وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان


وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی النازعات   ئایه‌تی:

سۈرە نازىئات

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
التذكير بالله واليوم الآخر.
ئاللاھنى ۋە ئاخىرەت كۈنىنى ئەسلەش.

وَٱلنَّٰزِعَٰتِ غَرۡقٗا
ئاللاھ تائالا كاپىرلارنىڭ جېنىنى ناھايىتى قوپاللىق بىلەن سىلكىپ ئالىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلنَّٰشِطَٰتِ نَشۡطٗا
يەنە مۇئمىنلەرنىڭ جانلىرىنى ئاۋايلاپ، ئاستا ئالىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلسَّٰبِحَٰتِ سَبۡحٗا
ئاسمان ۋە زېمىندىن ئاللاھنىڭ ئەمرىنى تەخىرسىز ئېلىپ چۈشىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱلسَّٰبِقَٰتِ سَبۡقٗا
ئاللاھنىڭ بۇيرۇقىنى بەجا كەلتۈرۈشكە ئالدىرايدىغان بىر قسىىم پەرىشتىلەر بىلەن قەسەم قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَٱلۡمُدَبِّرَٰتِ أَمۡرٗا
بەندىلەرنىڭ ئەمەللىرىگە مەسئۇل قىلىنغان پەرىشتىلەرگە ئوخشاش، ئاللاھنىڭ بۇيرۇقىنى ئىجرا قىلىدىغان پەرىشتىلەر بىلەنمۇ قەسەم قىلدى. ئاللاھ مۇشۇلارنىڭ ھەممىسى بىلەن بەندىلەرنى ھېساب ۋە جازا - مۇكاپات ئۈچۈن چوقۇم قايتا تىرگۈزىدىغانلىقىغا قەسەم قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلرَّاجِفَةُ
ئۇ كۈندە تۇنجى سۈر چېلىنىشى بىلەن تەڭ زېمىن تەۋرەپ كېتىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَتۡبَعُهَا ٱلرَّادِفَةُ
ئارقىدىنلا ئىككىنچى قېتىم سۈر چېلىنىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُلُوبٞ يَوۡمَئِذٖ وَاجِفَةٌ
ئۇ كۈندە كاپىرلار ۋە پاسىقلارنىڭ دىللىرىنى قورقۇنچ باسىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَبۡصَٰرُهَا خَٰشِعَةٞ
بۇنداق ئادەملەرنىڭ كۆزلىرىدىن بىچارىلىكنىڭ ئالامىتى چىقىپلا تۇرىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَقُولُونَ أَءِنَّا لَمَرۡدُودُونَ فِي ٱلۡحَافِرَةِ
ئۇلار: بىز ئۆلگەندىن كېيىن قايتا ھاياتلىققا قايتامدۇق؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَءِذَا كُنَّا عِظَٰمٗا نَّخِرَةٗ
بىز چىرىپ، كېرەكسىز سۆڭەككە ئايلىنىپ كەتكەندىن كېيىن يەنە قايتامدۇق؟ دېيىشەتتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قَالُواْ تِلۡكَ إِذٗا كَرَّةٌ خَاسِرَةٞ
ئۇلار: ناۋادا بىز قايتىپ قالساق، ئۇ تولىمۇ زىيانلىق، ساھىبى ئالدانغان بىر قايتىش بولىدۇ، دېيىشەتتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ
قايتا تىرگۈزۈش ئىشى ئىنتايىن قولاي بولۇپ، ئۇ پەقەت سۈر چېلىشقا مەسئۇل قىلىنغان پەرىشتە تەرەپتىن كېلىدىغان بىرلا ئاۋازدۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِذَا هُم بِٱلسَّاهِرَةِ
بۇ چاغدا يەر يۈزىدىكى پۈتكۈل جانلىقلار زېمىننىڭ قاتلاملىرىدىكى ئۆلۈك ھالىتىدىن كېيىن تىرىكلەرگە ئايلىنىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ مُوسَىٰٓ
ئەي پەيغەمبەر! ساڭا مۇسانىڭ پەرۋەردىگارى ھەمدە دۈشمىنى پىرئەۋن بىلەن بولغان ۋەقەلىكىنىڭ خەۋىرى كەلدىمۇ؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِذۡ نَادَىٰهُ رَبُّهُۥ بِٱلۡوَادِ ٱلۡمُقَدَّسِ طُوًى
ئۆز ۋاقىتدا پەرۋەردىگارى ئۇنىڭغا تۇۋا ناملىق پاك بىر ۋادىدا نىدا قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• التقوى سبب دخول الجنة.
تەقۋادارلىق جەننەتكە كىرىشكە سەۋەب بولىدۇ.

• تذكر أهوال القيامة دافع للعمل الصالح.
قىيامەتنىڭ قورقۇنچلىرىنى ئەسلەش ياخشى ئەمەلگە تۈرتكە بولىدۇ.

• قبض روح الكافر بشدّة وعنف، وقبض روح المؤمن برفق ولين.
كاپىرنىڭ جېنى ناھايىتى قوپاللىق بىلەن سىلكىپ ئېلىنىدۇ، مۇئمىننىڭ جېنى ئاستا، سىلىق ئېلىنىدۇ.

ٱذۡهَبۡ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ إِنَّهُۥ طَغَىٰ
ئاللاھ تائالا مۇساغا ئېيتتى: پىرئەۋننىڭ قېشىغا بارغىن، ئۇ زۇلۇم ۋە كۆرەڭلەشتە ھەددىدىن تولىمۇ ئاشتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَقُلۡ هَل لَّكَ إِلَىٰٓ أَن تَزَكَّىٰ
ئۇنىڭغا: - ئەي پىرئەۋن!- كۇپرى ۋە گۇناھلاردىن پاك بولۇشنى خالامسەن؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَهۡدِيَكَ إِلَىٰ رَبِّكَ فَتَخۡشَىٰ
سېنى ياراتقان ۋە پەرۋىش قىلغان پەرۋەردىگارىڭنى تونۇشقا يېتەكلەيمەن، (ئۇنى تونۇساڭ پەرۋەردىگارىڭدىن) قورقىسەن، ئاندىن ئۇنى رازى قىلىدىغان ئەمەللەرنى قىلىسەن، ئۇنى غەزەبلەندۈرىدىغان ئىشلاردىن ساقلىنىسەن، دېگىن.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَرَىٰهُ ٱلۡأٓيَةَ ٱلۡكُبۡرَىٰ
مۇسا ئۆزىنىڭ پەرۋەردىگارىنىڭ ئەلچىسى ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىدىغان چوڭ مۆجىزىنى كۆرسەتتى، ئۇ بولسا قول ۋە ھاسا ئىدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَكَذَّبَ وَعَصَىٰ
پىرئەۋننىڭ بۇنىڭغا تۇتقان پوزىتسىيەسى پەقەت بۇ مۆجىزىنى ئىنكار قىلىش ھەمدە مۇسا ئەلەيھىسسالامنىڭ بۇيرۇغانلىرىغا ئاسىيلىق قىلىش بولدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ أَدۡبَرَ يَسۡعَىٰ
ئاندىن مۇسا ئەلەيھىسسالام ئېلىپ كەلگەن توغرا دىنغا ئىمان ئېيتىشتىن باش تارتتى، ئاللاھقا ئاسىيلىق قىلىش ۋە ھەقكە قارشى تۇرۇشتا بوشاشمىدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَحَشَرَ فَنَادَىٰ
پىرئەۋن مۇسا ئەلەيھىسسالامغا غالىب كېلىش ئۈچۈن ئۆزىنىڭ ئەگەشكۈچىلىرى ۋە قەۋمىنى توپلىدى ۋە مۇنداق دېدى:
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَقَالَ أَنَا۠ رَبُّكُمُ ٱلۡأَعۡلَىٰ
مەن سىلەرنىڭ بۈيۈك پەرۋەردىگارىڭلار بولىمەن، شۇڭا سىلەر مەندىن باشقا بىرىگە ئىتائەت قىلساڭلار بولمايدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَخَذَهُ ٱللَّهُ نَكَالَ ٱلۡأٓخِرَةِ وَٱلۡأُولَىٰٓ
ئاللاھ ئۇنى دۇنيادا دېڭىزغا غەرق قىلىۋېتىش ئارقىلىق، ئاخىرەتتە بولسا ئەڭ قاتتىق ئازابقا دۇچار قىلىش ئارقىلىق جازالىدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّمَن يَخۡشَىٰٓ
شەكسىزكى بىز پىرئەۋنگە بۇ دۇنيا ۋە ئاخىرەتتە بەرگەن جازايىمىزدا ئاللاھتىن قورقىدىغان كىشى ئۈچۈن ئەلۋەتتە پەند - نەسىھەت بار. دېمەك بۇنداق ئادەم پەند - نەسىھەتلەرنى قوبۇل قىلىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَمِ ٱلسَّمَآءُۚ بَنَىٰهَا
ئەي ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلغۇچىلار! ئاللاھقا سىلەرنى يوقتىن بار قىلىش قىيىنمۇ ياكى ئاسماننى بەرپا قىلىشمۇ؟
تەفسیرە عەرەبیەکان:
رَفَعَ سَمۡكَهَا فَسَوَّىٰهَا
ئاللاھ ئاسماننىڭ ئالامىتىنى ئۇنىڭ تولىمۇ يۈكسەكلىكىدە قىلدى. ئاندىن ئۇنى چەك كەتمىگەن، يېرىلىپ كەتمىگەن، ئەيىبسىز ھالەتتە تەكشى قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَغۡطَشَ لَيۡلَهَا وَأَخۡرَجَ ضُحَىٰهَا
ئاسماننىڭ قۇياشى پاتقاندا ئۇنىڭ كېچىسىنى قاراڭغۇ قىلدى، ئەتىگىنى پارلىغان ۋاقىتتا ئۇنىڭ نۇرىنى ئاشكارا قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ ذَٰلِكَ دَحَىٰهَآ
ئاللاھ ئاسماننى يارىتىپ بولغاندىن كېيىن زېمىننى يايدى ھەمدە ئۇنىڭدا تۈرلۈك مەنپەئەتلەرنى ئورۇنلاشتۇردى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَخۡرَجَ مِنۡهَا مَآءَهَا وَمَرۡعَىٰهَا
ئۇنىڭدىن سۈيى ئېقىپ تۇرىدىغان بۇلاقلارنى چىقاردى، چارىپايلار يايلايدىغان ئوت - چۆپلەرنى ئۆستۈردى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلۡجِبَالَ أَرۡسَىٰهَا
تاغلارنى زېمىن ئۈستىدە مۇستەھكەم قىلدى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ
ئەي ئىنسانلار! ئاشۇنىڭ ھەممىسى سىلەرنىڭ ۋە چارىپايلىرىڭلارنىڭ مەنپەئەتى ئۈچۈندۇر. مۇشۇلارنى ياراتقان زات ئۇلاردىن يېڭىدىن يارىتىشتىن ئاجىز كەلمەيدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡكُبۡرَىٰ
ئىككىنچى قېتىم سۈر چېلىنغان چاغدا ھەممە نەرسىنى قورقۇنچ قاپلايدۇ ۋە قىيامەت مەيدانغا كېلىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَ يَتَذَكَّرُ ٱلۡإِنسَٰنُ مَا سَعَىٰ
قىيامەت بولغاندا ئىنسان ئىلگىرى قىلغان پۈتۈن ياخشىلىق ۋە يامانلىقلىرىنى ئېسىگە ئالىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِمَن يَرَىٰ
جەھەننەم كەلتۈرۈلۈپ، كۆزى كۆرىدىغان ئادەملەرگە ئوپئوچۇق كۆرۈنىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَمَّا مَن طَغَىٰ
ئازغۇنلۇقتا چەكتىن ئاشقان،
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَءَاثَرَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا
ئۆتكۈنچى دۇنيا ھاياتىنى مەڭگۈلۈك ئاخىرەت ھاياتىدىن ئارتۇق كۆرگەن ئادەمگە كەلسەك،
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِنَّ ٱلۡجَحِيمَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ
ئۇنىڭ جايى جەھەننەم بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَمَّا مَنۡ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِۦ وَنَهَى ٱلنَّفۡسَ عَنِ ٱلۡهَوَىٰ
پەرۋەردىگارىنىڭ ئالدىدا تۇرۇشتىن قورققان، نەپسىنى ئاللاھ ھارام قىلغان نەرسىگە بېرىلىشتىن تىزگىنلىگەن ئادەمنىڭ بارار جايى جەننەت بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِنَّ ٱلۡجَنَّةَ هِيَ ٱلۡمَأۡوَىٰ
پەرۋەردىگارىنىڭ ئالدىدا تۇرۇشتىن قورققان، نەپسىنى ئاللاھ ھارام قىلغان نەرسىگە بېرىلىشتىن تىزگىنلىگەن ئادەمنىڭ بارار جايى جەننەت بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَسۡـَٔلُونَكَ عَنِ ٱلسَّاعَةِ أَيَّانَ مُرۡسَىٰهَا
ئەي پەيغەمبەر! قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلغان بۇ كاززاپلار سەندىن: قىيامەت قاچان بولىدۇ؟ دەپ سورىشىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِيمَ أَنتَ مِن ذِكۡرَىٰهَآ
سېنىڭ ئۇنى دەپ بېرىدىغان ئىلمىڭ يوق، چۈنكى بۇ سېنىڭ ئىشىڭ ئەمەس. سېنىڭ ئىشىڭ پەقەتلا شۇ كۈن ئۈچۈن تەييارلىق قىلىشتۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِلَىٰ رَبِّكَ مُنتَهَىٰهَآ
قىيامەتنىڭ ئىلمى يالغۇز پەرۋەردىگارىڭغا ئائىتتۇر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّمَآ أَنتَ مُنذِرُ مَن يَخۡشَىٰهَا
سەن پەقەت قىيامەتتىن قورقىدىغانلارنى ئاگاھلاندۇرغۇچىسەن، چۈنكى قورقىدىغان ئادەم سېنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشۇڭدىن پايدىلىنالايدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَهَا لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا عَشِيَّةً أَوۡ ضُحَىٰهَا
ئۇلار قىيامەتنى كۆرگەن كۈندە گويا ئۆزلىرىنى دۇنيا ھاياتلىرىدا پەقەت بىر كەچقۇرۇن ياكى بىر ئەتىگەن تۇرغاندەكلا ئويلايدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• وجوب الرفق عند خطاب المدعوّ.
دەۋەت قىلىنغۇچىغا سۆز قىلغان چاغدا سىلىق - سىپايە بولۇش ۋاجىبتۇر.

• الخوف من الله وكفّ النفس عن الهوى من أسباب دخول الجنة.
ئاللاھتىن قورقۇش، نەپسىنى ھاۋايى - ھەۋەستىن تىزگىنلەش جەننەتكە كىرىشنىڭ سەۋەبلىرىدىندۇر.

• علم الساعة من الغيب الذي لا يعلمه إلا الله.
قىيامەتنىڭ ئىلمى غەيىبنىڭ جۈملىسىدىن بولۇپ، ئۇنى پەقەت ئاللاھلا بىلىدۇ.

• بيان الله لتفاصيل خلق السماء والأرض.
ئاللاھ ئاسمان - زېمىننىڭ يارىتىلىش تەپسىلاتىنى بايان قىلدى.

 
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی النازعات
پێڕستی سوره‌ته‌كان ژمارەی پەڕە
 
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان

الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

داخستن