ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
وَلَنْ تَرْضٰی عَنْكَ الْیَهُوْدُ وَلَا النَّصٰرٰی حَتّٰی تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ ؕ— قُلْ اِنَّ هُدَی اللّٰهِ هُوَ الْهُدٰی ؕ— وَلَىِٕنِ اتَّبَعْتَ اَهْوَآءَهُمْ بَعْدَ الَّذِیْ جَآءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ۙ— مَا لَكَ مِنَ اللّٰهِ مِنْ وَّلِیٍّ وَّلَا نَصِیْرٍ ۟ؔ
අල්ලාහ් තම නබිවරයාට අවවාද කරමින් මෙසේ කතා කරයි: ‘ඔබ ඉස්ලාමය අතහැර දමා ඔවුන් කවර විෂයක නිරතව සිටින්නේද එය ඔබ පිළිපදින තෙක් යුදෙව්වන් හෝ කිතුනුවන් හෝ තෘප්තියට පත් වන්නේ නැත. සැබෑ යහමග වනුයේ අල්ලාහ්ගේ ග්රන්ථය හා ඔහුගේ පැහැදිලි කිරීම් ය. ඒ මත සිටින ඔවුහු ව්යාජ තත්ත්වයේ නැත. පැහැදිලි සත්යය ඔබ වෙත පැමිණි පසු ඔබ හෝ ඔබව අනුගමනය කරන කිසිවකු හෝ ඔවුන්ව අනුගමනය කරන්නට වූයේ නම්, එවිට අල්ලාගෙන් වූ කිසිදු උදව් උපකාරයක් නුඹ කිසිවිටෙක නොදකිනු ඇත. මෙය සත්යය අතහැරීමේ හා අසත්යය වාදීන් සීමාව ඉක්මවා යෑමේ අනතුර පැහැදිලි කරන්නකි.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَلَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ یَتْلُوْنَهٗ حَقَّ تِلَاوَتِهٖ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ یُؤْمِنُوْنَ بِهٖ ؕ— وَمَنْ یَّكْفُرْ بِهٖ فَاُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْخٰسِرُوْنَ ۟۠
පෙර පහළ කරනු ලැබූ පුස්තක අතර තම අතෙහි ඇති දෑ -තව්රාත් හා ඉන්ජීල්- පිළිබඳ මනා අවබෝධයක් ඇති එය නියම අයුරින් පිළිපදින ආගම් ලත් පිරිසක් පිළිබඳ ශුද්ධ වූ අල් කුර්ආනය කතා කරයි. මොවුහු නබි මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්) තුමාගේ සත්ය භාවය පෙන්වා දෙන එතුමාණන් තහවුරු කරන සලකුණු එම පුස්තකයන්හි දුටුහ. එහෙයින් එතුමාණන් ගැන විශ්වාස කරන්නට යුහුසුළු වූහ. තවත් පිරිසක් එය ප්රතික්ෂේප කිරීමෙහි දැඩිව සිටියහ. ඔවුනට අලාභය හිමි විය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یٰبَنِیْۤ اِسْرَآءِیْلَ اذْكُرُوْا نِعْمَتِیَ الَّتِیْۤ اَنْعَمْتُ عَلَیْكُمْ وَاَنِّیْ فَضَّلْتُكُمْ عَلَی الْعٰلَمِیْنَ ۟
අහෝ ඉස්රාඊල් දරුවනි, නුඹලා වෙත මා ආශිර්වාද කර ඇති මාගේ ආගමික හා ලෞකික ආශිර්වාද මෙනෙහි කර බලනු. එමෙන්ම එවක ජීවත් වූ ජනයා අතර නබිත්වයෙන් හා බලයෙන් නුඹලා උසස් කොට නුඹලාට මා පිරිනැමූ භාග්යයන් ද මෙනෙහි කර බලනු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاتَّقُوْا یَوْمًا لَّا تَجْزِیْ نَفْسٌ عَنْ نَّفْسٍ شَیْـًٔا وَّلَا یُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَّلَا تَنْفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَّلَا هُمْ یُنْصَرُوْنَ ۟
අල්ලාහ්ගේ නියෝග පිළිපදිමින් හා ඔහු තහනම් කළ දැයින් වැළකෙමින් නුඹලා හා මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය අතර ආරක්ෂාවක් ඇති කර ගනු. එදින කිසිවකු විසින් කිසිවකුට කිසිදු ප්රයෝජනයක් නොවනු ඇත. කෙතරම් බලවත් පුද්ගලයකු වුවද ඔහුගෙන් කිසිදු ඇපයක් ඔහු වෙනුවෙන් එහි පිළිගනු නොලබනු ඇත. කෙතරම් තනතුරක් නිලයක් ඇති පුද්ගලයකු වුවද කිසිවකුගේ මැදිහත් වීමක් ඔහුට එහි දී ප්රයොජනවත් නොවනු ඇත. අල්ලාහ් හැර වෙනත් කිසිදු උපකාරයක් ඔහු නොලබනු ඇත.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذِ ابْتَلٰۤی اِبْرٰهٖمَ رَبُّهٗ بِكَلِمٰتٍ فَاَتَمَّهُنَّ ؕ— قَالَ اِنِّیْ جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ اِمَامًا ؕ— قَالَ وَمِنْ ذُرِّیَّتِیْ ؕ— قَالَ لَا یَنَالُ عَهْدِی الظّٰلِمِیْنَ ۟
ඉබ්රාහීම් අලය්හිස් සලාම් තුමා හට අල්ලාහ් නියම කළ නීති හා වගකීම් තුළින් එතුමාණන් පරීක්ෂාවට ලක් කළ අවස්ථාව මෙනෙහි කර බලනු. එවිට එතුමා එය පරිපූර්ණව ඉටු කරන්නට නැගී සිටියහ. අල්ලාහ් තම නබිවරයා වූ ඉබ්රාහීම් අමතා: ‘සැබැවින්ම ජනයා නුඹගේ ක්රියාදාමයන් හා ගතිගුණ දෙස බලා ඒ වෙත තම අවධානය යොමු කොට නුඹව පිළිපදින්නට හැකි ආදර්ශමත් පුද්ගලයකු බවට මිනිසුන් හමුවේ මම නුඹව පත් කරමි’ යැයි පැවසීය. එවිට ඉබ්රාහීම් තුමා: ‘අහෝ මාගේ පරමාධිපතියාණනි, මාගේ පරම්පරාවෙන්ද ජනයා පිළිපදින සමූහයක් ඇති කරනු’ යැයි ප්රාර්ථනා කළහ. අල්ලාහ් ඔහුට පිළිතුරු දෙමින්: ‘දහම මෙහෙයවීම සම්බන්ධයෙන් මා නුඹ සමග ඇති කර ගත් ගිවිසුම නුඹේ පරම්පරාවේ අපරාධකරුවන්හට නොලැබේ’ යැයි පැවසීය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَاَمْنًا ؕ— وَاتَّخِذُوْا مِنْ مَّقَامِ اِبْرٰهٖمَ مُصَلًّی ؕ— وَعَهِدْنَاۤ اِلٰۤی اِبْرٰهٖمَ وَاِسْمٰعِیْلَ اَنْ طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّآىِٕفِیْنَ وَالْعٰكِفِیْنَ وَالرُّكَّعِ السُّجُوْدِ ۟
බයිතුල් හරාම් හෙවත් ශුද්ධ වූ නිවස, මිනිසුන්ගේ හදවත් සමග බැඳෙන සේ නැවත නැවතත් හැරී යන ස්ථානයක් බවට අල්ලාහ් පත් කළ අවස්ථාව සිහිපත් කරනු. ඔවුන් ඒ හරහා ගමන් ගන්නා සෑම අවස්ථාවකම ඒ වෙත පිවිසෙති. ඔවුන් කෙරෙහි ඉක්මවා කටයුතු නොකරන සේ ඔවුනට එය අභයදායී ස්ථානයක් බවට ඔහු පත් කළේය. ඔහු මිනිසුනට මෙසේ පැවසීය: නුඹලා මේ ගල සලාත් ඉටු කරන ස්ථානයක් කර ගන්න. -එය ඉබ්රාහීම අලය්හිස් සලාම් ඒ මතට වී කඃබාව ඉදි කළ ගලයි.- ශුද්ධ වූ නිවස කිලිටි හා පිළිම වන්දනාවෙන් පිරිසිදු කරන මෙන් ද තවාෆ් හෙවත් එය වටා වටවන්දනා කිරීමටත් ඉඃතිකාෆ් හෙවත් එහි නවාතැන් ගෙන නැමදුම් කිරීමටත් සලාත් හා වෙනත් ආගමික කටයුතු ඉටු කිරීමටත් අපෙක්ෂා කරන්නන් හට සතුට ගෙන දෙන තැනක් බවට පත් කරන මෙන්ද අපි ඉබ්රාහීම් හා ඔහුගේ පුත් ඉස්මාඊල්ට උපදෙස් දුනිමු.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِذْ قَالَ اِبْرٰهٖمُ رَبِّ اجْعَلْ هٰذَا بَلَدًا اٰمِنًا وَّارْزُقْ اَهْلَهٗ مِنَ الثَّمَرٰتِ مَنْ اٰمَنَ مِنْهُمْ بِاللّٰهِ وَالْیَوْمِ الْاَخِرِ ؕ— قَالَ وَمَنْ كَفَرَ فَاُمَتِّعُهٗ قَلِیْلًا ثُمَّ اَضْطَرُّهٗۤ اِلٰی عَذَابِ النَّارِ ؕ— وَبِئْسَ الْمَصِیْرُ ۟
අහෝ නබිවරය! ඉබ්රාහීම් තම පරමාධිපති අමතා කළ ප්රාර්ථනාව ගැනත් සිහිපත් කර බලනු. හෙතෙම: ‘මාගේ පරමාධිපතියාණනි, කිසිදු නපුරක් කිසිවකුට ඇති නොවන සේ මක්කාව අභයදායී නගරයක් බවට පත් කරනු මැනව. එහි වැසියන් හට විවිධ පලතුරු වර්ගවලින් පෝෂණය කරනු මැනව. විශේෂයෙන් ඔබ හා පරමාන්ත දිනය විශ්වාස කරන දේව විශ්වාසවන්තයින් හට පෝෂණය ලබා දෙනු මැනව.’ එවිට අල්ලාහ්: ‘ඔවුන් අතර කවරෙකු ප්රතික්ෂේප කරන්නේද මා ඔහුට පෝෂණය වශයෙන් ස්වල්ප ප්රමාණයක් මෙලොවෙහි භුක්ති විඳින්නට සලස්වා පසුව මතුලොවෙහි පිළිකුලෙන් යුතුව නිරා ගින්නේ වේදනාට ඇතුළු වන්නට සලස්වමි. එසේ මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන් යොමුවී රැදෙන ස්ථානය නපුරුය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أن المسلمين مهما فعلوا من خير لليهود والنصارى؛ فلن يرضوا حتى يُخرجوهم من دينهم، ويتابعوهم على ضلالهم.
• මුස්ලිම්වරු යුදෙව්වන් හා කිතුනුවන්ට කෙතරම් යහපත කළත් ඔවුන් ඔවුන්ගේ දහමින් බැහැර වී මොවුන්ගේ නොමග ඔවුන් පිළිපදින තෙක් ඔවුන් ගැන මොවුන් තෘප්තිමත් වන්නේ නැත.
• الإمامة في الدين لا تُنَال إلا بصحة اليقين والصبر على القيام بأمر الله تعالى.
• අල් ඉමාමත් හෙවත් දහම් කටයුතු මෙහෙයවීම යනු අල්ලාහ්ගේ නියෝග ක්රියාත්මක කිරීමේදී ඉවසීමෙන් හා අචල විශ්වාසකින් තොරව පිහිටන්නේ නැත.
• بركة دعوة إبراهيم عليه السلام للبلد الحرام، حيث جعله الله مكانًا آمنًا للناس، وتفضّل على أهله بأنواع الأرزاق.
• ශුද්ධ වූ දේශයට ඉබ්රාහීම් (අලය්හිස් සලාම්) තුමා කළ ප්රාර්ථනාවෙන් ඇති වූ භාග්යය. එම ප්රාර්ථනාව හේතුවෙන් මිනිසුනට අභායදායී ස්ථානයක් බවට අල්ලාහ් එය පත් කොට එහි වැසියන් සඳහා විවිධ පොෂණ වර්ග පිරිනමා ආශිර්වාද කළේය.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫