د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - سنهالي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه. * - د ژباړو فهرست (لړلیک)
අල් හජ්
د سورت د مقصدونو څخه:
تعظيم الله سبحانه وتعالى وشعائره والتسليم لأمره.
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوْا رَبَّكُمْ ۚ— اِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَیْءٌ عَظِیْمٌ ۟
අහෝ ජනයිනි! නුඹලාගේ පරමාධිපති නුඹලාට අණ කළ දෑ පිළිපදිමින් හා නුඹලාට තහනම් කළ දැයින් වැළකෙමින් නුඹලා ඔහුට බැතිමත් ව කටයුතු කරනු. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ එය හා බැඳුණු මහපොළොව කම්පනය වීම හා වෙනත් අර්බුද බරපතල කරුණක් වේ. අල්ලාහ් තෘප්තියට පත්වන දෑ සිදු කරමින් ඒ සඳහා සූදානම් වීම අනිවාර්යය වන්නේය.
عربي تفسیرونه:
یَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ كُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّاۤ اَرْضَعَتْ وَتَضَعُ كُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَی النَّاسَ سُكٰرٰی وَمَا هُمْ بِسُكٰرٰی وَلٰكِنَّ عَذَابَ اللّٰهِ شَدِیْدٌ ۟
නුඹලා එය දෑසින් දකින දින, කිරි දෙන සෑම මවක්ම ඇයගේ කිරි දරුවා ගැන අවදානය යොමු නොකරයි. දැඩි බිය හේතුවෙන් කුසේ දරාගෙන සිටින ගැබිනි මව්වරුන් ඒවා වැටෙන්නට සලස්වයි. නතර වී සිටින ස්ථානයේ භයානක කම හේතුවෙන් මත්වූවන් මෙන් ජනයාගේ සිහි බුද්ධිය විකල්වී තිබෙනු නුඹ දකිනු ඇත. ඔවුහු මත්පැන් පානය කිරීමෙන් මත් බවට පත් නොවූහ. නමුත් අල්ලාහ්ගේ දැඩි දඬුවම හේතුවෙන් ඔවුනට එසේ සිදු විය. සැබැවින්ම ඔහු ඔවුන්ගේ බුද්ධිය නැතිකර දමනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یُّجَادِلُ فِی اللّٰهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَّیَتَّبِعُ كُلَّ شَیْطٰنٍ مَّرِیْدٍ ۟ۙ
මිය ගියවුන් යළි අවදි කිරීමේ අල්ලාහ්ගේ බලය පිළිබඳ කිසිදු දැනුමකින් තොර ව තර්ක කරන අය මිනිසුන් අතර සිටිති. ඔහුගේ ප්රතිපත්තියේ හා ඔහුගේ ප්රකාශයේ ඔහුගේ පරමාධිපතිට අකීකරු වූ ෂෙයිතානුන් හා නොමග ගිය නායකයින්ව ඔවුහු අනුගමනය කරති.
عربي تفسیرونه:
كُتِبَ عَلَیْهِ اَنَّهٗ مَنْ تَوَلَّاهُ فَاَنَّهٗ یُضِلُّهٗ وَیَهْدِیْهِ اِلٰی عَذَابِ السَّعِیْرِ ۟
මිනිස් හා ජින් ෂාතානුවන්ගෙන් වූ එම කැරලිකාරයින් හට, කවරෙකු ඔහුව අනුගමනය කළේද ඔහු ව සත්යය කළේ ද සැබැවින්ම ඔහු ඔහුව නිවැරදි මාර්ගයෙන් නොමග යොමු කරන බවත් නිරය වෙත මෙහෙයවන දේව ප්රතික්ෂේපය හා පාපකම් හේතුවෙන් ඔහු ව නිරා ගින්න වෙත ගමන් කරවන බවත් නියම කරන ලදී.
عربي تفسیرونه:
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ اِنْ كُنْتُمْ فِیْ رَیْبٍ مِّنَ الْبَعْثِ فَاِنَّا خَلَقْنٰكُمْ مِّنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ مِنْ مُّضْغَةٍ مُّخَلَّقَةٍ وَّغَیْرِ مُخَلَّقَةٍ لِّنُبَیِّنَ لَكُمْ ؕ— وَنُقِرُّ فِی الْاَرْحَامِ مَا نَشَآءُ اِلٰۤی اَجَلٍ مُّسَمًّی ثُمَّ نُخْرِجُكُمْ طِفْلًا ثُمَّ لِتَبْلُغُوْۤا اَشُدَّكُمْ ۚ— وَمِنْكُمْ مَّنْ یُّتَوَفّٰی وَمِنْكُمْ مَّنْ یُّرَدُّ اِلٰۤی اَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَیْلَا یَعْلَمَ مِنْ بَعْدِ عِلْمٍ شَیْـًٔا ؕ— وَتَرَی الْاَرْضَ هَامِدَةً فَاِذَاۤ اَنْزَلْنَا عَلَیْهَا الْمَآءَ اهْتَزَّتْ وَرَبَتْ وَاَنْۢبَتَتْ مِنْ كُلِّ زَوْجٍ بَهِیْجٍ ۟
අහෝ ජනයිනි! මියගිය පසු ව නුඹලා ව යළි අවදි කිරීමේ අපගේ හැකියාව හා ශක්තිය පිළිබඳ නුඹලා තුළ සැකයක් වී නම්, නුඹලාගේ මැවීම තුළ කල්පනා කර බලනු. සැබැවින්ම අපි නුඹලාගේ පියා ආදම් ව පසින් මැව්වෙමු. පසු ව ඔහුගේ පරපුර පිරිමියෙක් කාන්තාවකගේ ගර්භාෂයට හළන ශුක්රාණුවේ මැව්වෙමු. පසුව එම ශුක්රාණු ව ලේ කැටියක් බවටත් පසුව එම ලේ කැටිය විකන ලද මස් කැබැල්ලක් බඳු මස් ගොබයක් බවටත් පරිවර්තනය කොට, පසු ව එම මස් ගොබය ජීවී දරුවකු බිහි කරන තුරු ගර්භාෂය තුළ නිසි හැඩරුවක් දක්වා ද එසේ නැතිනම් කිසිදු හැඩයකින් තොරව වැටෙන ලේ කැටියක් දක්වා ද පවතී. නුඹලාගේ මේ මැවීමේ අදියරය තුළින් අපගේ බලය නුඹලාට සැබැවින්ම අපි පැහැදිලි කරන්නෙමු. ගර්භාෂය තුළ අපි අභිමත කරන කලලය නියමිත කාලයේ ප්රසූත වන තෙක් අපි රදවන්නෙමු. එය මාස නවයකි. පසු ව නුඹලාගේ මව්වරුන්ගේ කුසවල්වලින් බිළිඳුන් ලෙස අපි නුඹලාව බැහැර කරන්නෙමු. පසුව නුඹලා ශක්ති සම්පන්න බුද්ධි සම්පන්න තත්ත්වයට ළඟා වන්නෙහුය. ඊට පෙර මිය යන්නන් ද නුඹලා අතර සිටිති. එමෙන්ම බෙලහීන වී, බුද්ධිය ද බෙලහීන වී බිළිඳෙකුට වඩා අන්ත තමන් දැන සිටි දැයින් කිසිවක් නොදන්නා තත්ත්වයට පත්වන තුරු ජීවත් වන්නන් ද නුඹලා අතර සිටිති. එමෙන්ම කිසිදු පැලෑටියන් රෝපණය නොවන වියළි භූමිය ද නුඹ දකින්නෙහිය. ඒ මත අපි වැසි ජලය පහළ කළ විට පැලෑටි සඳහා එය විවර වී පැලෑටිවල වර්ධනය හේතුවෙන් එය ඉහළ නැංවෙයි. දැකුම්කළු විවිධ පැලෑටි වර්ග එය මතු කරයි.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• وجوب الاستعداد ليوم القيامة بزاد التقوى.
•දේව බිය හැඟීම වර්ධනය කර ගැනීම තුළින් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනය සඳහා සූදානම් වීමේ අනිවාර්යභාවය.
• شدة أهوال القيامة حيث تنسى المرضعة طفلها وتسقط الحامل حملها وتذهب عقول الناس.
•මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ පවතින දැඩි අර්බුදය. එය කිරිදෙන මවක් ඇයගේ බිළිඳා අමතක කරන තරමට ගර්භණී මාතාවක් ඇයගේ ගැබ්බර හෙළන තරමට මිනිසුන්ගේ බුද්ධිය පහ කරන තරමට බිහිසුණු ලෙස පවතී.
• دلالة الخلق الأول على إمكان البعث.
ذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْحَقُّ وَاَنَّهٗ یُحْیِ الْمَوْتٰی وَاَنَّهٗ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟ۙ
-නුඹලාගේ මැවීමේ ආරම්භය හා එහි අදියරයන් මෙන්ම නුඹලා අතරින් බිහි වන්නන්ගේ තත්ත්වයන් යනාදී වශයෙන් - අපි නුඹලාට මෙනෙහි කළ දෑ වනාහි, නුඹලා නමදින නුඹලාගේ පිළිමවලට පටහැනිව නුඹලාව මැව්වේ අල්ලාහ් බවත් එහි කිසිදු සැකයක් නැති බවත් නුඹලා විශ්වාස කරනු පිණිසය. එමෙන්ම සැබැවින්ම ඔහු මළවුනට ජීවය ලබා දෙන්නා බවත් ඔහු සියලු දෑ කෙරෙහි සර්වබලධාරියාණන් බවත් කිසිවකු විසින් ඔහුව පරාජය කළ නොහැකි බවත් නුඹලා විශ්වාස කරනු පිණිසය.
عربي تفسیرونه:
وَّاَنَّ السَّاعَةَ اٰتِیَةٌ لَّا رَیْبَ فِیْهَا ۙ— وَاَنَّ اللّٰهَ یَبْعَثُ مَنْ فِی الْقُبُوْرِ ۟
සැබැවින්ම අවසන් හෝරාව පැමිණෙන බවත්, එය පැමිණීමෙහි කිසිදු සැකයක් නොමැති බවත්, සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔවුන් මිය ගිය පසු ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් සඳහා ඔවුනට ප්රතිඵල පිරිනමනු පිණිස ඔවුන්ගේ මිණීවලවල්වලින් ඔවුන් අවදි කරන බවත් නුඹලා විශ්වාස කරනු පිණිසය.
عربي تفسیرونه:
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یُّجَادِلُ فِی اللّٰهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَّلَا هُدًی وَّلَا كِتٰبٍ مُّنِیْرٍ ۟ۙ
දේව ප්රතික්ෂේපකයින් අතර ඔවුන් සත්ය වෙත යොමු කරන කිසිදු දැනුමකින් හෝ ඒ වෙත මග පෙන්වන කිසිදු මගපෙන්වන්නෙකු අනුගමනය කිරීමෙන් හෝ ඒ වෙත ඔවුනට මග පෙන්වන අල්ලාහ්ගෙන් පහළ කරනු ලැබූ අලෝකමත් පුස්තකයකින් තොර ව අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය සම්බන්ධයෙන් තර්ක කරන්නන් ද වෙති.
عربي تفسیرونه:
ثَانِیَ عِطْفِهٖ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ؕ— لَهٗ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَّنُذِیْقُهٗ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ عَذَابَ الْحَرِیْقِ ۟
අහංකාරයෙන් තම ගෙල දිගු කරමින් දේව විශ්වාසයෙන් හා අල්ලාහ්ගේ දහම තුළට ප්රවේශ වීමෙන් ජනයා වෙනතකට යොමු කරන්නන් ද සිටිති. මෙවන් ගුණාංග ඇත්තන්හට මෙලොවෙහි ඔහුට අත්වන දැයින් අවමානයක් ඇත. එමෙන්ම මතුලොවෙහි ඇවිළෙන ගින්න භුක්ති විඳින්නට අපි ඔහුට සළස්වමු.
عربي تفسیرونه:
وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَّعْبُدُ اللّٰهَ عَلٰی حَرْفٍ ۚ— فَاِنْ اَصَابَهٗ خَیْرُ ١طْمَاَنَّ بِهٖ ۚ— وَاِنْ اَصَابَتْهُ فِتْنَةُ ١نْقَلَبَ عَلٰی وَجْهِهٖ ۫ۚ— خَسِرَ الدُّنْیَا وَالْاٰخِرَةَ ؕ— ذٰلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِیْنُ ۟
සැකය මත පදනම් ව අස්ථාවරයෙන් අල්ලාහ් නමදින පිරිසක් ද ජනයා අතර වෙති. සුවය, ධනය වැනි යම් යහපතක් ඔහුට අත් වූයේ නම් ඔහුගේ විශ්වාසය මත හා නැමදීම මත අල්ලාහ් වෙනුවෙන් රැඳී සිටියි. නමුත් කිසියම් රෝගයක් දිළිඳුකමක් හෝ ණය බරක් ඇති වූ විට ඔහුගෙන් එය ඉවත් වෙයි. ඔහු මෙලොව ජීවිතයෙහි පරාජයට පත් විය. ඔහුගේ දේව ප්රතික්ෂේපය ඔහුට නියම කරනු නොලැබූ කිසිදු කොටසක් මෙලොව ජීවිතයේ වැඩි කරන්නේ නැත. එමෙන්ම ඔහුගේ මතුලොව ජීවිතයෙහි ද ඔහු අල්ලාහ්ගේ දඬුවමට ලක්වන බැවින් ඔහු පරාජයට පත් වෙයි. එය ඉතා පැහැදිලි ප්රකට පරාජයකි.
عربي تفسیرونه:
یَدْعُوْا مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَا یَضُرُّهٗ وَمَا لَا یَنْفَعُهٗ ؕ— ذٰلِكَ هُوَ الضَّلٰلُ الْبَعِیْدُ ۟ۚ
ඔහු අල්ලාහ් හැර දමා පිළිමවලට වන්දනාමාන කරයි. ඔහු ඒවා ප්රතික්ෂේප කළේ නම් ඒවා ඔහුට කිසිදු බලපෑමක් ඇති කරන්නේ නැත. එමෙන්ම ඔහු ඒවාට අවනත වූයේ නම් ඔහුට කිසිදු ප්රයෝජනයක් ගෙන දෙන්නේ ද නැත. කිසිදු බලපෑමක් ඇති නොකරන, කිසිදු සෙතක් නොසලසන මෙම පිළිම සඳහා ප්රාර්ථනා කර කර සිටීම සත්යයෙන් දුරස් වූ අන්ත මුළාවකි.
عربي تفسیرونه:
یَدْعُوْا لَمَنْ ضَرُّهٗۤ اَقْرَبُ مِنْ نَّفْعِهٖ ؕ— لَبِئْسَ الْمَوْلٰی وَلَبِئْسَ الْعَشِیْرُ ۟
මෙම පිළිමවලට වන්දනා කරමින් දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කරන තැනැත්තා ඇරයුම් කර සිටිනුයේ ඔහුට අහිමි කරන ප්රයෝජනයට වඩා හානිය උරුම කර දීමට සමීපයෙන් සිටින අයගෙනි. ඔහුට සෙත සැළසීමට වඩා ඔහුට හානිය ඇති කරන වන්දනාවට ලක්වන්නන් නපුරු විය. කවරෙකු ඔහුගෙන් උදව් පතන්නේ ද ඔහු උදව් කරුවකු වශයෙන් ද කවරෙකු ඔහු සමග මිතුදම් පාන්නේ ද මිතුදමින් ද නපුරු විය.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ اللّٰهَ یُدْخِلُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یَفْعَلُ مَا یُرِیْدُ ۟
අල්ලාහ්ව විශ්වාස කොට දැහැමි ක්රියාවන් කළවුන් වනාහි, ඒවායෙහි මාලිගා යටින් දියදහරා ගලා බස්නා ස්වර්ග උයන්වලට සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔවුන් ඇතුළත් කරනු ඇත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් තමන් අභිමත කරන දේ සිදු කරන්නාය. ඔහු කරුණාවෙන් ඔහු අභිමත කරන අයට කරුණාව දක්වයි. එමෙන්ම දඬුවමින් ඔහු අභිමත කරන අයට දඬුවම ක්රියාත්මක කරයි. සුවිශුද්ධ අල්ලාහ්ට බලපෑම් කරන කිසිවකු නැත.
عربي تفسیرونه:
مَنْ كَانَ یَظُنُّ اَنْ لَّنْ یَّنْصُرَهُ اللّٰهُ فِی الدُّنْیَا وَالْاٰخِرَةِ فَلْیَمْدُدْ بِسَبَبٍ اِلَی السَّمَآءِ ثُمَّ لْیَقْطَعْ فَلْیَنْظُرْ هَلْ یُذْهِبَنَّ كَیْدُهٗ مَا یَغِیْظُ ۟
සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔහුගේ නබිවරයාට (එතුමා කෙරෙහි ශාන්තිය හා සමාදානය අත්වේවා!) මෙලොව මෙන්ම මතුලොවෙහි උදව් නොකරන බවට කවරෙකු සිතන්නේ ද ඔහුගේ නිවසේ වියනට කඹයක් දිගු කොට පසුව පොළොව දෙසින් කපා හැර එමගින් හුස්ම හිර කර ගනිත්වා. පසුව ඔහුගේ සිත තුළ පැවති කෝපය එය පහකර ඇත්දැයි බලත්වා. මුරණ්ඩුකාරයා අභිමත කළ ද ප්රතික්ෂේප කළ ද අල්ලාහ් ඔහුගේ නබිවරයාට උදව් කරන්නාය.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• أسباب الهداية إما علم يوصل به إلى الحق، أو هادٍ يدلهم إليه، أو كتاب يوثق به يهديهم إليه.
•යහමග සඳහා හේතු සාධක වශයෙන් සත්ය වෙත මග පෙන්වන දැනුම විය හැක. එසේ නැතහොත් ඒ වෙත ඔවුනට සාධක පෙන්වා දෙන යහමග පෙන්වන්නෙකු විය හැක. එසේත් නැතහොත් ඒ වෙත ඔවුනට මඟ පෙන්වන ස්ථීර කරන ලද පුස්තකයක් විය හැක.
• الكبر خُلُق يمنع من التوفيق للحق.
• من عدل الله أنه لا يعاقب إلا على ذنب.
وَكَذٰلِكَ اَنْزَلْنٰهُ اٰیٰتٍۢ بَیِّنٰتٍ ۙ— وَّاَنَّ اللّٰهَ یَهْدِیْ مَنْ یُّرِیْدُ ۟
යළි අවදි කරනු ලැබීම තහවුරු කරමින් පැහැදිළි තර්ක සාධක අපි නුඹලාට පැහැදිලි කළාක් මෙන් ම මුහම්මද් (එතුමා කෙරෙහි ශාන්තිය හා සමාදානය අත්වේවා) වෙත පැහැදිළි පාඨ සහිත කුර්ආනය පහළ කළෙමු. අල්ලාහ් ඔහුගේ භාග්යයෙන් ඔහු අභිමත කරන අයට යහමග හා නිවැරැදි මග ලබන්නට ආශිර්වාද කරනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَالَّذِیْنَ هَادُوْا وَالصّٰبِـِٕیْنَ وَالنَّصٰرٰی وَالْمَجُوْسَ وَالَّذِیْنَ اَشْرَكُوْۤا ۖۗ— اِنَّ اللّٰهَ یَفْصِلُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ شَهِیْدٌ ۟
සැබැවින්ම මෙම සමූහයා අතර සිටින, අල්ලාහ්ව විශ්වාස කළවුන්, යුදෙව්වන්, සාබිඊන්වරුන් (ඇතැම් නබිවරුන් අනුගමනය කළ පිරිසක්), කිතුනුවන්, අග්නි වන්දනාකරුවන් හා පිළිම වන්දනාකරුවන් වනාහි, මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔවුන් අතර තීන්දු කරනු ඇත. පසුව දේව විශ්වාසීන් ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරයි. ඒ හැර සෙසු අය නිරා ගින්නට ඇතුළත් කරයි. සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔහුගේ ගැත්තන්ගේ සියලු ප්රකාශ හා ඔවුන්ගේ සියලු ක්රියාවන් සඳහා සාක්ෂිකරුවෙකු වෙයි. ඒවායින් කිසිවක් ඔහුට සැඟවී යන්නේ නැත. ඒ සඳහා ඔහු ඔවුනට කුසල් පිරිනමනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ یَسْجُدُ لَهٗ مَنْ فِی السَّمٰوٰتِ وَمَنْ فِی الْاَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُوْمُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَآبُّ وَكَثِیْرٌ مِّنَ النَّاسِ ؕ— وَكَثِیْرٌ حَقَّ عَلَیْهِ الْعَذَابُ ؕ— وَمَنْ یُّهِنِ اللّٰهُ فَمَا لَهٗ مِنْ مُّكْرِمٍ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ یَفْعَلُ مَا یَشَآءُ ۟
අහෝ දූතය! අහස්හි සිටින මලක්වරුන් හා මහපොළොවේ වෙසෙන දේව විශ්වාසී මිනිසුන් හා ජින්නුන් ඔහුට අවනත වෙමින් සිරස නමන බව නුඹ නොදන්නෙහි ද? එමෙන්ම හිරු ද ඔහුට සිරස නමයි. සඳුද ඔහුට සිරස නමයි අහසේ ඇති තාරක ද මහොපොළොවේ ඇති කඳුහෙල්, ගහ කොළ, සතා සිවුපාවුන් ද ඔහුට සිරස නමයි. එය යටහත් වීමේ සිරස නැමීමයි. එමෙන්ම ජනයා අතරින් බොහෝ දෙනා අවනත වීමේ සිරස නැමීමක් ලෙස ඔහුට සිරස නමති. තවත් බොහෝ දෙනා ඔහුට අවනත වීම සඳහා සිරස නැමීමෙන් වැළකී සිටිති. ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය නිසාවෙන් අල්ලාහ්ගේ දඬුවම ඔවුන් මත නියම විය. කවරෙකුට අල්ලාහ් ඔහුගේ දේව ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් අවමානය හා අපහාසය තීන්දු කළේ ද ඔහුව ගෞරවයට ලක් කරන කිසිවකු ඔහුට නොවනු ඇත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් තමන් අභිමත කරන දෑ සිදු කරන්නාය. ඔහුට බලපෑම් කරන්නට කිසිවෙකු නැත.
عربي تفسیرونه:
هٰذٰنِ خَصْمٰنِ اخْتَصَمُوْا فِیْ رَبِّهِمْ ؗ— فَالَّذِیْنَ كَفَرُوْا قُطِّعَتْ لَهُمْ ثِیَابٌ مِّنْ نَّارٍ ؕ— یُصَبُّ مِنْ فَوْقِ رُءُوْسِهِمُ الْحَمِیْمُ ۟ۚ
ඔවුන්ගේ පරමාධිපති විෂයයෙහි වාද කරන මෙම දෙපිරිස අතරින් වඩාත් සුසුස්සන් වනුයේ කවරෙකු ද? දේව විශ්වාසී පිරිස ද එසේ නැතහොත් දේව ප්රතික්ෂේපක පිරිස ද? දේව ප්රතික්ෂේපක පිරිස වනාහි ඇඳින ඇඳුමෙන් ආවරණය කරන්නාක් මෙන් නිරා ගින්න ඔවුන් සිව් දෙසින් වට කරනු ඇත. ඔවුන්ගේ හිස මතට උපරිමයෙන් උණු කරන ලද ජලය වක්කරනු ලැබේ.
عربي تفسیرونه:
وَلَهُمْ مَّقَامِعُ مِنْ حَدِیْدٍ ۟
عربي تفسیرونه:
كُلَّمَاۤ اَرَادُوْۤا اَنْ یَّخْرُجُوْا مِنْهَا مِنْ غَمٍّ اُعِیْدُوْا فِیْهَا ۗ— وَذُوْقُوْا عَذَابَ الْحَرِیْقِ ۟۠
ඔවුන් එහි මුහුණ දෙන ව්යසනයේ දරුණුකම හේතුවෙන් නිරා ගින්නෙන් පිටත් වීමට ඔවුන් උත්සාහ කරන සෑම අවස්ථාවකම නැවත ඒ වෙත යොමු කරනු ලැබ, "ඇවිළෙන ගින්නේ දඬුවම නුඹලා භුක්ති විඳිනු" යැයි ඔවුනට පවසනු ලැබේ.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ اللّٰهَ یُدْخِلُ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ جَنّٰتٍ تَجْرِیْ مِنْ تَحْتِهَا الْاَنْهٰرُ یُحَلَّوْنَ فِیْهَا مِنْ اَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَّلُؤْلُؤًا ؕ— وَلِبَاسُهُمْ فِیْهَا حَرِیْرٌ ۟
දේව විශ්වාසී පිරිස වනාහි, ඔවුහු අල්ලාහ්ව විශ්වාස කොට දැහැමි ක්රියාවන් කළවුන් වෙති. ඒවායෙහි මාලිගා හා ගස්වලට යටින් ගලා බස්නා දිය දහරාවලින් සපිරුණු ස්වර්ග උයන්වලට අල්ලාහ් ඔවුන් ඇතුළත් කරනු ඇත. රන් වළලු ඔවුනට පළන්දවනු ලැබ ඔවුන් අලංකාරවත් කරනු ඇත. එමෙන්ම මුතුවලින් වූ ආභරණවලින් ඔවුන්ව අලංකාරවත් කරනු ඇත. ඔවුනට ඇඳුම් ඇත. ඒවා ද සේද රෙදිවලින් යුක්තය.
عربي تفسیرونه:
وَهُدُوْۤا اِلَی الطَّیِّبِ مِنَ الْقَوْلِ ۖۗۚ— وَهُدُوْۤا اِلٰی صِرَاطِ الْحَمِیْدِ ۟
මෙලොව ජීවිතයේ දී අල්ලාහ් ඔවුනට ශුද්ධ ප්රකාශ වෙත මඟ පෙන්වීය. එනම්, "ලා ඉලාහ ඉල්ලල්ලාහ්" - නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නැත, "අල්ලාහු අක්බර්" -අල්ලාහ් අති ශ්රේෂ්ඨය, "අල් හම්දු ලිල්ලාහ්" -සියලු පැසසුම් අල්ලාහ්ටය යනාදී ශුද්ධ ප්රකාශ වේ. එමෙන්ම ප්රශංසනීය ඉස්ලාමීය මාවත වෙත ඔහු ඔවුනට මඟ පෙන්වීය.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا وَیَصُدُّوْنَ عَنْ سَبِیْلِ اللّٰهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِیْ جَعَلْنٰهُ لِلنَّاسِ سَوَآءَ ١لْعَاكِفُ فِیْهِ وَالْبَادِ ؕ— وَمَنْ یُّرِدْ فِیْهِ بِاِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُّذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ اَلِیْمٍ ۟۠
සැබැවින්ම අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කොට, ඉස්ලාමය තුළට පිවිසෙන සෙසු ජනයා වෙනතකට යොමු කොට මස්ජිදුල් හරාමයෙන් ජනයා වළක්වන අය වනාහි එම දේව ආදේශකයින් හුදෙයිබියා ගිවිසුම් වසරෙහි ක්රියා කළාක් මෙන් ම අපි ද ඔවුනට වේදනීය දඬුවම මතු පිරිනමන්නෙමු. එම මස්ජිදය අප නියම කර ඇත්තේ ජනයා ඔවුන්ගේ සලාතයේ මුහුණලන දිශාව හා හජ් උම්රා පිළිවෙත් ඉටු කරන නැමදුම් ස්ථාන ලෙසය. එහිදී එහි පදිංචිව සිටින මක්කාවාසීන් ද මක්කා වාසීන් නොවන පිටස්තරයන් ද සමානය. එහෙයින් උවමනාවෙන්ම පාපයක් සිදු කිරීමෙන් සත්යයෙන් නැඹුරු වන්නට කවරෙකු සිතන්නේ ද සැබැවින්ම අපි ඔහුට වේදනීය දඬුවමක් විඳින්නට සළස්වමු.
عربي تفسیرونه:
وَاِذْ بَوَّاْنَا لِاِبْرٰهِیْمَ مَكَانَ الْبَیْتِ اَنْ لَّا تُشْرِكْ بِیْ شَیْـًٔا وَّطَهِّرْ بَیْتِیَ لِلطَّآىِٕفِیْنَ وَالْقَآىِٕمِیْنَ وَالرُّكَّعِ السُّجُوْدِ ۟
අහෝ දූතය! දේව නිවසේ ස්ථානය හා එහි සීමාව ගැන නොදැන සිටි ඉබ්රාහීම් (අලයිහිස් සලාම්) තුමාට, අප පැහැදිළි කළ අවස්ථාව නුඹ සිහිපත් කරනු. එමෙන්ම අපි ඔහුට, "මට නමස්කාර කිරීමෙහි කිසිවකු නුඹ ආදේශ නොකරනු. මාගේ නිවස තවාෆ් කරන්නන් වෙනුවෙන් හා එහි සලාත් ඉටු කරන්නන් වෙනුවෙන් මානසික මෙන්ම භෞතික කිලිටිවලින් පිරිසිදු කරනු" යැයි අපි ඔහුට දේව පණිවිඩ යැව්වෙමු.
عربي تفسیرونه:
وَاَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَاْتُوْكَ رِجَالًا وَّعَلٰی كُلِّ ضَامِرٍ یَّاْتِیْنَ مِنْ كُلِّ فَجٍّ عَمِیْقٍ ۟ۙ
ඉදි කිරීමට අප නුඹට නියම කළ මෙම නිවස කරා වන්දනාවේ පැමිණෙන මෙන් නුඹ ජනයා අතර ඇරයුම් කරනු. ඔවුහු පා ගමනින් ද ගමනේදී දුෂ්කරතා උසුළන සැහැල්ලු ඔටුවන් මත ප්රවාහනිකවද පැමිණෙනු ඇත. සෑම දුර් මාර්ගයක සිටම ඔවුන් උසුලාගෙන එම ඔටුවන් ඒ වෙත පැමිණෙනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
لِّیَشْهَدُوْا مَنَافِعَ لَهُمْ وَیَذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ فِیْۤ اَیَّامٍ مَّعْلُوْمٰتٍ عَلٰی مَا رَزَقَهُمْ مِّنْ بَهِیْمَةِ الْاَنْعَامِ ۚ— فَكُلُوْا مِنْهَا وَاَطْعِمُوا الْبَآىِٕسَ الْفَقِیْرَ ۟ؗ
පාපක්ෂමාව, තිළිණ හිමි කර ගැනීම, පිවිතුරු වදන ඒකීයකරණය හා වෙනත් ඔවුනට ඵල දෙන ප්රයෝජනය ලබනු පිණිසත්, නියමිත දිනයන්හි ඔවුන්ගේ සතුන් කැප කිරීමේදී අල්ලාහ්ගේ නාමය ඔවුන් මෙනෙහි කරනු පිණිසත්ය. එනම් දුල් හජ් මාසයේ දස වැනි දින හා ඉන් පසු පැමිණෙන දින තුනය. එය අල්ලාහ් වෙනුවෙන් ඔවුනට පිරිනැමූ ඔටුවන් ගවයන් හා එළුවන් සඳහා කෘතඥතාව පුද කිරීමක් වශයෙන්ය. එහෙයින් එම කැප කිරීමෙන් නුඹලා අනුභව කරනු. දරිද්රතාවෙන් පෙළෙන දිළිඳුන් හට එයින් ආහාර සපයනු.
عربي تفسیرونه:
ثُمَّ لْیَقْضُوْا تَفَثَهُمْ وَلْیُوْفُوْا نُذُوْرَهُمْ وَلْیَطَّوَّفُوْا بِالْبَیْتِ الْعَتِیْقِ ۟
පසු ව ඔවුන් මත ඉතිරි ව ඇති ඔවුන්ගේ හජ් පිළිවෙත් ඔවුන් ඉටු කරත්වා! ඉහ්රාම් ඇඳගත් හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ හිස මුඩු කර ඔවුන්ගේ නියපොතු කපා, බැඳුණු කිලිටි ඉවත් කිරීමෙන් ඉහ්රාමයෙන් ලිහිල් වෙත්වා! ඔවුන් වෙත අනිවාර්යය කරනු ලැබූ හජ්, උම්රා හා සත්ව කැපය ඉටු කරත්වා! දරුණු පාළකයින්ගේ ආධිපත්යයේ ග්රහණයෙන් අල්ලාහ් මුදවාගත් එම නිවසෙහි ‘තවාෆුල් ඉෆාළා’ නම් හජ් වන්දනාවට අදාළ තවාෆය ඉටු කරත්වා!
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكَ ۗ— وَمَنْ یُّعَظِّمْ حُرُمٰتِ اللّٰهِ فَهُوَ خَیْرٌ لَّهٗ عِنْدَ رَبِّهٖ ؕ— وَاُحِلَّتْ لَكُمُ الْاَنْعَامُ اِلَّا مَا یُتْلٰی عَلَیْكُمْ فَاجْتَنِبُوا الرِّجْسَ مِنَ الْاَوْثَانِ وَاجْتَنِبُوْا قَوْلَ الزُّوْرِ ۟ۙ
නුඹලාට අණ කරනු ලැබූ දෑ එනම්: හිස මුඩු කිරීම හා නියපොතු කැපීම අනුමත වීම, කිලිටි ඉවත් කිරීම, සත්ව කැපය ඉටු කිරීම, දේව නිවස තවාෆ් කිරීම යනාදිය නුඹලා වෙත අල්ලාහ් අනිවාර්යය කළ දෑය. එහෙයින් අල්ලාහ් නුඹලාට අනිවාර්යය කළ දෑට ගරුබුහුමන් කරනු. ඉහ්රාම් තත්ත්වයේ සිටියදී වැළකෙන මෙන් අල්ලාහ් නියෝග කළ දැයින් වැළකී අල්ලාහ්ගේ සීමාවන්ට ගරු කිරීමක් වශයෙන් ඒවාට වැටීමෙන් හා ඔහු තහනම් කළ දැය අනුමත කිරීමෙන් කවරෙකු වැළකී සිටින්නේ ද එය ඔහුට මෙලොව හා මතුලොව ඔහුගේ ශුද්ධවන්ත අල්ලාහ් අබියස උතුම් වන්නේය. අහෝ ජනයිනි! ඔටුවන් ගවයින් හා එළුවන් වැනි ගොවිපළ සතුන් නුඹලාට අනුමත විය. හාමී, බහිරා හා වසීලා යන පිළිම නුඹලා ගරු කිරීමට තබා නැත. අල් කුර්ආනයේ තහනම් කළ මළ දෑ, රුධිරය වැනි තහනම් දෑ හැර ඒවායින් තහනම් කර නැත. එහෙයින් කිලිටි පිළිමවලින් නුඹලා දුරස් වනු. අල්ලාහ් වෙත හා ඔහුගේ ස්වරූපය වෙත ගොතන ව්යාජ ප්රකාශයෙන් නුඹලා දුරස් වනු.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• حرمة البيت الحرام تقتضي الاحتياط من المعاصي فيه أكثر من غيره.
•ශුද්ධ වූ නිවස සතු ගෞරවය, වෙනත් අවස්ථාවන්වල සිදුවන පාපකම් වලට වඩා අධිකව ප්රවේසම් වීමේ අවශ්යතාව මෙහිදී ඇති කරයි.
• بيت الله الحرام مهوى أفئدة المؤمنين في كل زمان ومكان.
•ශුද්ධ වූ අල්ලාහ්ගේ නිවස වනාහි, සෑම කාලයකම හා සෑම ස්ථානයකම සිටින දේවත්වය විශ්වාස කරන්නන්ගේ හදවත් ආශා කරන තැනකි.
• منافع الحج عائدة إلى الناس سواء الدنيوية أو الأخروية.
حُنَفَآءَ لِلّٰهِ غَیْرَ مُشْرِكِیْنَ بِهٖ ؕ— وَمَنْ یُّشْرِكْ بِاللّٰهِ فَكَاَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَآءِ فَتَخْطَفُهُ الطَّیْرُ اَوْ تَهْوِیْ بِهِ الرِّیْحُ فِیْ مَكَانٍ سَحِیْقٍ ۟
නැමදුම් කිරීමෙහි අල්ලාහ්ට කිසිවක් ආදේශ නොකර, අල්ලාහ් අබියස පිළිගනු ලැබූ ඔහුගේ දහම හැර වෙනත් දහම්වලට නැඹුරුවීමෙන් වැළකෙනු. කවරෙකු අල්ලාහ්ට ආදේශ තබන්නේ ද ඔහු අහසින් වැටුණු වස්තුවක් මෙනි. එක්කො පක්ෂියා එහි මාංශ හෝ අස්ථි ඩැහැගෙන එසේ නැතහොත් සුළඟ එය රැගෙන දුර ස්ථානයක් වෙත යන්නාක් මෙනි.
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكَ ۗ— وَمَنْ یُّعَظِّمْ شَعَآىِٕرَ اللّٰهِ فَاِنَّهَا مِنْ تَقْوَی الْقُلُوْبِ ۟
අල්ලාහ්ගේ ඒකීයත්වය, ඔහු වෙනුවෙන් විය යුතු අවංකභාවය, පිළිම වන්දනාවෙන් හා අවලාද නැගීමෙන් වැළකී සිටීම යනාදිය අල්ලාහ් අණ කළ කරුණු වේ. කවරෙකු දහමේ කටයුතුවටල ගරුබුහුමන් කරන්නේ ද - ඒ අතරින් සත්ව කැපය, හජ් හි පිළිවෙත් යනාදිය ඇතුළත් වේ.- සැබැවින්ම එසේ ගරුබුහුමන් කිරීම හදවත් තුළ ඒවායෙහි පරමාධිපති වෙනුවෙන් තිබෙන බැතිමත්භාවය හේතුවෙනි.
عربي تفسیرونه:
لَكُمْ فِیْهَا مَنَافِعُ اِلٰۤی اَجَلٍ مُّسَمًّی ثُمَّ مَحِلُّهَاۤ اِلَی الْبَیْتِ الْعَتِیْقِ ۟۠
(හරම්) නිවස අසල නුඹලා කපා හරින සත්ව කැපය තුළ නුඹලාට ප්රයෝජන ඇත. මුරණ්ඩු පාලකයින්ගෙන් අල්ලාහ් නිදහස් කළ නිවසට සමීපයෙන් ඒවා කපා හරිනු ලබන නියමිත වේලාව දක්වාම ඒවා මත නැග ගමන් කිරීම, ලෝම, පැටවුන්, කිරි වැනි විවිධ ප්රයෝජන නුඹලාට ඇත.
عربي تفسیرونه:
وَلِكُلِّ اُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكًا لِّیَذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ عَلٰی مَا رَزَقَهُمْ مِّنْ بَهِیْمَةِ الْاَنْعَامِ ؕ— فَاِلٰهُكُمْ اِلٰهٌ وَّاحِدٌ فَلَهٗۤ اَسْلِمُوْا ؕ— وَبَشِّرِ الْمُخْبِتِیْنَ ۟ۙ
ඉකුත් වී ගිය සෑම සමූහයකටම අල්ලාහ් වෙනුවෙන් සත්ව කැපයක් පිළිගැන්වීමේ චාරිත්රයක් ඇති කළේය. එය කපා හරින අවස්ථාවේ ඔවුන් අල්ලාහ්ට සමීප වෙමින් ඔහුගේ නාමය මෙනෙහි කිරීමේ අපේක්ෂාවෙනි. එමෙන්ම ඔවුන් වෙත පිරිනැමූ ඔටුවන්, ගවයන් හා එළුවන් වෙනුවෙන් ඔවුන් අල්ලාහ්ට කෘතඥතාව පුද කිරීමක් වශයෙනි. අහෝ ජනයිනි! නුඹලා අතර සැබෑ ලෙස නැමදුමට ලක්වන්නා එකම දෙවියෙකි. ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවකු නැත. යටහත් වීමෙන් හා කීකරු වීමෙන් අවනත විය යුත්තේ ඔහුට පමණය. අහෝ දූතය! අවංක හා බියෙන් පසුවන අයට ඔවුන් සතුටු වන කරුණක් පිළිබඳ දන්වා සිටිනු.
عربي تفسیرونه:
الَّذِیْنَ اِذَا ذُكِرَ اللّٰهُ وَجِلَتْ قُلُوْبُهُمْ وَالصّٰبِرِیْنَ عَلٰی مَاۤ اَصَابَهُمْ وَالْمُقِیْمِی الصَّلٰوةِ ۙ— وَمِمَّا رَزَقْنٰهُمْ یُنْفِقُوْنَ ۟
ඔවුන් වනාහි, අල්ලාහ් ගැන මෙනෙහි කරනු ලබන විට ඔහුගේ දඬුවමට බිය වෙති. ඔහුගේ නියෝගයට විරුද්ධවීමෙන් දුරස් වෙති. ඔවුනට යම් පරීක්ෂණයක් අත් වූ විට ඉවසීමෙන් කටයුතු කරති. සලාතය පූර්ණ ලෙස ඉටු කරති. ඔවුනට අල්ලාහ් පෝෂණය කළ දැයින් යහපත් කටයුතුවල විදයම් කරති.
عربي تفسیرونه:
وَالْبُدْنَ جَعَلْنٰهَا لَكُمْ مِّنْ شَعَآىِٕرِ اللّٰهِ لَكُمْ فِیْهَا خَیْرٌ ۖۗ— فَاذْكُرُوا اسْمَ اللّٰهِ عَلَیْهَا صَوَآفَّ ۚ— فَاِذَا وَجَبَتْ جُنُوْبُهَا فَكُلُوْا مِنْهَا وَاَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ؕ— كَذٰلِكَ سَخَّرْنٰهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُوْنَ ۟
නිවස වෙත පුදනු ලබන ඔටුවන් හා ගවයින් වනාහි, අපි ඒවා නුඹලාට දහමේ සංඛේතයන් හා සළකුණු වශයෙන් ඇති කළෙමු. නුඹලාට එහි ආධ්යාත්මික මෙන්ම ලෞකික ප්රයෝජන ඇත. එහෙයින් ඒවා අවතැන් නොවන පරිදි ඒවායෙහි පාදවලින් එකක් ගැට ගසා සිටවමින් ඒවා පෙළට තබනු ලැබුවායින් පසු ඒවා කපන අවස්ථාවේ ‘බිස්මිල්ලාහ්’ යනුවෙන් පවසනු. ඒවා කපා හැරීමෙන් පසු පැත්තට ඇළ වී වැටුණු විට, අහෝ සත්ව කැපය පිරිනැමූවනි! එයින් නුඹලා අනුභව කරනු. ඉල්ලීමෙන් වැළකී සිටින දිළිඳුන්හටත් තමන්ට පිරිනමන මෙන් පෙන්වා දෙන දුප්පතුන්හටත් පිරිනමනු. නුඹලා ඒ මත වාඩි වී ප්රවාහනය කරනු පිණිස නුඹලාට ඒවා අපි වසඟ කර දුන්නාක් මෙන්ම මෙහිදී ද නුඹලාට වසඟ කර දී ඇත්තෙමු. එහෙයින් නුඹලා ඒවා කපා හරින පරිදි ඒවා නුඹලාට යටත් විය. එය අල්ලාහ්වෙනුවෙන් සමීප කරවන්නක් වශයෙනි. නුඹලාට ඒවා යටත් කර දීමේ ආශිර්වාදය සඳහා නුඹලා අල්ලාහ්ට කෘතඥවනු පිණිසය.
عربي تفسیرونه:
لَنْ یَّنَالَ اللّٰهَ لُحُوْمُهَا وَلَا دِمَآؤُهَا وَلٰكِنْ یَّنَالُهُ التَّقْوٰی مِنْكُمْ ؕ— كَذٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللّٰهَ عَلٰی مَا هَدٰىكُمْ ؕ— وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِیْنَ ۟
අල්ලාහ් වෙත නුඹලා පිළිගන්වන සත්ව කැපයේ මාංශ හෝ උන්ගේ රුධිරය හෝ ඔහු වෙත ළඟා වන්නේ නැත. ඔහු වෙත ආරෝහණය වන්නේ ද නැත. නමුත් ඔහු වෙත ආරෝහණය වනුයේ එහිදී නුඹලා තුළ පවතින අල්ලාහ් පිළිබඳ වූ භක්තිමත් භාවයයි. එනම් එය ඔහු වෙත පිළිගැන්වීම වෙනුවෙන් නුඹලා කරන ක්රියාවන් ඔහුට පමණක් අවංක ලෙස පිළිගැන්වීමෙනි. එමෙන්ම සත්ය නුඹලාට ඔහු ආශිර්වාද කිරීම වෙනුවෙන් ඔහුට කෘත ගුණ සලකන්නන් ලෙස ඔහුට අල්ලාහු අක්බර් යැයි තක්බීර් නුඹලා පවසනු පිණිසත් නුඹලාට අල්ලාහ් ඒවා යටහත් කර දී ඇත. අහෝ දූතය! ඔවුන්ගේ පරමාධිපතිට නැමදුම් කිරීමෙහි හා ඔහුගේ මැවීම් සමග කටයුතු කිරීමෙහි දැහැමි ලෙස කටයුතු කරන්නන් හට ඔවුන් සතුටු වන දෑ ගැන දන්වා සිටිනු.
عربي تفسیرونه:
اِنَّ اللّٰهَ یُدٰفِعُ عَنِ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَا یُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُوْرٍ ۟۠
සැබැවින්ම අල්ලාහ්ව විශ්වාස කළවුන් වනාහි, සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔවුන්ව ඔවුන්ගේ සතුරන්ගේ හානියෙන් වළක්වනු ඇත. තම වගකීමෙහි වංචා කරන ඔහුගේ ආශිර්වාදවලට ගුණමකු වන සියලු දනන් සැබැවින්ම අල්ලාහ් ප්රිය කරන්නේ නැත. අල්ලාහ් ඒ සඳහා කෘතවේදී නොවන අතර එම පුද්ගලයා කෙරහි ඔහු කෝප වනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• ضَرْب المثل لتقريب الصور المعنوية بجعلها في ثوب حسي، مقصد تربوي عظيم.
اُذِنَ لِلَّذِیْنَ یُقٰتَلُوْنَ بِاَنَّهُمْ ظُلِمُوْا ؕ— وَاِنَّ اللّٰهَ عَلٰی نَصْرِهِمْ لَقَدِیْرُ ۟ۙ
දේව ආදේශකයින් දේව විශ්වාසීන් සමග සටන් කරන්නේ නම් ඔවුනට එරෙහි ව සටන් කරන මෙන් දේව විශ්වාසීන්හට අල්ලාහ් අවසර දුන්නේය. එය ඔවුන්ගේ සතුරන්ගේ අපරාධකම් ඔවුන් වෙත ඇති වූ බැවිණි. කිසිදු යුද්ධයක් නොමැතිවම දේව විශ්වාසීන්ගේ සතුරන්ට එරෙහිව ඔවුනට උදව් කිරීම සඳහා සැබැවින්ම අල්ලාහ් ශක්තිය ඇත්තාය. නමුත් දේව ආදේශකයින් සමග සටන් කිරීමෙන් දේව විශ්වාසීන් පරීක්ෂාවට ලක් කිරීමට ඔහුගේ ප්රඥාව තීන්දු කළේය.
عربي تفسیرونه:
١لَّذِیْنَ اُخْرِجُوْا مِنْ دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ اِلَّاۤ اَنْ یَّقُوْلُوْا رَبُّنَا اللّٰهُ ؕ— وَلَوْلَا دَفْعُ اللّٰهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَّصَلَوٰتٌ وَّمَسٰجِدُ یُذْكَرُ فِیْهَا اسْمُ اللّٰهِ كَثِیْرًا ؕ— وَلَیَنْصُرَنَّ اللّٰهُ مَنْ یَّنْصُرُهٗ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَقَوِیٌّ عَزِیْزٌ ۟
ඔවුහු වනාහි, ඔවුන් සිදු කළ වෙනත් වරදකට නොව, "අපගේ පරමාධිපති අල්ලාහ්ය. ඔහු හැර අපට වෙනත් දෙවියෙකු නැත" යැයි පැවසීමේ එකම හේතුවෙන් මිස, දේව ප්රතික්ෂේපකයින් විසින් අපරාධකාරී ලෙස ඔවුන් ඔවුන්ගේ නිවෙසන්වලින් පිටුවහල් කරනු ලැබූවන් වෙති. නබිවරුන්හටත් දේව විශ්වාසීන්හටත් ඔවුන්ගේ සතුරන්ට එරෙහිව යුද්ධ කිරීම දහම්ගත නොකළේ නම් දෙවියන් නමදින ප්රදේශයන්හි සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කරනු ඇත. තාපසාරාමය, කිතුනු දෙවස්ථාන, යුදෙව්වන්ගේ නැමදුම් ස්ථාන හා මුස්ලිම්වරුන් සලාත් ඉටු කිරීම සඳහා සූදානම් කරන ලද, අධික ලෙස අල්ලාහ්ව මෙනෙහි කරනු ලබන ඔවුන්ගේ දේවස්ථාන විනාශ කරනු ලබනු ඇත. කවරෙකු ඔහුගේ දහමට හා ඔහුගේ නබිවරයාට උදව් කරන්නේ ද සැබැවින්ම ඔහු ඔවුනට උදව් කරනු ඇත. තම දහමට උදව් කරන්නන්හට උදව් කිරීමට අල්ලාහ් බලය ඇත්තාය. කිසිවකු විසින් ඔහුව අබිබවා යා නොහැකි සර්වබලධාරියාය.
عربي تفسیرونه:
اَلَّذِیْنَ اِنْ مَّكَّنّٰهُمْ فِی الْاَرْضِ اَقَامُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتَوُا الزَّكٰوةَ وَاَمَرُوْا بِالْمَعْرُوْفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ ؕ— وَلِلّٰهِ عَاقِبَةُ الْاُمُوْرِ ۟
උදව් උපකාර ඇතැයි ප්රතිඥා දෙනු ලැබූ ඔවුන්හට, ඔවුන්ගේ සතුරන්ට එරෙහිව ඉඩ අවස්ථා ලබා දුන් විට, ඔවුහු සලාතය පූර්ණ වශයෙන් ඉටු කළෝය. ඔවුන්ගේ ධනයෙන් සකාත් පිරිනැමුවෝය. ඔවුනට කවර ආගමික කරුණ නියෝග කරනු ලැබුවේ ද ඒවා නියෝග කර සිටියෝය. කවර කරුණකින් ඔවුන් වළක්වනු ලැබුවේද එයින් ඔවුහු වැළැක්වූවෝය. සියලුම කරුණු ඒ මත පවතින කුසල් හා දඬුවම් විෂයයෙහි අල්ලාහ් වෙත පමණක් හැරී යනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
وَاِنْ یُّكَذِّبُوْكَ فَقَدْ كَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوْحٍ وَّعَادٌ وَّثَمُوْدُ ۟ۙ
අහෝ දූතය! නුඹේ ජනයා නුඹව බොරු කළේ නම් නුඹ ඉවසීමෙන් කටයුතු කරනු. නබිවරුන්ව බොරු කළ සමූහයන් අතරින් එසේ බොරු කරනු ලැබූ පළමුවැන්නා නුඹ නොවන්නෙහිය. නුඹට පෙර සිටි නූහ්ගේ ජනයා, නූහ් ව බොරු කළෝය. ආද් සමූහයා හූද් ව බොරු කළෝය. සමූද් ජනයා සාලිහ් ව බොරු කළෝය.
عربي تفسیرونه:
وَقَوْمُ اِبْرٰهِیْمَ وَقَوْمُ لُوْطٍ ۟ۙ
عربي تفسیرونه:
وَّاَصْحٰبُ مَدْیَنَ ۚ— وَكُذِّبَ مُوْسٰی فَاَمْلَیْتُ لِلْكٰفِرِیْنَ ثُمَّ اَخَذْتُهُمْ ۚ— فَكَیْفَ كَانَ نَكِیْرِ ۟
මද්යන් වාසීහු ෂුඅය්බ් ව බොරු කළෝය. ෆිර්අවුන් හා ඔහුගේ ජනයා මූසා ව බොරු කළෝය. ඔවුන්ගේ සමූහයාගෙන් ටික කලකට දඬුවම ප්රමාද කළෙමි. පියවරෙන් පියවර එය ක්රියාත්මක විය. පසු ව දඬුවමින් ඔහුව ග්රහණය කළෙමි. ඔවුන් වෙත වූ මාගේ අවවාදය කෙසේ වීදැ?යි නුඹ සිතා බලනු. ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් මා ඔවුන් විනාශ කළෙමි.
عربي تفسیرونه:
فَكَاَیِّنْ مِّنْ قَرْیَةٍ اَهْلَكْنٰهَا وَهِیَ ظَالِمَةٌ فَهِیَ خَاوِیَةٌ عَلٰی عُرُوْشِهَا ؗ— وَبِئْرٍ مُّعَطَّلَةٍ وَّقَصْرٍ مَّشِیْدٍ ۟
නොනවතින දඬුවමකින් අපි විනාශ කළ කොපමණ ගම්මාන වී ද?එහි වැසියන් දේව ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් අපරාධකරමින් පසුවූහ.- විනාශ කරනු ලැබූ ඔවුන්ගේ නිවාස ඔවුන්ගේ වාසස්ථානවලින් හිස් විය. ඔවුන් විනාශ කළ හේතුවෙන් ගලා යන කොපමණක් හිස් ළිං වීද? එමෙන්ම දඬුවම හේතුවෙන් පදිංචි විය නොහැකි තත්ත්වයට පත් කොපමණක් විසිතුරු උසස් මාලිගාවන් වී ද?
عربي تفسیرونه:
اَفَلَمْ یَسِیْرُوْا فِی الْاَرْضِ فَتَكُوْنَ لَهُمْ قُلُوْبٌ یَّعْقِلُوْنَ بِهَاۤ اَوْ اٰذَانٌ یَّسْمَعُوْنَ بِهَا ۚ— فَاِنَّهَا لَا تَعْمَی الْاَبْصَارُ وَلٰكِنْ تَعْمَی الْقُلُوْبُ الَّتِیْ فِی الصُّدُوْرِ ۟
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) කවර කරුණක් ගෙන ආවේද එය බොරුකළවුන් මහපොළොවේ ගමන් කර නොබැලුවෝ ද? එම විනාශ වූ ගම්මානවල නටබුන් ඔවුන් දෑසින් දැක පාඩම් ලබනු පිණිස ඔවුන්ගේ බුද්ධියෙන් කල්පනා කර නොබලන්නෝ ද? ඔවුන් උපදෙස් ලබනු පිණිස ඔවුන්ගේ කතා වස්තුව පිළිගන්නා අයුරින් ඇහුම්කන් නොදෙන්නෝ ද? සැබැවින්ම සැබෑ අන්ධභාවය යනු ඇස් නොපෙනෙන අන්ධභාවය නොව, විනාශය ගෙන්වා ගන්නා අන්ධභාවයයි. අදාළ පුද්ගලයාට කිසිදු පාඩමක් හෝ උපදෙසක් හෝ නොලැබී යාම පැහැදිළි අන්ධභාවයකි.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• إثبات مشروعية الجهاد؛ للحفاظ على مواطن العبادة.
• إقامة الدين سبب لنصر الله لعبيده المؤمنين.
وَیَسْتَعْجِلُوْنَكَ بِالْعَذَابِ وَلَنْ یُّخْلِفَ اللّٰهُ وَعْدَهٗ ؕ— وَاِنَّ یَوْمًا عِنْدَ رَبِّكَ كَاَلْفِ سَنَةٍ مِّمَّا تَعُدُّوْنَ ۟
අහෝ දූතය! නුඹේ සමූහයා අතරින් වූ දේව ප්රතික්ෂේපකයින් හට මෙලොව දඬුවම ගැනත් මතුලොව දඬුවම ගැනත් අවවාද කරනු ලැබූ කල්හි ඒ දෙකම ඉක්මන් කරන මෙන් නුඹෙන් ඉල්ලා සිටිති. අල්ලාහ් කවර ප්රතිඥාවක් ඔවුනට දුන්නේ ද ඔහු එය කඩ නොකරන්නේමය. ඔවුන් ඉක්මනින් ඉල්ලා සිටි දෑ බද්ර් යුද දිනයේ ඔවුනට අත් විය. සැබැවින්ම මතුලොවෙහි ද දඬුවමින් යුත් දිනයක් ඇත. එහි පවතින දඬුවම හේතුවෙන් එය නුඹලා මෙලොවෙහි ගණන් බලන වර්ෂ ගණන් මෙන් වර්ෂ දහසක් බඳුය.
عربي تفسیرونه:
وَكَاَیِّنْ مِّنْ قَرْیَةٍ اَمْلَیْتُ لَهَا وَهِیَ ظَالِمَةٌ ثُمَّ اَخَذْتُهَا ۚ— وَاِلَیَّ الْمَصِیْرُ ۟۠
එමෙන්ම දේව ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් අපරාධ කරමින් සිටි ගම්මාන කොපමණක් දඬුවම් නොකර අතහැර දැමුවෙම් ද? දඬුවම ඉක්මන් නොකර පියවරෙන් පියවර හසු කරනු පිණිස මම ඉක්මන් නොකළෙමි. පසුව නොනැවතී දඬුවමකින් ඒවා මම ග්රහණය කළෙමි. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ ඔවුන්ගේ නැවත පැමිණීම මා වෙත පමණය. ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය හේතුවෙන් සදාතනික දඬුවමකින් මම ඔවුනට ප්රතිවිපාක දෙමි.
عربي تفسیرونه:
وَالَّذِیْنَ سَعَوْا فِیْۤ اٰیٰتِنَا مُعٰجِزِیْنَ اُولٰٓىِٕكَ اَصْحٰبُ الْجَحِیْمِ ۟
අපගේ වදන් බොරු කිරීමෙහි යුහුසුළු ව කටයුතු කළවුන් වනාහි, සැබැවින්ම ඔවුන් විසින් අල්ලාහ්ව පරාජය කළ හැකි බවත් ඔහුගෙන් මඟ හැරී ඔවුනට යා හැකි බවත් එහෙයින් ඔහු ඔවුනට දඬුවම් නොකරන බවත් තීරණය කරමින් සිටියෝය. ඔවුන් නිරා ගින්නේ සගයෝ වෙති. මිතුරෙකු ඔහුගේ මිතුරා සමග එකතුවනවාක් මෙන්ම ඔවුහු එයට එකතු වෙති.
عربي تفسیرونه:
وَمَاۤ اَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَّسُوْلٍ وَّلَا نَبِیٍّ اِلَّاۤ اِذَا تَمَنّٰۤی اَلْقَی الشَّیْطٰنُ فِیْۤ اُمْنِیَّتِهٖ ۚ— فَیَنْسَخُ اللّٰهُ مَا یُلْقِی الشَّیْطٰنُ ثُمَّ یُحْكِمُ اللّٰهُ اٰیٰتِهٖ ؕ— وَاللّٰهُ عَلِیْمٌ حَكِیْمٌ ۟ۙ
අහෝ දූතය! නුඹට පෙර අපි එවූ කිසිදු දූතයකු හෝ නබිවරයකු හෝ වේවා, ඔහු අල්ලාහ්ගේ ග්රන්ථය කියවන විට ඔහුගේ එම කියවීම අතරට සැබැවින්ම එය ද දේව පණිවිඩයක් යැයි මිනිසුනට පැටලෙන දෑ ෂෙයිතාන් ඇතුළත් කර සිටියා මිස නැත. ෂෙයිතාන් කවර කරුණක් ඉදිරිපත් කළේ ද අල්ලාහ් එය නිෂ්ඵල කළේය. තම වදන් ස්ථාවර කළේය. අල්ලාහ් සියලු දෑ පිළිබඳ සර්වඥානීය. ඔහුට කිසිවක් සැඟවෙන්නේ නැත. ඔහුගේ මැවීම, ඔහුගේ නියමය හා ඔහුගේ සැලසුමෙහි ඔහු මහා ප්රඥාවන්තය.
عربي تفسیرونه:
لِّیَجْعَلَ مَا یُلْقِی الشَّیْطٰنُ فِتْنَةً لِّلَّذِیْنَ فِیْ قُلُوْبِهِمْ مَّرَضٌ وَّالْقَاسِیَةِ قُلُوْبُهُمْ ؕ— وَاِنَّ الظّٰلِمِیْنَ لَفِیْ شِقَاقٍ بَعِیْدٍ ۟ۙ
නබි (ස්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාගේ පාරායනයේදී ද ෂෙයිතාන් කරුණු ඉදිරිපත් කළේය. ඔහු ඉදිරිපත් කරන දෑ කුහකයින් හා හදවත් දැඩි වූ දේව ආදේශකයින්හට පරීක්ෂණයක් බවට අල්ලාහ් පත් කළේය. සැබැවින්ම කුහකයින් හා දේව ආදේශකයින් අතරින් අපරාධකරුවන් අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන්ගේ සතුරුකම තුළ වෙති. එමෙන්ම සත්යයෙන් හා යහමගින් ඈත අන්තයක වෙති.
عربي تفسیرونه:
وَّلِیَعْلَمَ الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ اَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَّبِّكَ فَیُؤْمِنُوْا بِهٖ فَتُخْبِتَ لَهٗ قُلُوْبُهُمْ ؕ— وَاِنَّ اللّٰهَ لَهَادِ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْۤا اِلٰی صِرَاطٍ مُّسْتَقِیْمٍ ۟
එමෙන් ම අල්ලාහ් දැනුම ලබා දුන් අය සැබැවින්ම මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා වෙත පහළ කරන ලද අල් කුර්ආනය සත්යය බව දැඩි ලෙස විශ්වාස කරනු පිණිසය. අහෝ දූතය! අල්ලාහ් කවර කරුණක් නුඹ වෙත පහළ කළේ ද එය සත්යය වේ. එවිට ඔවුන්ගේ දේව විශ්වාසය වර්ධනය වනු ඇත. ඔවුන්ගේ හදවත් ඔහුට යටත්ව බියවනු ඇත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔහුව විශ්වාස කළවුනට ඔවුන් ඔහුට අවනත වූ බැවින් ඔවුනට ප්රතිඵල වශයෙන් එහි ඇද නැති ඍජු මාර්ගය වෙත ඔහු මඟ පෙන්වන්නාය.
عربي تفسیرونه:
وَلَا یَزَالُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا فِیْ مِرْیَةٍ مِّنْهُ حَتّٰی تَاْتِیَهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً اَوْ یَاْتِیَهُمْ عَذَابُ یَوْمٍ عَقِیْمٍ ۟
අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කොට ඔහුගේ දූතයාණන්ව බොරු කළවුන් වනාහි, අල්ලාහ් නුඹ වෙත පහළ කළ අල් කුර්ආනය ගැන ඔවුහු සැකයෙහි පසුවෙති. ඔවුන් වෙත නොසිතූ අවස්ථාවක අවසන් හෝරාව පැමිණෙන තුරුම හෝ කිසිදු කරුණාවක් හෝ යහපතක් හෝ නොමැති දිනයේ දඬුවම ඔවුන් වෙත පැමිණෙන තුරුම ඔවුන් ඒ මතම සිටිති. ඔවුනට අනුව එය මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයයි.
عربي تفسیرونه:
اَلْمُلْكُ یَوْمَىِٕذٍ لِّلّٰهِ ؕ— یَحْكُمُ بَیْنَهُمْ ؕ— فَالَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ فِیْ جَنّٰتِ النَّعِیْمِ ۟
(ඔවුනට ප්රතිඥා දෙනු ලැබු දඬුවම ඔවුන් වෙත පැමිණෙන) මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ සර්ව රාජ්යය අල්ලාහ්ට පමණක් සතු වන්නේය. එහි ඔහුට අභියෝග කරන්නෙකු නොසිටියි. සුවිශුද්ධයාණන් වන ඔහු දේව විශ්වාසීන් හා දේව ප්රතික්ෂේපකයින් අතර තීන්දු කරයි. ඔවුන් අතරින් සෑම කෙනෙකුටම ඔහුට සුදුසු දෑ අනුව තීන්දු ලබා දෙයි. අල්ලාහ්ව විශ්වාස කොට දැහැමි ක්රියාවන් කළවුන් වනාහි, ඔවුනට අතිමහත් තිළිණයක් ඇත. එනම් එය නිමක් නැති සදා සුව පහසුකම් සහිත ස්වර්ග උයන් වේ.
عربي تفسیرونه:
وَالَّذِیْنَ هَاجَرُوْا فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ ثُمَّ قُتِلُوْۤا اَوْ مَاتُوْا لَیَرْزُقَنَّهُمُ اللّٰهُ رِزْقًا حَسَنًا ؕ— وَاِنَّ اللّٰهَ لَهُوَ خَیْرُ الرّٰزِقِیْنَ ۟
අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය අපේක්ෂාවෙන් හා ඔහුගේ දහමට ගරු කොට; තම නිවෙස් හා දේශයන් අතහැර දමා ගොස්; පසු ව ඔහුගේ මාර්ගයේ ජිහාද් හි නිරතව මිය ගොස්; එසේත් නැතිනම් සාමාන්ය ලෙස මියගිය අය වනාහි, ස්වර්ග උයන්හි නිමක් නැති සදා නැවුම් සංග්රහයකින් අල්ලාහ් ඔවුනට පෝෂණය කරනු ඇත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් පෝෂණය කරන්නන් අතරින් අති ශ්රේෂ්ඨය.
عربي تفسیرونه:
لَیُدْخِلَنَّهُمْ مُّدْخَلًا یَّرْضَوْنَهٗ ؕ— وَاِنَّ اللّٰهَ لَعَلِیْمٌ حَلِیْمٌ ۟
ඔවුන් තෘප්තියට පත්වන ස්ථානයට අල්ලාහ් ඔවුන් ඇතුළත් කරයි. එය ස්වර්ග උයනයි. ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් හා ඔවුන්ගේ චේතනාවන් පිළිබඳ සැබැවින්ම අල්ලාහ් මැනවින් දන්නාය. ඔහු ඉවසිලිවන්තය. ඒ අනුව ඔවුන් එහි සිදු කළ වැරදි සඳහා දඬුවම ඉක්මන් කරන්නේම නැත.
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكَ ۚ— وَمَنْ عَاقَبَ بِمِثْلِ مَا عُوْقِبَ بِهٖ ثُمَّ بُغِیَ عَلَیْهِ لَیَنْصُرَنَّهُ اللّٰهُ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَعَفُوٌّ غَفُوْرٌ ۟
අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ හිජ්රත් කිරීමෙහි ප්රවේශ වීම, සීමාව ඉක්මවා ගියවුන් සමග ඔවුන් සීමාව ඉක්මවා ගිය තරමට එහි පාපයක් ඇති නොවන පරිදි ආක්රමණය කිරීම යනාදිය මෙහි සඳහන් කරනු ලැබූ දෑය. එහෙයින් ආක්රමණිකයා ඔහුගේ ආක්රමණයෙහි ඉක්මවා ගිය විට එසේ ආක්රමණය කරනු ලබන්නාට සැබැවින්ම අල්ලාහ් උදව් කරනු ඇත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් දේව විශ්වාසීන්ගේ පාපකම්වලට සමාව දෙන්නාය. ඔවුන් කෙරෙහි අති ක්ෂමාශීලීය.
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ یُوْلِجُ الَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُوْلِجُ النَّهَارَ فِی الَّیْلِ وَاَنَّ اللّٰهَ سَمِیْعٌ بَصِیْرٌ ۟
ආක්රමණය කරනු ලබන්නාට එම උපකාරය ලැබෙනුයේ සැබැවින්ම අල්ලාහ් අභිමත කරන දෑ කිරීමට බලය ඇත්තා වන බැවිණි. දහවල තුළ රාත්රිය ඇතුලු කිරීම, රාත්රිය තුළ දහවල ඇතුලු කිරිම ඒ දෙකින් එකක් වැඩියෙන් ද අනෙක අඩුවෙන් ද පිහිටීම යනාදිය ඔහුගේ එම බලයෙන් වූවකි. සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔහුගේ ගැත්තන්ගේ ප්රකාශවලට සවන් දෙන්නාය. ඔවුන්ගේ ක්රියාවන් පිළිබඳ මැනවින් දන්නාය. ඒ කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත. ඒ සඳහා ඔහු ඔවුනට ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
ذٰلِكَ بِاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْحَقُّ وَاَنَّ مَا یَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِهٖ هُوَ الْبَاطِلُ وَاَنَّ اللّٰهَ هُوَ الْعَلِیُّ الْكَبِیْرُ ۟
සඳහන් කරනු ලැබූ පරිදි අල්ලාහ් දහවල තුළ රාත්රිය ද රාත්රිය තුළ දහවල ද ඇතුලත් කරනුයේ සැබැවින්ම අල්ලාහ් සත්යය වන බැවිණි. එසේනම්, ඔහුගේ දහම සත්යයකි. ඔහුගේ ප්රතිඥාව සත්යයකි. දේව විශ්වාසීන් සඳහා ඔහුගේ උපකාරය ද සත්යයකි. අල්ලාහ් හැර දමා දේව ආදේශකයින් නමදිමින් සිටින පිළිම කිසිදු පදනමක් නැති ව්යාජ දෑය. සැබැවින්ම අල්ලාහ් වන ඔහු ඔහුගේ මැවීම් මත පැවැත්මෙන් නියමයෙන් හා බලාධිකාරයෙන් උසස් ය. කීර්තිය උදාරත්වය හා උසස්බව සතු ඔහු අති ශ්රේෂ්ඨය.
عربي تفسیرونه:
اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ اَنْزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً ؗ— فَتُصْبِحُ الْاَرْضُ مُخْضَرَّةً ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَطِیْفٌ خَبِیْرٌ ۟ۚ
අහෝ දූතය! සැබැවින්ම අල්ලාහ් අහසින් වර්ෂාව පහළ කිරීම නුඹ නොදුටුවෙහි ද? මහපොළොව මත වර්ෂාව පහළ වීමෙන් පසු ව එහි හට ගැණෙන සාරවත්භාවය එය ලබා දෙයි. අල්ලාහ් තම ගැත්තන්හට වර්ෂාව පහළ කිරීමෙන් හා ඔවුන් වෙනුවෙන් මහපොළොවේ ගහකොළ හට ගැන්වීමෙන් ඔහු ඔවුනට මෛත්රී කර ඇත. ඔවුන්ගේ යහපත ගැන සැබැවින්ම ඔහු මැනවින් දන්නාය. ඒහෙයින් ඒ කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• مكانة الهجرة في الإسلام وبيان فضلها.
• نصر الله للمُعْتَدَى عليه يكون في الدنيا أو الآخرة.
اَلَمْ تَرَ اَنَّ اللّٰهَ سَخَّرَ لَكُمْ مَّا فِی الْاَرْضِ وَالْفُلْكَ تَجْرِیْ فِی الْبَحْرِ بِاَمْرِهٖ ؕ— وَیُمْسِكُ السَّمَآءَ اَنْ تَقَعَ عَلَی الْاَرْضِ اِلَّا بِاِذْنِهٖ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ بِالنَّاسِ لَرَءُوْفٌ رَّحِیْمٌ ۟
අහෝ දූතය! සැබැවින්ම අල්ලාහ් නුඹට හා ජනයාට මහපොළොවේ ඇති දෑ ද භෞතික වස්තූන් ද නුඹලාගේ අවශ්යතාවය හා නුඹලාගේ ප්රයෝජනය පිණිස වසඟ කර දී ඇත. ඔහුගේ නියෝගය අනුව සාගරයේ යාත්රා කරන නැව් ද නුඹලාට වසඟ කර දුන්නේය. එය රටින් රටකට යාත්රා කරන පරිදි ඔහු එය වසඟ කර දී ඇත. ඔහුගේ අනුමැතියෙන් තොරව මහපොළොව මත නොවැටෙන සේ අහස රඳවා ගෙන සිටියි. ඒ මත වැටෙන්නට ඔහු එයට අවසර දුන්නේ නම් එය කඩා වැටෙනු ඇත. ජනයා අතර අපරාධ සිදුවෙමින් තිබියදී පවා අල්ලාහ් ඔවුනට මෙම වස්තු වසඟ කර දීමෙන් ඔහු ඔවුන් කෙරෙහි මහා කාරුණික හා දයානුකම්පිත විය.
عربي تفسیرونه:
وَهُوَ الَّذِیْۤ اَحْیَاكُمْ ؗ— ثُمَّ یُمِیْتُكُمْ ثُمَّ یُحْیِیْكُمْ ؕ— اِنَّ الْاِنْسَانَ لَكَفُوْرٌ ۟
නුඹලා ශුන්ය තත්ත්වයක සිටි පසු ව, නුඹලාව ඇති කරමින් නුඹලාට ජීවය ලබා දුන්නේ අල්ලාහ් වන ඔහුය. පසු ව නුඹලාගේ ආයුකාලය අවසන් වූ විට ඔහු නුඹලාව මරණයට පත් කරයි. පසු ව නුඹලාගේ ක්රියාවන් පිළිබඳ නුඹලාගෙන් විනිශ්චය කිරීම සඳහාත්, ඒ වෙනුවෙන් ප්රතිඵල පිරිනැමීම සඳහාත් නුඹලාගේ මරණයෙන් පසු නුඹලාට ඔහු යළි ජීවය ලබා දෙයි. සැබැවින්ම මිනිසා අල්ලාහ්ගේ ආශිර්වාදයන් - ඒවා විද්යාමානව තිබීයදීත් - ඔහු සමග වෙනත් අය නැමදුමට ගැනීමෙන් අධික ලෙස ප්රතික්ෂේප කරන්නෙකු වෙයි.
عربي تفسیرونه:
لِكُلِّ اُمَّةٍ جَعَلْنَا مَنْسَكًا هُمْ نَاسِكُوْهُ فَلَا یُنَازِعُنَّكَ فِی الْاَمْرِ وَادْعُ اِلٰی رَبِّكَ ؕ— اِنَّكَ لَعَلٰی هُدًی مُّسْتَقِیْمٍ ۟
සෑම සමූහයකටම අපි පිළිවෙතක් ඇති කළෙමු. ඔවුන්ගේ පිළිවෙත අනුව ඔවුන් කටයුතු කරති. එහෙයින් අහෝ දූතය! දේව ආදේශකයින් හා වෙනත් අය නුඹේ පිළිවෙත තුළ නුඹ සමග ගැටුම් ඇති කර නොගත යුතුයි. සැබැවින්ම ඔවුන් ව්යාජත්වයේ සිටින බැවින් නුඹ ඔවුනට වඩා සත්යයෙන් උසස්ය. අල්ලාහ්ට පමණක් ඒකීයත්වය අවංකව පුද කිරීම සඳහා නුඹ ජනයාට ඇරයුම් කරනු. සැබැවින්ම නුඹ ඍජු මාර්ගය මත සිටින්නෙහිය. එහි කිසිදු ඇදයක් නැත.
عربي تفسیرونه:
وَاِنْ جٰدَلُوْكَ فَقُلِ اللّٰهُ اَعْلَمُ بِمَا تَعْمَلُوْنَ ۟
තර්කය පැහැදිලි වූවායින් පසු නුඹ සමග ඔවුන් වාද කිරීමෙන් ඔවුන් වැළකී සිටියේ නම්, එවිට නුඹ ඔවුන්ගේ කටයුතු අල්ලාහ් වෙත පවරා ඔවුනට අවවාද කරමින්, "නුඹලා යම් කටයුත්තක් සිදු කරන්නෙහු නම් අල්ලාහ් ඒ ගැන මැනවින් දන්නාය. නුඹලාගේ ක්රියාවන්ගෙන් කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත. ඔහු නුඹලාට ඒ සඳහා ප්රතිඵල පිරිනමනු ඇත." යැයි පවසනු.
عربي تفسیرونه:
اَللّٰهُ یَحْكُمُ بَیْنَكُمْ یَوْمَ الْقِیٰمَةِ فِیْمَا كُنْتُمْ فِیْهِ تَخْتَلِفُوْنَ ۟
මෙලොවෙහි ඔවුන් කවර ආගමික කටයුත්තක මතභේද ඇතිකර ගනිමින් සිටියේ ද එම කරුණෙහි ඔවුන් අතර විශ්වාසියා කවුරුන් දැයි ද ප්රතික්ෂේපකයා කවුරුන් දැයි ද මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අල්ලාහ් ඔහුගේ ගැත්තන් අතර තීන්දු කරනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
اَلَمْ تَعْلَمْ اَنَّ اللّٰهَ یَعْلَمُ مَا فِی السَّمَآءِ وَالْاَرْضِ ؕ— اِنَّ ذٰلِكَ فِیْ كِتٰبٍ ؕ— اِنَّ ذٰلِكَ عَلَی اللّٰهِ یَسِیْرٌ ۟
අහෝ දූතය! අහස්හි ඇති දෑ ගැන සැබැවින්ම අල්ලාහ් දන්නා බවත් මහපොළොවේ ඇති දෑ ගැන ද අල්ලාහ් දන්නා බවත් නුඹ නොදන්නෙහි ද? ඒ දෙකෙහි ඇති කිසිවක් ඔහුට සැඟවෙන්නේ නැත. ඒ පිළිබඳ දැනුම ‘ලව්හුල් මහ්ෆූල්’ නම් ආරක්ෂක පුවරුවේ සටහන් කරනු ලැබ ඇත. එමෙන්ම ඒ සියලු දෑ පිළිබඳ දැනුම අල්ලාහ් වෙත පහසු කාර්යයකි.
عربي تفسیرونه:
وَیَعْبُدُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهٖ سُلْطٰنًا وَّمَا لَیْسَ لَهُمْ بِهٖ عِلْمٌ ؕ— وَمَا لِلظّٰلِمِیْنَ مِنْ نَّصِیْرٍ ۟
දේව ආදේශකයින් අල්ලාහ් හැර දමා පිළිමවලට වන්දනාමාන කරති. නමුත් ඒවාට වන්දනාමාන කිරීම සම්බන්ධයෙන් අල්ලාහ් ඔහුගේ පුස්තකයේ කිසිදු සාධකයක් පහළ කර නැත. ඒ සඳහා බුද්ධිමය සාධකයක් හෝ ඔවුනට නැත. ඔවුන් බැඳී සිටිනුයේ ඔවුන්ගේ මුතුන්මිත්තන් අන්ධ අනුගමනය කිරීම මතය. අල්ලාහ්ගේ දඬුවම එම අපරාධකරුවන්ට අත් වීමෙන් ඔවුන් වළක්වාලන කිසිදු උදව්කරුවකු ඔවුනට නොමැත.
عربي تفسیرونه:
وَاِذَا تُتْلٰی عَلَیْهِمْ اٰیٰتُنَا بَیِّنٰتٍ تَعْرِفُ فِیْ وُجُوْهِ الَّذِیْنَ كَفَرُوا الْمُنْكَرَ ؕ— یَكَادُوْنَ یَسْطُوْنَ بِالَّذِیْنَ یَتْلُوْنَ عَلَیْهِمْ اٰیٰتِنَا ؕ— قُلْ اَفَاُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِّنْ ذٰلِكُمْ ؕ— اَلنَّارُ ؕ— وَعَدَهَا اللّٰهُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ؕ— وَبِئْسَ الْمَصِیْرُ ۟۠
අල් කුර්ආනයේ ඇති අපගේ පාඨ ඔවුන් වෙත පැහැදිළිව පාරායනය කරනු ලබන්නේ නම්, අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කළවුන් ඒවාට සවන් දෙන අවස්ථාවේ ඔවුන් ඔවුන්ගේ මුහුණු හරවා ගනිමින් එය හෙළා දැකීම නුඹ ඔවුන්ගේ මුහුණුවල දකිනු ඇත. දැඩි කෝපය හේතුවෙන් අපගේ වදන් ඔවුන් වෙත පාරායනය කරන්නන් වර්ජනය කරන්නට බලති. අහෝ දූතය! නුඹ ඔවුනට මෙසේ පවසනු."නුඹලාගේ කෝපය හා පිළිකුලෙන් නුඹලාගේ මුහුණු හරවා ගැනීමේ විපාකය කුමක්දැයි මම නුඹලාට දැනුම් දෙන්න ද? එනම් දේව ප්රතික්ෂේපකයින් එහි ප්රවේශ වනු ඇතැයි අල්ලාහ් ප්රතිඥා දුන් නිරා ගින්නය. ඔවුන් එසේ යොමු වන ස්ථානය ඉතා නපුරුය."
عربي تفسیرونه:
یٰۤاَیُّهَا النَّاسُ ضُرِبَ مَثَلٌ فَاسْتَمِعُوْا لَهٗ ؕ— اِنَّ الَّذِیْنَ تَدْعُوْنَ مِنْ دُوْنِ اللّٰهِ لَنْ یَّخْلُقُوْا ذُبَابًا وَّلَوِ اجْتَمَعُوْا لَهٗ ؕ— وَاِنْ یَّسْلُبْهُمُ الذُّبَابُ شَیْـًٔا لَّا یَسْتَنْقِذُوْهُ مِنْهُ ؕ— ضَعُفَ الطَّالِبُ وَالْمَطْلُوْبُ ۟
අහෝ මිනිසුනි! උපමාවක් ගෙන හැර දක්වන ලදී. එහෙයින් නුඹලා එයට සවන් දෙනු. එමගින් නුඹලා පාඩම් ලබනු. සැබවින්ම අල්ලාහ් හැර නුඹලා නමදිමින් සිටින පිළිම වනාහි, ඔවුන්ගේ නොහැකියාව හේතුවෙන් මැස්සෙකු මවන්නට ඔවුන් සියලු දෙනා ඒකරාශී වුව ද කිසිවිටෙක එවන්නක් මැවීමට ඔවුනට හැකි වන්නේම නැත. එමෙන්ම මැස්සා ඔවුන් මත වූ යම් පිවිතුරු දෙයක් හෝ ඊට සමාන දෙයක් ඩැහැ ගත් විට උගෙන් එය ආරක්ෂා කිරීමට ඔවුන් ශක්තිය නොදරති. මැස්සා මැවීමට හා ඔවුන්ගෙන් ඩැහැගත් දෑ ආරක්ෂා කිරීමට ඔවුනට නොහැකි වීමෙන් පැහැදිලි වනුයේ ඊටත් වඩා ඉමහත් දෙයක් කිරීමට ඔවුනට නොහැකි බවය. එසේ නොහැකි තත්ත්වයක දී අල්ලාහ් හැර දමා නුඹලා ඒවාට වන්දනාමාන කරනුයේ කෙසේ ද? එසේ පතන්නා දුර්වල විය. එනම් මැස්සා ඩැහැගත් දෑ ආරක්ෂා කිරීමට නොහැකි, නැමදුම් ලබන පිළිමය. එසේම පතනු ලබන්නා ද දුර්වල විය එය මැස්සාය.
عربي تفسیرونه:
مَا قَدَرُوا اللّٰهَ حَقَّ قَدْرِهٖ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ لَقَوِیٌّ عَزِیْزٌ ۟
අල්ලාහ් සමග ඔහුගේ මැවීම් ද සම්බන්ධ කරමින් ඔවුන් නැමදුම් කරන අවස්ථාවේ ඔහුට ගරුබුහුමන් කළ යුතු නිසි අයුරින් ඔවුන් ඔහුට ගරුබුහුමන් කර නැත. සැබැවින්ම අල්ලාහ් බලවත්ය. ඔහුගේ බලය හා ශක්තිය තුළින් අහස් හා මහපොළොව ද ඒවායෙහි ඇති දෑ ද මැව්වේය. ඔහු ආදේශ කරන්නන්ගේ පිළිම මෙන් නොව කිසිවකු විසින් පරාජය කළ නොහැකි සර්වබලධාරීය. ඒවා කිසිවක් මැවිය නොහැකි ඉතා පහත් දුර්වල දෑ වේ.
عربي تفسیرونه:
اَللّٰهُ یَصْطَفِیْ مِنَ الْمَلٰٓىِٕكَةِ رُسُلًا وَّمِنَ النَّاسِ ؕ— اِنَّ اللّٰهَ سَمِیْعٌ بَصِیْرٌ ۟ۚ
උත්තරීතර සුවිශුද්ධයාණන් වන අල්ලාහ් මලක්වරුන් හෙවත් සුර දූතයින් අතරින් දූතවරුන් තෝරා ගනී. එමෙන්ම මිනිසුන් අතරින් ද දූතවරුන් තෝරා ගනී. මිනිස් දූතවරුන් වෙත ජිබ්රීල් අලයිහිස් සලාම් තුමා දූතයකු ලෙස එව්වාක් මෙන් ඇතැම් මලක්වරුන් ද නබිවරුන් වෙත දූත පණිවිඩය සමග එව්වේය. එමෙන්ම මිනිස් දූතවරුන්ද ජනයා වෙත දූත පණිවිඩ සමග එව්වේය. දේව ආදේශකයින් ඔහුගේ දූතවරුන් පිළිබඳ පවසන දෑට සැබැවින්ම අල්ලාහ් සවන් දෙන්නාය. ඔහු ඔහුගේ දූතත්වය තෝරා ගන්නන් පිළිබඳ සර්ව නිරීක්ෂකය.
عربي تفسیرونه:
یَعْلَمُ مَا بَیْنَ اَیْدِیْهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ؕ— وَاِلَی اللّٰهِ تُرْجَعُ الْاُمُوْرُ ۟
මලක්වරුන් හා මිනිසුන් අතරින් වූ දූතවරුන් ඔවුන් මැවීමට පෙර ද ඔවුන්ගේ මරණින් පසු ද කවර ස්ථාවරයක සිටින්නේ දැයි සුවිශුද්ධයාණන් මැනවින් දනී. මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ කරුණු යොමු කරනු ලබනුයේ අල්ලාහ් වෙත පමණය. ඔහු ඔහුගේ ගැත්තන් නැගිටුවා ඔවුන් පෙර කළ ක්රියාවන් සඳහා ප්රතිඵල ඔවුනට පිරිනමනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوا ارْكَعُوْا وَاسْجُدُوْا وَاعْبُدُوْا رَبَّكُمْ وَافْعَلُوا الْخَیْرَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ ۟
අහෝ අල්ලාහ්ව විශ්වාස කොට දහම් ගත කළ දෑ අනුව ක්රියා කළවුනි! නුඹලාගේ සලාතයේ දී නුඹලා අල්ලාහ්ට පමණක් නැමී රුකූඃ කරනු. සිරස බිම තබා සුජූද් කරනු. නුඹලා අපේක්ෂා කරන පරිදි ජයග්රහණය ලැබීමේ හා භීතියෙන් නුඹලා මිදීමේ යහපත් බලා පොරොත්තුවෙන් යුතුව සදකා නොහොත් දානය, ඥාති සම්බන්ධකම් රැකීම වැනි යහපත් ක්රියාවන් සිදු කරනු.
عربي تفسیرونه:
وَجَاهِدُوْا فِی اللّٰهِ حَقَّ جِهَادِهٖ ؕ— هُوَ اجْتَبٰىكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَیْكُمْ فِی الدِّیْنِ مِنْ حَرَجٍ ؕ— مِلَّةَ اَبِیْكُمْ اِبْرٰهِیْمَ ؕ— هُوَ سَمّٰىكُمُ الْمُسْلِمِیْنَ ۙ۬— مِنْ قَبْلُ وَفِیْ هٰذَا لِیَكُوْنَ الرَّسُوْلُ شَهِیْدًا عَلَیْكُمْ وَتَكُوْنُوْا شُهَدَآءَ عَلَی النَّاسِ ۖۚ— فَاَقِیْمُوا الصَّلٰوةَ وَاٰتُوا الزَّكٰوةَ وَاعْتَصِمُوْا بِاللّٰهِ ؕ— هُوَ مَوْلٰىكُمْ ۚ— فَنِعْمَ الْمَوْلٰی وَنِعْمَ النَّصِیْرُ ۟۠
අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ ඔහුගේ තෘප්තිය උදෙසා පමණක් අවංක ව කැපවී කටයුතු කරනු. නුඹලා ව තෝරා ගෙන නුඹලාගේ දහම නුඹලාට ක්ෂමාශීලී පිළිවෙතක් බවට පත් කළේ ඔහුය. එහි කිසිදු පීඩනයක් හෝ දුෂ්කරතාවක් හෝ නොමැත. මෙම සමාදායී පිළිවෙත නුඹලාගේ පියා වූ ඉබ්රාහීම් (අලයිහිස් සලාම්) තුමාගේ පිළිවෙතයි. පෙර පැවති දිව්යමය ග්රන්ථවලත් අල් කුර්ආනයේත් අල්ලාහ් නුඹලාට නම් තැබුවේ මුස්ලිම්වරුන් ලෙසය. එය රසූල්වරයා වෙත කවර කරුණක් ප්රචාරය කරන මෙන් අණ කරනු ලැබුවේ ද සැබැවින්ම ඔහු නුඹලාට දන්වා සිටි බවට ඔහු සාක්ෂිකරුවකු වශයෙන් පෙනී සිටිනු පිණිසය. එමෙන්ම පෙර සිටි සමූහයන්ට ඔවුන්ගේ දූතවරුන් ප්රචාරය කළ බවට නුඹලා සාක්ෂිකරුවන් වශයෙන් පෙනී සිටිනු පිණිසය. එහෙයින් නුඹලා ඒ සඳහා සලාතය පූර්ණ අයුරින් විධිමත් ව ඉටු කර අල්ලාහ්ට කෘතඥතාව පුද කරනු. නුඹලාගේ ධනයෙන් සකාත් පිරිනමනු. අල්ලාහ් වෙත සරණ පතනු. නුඹලාගේ කටයුතුවලදී ඔහු මත රැඳී සිටිනු. ඔහු සුවිශුද්ධය. දේව විශ්වාසීන් අතරින් කවරකු ඔහු වෙත තම භාරකාරත්වය පුදන්නේ ද ඔහුට භාරකරු වශයෙන් ඔහු යහපත් විය. ඔවුන් අතරින් කවරෙකු උදව් පතන්නේ ද ඔහුට උදව්කරු වශයෙන් ඔහු යහපත් විය. එහෙයින් නුඹලා ඔහු වෙත සියල්ල භාර කරනු. ඔහු ඒවා භාර ගනු ඇත. නුඹලා ඔහුගෙන් උදව් පතනු. ඔහු නුඹලාට උදව් කරනු ඇත.
عربي تفسیرونه:
په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:
• أهمية ضرب الأمثال لتوضيح المعاني، وهي طريقة تربوية جليلة.
•අර්ථය පැහැදිලි කරනු පිණිස උදාහරණ ගෙනහැර පෑමේ වැදගත්කම, එය පුහුණු කිරීමේ දී ප්රශංසනීය ක්රියාමාර්ගයකි.
• عجز الأصنام عن خلق الأدنى دليل على عجزها عن خلق غيره.
•ඉතා සුළු මැවීමක් පවා මැවීමට පිළිමවලට නොහැකි වීම ඒ හැර වෙනත් දෑ මැවීමට ඒවාට නොහැකි බව තහවුරු කරන සාධකයකි.
• الإشراك بالله سببه عدم تعظيم الله.
د قرآن کریم د معناګانو ژباړه - سنهالي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه. - د ژباړو فهرست (لړلیک)
د مرکز تفسیر للدراسات القرآنیة لخوا خپور شوی.