قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى

مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە ھاققە   ئايەت:
سۈرە مۇندەرىجىسى بەت نومۇرى HTML

ал-Ҳааққаҳ сураси

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:
إثبات أن وقوع القيامة والجزاء فيها حقٌّ لا ريب فيه.
Қиёмат, жазо ёки мукофот шак-шубҳасиз ҳақ экани ўз исботини топди.

ئايەت: 1

ٱلۡحَآقَّةُ
Аллоҳ таоло ҳамманинг бошига келувчи қайта тирилишни зикр қиляпти.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 2

مَا ٱلۡحَآقَّةُ
Сўнгра: ”Ўша аниқ рўй бергувчи нимадир?” деган савол орқали Қиёматнинг янада буюк эканлигига урғу беради.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 3

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡحَآقَّةُ
Аниқ рўй берувчи нима эканини сиз қаердан ҳам билар эдингиз?
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 4

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ وَعَادُۢ بِٱلۡقَارِعَةِ
Солиҳ алайҳиссаломнинг Самуд қавми ва Ҳуд алайҳиссаломнинг Од қавми даҳшатларининг шиддатлилигидан одамлар қалбини ларзага солувчи Қиёмат кунига ишонмадилар.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 5

فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهۡلِكُواْ بِٱلطَّاغِيَةِ
Энди Самуд қавмига келсак, Аллоҳ таоло уларни ўта даҳшатли қичқириқ билан йўқ қилди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 6

وَأَمَّا عَادٞ فَأُهۡلِكُواْ بِرِيحٖ صَرۡصَرٍ عَاتِيَةٖ
Од қабиласига келсак, Аллоҳ таоло уларни ўта совуқ, шиддатли, қутурган бўрон билан барбод қилди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 7

سَخَّرَهَا عَلَيۡهِمۡ سَبۡعَ لَيَالٖ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومٗاۖ فَتَرَى ٱلۡقَوۡمَ فِيهَا صَرۡعَىٰ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٍ خَاوِيَةٖ
Аллоҳ таоло етти кечаю саккиз кундуз давом эттирган бу бўрон уларни бутунлай қириб ташлади. Сиз уларнинг ерда ҳалок бўлиб ётган ҳолатларига назар ташласангиз, худди ерга қулаб, чириб кетган хурмо дарахтларининг илдизларига ўхшаб ётганларини кўрасиз.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 8

فَهَلۡ تَرَىٰ لَهُم مِّنۢ بَاقِيَةٖ
Уларга етган бу азобдан кейин тирик қолган бирон жонни кўряпсизми?!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• الصبر خلق محمود لازم للدعاة وغيرهم.
Сабр мақтовга лойиқ, даъватчилар ва бошқалар учун зарур бўлган хулқдир.
• التوبة تَجُبُّ ما قبلها وهي من أسباب اصطفاء الله للعبد وجعله من عباده الصالحين.
Тавба олдинги гуноҳларни ўчиради. Аллоҳ таолонинг бандага назари тушиши ва солиҳ бандалардан қилишига ҳам тавба сабаб бўлади.
• تنوّع ما يرسله الله على الكفار والعصاة من عذاب دلالة على كمال قدرته وكمال عدله.
Аллоҳ таолонинг кофир ва осийлар устига юборган азобларининг турли-туманлиги У Зотнинг етук қудрати ва чексиз адолатига далилдир.

ئايەت: 9

وَجَآءَ فِرۡعَوۡنُ وَمَن قَبۡلَهُۥ وَٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتُ بِٱلۡخَاطِئَةِ
Фиравн ва ундан олдин ўтган қавмлар ҳам, остин-устун қилиб азоб юборилган қишлоқлар, яъни, Лут қавми ҳам ширк ва бошқа гуноҳларни қилган эдилар.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 10

فَعَصَوۡاْ رَسُولَ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَهُمۡ أَخۡذَةٗ رَّابِيَةً
Уларнинг ҳаммаси ўзларига юборилган пайғамбарларига ишонмасдан осийлик қилдилар. Шунда Аллоҳ таоло уларни ортиқ даражада қаттиқ азоблади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 11

إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلۡمَآءُ حَمَلۡنَٰكُمۡ فِي ٱلۡجَارِيَةِ
Даҳшатли сув тошқини юз берганида аждодларингизни буйруғимиз билан Нуҳ алайҳиссалом ясаган, сузиб юрувчи кемада қутқардик. Уларнинг қутқарилиши эса сизларнинг ҳам қутқарилишингиз эди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 12

لِنَجۡعَلَهَا لَكُمۡ تَذۡكِرَةٗ وَتَعِيَهَآ أُذُنٞ وَٰعِيَةٞ
Кема ва кема ҳодисасини куфр аҳлининг ҳалок бўлиши ва иймон аҳлининг нажот топишига далил-исбот бўладиган ўгит қилдик. Эшитганини англаб оладиганлар эслаб қолишлари учун ҳам шундай қилдик.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 13

فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ نَفۡخَةٞ وَٰحِدَةٞ
Сур чалишга муваккал фаришта Сурни иккинчи марта пуфлаганида;
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 14

وَحُمِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةٗ وَٰحِدَةٗ
Ер ва тоғлар ўринларидан кўтарилиб, зарб билан урилиб, бутунлай чилпарчин қилинганида;
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 15

فَيَوۡمَئِذٖ وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ
Юқорида қайд этилган ишлар содир бўладиган кунда Қиёмат қойим бўлур.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 16

وَٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَهِيَ يَوۡمَئِذٖ وَاهِيَةٞ
У кунда узоқ вақтлардан бери мустаҳкам турган осмон фаришталар ерга тушиши учун заифлашиб ёрилади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 17

وَٱلۡمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرۡجَآئِهَاۚ وَيَحۡمِلُ عَرۡشَ رَبِّكَ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ ثَمَٰنِيَةٞ
Осмоннинг чор-атрофида, ҳатто бурчак-бурчакларигача фаришталар турадилар. Ўша куни Парвардигорингизнинг Аршини энг яқин фаришталаридан саккизта улуғ фаришта кўтариб туради.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 18

يَوۡمَئِذٖ تُعۡرَضُونَ لَا تَخۡفَىٰ مِنكُمۡ خَافِيَةٞ
Эй одамлар, ўша куни сизлар Парвардигорга рўбарў қилинасизлар. Биронта сирингиз У Зотдан махфий қолмайди. Аллоҳ барчасидан Хабардордир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 19

فَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ
Номаи аъмоли ўнг қўлидан берилган киши шоду хуррамлигидан: ”Мана олинглар, ўқинглар менинг номаи аъмолимни”, деб юборади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 20

إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَٰقٍ حِسَابِيَهۡ
”Мен дунё ҳаётида қайта тирилишим ва ҳисоб-китоб қилинишимни билган эдим”.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 21

فَهُوَ فِي عِيشَةٖ رَّاضِيَةٖ
У абадий неъмат кўз олдида намоён бўлгани учун кўнглидагидек, орзу қилганидек ҳаёт кечиради.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 22

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ
Мақом ва мартабаси олий жаннатда бўлади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 23

قُطُوفُهَا دَانِيَةٞ
Мевалари олгиси келганлар учун жуда яқин бўлади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 24

كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِيٓـَٔۢا بِمَآ أَسۡلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡأَيَّامِ ٱلۡخَالِيَةِ
Уларга эҳтиром ила: ”Дунё ҳаётида қилиб ўтган солиҳ амалларингиз эвазига озори йўқ егулик ва ичимликлардан хоҳлаганингизча енглар ва ичинглар”, дейилади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 25

وَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُوتَ كِتَٰبِيَهۡ
Номаи аъмоли чап қўлидан берилган кимса эса қаттиқ надомат чекиб: ”Азобланишимга сабаб бўлувчи ёмон амалларим битилган бу китоб берилмаса кошкийди”, - деб қолади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 26

وَلَمۡ أَدۡرِ مَا حِسَابِيَهۡ
”Жазоим нима эканлигини билмасам кошкийди”.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 27

يَٰلَيۡتَهَا كَانَتِ ٱلۡقَاضِيَةَ
Менинг дастлабки ўлимим ҳеч қачон қайта тирилмайдиган ўлим бўлганида қанийди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 28

مَآ أَغۡنَىٰ عَنِّي مَالِيَهۡۜ
Мол-давлатим Аллоҳнинг азобидан заррача ҳимоя қилолмади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 29

هَلَكَ عَنِّي سُلۡطَٰنِيَهۡ
Ҳужжат-далилларим, куч-қувватиму обрў-эътиборим барбод бўлди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 30

خُذُوهُ فَغُلُّوهُ
”Эй, фаришталар, уларни ушланглар ва қўлларини бўйнига қўшиб кишанланглар”, дейилади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 31

ثُمَّ ٱلۡجَحِيمَ صَلُّوهُ
Кейин уларни жаҳаннам азобини тортишлари учун оловга ташланглар.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 32

ثُمَّ فِي سِلۡسِلَةٖ ذَرۡعُهَا سَبۡعُونَ ذِرَاعٗا فَٱسۡلُكُوهُ
”Сўнгра уни етмиш газли занжир билан боғланглар".
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 33

إِنَّهُۥ كَانَ لَا يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ ٱلۡعَظِيمِ
Чунки у Буюк Парвардигорига иймон келтирмаган эди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 34

وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ
Ўзгаларни мискинларга таом беришга ундамаган эди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 35

فَلَيۡسَ لَهُ ٱلۡيَوۡمَ هَٰهُنَا حَمِيمٞ
Қиёмат куни уни азобдан ҳимоя қиладиган биронта чин дўсти бўлмайди.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• المِنَّة التي على الوالد مِنَّة على الولد تستوجب الشكر.
Отага қилинган яхшилик фарзандга қилинган яхшиликдир. Бу яхшиликка фарзандлар ҳам шукр қилмоғи лозим.
• إطعام الفقير والحض عليه من أسباب الوقاية من عذاب النار.
Фақирларни таомлантириш ва шундай қилишга чорлаш жаҳаннам азобидан қутулиш сабабларидандир.
• شدة عذاب يوم القيامة تستوجب التوقي منه بالإيمان والعمل الصالح.
Иймон ва солиҳ амаллар орқали Қиёмат кунидаги даҳшатли азобга гирифтор бўлишнинг олди олинади.

ئايەت: 36

وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنۡ غِسۡلِينٖ
У ерда жаҳаннам аҳли баданидан чиққан йирингдан бошқа ҳеч қандай таом йўқдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 37

لَّا يَأۡكُلُهُۥٓ إِلَّا ٱلۡخَٰطِـُٔونَ
Ўша таомдан гуноҳга ботганлар ва осийларгина ейдилар.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 38

فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَا تُبۡصِرُونَ
Аллоҳ таоло сизлар кўриб турган нарсаларга қасам ичади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 39

وَمَا لَا تُبۡصِرُونَ
Сизлар кўрмаётган нарсаларга ҳам қасам ичади.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 40

إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ كَرِيمٖ
Қуръон, шак-шубҳасиз, Аллоҳнинг каломидир. Уни улуғ Пайғамбари одамларга ўқиб беради.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 41

وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَاعِرٖۚ قَلِيلٗا مَّا تُؤۡمِنُونَ
У шоирнинг сўзи эмас. Чунки шеърий услубда ёзилмаган. Сизлар жуда кам иймон келтирасизлар.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 42

وَلَا بِقَوۡلِ كَاهِنٖۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ
Биронта коҳиннинг ҳам сўзи эмас. Коҳиннинг сўзи Аллоҳнинг каломидан бутунлай фарқ қилади. Сизлар жуда кам панд-насиҳат, ибрат оласизлар.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 43

تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Аксинча, у бутун мавжудотлар Парвардигори томонидан нозил қилинган Китобдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 44

وَلَوۡ تَقَوَّلَ عَلَيۡنَا بَعۡضَ ٱلۡأَقَاوِيلِ
Агар Муҳаммад алайҳиссалом биз айтмаган сўзни тўқиб айтса,
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 45

لَأَخَذۡنَا مِنۡهُ بِٱلۡيَمِينِ
Биз уни куч-қудратимиз билан ушлаган ва ундан ўч олган бўлар эдик.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 46

ثُمَّ لَقَطَعۡنَا مِنۡهُ ٱلۡوَتِينَ
Сўнгра унинг юрагига туташган томирини узиб ташлаган бўлар эдик.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 47

فَمَا مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ عَنۡهُ حَٰجِزِينَ
Сизлардан биронтангиз уни биздан ҳимоя қила олмайсизлар. Сизларни деб Бизнинг номимиздан гап тўқиши эҳтимолдан жуда йироқдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 48

وَإِنَّهُۥ لَتَذۡكِرَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
Қуръон шак-шубҳасиз, Аллоҳ таолонинг буйруқларини бажариб, тақиқларидан тийилган тақводорлар учун панд-насиҳатдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 49

وَإِنَّا لَنَعۡلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ
Сизларнинг орангизда бу Қуръонни ёлғонга чиқараётганлар борлигини аниқ биламиз.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 50

وَإِنَّهُۥ لَحَسۡرَةٌ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ
Қуръонни ёлғонга чиқариш қиёмат Куни чексиз ҳасрат-надоматдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 51

وَإِنَّهُۥ لَحَقُّ ٱلۡيَقِينِ
Албатта Қуръон аниқ ҳақиқатдир. Унинг Аллоҳ томонидан эканида ҳеч қандай шубҳа-гумон йўқдир.
ئەرەپچە تەپسىرلەر:

ئايەت: 52

فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
Эй Пайғамбар, буюк Парвардигорингизни нолойиқ нарсалардан покланг ва номини ёд этинг!
ئەرەپچە تەپسىرلەر:
بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:
• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.
Қуръони Каримни шеър ва коҳинликдан поклаш.
• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.
Аллоҳ номидан гап тўқиш, шаънига ифтиро отишнинг хатарлилиги.
• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.
Ажру савобни ёлғиз Аллоҳдан умид қилиб, Ундан бошқасига шиква-шикоят қилмасдан қилинган сабр чиройли сабрдир.
 
مەنالار تەرجىمىسى سۈرە: سۈرە ھاققە
سۈرە مۇندەرىجىسى بەت نومۇرى
 
قۇرئان كەرىم مەنىلىرىنىڭ تەرجىمىسى - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - تەرجىمىلەر مۇندەرىجىسى

الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

تاقاش