Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - Ishakiro ry'ibisobanuro


Ibisobanuro by'amagambo Isura: Al Qiyamat (Izuka)   Umurongo:

Қиёмат сураси

Impamvu y'isura:
إظهار قدرة الله على بعث الخلق وجمعهم يوم القيامة.
Аллоҳ таолонинг қиёмат куни одамларни қайта тирилтириш ва бир жойга тўплашга қодирлигини кўрсатиш.

لَآ أُقۡسِمُ بِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ
Аллоҳ таоло Қиёмат кунига қасам ичди. Қиёмат куни одамлар Парвардигори олдида турадиган кундир.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَآ أُقۡسِمُ بِٱلنَّفۡسِ ٱللَّوَّامَةِ
Аллоҳ таоло покиза нафсга қасам ичди. У шундай покиза нафски, соҳибини солиҳ амалларига бепарволиги ва ёмон амаллар қилиб қўяётгани учун маломат қилади. Аллоҳ таоло одамларни ҳисоб ва жазо учун албатта қайта тирилтиришига шу икки нарса номи билан қасам ичди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَلَّن نَّجۡمَعَ عِظَامَهُۥ
Инсон ўлганидан кейин уни қайта тирилтириш учун суякларини тўплашимизга шубҳа қиладими?
Ibisobanuro by'icyarabu:
بَلَىٰ قَٰدِرِينَ عَلَىٰٓ أَن نُّسَوِّيَ بَنَانَهُۥ
Йўқ, аксинча, биз унинг суякларини тўплаб, ҳатто, бармоқларининг учларигача олдин қандай бўлса, ўшандай мукаммал тарзда қайта яратишга Қодирмиз.
Ibisobanuro by'icyarabu:
بَلۡ يُرِيدُ ٱلۡإِنسَٰنُ لِيَفۡجُرَ أَمَامَهُۥ
Балки инсон қайта тирилишни инкор қилиб, келгусида ҳам ўзининг фисқу фужурларини қаршиликларсиз давом эттираверишни хоҳлар.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَسۡـَٔلُ أَيَّانَ يَوۡمُ ٱلۡقِيَٰمَةِ
Қиёмат бўлишини эҳтимолдан йироқ деб ҳисоблаб: ”Қиёмат қачон содир бўлади ўзи?” – деб сўрайди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَإِذَا بَرِقَ ٱلۡبَصَرُ
Инсон ўзи ёлғонга чиқариб юрган нарсасини кўриб, кўзлари даҳшатдан ҳайратга тушганда.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَخَسَفَ ٱلۡقَمَرُ
Ойнинг нури йўқолганда.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَجُمِعَ ٱلشَّمۡسُ وَٱلۡقَمَرُ
Қуёш ва ой жисмлари бирлаштирилганда.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يَقُولُ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذٍ أَيۡنَ ٱلۡمَفَرُّ
Ана ўша куни фожир инсон: ”Қаёққа қочсам экан”, - деб қолади.
Ibisobanuro by'icyarabu:
كَلَّا لَا وَزَرَ
Ўша куни фожир учун на қочишга жой, на паноҳ топадиган бошпана ва на ҳимоя қиладиган ҳимоячи бордир.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمُسۡتَقَرُّ
Эй Пайғамбар, ўша куни ҳисоб ва жазо учун қайтиб бориш ёлғиз Парвардигорингизгадир.
Ibisobanuro by'icyarabu:
يُنَبَّؤُاْ ٱلۡإِنسَٰنُ يَوۡمَئِذِۭ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ
Ўша куни инсонга қилиб ўтган ишлари ҳақида ҳам, қолдириб кетган ишлари ҳақида ҳам хабар берилади.
Ibisobanuro by'icyarabu:
بَلِ ٱلۡإِنسَٰنُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ بَصِيرَةٞ
Инсон ўзига қарши ўзи шоҳиддир. Қилиб ўтган гуноҳ ишларига тана аъзолари гувоҳлик беради.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَوۡ أَلۡقَىٰ مَعَاذِيرَهُۥ
У узр-баҳоналар келтириб, ”ҳеч ёмонлик қилмаганман” деб, ўзини ҳар қанча ҳимоя қилишга уринмасин, фойда бермайди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
لَا تُحَرِّكۡ بِهِۦ لِسَانَكَ لِتَعۡجَلَ بِهِۦٓ
Эй, Муҳаммад, Қуръон ёдимдан кўтарилиб қолмасин, деб шошилиб тилингизни у билан қимирлатманг.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِنَّ عَلَيۡنَا جَمۡعَهُۥ وَقُرۡءَانَهُۥ
Қуръонни сизнинг қалбингизга жамлаш ҳам, тилингизга қироатини жойлаш ҳам Бизнинг зиммамиздадир.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَإِذَا قَرَأۡنَٰهُ فَٱتَّبِعۡ قُرۡءَانَهُۥ
Сизга элчимиз Жаброил уни ўқиб берган пайтида унинг қироатига диққат билан қулоқ солинг.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا بَيَانَهُۥ
Сўнгра уни сизга тафсир қилиб, тушунтириб бериш ҳам Бизнинг зиммамиздадир.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• مشيئة العبد مُقَيَّدة بمشيئة الله.
Банданинг хоҳиши Аллоҳнинг хоҳишига тобедир.

• حرص رسول الله صلى الله عليه وسلم على حفظ ما يوحى إليه من القرآن، وتكفّل الله له بجمعه في صدره وحفظه كاملًا فلا ينسى منه شيئًا.
Пайғамбар алайҳиссалом ўзига ваҳий қилинган Қуръонни ёдлаб олишга ҳарис эди. Қуръонни у зотнинг қалбига тўплаб бериш ва ҳеч қачон унутмайдиган тарзда ёдлатиб қўйишга Аллоҳнинг Ўзи кафолат берган.

كَلَّا بَلۡ تُحِبُّونَ ٱلۡعَاجِلَةَ
Эй мушриклар, қайта тирилиш сизлар айтаётгандек амримаҳол иш эмас. Сизларни олдин яратишга қодир бўлган Зот ўлганингиздан кейин ҳам ҳаёт беришга қодирлигини биласизлар. Балки сизларнинг қайта тирилишни инкор қилишингиз бир зумда ўтиб кетадиган дунё ҳаётига бўлган муҳаббатингиздандир.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَتَذَرُونَ ٱلۡأٓخِرَةَ
Охират ҳаётини эса ташлаб қўйишингиздандир. Охират ҳаётининг йўли Аллоҳ таолонинг буйруқларига итоат қилишингиз ва тақиқлаган ҳаром ишлардан тийилишингиздир.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاضِرَةٌ
Ўша куни иймон келтирган бахтиёр кишиларнинг юзларидан нур балқиб туради.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِلَىٰ رَبِّهَا نَاظِرَةٞ
Парвардигорига боқиб, яйраб туради.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذِۭ بَاسِرَةٞ
У кунда кофир бахтиқароларнинг юзлари тиришиб-буришиб туради.
Ibisobanuro by'icyarabu:
تَظُنُّ أَن يُفۡعَلَ بِهَا فَاقِرَةٞ
Ўзларига буюк жазо ва аламли азоб берилишини аниқ биладилар.
Ibisobanuro by'icyarabu:
كَلَّآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلتَّرَاقِيَ
Масала мушриклар ўзларича, ўлганимиздан кейин азобланмаймиз, деб хомтама бўлганларидек эмас. Улардан бирининг жони халқумига етганда.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقِيلَ مَنۡۜ رَاقٖ
Айрим одамлар: ”Бунга дам солиб қўядиган бирон кимса борми, зора шифо топсам", деб қолганида.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَظَنَّ أَنَّهُ ٱلۡفِرَاقُ
Одам жони узилаётган пайтда ўлим уни дунё ҳаётидан ажратаётганига амин бўлганида.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَٱلۡتَفَّتِ ٱلسَّاقُ بِٱلسَّاقِ
Дунё ҳаёти ниҳояси ва охират ҳаёти бошланишидаги қийинчиликлар тўпланганда.
Ibisobanuro by'icyarabu:
إِلَىٰ رَبِّكَ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡمَسَاقُ
Юқоридаги ҳолатлар юз берганда маййит Парвардигори ҳузурига ҳайдаб борилур.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَلَا صَدَّقَ وَلَا صَلَّىٰ
Кофир кимса на пайғамбари олиб келган динни тасдиқ этди ва на Парвардигори учун намоз ўқиди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَلَٰكِن كَذَّبَ وَتَوَلَّىٰ
Аксинча, Пайғамбари олиб келган динни ёлғонга чиқарди ва ундан юз ўгирди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ ذَهَبَ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ يَتَمَطَّىٰٓ
Кейин бу кофир кеккайиб юрганича аҳли томон кетди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰ
Аллоҳ таоло унинг ўлими яқинлашиб қолгани билан таҳдид қилди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ أَوۡلَىٰ لَكَ فَأَوۡلَىٰٓ
Кейин ”Сенга ўлим бўлсин, ўлим” жумласини таъкид учун яна бир бор такрорлади.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَيَحۡسَبُ ٱلۡإِنسَٰنُ أَن يُتۡرَكَ سُدًى
Инсон Аллоҳ таоло уни шариатга буюрмасдан эътиборсиз ташлаб қўйган, деб ўйлайдими?
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَمۡ يَكُ نُطۡفَةٗ مِّن مَّنِيّٖ يُمۡنَىٰ
Ахир бу инсон бачадонга тўкиладиган манийдан бир ҳақир нутфа эмасмиди?!
Ibisobanuro by'icyarabu:
ثُمَّ كَانَ عَلَقَةٗ فَخَلَقَ فَسَوَّىٰ
Сўнгра Аллоҳ уни бир парча қотган қонга айлантирди ва хилқатини мукаммал қилиб яратди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَجَعَلَ مِنۡهُ ٱلزَّوۡجَيۡنِ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ
Унинг жинсидан икки хил нав: эркак ва аёлни яратди.
Ibisobanuro by'icyarabu:
أَلَيۡسَ ذَٰلِكَ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰ
Нутфадан, сўнг лахта қондан инсонни яратишга Қодир бўлган Зот ҳисоб ва жазо учун уни ўлганидан кейин яна янгитдан яратишга Қодир эмасми?! Албатта Қодир!
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• خطر حب الدنيا والإعراض عن الآخرة.
Дунёга муҳаббат қўйиб, охиратдан юз ўгиришнинг нақадар хатарли.

• ثبوت الاختيار للإنسان، وهذا من تكريم الله له.
Инсонга ихтиёр берилиши Аллоҳнинг унга бўлган эҳтиромидир.

• النظر لوجه الله الكريم من أعظم النعيم.
Улуғ Аллоҳнинг юзига боқиш улкан неъматдир.

 
Ibisobanuro by'amagambo Isura: Al Qiyamat (Izuka)
Urutonde rw'amasura numero y'urupapuro
 
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - Ishakiro ry'ibisobanuro

الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

Gufunga