ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الكردية الكرمانجية * - فهرس التراجم
العنكبوت
الٓمٓ
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ فَتَنَّا ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۖ فَلَيَعۡلَمَنَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ صَدَقُواْ وَلَيَعۡلَمَنَّ ٱلۡكَٰذِبِينَ
3. و ب سویند ئەوێت بەری وان [ژ تاگرێت پێغەمبەران]، مە [ب هەمی ڕەنگێت نەخۆشییان] جەڕباندن [و ڤان ژی، مادەم ئەو دبێژن مە باوەری ئینا، و خۆ ژ خودان باوەران ددانن، دێ وان ب نەخۆشییان جەڕبینین]، دا خودێ ئەوێت ڕاست [د گۆتنا خۆ یا بۆریدا: (مە باوەری ئینا)] ژ ئەوێت درەوین، ئاشكەرا بكەت [و دیار بكەت كا كی یێ ڕاستە، وەختێ دبێژیت مە باوەری ئینا، و كا كی درەوان دكەت؟].
التفاسير العربية:
أَمۡ حَسِبَ ٱلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ أَن يَسۡبِقُونَاۚ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
4. یان ژی ئەوێت كریارێت خراب كرین [ئەوێت چو پویتەی نەدەنە گونەهێ، و گونەهـ ل دەڤ وان چو نە]، وێ هزرێ دكەن ئەم نەشێین وان ئیزا بدەین، و ئەو دێ ژ ئیزایا مە ڕەڤن، پیسە هزرە ئەو دكەن [وەختێ ئەو وێ هزرێ دكەن، كو ئەو دێ ژ ئیزایا خودێ قورتال بن].
التفاسير العربية:
مَن كَانَ يَرۡجُواْ لِقَآءَ ٱللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ ٱللَّهِ لَأٓتٖۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
5. و هەر كەسێ هیڤییا خەلاتێ خودێ هەی [یان ژی ژ حسابا وی بترسیت، یان ژی ژ دیتنا وی بترسیت]، [بلا كارەكێ باش بكەت و چو هەڤپشكان بۆ خودێ چێ نەكەت]، ب ڕاستی وەختێ خودێ بۆ قیامەتێ و حسابێ دەستنیشانكری، هەر دێ ئێت [ڤێجا بلا بۆ وێ ڕۆژێ بكەن]، و خودێ ب خۆ گوهدێرە [بۆ هەر تشتەكێ بەندەیێت وی دبێژن]، و زێدە زانایە [بۆ هەر تشتەكی].
التفاسير العربية:
وَمَن جَٰهَدَ فَإِنَّمَا يُجَٰهِدُ لِنَفۡسِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
6. و هەر كەسێ جیهادێ [دگەل خۆ، یان د گەل شەیتانی، یان د گەل گاوران] بكەت، ب ڕاستی ئەو بۆ خۆ جیهادێ دكەت [چونكی مفا و فێقییێ وێ جیهادێ، هەر ل وی دزڤڕیت، و خودێ پاكی ب جیهادا كەسێ نینە، چ د گەل خۆ و نەفسا خۆ، چ ژی د گەل ئێكێ دی]، ب ڕاستی خودێ پاكی ب كەسێ نینە [نە هەوجەیی ب پەرستنا وان هەیە، نە ژی گونەهـ و نەگوهدارییا وان زیانێ دگەهینیتێ].
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَحۡسَنَ ٱلَّذِي كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
7. و ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت باش كرین، ب ڕاستی ئەم دێ گونەهێت وان ڕاكەین و ژێبەین، [و ڕۆژا قیامەتێ] و ئەم دێ ب چێترین كریارێت وان، وان خەلاتكەین.
التفاسير العربية:
وَوَصَّيۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ بِوَٰلِدَيۡهِ حُسۡنٗاۖ وَإِن جَٰهَدَاكَ لِتُشۡرِكَ بِي مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٞ فَلَا تُطِعۡهُمَآۚ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
8. و مە ئەمرێ مرۆڤان یێ كری، قەنجی و باشییێ د گەل دەیبابێت خۆ بكەن، و ئەگەر ئەو ژ تە بخوازن و خۆ ب تەڤە بوەستینن، دا تو وی تشتێ تە زانین پێ نەی، بۆ مە بكەیە هەڤال و هەڤپشك، ڤێجا تو گوهێ خۆ نەدە وان [بۆ گونەهێ، چ شرك چ هەر گونەهەكا دی] و زڤڕینا هەوە ب بال من ڤەیە، ڤێجا هەر ئێكی ل دویڤ كارێ ئەو دكەت دێ جزاكەین [ئەڤە مزگینییەكا خۆشە، بۆ وی یێ باش د گەل دەیبابێت خۆ و ڕێكا ڕاست گرتی، و گەفە بۆ وی یێ د گەل دەیبابێت خۆ خراب و ڕێكا خراب گرتی].
التفاسير العربية:
وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَقُولُ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ فَإِذَآ أُوذِيَ فِي ٱللَّهِ جَعَلَ فِتۡنَةَ ٱلنَّاسِ كَعَذَابِ ٱللَّهِۖ وَلَئِن جَآءَ نَصۡرٞ مِّن رَّبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمۡۚ أَوَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
10. و ژ مرۆڤان یێ هەی دبێژیت من باوەری ب خودێ ئینا، و گاڤا ئەو [ژ بەر باوەری ئینانا خۆ و] بۆ خودێ [و د ڕێكا خودێدا] هاتە ئەزیەتدان [و نەخۆشی و زیان گەهشتێ]، ئەزیەت و زیانا مرۆڤان وەكی ئیزایا خودێ ددانیت [دا بۆ خۆ بكەتە هەجەت، باوەرییێ بهێلیت و سەبری نەكێشیت، و گوهدارییا وان مرۆڤان بكەت ل سەر تشتێ ئەو ژێ دخوازن، هەلبەت ژ ترسا ئیزایا وان، كا چاوا مرۆڤێ موسلمان ژ ترسا ئیزایا خودێ گاورییێ دهێلیت، و گوهدارییا خودێ دكەت و تشتێ ئەمرێ وی پێ هاتییە كرن ب جهـ دئینیت]، و ئەگەر سەركەڤتنەك ژ خودایێ تە بێت، دێ بێژن: نێ ئەم ژی د گەل هەوە بوویین [مە ژی د دەستكەڤتیاندا پشكدار بكەن]، ئەرێ ما خودێ ئەوا د دلێ خەلكیدا، چێتر نوزانیت [ئانكو ئەو ژ وان چێتر دزانیت، كا چ د دلێت وان ب خۆدا هەیە].
التفاسير العربية:
وَلَيَعۡلَمَنَّ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَيَعۡلَمَنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ
التفاسير العربية:
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّبِعُواْ سَبِيلَنَا وَلۡنَحۡمِلۡ خَطَٰيَٰكُمۡ وَمَا هُم بِحَٰمِلِينَ مِنۡ خَطَٰيَٰهُم مِّن شَيۡءٍۖ إِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
12. و ئەوێت گاور بوویین [ئانكو گاوران] گۆتە ئەوێت باوەری ئینایین [ئانكو موسلمانان]: ل دویڤ مە وەرن و وەرنە سەر ڕێكا مە، ئەم دێ گونەهێت هەوە ب ستۆیێ خۆڤە گرین، و ئەو چو ژ گونەهێت وان هەلناگرن [ئەوێت وان ب ستۆیێ خۆڤە گرتین]، ب ڕاستی ئەو درەوان دكەن.
التفاسير العربية:
وَلَيَحۡمِلُنَّ أَثۡقَالَهُمۡ وَأَثۡقَالٗا مَّعَ أَثۡقَالِهِمۡۖ وَلَيُسۡـَٔلُنَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ عَمَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
13. [بەلێ] ب ڕاستی ئەو [گاور و خودانێت ئاخڤتنا: (ئەگەر گونەهـ بیت، ئەم دێ گونەهێت هەوە هەلگرین)] دێ گونەهێت خۆ، و هندەك گونەهێت دی ژی د گەل گونەهێت خۆ هەلگرن [گونەهێت خۆ و گونەهێت وان ئەوێت وان د سەردابرین و ژ ڕێكا ڕاست دەرئێخستین]، و بێ شك ڕۆژا قیامەتێ، دێ پسیارا وێ درەوا وان دكر [كو دێ گونەها غەیری خۆ هەلگرن] ژ وان ئێتەكرن.
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَلَبِثَ فِيهِمۡ أَلۡفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمۡسِينَ عَامٗا فَأَخَذَهُمُ ٱلطُّوفَانُ وَهُمۡ ظَٰلِمُونَ
14. و ب سویند مە نووح، پێغەمبەر هنارتە دەڤ ملەتێ وی، ڤێجا هزار كێم پێنجی سالان، ما د ناڤ واندا [بەردەوام گازی وان دكر، د گەل هندێ ژی ژ بلی كێمەكێ، كەسێ دی باوەری پێ نەئینا و بەردەوام ئەزیەتا وی دهاتەكرن و وی سەبر دكێشا، ڤێجا دڤێت، هەی موحەممەد، تو پتر بێنا خۆ فرەهـ بكەی، چونكی ئەڤە چەندەكا كێمە تو د ناڤ ملەتێ خۆدا، د گەل هندێ ژی هەژمارا ئەوێت باوەری ب تە ئینایی، گەلەكن]، ڤێجا ئەو ب بەر تۆفانێ [ئاڤا بۆش و گەلەك] كەڤتن، و ئەو یێت ستەمكار بوون.
التفاسير العربية:
وَإِبۡرَٰهِيمَ إِذۡ قَالَ لِقَوۡمِهِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱتَّقُوهُۖ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
16. و ئیبراهیم ژی، مە پێغەمبەراتی دایێ، و مە بۆ ملەتێ وی هنارت، وەختێ گۆتییە ملەتێ خۆ خودێ ب تنێ بپەرێسن و ژ وی ب تنێ بترسن، ئەڤە [پەرستنا وی ب تنێ، و ترس ژ وی ب تنێ] بۆ هەوە [ژ شركێ و پەرستنا بوتان] چێترە، ئەگەر هوین بزانن [كا چ بۆ هەوە باشە، و چ بۆ هەوە خرابە].
التفاسير العربية:
إِنَّمَا تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡثَٰنٗا وَتَخۡلُقُونَ إِفۡكًاۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ تَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ لَكُمۡ رِزۡقٗا فَٱبۡتَغُواْ عِندَ ٱللَّهِ ٱلرِّزۡقَ وَٱعۡبُدُوهُ وَٱشۡكُرُواْ لَهُۥٓۖ إِلَيۡهِ تُرۡجَعُونَ
17. ب ڕاستی ئەوێت هوین شوینا خودێ دپەرێسن، بەس بوت و پەیكەرن، و هوین درەوان دكەن [وەختێ هوین وان پەرستییان دپەرێسن، و دكەنە هەڤپشكێت خودێ، و دبێژن دێ بۆ مە بنە مەهدەرچی ل دەڤ خودێ]، ب ڕاستی ئەوێت هوین شوینا خودێ دپەرێسن، چو ڕزقی نادەنە هەوە، ڤێجا ڕزقی بۆ خۆ ژ خودێ ب تنێ بخوازن، و وی ب تنێ بپەرێسن، و شوكور و سوپاسییا وی ب تنێ بكەن، و هوین دێ هەر ب بال وی ب تنێڤە زڤڕن.
التفاسير العربية:
وَإِن تُكَذِّبُواْ فَقَدۡ كَذَّبَ أُمَمٞ مِّن قَبۡلِكُمۡۖ وَمَا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُ ٱلۡمُبِينُ
18. و ئەگەر هوین [پێغەمبەرێ خۆ] درەوین دانن، ب سویند هندەك ملەتێت دی ژی، بەری هەوە پێغەمبەرێت خۆ درەوین دانان [ڤێجا بۆ هەوە دیاربوو، كا چ ب سەرێ وان هات ژ بەر درەوین دانانا وان بۆ پێغەمبەرێت خۆ، ڤێجا ژ خۆ بترسن و ڤێ دویماهیكێ]، و ژ ڕاگەهاندنا ئاشكەرا پێڤەتر، چو یا دی ل سەر پێغەمبەری نینە.
التفاسير العربية:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ كَيۡفَ يُبۡدِئُ ٱللَّهُ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥٓۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٞ
19. ما ئەو [ئەوێت باوەری ب ڕۆژا قیامەتێ نەی] نابینن، و نوزانن كا چاوا خودێ جارا ئێكێ ئەو دایینە و چێكرینە [ئەو ژ نەیییێ یێت دایین، و وان ژ چپكەكا ئاڤێ پشتی د چەند قۆناخەكانڕا دبەت، دەردئێخیتە سەر دنیایێ، بلا بزانن ئەوێ ئەو هۆسا دایین، دێ وان ساخكەتەڤە ژی]، پاشی دێ وان پشتی مرنێ ساخكەتەڤە ژی، ب ڕاستی ئەڤە [دان و مراندن و زڤڕاندن] ل بەر خودێ یا ب ساناهییە.
التفاسير العربية:
قُلۡ سِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ بَدَأَ ٱلۡخَلۡقَۚ ثُمَّ ٱللَّهُ يُنشِئُ ٱلنَّشۡأَةَ ٱلۡأٓخِرَةَۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
20. بێژە [وان ئەوێت باوەری ب ڕۆژا قیامەتێ نەی]: د ئەردیدا هەڕن و بەرێ خۆ بدەنێ، كا چاوا بۆ جارا ئێكێ خودێ چێكریان [دگەل گەلەكییا وان، و جودایییا سروشت و زمان و ڕەنگێ وان] چێ دكەت [دا هوین عەجێبییا چێكرییێت خودێ ب چاڤ ببینن، و بزانن یێ جارا ئێكێ ددەت، جارا دویێ ب ساناهیتر دشێت ساخكەتەڤە]، پاشی خودێ [پشتی مرنێ] دێ وان بۆ قیامەتێ ڕاكەتەڤە، ب ڕاستی خودێ ل سەر هەمی تشتان یێ خودان شیانە.
التفاسير العربية:
فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱقۡتُلُوهُ أَوۡ حَرِّقُوهُ فَأَنجَىٰهُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلنَّارِۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
24. ڤێجا بەرسڤا ملەتێ ئیبراهیمی ژ ڤێ پێڤەتر نەبوو، گۆتن: [هوین ئیبراهیمی] بكوژن یان بسۆژن، و [پشتی وان نەخشەیێ سۆتنێ بۆ كێشایی، و هاڤێتییە د ناڤ ئاگریدا] خودێ ئەو ژ ئاگری ڕزگاركر، ب ڕاستی ئەڤە [رزگاركرنا ئیبراهیمی ژ ئاگرێ شاریایی] چامە و نیشانن، بۆ وان ئەوێت باوەرییێ دئینن.
التفاسير العربية:
وَقَالَ إِنَّمَا ٱتَّخَذۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡثَٰنٗا مَّوَدَّةَ بَيۡنِكُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ ثُمَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكۡفُرُ بَعۡضُكُم بِبَعۡضٖ وَيَلۡعَنُ بَعۡضُكُم بَعۡضٗا وَمَأۡوَىٰكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن نَّٰصِرِينَ
25. [و ئیبراهیمی ] گۆت: ب ڕاستی هوین ژ بلی خودێ پەیكەر و بوتان دپەرێسن، دا ڤیان و حەژێكرن د ژیانا دنیایێدا د ناڤبەرا هەوەدا هەبیت [و ل سەر كۆم ببن]، پاشی ڕۆژا قیامەتێ [ئەو حەژێكرنا ل سەر پویچییێ هاتی، نامینیت]، هوین دێ بەرائەتا خۆ ژ ئێكدو كەن، و دێ لەعنەتان ل ئێكدو كەن، و جهێ هەوە ئاگرە، و چو هاریكار ژی بۆ هەوە نابن.
التفاسير العربية:
۞ فَـَٔامَنَ لَهُۥ لُوطٞۘ وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَىٰ رَبِّيٓۖ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
26. ڤێجا (لوط)ی باوەری پێ ئینا [برازایێ وی بوو، و كەسێ ئێكێ بوو باوەری پێ ئینایی]، و ئیبراهیمی گۆت: ب ڕاستی ئەز دێ ژ بۆ خودایێ خۆ مشەخت بم [ئانكو ئەز دێ ژ ناڤ ملەتێ خۆ دەركەڤمە وی جهێ خودێ بۆ من حەزكری]، ب ڕاستی خودێ یێ دەستهەلاتدار و كاربنەجهە.
التفاسير العربية:
وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَجَعَلۡنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ ٱلنُّبُوَّةَ وَٱلۡكِتَٰبَ وَءَاتَيۡنَٰهُ أَجۡرَهُۥ فِي ٱلدُّنۡيَاۖ وَإِنَّهُۥ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ لَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
27. و مە ئیسحاق و [كوڕێ ئیسحاقی] یەعقووب دانێ، و مە پێغەمبەراتی و دانا كتێبان ئێخستە د ناڤ دویندەها ویدا، و هێژ د دنیایێدا مە خەلاتێ وی دایێ [ژنەكا باش و عەیالەكێ قەنج، كو پێغەمبەراتی هەر د ناڤ واندا یا بەردەوام بیت]، و ئەو د ئاخرەتێدا ژی ژ كێرهاتی و سەرڕاستانە.
التفاسير العربية:
أَئِنَّكُمۡ لَتَأۡتُونَ ٱلرِّجَالَ وَتَقۡطَعُونَ ٱلسَّبِيلَ وَتَأۡتُونَ فِي نَادِيكُمُ ٱلۡمُنكَرَۖ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوۡمِهِۦٓ إِلَّآ أَن قَالُواْ ٱئۡتِنَا بِعَذَابِ ٱللَّهِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
29. ئەرێ چاوا [هوین ژنان دهێلن و] دچنە دەڤ زەلامان، و ڕێكان دگرن [كوشتنێ دكەن، و مالی تالان دكەن، یان ژی ڕێكێ ل ڕێڤنگان دگرن، دا پویچییێ د گەل وان بكەن]، و هوین كارێ كرێت [و یێ خودێ پێ نەخۆش، ب ئاشكەرایی] د دیوانێت خۆدا دكەن؟ ڤێجا بەرسڤا ملەتێ وی ژ هندێ پێڤەتر نەبوو، گۆتن: ئەگەر تو ڕاست دبێژی، ئیزایا خودێ [ئەوا تو مە پێ دترسینی] بۆ مە بینە.
التفاسير العربية:
قَالَ رَبِّ ٱنصُرۡنِي عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُفۡسِدِينَ
التفاسير العربية:
وَلَمَّا جَآءَتۡ رُسُلُنَآ إِبۡرَٰهِيمَ بِٱلۡبُشۡرَىٰ قَالُوٓاْ إِنَّا مُهۡلِكُوٓاْ أَهۡلِ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِۖ إِنَّ أَهۡلَهَا كَانُواْ ظَٰلِمِينَ
31. و وەختێ هنارتییێت مە [كو ملیاكەتن] ب مزگینیڤە هاتینە دەڤ ئیبراهیمی، گۆتن: ب ڕاستی ئەم یێت هاتین، دا خەلكێ ڤی گوندی [گوندێ (لوط)ی سەدووم] د هیلاك ببەین، ب ڕاستی خەلكێ وی گوندی یێت ستەمكار بوون.
التفاسير العربية:
قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطٗاۚ قَالُواْ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَن فِيهَاۖ لَنُنَجِّيَنَّهُۥ وَأَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ
32. ئیبراهیمی گۆت: نێ (لوط) یێ تێدا [هوین دێ چاوا د هیلاك بەن] گۆتن: ئەم چێتر دزانین كا كی تێدایە، ب ڕاستی ئەم دێ وی و مرۆڤێت وی [ئەوێت باوەری پێ ئینایین ڕزگاركەین]، ژنا وی تێ نەبیت، دێ ژ وان بیت ئەوێت د ناڤ ئیزایێدا دمینن.
التفاسير العربية:
وَلَمَّآ أَن جَآءَتۡ رُسُلُنَا لُوطٗا سِيٓءَ بِهِمۡ وَضَاقَ بِهِمۡ ذَرۡعٗاۖ وَقَالُواْ لَا تَخَفۡ وَلَا تَحۡزَنۡ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهۡلَكَ إِلَّا ٱمۡرَأَتَكَ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ
33. ڤێجا وەختێ هنارتییێت مە [ل سەر ڕەنگێ مێڤانان] هاتینە دەڤ (لوط)ی، هاتنا وان پێ نەخۆش بوو، و ب هاتنا وان تەنگاڤ بوو [ترسیا دەستدرێژی ل سەر وان بێتەكرن]، و گۆتن: نەترسە [ل سەر مە ژ ملەتێ خۆ] و ب خەم نەكەڤە، ئەم دێ تە و مالا تە [ئەوێت باوەری ب تە ئینایین] ڕزگاركەین، ژنا تە تێ نەبیت، ئەو دێ ژ وان بیت ئەوێت د ناڤ ئیزایێدا دمینن.
التفاسير العربية:
وَعَادٗا وَثَمُودَاْ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَٰكِنِهِمۡۖ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَصَدَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَكَانُواْ مُسۡتَبۡصِرِينَ
38. و مە عاد و (ثمود) ژی د هیلاك برن، و ب سویند [گەلی خەلكێ مەكەهێ] هیلاكا وان ژ كاڤلێت وان بۆ هەوە یا ئاشكەرایە، و شەیتانی كار و كریارێت وان بۆ وان جوانكرن [ڤێجا هزركرن ئەو گاوری و نەگوهدارییا ئەو دكەن، یا دورستە و ژ وێ چێترە یا پێغەمبەر دبێژن]، و ڕێكا باوەری ئینانێ ب خودێ و پێغەمبەری ل وان گرت، و ئەو ب خۆ یێت تێگەهشتی بوون [ئەگەر هزرا خۆ كربانە، دشیان هەقی و نەهەقییێ ژێك ڤاڤێرن، بەلێ ئاقلێ خۆ نەدانە شۆلی و هزرا خۆ نەكرن].
التفاسير العربية:
وَقَٰرُونَ وَفِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَۖ وَلَقَدۡ جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا كَانُواْ سَٰبِقِينَ
39. و قاروون و فیرعەون و هامان ژی، مە نەهێلان (د هیلاك برن)، و بێ شك مووسا بۆ وان ب موعجیزە و نیشانێت ئاشكەراڤە هات، بەلێ وان د ئەردیدا خۆ [ل سەر پەرستنا خودێ] مەزن دیتن، و ئەو نە ئەو بوون ژ ئیزایا مە قورتال ببن.
التفاسير العربية:
فَكُلًّا أَخَذۡنَا بِذَنۢبِهِۦۖ فَمِنۡهُم مَّنۡ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِ حَاصِبٗا وَمِنۡهُم مَّنۡ أَخَذَتۡهُ ٱلصَّيۡحَةُ وَمِنۡهُم مَّنۡ خَسَفۡنَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ وَمِنۡهُم مَّنۡ أَغۡرَقۡنَاۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظۡلِمَهُمۡ وَلَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
40. و مە هەر ئێك ب گونەها وی هنگاڤت، و مە هوڕەبایەكێ ب بەرەشیشك ب سەر هندەكاندا هنارت، و هشكەقێڕییەكا ب هێز هندەكێت دی هنگاڤتن، و هندەك ژ وان مە د ئەردیدا برنە خوارێ، و هندەكێت دی مە د ئاڤێدا خەندقاندن، و خودێ ستەم و نەهەقی ل وان نەكر، بەلێ وان ب خۆ ستەم و نەهەقی ل خۆ كر.
التفاسير العربية:
مَثَلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَ كَمَثَلِ ٱلۡعَنكَبُوتِ ٱتَّخَذَتۡ بَيۡتٗاۖ وَإِنَّ أَوۡهَنَ ٱلۡبُيُوتِ لَبَيۡتُ ٱلۡعَنكَبُوتِۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ
41. مەتەلا وان كەسان ئەوێت غەیری خودێ بۆ خۆ كرینە سەمیان و پشتەڤان [یان ژی ئەوێت بوت كرینە هەڤال و هەڤپشك بۆ خودێ]، وەكی مەتەلا تەڤنپیركێیە خانییەك بۆ خۆ چێ كربیت [چونكی خانییێ تەڤنپیركێ چو مفایی ناگەهینیتێ، نە ژ گەرمێ و نە ژ سەرمایێ، و نە ژ بارانێ و نە ژ دژمنی دپارێزیت، هۆسا ئەوێت غەیری خودێ بۆ خۆ بكەنە پشتەڤان، ب چو ڕەنگان فایدەی ل وان ناكەن، و چو ژ وان نادەنە پاش]، و ب ڕاستی لاوازترین و سستترین خانی، خانییێ تەڤنپیركێیە، ئەگەر ئەو بزانن.
التفاسير العربية:
وَتِلۡكَ ٱلۡأَمۡثَٰلُ نَضۡرِبُهَا لِلنَّاسِۖ وَمَا يَعۡقِلُهَآ إِلَّا ٱلۡعَٰلِمُونَ
التفاسير العربية:
ٱتۡلُ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَۖ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ تَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَرِۗ وَلَذِكۡرُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تَصۡنَعُونَ
45. [هەی موحەممەد] هەر وەحییەكا بۆ تە ژ ڤێ قورئانێ هاتی، بخوینە [بخوینە و باوەر پێ بكە، و بكە كار]، و [وەسا] نڤێژێ بكە [وەكی فەرمانا تە پێ هاتییە كرن]، ب ڕاستی نڤێژ بەرێ مرۆڤی ژ هەمی گونەهێت زێدەپیس، و كریارێت نە د گەل سروشتێ مرۆڤان، و كریارێت كرێت و نەشرین [ئەوێت شەریعەتی دورست نەكرین] وەردگێریت، و نڤێژ ژ هەمی پەرستنێت دی مەزنترە، و خودێ دزانیت كا هوین چ دكەن.
التفاسير العربية:
۞ وَلَا تُجَٰدِلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡۖ وَقُولُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَأُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَإِلَٰهُنَا وَإِلَٰهُكُمۡ وَٰحِدٞ وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
46. د گەل خودانێت كتێبان [جوهی و فەلەیان] مەدەڕكانێ نەكەن، ب باشترین ڕێك نەبیت [ب نەرمی و جوان وان باخێڤن، و ئەگەر وان خۆ نەزانكر و ڕەق د گەل هەوە ئاخڤتن، وەكی وان نەكەن]، ئەڤە ژ بلی وان ئەوێت زێدە ستەم كرین و زێدە دژمن ژوان [یێت ڕێكا نەرم نە وەرگرین و بەردەوام دژمنكارییێ دكەن و دەست ژ نەیارییێ و بەرگەریانا نەیارییێ بەرنەدەن]. و [گەلی موسلمانان] بێژن: مە باوەری ب وێ ئینا یا بۆ مە هاتییە خوارێ [كو قورئانە]، و یا بۆ هەوە ژی هاتییە خوارێ [كو تەورات و ئنجیلن، ئانكو مە باوەری ئینا كو هەردو یێت ژ دەڤ خودێ هاتین، و هەردو شەریعەتێت خودێ بوون، هەتا قورئان و پێغەمبەر هاتی]، و خودایێ مە و خودایێ هەوە ئێكە، و ئەم [بەس] ل بەر فەرمانا وی ب تنێ د ڕاوەستیاینە.
التفاسير العربية:
وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَۚ فَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۖ وَمِنۡ هَٰٓؤُلَآءِ مَن يُؤۡمِنُ بِهِۦۚ وَمَا يَجۡحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلۡكَٰفِرُونَ
47. و كا چاوا مە بۆ یێت بەری تە كتێب هنارتن، وەسا مە بۆ تە ژی ئەڤ قورئانە ئینا خوارێ [و هنارت]، ڤێجا ئەوێت كتێب بۆ هاتین [مەخسەد پێ خودان باوەرێت وانن، وەكی عەبدوللایێ كوڕێ سەلامی] باوەرییێ پێ دئینن، و ژ ڤان ژی [ئانكو ئەوێت موسلمان بوویین ژ خەلكێ مەكەهی] یێت هەین باوەرییێ پێ دئینن، و ژ بلی گاوران [ئەوێت سەرڕەق ل سەر گاورییێ]، كەس نینە باوەرییێ ب قورئانێ نەئینیت.
التفاسير العربية:
وَمَا كُنتَ تَتۡلُواْ مِن قَبۡلِهِۦ مِن كِتَٰبٖ وَلَا تَخُطُّهُۥ بِيَمِينِكَۖ إِذٗا لَّٱرۡتَابَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ
48. و بەری قورئان بۆ تە بێتە خوارێ، تە خواندن نەدزانی، و تە چو كتێب نەخواندینە، و تە نڤێسین نەدزانی و چو كتێب ب دەست نەنڤێسینە، و ئەگەر تە بەری نوكە خواندن و نڤێسین زانیبایە، هنگی دا گاور [ل قورئانێ] ب شك كەڤن.
التفاسير العربية:
بَلۡ هُوَ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ فِي صُدُورِ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَۚ وَمَا يَجۡحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلظَّٰلِمُونَ
49. نەخێر وەسا نینە وەكی ئەو هزر دكەن، ئەڤ قورئانە نیشان و بەلگەیێت ئاشكەرا یێت پارستینە د سینگێ زانایاندا، و بەس ئەو باوەرییێ ب قورئانێ نائینن، یێت زێدە ستەمكار.
التفاسير العربية:
وَقَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَٰتٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٞ مُّبِينٌ
50. و دبێژن: دێ بلا موعجیزە و نیشان ژ خودایێ وی بۆ هاتبانە [دا مە ژی باوەری پێ ئینابایە]، بێژە: ب ڕاستی موعجیزە یێت ل دەڤ خودێ [كەنگی ئەو موعجیزە بڤێن و بۆ كێ بڤێن دێ ئینیت، و نە د دەست مندانە]، و هندی ئەزم، ئەز بەس ئاگەهداركەرەكێ ئاشكەراكەرم.
التفاسير العربية:
أَوَلَمۡ يَكۡفِهِمۡ أَنَّآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَرَحۡمَةٗ وَذِكۡرَىٰ لِقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
51. ئەرێ ما نە بەسی وانە، ئەڤ كتێبە [كو قورئانە] مە بۆ تە هنارتی، و بۆ وان دئێتە خواندن، ب ڕاستی ئەڤ قورئانە دلۆڤانی و شیرەت و بیرئینانە، بۆ وان ئەوێت باوەرییێ دئینن.
التفاسير العربية:
قُلۡ كَفَىٰ بِٱللَّهِ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡ شَهِيدٗاۖ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ وَكَفَرُواْ بِٱللَّهِ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
52. هەی موحەممەد، بێژە وان: د ناڤبەرا من و هەوەدا خودێ شادەیییێ بدەت بەسە، هندی د ئەرد و ئەسماناندا هەی ئەو ژێ ب ئاگەهە، و ئەوێت باوەری ب بوتان ئینایین و باوەری ب خودێ نەئینایین ئەو د خوسارەتن.
التفاسير العربية:
وَيَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَلَوۡلَآ أَجَلٞ مُّسَمّٗى لَّجَآءَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ وَلَيَأۡتِيَنَّهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
53. و ئەو لەزا ئیزایێ ل تە دكەن، و ئەگەر وەختێ ئیزایا وان نەهاتبایە دانان [كو ڕۆژا قیامەتێیە]، دا ئیزا بۆ وان ئێت، و ب سویند ژ نشكەكێڤە ئیزا دێ بۆ وان ئێت، و وان های ژ خۆ نە.
التفاسير العربية:
يَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُۢ بِٱلۡكَٰفِرِينَ
التفاسير العربية:
يَوۡمَ يَغۡشَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِن فَوۡقِهِمۡ وَمِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِمۡ وَيَقُولُ ذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
التفاسير العربية:
كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۖ ثُمَّ إِلَيۡنَا تُرۡجَعُونَ
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِّنَ ٱلۡجَنَّةِ غُرَفٗا تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ نِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ
58. و ئەوێت باوەری ئینایین و كار و كریارێت ڕاست و دورست كرین، ئەم دێ وان د ژۆرێت بلندێت بەحەشتێدا، بەحەشتا ڕویبار دبنڕا دچن ئاكنجی كەین، و هەر دێ تێدا مینن، و چ خۆش خەلاتە خەلاتێ وان ئەوێت كار و كریارێت ڕاست و دورست دكەن.
التفاسير العربية:
وَكَأَيِّن مِّن دَآبَّةٖ لَّا تَحۡمِلُ رِزۡقَهَا ٱللَّهُ يَرۡزُقُهَا وَإِيَّاكُمۡۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
60. و چەند جانەوەر یێت هەین [ژ لاوازییا خۆ] نەشێن ل دویڤ ڕزقێ خۆ بگەڕن و بەرهەڤ بكەن، خودێ ڕزقێ وان و یێ هەوە ددەت، و ئەو (خودێ) گوهدێر و زێدە زانایە [بەلێ ئەڤ جانەوەرێت لاواز هەرچەندە ب خۆ نەشێن ڕزقێ خۆ بەرهەڤ بكەن، د گەل هندێ ژی ژ ڕزقێ خۆ ناترسن، ڤێجا بۆچی هوین وەكی وان نینن، و نە د لاوازن ژی].
التفاسير العربية:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَسَخَّرَ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
61. و ئەگەر تو پسیارا وان بكەی، كێ ئەرد و ئەسمان چێ كرینە، و كێ ڕۆژ و هەیڤ سەرنەرم كرینە؟ [كو ل دویڤ بەرژەوەندیێت بەندەیان، و ب ئاوایەكێ موكوم و بنەجهـ بێن و بچن] دێ بێژن: خودێ.. ڤێجا پا چاوا بەرێ وان ژ هەقی و ڕاستییێ دئێتە وەرگێڕان؟.
التفاسير العربية:
وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّن نَّزَّلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ مِنۢ بَعۡدِ مَوۡتِهَا لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۚ قُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِۚ بَلۡ أَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
63. و ئەگەر تو پسیارا وان بكەی، كێ باران ژ عەوران ئینایییە خوارێ، و پشتی مرنا ئەردی و هشكبوونا وی، ئەرد شینكرییە؟ دێ بێژن: خودێ.. بێژە هەمی پەسن و سوپاسی بۆ خودێ، بەلێ باراپتر ژ وان تێ ناگەهن، و ئەقلێ خۆ نادەنە شۆلی.
التفاسير العربية:
وَمَا هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا لَهۡوٞ وَلَعِبٞۚ وَإِنَّ ٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَ لَهِيَ ٱلۡحَيَوَانُۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ
64. ئەڤ ژیانا دنیایێ ژ مژویلی و تڕانەیان پێڤەتر نینە، و ژیانا ڕاست ژیانا ئاخرەتێیە [چونكی نە مرن تێدایە، و نە نەساخی و نە خەم و نە وەستیان..] ئەگەر بزانن.
التفاسير العربية:
فَإِذَا رَكِبُواْ فِي ٱلۡفُلۡكِ دَعَوُاْ ٱللَّهَ مُخۡلِصِينَ لَهُ ٱلدِّينَ فَلَمَّا نَجَّىٰهُمۡ إِلَى ٱلۡبَرِّ إِذَا هُمۡ يُشۡرِكُونَ
65. و وەختێ ئەو ل گەمییێ سویار دبن [و بێ هیڤی دبن كو ئێك وان ڕزگار بكەت، و پێل ژ هەمی ڕەخانڤە ب سەر واندا دئێن، ژ ترسان]، بەس دێ گازی خودێ ب تنێ كەن [و بوتێت وان دێ ژ بیرا وان چن]، ڤێجا گاڤا خودێ ئەو ڕزگاركرنە دێمی، دیسا دزڤڕنەڤە سەر شركێ.
التفاسير العربية:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّا جَعَلۡنَا حَرَمًا ءَامِنٗا وَيُتَخَطَّفُ ٱلنَّاسُ مِنۡ حَوۡلِهِمۡۚ أَفَبِٱلۡبَٰطِلِ يُؤۡمِنُونَ وَبِنِعۡمَةِ ٱللَّهِ يَكۡفُرُونَ
67. ما ئەو [مەخسەد خەلكێ مەكەهێ] نابینن، كا چاوا مە جهێ وان [مەكەهـ] كرییە جهەكی ب ڕێز و ڕویمەت و پیرۆز و پارستی و ئێمن، و خەلك دۆرماندۆری وان دئێنە قەپەچەكرن [دئێنە كوشتن، یان دكەنە كۆلە بۆ خۆ]، ڤێجا چاوا ئەو باوەرییێ ب پویچییێ و بوتان دئینن، و كەرەم و نیعمەتێت خودێ نائیننە بەر چاڤێت خۆ.
التفاسير العربية:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِٱلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُۥٓۚ أَلَيۡسَ فِي جَهَنَّمَ مَثۡوٗى لِّلۡكَٰفِرِينَ
68. ئەرێ ما كی ژ وی ستەمكارترە، ئەوێ ژ درەو ژ كیسێ خودێ باخڤیت، یان ژی كتێبا خودێ و پێغەمبەرێ وی پشتی بۆ هاتی، درەو بدانیت، ئەرێ ما بۆ گاور و خودێ نەناسان جهـ د دۆژەهێدا نینە؟.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ فِينَا لَنَهۡدِيَنَّهُمۡ سُبُلَنَاۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَمَعَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
69. و ئەوێت ژ دل جیهاد [دگەل نەفسا خۆ، و شەیتانی و نەیارێت دینی] ژ بۆ مە كری، ئەم دێ بەرێ وان دەینە ڕێكێت خۆ یێت خێرێ، ئەو ڕێكێت وان دگەهیننە ڕازیبوونا مە، و ب ڕاستی خودێ [ب پشتەڤانی و سەركەڤتن و هاریكارییا خۆ] یێ د گەل قەنجیكاران.
التفاسير العربية:
ترجمة معاني سورة: العنكبوت
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة الكردية الكرمانجية - فهرس التراجم
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الكردية الكرمنجية، ترجمها د. اسماعيل سگێری.