Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. * - Ishakiro ry'ibisobanuro
اِنَّمَا النَّسِیْٓءُ زِیَادَةٌ فِی الْكُفْرِ یُضَلُّ بِهِ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا یُحِلُّوْنَهٗ عَامًا وَّیُحَرِّمُوْنَهٗ عَامًا لِّیُوَاطِـُٔوْا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللّٰهُ فَیُحِلُّوْا مَا حَرَّمَ اللّٰهُ ؕ— زُیِّنَ لَهُمْ سُوْٓءُ اَعْمَالِهِمْ ؕ— وَاللّٰهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الْكٰفِرِیْنَ ۟۠
(අරාබිවරු අඥාන යුගයේ සිදු කළාක් මෙන්) ශුද්ධ වූ මාසයේ පාරිශුද්ධතාව වෙනුවට ශුද්ධ නොවන මාසය දක්වා ප්රමාද කිරීමත්, එය එම ස්ථානයේ තැබීමත් අල්ලාහ් පිළිබඳ ඔවුන්ගේ ප්රතික්ෂේපය වඩ වඩාත් වර්ධනය කරනු ඇත. එය ශුද්ධ වූ මාසය තුළ පවතින ඔහුගේ ප්රඥාව ඔවුන් විසින් ප්රතික්ෂේප කරන පරිදිය. මෙම නරක වසර ඔවුනට බලාත්මක වන විට ෂෙයිතාන් එමගින් අල්ලාහ් ව ප්රතික්ෂේප කළවුන් නොමග යවනු ඇත. ඔවුන් වසරක් ශුද්ධ මාසය අනුමත මාස වලින් එක් මාසයක් බවට පෙරළමින් අනුමත කර ගනිති. අල්ලාහ් තහනම් කළ මාස ගණනට අනුකූල වනු පිණිස වසරක් එහි තහනම්භාවය මත රැඳී සිටිති. එහි සැලකිය යුතු කරුණකට විරුද්ධවූයේ නම් එක් මාසයක් තවත් මාසයක ස්ථානයේ තබා ඔවුන් එය තහනම් කරනවාක් මිස මාසය අනුමත කරගන්නේ නැත. ඒ අනුව ඔවුන් අල්ලාහ් තහනම් කළ ශුද්ධ මාස අනුමත කර ගනිති. එහි ඇති ප්රඥාවට විරුද්ධ වෙති. ෂෙයිතාන් විසින් නපුරු ක්රියාවන් ඔවුනට අලංකාරවත් කරයි. ඔවුහු එය ඉටු කරති. ඒ අතරින් ප්රමාදය පිළිබඳ නව ක්රමවේදයක් ආරම්භ කිරීමත් ඇතුළත් වේ. තම ප්රතික්ෂේපයේ නිරත ව සිටින ප්රතික්ෂේපකයින් හට අල්ලාහ් ආශිර්වාද නොකරන්නේය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
یٰۤاَیُّهَا الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا مَا لَكُمْ اِذَا قِیْلَ لَكُمُ انْفِرُوْا فِیْ سَبِیْلِ اللّٰهِ اثَّاقَلْتُمْ اِلَی الْاَرْضِ ؕ— اَرَضِیْتُمْ بِالْحَیٰوةِ الدُّنْیَا مِنَ الْاٰخِرَةِ ۚ— فَمَا مَتَاعُ الْحَیٰوةِ الدُّنْیَا فِی الْاٰخِرَةِ اِلَّا قَلِیْلٌ ۟
අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන් ව විශ්වාස කර තමන් වෙනුවෙන් ආගමානුගත කළ දෑ පිළිපදින්නනි! නුඹලාගේ සතුරන් සමග සටන් කිරීමට අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ කැපවීම සඳහා නුඹලා ඇරයුම් කරනු ලබන විට, නුඹලා ප්රමාද වී නුඹලාගේ වාසස්ථාන වල රැඳී සිටීමට ගිය කාරණාව කුමක් ද? අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ අරගල කරන සටන්කාමීන් සඳහා අල්ලාහ් සූදානම් කර ඇති සදාතනික මතු ලොව සැප සම්පත් වෙනුවට ඉතා පහත් මෙන්ම එහි සැප පහසුකම් බිඳී යන මෙලොව ජීවිතයේ සැප පහසුකම් පිළිබඳ නුඹලා තෘප්තියට පත් වන්නෙහු ද? මෙලොව සැප පහසුකම් මතු ලොව පැත්තෙන් බලන විට ඉතා අල්පයක් මිස නැත. සදා පවතින්නක් වෙනුවට විනාශ වී යන්නක් හා අති මහත් දෙයක් වෙනුවට අල්ප දෙයක් තෝරා ගැනීම බුද්ධිමතෙකුට කෙසේ නම් විය හැකි ද?
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِلَّا تَنْفِرُوْا یُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا اَلِیْمًا ۙ۬— وَّیَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوْهُ شَیْـًٔا ؕ— وَاللّٰهُ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیْرٌ ۟
අහෝ දේවත්වය විශ්වාස කරන්නනි! නුඹලාගේ සතුරන් සමග සටන් කිරීම සඳහා අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ නුඹලා පිටත් ව නොයන්නේ නම් අවමානය, පරාජය හා වෙනත් කරුණු තුළින් අල්ලාහ් නුඹලාට දඬුවම් කරනු ඇත. එමෙන්ම ජිහාද් සඳහා පිටත්වන්නට ඇරයුම් කරන විට එසේ පිටත් ව යන අල්ලාහ්ට කීකරු තවත් පිරිසක් නුඹලා වෙනුවට ඔහු පෙරළා බිහි කරනු ඇත. ඔහුගේ නියෝගයට නුඹලා පිටුපෑම හේතුවෙන් ඔහුට කිසිවක් හානි කරන්නේ නැත. ඔහු නුඹලාගේ අවශ්යතාවෙන් තොරය. ඔහු වෙත අවශ්යතාව ඇත්තෝ නුඹලාය. අල්ලාහ් සියලු දෑ කෙරෙහි සර්ව බලධාරීය. ඔහු ඔහුගේ දහමට ඔහුගේ නබිවරයාට නුඹලා නොමැතිවම ජය ලබා දීමට බලය ඇත්තාය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
اِلَّا تَنْصُرُوْهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللّٰهُ اِذْ اَخْرَجَهُ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ثَانِیَ اثْنَیْنِ اِذْ هُمَا فِی الْغَارِ اِذْ یَقُوْلُ لِصَاحِبِهٖ لَا تَحْزَنْ اِنَّ اللّٰهَ مَعَنَا ۚ— فَاَنْزَلَ اللّٰهُ سَكِیْنَتَهٗ عَلَیْهِ وَاَیَّدَهٗ بِجُنُوْدٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِیْنَ كَفَرُوا السُّفْلٰی ؕ— وَكَلِمَةُ اللّٰهِ هِیَ الْعُلْیَا ؕ— وَاللّٰهُ عَزِیْزٌ حَكِیْمٌ ۟
අහෝ දේවත්වය විශ්වාස කරන්නනි! නුඹලා අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්හට උදව් නොකළේ නම් හෝ අල්ලාහ්ගේ මාර්ගයේ යුද වදින්නට එතුමාණන් ඇරයුම් කරන විට නුඹලා එයට පිළිතුරු නොදුන්නේ නම් හෝ සැබැවින්ම නුඹලා එතුමාණන් සමග නොවුව ද, අල්ලාහ් එතුමාට උදව් කරනු ඇත. දෙවියන් ආදේශ කරන්නන් විසින් එතුමාණන් ව හා අබූ බක්කර් තුමා ව පිටුවහල් කරන අවස්ථාවේ ඔවුන් දෙදෙනා සොයා ආ දේව ප්රතික්ෂේපකයින්හට බියෙන් සව්ර් ගුහාවේ සිටියදී ඔවුන් දෙදෙනා සමග තුන්වැන්නෙකු නොවීය. දේව ප්රතික්ෂේපකයින්ගේ ග්රහණයට හසුවනු ඇතැයි බිය වූ එතුමාණන්ගේ මිතුරු අබූ බක්කර් තුමාට, "ඔබ දුක් නොවනු. සැබවින් අල්ලාහ් ජය තහවුරු කිරීමට හා උදව් කිරීමට අප සමග සිටින්නේය" යැයි පැවසූ අවස්ථාවේ අල්ලාහ් ඔහුගේ දූතයාණන්ගේ සිතට සැනසුම පහළ කළේය. එතුමාණන් ශක්තිමත් කරන ඔවුන් නොදුටු මලක්වරුන් ද පහළ කළේය. දේවත්වය ප්රතික්ෂේප කරන්නන්ගේ ප්රකාශය පහත් කොට, ඉස්ලාමය උසස් වීමට සලස්වා අල්ලාහ්ගේ වදන උසස් කළේය. අල්ලාහ් ඔහුගේ ස්වභාවයේ හා ඔහුගේ බලයේ හා ඔහුගේ ආධිපත්යයේ සර්ව බලධාරීය. කිසිවකුට ඔහු අබිබවා යා නොහැක. සැලසුම් කිරීමෙහි ද ඔහුගේ නියමයෙහි හා ඔහු ආගමානුගත කිරීමෙහි ද ඔහු මහා ප්රඥාවන්තය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• العادات المخالفة للشرع بالاستمرار عليها دونما إنكار لها يزول قبحها عن النفوس، وربما ظُن أنها عادات حسنة.
•ආගමට පටහැණි සිරිත් විරිත්, ඒවාට විරුද්ධ නොවී ඒ මත දිගටම නියැලි සිටීමෙන් එය අශීලාචාර දෙයක් යන හැඟීම සිත් තුළින් ඉවත් කර දමයි. ඇතැමි විට ඒවා යහපත් සිරිත් විරිත් යැයි සිතන්නට පවා ඉඩ හරියි.
• عدم النفير في حال الاستنفار من كبائر الذنوب الموجبة لأشد العقاب، لما فيها من المضار الشديدة.
•යුක්ති සහගත අරගලයක දී, පිටත් ව යන මෙන් ඉල්ලා සිටින විට ඒ සඳහා පිටත් ව නොයෑම දැඩි දඬුවම අනිවාර්යය කරන මහා පාපයන්ගෙන් එකකි. ඊට හේතුව එම ක්රියාවෙහි දැඩි හිංසාවන් ඇති බැවිණි.
• فضيلة السكينة، وأنها من تمام نعمة الله على العبد في أوقات الشدائد والمخاوف التي تطيش فيها الأفئدة، وأنها تكون على حسب معرفة العبد بربه، وثقته بوعده الصادق، وبحسب إيمانه وشجاعته.
•ශාන්තියේ මහිමය. සැබැවින්ම එය හදවත් නොසැලකිලිමත් ව තිබෙන දුෂ්කර වේලාවන්හි හා බියකරු අවස්ථාවන්හි ගැත්තාට අල්ලාහ් පුදන පූර්ණ ආශිර්වාදයකි. එය ගැත්තා තම පරමාධිපති හඳුනා ගත් ප්රමාණයට හා ඔහුගේ සැබෑ ප්රතිඥාව තහවුරු කරන ප්රමාණයට අනුවත් ඔහුගේ විශ්වාසය හා ඔහුගේ වීරත්වයේ ප්රමාණයට අනුව පිහිටන්නේය.
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. - Ishakiro ry'ibisobanuro
Yasohowe n'ikigo Tafsir of Quranic Studies.