ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلٰی بَعْضٍ ۘ— مِنْهُمْ مَّنْ كَلَّمَ اللّٰهُ وَرَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجٰتٍ ؕ— وَاٰتَیْنَا عِیْسَی ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنٰتِ وَاَیَّدْنٰهُ بِرُوْحِ الْقُدُسِ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَا اقْتَتَلَ الَّذِیْنَ مِنْ بَعْدِهِمْ مِّنْ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ الْبَیِّنٰتُ وَلٰكِنِ اخْتَلَفُوْا فَمِنْهُمْ مَّنْ اٰمَنَ وَمِنْهُمْ مَّنْ كَفَرَ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَا اقْتَتَلُوْا ۫— وَلٰكِنَّ اللّٰهَ یَفْعَلُ مَا یُرِیْدُ ۟۠
නුඹට අප මෙනෙහි කර සිටි එම රසූල්වරු (දූතවරු) දේව පණිවිඩ ලැබීම, පිළිපැදීම හා තරාතිරම අනුව ඇතැමෙකු ඇතැමෙකුට වඩා අපි උසස් කර ඇත්තෙමු. මූසා (අලය්හිස් සලාම්) තුමා මෙන් අල්ලාහ් සමග ඍජු ව කතා කළ අය ද ඔවුන් අතර වෙති. එමෙන්ම මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්) තුමාණන් මෙන් තරාතිරම් උසස් කරනු ලැබූ අය ද ඔවුන් අතර වෙති. එතුමාණන් මුළු මිනිස් සංහතියටම රසූල්වරයකු ලෙස එවනු ලැබීය. ඔහු සමගම නබිත්වයටද මුද්රා තබනු ලැබීය. සෙසු සියලු සමූහයන්ට වඩා එතුමාගේ සමූහයා උසස් කරනු ලැබීය. එමෙන්ම මර්යම්ගේ පුත් ඊසාට, මළවුන් පණගැන්වීම ලාදුරු වැනි කුෂ්ඨ රෝග සුව කිරීම වැනි තම නබිත්වය තහවුරු කරන පැහැදිලි ප්රාතිහාර්යයන් අපි පිරිනැමුවෙමු. අල්ලාහ්ගේ නියෝග ක්රියාත්මක කරනු වස් ජිබ්රීල්ගේ සහයද ලබා දී අපි ඔහු බලවත් කළෙමු. අල්ලාහ් අභිමත කර තිබුණේ නම් එම දූතවරුන්ගෙන් පසු පැමිණියවුන් ඔවුන් වෙත පැහැදිලි සාධක පැමිණිමෙන් පසු එකිනෙකා මරා ගන්නට නොතිබුණි. නමුත් ඔවුන් භේදබින්න වී වෙන් වී ගියෝය. ඒ අනුව අල්ලාහ් ව විශ්වාස කළවුන් ද ඔහු ව ප්රතික්ෂේප කළවුන් ද ඔවුන් අතර දකින්නට විය. ඔවුන් එකිනෙකා මරා නොගත යුතු යැයි අල්ලාහ් අභිමත කර තිබුණේ නම් එසේ ඔවුන් මරා නොගනු ඇත. නමුත් අල්ලාහ් තමන් සිතන දේ සිදු කරයි. ඔහු අභිමත කරන අයට ඔහුගේ කරුණාව හා භාග්යයෙන් ඊමාන් හෙවත් දේව විශ්වාසය වෙත මග පෙන්වයි. ඔහු අභිමත කරන අය ඔහුගේ යුක්තිය හා ඔහුගේ ප්රඥාව තුළින් නොමග යන්නට ඉඩ හරියි.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اَنْفِقُوْا مِمَّا رَزَقْنٰكُمْ مِّنْ قَبْلِ اَنْ یَّاْتِیَ یَوْمٌ لَّا بَیْعٌ فِیْهِ وَلَا خُلَّةٌ وَّلَا شَفَاعَةٌ ؕ— وَالْكٰفِرُوْنَ هُمُ الظّٰلِمُوْنَ ۟
අහෝ! අල්ලාහ් ව විශ්වාස කොට ඔහුගේ දූතයාණන් ව අනුගමනය කරන්නනි, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය පැමිණීමට පෙර අප නුඹලාට පෝෂණය කළ පිරිසිදු, අනුමත විවිධ වස්තූන් මගින් නුඹලා වියදම් කරනු. එදින මිනිසාට ප්රයෝජනවත් වන කිසිදු ඉපැයීමක ව්යාපාරයක් නොතිබෙනු ඇත. දැඩි දුෂ්කර අවස්ථාවක ඔහුට සෙතක් ලබා දෙන කිසිදු දානයක් නොතිබෙනු ඇත. අල්ලාහ් අභිමත කරන ඔහු ප්රිය කරන අයට අනුමැතිය ලබා දුන් පසු ව කිසිදු යහපතක් සැලසීමට හෝ කිසිදු හිංසනයකින් වැළැක්වීමට හෝ කිසිදු මාධ්යයක් නොතිබෙනු ඇත. දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන්නෝ තමන් දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කර සිටි බැවින් ඔවුහු සැබෑ අපරාධකායෝ වෙති.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَللّٰهُ لَاۤ اِلٰهَ اِلَّا هُوَ ۚ— اَلْحَیُّ الْقَیُّوْمُ ۚ۬— لَا تَاْخُذُهٗ سِنَةٌ وَّلَا نَوْمٌ ؕ— لَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ ؕ— مَنْ ذَا الَّذِیْ یَشْفَعُ عِنْدَهٗۤ اِلَّا بِاِذْنِهٖ ؕ— یَعْلَمُ مَا بَیْنَ اَیْدِیْهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۚ— وَلَا یُحِیْطُوْنَ بِشَیْءٍ مِّنْ عِلْمِهٖۤ اِلَّا بِمَا شَآءَ ۚ— وَسِعَ كُرْسِیُّهُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ ۚ— وَلَا یَـُٔوْدُهٗ حِفْظُهُمَا ۚ— وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیْمُ ۟
අල්ලාහ් වනාහි නැමදුම් ලබන්නට ඔහු පමණක් හැර වෙනත් සුදුසු කිසිවකු නැත. ඔහු අමරණීයය. සදා ජීවමානය. විනාශයක් හෝ අඩුවක් ඔහු තුළ දකින්නට නැත. ඔහු ස්වයං ක්රියාකාරී සදා පැවැත්මක් ඇත්තාය. ඔහුගේ සියලු මැවීම් වලින් ඔහු කිසිදු අවශ්යතාවක් නොමැත්තාය. සියලු මැවීම් පවතින්නේ ඔහු තුළිනි. එහෙයින් සෑම අවස්ථාවකම ඔහුගෙන් තොර ව ස්වාධීන ව කටයුතු කරන්නට ඔවුනට නොහැක. ඔහුට නින්දක් හෝ මද නින්දක් හෝ ඇති නොවන්නේය. එය ඔහු සදා ජීවමානී සදා පැවැත්මකින් යුත් නිසාය. අහස්හි හා මහපොළොවේ ඇති පාලනය ඔහුට පමණක් සතුය. ඔහුගේ අනුමැතියෙන් හා ඔහුගේ පිළිගැනීමෙන් පසු ව මිස ඔහු අබියස කිසිවකු වෙනුවෙන් මැදිහත්වීමට කිසිවකුත් හැකියාව නොදරනු ඇත. ගෙවී ගිය කාලය තුළ ඔහුගේ මැවීම් වලට සිදු වුණු සියල්ල ඔහු දනියි. අනාගතයේ සිදුවන්නට යන තවමත් සිදු නොවුණු දෑ ද ඔහු දනියි. ඔහුගේ දැනුමෙන් ඔහු ඔවුනට ඉදිරිපත් කරන්නට අභිමත කළ දෑ හැර වෙනත් කිසිවක් ඔවුනට ඔහුගේ දැනුමෙන් ග්රහණය කළ නොහැක. ඔහුගේ රාජධානිය (පරමාධිපතිගේ පාද පිහිටි ස්ථානය) අහස් හා මහපොළොවේ විශාලත්වයේ හා විෂ්කම්භයේ ප්රමාණයට ආවරණය කොට ඇත. ඒ දෙක ආරක්ෂා කිරීමට කිසිදු අපහසුතාවක් හෝ දුෂ්කරතාවක් ඔහුට නැත. ඔහුගේ පැවැත්මෙන් ඔහුගේ ශක්තියෙන් හා බලාධිකාරයෙන් ඔහු උත්තරීතරය. ඔහුගේ රාජ්යය හා ඔහුගේ බලමහිමය තුළ ඔහු සර්ව බලධාරීය.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَاۤ اِكْرَاهَ فِی الدِّیْنِ ۚ— قَدْ تَّبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ ۚ— فَمَنْ یَّكْفُرْ بِالطَّاغُوْتِ وَیُؤْمِنْ بِاللّٰهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقٰی ۗ— لَا انْفِصَامَ لَهَا ؕ— وَاللّٰهُ سَمِیْعٌ عَلِیْمٌ ۟
ඉස්ලාම් දහම තුළට පිවිසීම සම්බන්ධයෙන් කිසිවකුට බල කිරීමක් නැත. හේතුව එය ඉතා පැහදිලි සත්යය දහම වන බැවිණි. කිසිවකු ඒ වෙත පිවිසීමට බල කිරීමේ අවශ්යතාවක් එහි නැත. ඍජු මග නොමගින් පැහැදිලි ව වෙන් වී ඇත. කවරෙකු අල්ලාහ් හැර නැමුදුම් ලබන සියලු දෑ ප්රතික්ෂේප කොට එයින් දුරස් වී අල්ලාහ් පමණක් විශ්වාස කරන්නේද ඔහු මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ජයග්රහණය ඇණ නොහිටින බලවත් හේතු සාධක දහම තුළින් පිළිපැද ඇත්තේය. තවද අල්ලාහ් තම ගැත්තන් පවසන දෑට සවන් දෙන්නාය. ඔවුන් සිදු කරන දෑ පිළිබඳ මැනවින් දන්නාය. ඒ සඳහා ඔහු ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أن الله تعالى قد فاضل بين رسله وأنبيائه، بعلمه وحكمته سبحانه.
•සැබැවින්ම අල්ලාහ් තම අනු දැනුමෙන් හා ප්රඥාවෙන් ඔහුගේ නබි වරුන් හෙවත් දහම් දූත පණිවිඩ ලැබුණු අය හා ඔහුගේ රසූල් හෙවත් දහම් දූත පණිවිඩ ලබා එය ප්රචාරය කිරීමේ වගකීම පැවරුණු අය අතර පරතරයක් ඇති කළේය.
• إثبات صفة الكلام لله تعالى على ما يليق بجلاله، وأنه قد كلم بعض رسله كموسى ومحمد عليهما الصلاة والسلام.
අල්ලාහ්ගේ කීර්තියට ගැළපෙන පරිදි අල්ලාහ්ට කතා කිරීමේ ගුණාංගය ඇති බවට ස්ථිර කිරීම. මූසා (අලය්හිස් සලාම්) තුමා මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලය්හි වසල්ලම්) තුමා වැනි නබිවරුන් සමග අල්ලාහ් කතා කර ඇත්තේය.
• الإيمان والهدى والكفر والضلال كلها بمشيئة الله وتقديره، فله الحكمة البالغة، ولو شاء لهدى الخلق جميعًا.
•දේව විශ්වාසය, යහමග, දේව ප්රතික්ෂේපය, මුළාව යන සියල්ල අල්ලාහ්ගේ අභිමතය පරිදි හා ඔහුගේ නියමය පරිදි සිදුවන්නකි. ඒ පිළිබඳ ගැඹුරු ඥානය ඇත්තේ ඔහුටය. ඔහු අභිමත කළේ නම් මැවීම් සියල්ලට මග පෙන්වනු ඇත.
• آية الكرسي هي أعظم آية في كتاب الله، لما تضمنته من ربوبية الله وألوهيته وبيان أوصافه .
•ආයතුල් කුර්සි නම් අල් කුර්ආන් 2:255 වැනි පාඨය අල්ලාහ්ගේ පුස්තකයේ ඇති වැදගත්ම පාඨයකි. එහි රුබූබිය්යත් හෙවත් (මවා පෝෂණය කොට ආරක්ෂා කිරීමේ) ඔහුගේ පරමාධිපත්යය ඔහුගේ දේවත්වය හා ඔහුගේ ගුණාංග එහි ඇතුළත් ව ඇති බැවිණි.
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐߦߌߘߊ ߛߊ߲ߤߊߟߌ߫ ߘߟߊߡߌߘߊ ߘߐ߫ - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ
ߡߍ߲ ߝߘߊߣߍ߲߫ ߞߎ߬ߙߊ߬ߣߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߕߌߙߌ߲ߠߌ߲ ߝߊ߲ߓߊ ߟߊ߫