د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة البشتوية - سرفراز * - د ژباړو فهرست (لړلیک)
الأنعام
وَمَا تَاْتِیْهِمْ مِّنْ اٰیَةٍ مِّنْ اٰیٰتِ رَبِّهِمْ اِلَّا كَانُوْا عَنْهَا مُعْرِضِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
اَلَمْ یَرَوْا كَمْ اَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِّنْ قَرْنٍ مَّكَّنّٰهُمْ فِی الْاَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّنْ لَّكُمْ وَاَرْسَلْنَا السَّمَآءَ عَلَیْهِمْ مِّدْرَارًا ۪— وَّجَعَلْنَا الْاَنْهٰرَ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهِمْ فَاَهْلَكْنٰهُمْ بِذُنُوْبِهِمْ وَاَنْشَاْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْنًا اٰخَرِیْنَ ۟
ایا نه ګورې چې له هغوی نه وړاندې مونږ څومره ډیر خلک هلاک کړي دي؟ هغوی ته مې په ځمکه کې هومره څه ورکړي وو چې تاسو ته مي لا ندي در کړي پر هغوی مې اسمان ښه راورولی او ښې ویالې مې ورته بیولې وې خو د ګناهونو له کبله مې هلاک او پر ځای مې د بلې زمانې خلک را پورته کړل.
عربي تفسیرونه:
وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَیْكَ كِتٰبًا فِیْ قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوْهُ بِاَیْدِیْهِمْ لَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّا سِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟
ای محمده! صلی الله علیه وسلم که مونږ پر تا باندې کوم لیکلی کتاب نازل کړی وای په لاسونو کې له اخیستلو سره به خامخا کافرانو ویلي وای چې دا پرته له پیاوړي سحر څخه بل څه نه دي.
عربي تفسیرونه:
قُلْ سِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ ثُمَّ اَنْظُرُوْا كَیْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ لِّمَنْ مَّا فِی السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— قُلْ لِّلّٰهِ ؕ— كَتَبَ عَلٰی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ ؕ— لَیَجْمَعَنَّكُمْ اِلٰی یَوْمِ الْقِیٰمَةِ لَا رَیْبَ فِیْهِ ؕ— اَلَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
ورته ووایه چې هغه د چا دي چې په اسمانونو او ځمکه کې دي؟ ورته ووایه چې یوازې د یو الله دي. هغه پر ځان مهرباني لازمه کړې ده. او تاسې به خامخا د قیامت په یقیني راتلونکې ورځ کې راټول کړي. خو هغه خلک یې نه مني چې ځانونه یې په تاوان کې اچولي دي.
عربي تفسیرونه:
قُلْ اَغَیْرَ اللّٰهِ اَتَّخِذُ وَلِیًّا فَاطِرِ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ وَهُوَ یُطْعِمُ وَلَا یُطْعَمُ ؕ— قُلْ اِنِّیْۤ اُمِرْتُ اَنْ اَكُوْنَ اَوَّلَ مَنْ اَسْلَمَ وَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
ای محمده! ووایه ایا پرته له هغه الله بل څوک کار جوړوونکی ونیسم چې اسمانونه او ځمکه ئې پیدا کړي نورو ته روزي ورکوي او هغه ته روزي نه ورکول کیږي. ووایه چې ماته امر شوی دی چې زه باید تر هر چا لومړی ځان الله ته وسپارم او امر راته شوی چې له مشرکانو څخه مه کیږه.
عربي تفسیرونه:
قُلْ اِنِّیْۤ اَخَافُ اِنْ عَصَیْتُ رَبِّیْ عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیْمٍ ۟
عربي تفسیرونه:
مَنْ یُّصْرَفْ عَنْهُ یَوْمَىِٕذٍ فَقَدْ رَحِمَهٗ ؕ— وَذٰلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِیْنُ ۟
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهٖ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ اَیُّ شَیْءٍ اَكْبَرُ شَهَادَةً ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۫— شَهِیْدٌۢ بَیْنِیْ وَبَیْنَكُمْ ۫— وَاُوْحِیَ اِلَیَّ هٰذَا الْقُرْاٰنُ لِاُنْذِرَكُمْ بِهٖ وَمَنْ بَلَغَ ؕ— اَىِٕنَّكُمْ لَتَشْهَدُوْنَ اَنَّ مَعَ اللّٰهِ اٰلِهَةً اُخْرٰی ؕ— قُلْ لَّاۤ اَشْهَدُ ۚ— قُلْ اِنَّمَا هُوَ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ وَّاِنَّنِیْ بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُشْرِكُوْنَ ۟ۘ
ای محمده ووایه چې لوی شاهد څوک دی؟ورته ووایه چې: زما او ستاسې ترمینځ الله پاک شاهد دی. چې ماته دا قران وحې شوی دی چې تاسې او هغه نور خلک پرې وډاروم چې قرآن ور رسیږي. ایا تاسې دا خبره کوئ چې له الله سره نور خدایان شته؟ ووایه زه دا خبره نه کوم. ووایه چې : الله یو دی او زه له هغه څه بې زاره یم چې تاسې یې له الله سره شریکوئ.
عربي تفسیرونه:
اَلَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ یَعْرِفُوْنَهٗ كَمَا یَعْرِفُوْنَ اَبْنَآءَهُمْ ۘ— اَلَّذِیْنَ خَسِرُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟۠
کومو خلکو ته چې مونږ کتاب ورکړی دی د الله پاک یووالی[۶] داس پيژني لکه څرنګه چې خپل ځامن پيژني چا چې ځانونه په تاوان کې اچولي دي نو هغوی ایمان نه راوړي.
[۶] یا محمد صلی الله علیه وسلم( فتح القدیر)
عربي تفسیرونه:
اُنْظُرْ كَیْفَ كَذَبُوْا عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
وَمِنْهُمْ مَّنْ یَّسْتَمِعُ اِلَیْكَ ۚ— وَجَعَلْنَا عَلٰی قُلُوْبِهِمْ اَكِنَّةً اَنْ یَّفْقَهُوْهُ وَفِیْۤ اٰذَانِهِمْ وَقْرًا ؕ— وَاِنْ یَّرَوْا كُلَّ اٰیَةٍ لَّا یُؤْمِنُوْا بِهَا ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءُوْكَ یُجَادِلُوْنَكَ یَقُوْلُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْۤا اِنْ هٰذَاۤ اِلَّاۤ اَسَاطِیْرُ الْاَوَّلِیْنَ ۟
ځینې خلک یې تا ته غوږ نیسي خو مونږ د هغوی زړونه په پردو کې نغښتي چې په هیڅ نه پوهیږي او په غوږونو کې يې دروندوالی دی نو که هره نښه وویني ایمان پرې نه راوړي. ان تر دې چې کله تا ته راځي نو جګړه در سره کوي او دا کافران وایې چې ستا راوړی پیغام پرته له زړو کیسو بل څه نه دی.
عربي تفسیرونه:
وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلَی النَّارِ فَقَالُوْا یٰلَیْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِاٰیٰتِ رَبِّنَا وَنَكُوْنَ مِنَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟
او که ته هغه صحنه وویني چې کله هغوی پر اور ودرولی شي نو وايي به چې کاشکې مونږ بیرته بوتلی شو نو مونږ به د خپل رب ایتونه درواغ ونه ګڼو او مونږ به مؤمنا وو.
عربي تفسیرونه:
بَلْ بَدَا لَهُمْ مَّا كَانُوْا یُخْفُوْنَ مِنْ قَبْلُ ؕ— وَلَوْ رُدُّوْا لَعَادُوْا لِمَا نُهُوْا عَنْهُ وَاِنَّهُمْ لَكٰذِبُوْنَ ۟
خو واقعیت دا ندی بلکې هغوی ته هغه څه ښکاره شو چې پخوا به یې پردې پرې اچولي او که بیا هم دنیا ته وګرځول شي نو همغه څه به وکړي چې ترې منع شوی وو بې شکه چې دوی ډیر درواغجن دي.
عربي تفسیرونه:
وَقَالُوْۤا اِنْ هِیَ اِلَّا حَیَاتُنَا الدُّنْیَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوْثِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ وُقِفُوْا عَلٰی رَبِّهِمْ ؕ— قَالَ اَلَیْسَ هٰذَا بِالْحَقِّ ؕ— قَالُوْا بَلٰی وَرَبِّنَا ؕ— قَالَ فَذُوْقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُوْنَ ۟۠
او که ته هغه صحنه ووینې چې کله هغوی د رب په وړاندې ودرول شي الله به ورته وفرمايي: ایا دا حق نه دی؟ هغوی به ووایې هو قسم مو په رب چې حق دی. الله به وفرمایي. اوس د خپل کفر په بدل کې د عذاب خوند واخلئ.
عربي تفسیرونه:
قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِلِقَآءِ اللّٰهِ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُوْا یٰحَسْرَتَنَا عَلٰی مَا فَرَّطْنَا فِیْهَا ۙ— وَهُمْ یَحْمِلُوْنَ اَوْزَارَهُمْ عَلٰی ظُهُوْرِهِمْ ؕ— اَلَا سَآءَ مَا یَزِرُوْنَ ۟
هغه خلک په رښتیا زیانمن شول چې د الله پاک سره مخ کیدل یې دوراغ ګڼل. خو چې کله پرې ناببره د مخ کیدلو وخت راشي نو وایې به چې افسوس زمونږ پر نیمګړتیا او هغوی به خپل ګناهونه پر اوږو بار کړي وي خبر اوسئ چې ډير بد پیټې دی چې هغوی یې به اوږو کوي.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوْا عَلٰی مَا كُذِّبُوْا وَاُوْذُوْا حَتّٰۤی اَتٰىهُمْ نَصْرُنَا ۚ— وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمٰتِ اللّٰهِ ۚ— وَلَقَدْ جَآءَكَ مِنْ نَّبَاۡ الْمُرْسَلِیْنَ ۟
او له تا نه وړاندې ډیر رسولان درواغجن ګڼلي شوي خو هغوی ټول تهمتونه او ورپيښ کړاوونه په ورین تندي استقبال کړل. تر څو چې زمونږ ملاتړ ورته راغی. د الله د کلمو هیڅ بدلوونکی نشته او په تحقیق چې تاته د رسولانو حال پوره راغلي دی.
عربي تفسیرونه:
وَاِنْ كَانَ كَبُرَ عَلَیْكَ اِعْرَاضُهُمْ فَاِنِ اسْتَطَعْتَ اَنْ تَبْتَغِیَ نَفَقًا فِی الْاَرْضِ اَوْ سُلَّمًا فِی السَّمَآءِ فَتَاْتِیَهُمْ بِاٰیَةٍ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَی الْهُدٰی فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْجٰهِلِیْنَ ۟
که د هغوی مخ اړول پر تا دروند وي نو که په وس دې وي چې په ځمکه کې کوم پټ ځای ته ولاړ یا د اسمان په لور کومه زینه کیږدې، او هغوی ته یوه معجزه راوړې. ( نو دریغ ه کړه) که الله پاک غوښتې وای نو دوی ټول به یې په سمه لار روان کړي وو. نو له ناپوانو مه کیږه.
عربي تفسیرونه:
وَقَالُوْا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَیْهِ اٰیَةٌ مِّنْ رَّبِّهٖ ؕ— قُلْ اِنَّ اللّٰهَ قَادِرٌ عَلٰۤی اَنْ یُّنَزِّلَ اٰیَةً وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
او هغوی وایې چې ولې پر محمد(صلی الله علیه وسلم) د خپل رب له لورې یوه معجز نه نازلیږي. ووایه الله پاک توان لري چې معجزه نازله کړي خو د هغوی ډیر خلک نه پوهیږي.
عربي تفسیرونه:
وَمَا مِنْ دَآبَّةٍ فِی الْاَرْضِ وَلَا طٰٓىِٕرٍ یَّطِیْرُ بِجَنَاحَیْهِ اِلَّاۤ اُمَمٌ اَمْثَالُكُمْ ؕ— مَا فَرَّطْنَا فِی الْكِتٰبِ مِنْ شَیْءٍ ثُمَّ اِلٰی رَبِّهِمْ یُحْشَرُوْنَ ۟
د ځمکي ټول څاروي، او په وزرونو الوتونکي مرغان ستاسې په شان خیلونه دي. مونږ په کتاب کې هیڅ شی نیمګړی نه دی پريښی بیا به دا ټول ژوي د خپل رب په لور را ټول کړای شي.
عربي تفسیرونه:
وَالَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا صُمٌّ وَّبُكْمٌ فِی الظُّلُمٰتِ ؕ— مَنْ یَّشَاِ اللّٰهُ یُضْلِلْهُ ؕ— وَمَنْ یَّشَاْ یَجْعَلْهُ عَلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
او چا چې زمونږ ایتونه درواغ ګڼلي دي هغوی له حق اوریدلو نه کاڼه او له ویلو نه یې ګونګیان او په تیارو کې پراته دي. د الله پاک چې چاته خوښه شي بې لارې کوي یي او چې چاته یې خوښه شي ه سمه لار یې برابروي.
عربي تفسیرونه:
قُلْ اَرَءَیْتَكُمْ اِنْ اَتٰىكُمْ عَذَابُ اللّٰهِ اَوْ اَتَتْكُمُ السَّاعَةُ اَغَیْرَ اللّٰهِ تَدْعُوْنَ ۚ— اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
( ای محمده!) ووایه په دې مي پوه کړئ چې که چیر تاسې ته د الله عذاب او یا د قیامت ټاکلی وخت راشي نو ایا تاسې به پرته له الله نه بل څوک بلئ؟ که تاسې رښتیني یاست.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا نَسُوْا مَا ذُكِّرُوْا بِهٖ فَتَحْنَا عَلَیْهِمْ اَبْوَابَ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا فَرِحُوْا بِمَاۤ اُوْتُوْۤا اَخَذْنٰهُمْ بَغْتَةً فَاِذَا هُمْ مُّبْلِسُوْنَ ۟
نو کله چې هغوی ورکړای شوی پند هیر کړ نو مونږ پرې د هر شي دروازې را خلاصې کړې. تر دې چې په ورکړو شوو نعمتونو خورا زیات خوښ شوي وو ناببره مو ونیول بیا نو هغوی مایوسي ښکاره کوونکي وو.
عربي تفسیرونه:
فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِیْنَ ظَلَمُوْا ؕ— وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ اَرَءَیْتُمْ اِنْ اَخَذَ اللّٰهُ سَمْعَكُمْ وَاَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلٰی قُلُوْبِكُمْ مَّنْ اِلٰهٌ غَیْرُ اللّٰهِ یَاْتِیْكُمْ بِهٖ ؕ— اُنْظُرْ كَیْفَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ ثُمَّ هُمْ یَصْدِفُوْنَ ۟
ای محمده! هغوی ته ووایه چې په دې مې وه کړئ که الله پاک ستاسې اوریدنه او لیدنه واخلي او په زړونو مو مهر ولګوي له الله پرته بل خدای شته چې دا څیزونه بیرته درکړي؟ وګوره چې مونږ څرنګه سپینه خبره کوو، بیا هم هغوی له حق نه څنګ کوي.
عربي تفسیرونه:
وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِیْنَ اِلَّا مُبَشِّرِیْنَ وَمُنْذِرِیْنَ ۚ— فَمَنْ اٰمَنَ وَاَصْلَحَ فَلَا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلَا هُمْ یَحْزَنُوْنَ ۟
مونږ رسولان یوازې د زیری او ډار ورکولو لپاره لیږلې دي. چا چې ایمان راوړ او خپلې کړنې یې روغې کړې. هیڅ ډار به پرې نه وي او نه به له کوم غم سره مخ شي.
عربي تفسیرونه:
وَالَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا یَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُوْا یَفْسُقُوْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ لَّاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ عِنْدِیْ خَزَآىِٕنُ اللّٰهِ وَلَاۤ اَعْلَمُ الْغَیْبَ وَلَاۤ اَقُوْلُ لَكُمْ اِنِّیْ مَلَكٌ ۚ— اِنْ اَتَّبِعُ اِلَّا مَا یُوْحٰۤی اِلَیَّ ؕ— قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الْاَعْمٰی وَالْبَصِیْرُ ؕ— اَفَلَا تَتَفَكَّرُوْنَ ۟۠
ای محمده! ووایه چې زه دا نه وایم چې له ماسره د الله ټولې خزانې دي او دا هم نه وایم چې زه په پټو پوهیږم. او دا هم نه وایم چې زه ملایکه یم. زه پرته له هغه څه چې ما ته وحې کیږي د بل څه مننه نه کوم ووایه : ایا ړوند او بینا سره برابر دي؟ ایا تاسې فکر نه کوئ؟.
عربي تفسیرونه:
وَاَنْذِرْ بِهِ الَّذِیْنَ یَخَافُوْنَ اَنْ یُّحْشَرُوْۤا اِلٰی رَبِّهِمْ لَیْسَ لَهُمْ مِّنْ دُوْنِهٖ وَلِیٌّ وَّلَا شَفِیْعٌ لَّعَلَّهُمْ یَتَّقُوْنَ ۟
او ای محمده! په دې وحې سره هغه کسان وډاره وه چې ډار ورسره وي چې د رب په وړاندې به راټول، او پرته له یو الله نه به یې بل هیڅ دوست او سپارښت کوونکی نه وي. تر څو هغوی خپل ځانونه وژغوري.
عربي تفسیرونه:
وَلَا تَطْرُدِ الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ رَبَّهُمْ بِالْغَدٰوةِ وَالْعَشِیِّ یُرِیْدُوْنَ وَجْهَهٗ ؕ— مَا عَلَیْكَ مِنْ حِسَابِهِمْ مِّنْ شَیْءٍ وَّمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَیْهِمْ مِّنْ شَیْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُوْنَ مِنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
او هغه کسان مه شړه چې سهار او ماښام خپل رب بلی او یوازې د هغه خوښي يې هیله وي. د هغوی د کړنو بار پر تا نشته او نه ستا د کړنو بار پر هغوی. که ته هغوی وشړې نو ته به له تیري کوونکو نه یې.
عربي تفسیرونه:
وَكَذٰلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لِّیَقُوْلُوْۤا اَهٰۤؤُلَآءِ مَنَّ اللّٰهُ عَلَیْهِمْ مِّنْ بَیْنِنَا ؕ— اَلَیْسَ اللّٰهُ بِاَعْلَمَ بِالشّٰكِرِیْنَ ۟
او په دی توګه مونږ یې ځیني پر ځینو نور وازمایلي. تر څو ماړه خلک ووايي چې الله پاک په مونږ کې یوازې پر همدوی لورینه کړې ده؟ ایا الله پاک شکر کوونکي ښه نه پيژني؟
عربي تفسیرونه:
وَاِذَا جَآءَكَ الَّذِیْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِاٰیٰتِنَا فَقُلْ سَلٰمٌ عَلَیْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلٰی نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ ۙ— اَنَّهٗ مَنْ عَمِلَ مِنْكُمْ سُوْٓءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِنْ بَعْدِهٖ وَاَصْلَحَ ۙ— فَاَنَّهٗ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
او کله چې تاته زمونږ په ایتونو مؤمنان راغلل نو ورته ووایه چې پر تاسې دی سلام وي ستاسې رب پر خپل ځان مهرباني لازمه کړې ده ستاسې هر یو چې په ناپوهۍ سره کوم بد کار وکړي او ژر ورپسې توبه وباسي او خپلې کړنې روغې کړي نو بې له شکه چې الله پاک ښه بښونکی خورا مهربان دی.
عربي تفسیرونه:
وَكَذٰلِكَ نُفَصِّلُ الْاٰیٰتِ وَلِتَسْتَبِیْنَ سَبِیْلُ الْمُجْرِمِیْنَ ۟۠
عربي تفسیرونه:
قُلْ اِنِّیْ نُهِیْتُ اَنْ اَعْبُدَ الَّذِیْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ ؕ— قُلْ لَّاۤ اَتَّبِعُ اَهْوَآءَكُمْ ۙ— قَدْ ضَلَلْتُ اِذًا وَّمَاۤ اَنَا مِنَ الْمُهْتَدِیْنَ ۟
ای محمده! ووایه چې زه د هغو شیانو له عبادت نه منع شوی یم چې تاسې یې پرته له الله نه بلئ. ورته ووایه: زه ستاسې د غوښتنو مننه نه کوم او که ویې کړم نو زه به بې لارې یم او له لارې میندونکو څخه به نه وم.
عربي تفسیرونه:
قُلْ اِنِّیْ عَلٰی بَیِّنَةٍ مِّنْ رَّبِّیْ وَكَذَّبْتُمْ بِهٖ ؕ— مَا عِنْدِیْ مَا تَسْتَعْجِلُوْنَ بِهٖ ؕ— اِنِ الْحُكْمُ اِلَّا لِلّٰهِ ؕ— یَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَیْرُ الْفٰصِلِیْنَ ۟
ای محمده! ووایه چې زه د خپل رب له لورې په روښانه لار یم او تاسې هغه درواغ ګڼلې ده. هغه څه له ماسره نشته چې تاسې يې په منډه غواړئ. پریکړې یوازې د الله په واک کې دي. هغه حق بیانوي او خورا غوره پریکړه کوونکی دی.
عربي تفسیرونه:
وَعِنْدَهٗ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لَا یَعْلَمُهَاۤ اِلَّا هُوَ ؕ— وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَّرَقَةٍ اِلَّا یَعْلَمُهَا وَلَا حَبَّةٍ فِیْ ظُلُمٰتِ الْاَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَّلَا یَابِسٍ اِلَّا فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟
او د پټو کیلي( کونجیانې) یوازې له هغه سره دي. پرته له هغه هیچا ته معلومات نشته د وچې او لمدي ټول معلومات له هغه سره دي ـ هره پاڼه چې راپریوزي او هره دانه چې د ځمکې په تورو تیارو کې پټيږي او ټول لامده او وچ په یوه ښکاره کتاب کې لیکل شوي دي.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْ یَتَوَفّٰىكُمْ بِالَّیْلِ وَیَعْلَمُ مَا جَرَحْتُمْ بِالنَّهَارِ ثُمَّ یَبْعَثُكُمْ فِیْهِ لِیُقْضٰۤی اَجَلٌ مُّسَمًّی ۚ— ثُمَّ اِلَیْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ یُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُوْنَ ۟۠
الله هغه ذات دی چې د شپې مو پوره اخلي. او د ورځي ټول کړه مو ورته معلوم دي بیا مو د ورځې بیرته راویښوي تر څو د مرګ لپاره ټاکلې موده پوره شي. بیا مو خاص د هغه په لور ورتګ دی او بیا به تاسې د خپلو کړنو له نتیجې نه خبر کړي.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهٖ وَیُرْسِلُ عَلَیْكُمْ حَفَظَةً ؕ— حَتّٰۤی اِذَا جَآءَ اَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لَا یُفَرِّطُوْنَ ۟
الله پاک د خپلو بنده ګانو پوره واکمن او ستاسې پر څارنه ملایکې لیږي. تر څو کله چې ستاسې د کوم یوه د مرګ نیټه راشي، نو زمونږ استازي یې پرته له دې چې څه کموالی ترې وشي پوره ساه اخلي.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ رُدُّوْۤا اِلَی اللّٰهِ مَوْلٰىهُمُ الْحَقِّ ؕ— اَلَا لَهُ الْحُكْمُ ۫— وَهُوَ اَسْرَعُ الْحٰسِبِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ مَنْ یُّنَجِّیْكُمْ مِّنْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُوْنَهٗ تَضَرُّعًا وَّخُفْیَةً ۚ— لَىِٕنْ اَنْجٰىنَا مِنْ هٰذِهٖ لَنَكُوْنَنَّ مِنَ الشّٰكِرِیْنَ ۟
ای محمده! ووایه څوک به تاسې د وچې او لندې له تیارو څخه وژغورې؟ تاسې په ښکاره او پټه زارۍ کوئ. چې که الله مونږ له دې تیارو نه خلاص کړو نو خامخا به د شکر کوونکو لار نیسو.
عربي تفسیرونه:
قُلِ اللّٰهُ یُنَجِّیْكُمْ مِّنْهَا وَمِنْ كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ اَنْتُمْ تُشْرِكُوْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلٰۤی اَنْ یَّبْعَثَ عَلَیْكُمْ عَذَابًا مِّنْ فَوْقِكُمْ اَوْ مِنْ تَحْتِ اَرْجُلِكُمْ اَوْ یَلْبِسَكُمْ شِیَعًا وَّیُذِیْقَ بَعْضَكُمْ بَاْسَ بَعْضٍ ؕ— اُنْظُرْ كَیْفَ نُصَرِّفُ الْاٰیٰتِ لَعَلَّهُمْ یَفْقَهُوْنَ ۟
ای محمده! ووایه د الله پاک په وس ده چې له پاسه در باندې کوم عذاب راښکته او یا یې د پښو له لورې درباندې راپورته کړي. او یا مو په ډلو وویشي او هره ډله په بله وځوروي. وګوره مونږ څرنګه نښانې وړاندی کوو تر څو هغوی پوه شي.
عربي تفسیرونه:
وَكَذَّبَ بِهٖ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ ؕ— قُلْ لَّسْتُ عَلَیْكُمْ بِوَكِیْلٍ ۟ؕ
عربي تفسیرونه:
لِكُلِّ نَبَاٍ مُّسْتَقَرٌّ ؗ— وَّسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
وَاِذَا رَاَیْتَ الَّذِیْنَ یَخُوْضُوْنَ فِیْۤ اٰیٰتِنَا فَاَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتّٰی یَخُوْضُوْا فِیْ حَدِیْثٍ غَیْرِهٖ ؕ— وَاِمَّا یُنْسِیَنَّكَ الشَّیْطٰنُ فَلَا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرٰی مَعَ الْقَوْمِ الظّٰلِمِیْنَ ۟
او چې تا ولیدل چې ځینې خلک زمونږ پر ایتونو ګوته ږدي نو تر هغو ترې لرې اوسه چې تر څو له دې ملنډو تیر او نورې خبرې پیل کړي. او که شیطان در نه هیره کړه نو له یادښت وروسته له تیري کوونکي قوم سره مه کینه.
عربي تفسیرونه:
وَذَرِ الَّذِیْنَ اتَّخَذُوْا دِیْنَهُمْ لَعِبًا وَّلَهْوًا وَّغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَذَكِّرْ بِهٖۤ اَنْ تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ ۖۗ— لَیْسَ لَهَا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ وَلِیٌّ وَّلَا شَفِیْعٌ ۚ— وَاِنْ تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لَّا یُؤْخَذْ مِنْهَا ؕ— اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ اُبْسِلُوْا بِمَا كَسَبُوْا ۚ— لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِیْمٍ وَّعَذَابٌ اَلِیْمٌ بِمَا كَانُوْا یَكْفُرُوْنَ ۟۠
او هغه خلک پریږده چې له خپل دین نه یې لوبه او تماشا جوړه کړی او دنیو ژوند غولولي دي. او په قران هر چا ته پند ورکړه هسې نه چې د خپلو کړو له کبله داسې پریوزي چې پرته له الله به یې نه څوک دوست وي او نه سپارښت کوونکی. که د خلاصون لپاره هر څه وړاندې کوي ترې اخیستل کیږي به نه، دا هغه خلک دي چې د خپلو کړو له کبله هلاکت ته سپارل شوي دي. او د خپل کفر او بې لارۍ له مخې به یې ګرمې اوبه څښاک او دردناک عذاب په برخه وي.
عربي تفسیرونه:
قُلْ اَنَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَنْفَعُنَا وَلَا یَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلٰۤی اَعْقَابِنَا بَعْدَ اِذْ هَدٰىنَا اللّٰهُ كَالَّذِی اسْتَهْوَتْهُ الشَّیٰطِیْنُ فِی الْاَرْضِ حَیْرَانَ ۪— لَهٗۤ اَصْحٰبٌ یَّدْعُوْنَهٗۤ اِلَی الْهُدَی ائْتِنَا ؕ— قُلْ اِنَّ هُدَی اللّٰهِ هُوَ الْهُدٰی ؕ— وَاُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ
ای محمده! ووایه ایا مونږ پرته له الله د بل هغه څه عبادت وکړو چې نه راته ګټه رسولای شي او نه تاوان؟ او ایا سره له دی چې الله پاک راته لار ښوولې بیره ته مخ په څټ د هغه چا په شان وګرځو چې شیطانانو د ځمکې په مخ لار ورکي کړي، حیران هلک، پک ګرځي. ملګري يې رابولي چې راځه زمونږ په لور ورغې لارې ته. ای محمده ووایه چې یوازې د الله ښوونه ښوونه ده. او مونږ ته امر شوی دی چې ځانونه د ټول عالم رب ته وسپارو.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْ خَلَقَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضَ بِالْحَقِّ ؕ— وَیَوْمَ یَقُوْلُ كُنْ فَیَكُوْنُ ؕ۬— قَوْلُهُ الْحَقُّ ؕ— وَلَهُ الْمُلْكُ یَوْمَ یُنْفَخُ فِی الصُّوْرِ ؕ— عٰلِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟
او الله هغه ذات دی چې اسمانونه او ځمکه یې په حقه پیدا کړي دي. او په کومه ورڅ چې هغه ووایې وشه نو کیږي. د هغه خبره بالکل حق ده. د شپیلۍ د پوکي په ورځ واکمني یوازې د هغه ده. به پټو او ښکاره و ډیر ښه پوهیږي. خورا حکیم او له هر څه نه خبر دی.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا رَاَ الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هٰذَا رَبِّیْ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَ قَالَ لَىِٕنْ لَّمْ یَهْدِنِیْ رَبِّیْ لَاَكُوْنَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّآلِّیْنَ ۟
او کله یې چې سپوږمۍ راختونکې او پړه کیدونکې ولیده ویې ویل دا زما رب دی. خو چې ورکه شوه ویې ویل قسم دی که زما رب ماته لار ونه ښايې نو زه به هم د لار ورکو خلکو څخه وم.
عربي تفسیرونه:
فَلَمَّا رَاَ الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هٰذَا رَبِّیْ هٰذَاۤ اَكْبَرُ ۚ— فَلَمَّاۤ اَفَلَتْ قَالَ یٰقَوْمِ اِنِّیْ بَرِیْٓءٌ مِّمَّا تُشْرِكُوْنَ ۟
او چې کله یې لمر راختونکی او پړکیدونکی ولید. ویې ویل دا لوی دی دا مې رب دی. چې ورک او ډوب شو نو ویې ویل ای زما قومه زه له هغه څه نه بې زار یم چې تاسې یې له الله سره شریک کڼئ.
عربي تفسیرونه:
وَحَآجَّهٗ قَوْمُهٗ ؕ— قَالَ اَتُحَآجُّوْٓنِّیْ فِی اللّٰهِ وَقَدْ هَدٰىنِ ؕ— وَلَاۤ اَخَافُ مَا تُشْرِكُوْنَ بِهٖۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّشَآءَ رَبِّیْ شَیْـًٔا ؕ— وَسِعَ رَبِّیْ كُلَّ شَیْءٍ عِلْمًا ؕ— اَفَلَا تَتَذَكَّرُوْنَ ۟
قوم یې ورسره نانندرۍ ووهلې. ده ورته وویل: ایا تاسې له ما سره د هغه الله په کله نانندرۍ وهئ چې ما ته یې روغه لار ښوولې ده؟ او زه له هغه هیڅ نه ډاریږم چې تاسې یې له الله سره شریکان نیسئ، ماته یوازې هغه څه رسیږي چې زما رب یې وغواړي زما رب په هر څه پوه او هر څه یې په وس ک دي . ایا اوس هم تاسې پند نه اخلئ.
عربي تفسیرونه:
وَكَیْفَ اَخَافُ مَاۤ اَشْرَكْتُمْ وَلَا تَخَافُوْنَ اَنَّكُمْ اَشْرَكْتُمْ بِاللّٰهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهٖ عَلَیْكُمْ سُلْطٰنًا ؕ— فَاَیُّ الْفَرِیْقَیْنِ اَحَقُّ بِالْاَمْنِ ۚ— اِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُوْنَ ۟ۘ
او ولې به زه له هغه څه ډار کوم چ تاسې له الله سره شریکان کړي دي؟ سره له دی چې تاسې ډار نه لرئ چې له الله سره مو هغه څه شریکان نیولي دي چې د هغوی په هکله تاسې ته کوم منلی دلیل هم نه دی راغلی. نو اوس تاسې ووایې چې څوک باید ډاډمن وي؟ که په خبره پوهیږئ.
عربي تفسیرونه:
وَتِلْكَ حُجَّتُنَاۤ اٰتَیْنٰهَاۤ اِبْرٰهِیْمَ عَلٰی قَوْمِهٖ ؕ— نَرْفَعُ دَرَجٰتٍ مَّنْ نَّشَآءُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟
دا زمونږ دلیل ؤ چې ابراهیم ته مو د هغه د قوم په مقابل کې ورکړي ؤ. زمونږ چې چا ته خوښه شي درجې یې لوړوو. بې شکه چې ستا رب د حکمت څښتن او په هر څه پوه دی.
عربي تفسیرونه:
وَوَهَبْنَا لَهٗۤ اِسْحٰقَ وَیَعْقُوْبَ ؕ— كُلًّا هَدَیْنَا ۚ— وَنُوْحًا هَدَیْنَا مِنْ قَبْلُ وَمِنْ ذُرِّیَّتِهٖ دَاوٗدَ وَسُلَیْمٰنَ وَاَیُّوْبَ وَیُوْسُفَ وَمُوْسٰی وَهٰرُوْنَ ؕ— وَكَذٰلِكَ نَجْزِی الْمُحْسِنِیْنَ ۟ۙ
مونږ ابراهیم ته اسحق او یعقوب وربښلي وو. ټولو ته مو هدایت کړی و. او له ده وړاندې مو نوح ته هم هدایت کړی و. او د نوح له اولادې نه مو داود، سلیمان، ایوب، یوسف، موسی او هارون ته هم هدایت کړی ؤ. او همدا ډول مونږ نیکوکارانو ته بدل ورکوو.
عربي تفسیرونه:
وَزَكَرِیَّا وَیَحْیٰی وَعِیْسٰی وَاِلْیَاسَ ؕ— كُلٌّ مِّنَ الصّٰلِحِیْنَ ۟ۙ
عربي تفسیرونه:
وَاِسْمٰعِیْلَ وَالْیَسَعَ وَیُوْنُسَ وَلُوْطًا ؕ— وَكُلًّا فَضَّلْنَا عَلَی الْعٰلَمِیْنَ ۟ۙ
عربي تفسیرونه:
وَمِنْ اٰبَآىِٕهِمْ وَذُرِّیّٰتِهِمْ وَاِخْوَانِهِمْ ۚ— وَاجْتَبَیْنٰهُمْ وَهَدَیْنٰهُمْ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكَ هُدَی اللّٰهِ یَهْدِیْ بِهٖ مَنْ یَّشَآءُ مِنْ عِبَادِهٖ ؕ— وَلَوْ اَشْرَكُوْا لَحَبِطَ عَنْهُمْ مَّا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
دا د الله پاک هدایت دی. په خپلو بنده ګانو کې یې چې چا ته خوښه شي ور په برخه کوي یې. او بالفرض که دغو غوره خلکو هم شرک کړی وای نو ټولې کړنې به یې بابیزه شوي وای.
عربي تفسیرونه:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ ۚ— فَاِنْ یَّكْفُرْ بِهَا هٰۤؤُلَآءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّیْسُوْا بِهَا بِكٰفِرِیْنَ ۟
همدغو غوره خلکو ته مونږ کتاب پوهه او نبوت ورکړی ؤ نو که د مکې کافران له دی دین نه منکر شي نو مونږ ورته داسې خلک ټاکلي دي چې هغوی ترې مخ نه اړوي.
عربي تفسیرونه:
اُولٰٓىِٕكَ الَّذِیْنَ هَدَی اللّٰهُ فَبِهُدٰىهُمُ اقْتَدِهْ ؕ— قُلْ لَّاۤ اَسْـَٔلُكُمْ عَلَیْهِ اَجْرًا ؕ— اِنْ هُوَ اِلَّا ذِكْرٰی لِلْعٰلَمِیْنَ ۟۠
دغو خلکو ته الله پاک لار ښوولې ده ای محمده! تا هم د هغوی پسې ولاړ شه. او دې خلکو ته ووایه چې د دین په رسونه له تاسې نه بدل نه غواړم. دا د ګرد بشریت لپاره پند او عبرت دی.
عربي تفسیرونه:
وَمَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِهٖۤ اِذْ قَالُوْا مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ عَلٰی بَشَرٍ مِّنْ شَیْءٍ ؕ— قُلْ مَنْ اَنْزَلَ الْكِتٰبَ الَّذِیْ جَآءَ بِهٖ مُوْسٰی نُوْرًا وَّهُدًی لِّلنَّاسِ تَجْعَلُوْنَهٗ قَرَاطِیْسَ تُبْدُوْنَهَا وَتُخْفُوْنَ كَثِیْرًا ۚ— وَعُلِّمْتُمْ مَّا لَمْ تَعْلَمُوْۤا اَنْتُمْ وَلَاۤ اٰبَآؤُكُمْ ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۙ— ثُمَّ ذَرْهُمْ فِیْ خَوْضِهِمْ یَلْعَبُوْنَ ۟
هغوی د الله روغه ستاینه ونه کړه چې ویې ویل: الله پاک هیچا ته څه نه دي نازل کړي. ای محمده! ورته ووایه د موسی راوړی کتاب چا نازل کړی ؤ چې د انسانانو لپاره رڼا او هدایت ؤ؟ خو تاسې پاڼه، پاڼه ځینې مو خلکو ته بیان او ډیر مو پټ کړ. او د همدې کتاب په واسطه هغه څه در وښوول شو چې نه پرې تاسې پوهیدئ او نه ستاسې پلرونه. ورته ووایه الله نازل کړی ؤ بیا یې پریږده چې له خپلو اوتو بوتو سره لوبې وکړي.
عربي تفسیرونه:
وَهٰذَا كِتٰبٌ اَنْزَلْنٰهُ مُبٰرَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِیْ بَیْنَ یَدَیْهِ وَلِتُنْذِرَ اُمَّ الْقُرٰی وَمَنْ حَوْلَهَا ؕ— وَالَّذِیْنَ یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ یُؤْمِنُوْنَ بِهٖ وَهُمْ عَلٰی صَلَاتِهِمْ یُحَافِظُوْنَ ۟
دا د قران چې مونږ نازل کړی دی له برکت نه ډک او د هغه څه تائیدوونکی دی چې وړانډې ترې نازل شوي دي تر څو ته پرې د مکې خلک او چاپیریال یې وډاروي. او کوم کسان چې په اخرت باور لري هغوی په قران هم ایمان راوړی او خپل لمونځونه په پابندۍ سره کوي.
عربي تفسیرونه:
وَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَوْ قَالَ اُوْحِیَ اِلَیَّ وَلَمْ یُوْحَ اِلَیْهِ شَیْءٌ وَّمَنْ قَالَ سَاُنْزِلُ مِثْلَ مَاۤ اَنْزَلَ اللّٰهُ ؕ— وَلَوْ تَرٰۤی اِذِ الظّٰلِمُوْنَ فِیْ غَمَرٰتِ الْمَوْتِ وَالْمَلٰٓىِٕكَةُ بَاسِطُوْۤا اَیْدِیْهِمْ ۚ— اَخْرِجُوْۤا اَنْفُسَكُمْ ؕ— اَلْیَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُوْنِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُوْلُوْنَ عَلَی اللّٰهِ غَیْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ اٰیٰتِهٖ تَسْتَكْبِرُوْنَ ۟
او له هغه چا نه به لوی ظالم څوک وي چې پر الله درواغ تړي؟ او یا وایې چې ما ته وحې کیږي، سره له دی چې هیڅ به نه وي ورته وحې شوي. او یا وایې زه به هم د الله د کتاب په شان کتاب راوړم؟ کاشکې تا هغه صحنه لیدلې وای چې ظالمان د مرګ له ستونزو سره مخ ملایکو ورته لاسونه غزولي او ورته وایې چې ساګانې مو راوباسئ. نن به تاسې ته سپکوونکی عذاب درکول کیږي ځکه چې تاسې به پر الله ناحقه حبرې تړلي او د هغه له ایتونو څخه مو لوی یې او غرور کاو.
عربي تفسیرونه:
وَلَقَدْ جِئْتُمُوْنَا فُرَادٰی كَمَا خَلَقْنٰكُمْ اَوَّلَ مَرَّةٍ وَّتَرَكْتُمْ مَّا خَوَّلْنٰكُمْ وَرَآءَ ظُهُوْرِكُمْ ۚ— وَمَا نَرٰی مَعَكُمْ شُفَعَآءَكُمُ الَّذِیْنَ زَعَمْتُمْ اَنَّهُمْ فِیْكُمْ شُرَكٰٓؤُا ؕ— لَقَدْ تَّقَطَّعَ بَیْنَكُمْ وَضَلَّ عَنْكُمْ مَّا كُنْتُمْ تَزْعُمُوْنَ ۟۠
نن ما ته لغړ راغلي یئ لکه څرنګه مې چې په لوړۍ ورځ پیدا کړی واست او هغه څه مو پريښوول چې ما درکړي وو. او ستاسې هغه سپارښتیان هم درسره نه ګورو چې تاسې انګیړلې وه چې هغوی به ستاسې به چارو کې له مونږ سره شریکان وي ـ ستاسې او هغوی په مینځ کې اړیکې پرې او هغه څه در څخه ورک شول چې تاسي يي ګمان درلود.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ اللّٰهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوٰی ؕ— یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَیِّتِ مِنَ الْحَیِّ ؕ— ذٰلِكُمُ اللّٰهُ فَاَنّٰی تُؤْفَكُوْنَ ۟
بې شکه چې الله پاک دانې او زړې څیروي او زرغونوي یې. ژوندی له مړي راوبایسي او مړی له ژوندي. دغه واکمن الله دی نو تاسې په کوم لور ګرځولای شئ.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَ لَكُمُ النُّجُوْمَ لِتَهْتَدُوْا بِهَا فِیْ ظُلُمٰتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّعْلَمُوْنَ ۟
او همغه ذات دی چې ستاسې لپاره يې ستوري د وچي او لمدې په تروږمیو کې د لار بيژندني وسیلي ګرځولي. مونږ د پوهانو لپاره هر ډول نښې او دلایل په خورا تفصیل سره بیانه وو.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْشَاَكُمْ مِّنْ نَّفْسٍ وَّاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَّمُسْتَوْدَعٌ ؕ— قَدْ فَصَّلْنَا الْاٰیٰتِ لِقَوْمٍ یَّفْقَهُوْنَ ۟
او همغه ذات دی چې تاسې یي له یو تن څخه پیدا کړي یاست بیا د هر چا لپاره د قرار نیولو یو ځای [۷] او د امانت ورسپارلو یو ځای دی[۸] مونږ ټول دلیلونه په خبره پوه قوم ته بیان کړیدي.
[۷] په دنیا کې.
[۸]په اخرت کې( دواړه له فتح القدیر)
[۸]په اخرت کې( دواړه له فتح القدیر)
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً ۚ— فَاَخْرَجْنَا بِهٖ نَبَاتَ كُلِّ شَیْءٍ فَاَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا ۚ— وَمِنَ النَّخْلِ مِنْ طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِیَةٌ ۙ— وَّجَنّٰتٍ مِّنْ اَعْنَابٍ وَّالزَّیْتُوْنَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَّغَیْرَ مُتَشَابِهٍ ؕ— اُنْظُرُوْۤا اِلٰی ثَمَرِهٖۤ اِذَاۤ اَثْمَرَ وَیَنْعِهٖ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكُمْ لَاٰیٰتٍ لِّقَوْمٍ یُّؤْمِنُوْنَ ۟
او همغه ذات دی چې تاسې ته یې له بره نه اوبه راښکته کړی او په همدی اوبو هر څه را زرغون کړي دي. او بیا مونږ له زرغون بوټو څخه لاندې باندې سپرې داني راویستلي. او د خرماوو له څانګو نه مو له میوې ډک د ځمکي په لور زوړند وږي راوښکلي او دانګورو، زیتونو او انارو باغونه مو جوړ کړي چې په رنګ او خوند کي یو بل ته ورته والی او هم سره جلا والی لري. تاسې ښه زیر شئ چې ونې او بوټي میوه ونیسي او بیا پخه شي. پخه خبره همدا ده چې د ایمان راوړنکي قوم لپاره دا پوره دلیلونه دي.
عربي تفسیرونه:
وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ شُرَكَآءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوْا لَهٗ بَنِیْنَ وَبَنٰتٍ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— سُبْحٰنَهٗ وَتَعٰلٰی عَمَّا یَصِفُوْنَ ۟۠
خو دوی هغه پیریان د الله شریکان وګڼل چې الله[۹] پیدا کړي دي او د ناپوهۍ له مخې يي خدای ته څامن او لورګانې جوړې کړې. الله له هغه څه نه پاک او لوړ دې چې دوی یي بیانوي.
[۹] خلقهم په ځینو روایتونو کې ( خلقهم) د ( ل) غړوندی راغلي دی چې معني به یي شي دوې هغه څه چې پخپله یي جوړ کړي وو له الله سره شریکوي( ابن جریرالطبري)
عربي تفسیرونه:
بَدِیْعُ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— اَنّٰی یَكُوْنُ لَهٗ وَلَدٌ وَّلَمْ تَكُنْ لَّهٗ صَاحِبَةٌ ؕ— وَخَلَقَ كُلَّ شَیْءٍ ۚ— وَهُوَ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلِیْمٌ ۟
اسمانونه، او ځمکه یي بې له پخوانۍ نمونې پیدا کړي ـ او چې ښځه [۱۰] یی نه وه نو ځوی به یي له کومه شي؟ هر څه یي پیدا کړي او په هر څه ښه پوهیږي.
[۱۰] سره له دې چې ځیني عیسویان حضرت مسیح د خدای زوی ګڼي خو یو هم دا نه وايي چې مریم العیاذ بالله دالله ښځه ده( کابلی تفسیر او عزیز التفاسیر)
عربي تفسیرونه:
لَا تُدْرِكُهُ الْاَبْصَارُ ؗ— وَهُوَ یُدْرِكُ الْاَبْصَارَ ۚ— وَهُوَ اللَّطِیْفُ الْخَبِیْرُ ۟
عربي تفسیرونه:
قَدْ جَآءَكُمْ بَصَآىِٕرُ مِنْ رَّبِّكُمْ ۚ— فَمَنْ اَبْصَرَ فَلِنَفْسِهٖ ۚ— وَمَنْ عَمِیَ فَعَلَیْهَا ؕ— وَمَاۤ اَنَا عَلَیْكُمْ بِحَفِیْظٍ ۟
تاسې ته د خپل رب له لورې حق ښوونکي دلایل راغلل چا چې ولیدل د ځان ګټه یي ده او څکو چې ترې ړوند شو نو د ځان تاوان یي دی. زه ستاسې ژغورونکی نه یم.
عربي تفسیرونه:
وَلَا تَسُبُّوا الَّذِیْنَ یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ فَیَسُبُّوا اللّٰهَ عَدْوًا بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— كَذٰلِكَ زَیَّنَّا لِكُلِّ اُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ۪— ثُمَّ اِلٰی رَبِّهِمْ مَّرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
او هغو څیزونو ته کنځا مه کوئ چې کافران يې پرته له الله نه رابلي هسې نه چې کافران د کینې او ظلم له کبله په ناپوهۍ الله پاک ته کنځا وکړي مونږ هر چا ته د هغوی د کړنې ورښایسته کړي دي بیا د هر چا ورتګ خپل رب ته دی هغه به یې د کړنو په نتیجه خبر کړي.
عربي تفسیرونه:
وَاَقْسَمُوْا بِاللّٰهِ جَهْدَ اَیْمَانِهِمْ لَىِٕنْ جَآءَتْهُمْ اٰیَةٌ لَّیُؤْمِنُنَّ بِهَا ؕ— قُلْ اِنَّمَا الْاٰیٰتُ عِنْدَ اللّٰهِ وَمَا یُشْعِرُكُمْ ۙ— اَنَّهَاۤ اِذَا جَآءَتْ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
او کافران د الله په نوم لوی لوی قسمونه اخلي چې که غوښتل شوې معجزه یې ورته راشي نو ایمان به راوړي. ای محمده! ووایه چې معجزې له الله سره دي. او ای مؤمنانو! تاسې څرنګه وپوهول شئ چې که معجزې راشي هم هغوی ایمان نه دی.
عربي تفسیرونه:
وَلَوْ اَنَّنَا نَزَّلْنَاۤ اِلَیْهِمُ الْمَلٰٓىِٕكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتٰی وَحَشَرْنَا عَلَیْهِمْ كُلَّ شَیْءٍ قُبُلًا مَّا كَانُوْا لِیُؤْمِنُوْۤا اِلَّاۤ اَنْ یَّشَآءَ اللّٰهُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَهُمْ یَجْهَلُوْنَ ۟
او که مونږ ورته ملایکې راښکته کړې وای، او مړو ورسره خبرې کړې وای او هر څه مو ورته مخامخ درولي وای بیا هم پرته له هغو چې د الله خوښه وه بل چا به ایمان نه وای راوړی او ډیر پکې ناپوه او جاهل دي.
عربي تفسیرونه:
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِیٍّ عَدُوًّا شَیٰطِیْنَ الْاِنْسِ وَالْجِنِّ یُوْحِیْ بَعْضُهُمْ اِلٰی بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُوْرًا ؕ— وَلَوْ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوْهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُوْنَ ۟
او په همدې توګه مونږ هر نبي ته ځیني هغه انسانان او پیریان دښمنان ګرځولي دي چې په خپلو مینځونو کې یو بل ته د غولونې کارونه په ښکلي ډول وړاندې کوي. که ستا رب غوښتي وای دا کار یې نه شو کولای نو ته دوی او درواغ یي سره پریږده.
عربي تفسیرونه:
اَفَغَیْرَ اللّٰهِ اَبْتَغِیْ حَكَمًا وَّهُوَ الَّذِیْۤ اَنْزَلَ اِلَیْكُمُ الْكِتٰبَ مُفَصَّلًا ؕ— وَالَّذِیْنَ اٰتَیْنٰهُمُ الْكِتٰبَ یَعْلَمُوْنَ اَنَّهٗ مُنَزَّلٌ مِّنْ رَّبِّكَ بِالْحَقِّ فَلَا تَكُوْنَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِیْنَ ۟
ای محمده! هغوی ته ووایه ایا پرته له الله نه بل څوک د فیصله کوونکي په توګه ولټوم په داسې حال کې چې الله تاسې ته په پوره تفصیل سره کتاب نازل کړی دی. او چا ته چې مونږ کتاب ورکړی دی ښه پوهیږي چې دا قران د الله له لورې په حقه نازل شوی دی. نو ته له شک کونکو څخه مه کیږه.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ مَنْ یَّضِلُّ عَنْ سَبِیْلِهٖ ۚ— وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
فَكُلُوْا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ اِنْ كُنْتُمْ بِاٰیٰتِهٖ مُؤْمِنِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
وَمَا لَكُمْ اَلَّا تَاْكُلُوْا مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُمْ مَّا حَرَّمَ عَلَیْكُمْ اِلَّا مَا اضْطُرِرْتُمْ اِلَیْهِ ؕ— وَاِنَّ كَثِیْرًا لَّیُضِلُّوْنَ بِاَهْوَآىِٕهِمْ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِیْنَ ۟
څه خبره ده چې تاسې هغه څه نه خورئ چې د الله نوم پرې ویل شوی وي؟ سره له دې چې الله تاسې ته حرام کړي شوي څیزونه په بشپړ ډول بیان کړي دي هو! که ناشونتیا مو وه ( نو بیا حرام حلال دي.) او پخه خبره همدا ده چې ډیر خلک د خپلو خواهشاتو په اساس پرته له کومو علمي دلایلو نور بې لارې کوي. بې شکه ستا رب ته تیري کوونکي ډیر ښه معلوم دي.
عربي تفسیرونه:
وَذَرُوْا ظَاهِرَ الْاِثْمِ وَبَاطِنَهٗ ؕ— اِنَّ الَّذِیْنَ یَكْسِبُوْنَ الْاِثْمَ سَیُجْزَوْنَ بِمَا كَانُوْا یَقْتَرِفُوْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
وَلَا تَاْكُلُوْا مِمَّا لَمْ یُذْكَرِ اسْمُ اللّٰهِ عَلَیْهِ وَاِنَّهٗ لَفِسْقٌ ؕ— وَاِنَّ الشَّیٰطِیْنَ لَیُوْحُوْنَ اِلٰۤی اَوْلِیٰٓـِٕهِمْ لِیُجَادِلُوْكُمْ ۚ— وَاِنْ اَطَعْتُمُوْهُمْ اِنَّكُمْ لَمُشْرِكُوْنَ ۟۠
او هغه څاروي مه خورئ چې د الله نوم پرې نه وي ویل شوی دا لویه ګناه ده. او بې شکه چې شیطانان خپلو دوستانو ته کږې لارې ورښايې تر څو له تاسې سره شخړه وکړي. نو که تاسې د هغوی مننه وکړه نو تاسې هم مشرکان یاست.
عربي تفسیرونه:
اَوَمَنْ كَانَ مَیْتًا فَاَحْیَیْنٰهُ وَجَعَلْنَا لَهٗ نُوْرًا یَّمْشِیْ بِهٖ فِی النَّاسِ كَمَنْ مَّثَلُهٗ فِی الظُّلُمٰتِ لَیْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا ؕ— كَذٰلِكَ زُیِّنَ لِلْكٰفِرِیْنَ مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
ایا هغه څوک چې مړ ؤ مونږ ژوندی کړ او رڼا مو ورکړه چې د خلکو په مینځ کې مخ په وړاندې لاړ شي د هغه چا په شان کیدای شي چې په تیارو کې راګیر او په هیڅ توګه ترې وتلای نه شي؟ په همدې توګه د کافرانو کړني هغوی ته ښایسته کړای شوي دي.
عربي تفسیرونه:
وَكَذٰلِكَ جَعَلْنَا فِیْ كُلِّ قَرْیَةٍ اَكٰبِرَ مُجْرِمِیْهَا لِیَمْكُرُوْا فِیْهَا ؕ— وَمَا یَمْكُرُوْنَ اِلَّا بِاَنْفُسِهِمْ وَمَا یَشْعُرُوْنَ ۟
او همدا شان مونږ د هر کلي ورانکاري مشران خپل سرۍ ته پریښي دي چې د ټګۍ او دوکې مزي پکې وغزوي خو د ټګۍ په لومو کې یوازې دوی په خپله نښلي خو په ځان نه پوهیږي.
عربي تفسیرونه:
وَاِذَا جَآءَتْهُمْ اٰیَةٌ قَالُوْا لَنْ نُّؤْمِنَ حَتّٰی نُؤْتٰی مِثْلَ مَاۤ اُوْتِیَ رُسُلُ اللّٰهِ ؔۘؕ— اَللّٰهُ اَعْلَمُ حَیْثُ یَجْعَلُ رِسَالَتَهٗ ؕ— سَیُصِیْبُ الَّذِیْنَ اَجْرَمُوْا صَغَارٌ عِنْدَ اللّٰهِ وَعَذَابٌ شَدِیْدٌۢ بِمَا كَانُوْا یَمْكُرُوْنَ ۟
او چې کله هم ورته کومه نښه راغلې ده نو ویلي یي دي چې مونږ به هیڅکله پرې ایمان رانه وړو تر څو مونږ ته هغه څه نه وي راکړی شوي چې د الله نورو رسولانو ته ورکړل شوي وو الله ښه پوهیږي چې پيغمبري او رسالت چاته ورکړي؟ او سر غړوونکو ته به د خپلې ټګۍ له کبله د الله له لورې سپکوالی او دردناک عذاب ډیر ژر ورسیږي.
عربي تفسیرونه:
فَمَنْ یُّرِدِ اللّٰهُ اَنْ یَّهْدِیَهٗ یَشْرَحْ صَدْرَهٗ لِلْاِسْلَامِ ۚ— وَمَنْ یُّرِدْ اَنْ یُّضِلَّهٗ یَجْعَلْ صَدْرَهٗ ضَیِّقًا حَرَجًا كَاَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِی السَّمَآءِ ؕ— كَذٰلِكَ یَجْعَلُ اللّٰهُ الرِّجْسَ عَلَی الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ ۟
الله چې د چا د هدایت اراده وکړي نو سینه یې د اسلام په لور پراخه کړي او چې د چا د بې لیارۍ اراده وکړي نو سینه یې داسې ورتنګه کړي لکه چې د اسمان په لور خیژي په همدې توګه الله ناپاکي په هغو کسانو ورباروي چې ایمان نه راوړي.
عربي تفسیرونه:
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیْعًا ۚ— یٰمَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِّنَ الْاِنْسِ ۚ— وَقَالَ اَوْلِیٰٓؤُهُمْ مِّنَ الْاِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَّبَلَغْنَاۤ اَجَلَنَا الَّذِیْۤ اَجَّلْتَ لَنَا ؕ— قَالَ النَّارُ مَثْوٰىكُمْ خٰلِدِیْنَ فِیْهَاۤ اِلَّا مَا شَآءَ اللّٰهُ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟
او هغه ورځ چې الله دوی ټول سره را یو ځای او ورته ووايي ای پيریانو!تاسې خورا ډیر انسانان بې لیارې کړل په انسانانو کې د دوی دوستان او انډیوالان به ووايي ای زمونږ ربه!مونږ هر یوه له بل څخه پورته ګټه اخیستې او اوس هغې نیټې ته رسیدلي یو چې تا راته ټاکلې وه(نو په مونږ رحم وکړه) الله به وفرمايې پرته له هغو چې الله یې وغواړي د نورو ټولو تل پاتې استوګنځی اور دی بې شکه چې الله د حکمت څښتن او په هر څه پوه دی.
عربي تفسیرونه:
وَكَذٰلِكَ نُوَلِّیْ بَعْضَ الظّٰلِمِیْنَ بَعْضًا بِمَا كَانُوْا یَكْسِبُوْنَ ۟۠
[۱] ـ یا یې مفهوم دی چې:مونږ ځینې ظالمان د ځینو نورو د دنیا او اخرت دوستان ګرځوو.(ابن جریر الطبری)
عربي تفسیرونه:
یٰمَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْاِنْسِ اَلَمْ یَاْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنْكُمْ یَقُصُّوْنَ عَلَیْكُمْ اٰیٰتِیْ وَیُنْذِرُوْنَكُمْ لِقَآءَ یَوْمِكُمْ هٰذَا ؕ— قَالُوْا شَهِدْنَا عَلٰۤی اَنْفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَیٰوةُ الدُّنْیَا وَشَهِدُوْا عَلٰۤی اَنْفُسِهِمْ اَنَّهُمْ كَانُوْا كٰفِرِیْنَ ۟
ای پیریانو او انسانانو! ایا تاسې ته ستاسې له ډلې څخه رسولان نه وو راغلي؟چې تاسې ته به یې زما ایتونه بیانول او د نننۍ ورځې له ملاقات څخه به یې ډارولئ؟دوی به ووايې هو! مونږ پر ځان شهادت ورکوو،په دنیا کې دنیوي ژوند غولولي وو او نن یې پر ځان شهادت ورکړ چې رښتیا هم دوی کافران وو.
عربي تفسیرونه:
وَلِكُلٍّ دَرَجٰتٌ مِّمَّا عَمِلُوْا ؕ— وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا یَعْمَلُوْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
وَرَبُّكَ الْغَنِیُّ ذُو الرَّحْمَةِ ؕ— اِنْ یَّشَاْ یُذْهِبْكُمْ وَیَسْتَخْلِفْ مِنْ بَعْدِكُمْ مَّا یَشَآءُ كَمَاۤ اَنْشَاَكُمْ مِّنْ ذُرِّیَّةِ قَوْمٍ اٰخَرِیْنَ ۟ؕ
او ستا رب بې پروا،او د مهربانۍ څښتن دی،که وغواړي نو تاسې به له مینځه یوسي او پر ځای به مو نور د خپلې خوښې خلک مینځ ته راولي لکه چې تاسې یې د یوه بل قوم له اولاد څخه پيدا کړي یاست.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ مَا تُوْعَدُوْنَ لَاٰتٍ ۙ— وَّمَاۤ اَنْتُمْ بِمُعْجِزِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ یٰقَوْمِ اعْمَلُوْا عَلٰی مَكَانَتِكُمْ اِنِّیْ عَامِلٌ ۚ— فَسَوْفَ تَعْلَمُوْنَ ۙ— مَنْ تَكُوْنُ لَهٗ عَاقِبَةُ الدَّارِ ؕ— اِنَّهٗ لَا یُفْلِحُ الظّٰلِمُوْنَ ۟
ای محمده! ووایه ای زما قومه! تاسې خپلې کړنې کوئ او زه به خپلې ـ ډیر ژر به درڅرګنده شي چې پای د چا ښه ده؟خبر اوسئ چې تیري کوونکي بریمن کیدای نشي.
عربي تفسیرونه:
وَجَعَلُوْا لِلّٰهِ مِمَّا ذَرَاَ مِنَ الْحَرْثِ وَالْاَنْعَامِ نَصِیْبًا فَقَالُوْا هٰذَا لِلّٰهِ بِزَعْمِهِمْ وَهٰذَا لِشُرَكَآىِٕنَا ۚ— فَمَا كَانَ لِشُرَكَآىِٕهِمْ فَلَا یَصِلُ اِلَی اللّٰهِ ۚ— وَمَا كَانَ لِلّٰهِ فَهُوَ یَصِلُ اِلٰی شُرَكَآىِٕهِمْ ؕ— سَآءَ مَا یَحْكُمُوْنَ ۟
او دې خلکو الله پاک ته په هغو کښتونو او څارویو کې چې الله پاک پیدا کړي دي،یوه برخه ټاکلې ده د خپلې عقیدی په رڼا کې وايې دا د الله برخه ده او دا زمونږ د شریکانو،نو هغه یې چې د شریکانو لپاره ټاکلې ده الله ته نه رسیږي او هغه یې چې د الله لپاره په ګوته کړې ده شریکانو ته یې رسیږي،ددې خلکو پریکړه خورا بده ده.
عربي تفسیرونه:
وَكَذٰلِكَ زَیَّنَ لِكَثِیْرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِیْنَ قَتْلَ اَوْلَادِهِمْ شُرَكَآؤُهُمْ لِیُرْدُوْهُمْ وَلِیَلْبِسُوْا عَلَیْهِمْ دِیْنَهُمْ ؕ— وَلَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَا فَعَلُوْهُ فَذَرْهُمْ وَمَا یَفْتَرُوْنَ ۟
او په همدې توګه ډیرو مشرکانو ته د دوی شریکانو د خپلو اولادونو وژنه ښایسته کړې ده تر څو یې هلاک او په خپل دین کې له وسوسو سره مخ کړي.که الله غوښتي وای داسې به یې نه وو کړي نو دوی او درواغ یې سره پریږده.
عربي تفسیرونه:
وَقَالُوْا هٰذِهٖۤ اَنْعَامٌ وَّحَرْثٌ حِجْرٌ ۖۗ— لَّا یَطْعَمُهَاۤ اِلَّا مَنْ نَّشَآءُ بِزَعْمِهِمْ وَاَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُوْرُهَا وَاَنْعَامٌ لَّا یَذْكُرُوْنَ اسْمَ اللّٰهِ عَلَیْهَا افْتِرَآءً عَلَیْهِ ؕ— سَیَجْزِیْهِمْ بِمَا كَانُوْا یَفْتَرُوْنَ ۟
او وایې چې دا څاروي او کښت منع دی هیڅوک یې نه شي خوړلای ترڅو چې مونږ ورته اجازه نه وي کړي دایې له ځانه جوړه عقیده ده او هم وايي دا ځیني نور څاروي دي چې سپرلۍ کول او بار وړل پری حرام دي،او ځیني نور څاروي دي چې د حلالولو په وخت کې پرې د الله نوم نه اخلي دا خبرې په الله درواغ تړي،الله پاک به ډير ژر د درواغ تړلو جزاء ورکړي.
عربي تفسیرونه:
وَقَالُوْا مَا فِیْ بُطُوْنِ هٰذِهِ الْاَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُوْرِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلٰۤی اَزْوَاجِنَا ۚ— وَاِنْ یَّكُنْ مَّیْتَةً فَهُمْ فِیْهِ شُرَكَآءُ ؕ— سَیَجْزِیْهِمْ وَصْفَهُمْ ؕ— اِنَّهٗ حَكِیْمٌ عَلِیْمٌ ۟
او وايې هغه چې ددې څارویو په نسونو کې دي نارینه وو ته مو روا او پر ښځو مو حرام دي خو که مړ پیدا شي نو بیا په نارینه او ښځې دواړه په خوراک کې شریکیدای شي ـ ډیر ژر به الله د دوی د غوټه کړو خبرو جزاء ورکړي هغه د پوره حکمت څښتن او ښه پوه دی.
عربي تفسیرونه:
قَدْ خَسِرَ الَّذِیْنَ قَتَلُوْۤا اَوْلَادَهُمْ سَفَهًا بِغَیْرِ عِلْمٍ وَّحَرَّمُوْا مَا رَزَقَهُمُ اللّٰهُ افْتِرَآءً عَلَی اللّٰهِ ؕ— قَدْ ضَلُّوْا وَمَا كَانُوْا مُهْتَدِیْنَ ۟۠
په تحقیق سره هغه کسان زیانمن شول چې د بې عقلۍ او نا پوهې له کبله یې خپل اولادونه ووژل او د الله له لورې ورکړې روزي یې په الله باندې په درواغ تړلو سره حرامه وګڼله په یقیني ډول هغوی بې لیاری شول او لیار میندونکي نه وو.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَنْشَاَ جَنّٰتٍ مَّعْرُوْشٰتٍ وَّغَیْرَ مَعْرُوْشٰتٍ وَّالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا اُكُلُهٗ وَالزَّیْتُوْنَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَّغَیْرَ مُتَشَابِهٍ ؕ— كُلُوْا مِنْ ثَمَرِهٖۤ اِذَاۤ اَثْمَرَ وَاٰتُوْا حَقَّهٗ یَوْمَ حَصَادِهٖ ۖؗ— وَلَا تُسْرِفُوْا ؕ— اِنَّهٗ لَا یُحِبُّ الْمُسْرِفِیْنَ ۟ۙ
الله هغه ذات دی چې په ډډونو ولاړ او هم پر ځمکه پراته باغونه،د خورما ونې،او د جلا جلا میوو او خوندونو کښتونه یې پیدا کړي دي د زیتون او انار ونې یې بیدا کړي چې میوې یې په رنګ کې سره ورته خو په خوند کې سره بیلې دي،ددغو ټولو بوټو له میوو او حاصل څخه خوراک وکړئ او د ریبلو په ورځ یې د الله حق ورکړئ اسراف مه کوئ بې شکه چې الله اسراف کوونکي نه خوښوي.
عربي تفسیرونه:
وَمِنَ الْاَنْعَامِ حَمُوْلَةً وَّفَرْشًا ؕ— كُلُوْا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّٰهُ وَلَا تَتَّبِعُوْا خُطُوٰتِ الشَّیْطٰنِ ؕ— اِنَّهٗ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِیْنٌ ۟ۙ
او الله هغه ذات دی چې څاروي یې ځینې باروړونکي او ځیني یې د فرش لپاره په کار راتلونکي پیدا کړي دي له هغو څیزونو څخه خوراک وکړئ چې الله درکړي دي او شیطان په پل پسې مه ځئ، ځکه چې هغه ستاسې ښکاره دښمن دی.
عربي تفسیرونه:
ثَمٰنِیَةَ اَزْوَاجٍ ۚ— مِنَ الضَّاْنِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— نَبِّـُٔوْنِیْ بِعِلْمٍ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟ۙ
الله پاک اته[۲]جوړې درته پیدا کړي دي دوه د میږو له نوعې او دوه د اوزو له نوعې نه ای محمده! له دوی نه پوښتنه وکړه چې الله ددې څارویو نران حرام کړي دي او که ښځې یې؟ او یا یې هغه حرام کړي دي چې د ښځو څارویو په نسونو کې دي؟د علم په رڼا کې راته خبره وکړئ که تاسې رښتیني یاست.
[۲] ـ د میږو،اوزو،غوا،اوښ هر یو څخه نر اوښځه ټول(۸)جوړې شوې ځکه هر نر د ښځې جوړه دی او هره ښخه د نر جوړه ده نو(۸)جوړې شوې(ابن جریر الطبری)
عربي تفسیرونه:
وَمِنَ الْاِبِلِ اثْنَیْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَیْنِ ؕ— قُلْ ءٰٓالذَّكَرَیْنِ حَرَّمَ اَمِ الْاُنْثَیَیْنِ اَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَیْهِ اَرْحَامُ الْاُنْثَیَیْنِ ؕ— اَمْ كُنْتُمْ شُهَدَآءَ اِذْ وَصّٰىكُمُ اللّٰهُ بِهٰذَا ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا لِّیُضِلَّ النَّاسَ بِغَیْرِ عِلْمٍ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظّٰلِمِیْنَ ۟۠
او همدا راز دوه د اوښ له نوعې او دوه د غوايې له نوعې نه دي،ای محمده! له هغوی نه پوښتنه وکړه چې الله ددې څارویو نران حرام کړي دي که ښځې یې؟او یا یې هغه څه حرام کړي دي چې د اوښو او غوا په ګیډو کې دي؟ ایا تاسې هغه وخت حاضر واست چې الله ددې څیزونو د حراموالي حکم درته وکړ؟ نو له هغه چا څخه به بل لوی ظالم څوک وي؟چې په الله درواغ تړي تر څو پرته له کوم دلیل څخه خلک بې لارې کړي؟بې شکه چې الله پاک له حد نه تیریدونکي قوم ته لار نه ښايي.
عربي تفسیرونه:
قُلْ لَّاۤ اَجِدُ فِیْ مَاۤ اُوْحِیَ اِلَیَّ مُحَرَّمًا عَلٰی طَاعِمٍ یَّطْعَمُهٗۤ اِلَّاۤ اَنْ یَّكُوْنَ مَیْتَةً اَوْ دَمًا مَّسْفُوْحًا اَوْ لَحْمَ خِنْزِیْرٍ فَاِنَّهٗ رِجْسٌ اَوْ فِسْقًا اُهِلَّ لِغَیْرِ اللّٰهِ بِهٖ ۚ— فَمَنِ اضْطُرَّ غَیْرَ بَاغٍ وَّلَا عَادٍ فَاِنَّ رَبَّكَ غَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟
ای محمده!ووایه کومه وحي چې ماته راغلې ده په هغې کې داسې څه نه مومم چې په خوړونکې باندی دې څه حرام وي مګر یوازې مرداره حرامه ده یا بهیدونکې وینه،دخنزیر غوښه چې پلیته ده او هغه د ګناه څاروي حرام دي چې د حلالې په وخت کې پرې پرته له الله د بل چا نوم واخیستل شي هغه څوک چې د اړتیا له مخې چې د نافرمانۍ[۳] او خوند اخیستلو لپاره نه وي[۴] ددې حرامو څیزونو خوراک ته اړ شو اوله اړتیا نه یې ډير ونه خوړ خو بې شکه چې ستا رب ډیر بښونکی خورا مهربان دی.
[۳] چې هسې يي نافرمانۍ ته ملا تړلي وي( ابن جریر الطبري).
[۴] په خوراک کې( ابن جریر الطبری)
[۴] په خوراک کې( ابن جریر الطبری)
عربي تفسیرونه:
وَعَلَی الَّذِیْنَ هَادُوْا حَرَّمْنَا كُلَّ ذِیْ ظُفُرٍ ۚ— وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَیْهِمْ شُحُوْمَهُمَاۤ اِلَّا مَا حَمَلَتْ ظُهُوْرُهُمَاۤ اَوِ الْحَوَایَاۤ اَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ؕ— ذٰلِكَ جَزَیْنٰهُمْ بِبَغْیِهِمْ ۖؗ— وَاِنَّا لَصٰدِقُوْنَ ۟
او مونږ پر هغو چې یهودیت یې غوره کړي وو ټول نوک لرونکي څاروي او ځناور حرام کړي وو ـ او دا غوایې او پسه وازده مو هم پرې حرامه کړې وه خو هغه وازده پرې نه وه حرامه چې د شا په پوښتۍ،کلمو او یایې له هډوکو سره نښتې وه په دې توګه مو د هغوی د تیري او سرغړونې جزاء ورکړې وه او مونږ رښتیا وایو.
عربي تفسیرونه:
سَیَقُوْلُ الَّذِیْنَ اَشْرَكُوْا لَوْ شَآءَ اللّٰهُ مَاۤ اَشْرَكْنَا وَلَاۤ اٰبَآؤُنَا وَلَا حَرَّمْنَا مِنْ شَیْءٍ ؕ— كَذٰلِكَ كَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتّٰی ذَاقُوْا بَاْسَنَا ؕ— قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوْهُ لَنَا ؕ— اِنْ تَتَّبِعُوْنَ اِلَّا الظَّنَّ وَاِنْ اَنْتُمْ اِلَّا تَخْرُصُوْنَ ۟
ژر دی چې مشرکان به ووایې که الله غوښتي وای نو نه به مونږ او نه به مو پلرونو شرک کړی وای او نه به مو کوم څیز حرام ګڼلی وی. هو! له دوی نه پخوانیو کافرانو هم همدا ډول حق درواغ ګڼلی وو ترڅو یې زمونږ عذاب وڅاکه. ای محمده! ورته ووایه له تاسې سره کوم علمي دلیل شته چې زمونږ په وړاندې يي کیږدئ؟ تاسې یوازې په ګومان پسې منډې وهئ او تاسې پرته له اټکلیانو بل څه نه یاست.
عربي تفسیرونه:
قُلْ فَلِلّٰهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ ۚ— فَلَوْ شَآءَ لَهَدٰىكُمْ اَجْمَعِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ الَّذِیْنَ یَشْهَدُوْنَ اَنَّ اللّٰهَ حَرَّمَ هٰذَا ۚ— فَاِنْ شَهِدُوْا فَلَا تَشْهَدْ مَعَهُمْ ۚ— وَلَا تَتَّبِعْ اَهْوَآءَ الَّذِیْنَ كَذَّبُوْا بِاٰیٰتِنَا وَالَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ وَهُمْ بِرَبِّهِمْ یَعْدِلُوْنَ ۟۠
ووایه چې هغه شاهدان مو را وړاندی کړئ چې په دې شاهدي ورکوي چې الله دا څیزونه حرام کړي دي. نو که هغوی په درواغو شاهدي وویله ته ورسره شاهدي مه وایه. او د هغو کسانو هیلو پسې مه ځه چې زمونږ ایتونه یې درواغ ګڼلي په اخرت ایمان نه راوړي او له خپل رب سره نور څیزونه برابروي.
عربي تفسیرونه:
قُلْ تَعَالَوْا اَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَیْكُمْ اَلَّا تُشْرِكُوْا بِهٖ شَیْـًٔا وَّبِالْوَالِدَیْنِ اِحْسَانًا ۚ— وَلَا تَقْتُلُوْۤا اَوْلَادَكُمْ مِّنْ اِمْلَاقٍ ؕ— نَحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَاِیَّاهُمْ ۚ— وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ ۚ— وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِیْ حَرَّمَ اللّٰهُ اِلَّا بِالْحَقِّ ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُوْنَ ۟
ای محمده! ووایه راشئ چې زه هغه څه درته ووایم چې الله پر تاسې حرام کړي دي له الله سره هیڅ شی شریک مه نیسئ. له مور او پلار سره نیکي وکړئ اولادونه مو د مسکینۍ او فقر له ډاره مه وژنۍ. مونږ تاسې ته روزي درکوو او هغوی ته هم. او مه نژدې کیږئ کناه ته ښکاره وي او که پټه. او هغه ساه لرونکي مه وژنئ چې الله یې ژول حرام کړې دي مګر یوازې په حق یې وژلی شئ. الله ددې څیزونو امر کړی دی تر څو تاسې له عقل نه کار واخلئ.
عربي تفسیرونه:
وَلَا تَقْرَبُوْا مَالَ الْیَتِیْمِ اِلَّا بِالَّتِیْ هِیَ اَحْسَنُ حَتّٰی یَبْلُغَ اَشُدَّهٗ ۚ— وَاَوْفُوا الْكَیْلَ وَالْمِیْزَانَ بِالْقِسْطِ ۚ— لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا اِلَّا وُسْعَهَا ۚ— وَاِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوْا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبٰی ۚ— وَبِعَهْدِ اللّٰهِ اَوْفُوْا ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُوْنَ ۟ۙ
د یتیم مال ته تر هغو چې زلمی شوی نه وي مه نژدې کیږئ خو کولی شئ چې په غوره او ښه توګه پکې تصرف وکړئ. په پیمانه او تله کې انصاف وکړئ. مونږ پر هیچا د هغه له توانه پورته بار نه ږدو. او کله مو چې خبره کوله نو په انصاف يې کوئ که څه هم ستاسې د خپلوانو په تاوان وي. د الله په نوم تړون خامخا پوره کړئ. الله پاک درته په دی څیزونو امر کړی دی تر څو تاسې پند واخلئ.
عربي تفسیرونه:
وَاَنَّ هٰذَا صِرَاطِیْ مُسْتَقِیْمًا فَاتَّبِعُوْهُ ۚ— وَلَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَنْ سَبِیْلِهٖ ؕ— ذٰلِكُمْ وَصّٰىكُمْ بِهٖ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُوْنَ ۟
دا زما روغه لاره ده ویې منئ ـ او په اخوا دیخوا لارو مه ځئ چې د الله له لارې نه مو جلا کړي. الله په دې خبره امر کوي تر څو تاسې ځانونه له خرابو لارو څخه وژغورئ.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ اٰتَیْنَا مُوْسَی الْكِتٰبَ تَمَامًا عَلَی الَّذِیْۤ اَحْسَنَ وَتَفْصِیْلًا لِّكُلِّ شَیْءٍ وَّهُدًی وَّرَحْمَةً لَّعَلَّهُمْ بِلِقَآءِ رَبِّهِمْ یُؤْمِنُوْنَ ۟۠
او مونږ موسی ته داسې کتاب ورکړی وو چې د نیک عملو لپاره د لوریني، بشپړتیا وه هر څه پکې پوره بیان شوي لار ښوونه او رحمت وو. تر څو هغوی خپل رب ته په مخ کیدلو ایمان راوړي.
عربي تفسیرونه:
اَنْ تَقُوْلُوْۤا اِنَّمَاۤ اُنْزِلَ الْكِتٰبُ عَلٰی طَآىِٕفَتَیْنِ مِنْ قَبْلِنَا ۪— وَاِنْ كُنَّا عَنْ دِرَاسَتِهِمْ لَغٰفِلِیْنَ ۟ۙ
( ددې مباک کتاب له نزول وروسته پلمه نه شئ کولای) چې وووایې کتاب خو یوازې له مونږ وړانډې دوه قومونو ته [۵] نازل شوی وو او مونږ ته معلومه نه وه چې هغوی ته پکې څه ښوولې شوي وو.
[۵] یهود او نصارا ( ابن جریر الطبری)
عربي تفسیرونه:
اَوْ تَقُوْلُوْا لَوْ اَنَّاۤ اُنْزِلَ عَلَیْنَا الْكِتٰبُ لَكُنَّاۤ اَهْدٰی مِنْهُمْ ۚ— فَقَدْ جَآءَكُمْ بَیِّنَةٌ مِّنْ رَّبِّكُمْ وَهُدًی وَّرَحْمَةٌ ۚ— فَمَنْ اَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَّبَ بِاٰیٰتِ اللّٰهِ وَصَدَفَ عَنْهَا ؕ— سَنَجْزِی الَّذِیْنَ یَصْدِفُوْنَ عَنْ اٰیٰتِنَا سُوْٓءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُوْا یَصْدِفُوْنَ ۟
او ( دا پلمه هم نشئ کولای ) چې ووایې که پر مونږ کتاب نازل شوی وای نو مونږ به له هغوی څخه ښه لار میندلې وي. نو دا دی تاسې ته د خپل رب له لورې روښانه دلیل، هدایت او رحمت راغلی دی. نو له هغه چا څخه به بل لوی ظالم څوک وي چې د الله ایتونه درواغ ګڼي او له منلو څخه يې ډډه کوي. مونږ به ډیر ژر هغو کسانو ته چې زمونږ له ایتونو څخه ډډه کړي د هغوی د مخ اړونې ډیره سخته سزا ورکړو.
عربي تفسیرونه:
هَلْ یَنْظُرُوْنَ اِلَّاۤ اَنْ تَاْتِیَهُمُ الْمَلٰٓىِٕكَةُ اَوْ یَاْتِیَ رَبُّكَ اَوْ یَاْتِیَ بَعْضُ اٰیٰتِ رَبِّكَ ؕ— یَوْمَ یَاْتِیْ بَعْضُ اٰیٰتِ رَبِّكَ لَا یَنْفَعُ نَفْسًا اِیْمَانُهَا لَمْ تَكُنْ اٰمَنَتْ مِنْ قَبْلُ اَوْ كَسَبَتْ فِیْۤ اِیْمَانِهَا خَیْرًا ؕ— قُلِ انْتَظِرُوْۤا اِنَّا مُنْتَظِرُوْنَ ۟
ایا اوس هغوی دې ته سترګې په لار دي چې ملایکې ورته مخامخ راشي یا ستا رب په خپله راشي او یا ستا د رب له لوری ځینې نښې راښکاره شي؟ په کومه ورځ کې ستا درب له لورې ځینې نښې راښکاره شوي نو بیا به یو داسې چاته ایمان راوړل ګټه ونه رسوي چې پخوا یي ایمان نه وي راوړی او یا یې د ایمان په رڼا کې څه د خیر کار نه وي کړی. ای محمده! ووایه تاسې سترګې په لار اوسئ مونږ هم انتظار کوونکي یو.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ الَّذِیْنَ فَرَّقُوْا دِیْنَهُمْ وَكَانُوْا شِیَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِیْ شَیْءٍ ؕ— اِنَّمَاۤ اَمْرُهُمْ اِلَی اللّٰهِ ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِمَا كَانُوْا یَفْعَلُوْنَ ۟
بې له شکه له هغو کسانو سره چې خپل دین یې تار په تار کړی او په جلا جلا لارو وتللي دي ستا هیڅ اړیکي نشته. د هغوی کار الله ته سپارلی شوی دی هغه به یې په خپلو کړنو خبر کړي چې څه یې کول.
عربي تفسیرونه:
قُلْ اِنَّنِیْ هَدٰىنِیْ رَبِّیْۤ اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۚ۬— دِیْنًا قِیَمًا مِّلَّةَ اِبْرٰهِیْمَ حَنِیْفًا ۚ— وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِیْنَ ۟
ای محمده! ووایه چې ماته زما رب د سمې او روغې لارې او د ابراهیم علیه السلام د ملت ښوونه کړې ده. ابراهیم له ټولو باطلو څخه د حق په لور روان او له مشرکانو څخه نه وه.
عربي تفسیرونه:
لَا شَرِیْكَ لَهٗ ۚ— وَبِذٰلِكَ اُمِرْتُ وَاَنَا اَوَّلُ الْمُسْلِمِیْنَ ۟
عربي تفسیرونه:
قُلْ اَغَیْرَ اللّٰهِ اَبْغِیْ رَبًّا وَّهُوَ رَبُّ كُلِّ شَیْءٍ ؕ— وَلَا تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ اِلَّا عَلَیْهَا ۚ— وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِّزْرَ اُخْرٰی ۚ— ثُمَّ اِلٰی رَبِّكُمْ مَّرْجِعُكُمْ فَیُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ فِیْهِ تَخْتَلِفُوْنَ ۟
ای محمده! ووایه ای زه پرته له الله بل څوک په خدایي ونیسم؟ په داسې حال کې چې الله د هر شي رب دی؟ او هر څوک چې څه کوي د ځان لپاره یې کوی. او هیڅ پیټی پورته کوونکی د بل پیټي نه پورته کوي. د خپل رب په لور مو ورتګ دی له هغه څه به مو خبر کړي چې تاسو پکې یو له بل سره شخړی کوئ.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْ جَعَلَكُمْ خَلٰٓىِٕفَ الْاَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجٰتٍ لِّیَبْلُوَكُمْ فِیْ مَاۤ اٰتٰىكُمْ ؕ— اِنَّ رَبَّكَ سَرِیْعُ الْعِقَابِ ۖؗۗ— وَاِنَّهٗ لَغَفُوْرٌ رَّحِیْمٌ ۟۠
او الله هغه ذات دی چې تاسې یې د ځمکې خلیفه ګان ټاکلې یاست د ځینو درجې پر ځینو نورو لوړې کړي دي تر څو تاسو په خپلو درکړی شوو نعمتونو سره وازمایې. بې شکه ستا رب ژر عذاب ورکوونکی او ډیر زیات بښونکی او مهربان دی.
عربي تفسیرونه:
د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - الترجمة البشتوية - سرفراز - د ژباړو فهرست (لړلیک)
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة البشتو ترجمها مولولوي جانباز سرفراز.