ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم
سورة سبإ - سبإ
من مقاصد السورة:
بيان أحوال الناس مع النعم، وسنة الله في تغييرها.
اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ الَّذِیْ لَهٗ مَا فِی السَّمٰوٰتِ وَمَا فِی الْاَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِی الْاٰخِرَةِ ؕ— وَهُوَ الْحَكِیْمُ الْخَبِیْرُ ۟
ټول د کمال او د جمال صفتونه يوازې هغه الله لره دي چې ټول هغه څه چې په آسمانونو کې او ټول هغه څه چې په ځمکه کې دي په دې حال کې چې هغه پیداکړي او هغه یې مالک دی او دهغه د څارنې لاندې دي، او هغه پاک ذات لره په آخرت کې ستاينه ده، هغه په خپل پيدايښت کې مخلوق لره او هغوی ته په پوره پاملرنه کې حکمت والا دی، د خپلو بندګانو پر حالاتو ښه خبر دی، چې له هغه هيڅ شی هم نه شي پټېدلای.
التفاسير العربية:
یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فِی الْاَرْضِ وَمَا یَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا یَنْزِلُ مِنَ السَّمَآءِ وَمَا یَعْرُجُ فِیْهَا ؕ— وَهُوَ الرَّحِیْمُ الْغَفُوْرُ ۟
هغه پوهيږي پر هغه اوبو او شنه ګيا چې په ځمکه کې ننوزي، او پوهيږي پر هغه شنه ګيا او نورو شيانو چې ترې وځي او پوهيږي پر هغه باران، پرېښتو او روزي چې له آسامانه راکوزيږي، او پوهيږي پر هغو پرېښتو، د خپلو بندګانو پر کړنو او روحونو يې چې آسمان ته خيژي، او هغه پر خپلو مؤمنو بندګانو مهربان دی، د هغه چا د ګناهونو بښونکی دی چې توبه ورته وباسي.
التفاسير العربية:
وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَا تَاْتِیْنَا السَّاعَةُ ؕ— قُلْ بَلٰی وَرَبِّیْ لَتَاْتِیَنَّكُمْ ۙ— عٰلِمِ الْغَیْبِ ۚ— لَا یَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقَالُ ذَرَّةٍ فِی السَّمٰوٰتِ وَلَا فِی الْاَرْضِ وَلَاۤ اَصْغَرُ مِنْ ذٰلِكَ وَلَاۤ اَكْبَرُ اِلَّا فِیْ كِتٰبٍ مُّبِیْنٍ ۟ۙ
او هغو کسانو چې پر الله يې کفر کړی وويل: هيڅکله به موږ ته قیامت را نه شي، ای رسوله! ورته ووايه: ولې نه، په الله قسم، هرومرو به هغه قيامت درته راشي چې درواغ يې ګڼئ، خو د دغه پر وخت يوازې الله پوهيږي، همغه پاک ذات د قيامت او نورو په پټو پوه دی، د هغه پاک ذات له پوهې نه په آسمانونو کې او نه په ځمکه کې د کوچني ميږي په اندازه څه پټيږي او نه له دغه ياد شوي څخه کوچنی او نه ترې لوی پټيږي، مګر هغه په څرګند کتاب کې ليکل شوي دي، چې هغه داسې لوح محفوظ دی چې تر قيامته پېښېدونکي هر څه پکې ليکل شوي دي.
التفاسير العربية:
لِّیَجْزِیَ الَّذِیْنَ اٰمَنُوْا وَعَمِلُوا الصّٰلِحٰتِ ؕ— اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ مَّغْفِرَةٌ وَّرِزْقٌ كَرِیْمٌ ۟
الله هغه څه ثابت کړل چې په لوح محفوظ کې يې ثابت کړل، ترڅو هغو کسانو ته بدله ورکړي چې پر الله يې ايمان راوړی او نېک کارونه يې کړي دي، همدوی پر دغو صفتونو متصفو خلکو لره د الله له لوري د هغوی د ګناهونو بښنه ده، چې پر هغوی به يې نه نیسي، او هغوی لره عزتمنه روزي ده، چې د قيامت په ورځ د هغه جنت دی.
التفاسير العربية:
وَالَّذِیْنَ سَعَوْ فِیْۤ اٰیٰتِنَا مُعٰجِزِیْنَ اُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ عَذَابٌ مِّنْ رِّجْزٍ اَلِیْمٌ ۟
او هغه کسان چې زموږ د نازل کړو آيتونو د باطلولو هڅې يې کړې دي او په اړه يې ويلي: چې دا کوډې دي او زموږ د رسول په اړه يې ويلي: کاهن، کوډګر او شاعر دی، پر دغو صفتونو متصفو خلکو لره د قيامت په ورځ ترټولو بد او سخت عذاب دی.
التفاسير العربية:
وَیَرَی الَّذِیْنَ اُوْتُوا الْعِلْمَ الَّذِیْۤ اُنْزِلَ اِلَیْكَ مِنْ رَّبِّكَ هُوَ الْحَقَّ ۙ— وَیَهْدِیْۤ اِلٰی صِرَاطِ الْعَزِیْزِ الْحَمِیْدِ ۟
او د صحابه و علماء او د کتاب د څښتنانو له علماوو څخه چې چا ايمان راوړی د دې خبرې شاهدي ورکوي چې کومه وحي چې الله تاته نازله کړې هغه داسې حق دی چې هيڅ شک پکې نشته او هغه برلاسي لوري ته لارښوونه کوي چې هيڅوک نه شي پرې برلاسی کېدلای، چې په دنيا او آخرت کې ستايل شوی دی.
التفاسير العربية:
وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا هَلْ نَدُلُّكُمْ عَلٰی رَجُلٍ یُّنَبِّئُكُمْ اِذَا مُزِّقْتُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ ۙ— اِنَّكُمْ لَفِیْ خَلْقٍ جَدِیْدٍ ۟ۚ
او هغو کسانو چې پر الله يې کفر کړی ځينو ته يې د تعجب او پر هغه څه چې رسول صلی الله عليه وسلم راوړي د ملنډو وهلو په توګه وويل: آيا داسې سړی در ونه ښيو چې تاسو ته خبر درکوي چې کله تاسې مړه شئ او ټوټې ټوټې شئ، تاسو به بېرته له مرګ وروسته مو ژوندي را پاڅول کېږئ؟!.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
اَفْتَرٰی عَلَی اللّٰهِ كَذِبًا اَمْ بِهٖ جِنَّةٌ ؕ— بَلِ الَّذِیْنَ لَا یُؤْمِنُوْنَ بِالْاٰخِرَةِ فِی الْعَذَابِ وَالضَّلٰلِ الْبَعِیْدِ ۟
او هغوی وويل: آيا دغه سړي پر الله درواغ تړلي، نو د هغه څه ګومان يې کړی چې زموږ له مرګ وروسته د بېرته را ژوندي کېدو ګومان يې کړی، او يا هغه لېونی دی چې داسې بې ځايه خبرې کوي چې هيڅ حقيقت نه لري؟ امر داسې نه دی لکه دغو خلکو چې ګومان کړی، بلکې خبره داده چې کوم کسان پر آخرت باور نه لري همدوی به د قيامت په ورځ په سخت عذاب او په دنيا کې له حقه په لېرې لارورکۍ کې وي.
التفاسير العربية:
اَفَلَمْ یَرَوْا اِلٰی مَا بَیْنَ اَیْدِیْهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ مِّنَ السَّمَآءِ وَالْاَرْضِ ؕ— اِنْ نَّشَاْ نَخْسِفْ بِهِمُ الْاَرْضَ اَوْ نُسْقِطْ عَلَیْهِمْ كِسَفًا مِّنَ السَّمَآءِ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیَةً لِّكُلِّ عَبْدٍ مُّنِیْبٍ ۟۠
نو آيا دغه خلکو- چې د بېرته ژوندي را پورته کېدو درواغ ګڼونکي دي- د دوی په وړاندې زمکه او تر شایې آسمان نه دی ليدلی؟ که چیرته مونږ ددوی ډوبول وغواړو په ځمکه چې د پښو لاندې یې ده، نو کش به کړو مونږ دوی لره په ځمکه چې لاندې ددوی ده او که وغواړو چې پر هغوی له آسمانه يوه ټوټه را وغورځوو، نو پرې را وبه يې غورځوو، بېشکه په دغه کې د هر هغه بنده لپاره ښکاره نښه ده چې خپل پالونکي ته زيات ګرځېدونکی وي چې د الله پر قدرت پرې استدلال وکړي، نو څوک چې پر دغه ځواکمن وي هغه ستاسو له مرګ او ټوټې ټوټې کېدو وروسته ستاسو پر بيا ژوندي کولو هم ځواکمن دی.
التفاسير العربية:
وَلَقَدْ اٰتَیْنَا دَاوٗدَ مِنَّا فَضْلًا ؕ— یٰجِبَالُ اَوِّبِیْ مَعَهٗ وَالطَّیْرَ ۚ— وَاَلَنَّا لَهُ الْحَدِیْدَ ۟ۙ
او پرته له شکه داؤد عليه السلام ته مو له خپل لوري نبوت او پاچايي ورکړل او غرونو او مرغانو ته مو وويل: له داؤد سره يوځای پاکي بيانوئ، د هغه لپاره مو وسپنه نرمه وګرځوله تر څو چې کوم سامانونه غواړي ترې جوړ يې کړي.
التفاسير العربية:
اَنِ اعْمَلْ سٰبِغٰتٍ وَّقَدِّرْ فِی السَّرْدِ وَاعْمَلُوْا صَالِحًا ؕ— اِنِّیْ بِمَا تَعْمَلُوْنَ بَصِیْرٌ ۟
ای داوده! پراخه زغرې جوړوه چې جنګيالي دې د خپل دښمن له زوره يې وساتي، مېخونه يې د حلقو لپاره مناسب جوړوه، نو ډېر يې مه نري کوه داسې چې په هغو کې ځای پر ځای نه شي، او مه يې ډېر پېړوه چې پکې د ننه نه شي، او ښه کار کوه، بېشکه زه ستاسو د کړو ليدونکی يم ستاسو له کړنو هيڅ را څخه نه پټيږي او ژر به يې بدله درکړم.
التفاسير العربية:
وَلِسُلَیْمٰنَ الرِّیْحَ غُدُوُّهَا شَهْرٌ وَّرَوَاحُهَا شَهْرٌ ۚ— وَاَسَلْنَا لَهٗ عَیْنَ الْقِطْرِ ؕ— وَمِنَ الْجِنِّ مَنْ یَّعْمَلُ بَیْنَ یَدَیْهِ بِاِذْنِ رَبِّهٖ ؕ— وَمَنْ یَّزِغْ مِنْهُمْ عَنْ اَمْرِنَا نُذِقْهُ مِنْ عَذَابِ السَّعِیْرِ ۟
د داود زوی سليمان عليهما السلام ته مو باد داسې تابع کړی و چې له سهاره به يې د يوې مياشتې په اندازه مزل کولو او د ماښامه به يې د يوې مياشتې په اندازه مزل کولو، او د تانبې چينه مو ورته بیولې وه ترڅو له تانبې هغه څه جوړ کړي چې غواړي يې، او له پيريانو مو داسې ورته تابع کړي وو چې د هغه د پالونکي په امر به يې د هغه په وړاندې کار کولو، او له پيریانو چې کوم يو سرغړونه وکړي له هغه کاره چې موږ ورته امر کړی، د لمبه وهونکي اور سزا به وروڅکو.
التفاسير العربية:
یَعْمَلُوْنَ لَهٗ مَا یَشَآءُ مِنْ مَّحَارِیْبَ وَتَمَاثِیْلَ وَجِفَانٍ كَالْجَوَابِ وَقُدُوْرٍ رّٰسِیٰتٍ ؕ— اِعْمَلُوْۤا اٰلَ دَاوٗدَ شُكْرًا ؕ— وَقَلِیْلٌ مِّنْ عِبَادِیَ الشَّكُوْرُ ۟
سليمان به چې د لمانځه لپاره د جوماتونو او ماڼيو څه غوښتل دغو پېريانو به ورته جوړل، او هغه به چې کومې مجسمې (څېرې) غوښتې، او همداراز د اوبو د لويو حوضونو غوندې کاسې به يې غوښتې، او د پخلي داسې لوی دېګونه چې له لوی والي به نه خوځېدل او موږ هغوی ته وويل: ای د داود کورنۍ! د الله شکر وباسئ پر هغه څه چې پرتاسو يې پېرزو کړي دي، او زما له بندګانو ډېر کم پر هغه څه زما شکر وباسي چې پرې پېرزو کړي مې دي.
التفاسير العربية:
فَلَمَّا قَضَیْنَا عَلَیْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلٰی مَوْتِهٖۤ اِلَّا دَآبَّةُ الْاَرْضِ تَاْكُلُ مِنْسَاَتَهٗ ۚ— فَلَمَّا خَرَّ تَبَیَّنَتِ الْجِنُّ اَنْ لَّوْ كَانُوْا یَعْلَمُوْنَ الْغَیْبَ مَا لَبِثُوْا فِی الْعَذَابِ الْمُهِیْنِ ۟
نو کله مو چې پر سليمان د مرګ پرېکړه وکړه، پېريانو ته د ځمکې له هغې خزندې پرته بل چا لارښوونه ونه کړه چې هغه امسا يې خوړله پر کومه چې هغه تکيه کړې وه، نو کله چې هغه ولوېدی، پېريانو ته څرګنده شوه چې هغوی په پټو نه پوهيږي، ځکه که چېرې هغوی پوهېدلی، نو هغوی به ځانو لره په سپکوونکي عذاب کې دومره نه وای ځنډولای، هغه دا چې هغوی په کومو سختو کارونو کې د سليمان عليه السلام لپاره بوخت وو، په دې ګومان چې هغه ژوندی دی هغوی څاري.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• تكريم الله لنبيه داود بالنبوة والملك، وبتسخير الجبال والطير يسبحن بتسبيحه، وإلانة الحديد له.
د الله له لوري د خپل نبي داود درناوی په نبوت او پاچايي سره او د غرونو په تابع کولوسره او دا چې مرغانو له هغه سره سمه پاکي بيانوله او د هغه له لپاره د وسپنې په نرمولو سره.
• تكريم الله لنبيه سليمان عليه السلام بالنبوة والملك.
لَقَدْ كَانَ لِسَبَاٍ فِیْ مَسْكَنِهِمْ اٰیَةٌ ۚ— جَنَّتٰنِ عَنْ یَّمِیْنٍ وَّشِمَالٍ ؕ۬— كُلُوْا مِنْ رِّزْقِ رَبِّكُمْ وَاشْكُرُوْا لَهٗ ؕ— بَلْدَةٌ طَیِّبَةٌ وَّرَبٌّ غَفُوْرٌ ۟
له شک پرته د سبا قبيلې لپاره يې په خپلو هستوګنځيو کې چې پکې اوسېدل د الله پر قدرت او پر هغوی د پېرزوينې څرګنده نښانه وه چې هغه دوه باغونه وو: يو له ښي لوري او دويم له ګيڼ لوري، او هغوی ته مو وويل: د خپل پالونکي له روزۍ مو خورئ او د هغه پر نعمتونو شکر وباسئ، دغه پاکيزه ښار دی، او دغه پالونکی الله دی چې د هغه چا ګناهونه بښی چې توبه ورته وباسي.
التفاسير العربية:
فَاَعْرَضُوْا فَاَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ سَیْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنٰهُمْ بِجَنَّتَیْهِمْ جَنَّتَیْنِ ذَوَاتَیْ اُكُلٍ خَمْطٍ وَّاَثْلٍ وَّشَیْءٍ مِّنْ سِدْرٍ قَلِیْلٍ ۟
هغوی د الله له شکر او د هغه پر رسول له ايمان راوړلو مخ واړولو، نو موږ هغوی ته داسې سزا ورکړه چې نعمت مو په کړاو ور بدل کړ، پر هغوی مو له منځه وړونکی سېلاب ورخوشې کړ چې د هغوی بند يې وران کړ او کښتونه يې ور ډوب کړل، او د هغوی دواړه باغونه مو پر داسې باغونو ور بدل کړل چې تروشه مېوه يې وه، اوپه هغو داوړو کې د غز بې مېوې ونې وې او لږ غوندې بېره وه.
التفاسير العربية:
ذٰلِكَ جَزَیْنٰهُمْ بِمَا كَفَرُوْا ؕ— وَهَلْ نُجٰزِیْۤ اِلَّا الْكَفُوْرَ ۟
دغه تبدیلي د هغوی کفر او له هغو نعمتونو څخه د مخ اړولو له امله وشوه چې پر کومو نعمتونو کې هغوی وو، او موږ دغه سخته سزا يوازې هغه چاته ورکوو چې د الله له نعمتونو انکار کوونکی او پر هغه پاک ذات کفر کوونکی وي.
التفاسير العربية:
وَجَعَلْنَا بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقُرَی الَّتِیْ بٰرَكْنَا فِیْهَا قُرًی ظَاهِرَةً وَّقَدَّرْنَا فِیْهَا السَّیْرَ ؕ— سِیْرُوْا فِیْهَا لَیَالِیَ وَاَیَّامًا اٰمِنِیْنَ ۟
او موږ په يمن کې د سبا د خلکو او شام د هغو کليو ترمنځ چې برکت مو پکې اچولی وو نور نېږدي کلي هم آباد کړي وو، او په هغو کې مو تګ راتګ اندازه کړی و، داسې چې له يو کلي به يې بل کلي ته پرته له کومې ستونزې تګ راتګ کولو تر څو شام ته ورسيږي، او هغوی ته مو وويل: په دغو کې د شپې او ورځې له دښمن، لوږې او تندې څخه په ډاډ تګ را تګ کوئ.
التفاسير العربية:
فَقَالُوْا رَبَّنَا بٰعِدْ بَیْنَ اَسْفَارِنَا وَظَلَمُوْۤا اَنْفُسَهُمْ فَجَعَلْنٰهُمْ اَحَادِیْثَ وَمَزَّقْنٰهُمْ كُلَّ مُمَزَّقٍ ؕ— اِنَّ فِیْ ذٰلِكَ لَاٰیٰتٍ لِّكُلِّ صَبَّارٍ شَكُوْرٍ ۟
نو هغوی د الله له لوري د مسافت (واټن) لنډوالي نعمت په کبر کې واچول او ويې ويل: ای زموږ پالونکيه! زموږ سفرونه د دغو کليو په له منځه وړلو لېرې کړه تر څو د سفرونو د ستړيا مزه وڅکو، او زموږ د سپرليو خوبي څرګنده شي، د الله له نعمت په کبر، او د هغه له شکر اېستلو څخه په مخ اړولو او له هغوی څخه د بې وزلو سره په کينه کولو سره يې پر ځانونو ظلم وکړ، نو موږ هغوی داسې پخوانۍ کيسې ورګرځول چې له هغوی ورسته به بيانيږي، او هغوی مو په ښارونو کې په بشپړ ډول وپاشل، داسې چې يو اوبل ته نه سره رسيږي، بېشکه د سبا پر خلکو په پېرزوينه او بيا د هغوی له لوري د کفر او لويي له امله له هغوی په غچ اخېستنه کې د هر هغه چا لپاره پند دی چې د الله پر پيروۍ او د هغه له سرغړونې او پر ستونزه ډېر صبرکوونکی وي او د الله د نعمتونو ډېر شکر اېستونکی وي.
التفاسير العربية:
وَلَقَدْ صَدَّقَ عَلَیْهِمْ اِبْلِیْسُ ظَنَّهٗ فَاتَّبَعُوْهُ اِلَّا فَرِیْقًا مِّنَ الْمُؤْمِنِیْنَ ۟
او له شک پرته د هغوی په اړه د ابليس ګومان رېښتينی شو چې هغوی تېر اېستلای او له حقه لارورکي کولای شي، نو هغوی يې په کفر او لارورکۍ کې پيروي وکړه، پرته د مؤمنانو له يوې ډلې څخه چې هغوی[ابلیس] په خپله هيله کې نا هيلی کړ د هغه په نه پيروۍ کولو سره.
التفاسير العربية:
وَمَا كَانَ لَهٗ عَلَیْهِمْ مِّنْ سُلْطٰنٍ اِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ یُّؤْمِنُ بِالْاٰخِرَةِ مِمَّنْ هُوَ مِنْهَا فِیْ شَكٍّ ؕ— وَرَبُّكَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ حَفِیْظٌ ۟۠
او د ابليس لپاره پر هغوی کوم داسې واک نه و چې هغوی لار ورکۍ ته پرې اړ کړي، بلکې هغه يوازې شيان ورته ښکلي کول او هغوی يې تېر اېستل، مګر مونږ د هغوی د تېر اېستلو اجازه ورکړه ترڅو د هغه چا حالت څرګند شي چې پر آخرت او څه بدله چې پکې ده باور لري له هغه چا څخه چې په شک کې دی، او اې رسوله ستا پالونکی د هرڅه ساتونکی دی د خپلو بنده ګانو کړنې ساتي او بيا يې بدله ورکوي.
التفاسير العربية:
قُلِ ادْعُوا الَّذِیْنَ زَعَمْتُمْ مِّنْ دُوْنِ اللّٰهِ ۚ— لَا یَمْلِكُوْنَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ فِی السَّمٰوٰتِ وَلَا فِی الْاَرْضِ وَمَا لَهُمْ فِیْهِمَا مِنْ شِرْكٍ وَّمَا لَهٗ مِنْهُمْ مِّنْ ظَهِیْرٍ ۟
ای رسوله! دغو مشرکانو ته ووايه: هغه خلک راوبولئ چې تاسو ګمان کوئ چې له الله پرته تاسو لره معبودان دي، تر څو ګټه درته ورسوي او يا ضرر درڅخه لېرې کړي، هغوی خو نه په آسمانونو کې او نه په ځمکه کې د يوې ذرې په اندازه واک لري، او نه هغوی لره پکې له الله سره څه برخه شته، او نه الله لره مرستندوی شته چې مرسته يې وکړي، هغه له شريکانو او مرستندویانو بې پروا دی.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الشكر يحفظ النعم، والجحود يسبب سلبها.
• الأمن من أعظم النعم التي يمتنّ الله بها على العباد.
• الإيمان الصحيح يعصم من اتباع إغواء الشيطان بإذن الله.
• ظهور إبطال أسباب الشرك ومداخله كالزعم بأن للأصنام مُلْكًا أو مشاركة لله، أو إعانة أو شفاعة عند الله.
د شرک د لاملونو او د هغه ځایونو چې شرک ته لیارجوړوي،ددې ابطال او څرګندوالی دبیلګې په ډول دا ګومان کول چې بوتانو لره واک شته او یا الله سره شریکان او یاکومک کوونکي دي، اویا د الله په وړاندې ددوی سپارښتنه شته.
وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهٗۤ اِلَّا لِمَنْ اَذِنَ لَهٗ ؕ— حَتّٰۤی اِذَا فُزِّعَ عَنْ قُلُوْبِهِمْ قَالُوْا مَاذَا ۙ— قَالَ رَبُّكُمْ ؕ— قَالُوا الْحَقَّ ۚ— وَهُوَ الْعَلِیُّ الْكَبِیْرُ ۟
او د هغه پاک ذات په وړاندې سپارښتنه ګټه نه رسوي مګر دا چې هغه اجازه ورته وکړي او الله د خپلې لويۍ له مخې د سپارښتنې اجازه يوازې هغه چاته کوي چې ورته خوښه يې شي او د هغه له لويۍ دا هم دي چې کله په آسمان کې خبره وکړي پرېښتې د هغه وينا ته د عاجزۍ په ډول خپل وزرونه وهي، تر دې چې کله يې له زړونو وېره لېرې شي نو پرېښتې جبرئيل ته وايي: پالونکي مو څه وويل؟ جبرئيل وايي: حق يې وويل او هغه د ذات په اعتبار او دغلبې په اعتبار لوړ دی، داسې لوی دی چې هر شی دهغه څخه کښته دي.
التفاسير العربية:
قُلْ مَنْ یَّرْزُقُكُمْ مِّنَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ؕ— قُلِ اللّٰهُ ۙ— وَاِنَّاۤ اَوْ اِیَّاكُمْ لَعَلٰی هُدًی اَوْ فِیْ ضَلٰلٍ مُّبِیْنٍ ۟
اې رسوله دغو مشرکانو ته ووايه: څوک له اسمانونو د باران په اورولو او له ځمکې د دانو، کښتونو، مېوو او نورو په راشنه کولو روزي درکوي؟ ووايه: الله هغه ذات دی چې تاسې ته ترې روزي درکوي، او موږ او يا تاسو اې مشرکانو يا پر لارښوونه يو او يا له لارې په څرګنده لار ورکۍ کې يو، نو زموږ يو خو هرومرو همداسې دی او په دې کې هيڅ شک نشته چې د لارښوونې څښتنان مؤمنان دي او د لار ورکۍ څښتنان هغوی مشرکان دي.
التفاسير العربية:
قُلْ یَجْمَعُ بَیْنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ یَفْتَحُ بَیْنَنَا بِالْحَقِّ ؕ— وَهُوَ الْفَتَّاحُ الْعَلِیْمُ ۟
هغوی ته ووايه: د قيامت په ورځ به الله موږ او تاسو را غونډوي، بيا به زموږ او ستاسو ترمنځ په عدالت پرېکړه کوي، نو حق والا به له باطل څخه بېل کړي، او همغه داسې پرېکړه کوونکی دی چې په عدالت پرېکړه کوي او پر هغه څه ښه پوه دی چې پرېکړه يې کوي.
التفاسير العربية:
قُلْ اَرُوْنِیَ الَّذِیْنَ اَلْحَقْتُمْ بِهٖ شُرَكَآءَ كَلَّا ؕ— بَلْ هُوَ اللّٰهُ الْعَزِیْزُ الْحَكِیْمُ ۟
ای رسوله! هغوی ته ووایه: هغه کسان راته وښيئ چې له الله سره مو شريکان ګرځولي وو چې په عبادت کې مو ورسره شريکول، هيڅکله نه، امر به داسې نه وي لکه تاسو يې چې فکر کوئ چې هغه لره به شريکان وي، بلکې همغه الله داسې برلاسی دی چې هيڅوک نه شي پرې برلاسی کېدلای، په خپل پيدايښت کې مخلوق لره،او په هغه انداره کې چې لګولې یې ده او پخپله ژوره پاملرنه کې حکمت والا دی.
التفاسير العربية:
وَمَاۤ اَرْسَلْنٰكَ اِلَّا كَآفَّةً لِّلنَّاسِ بَشِیْرًا وَّنَذِیْرًا وَّلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟
ای رسوله! ته مو نه يې لېږلی مګر دا چې له ټولو څخه ځان ساتونکو ته د زيري ورکوونکي په توګه چې هغوی لره جنت دی او د کفر او بې لارۍ څښتنانو ته له اوره د وېروونکي په توګه، خو ډېری خلک په دغه نه پوهيږي، که چېرې پرې پوهېدلای، نو تاسو به يې درواغجن نه ګڼلی.
التفاسير العربية:
وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لَنْ نُّؤْمِنَ بِهٰذَا الْقُرْاٰنِ وَلَا بِالَّذِیْ بَیْنَ یَدَیْهِ ؕ— وَلَوْ تَرٰۤی اِذِ الظّٰلِمُوْنَ مَوْقُوْفُوْنَ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۖۚ— یَرْجِعُ بَعْضُهُمْ اِلٰی بَعْضِ ١لْقَوْلَ ۚ— یَقُوْلُ الَّذِیْنَ اسْتُضْعِفُوْا لِلَّذِیْنَ اسْتَكْبَرُوْا لَوْلَاۤ اَنْتُمْ لَكُنَّا مُؤْمِنِیْنَ ۟
او هغه کسان چې پر الله يې کفر کړی وايي: هيڅکله به پردغه قرآن ايمان رانه وړو کوم چې محمد صلی الله علیه وسلم ګومان کوي چې پر هغه نازل کړل شوی دی، او نه پر پخوانيو آسماني کتابونو ايمان راوړو، او ای رسوله! که ته د قيامت په ورځ ووينې چې ظالمان يې د خپل پالونکي په وړاندې د حساب لپاره بند کړل شوي وي، په خپل منځ کې يو او بل ته خبرې ورګرځوي او هر يو مسؤوليت او ملامتيا پر بل وراچوي، کمزوري ګڼل شوي پيروان به يې خپلو هغو مشرانو ته وايي چې په دنيا کې يې کمزوري کړي وو: که تاسو موږ نه وای لارورکي کړي، موږ به هرومرو پر الله او د هغه پر رسولانو ايمان راوړونکي وو.
التفاسير العربية:
قَالَ الَّذِیْنَ اسْتَكْبَرُوْا لِلَّذِیْنَ اسْتُضْعِفُوْۤا اَنَحْنُ صَدَدْنٰكُمْ عَنِ الْهُدٰی بَعْدَ اِذْ جَآءَكُمْ بَلْ كُنْتُمْ مُّجْرِمِیْنَ ۟
هغه مشران چې له حقه يې لويي کړې خپلو هغو پيروانو ته چې کمزوري کړي يې دي وبه وايي: آيا موږ تاسو له هغې لارښوونې راګرځولي ياست چې محمد درته راوړې ده؟! نه، بلکې تاسو ظالمان، د فساد او ورانکارۍ والا ياست.
التفاسير العربية:
وَقَالَ الَّذِیْنَ اسْتُضْعِفُوْا لِلَّذِیْنَ اسْتَكْبَرُوْا بَلْ مَكْرُ الَّیْلِ وَالنَّهَارِ اِذْ تَاْمُرُوْنَنَاۤ اَنْ نَّكْفُرَ بِاللّٰهِ وَنَجْعَلَ لَهٗۤ اَنْدَادًا ؕ— وَاَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَاَوُا الْعَذَابَ ؕ— وَجَعَلْنَا الْاَغْلٰلَ فِیْۤ اَعْنَاقِ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا ؕ— هَلْ یُجْزَوْنَ اِلَّا مَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
او هغه پېرو خلک چې خپلو سردارانو کمزوري کړي وو، خپلو له حقه لويي کوونکو مشرانو ته وويل: بلکې ستاسې شپه او ورځ چل موږ له لارښوونې را ګرځولي وو، کله چې تاسې پر الله د کفر او له هغه پرته د مخلوقاتو د لمانځلو امر راته کولو، هغوی به پښېماني ښکاره کړي پر هغه کفر چې په دنيا کې پرې وو، کله چې عذاب وويني او پوه شي چې سزا ورکول کيږي، او موږ د کافرانو په غاړو کې ځنځيرونه ور اچولي، هغوی ته دغه سزا يوازې له دې امله ورکول کيږي چې په دنيا کې يې له الله پرته د نورو عبادت کولو او ګناهونه يې ترسره کول.
التفاسير العربية:
وَمَاۤ اَرْسَلْنَا فِیْ قَرْیَةٍ مِّنْ نَّذِیْرٍ اِلَّا قَالَ مُتْرَفُوْهَاۤ اِنَّا بِمَاۤ اُرْسِلْتُمْ بِهٖ كٰفِرُوْنَ ۟
او موږ له کليو په هيڅ کلي کې کوم رسول نه دی لېږلی مګر داچې هغوی يې د الله له عذابه وېرول، خو دا چې په هغو کې چې پر کومو خلکو د واک، مرتبې او مال پېرزوينه شوې وه ويل به يې: بېشکه ای رسوله! موږ پر هغه څه کافران يو چې تاسو ورسره لېږل شوي ياست.
التفاسير العربية:
وَقَالُوْا نَحْنُ اَكْثَرُ اَمْوَالًا وَّاَوْلَادًا ۙ— وَّمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِیْنَ ۟
او دغو د مرتبې څښتنانو د وياړ او فخر کوونکو په ډول ويل: موږ د مالونو او اولادونو له پلوه ډېر زيات يو، او دا چې تاسو ګومان کوئ چې موږ به په عذابېږو درواغ دي، موږ نه په دنيا کې او نه په آخرت کې په عذابېدونکي يو.
التفاسير العربية:
قُلْ اِنَّ رَبِّیْ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَّشَآءُ وَیَقْدِرُ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُوْنَ ۟۠
ای رسوله! دغو خلکو ته چې په ورکړل شويو نعمتونو غرور کوونکونکي دي ووايه: زما پالونکی چې پاک او لوړ دی چاته چې وغواړي روزي يې د ازمويښت په ډول پراخوي چې آيا شکر کوي او که کفر، او چاته چې وغواړي د ازموينې په ډول يې روزي تنګوي چې آيا صبرکوي او که په غوسه کيږي؟ خو ډېری خلک په دې نه پوهيږي چې الله حکيم دی، هيڅ امر نه اندازه کوي مګر د يو لوړ حکمت له مخې، څوک چې پرې پوه شوي هغه پرې پوه شول خو څوک چې ترې جاهل شوي هغه ترې جاهل شول.
التفاسير العربية:
وَمَاۤ اَمْوَالُكُمْ وَلَاۤ اَوْلَادُكُمْ بِالَّتِیْ تُقَرِّبُكُمْ عِنْدَنَا زُلْفٰۤی اِلَّا مَنْ اٰمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا ؗ— فَاُولٰٓىِٕكَ لَهُمْ جَزَآءُ الضِّعْفِ بِمَا عَمِلُوْا وَهُمْ فِی الْغُرُفٰتِ اٰمِنُوْنَ ۟
او ستاسې هغه مالونه او اولادونه چې پرې وياړئ داسې نه دي چې ستاسو د الله خوښې ته لارښوونه کوي، بلکې چا چې پر الله ايمان راوړی او نېک عمل يې کړی هغه به څو برابره ثواب ترلاسه کړی، نو مالونه هغه د الله په لار کې په لګولو سره نېږدې کوي او اولادونه يې هغه ته په دعا کولو سره، نو دغه مؤمنان چې نېک کارونه کوي هغوی لره څو برابره ثواب دی د هغو نېکيو چې کړې يې دي، او هغوی د جنت په لوړو ماڼيو کې وي چې له هر هغه عذابه او مرګه او د نعمتونو له ختمېدو به په امان کې وي چې ترې ډاريږي.
التفاسير العربية:
قُلْ اِنَّ رَبِّیْ یَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ یَّشَآءُ مِنْ عِبَادِهٖ وَیَقْدِرُ لَهٗ ؕ— وَمَاۤ اَنْفَقْتُمْ مِّنْ شَیْءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهٗ ۚ— وَهُوَ خَیْرُ الرّٰزِقِیْنَ ۟
ای رسوله ! ووايه: بېشکه زما پالونکی پاک او لوړ دی له بندګانو يې چې چاته وغواړي روزي يې پراخوي او له هغوی چې چاته وغواړي پرې تنګوي يې، او څه چې تاسو د الله په لار کې لګوئ، نو الله تعالی به يې په دنيا کې تر هغو په غوره څه د درکولو ځای ناستی درکړي، او په آخرت کې په لوی ثواب سره، او الله پاک تر ټولو روزي ورکوونکو غوره دی، نو څوک چې روزي لټوي هغه پاک ته دې پناه يوسي.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• تبرؤ الأتباع والمتبوعين بعضهم من بعض، لا يُعْفِي كلًّا من مسؤوليته.
• الترف مُبْعِد عن الإذعان للحق والانقياد له.
• المؤمن ينفعه ماله وولده، والكافر لا ينتفع بهما.
وَیَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیْعًا ثُمَّ یَقُوْلُ لِلْمَلٰٓىِٕكَةِ اَهٰۤؤُلَآءِ اِیَّاكُمْ كَانُوْا یَعْبُدُوْنَ ۟
او ای رسوله! په ياد کړه هغه ورځ چې الله هغوی ټول راغونډ کړي، بيا الله پاک پرېښتو ته د مشرکانو د رټلو او غندلو په توګه وايي: آيا دغه خلکو په دنيا کې د الله څخه پرته ستاسو عبادت کولو؟.
التفاسير العربية:
قَالُوْا سُبْحٰنَكَ اَنْتَ وَلِیُّنَا مِنْ دُوْنِهِمْ ۚ— بَلْ كَانُوْا یَعْبُدُوْنَ الْجِنَّ ۚ— اَكْثَرُهُمْ بِهِمْ مُّؤْمِنُوْنَ ۟
پرېښتو وویل: پاک یې او د عزت خاوند یې! ته له هغوی پرته زمونږ دوست یې، زمونږ او د هغوی تر منځ هیڅ کومه دوستي نشته، بلکه دغه مشرکانو به د شیطانانو عبادت کاوه؛ ځان به یې ورته د پریښتو په څېرو کې به یې ورته ځان خوده او دوی به یې له الله پرته عبادت کاوه، ډیری د دوی پر هغوی باور لرونکي و.
التفاسير العربية:
فَالْیَوْمَ لَا یَمْلِكُ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ نَّفْعًا وَّلَا ضَرًّا ؕ— وَنَقُوْلُ لِلَّذِیْنَ ظَلَمُوْا ذُوْقُوْا عَذَابَ النَّارِ الَّتِیْ كُنْتُمْ بِهَا تُكَذِّبُوْنَ ۟
د راپاڅېدو او حساب په ورځ به باطل معبودان د هغه چا لپاره د هيڅ ګټې واک نه لري چې په دنيا کې يې هغوی عبادت کولو او نه به هغوی لره د زيان واک لري او موږ به هغو خلکو ته چې پرځانونو يې د کفر او ګناهونو له امله ظلم کړی ووايو: هغه اور وڅکئ چې تاسو يې په دنيا کې درواغ ګڼونکي واست.
التفاسير العربية:
وَاِذَا تُتْلٰی عَلَیْهِمْ اٰیٰتُنَا بَیِّنٰتٍ قَالُوْا مَا هٰذَاۤ اِلَّا رَجُلٌ یُّرِیْدُ اَنْ یَّصُدَّكُمْ عَمَّا كَانَ یَعْبُدُ اٰبَآؤُكُمْ ۚ— وَقَالُوْا مَا هٰذَاۤ اِلَّاۤ اِفْكٌ مُّفْتَرًی ؕ— وَقَالَ الَّذِیْنَ كَفَرُوْا لِلْحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمْ ۙ— اِنْ هٰذَاۤ اِلَّا سِحْرٌ مُّبِیْنٌ ۟
او کله چې پر دغو درواغ ګڼونکو مشرکانو زموږ پر رسول نازل کړل شوي څرګند آيتونه لوستل کيږي چې هيڅ پټوالی پکې نشته هغوی وايي: دغه سړی چې له کوم څه سره راغلی داسې يو سړی دی چې غواړي له هغه څه مو را وګرځوي چې ستاسو پلرونه پرې وو، او وايي: دغه قرآن نه دی مګر داسې يو درواغ چې هغه پر الله تړلي دي، او هغو کسانو چې پر الله يې کفر کړی قرآن چې کله د الله له لوري ورته راغی ويل به يې: نه دی دغه مګر څرګند جادو، ددې دپاره چې د سړي او مېرمنې ترمنځ بېلتون راولي او د زوی او د پلار تر منځ.
التفاسير العربية:
وَمَاۤ اٰتَیْنٰهُمْ مِّنْ كُتُبٍ یَّدْرُسُوْنَهَا وَمَاۤ اَرْسَلْنَاۤ اِلَیْهِمْ قَبْلَكَ مِنْ نَّذِیْرٍ ۟ؕ
او موږ نه هغوی ته داسې کتابونه ورکړي وو چې هغوی لوستلای تر څو يې د دوې دې خبرې ته لارښوونه کړې وای چې دغه قرآن داسې درواغ دي چې محمد له ځانه جوړ کړي، او ای رسوله! نه مو هغوی ته ستا له لېږلو مخکې رسول لېږلی چې هغوی يې د الله له عذابه وېرولي وای.
التفاسير العربية:
وَكَذَّبَ الَّذِیْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۙ— وَمَا بَلَغُوْا مِعْشَارَ مَاۤ اٰتَیْنٰهُمْ فَكَذَّبُوْا رُسُلِیْ ۫— فَكَیْفَ كَانَ نَكِیْرِ ۟۠
او مخکېنيو امتونو لکه عاد، ثمود او د لوط قوم تکذيب وکړ او ستا له قومه مشرکان د مخکېنيو امتونو لسمې برخې ځواک، پياوړتيا، مال او شمېر ته نه دي رسېدلي، نو له هغوی هر يو يې خپل رسول درواغجن وګڼلو، نو هغوی ته ورکړل شوی مال، ځواک او شمېر هيڅ ګټه ونه رسوله، چې زما عذاب پرې راغی، نو اې رسوله وګوره چې پر هغوی زما انکار او هغوی لره زما عذاب څنګه و؟
التفاسير العربية:
قُلْ اِنَّمَاۤ اَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ ۚ— اَنْ تَقُوْمُوْا لِلّٰهِ مَثْنٰی وَفُرَادٰی ثُمَّ تَتَفَكَّرُوْا ۫— مَا بِصَاحِبِكُمْ مِّنْ جِنَّةٍ ؕ— اِنْ هُوَ اِلَّا نَذِیْرٌ لَّكُمْ بَیْنَ یَدَیْ عَذَابٍ شَدِیْدٍ ۟
ای رسوله! دغو مشرکانو ته ووايه: زه يوازې تاسو ته مشوره درکوم او د يو عادت نصيحت درته کوم، هغه دا چې تاسو له هوسونو پاک يوازې الله پاک ته دوه دوه يا يو یو ودرېږئ بيا مو د خپل ملګري په سيرت کې فکر وکړئ او په هغه څه کې چې د هغه د عقل، رېښتينولۍ او امانتدارۍ په اړه پرې پوهېږئ، تر څو درته څرګنده شي چې هغه صلی الله عليه وسلم لېونی نه دی، هغه نه دی مګر يوازې له يو راتلونکي عذاب څخه ستاسو وېروونکی دی که چېرې الله ته پر هغه د شرک کولو څخه توبه ونه باسئ.
التفاسير العربية:
قُلْ مَا سَاَلْتُكُمْ مِّنْ اَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ ؕ— اِنْ اَجْرِیَ اِلَّا عَلَی اللّٰهِ ۚ— وَهُوَ عَلٰی كُلِّ شَیْءٍ شَهِیْدٌ ۟
ای رسوله! دغو درواغ ګڼونکو مشرکانو ته ووايه: ما که تاسو ته په راوړې لارښوونه او خير له تاسو د کومې بدلې او مزدورۍ غوښتنه کړې وي د شتون په صورت کې، هغه دې تاسو لره وي، زما بدله يوازې پر يو الله ده، او هغه پاک ذات پر هرڅه شاهد دی، او هغه د دې خبرې شاهدي ورکوي چې ما تاسو ته رسونه وکړه، او ستاسو پر کړنو شاهدي ورکوي، نو بشپړه جزا به يې درکړي.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• التفكُّر مع التجرد من الهوى وسيلة للوصول إلى القرار الصحيح، والفكر الصائب.
قُلْ اِنْ ضَلَلْتُ فَاِنَّمَاۤ اَضِلُّ عَلٰی نَفْسِیْ ۚ— وَاِنِ اهْتَدَیْتُ فَبِمَا یُوْحِیْۤ اِلَیَّ رَبِّیْ ؕ— اِنَّهٗ سَمِیْعٌ قَرِیْبٌ ۟
ای رسوله! دغو درواغ ګڼونکو مشرکانو ته ووایه: که چېرې په هغه څه کې له حقه لارورکی شوی وم چې تاسو ته يې رسوم، نو زما د لارورکۍ ضرر يوازې تر ما پورې دی، تاسو ته هيڅ نه در رسيږي، او که په سمه لار وم نو دا د هغې وحي له امله چې زما پالونکی يې راته وحي کوي، بېشکه هغه د خپلو بندګانو د ويناوو اورېدونکی دی، نېږدې دی څه چې وایم د هغه اورېدل نه پرې ستونزمن کيږي.
التفاسير العربية:
وَلَوْ تَرٰۤی اِذْ فَزِعُوْا فَلَا فَوْتَ وَاُخِذُوْا مِنْ مَّكَانٍ قَرِیْبٍ ۟ۙ
او ای رسوله! که ته ووينې چې دغه درواغ ګڼونکي وېريږي کله چې هغوی د قيامت په ورځ عذاب وويني، چې هغوی لره به ترې هيڅ د تېښتې ځای نه وي او نه به پناه ځای وي چې پناه ور وړي، او له نېږدې ځایه را ونيول شي چې په لومړي پړاو کې يې را نيول آسانه وي، که چېرې ته دغه ووينې نو يو عجيب امر به ووينې.
التفاسير العربية:
وَّقَالُوْۤا اٰمَنَّا بِهٖ ۚ— وَاَنّٰی لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِنْ مَّكَانٍ بَعِیْدٍ ۟ۚ
او هغوی به هغه مهال چې خپل د ورګرځېدو ځای وويني ووايي: موږ د قيامت په ورځ ايمان راوړ، او هغوی لره به د ايمان ورکړه او ترلاسه کول څنګه وي حال داچې د ايمان د قبلېدو له ځایه لېرې شوي دي ځکه هغوی د دنيا له هغه کوره چې د عمل کور دی نه د جزا د آخرت کور خوا ته راوتلي دي چې هغه د جزا کور دی نه د عمل؟!.
التفاسير العربية:
وَقَدْ كَفَرُوْا بِهٖ مِنْ قَبْلُ ۚ— وَیَقْذِفُوْنَ بِالْغَیْبِ مِنْ مَّكَانٍ بَعِیْدٍ ۟
او له هغوی به څنګه ايمان حاصل او ومنل شي حال دا چې د دنيا په ژوند کې يې پرې کفر کړی او حق ته له رسېدو لېرې ګومان يې کړی دی، لکه د رسول صلی الله عليه وسلم په اړه د هغوی وينا چې کوډګر، کاهن او شاعر دی.
التفاسير العربية:
وَحِیْلَ بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ مَا یَشْتَهُوْنَ كَمَا فُعِلَ بِاَشْیَاعِهِمْ مِّنْ قَبْلُ ؕ— اِنَّهُمْ كَانُوْا فِیْ شَكٍّ مُّرِیْبٍ ۟۠
او دغه درواغ ګڼونکي د دنيا د هغوخوندونو ترلاسه کېدو، له کفر څخه د توبه اېستلو، له اوره د خونديتوب او د دنيا ژوند ته د ورګرځېدو څخه منع کړل شوي دي چې هغوی يې غواړي، لکه څنګه چې له هغوی مخکې د پخوانيو امتونو څخه د هغوی په سيالانو داسې څه تر سره کړل شول، بېشکه هغوی د الله د توحيد او پر بېرته را ژوندي کېدو له ايمان راوړلوڅخه چې رسولانو راوړي وو په شک کې دي، داسې شک کې چې د کفر لامل دی.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• مشهد فزع الكفار يوم القيامة مشهد عظيم.
• محل نفع الإيمان في الدنيا؛ لأنها هي دار العمل.
ترجمة معاني سورة: سبإ
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم
الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.