د معناګانو ژباړه سورت البلد - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

Балад сураси

د سورت د مقصدونو څخه:

بيان افتقار الإنسان وكبده وسبل نجاته.

Инсоннинг муҳтожлигини, меҳнат-машаққатда эканини ва унинг учун нажот йўлларини баён қилиш.

---

آیت: 1

لَآ أُقۡسِمُ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

Аллоҳ таоло муқаддас шаҳар – Маккаи мукаррама номига қасам ичди.

آیت: 2

وَأَنتَ حِلُّۢ بِهَٰذَا ٱلۡبَلَدِ

Эй Пайғамбар, Маккада қилаётган ишларингиз – қатл қилинишга лойиқ кишиларни қатл қилишингизу асир олинишга лойиқ кишиларни асир олишингиз сиз учун ҳалолдир.

آیت: 3

وَوَالِدٖ وَمَا وَلَدَ

Аллоҳ таоло башариятнинг отаси ва унинг насли, зурриётлари номига қасам ичди.

آیت: 4

لَقَدۡ خَلَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ فِي كَبَدٍ

Дарҳақиқат, Биз инсонни меҳнат-машаққатга яратдик. Дунёда унинг бошига тушадиган қийинчиликлар ана шу меҳнат-машаққатнинг кўринишларидир.

آیت: 5

أَيَحۡسَبُ أَن لَّن يَقۡدِرَ عَلَيۡهِ أَحَدٞ

Инсон, гуноҳ қилсам ҳам менга ҳеч кимнинг кучи етмайди ва ҳеч ким мени жазолай олмайди, деб ўйлайдими? Ҳатто яратган Парвардигори ҳам-а?!

آیت: 6

يَقُولُ أَهۡلَكۡتُ مَالٗا لُّبَدًا

Бир-бирининг устига уюлиб кетган жуда кўп мол-дунёни совурдим, дейди.

آیت: 7

أَيَحۡسَبُ أَن لَّمۡ يَرَهُۥٓ أَحَدٌ

Бу мақтанчоқ, исроф қилганимни Аллоҳ кўрмаяпти, мол-дунёмни ва уни қайси йўл билан топганимни ҳисоб-китоб қилмайди, деб ўйлаяптими?

آیت: 8

أَلَمۡ نَجۡعَل لَّهُۥ عَيۡنَيۡنِ

Унга кўриш учун иккита кўзни бермадикми?

آیت: 9

وَلِسَانٗا وَشَفَتَيۡنِ

Гапириши учун бир тил ва икки лаб ато қилмадикми?

آیت: 10

وَهَدَيۡنَٰهُ ٱلنَّجۡدَيۡنِ

Унга яхшилик ва ёмонлик йўлини танитиб қўймадикми?

آیت: 11

فَلَا ٱقۡتَحَمَ ٱلۡعَقَبَةَ

У жаннатдан ажратиб турган довондан ошиб ўтиши керак эди. Ўтмади.

آیت: 12

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡعَقَبَةُ

Эй Пайғамбар, сиз жаннатга кириш учун кесиб ўтилиши керак бўлган довоннинг нималигини қаердан ҳам билар эдингиз?

آیت: 13

فَكُّ رَقَبَةٍ

У бир эркак ёки аёл қулни озод қилишдир.

آیت: 14

أَوۡ إِطۡعَٰمٞ فِي يَوۡمٖ ذِي مَسۡغَبَةٖ

Ёки озиқ-овқат танқис бўлган очарчилик кунида таом беришдир.

آیت: 15

يَتِيمٗا ذَا مَقۡرَبَةٍ

Отасидан ажралган қариндош етим болага.

آیت: 16

أَوۡ مِسۡكِينٗا ذَا مَتۡرَبَةٖ

Ёки ҳеч нарсаси йўқ мискин фақирга.

آیت: 17

ثُمَّ كَانَ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلصَّبۡرِ وَتَوَاصَوۡاْ بِٱلۡمَرۡحَمَةِ

Кейин Аллоҳга иймон келтирган, тоат-ибодат, гуноҳлардан тийилиш ва мусибатлар борасида бир-бирларига сабрли бўлишни тавсия қилган ҳамда бир-бирларига Аллоҳнинг бандаларига раҳм-шафқатли бўлишни маслаҳат берган кишилар бўлса,

آیت: 18

أُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَيۡمَنَةِ

Ана ўшалар ўнг томон эгаларидир.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• عتق الرقاب، وإطعام المحتاجين في وقت الشدة، والإيمان بالله، والتواصي بالصبر والرحمة: من أسباب دخول الجنة.

Қул озод қилиш, қийинчилик пайтида муҳтожларга таом бериш, Аллоҳга иймон келтириш, сабр-тоқат ва раҳм-шафқатли бўлишни тавсия қилиш – жаннатга кириш сабабларидандир.

• من دلائل النبوة إخباره أن مكة ستكون حلالًا له ساعة من نهار.

Пайғамбар алайҳиссаломга вақти келиб Макканинг ҳалол қилиб берилиши, яъни, қатл қилинишга лойиқ кишиларни қатл қилиш ва асир олинишга лойиқ кишиларни асир олиш имкони пайдо бўлиши ҳақида хушхабар берилиши пайғамбарлик далилларидан биридир.

• لما ضيق الله طرق الرق وسع طرق العتق، فجعل الإعتاق من القربات والكفارات.

Аллоҳ таоло қулдорлик йўлларини торайтиргач, қулларни озод қилиш йўлини кенгайтирди. Қул озод қилишни қурбат - Аллоҳга яқин бўлиш ва каффорат амалларидан қилди.

آیت: 19

وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا هُمۡ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ

Биз юборган пайғамбарга нозил қилинган оятларга куфр келтирган кишилар эса чап томон эгаларидир.

آیت: 20

عَلَيۡهِمۡ نَارٞ مُّؤۡصَدَةُۢ

Қиёмат куни улар устларидан қулфланган жаҳаннам – олов ичида азобланадилар.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.

Нафсни поклаш ва тарбиялашнинг муҳимлиги.

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.

Жиноятга шерик бўлганларнинг бир хил жавобгарликка тортилиши.

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.

Гуноҳлар дунёвий азобларга сабаб бўлади.

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.

Ҳар кимга пешонасига битилгани осон қилиб қўйилади. Улар орасида итоаткорлари ҳам, итоатсизлари ҳам бор.