د معناګانو ژباړه سورت عبس - اوزبکي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 585 - د قرآن کریم دائرة المعارف

Абаса

د سورت د مقصدونو څخه:

تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.

Парвардигоридан ўзини беҳожат биладиган кофирларга қайта тирилиш ҳужжатлари билан эслатма бериш.

---

آیت: 1

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ

Пайғамбар алайҳиссалом унга қовоқ солди ва юз ўгирди.

آیت: 2

أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ

Пайғамбар алайҳиссалом мушрикларнинг зодагонларини зора ҳидоятга кириб қолса, деган умидда даъват қилаётган пайтида кўзи ожиз Абдуллоҳ ибн Умму Мактум у зотнинг олдига келиб, ҳидоятга бошлашини сўради. Зоти муборак унинг халақит қилганини оғир олиб, унга қовоқ солди ва ундан юз ўгирди.

آیت: 3

وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ

Эй Пайғамбар, сиз қаердан биласиз? Балки мана шу кўр киши гуноҳларидан покланар?

آیت: 4

أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ

Ёки сиздан эшитган панд-насиҳатлардан сабоқ олиб, ундан фойдаланар?

آیت: 5

أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ

Бироқ мол-дунёси туфайли ўзини иймондан беҳожат тутган кимсага эса

آیت: 6

فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ

Сиз унга юзланиб, пешвоз чиқяпсиз.

آیت: 7

وَمَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ

Агар у Аллоҳга тавба қилиб, гуноҳларидан покланмаса, сизга нима зиён етарди?

آیت: 8

وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ

Энди олдингизга яхшилик умидида елиб-югуриб келган кишига келсак,

آیت: 9

وَهُوَ يَخۡشَىٰ

Аллоҳдан қўрқиб.

آیت: 10

فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ

У одамни қўйиб, мушрикларнинг зодагонлари билан овора бўлмоқдасиз.

آیت: 11

كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ

Бу ишингиз тўғри эмас. Қуръон оятлари уларни қабул қиладиган кишилар учун панд-насиҳат ва эслатма, холос.

آیت: 12

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ

Ким хоҳласа, Аллоҳни зикр қилади ва Қуръон оятларидан сабоқ олади.

آیت: 13

فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ

Бу Қуръон фаришталар ҳузуридаги азизу мукаррам саҳифалардадир.

آیت: 14

مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۭ

Юксак даражага кўтарилган, покиза, булғанмайдиган, кирланмайдиган

آیت: 15

بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ

Улар элчи фаришталарнинг қўлларидадир.

آیت: 16

كِرَامِۭ بَرَرَةٖ

Улар Парвардигорларининг наздида улуғ, ибодат ва яхшиликларни кўп қилувчи фаришталардир.

آیت: 17

قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ

Кофирга лаънат бўлсин! Бунчалар Аллоҳга кофирлик қилмаса!

آیت: 18

مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ

Аллоҳ уни нимадан яратдики, ерда бунчалар кибрланиб, У Зотга куфр келтиради?!

آیت: 19

مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ

Уни арзимас сувдан яратди ҳамда унинг яралишини кетма-кет босқичларга бўлди.

آیت: 20

ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ

Мана шу босқичлардан сўнг онасининг қорнидан чиқишини осон қилди.

آیت: 21

ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ

Дунё ҳаётида белгилаб қўйилган умри тугагач, уни вафот топдирди ва то қайта тирилгунича қабрда қолдирди.

آیت: 22

ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ

Сўнгра Ўзи хоҳлаган пайтда уни ҳисоб-китоб қилиш учун қайта тирилтиради.

آیت: 23

كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ

Гўёки, зиммасидаги Аллоҳнинг ҳаққини адо қилиб қўйганмиш. Асло! Иш у ўйлаганидек эмас. У Аллоҳ унга фарз қилган вазифаларни бажармади.

آیت: 24

فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ

Аллоҳга куфр келтираётган инсон тановул қилаётган таоми қандай пайдо бўлганига бир боқсин-чи!

آیت: 25

أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا

Озуқасининг асли самодан сел бўлиб қуйилаётган ёмғирдандир.

آیت: 26

ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا

Сўнгра ўсимликлар униб чиқиши учун ерни ёрдик.

آیت: 27

فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا

Бас, биз унда буғдой, маккажўхори ва бошқа дон-дунларни ўстириб қўйдик.

آیت: 28

وَعِنَبٗا وَقَضۡبٗا

Унда узум ва ҳайвонларига ем бўлиши учун янги беда – ўт-ўланларни ундирдик.

آیت: 29

وَزَيۡتُونٗا وَنَخۡلٗا

Яна зайтун ва хурмоларни ўстирдик.

آیت: 30

وَحَدَآئِقَ غُلۡبٗا

Дарахтлари сероб боғу-бўстонларни ўстирдик.

آیت: 31

وَفَٰكِهَةٗ وَأَبّٗا

У ерда мева-чеваларни ўстирдик, ҳайвонларингиз ўтлаб юриши учун ўтлоқларни кўкартирдик.

آیت: 32

مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ

Ўзларингиз ва ҳайвонларингизга фойдали бўлиши учун.

آیت: 33

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ

Бас, қачонки, қулоқларни батанг қилувчи даҳшатли қичқириқ келса, яъни, Сур карнайи иккинчи марта чалинса,

آیت: 34

يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ

У кунда киши ўзининг ака-укасидан тонади.

آیت: 35

وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ

Ўзининг ота-онасидан юз ўгиради.

آیت: 36

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ

Хотин, бола-чақасидан қочади.

آیت: 37

لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ

У куннинг шиддатли ғам-алами туфайли ҳар бир кимса ўз дарди билан овора бўлиб, бошқаларга эътибор беролмайди.

آیت: 38

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ

У кунда саодатли кишиларнинг юзлари нурафшондир.

آیت: 39

ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ

Аллоҳ Ўз раҳмати ила уларга тайёрлаб қўйган мукофотдан кулиб, қувнаб кетадилар.

آیت: 40

وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ

У кунда бадбахтларнинг юзларида чанг-ғубор бўлур - юзи тунд кўринур.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.

Аллоҳ Таолонинг Абдуллоҳ ибн умми Мактум туфайли ўз пайғамбарини маломат қилиши Қуръони Каримнинг Аллоҳдан эканлигига далилдир.

• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.

Толиби илм ва тўғри йўл изловчиларга алоҳида эътибор қаратиш.

• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.

Қиёмат кунининг даҳшатлари туфайли кишининг фақат ўзи билангина овора бўлиб қолиши. Ҳатто пайғамбарлар: ”Ўзим, ўзим”, деб қоладилар.