننەت بولىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَا
ئەي پەيغەمبەر! قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلغان بۇ كاززاپلار سەندىن: قىيامەت قاچان بولىدۇ؟ دەپ سورىشىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِيمَ أَنتَ مِن ذِكۡرَىٰهَآ
سېنىڭ ئۇنى دەپ بېرىدىغان ئىلمىڭ يوق، چۈنكى بۇ سېنىڭ ئىشىڭ ئەمەس. سېنىڭ ئىشىڭ پەقەتلا شۇ كۈن ئۈچۈن تەييارلىق قىلىشتۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ
قىيامەتنىڭ ئىلمى يالغۇز پەرۋەردىگارىڭغا ئائىتتۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا
سەن پەقەت قىيامەتتىن قورقىدىغانلارنى ئاگاھلاندۇرغۇچىسەن، چۈنكى قورقىدىغان ئادەم سېنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشۇڭدىن پايدىلىنالايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَهَا لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِيَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا
ئۇلار قىيامەتنى كۆرگەن كۈندە گويا ئۆزلىرىنى دۇنيا ھاياتلىرىدا پەقەت بىر كەچقۇرۇن ياكى بىر ئەتىگەن تۇرغاندەكلا ئويلايدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• وجوب الرفق عند خطاب المدعوّ.
دەۋەت قىلىنغۇچىغا سۆز قىلغان چاغدا سىلىق - سىپايە بولۇش ۋاجىبتۇر.

• الخوف من الله وكفّ النفس عن الهوى من أسباب دخول الجنة.
ئاللاھتىن قورقۇش، نەپسىنى ھاۋايى - ھەۋەستىن تىزگىنلەش جەننەتكە كىرىشنىڭ سەۋەبلىرىدىندۇر.

• علم الساعة من الغيب الذي لا يعلمه إلا الله.
قىيامەتنىڭ ئىلمى غەيىبنىڭ جۈملىسىدىن بولۇپ، ئۇنى پەقەت ئاللاھلا بىلىدۇ.

• بيان الله لتفاصيل خلق السماء والأرض.
ئاللاھ ئاسمان - زېمىننىڭ يارىتىلىش تەپسىلاتىنى بايان قىلدى.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߓߏ߬ߛߟߌ߬ߟߊ ߟߎ߬ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲