ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫ ߛߏ ߝߐߘߊ - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߔߘߋߞߎ

Балад сураси

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:

بيان افتقار الإنسان وكبده وسبل نجاته.

Инсоннинг муҳтожлигини, меҳнат-машаққатда эканини ва унинг учун нажот йўлларини баён қилиш.

---

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 1

لَآ أُقۡسِمُ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

Аллоҳ таоло муқаддас шаҳар – Маккаи мукаррама номига қасам ичди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 2

وَأَنتَ حِلُّۢ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

Эй Пайғамбар, Маккада қилаётган ишларингиз – қатл қилинишга лойиқ кишиларни қатл қилишингизу асир олинишга лойиқ кишиларни асир олишингиз сиз учун ҳалолдир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 3

وَوَالِدٖ وَمَا وَلَدَ

Аллоҳ таоло башариятнинг отаси ва унинг насли, зурриётлари номига қасам ичди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 4

لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِي كَبَدٍ

Дарҳақиқат, Биз инсонни меҳнат-машаққатга яратдик. Дунёда унинг бошига тушадиган қийинчиликлар ана шу меҳнат-машаққатнинг кўринишларидир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 5

أَيَحۡسَبُ أَن لَّن يَقۡدِرَ عَلَيۡهِ أَحَدٞ

Инсон, гуноҳ қилсам ҳам менга ҳеч кимнинг кучи етмайди ва ҳеч ким мени жазолай олмайди, деб ўйлайдими? Ҳатто яратган Парвардигори ҳам-а?!

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 6

يَقُولُ أَهۡلَكۡتُ مَالٗا لُّبَدًا

Бир-бирининг устига уюлиб кетган жуда кўп мол-дунёни совурдим, дейди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 7

أَيَحۡسَبُ أَن لَّمۡ يَرَهُۥٓ أَحَدٌ

Бу мақтанчоқ, исроф қилганимни Аллоҳ кўрмаяпти, мол-дунёмни ва уни қайси йўл билан топганимни ҳисоб-китоб қилмайди, деб ўйлаяптими?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 8

أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ

Унга кўриш учун иккита кўзни бермадикми?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 9

وَلِسَانٗا وَشَفَتَيۡنِ

Гапириши учун бир тил ва икки лаб ато қилмадикми?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 10

وَهَدَيۡنَٰهُ ٱلنَّجۡدَيۡنِ

Унга яхшилик ва ёмонлик йўлини танитиб қўймадикми?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 11

فَلَا ٱقۡتَحَمَ ٱلۡعَقَبَةَ

У жаннатдан ажратиб турган довондан ошиб ўтиши керак эди. Ўтмади.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 12

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡعَقَبَةُ

Эй Пайғамбар, сиз жаннатга кириш учун кесиб ўтилиши керак бўлган довоннинг нималигини қаердан ҳам билар эдингиз?

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 13

فَكُّ رَقَبَةٍ

У бир эркак ёки аёл қулни озод қилишдир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 14

أَوۡ إِطۡعَٰمٞ فِي يَوۡمٖ ذِي مَسۡغَبَةٖ

Ёки озиқ-овқат танқис бўлган очарчилик кунида таом беришдир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 15

يَتِيمٗا ذَا مَقۡرَبَةٍ

Отасидан ажралган қариндош етим болага.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 16

أَوۡ مِسۡكِينٗا ذَا مَتۡرَبَةٖ

Ёки ҳеч нарсаси йўқ мискин фақирга.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 17

ثُمَّ كَانَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلۡمَرۡحَمَةِ

Кейин Аллоҳга иймон келтирган, тоат-ибодат, гуноҳлардан тийилиш ва мусибатлар борасида бир-бирларига сабрли бўлишни тавсия қилган ҳамда бир-бирларига Аллоҳнинг бандаларига раҳм-шафқатли бўлишни маслаҳат берган кишилар бўлса,

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 18

أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ

Ана ўшалар ўнг томон эгаларидир.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.

Қул озод қилиш, қийинчилик пайтида муҳтожларга таом бериш, Аллоҳга иймон келтириш, сабр-тоқат ва раҳм-шафқатли бўлишни тавсия қилиш – жаннатга кириш сабабларидандир.

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.

Пайғамбар алайҳиссаломга вақти келиб Макканинг ҳалол қилиб берилиши, яъни, қатл қилинишга лойиқ кишиларни қатл қилиш ва асир олинишга лойиқ кишиларни асир олиш имкони пайдо бўлиши ҳақида хушхабар берилиши пайғамбарлик далилларидан биридир.

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.

Аллоҳ таоло қулдорлик йўлларини торайтиргач, қулларни озод қилиш йўлини кенгайтирди. Қул озод қилишни қурбат - Аллоҳга яқин бўлиш ва каффорат амалларидан қилди.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 19

وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ

Биз юборган пайғамбарга нозил қилинган оятларга куфр келтирган кишилар эса чап томон эгаларидир.

ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫: 20

عَلَيۡهِمۡ نَارٞ مُّؤۡصَدَةُۢ

Қиёмат куни улар устларидан қулфланган жаҳаннам – олов ичида азобланадилар.

ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:

• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.

Нафсни поклаш ва тарбиялашнинг муҳимлиги.

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.

Жиноятга шерик бўлганларнинг бир хил жавобгарликка тортилиши.

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.

Гуноҳлар дунёвий азобларга сабаб бўлади.

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.

Ҳар кимга пешонасига битилгани осон қилиб қўйилади. Улар орасида итоаткорлари ҳам, итоатсизлари ҳам бор.