ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الكردية الكرمانجية * - فهرس التراجم
القصص
طسٓمٓ
التفاسير العربية:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
التفاسير العربية:
إِنَّ فِرۡعَوۡنَ عَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَجَعَلَ أَهۡلَهَا شِيَعٗا يَسۡتَضۡعِفُ طَآئِفَةٗ مِّنۡهُمۡ يُذَبِّحُ أَبۡنَآءَهُمۡ وَيَسۡتَحۡيِۦ نِسَآءَهُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
4. ب ڕاستی فیرعەونی، ل سەر ئەردێ مسرێ، زێدە خۆ مەزنكر، و زۆرداری ژ قامێ دەرئێخست، و خەلكێ وێ كرنە دەستەك دەستەك و ژێكڤەكرن، و كۆمەك ژ وان [كو ئسرائیلینە] تەپەسەركرن، كوڕێت وان دكوشتن، و كچێت وان [بۆ خدامینییا خۆ ] دهێلان، ب ڕاستی ئەو ژ خرابان بوو.
التفاسير العربية:
وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَنَجۡعَلَهُمۡ أَئِمَّةٗ وَنَجۡعَلَهُمُ ٱلۡوَٰرِثِينَ
5. و مە دڤێت كەرەمێ د گەل وان بكەین ئەوێت د مسرێدا هاتینە تەپەسەركرن، كو ئسرائیلینە [و وان ژ زۆردارییا فیرعەونی ڕزگار بكەین]، و وان بكەینە پێشی و جهێ چاڤلێكرنێ، و وان بكەینە وێرس [ل مسرێ].
التفاسير العربية:
وَنُمَكِّنَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَنُرِيَ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَجُنُودَهُمَا مِنۡهُم مَّا كَانُواْ يَحۡذَرُونَ
6. و ئەوان د ئەردیدا بنەجهـ بكەین [و تێدا دەستهەلاتدار بكەین]، و تشتێ فیرعەون و هامان و لەشكەرێ وان ژێ دترسیان [مەخسەد نەمانا ملك و دەستهەلاتدارییا وانە]، نیشا فیرعەون و هامان و لەشكەرێ وان هەردوویان، ژ ئیسرائیلیان، بدەین.
التفاسير العربية:
وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ أُمِّ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَرۡضِعِيهِۖ فَإِذَا خِفۡتِ عَلَيۡهِ فَأَلۡقِيهِ فِي ٱلۡيَمِّ وَلَا تَخَافِي وَلَا تَحۡزَنِيٓۖ إِنَّا رَآدُّوهُ إِلَيۡكِ وَجَاعِلُوهُ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
7. و [وەختێ مووسا بووی] مە ئیلهام بۆ دەیكا مووسایی هنارت كو شیری بدە مووسایی، و ئەگەر تو ژێ ترسیای [بێتە كوشتن هەروەكی هەمی كوڕێت ئسرائیلییان دئێنە كوشتن]، ڤێجا وی [بكە د سندۆقەكێدا و] باڤێژە د ڕویباریدا (د نیلیدا) و نەترسە [ناخەندقیت] و ب خەم نەكەڤە، ب ڕاستی دێ ئەوی بۆ تە زڤڕینینەڤە، و دێ وی كەینە پێغەمبەر.
التفاسير العربية:
فَٱلۡتَقَطَهُۥٓ ءَالُ فِرۡعَوۡنَ لِيَكُونَ لَهُمۡ عَدُوّٗا وَحَزَنًاۗ إِنَّ فِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَ وَجُنُودَهُمَا كَانُواْ خَٰطِـِٔينَ
8. ڤێجا مالا فیرعەونی ئەو ژ ئاڤێ ئینادەر، دا [بۆ وان وەكی كوڕەكی لێ بێت، و ببیتە ڕۆناهییا چاڤێت وان، بەلێ دویماهیێ] بۆ وان ببیتە نەیار و كۆڤان، ب ڕاستی فیرعەون و هامان و لەشكەرێ وان، هەمی یێت گونەهكار بوون.
التفاسير العربية:
وَقَالَتِ ٱمۡرَأَتُ فِرۡعَوۡنَ قُرَّتُ عَيۡنٖ لِّي وَلَكَۖ لَا تَقۡتُلُوهُ عَسَىٰٓ أَن يَنفَعَنَآ أَوۡ نَتَّخِذَهُۥ وَلَدٗا وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
9. و ژنا فیرعەونی [وەختێ مووسا دیتی، كەتە دلێ وێ] گۆت: [ئەڤ بچویكە] دێ بۆ من و تە بیتە جهێ كەیف و دلخۆشیێ، نەكوژن، بەلكی ب كێر مە بێت، یان ژی بكەینە كوڕێ خۆ، و ئەو نوزانن [هیلاكا وان دێ ل سەر دەستێ وی بیت، و دێ بۆ وان بیتە نەیار و كۆڤان].
التفاسير العربية:
وَأَصۡبَحَ فُؤَادُ أُمِّ مُوسَىٰ فَٰرِغًاۖ إِن كَادَتۡ لَتُبۡدِي بِهِۦ لَوۡلَآ أَن رَّبَطۡنَا عَلَىٰ قَلۡبِهَا لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
10. و چو هزر ل سەر دلێ دەیكا مووسایی نەما [ژ مووسایی پێڤەتر، كا چ ب سەری هات] نێزیك بوو دا ئاشكەراكەت [كو مووسا كوڕێ وێیە]، ئەگەر مە دلێ وێ موكوم نەكربایە و ب هێز نەئێخستبایە [ب وێ ئیلهاما مە دایییێ، كو فیرعەون كوڕێ وێ ناكوژیت، و جارەكا دی دێ كوڕێ وێ بۆ زڤڕینینەڤە]، دا ببیتە ژ وان ئەوێت خودان باوەر [و باوەری ب ژڤانا خودێ هەی].
التفاسير العربية:
۞ وَحَرَّمۡنَا عَلَيۡهِ ٱلۡمَرَاضِعَ مِن قَبۡلُ فَقَالَتۡ هَلۡ أَدُلُّكُمۡ عَلَىٰٓ أَهۡلِ بَيۡتٖ يَكۡفُلُونَهُۥ لَكُمۡ وَهُمۡ لَهُۥ نَٰصِحُونَ
12. و مە نەهێلا ئەو شیرێ چو دایینان بخۆت، بەری ئەم وی بزڤڕینینە دەڤ دەیكا وی، [ئینا خویشكا وی] گۆت: [پشتی زانی ئەو یێ ل دایینەكێ دگەڕن] ئەرێ ئەز مالەكێ نیشا هەوە بدەم، وی بۆ هەوە خودان بكەت و سەرەگوهییێ لێ بكەت، و وان خێرا وی بڤێت و بۆ د دلبێش بن.
التفاسير العربية:
فَرَدَدۡنَٰهُ إِلَىٰٓ أُمِّهِۦ كَيۡ تَقَرَّ عَيۡنُهَا وَلَا تَحۡزَنَ وَلِتَعۡلَمَ أَنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٞ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
13. ڤێجا مە ئەو زڤڕاندەڤە دەڤ دەیكا وی، دا چاڤێت وێ پێ ڕۆن ببن، و دا ب خەم نەكەڤیت، و دا بزانیت كو ب ڕاستی فەرمانا خودێ یا ڕاستە و یا ب جهێ خۆیە، بەلێ باراپتر ژ مرۆڤان ڤێ نوزانن.
التفاسير العربية:
وَدَخَلَ ٱلۡمَدِينَةَ عَلَىٰ حِينِ غَفۡلَةٖ مِّنۡ أَهۡلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيۡنِ يَقۡتَتِلَانِ هَٰذَا مِن شِيعَتِهِۦ وَهَٰذَا مِنۡ عَدُوِّهِۦۖ فَٱسۡتَغَٰثَهُ ٱلَّذِي مِن شِيعَتِهِۦ عَلَى ٱلَّذِي مِنۡ عَدُوِّهِۦ فَوَكَزَهُۥ مُوسَىٰ فَقَضَىٰ عَلَيۡهِۖ قَالَ هَٰذَا مِنۡ عَمَلِ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّهُۥ عَدُوّٞ مُّضِلّٞ مُّبِينٞ
15. و بێی كو خەلكێ باژێری [مسرێ] پێ بحەسیت، چۆ ناڤ باژێری، ڤێجا دیت دو زەلام تێدا ب شەڕن، ئەڤە ژ ملەتێ وییە و ئەڤێ دی ژ دژمنێ وییە، ڤێجا ئەڤێ ژ ملەتێ وی هەوارا خۆ گەهاندێ، و داخواز ژێ كر هاریكارییا وی بكەت ل سەر دژمنێ وی، ئینا مووسایی كولمەك دانایێ كوشت، گۆت: ئەڤە ژ كارێ شەیتانییە [شەیتانی ب من دا كرن]، ب ڕاستی ئەو دژمنەكێ گومڕاكەرێ ئاشكەرایە.
التفاسير العربية:
قَالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمۡتُ نَفۡسِي فَٱغۡفِرۡ لِي فَغَفَرَ لَهُۥٓۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡغَفُورُ ٱلرَّحِيمُ
16. گۆت: خودێوۆ، ب ڕاستی من ستەم ل خۆ كر [ب كوشتنا ڤی مرۆڤی، و ب ڤێ كریارا شەیتانی ب من دایییەكرن]، ڤێجا ل من نەگرە و گونەهێت من ژێ ببە، ڤێجا خودێ گونەهێت وی ژێ برن، و ئەوە گونەهـ ژێبەر و دلۆڤان.
التفاسير العربية:
فَأَصۡبَحَ فِي ٱلۡمَدِينَةِ خَآئِفٗا يَتَرَقَّبُ فَإِذَا ٱلَّذِي ٱسۡتَنصَرَهُۥ بِٱلۡأَمۡسِ يَسۡتَصۡرِخُهُۥۚ قَالَ لَهُۥ مُوسَىٰٓ إِنَّكَ لَغَوِيّٞ مُّبِينٞ
18. ڤێجا ب ترس ما د ناڤ باژێریدا، و زێرەڤانی ل خۆ دكر [دترسیا نەخۆشییەك ب سەری بێت ژ بەر كوشتنا وی مرۆڤێ فیرعەونی]، دیت ئەوێ دوهی هاریكاری ژێ خواستی، [جارەكا دی] یێ هەوارا خۆ دگەهینیتێ، مووسایی گۆتێ: ب ڕاستی تو گومڕایەكێ ئاشكەرایی.
التفاسير العربية:
فَلَمَّآ أَنۡ أَرَادَ أَن يَبۡطِشَ بِٱلَّذِي هُوَ عَدُوّٞ لَّهُمَا قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ أَتُرِيدُ أَن تَقۡتُلَنِي كَمَا قَتَلۡتَ نَفۡسَۢا بِٱلۡأَمۡسِۖ إِن تُرِيدُ إِلَّآ أَن تَكُونَ جَبَّارٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا تُرِيدُ أَن تَكُونَ مِنَ ٱلۡمُصۡلِحِينَ
19. ڤێجا وەختێ مووسایی ڤیایی ئەوێ دژمنێ هەردووكان (ئەوێ قوبتی) ب هێز بگریت، ئەوێ ئسرائیلی [هزركر مووسا دێ وی گریت و كوژیت، ژ بەر هندێ ترسیا و] گۆت: تە دڤێت تو من ژی بكوژی، هەروەكی دوهی تە ئێك كوشتی، تە دڤێت [ب ڤی كارێ خۆ] ببییە ژ زەبەردەستێت خوینرێژ دئەردیدا، و تە نەڤێت تو ژ وان بی یێت قەنجییێ دكەن.
التفاسير العربية:
وَجَآءَ رَجُلٞ مِّنۡ أَقۡصَا ٱلۡمَدِينَةِ يَسۡعَىٰ قَالَ يَٰمُوسَىٰٓ إِنَّ ٱلۡمَلَأَ يَأۡتَمِرُونَ بِكَ لِيَقۡتُلُوكَ فَٱخۡرُجۡ إِنِّي لَكَ مِنَ ٱلنَّٰصِحِينَ
20. زەلامەك [ژ فیرعەونیان ژ حەز ژێكەرێت وی] ژ دویماهییا باژێری ب لەز هاتە دەڤ مووسایی، و گۆت: هەی مووسا، ب ڕاستی مەزنێت باژێری یێت كۆم بوویین، و یێ تەكبیرێ دكەن دا تە بكوژن، ڤێجا [ژ باژێری] دەركەڤە، ب ڕاستی من خێرا تە دڤێت.
التفاسير العربية:
وَلَمَّا وَرَدَ مَآءَ مَدۡيَنَ وَجَدَ عَلَيۡهِ أُمَّةٗ مِّنَ ٱلنَّاسِ يَسۡقُونَ وَوَجَدَ مِن دُونِهِمُ ٱمۡرَأَتَيۡنِ تَذُودَانِۖ قَالَ مَا خَطۡبُكُمَاۖ قَالَتَا لَا نَسۡقِي حَتَّىٰ يُصۡدِرَ ٱلرِّعَآءُۖ وَأَبُونَا شَيۡخٞ كَبِيرٞ
23. ڤێجا وەختێ هاتییە سەر ئاڤا مەدیەنێ، كۆمەكا مرۆڤان ل سەر ئاڤێ دیتن، پەزێ خۆ ئاڤ ددان، و ژ وان پێدا [یان د بن واندا] دو ژن دیتن پەزێ خۆ ددانە پاش و ڤەدگێڕان [دا نەچیتە ناڤ یێ خەلكی، ئینا دلێ مووسایی ما ب وانڤە]، گۆت: هەوە خێرە، بۆچی هوین پەزێ خۆ ددەنە پاش؟! وان [هەردوویان] گۆت: بابێ مە پیرەمێرەكێ ب ناڤ سالڤە چۆیییە [و مە ژ وی پێڤەتر كەس نینە بۆ مە بێتە بەر پەزی، و ژ نەچاری ئەم یێت هاتینە بەر..] و ئەم پەزێ خۆ ئاڤ نادەین، هەتا شڤان هەمی بەری مە پەزێ خۆ ئاڤ نەدەن و نەبەن.
التفاسير العربية:
فَسَقَىٰ لَهُمَا ثُمَّ تَوَلَّىٰٓ إِلَى ٱلظِّلِّ فَقَالَ رَبِّ إِنِّي لِمَآ أَنزَلۡتَ إِلَيَّ مِنۡ خَيۡرٖ فَقِيرٞ
24. ئینا [مووسایی] پەزێ وان بۆ وان ئاڤدا، پاشی پشتا خۆ دا وان، و چۆ بن سیبەرێ، ڤێجا [بۆ خۆ] گۆت: خودێوۆ، ب ڕاستی هەر كەرەما تو د گەل من بكەی، ئەز یێ هەوجەمە [و ئەز یێ برسیمە].
التفاسير العربية:
فَجَآءَتۡهُ إِحۡدَىٰهُمَا تَمۡشِي عَلَى ٱسۡتِحۡيَآءٖ قَالَتۡ إِنَّ أَبِي يَدۡعُوكَ لِيَجۡزِيَكَ أَجۡرَ مَا سَقَيۡتَ لَنَاۚ فَلَمَّا جَآءَهُۥ وَقَصَّ عَلَيۡهِ ٱلۡقَصَصَ قَالَ لَا تَخَفۡۖ نَجَوۡتَ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
25. [پاشی] ئێك ژ وان هەردو ژنان ب شەرمڤە هاتە دەڤ [مووسایی] و گۆتێ: بابێ من داخوازا تە دكەت، دا هەقێ ئاڤدانا تە بۆ مە كری، بدەتە تە، ڤێجا وەختێ مووسا هاتییە دەڤ، و چیرۆكا خۆ بۆ ڤەگێرایی [بابێ وان كچان]، گۆتێ: نەترسە، تو ژ ملەتێ ستەمكار قورتال بووی.
التفاسير العربية:
قَالَ إِنِّيٓ أُرِيدُ أَنۡ أُنكِحَكَ إِحۡدَى ٱبۡنَتَيَّ هَٰتَيۡنِ عَلَىٰٓ أَن تَأۡجُرَنِي ثَمَٰنِيَ حِجَجٖۖ فَإِنۡ أَتۡمَمۡتَ عَشۡرٗا فَمِنۡ عِندِكَۖ وَمَآ أُرِيدُ أَنۡ أَشُقَّ عَلَيۡكَۚ سَتَجِدُنِيٓ إِن شَآءَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
27. [بابێ كچان گۆتە مووسایی]: من دڤێت ئێك ژ هەردو كچێت خۆ ل تە مار بكەم، ب شەرت تو هەشت سالان شڤانییا من بكەی، ژ خۆ ئەگەر تو تمامكەی و بكەیە دەهـ، ئەڤە قەنجییەكە ژ دەڤ تە، من نەڤێت ئەز زەحمەتێ بۆ تە چێكەم [كو تو بكەیە دەهـ سال]، و ئەگەر خودێ حەزكەت، دێ من ژ مرۆڤێت باش بینی.
التفاسير العربية:
قَالَ ذَٰلِكَ بَيۡنِي وَبَيۡنَكَۖ أَيَّمَا ٱلۡأَجَلَيۡنِ قَضَيۡتُ فَلَا عُدۡوَٰنَ عَلَيَّۖ وَٱللَّهُ عَلَىٰ مَا نَقُولُ وَكِيلٞ
28. [مووسایی] گۆت: ئەڤە پەیمانە (قەولە) د ناڤبەرا من و تەدا، و كیشك ژ هەردو وەختان من ب جهـ ئینا، [هەشت سال یان دەهـ سال] زێدە ژ من نائێتە خواستن و چو ل سەر من نینە، و خودێ شاهدە ل سەر ئەڤا ئەم دبێژین.
التفاسير العربية:
۞ فَلَمَّا قَضَىٰ مُوسَى ٱلۡأَجَلَ وَسَارَ بِأَهۡلِهِۦٓ ءَانَسَ مِن جَانِبِ ٱلطُّورِ نَارٗاۖ قَالَ لِأَهۡلِهِ ٱمۡكُثُوٓاْ إِنِّيٓ ءَانَسۡتُ نَارٗا لَّعَلِّيٓ ءَاتِيكُم مِّنۡهَا بِخَبَرٍ أَوۡ جَذۡوَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ لَعَلَّكُمۡ تَصۡطَلُونَ
29. ڤێجا گاڤا مووسایی وەختێ خۆ ب دویماهی ئینایی و مالا خۆ بری، [ب شەڤ] ئاگرەك ل ڕەخێ [ڕاستێ یێ چیایێ (طور)] دیت، [ئینا] گۆتە مالا خۆ: ل ڤێرێ ڕاوەستن، ئەزێ ئاگرەكی ژ دویر دبینم [ئەز دێ چم بەرێ خۆ دەمێ]، بەلكی ئەز بۆ هەوە ئاخڤتنەكێ [كو ڕێكێ ڤێ بكەڤین] یان بزۆتكەكی ئاگری بینم، دا هوین خۆ پێ گەرم بكەن.
التفاسير العربية:
فَلَمَّآ أَتَىٰهَا نُودِيَ مِن شَٰطِيِٕ ٱلۡوَادِ ٱلۡأَيۡمَنِ فِي ٱلۡبُقۡعَةِ ٱلۡمُبَٰرَكَةِ مِنَ ٱلشَّجَرَةِ أَن يَٰمُوسَىٰٓ إِنِّيٓ أَنَا ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
30. و وەختێ هاتییە دەڤ [ئاگری]، ژ ڕەخێ ڕاستێ یێ نهالێ، ژ وی جهێ پیرۆز ژ دارێ، هاتە گازیكرن: هەی مووسا، ب ڕاستی ئەز خودێمە، خودانێ هەمی جیهانان.
التفاسير العربية:
وَأَنۡ أَلۡقِ عَصَاكَۚ فَلَمَّا رَءَاهَا تَهۡتَزُّ كَأَنَّهَا جَآنّٞ وَلَّىٰ مُدۡبِرٗا وَلَمۡ يُعَقِّبۡۚ يَٰمُوسَىٰٓ أَقۡبِلۡ وَلَا تَخَفۡۖ إِنَّكَ مِنَ ٱلۡأٓمِنِينَ
31. و دارێ خۆ باڤێژە، ڤێجا وەختێ دیتی وەكی تیرەماری ب لەز و سڤك دچیت، ژ ترسان ڕەڤی و ل خۆ نەزڤڕی، [خودێ] گۆت: هەی مووسا، بزڤڕە و و نەترسە، تو ژ وانی یێت ئێمن.
التفاسير العربية:
ٱسۡلُكۡ يَدَكَ فِي جَيۡبِكَ تَخۡرُجۡ بَيۡضَآءَ مِنۡ غَيۡرِ سُوٓءٖ وَٱضۡمُمۡ إِلَيۡكَ جَنَاحَكَ مِنَ ٱلرَّهۡبِۖ فَذَٰنِكَ بُرۡهَٰنَانِ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦٓۚ إِنَّهُمۡ كَانُواْ قَوۡمٗا فَٰسِقِينَ
32. و دەستێ خۆ بکە د پاخلا خۆدا، دەستێ تە بێ نەساخی و بێ ئێش، دێ سپی و سیس (برسقی) دەرکەڤیت [ھەرچەندە دەستێ وی یێ ڕەش ئەسمەر بوو] و ژ بەر ترسێ دەستێت خۆ ل سەر سینگێ خۆ بینە ئێک چەپی بێخە بن راستێڤە و راستێ بێخە بن چەپێڤە یان دەستێت خۆ بدانە سەر سینگێ خۆ ترس نامینیت، ئەڤە دو نیشان و موعجیزەنە ژ دەڤ خودایێ تە بۆ فیرعەونی و ملەتێ وی [ژ کەنکەنە و مەزن و دویفچۆیێت وی]، ب ڕاستی ئەو ملەتەکێ ژ ڕێ دەرکەڤتینە.
التفاسير العربية:
قَالَ رَبِّ إِنِّي قَتَلۡتُ مِنۡهُمۡ نَفۡسٗا فَأَخَافُ أَن يَقۡتُلُونِ
التفاسير العربية:
قَالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَنَجۡعَلُ لَكُمَا سُلۡطَٰنٗا فَلَا يَصِلُونَ إِلَيۡكُمَا بِـَٔايَٰتِنَآۚ أَنتُمَا وَمَنِ ٱتَّبَعَكُمَا ٱلۡغَٰلِبُونَ
35. خودێ گۆت: ئەم دێ پشتا تە ب برایێ تە قایم كەین، و هاریكارییا تە كەین، و ئەم دێ ب نیشان و موعجیزەیێت خۆ دەستهەلاتێ دەینە هەوە، ڤێجا ئەو نەشێن نێزیكی هەوە ببن ژ بەر وان ئایەت و موعجیزەیێت مە داینە هەوە، هوین و یێت ب دویڤ هەوە دكەڤن، دێ سەركەڤن [نە ئەو].
التفاسير العربية:
فَلَمَّا جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا بَيِّنَٰتٖ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّفۡتَرٗى وَمَا سَمِعۡنَا بِهَٰذَا فِيٓ ءَابَآئِنَا ٱلۡأَوَّلِينَ
36. ڤێجا وەختێ مووسا ب نیشان و ئایەت و موعجیزەیێت مە یێت ئاشكەرا بۆ وان [فیرعەونی و كۆما وی و ملەتێ وی] هاتی، گۆتن: ئەڤە [ئەڤا تو دكەی، داری دكەیە مار، و دەستێ خۆ سپی ژ پاخلا خۆ دەردئێخی] ژ سحرەكا چێكری پێڤەتر نینە، و مە ئەڤە ژ باب و باپیرێت خۆ یێت بەرێ، نەبهیستییە.
التفاسير العربية:
وَقَالَ مُوسَىٰ رَبِّيٓ أَعۡلَمُ بِمَن جَآءَ بِٱلۡهُدَىٰ مِنۡ عِندِهِۦ وَمَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
37. مووسایی گۆت: ب ڕاستی خودایێ من چێتر دزانیت كا كی ب ڕاستەڕێیییێ ژ دەڤ خودێ هاتییە، و كا دویماهییا خێرێ و سەركەڤتنێ یا كێیە، ب ڕاستی خودێ ستەمكاران سەرفەراز ناكەت.
التفاسير العربية:
وَقَالَ فِرۡعَوۡنُ يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمَلَأُ مَا عَلِمۡتُ لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرِي فَأَوۡقِدۡ لِي يَٰهَٰمَٰنُ عَلَى ٱلطِّينِ فَٱجۡعَل لِّي صَرۡحٗا لَّعَلِّيٓ أَطَّلِعُ إِلَىٰٓ إِلَٰهِ مُوسَىٰ وَإِنِّي لَأَظُنُّهُۥ مِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
38. فیرعەونی گۆت: گەلی مەزن و ماقویلان، ژ بلی خۆ، ئەز چو خودایان بۆ هەوە نابینم [ئانكو ژ بلی من، هەوە چو پەرستی نینن]، ڤێجا هامانۆ، تو بۆ من ئاگری بدە بن هەڕییێ [ئانكو تابووكان چێكە]، و قەسرەكا بلند بۆ من ئاڤاكە، ئەز بچمە سەربانێ وێ، بەلكی خودایێ مووسایی ببینم، و ب ڕاستی ل دەڤ من ئەو ژ درەوینانە.
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَهۡلَكۡنَا ٱلۡقُرُونَ ٱلۡأُولَىٰ بَصَآئِرَ لِلنَّاسِ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
43. ب سویند مە كتێب [تەورات] دا مووسایی، پشتی مە ملەتێت چەرخێت بۆری د هیلاك برین [وەكی ملەتێ نووح و عاد و (ثمود) و فیرعەون و ملەتێ وی]، دا [ئەو كتێب] بۆ مرۆڤان ببیتە ڕۆناهییا دلان [كو هەقییێ پێ ببینن] و ڕێكا ڕاستەڕێیی و دلۆڤانیێ، دا بۆ خۆ شیرەتان ژێ وەرگرن.
التفاسير العربية:
وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلۡغَرۡبِيِّ إِذۡ قَضَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَى ٱلۡأَمۡرَ وَمَا كُنتَ مِنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
44. و [هەی موحەممەد] وەختێ ئەم د گەل مووسایی ئاخڤتین [و مە پێغەمبەراتی دایییێ، و هنارتییە دەڤ فیرعەونی و ملەتێ وی] تو ل ڕەخێ ڕۆژئاڤایێ چیایێ (طور) نەبووی، و تو نە یێ حازر بووی [وەختێ مە وەحی بۆ مووسایی ئینایییە خوارێ].
التفاسير العربية:
وَلَٰكِنَّآ أَنشَأۡنَا قُرُونٗا فَتَطَاوَلَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡعُمُرُۚ وَمَا كُنتَ ثَاوِيٗا فِيٓ أَهۡلِ مَدۡيَنَ تَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَا وَلَٰكِنَّا كُنَّا مُرۡسِلِينَ
45. بەلێ مە چەند ملەت و چەند دەست، پشتی مووسایی [هەتا گەهشتییە تە] دان و ئینان، ڤێجا وەخت ب سەر وانڤە چۆ [و دەرفەت ل سەر وان درێژ بوو، شەریعەت و ئەحكام گوهارتن، و كاروبارێت دینی ژ بیركرن، و ئەمرێ خودێ هاتە هێلان و پەیمانا وی دانە پشت خۆ، ڤێجا مە تو هنارتی، دا كاروبارێت دینی نوی بكەی]، و تو یێ ئاكنجی ژی نەبووی د ناڤ خەلكێ مەدیەنێدا [دا سەرهاتییا مووسایی و شوعەیبی و هەردو كچێت شوعەیبی بزانی]، دا ئایەتێت مە [د ڕاستا واندا] بۆ خەلكێ مەكەهێ بخوینی، بەلێ مە تو هنارتی پێغەمبەر [و مە ئەڤ سەرهاتییە بۆ تە دیاركرن، و ئەگەر ژ بەر هندێ نەبایە كو تو پێغەمبەری، تە سالۆخێت وان نەدزانین].
التفاسير العربية:
وَمَا كُنتَ بِجَانِبِ ٱلطُّورِ إِذۡ نَادَيۡنَا وَلَٰكِن رَّحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَ لِتُنذِرَ قَوۡمٗا مَّآ أَتَىٰهُم مِّن نَّذِيرٖ مِّن قَبۡلِكَ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
46. و تو ب ڕەخ چیایێ (طور) ژیڤە نەبووی، وەختێ مە گازی كرییە مووسایی [و مە ئاخافتی] بەلێ خودایێ تە ژ دلۆڤانییا خۆ [وەحی بۆ تە هنارت، و بۆ تە گۆت:] دا ملەتەكی هشیار و ئاگەهدار بكەی [ئانكو دا بۆ وان ببییە پێغەمبەر]، كو بەری تە چو پێغەمبەر بۆ وان نەهاتبوون، وان ئاگەهدار بكەن و دا ل خۆ بزڤڕن.
التفاسير العربية:
وَلَوۡلَآ أَن تُصِيبَهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ فَيَقُولُواْ رَبَّنَا لَوۡلَآ أَرۡسَلۡتَ إِلَيۡنَا رَسُولٗا فَنَتَّبِعَ ءَايَٰتِكَ وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
47. و ئەگەر ژ بەر هندێ نەبایە، وەختێ بەلایەك ژ بەر كار و كریارێت وان دهاتە سەرێ وان، بێژن: خودێوۆ، دێ بلا تە پێغەمبەرەك بۆ مە هنارتبایە، دا ئەم ژی ل دویڤ نیشان و ئایەتێت تە هاتباینە [و ئەڤە نەهاتبایە سەرێ مە]، و ئەم بووبایینە ژ خودان باوەران [مە تو پێغەمبەر نەدهنارتی، چونكی ئەگەر مە ئەو بەری هنارتنا تە ئیزادابانە، دا بێژن ئەڤە ژ كەنگی وەرە پێغەمبەر بۆ مە نەهاتینە، بلا خودێ پێغەمبەرەك بۆ مە هنارتبایە، دا مە ژی گوهێ خۆ دابایێ و باوەری پێ ئینابایە، ڤێجا دا وان ئەڤ هەجەتە نەمینیت، مە تو هنارتی پێغەمبەر].
التفاسير العربية:
فَلَمَّا جَآءَهُمُ ٱلۡحَقُّ مِنۡ عِندِنَا قَالُواْ لَوۡلَآ أُوتِيَ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ مُوسَىٰٓۚ أَوَلَمۡ يَكۡفُرُواْ بِمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ مِن قَبۡلُۖ قَالُواْ سِحۡرَانِ تَظَٰهَرَا وَقَالُوٓاْ إِنَّا بِكُلّٖ كَٰفِرُونَ
48. ڤێجا وەختێ هەقی ژ دەڤ مە، بۆ [خەلكێ مەكەهێ] هاتی [كو هاتنا پێغەمبەرییە ب ڤێ قورئانێ]، گۆتن: بلا تشتێ بۆ مووسایی هاتی [ژ موعجیزەیان] بۆ وی ژی هاتبایە، ئەرێ ما وان [ئەوێت وەكی وان] بەری نوكە، ئەوا پێ مووسا پێ هاتی درەو نەدانا، و گۆتن: [تەورات و قورئان] دو سحرن، پشتەڤانییا ئێكدو دكەن [ل سەر درەوێ بۆ ئێكدو دبنە شاهد]، و گۆتن: مە باوەری ب هەردووكان نینە.
التفاسير العربية:
قُلۡ فَأۡتُواْ بِكِتَٰبٖ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِ هُوَ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمَآ أَتَّبِعۡهُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
49. [هەی موحەممەد] بێژە [وان]: ئەگەر هوین ڕاست دبێژن [كو ئەڤ هەردو كتێبە وەسانن وەكی هوین دبێژن]، كا هوین كتێبەكێ ژ دەڤ خودێ بینن، ژ ڤان هەردو كتێبان [تەورات و قورئانێ] یا ڕاستەڕێتر بیت، دا ئەز بگرم و ل دویڤ بچم.
التفاسير العربية:
فَإِن لَّمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَكَ فَٱعۡلَمۡ أَنَّمَا يَتَّبِعُونَ أَهۡوَآءَهُمۡۚ وَمَنۡ أَضَلُّ مِمَّنِ ٱتَّبَعَ هَوَىٰهُ بِغَيۡرِ هُدٗى مِّنَ ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
50. و ئەگەر وان بەرسڤا تە نەدا [و نەشیان كتێبەكا ژ قورئانێ و تەوراتێ ڕاستەڕێتر، ژ دەڤ خودێ بینن، یان ژی ل دویڤ تە نەهاتن و باوەری ب تە و قورئانا بۆ تە هاتی نەئینان]، ڤێجا بزانە ئەو بەس یێت ل دویڤ هەوا و دلخوازییا خۆ دچن [و وان چو بەلگە و نیشان نینن]، و ما كی ژ وی ڕێبەرزەتر و گۆمڕاترە یێ ب دویڤ دلخوازییا خۆ بكەڤیت، بێی كو وی ڕاستەڕێكرنەك ژ دەڤ خودێ هەبیت، ب ڕاستی خودێ ملەتێ ستەمكار [ئەوێ ب دویڤ هەوایێ سەرێ خۆ دكەڤیت] ڕاستەڕێ ناكەت.
التفاسير العربية:
وَإِذَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِهِۦٓ إِنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّنَآ إِنَّا كُنَّا مِن قَبۡلِهِۦ مُسۡلِمِينَ
53. و وەختێ [ئەڤ قورئانە] بۆ وان دئێتە خواندن، دبێژن مە باوەری پێ ئینا، ب ڕاستی ئەڤە هەقییە ژ نك خودایێ مە، ب ڕاستی بەری وێ ژی [بەری قورئان بێتە خوارێ] ئەم د موسلمان بوویین [و مە باوەری هەبوو دێ پێغەمبەرەك ئێت، و قورئان دێ بۆ ئێتە خوارێ].
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ يُؤۡتَوۡنَ أَجۡرَهُم مَّرَّتَيۡنِ بِمَا صَبَرُواْ وَيَدۡرَءُونَ بِٱلۡحَسَنَةِ ٱلسَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ يُنفِقُونَ
54. ئەڤە دوجا دێ خەلاتێ خۆ وەرگرن [ئانكو خێرا وان دوقات دێ ئێتە نڤێسین] ژ بەر سەبرا وان كێشایی، و ژ بەر باشییا ئەو شوینا خرابییێ دكەن، و خرابییا ئەو ب باشی ددەنە پاش، و ژ بەر وان خێر و سەدەقەیێت ژ وی تشتی ددەن، ئەوێ مە دایییە وان.
التفاسير العربية:
وَإِذَا سَمِعُواْ ٱللَّغۡوَ أَعۡرَضُواْ عَنۡهُ وَقَالُواْ لَنَآ أَعۡمَٰلُنَا وَلَكُمۡ أَعۡمَٰلُكُمۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡ لَا نَبۡتَغِي ٱلۡجَٰهِلِينَ
55. و دەمێ وان گول قەسە و گۆتنێت سەقەت و شكەستی دبیت [ژ گاوران]، پشتا خۆ ددەنێ و دبێژن: ئەم ل سەر ڕێكا خۆ و هوین ل سەر ڕێكا خۆ، پشت ڕاست بن ئەم جابا هەوە نادەین و ل هەوە نازڤڕینین، و مە نەڤێت تێكەلییا نەزانان بكەین.
التفاسير العربية:
وَقَالُوٓاْ إِن نَّتَّبِعِ ٱلۡهُدَىٰ مَعَكَ نُتَخَطَّفۡ مِنۡ أَرۡضِنَآۚ أَوَلَمۡ نُمَكِّن لَّهُمۡ حَرَمًا ءَامِنٗا يُجۡبَىٰٓ إِلَيۡهِ ثَمَرَٰتُ كُلِّ شَيۡءٖ رِّزۡقٗا مِّن لَّدُنَّا وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
57. و [موشركێت مەكەهێ] گۆتن: ئەگەر ئەم بێینە سەر دینێ تە [هەی موحەممەد]، ئەم دێ ژ ئەردێ خۆ ئێینە دەرئێخستن [ئانكو عەرەب هەمی دێ نەیارەتییا مە كەن، و ل سەر مە كۆم بن، و مە هێزا بەرسینگگرتنا وان نینە]، ما مە ئەو د حەرەمەكا ئێمندا بنەجهـ نەكربوون [ئەو د گاور، كەسێ زێدەگاڤی ل سەر وان نەدكر، ڤێجا چاوا ئەگەر موسلمان بوون ژ خۆ دترسن، زێدەگاڤی ل سەر وان بێتەكرن]، و ژ كەرەما مە، فێقییێ هەمی جهان و هەمی تشتان دئێتێ، بەلێ باراپتر ژ وان ڤێ نوزانن [كو ئێمنكرن و پەیدابوونا فێقییێ هەمی جهان ل وێرێ، وی جهێ هشك و بێ دار و دەرامەت، كەرەمەكە ژ دەڤ خودێ].
التفاسير العربية:
وَكَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَرۡيَةِۭ بَطِرَتۡ مَعِيشَتَهَاۖ فَتِلۡكَ مَسَٰكِنُهُمۡ لَمۡ تُسۡكَن مِّنۢ بَعۡدِهِمۡ إِلَّا قَلِيلٗاۖ وَكُنَّا نَحۡنُ ٱلۡوَٰرِثِينَ
58. و گەلەك گوند، مە قڕكرن ل سەر پێ خۆ چۆبوون و بەتران ببوون، و سوپاسییا خودێ نەدكرن ل سەر كەرەمێت وی، ڤێجا ئەڤە مالێت وانن [كاڤلن]، پشتی وان ئاڤا نەبوویینە و كەس لێ خۆجهـ نەبوویییە، ب ڕێباری نەبیت [ئەگەر جارەكێ ڕێڤنگ و ڕێبار تێڕا چۆبن، و بێنا خۆ لێ ڤەدابن]، و ئەم ببووینە وێرسێت وان [كەس ژ وان و دویندەها وان نەمابوون].
التفاسير العربية:
وَمَا كَانَ رَبُّكَ مُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ حَتَّىٰ يَبۡعَثَ فِيٓ أُمِّهَا رَسُولٗا يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِنَاۚ وَمَا كُنَّا مُهۡلِكِي ٱلۡقُرَىٰٓ إِلَّا وَأَهۡلُهَا ظَٰلِمُونَ
59. و خودایێ تە چو گوندان د هیلاك نابەت، بەری پێغەمبەرەكی بهنێریتە ناڤ، نیشان و ئایەتێت مە ب سەر واندا بخوینیت [وان هشیار بكەت، و ڕێكا ڕاست بۆ وان دیار بكەت]، و مە چو گوند د هیلاك نەبرینە، ئەگەر خەلكێ وان ب خۆ یێ ستەمكار نەبیت.
التفاسير العربية:
أَفَمَن وَعَدۡنَٰهُ وَعۡدًا حَسَنٗا فَهُوَ لَٰقِيهِ كَمَن مَّتَّعۡنَٰهُ مَتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا ثُمَّ هُوَ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ مِنَ ٱلۡمُحۡضَرِينَ
61. ئەرێ ئەوێ مە ژ دەڤ خۆ، پەیمان ب بەحەشتێ دایییێ كو هەر دێ گەهیتێ، وەكی وییە یێ مە ب متایێ ژیانا دنیایێ كەیفخۆش كری [ئەوێ ب كول و كۆڤان و زوی دچیت، و نەمینیت]، پاشی ڕۆژا قیامەتێ ئەو دێ ژ وان بیت، ئەوێت د دۆژەهێدا دئێنە بەرهەڤكرن؟
التفاسير العربية:
قَالَ ٱلَّذِينَ حَقَّ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَوۡلُ رَبَّنَا هَٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَغۡوَيۡنَآ أَغۡوَيۡنَٰهُمۡ كَمَا غَوَيۡنَاۖ تَبَرَّأۡنَآ إِلَيۡكَۖ مَا كَانُوٓاْ إِيَّانَا يَعۡبُدُونَ
63. و ئەوێت هێژایی گەف و ئیزایا مە بوویین، گۆتن: خودێوۆ ئەوێت مە د سەردابرین ئەڤەنە، كا ئەم چاوا د سەردا چۆبوویین، مە ئەو ژی وەسا د سەردابرن [ب دلێ وان، نە ب كۆتەكی]، ڤێجا ئەم ژ وان یێت بەرینە، وان ئەم نەدپەرستین [ئەو ب دویڤ دلخوازییا خۆ كەڤتبوون].
التفاسير العربية:
وَقِيلَ ٱدۡعُواْ شُرَكَآءَكُمۡ فَدَعَوۡهُمۡ فَلَمۡ يَسۡتَجِيبُواْ لَهُمۡ وَرَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۚ لَوۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ يَهۡتَدُونَ
64. و ڕۆژا [خودێ] دبێژیت: كا گازی وان هەڤپشكان بكەن، یێت هەوە بۆ خودێ چێكرین [كا دێ فایدەی هەوە كەن، و بەڕەڤانییەكێ ژ هەوە كەن]، ڤێجا گازی وان دكەن بەلێ بەرسڤا وان نادەن، ڤێجا وەختێ هەمی ئیزایێ و دۆژەهێ دبینن [هنگی ژ دل، پەشێمان دبن و دبێژن:] خۆزی ئەم د دنیایێدا ژ ڕاستەڕێ و خودان باوەران باینە.
التفاسير العربية:
وَيَوۡمَ يُنَادِيهِمۡ فَيَقُولُ مَاذَآ أَجَبۡتُمُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
التفاسير العربية:
فَأَمَّا مَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَعَسَىٰٓ أَن يَكُونَ مِنَ ٱلۡمُفۡلِحِينَ
التفاسير العربية:
وَرَبُّكَ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُ وَيَخۡتَارُۗ مَا كَانَ لَهُمُ ٱلۡخِيَرَةُۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يُشۡرِكُونَ
68. و خودایێ تە، چ بڤێت وی چێ دكەت، و وی دهەلبژێریت، هەلبژارتن شۆلێ وییە، نەیێ وانە [ئەڤ ئایەتە د ڕاستا وێ چەندێدا هاتە خوار، وەختێ قورەیشییان گۆتی: بلا ئەڤ قورئانە بۆ ئێك ژ هەردو ماقویلێت مەكەهێ و تائیفێ هاتبایە خوار، یان وەختێ جوهییان گۆتی: بەس ئەگەر جبرائیل نەبایە یێ وەحییێ بۆ موحەممەدی دئینیت، ئەم دا باوەرییێ پێ ئینین]، و ب ڕاستی خودێ یێ پاك و پاقژە ژ وێ شركا ئەو دكەن.
التفاسير العربية:
وَرَبُّكَ يَعۡلَمُ مَا تُكِنُّ صُدُورُهُمۡ وَمَا يُعۡلِنُونَ
التفاسير العربية:
وَهُوَ ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ لَهُ ٱلۡحَمۡدُ فِي ٱلۡأُولَىٰ وَٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
70. و ئەوە خودایێ تاك و تەنیا، چو پەرستییێت ڕاست و دورست ژ وی پێڤەتر نینن، و حەمد و سوپاسی د دنیایێ و ئاخرەتێدا هەر بۆ وییە، و حوكم د ناڤبەرا بەندەیاندا هەر یێ وییە، و زڤرینا هەوە هەر ب بال ویڤەیە.
التفاسير العربية:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمُ ٱلَّيۡلَ سَرۡمَدًا إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِضِيَآءٍۚ أَفَلَا تَسۡمَعُونَ
71. [هەی موحەممەد] بێژە [وان]: كا بێژنە من ئەگەر خودێ هەتا ڕۆژا قیامەتێ، بەردەوام ل هەوە بكەتە شەڤ [و بێ ڤەبڕین درێژ بكەت] كیژ پەرستی [ژ ئەوێت هوین دپەرێسن] هەیە ژ بلی خودێ بشێت، بۆ هەوە ڕۆناهییەكێ بینیت؟! ڤێجا ما هوین گوهێت خۆ ڤەناكەن، تێ بگەهن.
التفاسير العربية:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِن جَعَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمُ ٱلنَّهَارَ سَرۡمَدًا إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ مَنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِلَيۡلٖ تَسۡكُنُونَ فِيهِۚ أَفَلَا تُبۡصِرُونَ
72. بێژە: كا بێژنە من ئەگەر خودێ هەتا ڕۆژا قیامەتێ، بەردەوام ل هەوە بكەتە ڕۆژ، كیژ پەرستی ژ بلی خودێ هەیە، بشێت بۆ هەوە شەڤەكێ بینیت، هوین تێدا ڤەهەسن؟! ڤێجا ما هوین د بێ چاڤن، نابینن.
التفاسير العربية:
وَمِن رَّحۡمَتِهِۦ جَعَلَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ لِتَسۡكُنُواْ فِيهِ وَلِتَبۡتَغُواْ مِن فَضۡلِهِۦ وَلَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
73. و ژ دلۆڤانییا خۆ شەڤ و ڕۆژ یێت بۆ هەوە دایین، دا د شەڤێدا ڤەهەسن، و دا د ڕۆژێدا ژ ڕزقێ وی بخوازن [تێدا شۆل بكەن]، و دا هوین سوپاسییا خودایێ خۆ بكەن.
التفاسير العربية:
وَنَزَعۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةٖ شَهِيدٗا فَقُلۡنَا هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ فَعَلِمُوٓاْ أَنَّ ٱلۡحَقَّ لِلَّهِ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
75. و ڕۆژا ئەم ژ ناڤ هەر ملەتەكی شاهدەكی دەردئێخین [دا شادەیییێ ل سەر كریارێت وان بدەت، ئەو ژی پێغەمبەرێ وان ب خۆیە] و دبێژنە وان (موشركان): كا بەلگە و نیشانێت خۆ بینن [كو هەڤپشك من یێت هەین]، هنگی دێ زانن خودێ ئێكە، و یێ بێ هەڤال و هەڤپشكە، و ئەو هزر و تەخمینا وان دكر [ئانكو مەهدەر و بەڕەڤانییا بوتان]، ل وان بەرزەبوو [و نەما].
التفاسير العربية:
۞ إِنَّ قَٰرُونَ كَانَ مِن قَوۡمِ مُوسَىٰ فَبَغَىٰ عَلَيۡهِمۡۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡكُنُوزِ مَآ إِنَّ مَفَاتِحَهُۥ لَتَنُوٓأُ بِٱلۡعُصۡبَةِ أُوْلِي ٱلۡقُوَّةِ إِذۡ قَالَ لَهُۥ قَوۡمُهُۥ لَا تَفۡرَحۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَرِحِينَ
76. ب ڕاستی قاروون ژ ملەتێ مووسایی بوو، ڤێجا خۆ مەزن كر ل سەر سەرێ ملەتێ خۆ، و ستەم ل وان كر، و مە هند گەنجخانە دابوونێ، هەتا ڕاكرنا كلیلێت وان ژی، بۆ دەستەكەكا ب هێزا زەلامان یا گران بوو، وەختێ ملەتێ وی [ئەوێت باوەری ئینایین] گۆتییێ: د سەردا نەچە و بەتران نەبە، ب ڕاستی خودێ حەژ بەترانان ناكەت.
التفاسير العربية:
وَٱبۡتَغِ فِيمَآ ءَاتَىٰكَ ٱللَّهُ ٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَۖ وَلَا تَنسَ نَصِيبَكَ مِنَ ٱلدُّنۡيَاۖ وَأَحۡسِن كَمَآ أَحۡسَنَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَۖ وَلَا تَبۡغِ ٱلۡفَسَادَ فِي ٱلۡأَرۡضِۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
77. و ب وی تشتێ خودێ دایییە تە، ئاخرەتێ بخوازە، و بارا خۆ ژ دنیایێ ژی ژ بیر نەكە، و كا چاوا خودێ قەنجی د گەل تە كرییە، تو ژی وەسا قەنجییێ [دگەل بەندەیێت وی] بكە، و د ئەردیدا ل دویڤ خرابییێ نەگەڕە، ب ڕاستی خودێ حەژ خرابیكەران ناكەت.
التفاسير العربية:
قَالَ إِنَّمَآ أُوتِيتُهُۥ عَلَىٰ عِلۡمٍ عِندِيٓۚ أَوَلَمۡ يَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ قَدۡ أَهۡلَكَ مِن قَبۡلِهِۦ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مَنۡ هُوَ أَشَدُّ مِنۡهُ قُوَّةٗ وَأَكۡثَرُ جَمۡعٗاۚ وَلَا يُسۡـَٔلُ عَن ذُنُوبِهِمُ ٱلۡمُجۡرِمُونَ
78. قاروونی گۆت: ب ڕاستی [ئەڤ زەنگینییە، و ئەڤ مالە] من ب زانینا خۆ یێ پەیداكری، ما وی نەدزانی كو ب ڕاستی خودێ بەری وی، گەلەك ملەتێت ژ وی ب هێزتر و تێرمالتڕ، یێت د هیلاك برین؟! و پسیارا گونەهكاران ژ گونەهێت وان نائێتەكرن [هەجەتەكێ بۆ خۆ بگرن، بۆ هەجەتێ پسیار ژ وان نائێتە كرن، هەكە وەكێ دی پسیار ب خۆ هەر یا هەی، خودێ دبێژیت: (فوربك لنسألنهم أجمعین)].
التفاسير العربية:
فَخَرَجَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦ فِي زِينَتِهِۦۖ قَالَ ٱلَّذِينَ يُرِيدُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا يَٰلَيۡتَ لَنَا مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ قَٰرُونُ إِنَّهُۥ لَذُو حَظٍّ عَظِيمٖ
79. ڤێجا [جارەكێ] قاروون ب خەمل و كەشخەیییا خۆڤە، دەركەڤتە ناڤ ملەتێ خۆ، ئەوێت گەلەك حەژ ژیانا دنیایێ دكەن، گۆتن: خۆزی ئەو تشتێ خودێ دایییە قاروونی، دابایە مە ژی [ئانكو خۆزی ئەم ژی وەكی وی زەنگین بباینە]، ب ڕاستی ئەو خودان شەنسەكێ مەزنە.
التفاسير العربية:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ وَيۡلَكُمۡ ثَوَابُ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّمَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗاۚ وَلَا يُلَقَّىٰهَآ إِلَّا ٱلصَّٰبِرُونَ
80. و ئەوێت تێگەهشتی گۆتن: وەی بۆ هەوە، خەلاتێ خودێ بۆ وان ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت باش كرین چێترە [ژ دنیایێ هەمیێ، نەبەس ژ ئەڤا خودێ دایییە قاروونی]، و كەس ناگەهیتە ڤی خەلاتی [یان بۆ كەسێ هەلناكەڤیت بگەهیتێ]، ئەو نەبن یێت سەبركێش [ل سەر عیبادەتان، و هێلانا دلخوازییان].
التفاسير العربية:
فَخَسَفۡنَا بِهِۦ وَبِدَارِهِ ٱلۡأَرۡضَ فَمَا كَانَ لَهُۥ مِن فِئَةٖ يَنصُرُونَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُنتَصِرِينَ
81. ڤێجا مە ئەو [مەخسەد قاروون] ب مال و خانیڤە، د ئەردیدا برە خوار، و وی چو دەستەك نەبوون، غەیری خودێ، هاریكارییا وی بكەن، و ئەو ب خۆ ژی نەدشیا هاریكارییا خۆ بكەت.
التفاسير العربية:
وَأَصۡبَحَ ٱلَّذِينَ تَمَنَّوۡاْ مَكَانَهُۥ بِٱلۡأَمۡسِ يَقُولُونَ وَيۡكَأَنَّ ٱللَّهَ يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَيَقۡدِرُۖ لَوۡلَآ أَن مَّنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡنَا لَخَسَفَ بِنَاۖ وَيۡكَأَنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ
82. و ئەوێت دوهی خۆزی دخواست، شوینا قاروونی بانە [ئەڤرۆ] یێ دبێژن: ئاخ! [ئەو چ خۆزی بوو، مە خواستی] هۆسانە خودێ بۆ هەر بەندەیێ بڤێت ژ بەندەیێت خۆ، ڕزقێ وی بەرفرەهـ و كێم دكەت [ئانكو دان و نەدانا ڕزقی، ب قەدریڤە نە یاگرێدایییە]، و ئەگەر خودێ كەرەم د گەل مە نەكربایە، دا مە ژی د ئەردیدا بەت، [ڤێجا پەشێمان بوون، و گۆتن:] هەچكو گاور سەرفەراز نابن.
التفاسير العربية:
تِلۡكَ ٱلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ نَجۡعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوّٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فَسَادٗاۚ وَٱلۡعَٰقِبَةُ لِلۡمُتَّقِينَ
83. ئەڤا تە بهیسی، و سالۆخا وێ بۆ تە هاتی ژیانا ئاخرەتێیە، ئەم دێ دەینە وان ئەوێت نە مەزناتی و نە ستەم د ئەردیدا دڤێت، نە ژی خرابی، و دویماهیكا باش هەر یا پارێزكارانە.
التفاسير العربية:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيۡرٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَى ٱلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
84. هەر كەسێ بێت و خێرەك هەبیت، ژ وێ خێرێ چێتر دێ بۆ هەبیت، و هەر كەسێ بێت و گونەهەك هەبیت، ئەوێت گونەهـ كرین ب وان گونەهێت وان كرین پێڤەتر نائێنە جزاكرن.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِي فَرَضَ عَلَيۡكَ ٱلۡقُرۡءَانَ لَرَآدُّكَ إِلَىٰ مَعَادٖۚ قُل رَّبِّيٓ أَعۡلَمُ مَن جَآءَ بِٱلۡهُدَىٰ وَمَنۡ هُوَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
85. ئەوێ قورئان بۆ تە ئینایییە خوار، و ل سەر تە واجب كری [بخوینی و كار پێ بكەی، و بگەهینی] جارەكا دی دێ تە زڤڕینیتەڤە مەكەهێ [یان پشتی مرنێ جارەكا دی دێ تە ساخكەت بۆ قیامەتێ، دا پسیارا تە ل سەر قورئانێ بێتەكرن] بێژە: خودایێ من [ژ من و هەوە] چێتر ڕاستەڕێكریان دنیاسیت [و دزانیت كی پتر هێژایی خەلاتییە]، و كا كی د گومڕایییەكا ئاشكەرادایە [ئەز یان هوین]؟
التفاسير العربية:
وَمَا كُنتَ تَرۡجُوٓاْ أَن يُلۡقَىٰٓ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبُ إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّن رَّبِّكَۖ فَلَا تَكُونَنَّ ظَهِيرٗا لِّلۡكَٰفِرِينَ
86. و تو نە ل هیڤییێ بووی، ئەڤ قورئانە ب وەحی بۆ تە بێتە خوار، بەلێ دلۆڤانییەك بوو ژ خودایێ تە، ڤێجا بۆ گاوران نەبە پشتەڤان [ئانكو دەڤنەرمییێ بۆ وان نەكە].
التفاسير العربية:
وَلَا يَصُدُّنَّكَ عَنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ بَعۡدَ إِذۡ أُنزِلَتۡ إِلَيۡكَۖ وَٱدۡعُ إِلَىٰ رَبِّكَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
87. بلا ئەو [گاور و موشرك] تە ژ جهئینان و كارپێكرنا قورئانێ نەدەنە پاش، پشتی بۆ تە هاتییە خوارێ، و بۆ ڕێكا خودایێ خۆ گازی خەلكی بكە، و نەبە ژ وان یێت هەڤال و هەڤپشكان بۆ چێ دكەن.
التفاسير العربية:
وَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَۘ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ كُلُّ شَيۡءٍ هَالِكٌ إِلَّا وَجۡهَهُۥۚ لَهُ ٱلۡحُكۡمُ وَإِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
88. و چو پەرستییان د گەل خودێ نەپەرێسە، چو پەرستییێت ڕاست و دورست نینن، ئەو نەبیت، و هەمی تشت دێ چن و نامینن، ئەو نەبیت، ژێكڤەكرن و حوكم د ناڤبەرا بەندەیێت ویدا یێ وییە، و هوین هەر دێ ب بال ویڤە زڤڕن.
التفاسير العربية:
ترجمة معاني سورة: القصص
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الكردية الكرمانجية - فهرس التراجم
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.