কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - উজবেক ভাষায় অনুবাদ - মুহাম্মাদ সাদিক * - অনুবাদসমূহের সূচী


অর্থসমূহের অনুবাদ সূরা: সূরা আশ-শুআরা   আয়াত:

Шуъаро сураси

طسٓمٓ
То. Сийн. Мийм.
আরবি তাফসীরসমূহ:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُبِينِ
Булар очиқ китобнинг оятларидир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَعَلَّكَ بَٰخِعٞ نَّفۡسَكَ أَلَّا يَكُونُواْ مُؤۡمِنِينَ
Эҳтимол, (улар) мўмин бўлмаганлари учун сен ўзингни ҳалок қилмоқчидирсан?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِن نَّشَأۡ نُنَزِّلۡ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ ءَايَةٗ فَظَلَّتۡ أَعۡنَٰقُهُمۡ لَهَا خَٰضِعِينَ
Агар хоҳласак, уларга осмондан оят-мўъжиза нозил қиламиз. Бас, уларнинг бўйинлари унга эгилиб қоладир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَا يَأۡتِيهِم مِّن ذِكۡرٖ مِّنَ ٱلرَّحۡمَٰنِ مُحۡدَثٍ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهُ مُعۡرِضِينَ
Уларга Роҳмандан янги эслатма келибдики, албатта, ундан юз ўгиргувчи бўлганлар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَقَدۡ كَذَّبُواْ فَسَيَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
Бас, батаҳқиқ, ёлғонга чиқардилар. Яқинда уларга ўзлари истеҳзо қилган нарсанинг хабари келажакдир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ إِلَى ٱلۡأَرۡضِ كَمۡ أَنۢبَتۡنَا فِيهَا مِن كُلِّ زَوۡجٖ كَرِيمٍ
Улар ерга қарамайдиларми?! Биз унда карамли жуфтлардан қанчаларини ундириб қўйибмиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмаслар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азийзу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذۡ نَادَىٰ رَبُّكَ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱئۡتِ ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Роббинг Мусога: «У золим қавмга боргин.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَوۡمَ فِرۡعَوۡنَۚ أَلَا يَتَّقُونَ
Фиръавн қавмига. (Биздан) қўрқмайдиларми?!» деб нидо қилганини эсла.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبِّ إِنِّيٓ أَخَافُ أَن يُكَذِّبُونِ
У: «Эй Роббим, улар мени ёлғончи қилишларидан қўрқарман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَيَضِيقُ صَدۡرِي وَلَا يَنطَلِقُ لِسَانِي فَأَرۡسِلۡ إِلَىٰ هَٰرُونَ
Ва дилим сиқилишидан ҳамда тилим бурро бўлмай қолишидан. Бас, Ҳорунни элчи қил.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَهُمۡ عَلَيَّ ذَنۢبٞ فَأَخَافُ أَن يَقۡتُلُونِ
Менинг зиммамда улар наздида гуноҳ бор. Бас, мени ўлдиришларидан хавфдаман», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ كَلَّاۖ فَٱذۡهَبَا بِـَٔايَٰتِنَآۖ إِنَّا مَعَكُم مُّسۡتَمِعُونَ
У зот: «Йўқ! Бас, иккингиз Бизнинг оят-мўъжизаларимиз ила боринглар. Албатта, Биз иккингиз билан эшитгувчимиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأۡتِيَا فِرۡعَوۡنَ فَقُولَآ إِنَّا رَسُولُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Бас, Фиръавнга боринглар ва унга: «Биз Роббул оламийннинг Пайғамбарларимиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَنۡ أَرۡسِلۡ مَعَنَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
Бани Исроилни биз билан қўйиб юбор», деб айтинглар, деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ أَلَمۡ نُرَبِّكَ فِينَا وَلِيدٗا وَلَبِثۡتَ فِينَا مِنۡ عُمُرِكَ سِنِينَ
У (Фиръавн): «Биз сени гўдаклигингдан ўз ичимизда тарбия қилмадикми?! Умрингнинг бир неча йилини бизнинг ичимизда ўтказмадингми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَفَعَلۡتَ فَعۡلَتَكَ ٱلَّتِي فَعَلۡتَ وَأَنتَ مِنَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Ва нонкўрлардан бўлиб, қиладиган ишингни қилиб қўймадингми?!» деди.
(Фиръавннинг миннатларидан асосий мақсади — Мусо алайҳиссалом олиб келган динни инкор қилиш эди. Қўлимизда катта бўла туриб, энди, бизга, динимизга ва мулкимизга қарши чиқасанми? Янги дин келтирдим, деб даъво қиласанми? Бизнинг қавмимиздан бир кишини ўлдириб қўймадингми?!)
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَعَلۡتُهَآ إِذٗا وَأَنَا۠ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ
У (Мусо): «Ўша ишни қилган бўлсам, билмасдан қилганман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَفَرَرۡتُ مِنكُمۡ لَمَّا خِفۡتُكُمۡ فَوَهَبَ لِي رَبِّي حُكۡمٗا وَجَعَلَنِي مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Бас, сизлардан хавфсираб қочиб кетдим. Кейин Аллоҳ менга ҳикмат берди ва мени Пайғамбарлардан қилди.
(Ўша қибтий менинг бир Бани Исроиллик қабиладошим билан уришаётган экан. Қабиладошим мендан ёрдам сўради, мен унга ёрдам бераман деб қибтийни бир урсам ўлиб қолди. Сўнгра хатони тушундим.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَتِلۡكَ نِعۡمَةٞ تَمُنُّهَا عَلَيَّ أَنۡ عَبَّدتَّ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
Ўша менга қилаётган миннатинг Бани Исроилни қул қилиб олганингдандир», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فِرۡعَوۡنُ وَمَا رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Фиръавн: «Роббул оламийн нима?» деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُم مُّوقِنِينَ
У (Мусо): «Агар англамоқчи бўлсангиз, У, осмонлару ер ва уларнинг орасидаги нарсаларнинг Роббидир», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ لِمَنۡ حَوۡلَهُۥٓ أَلَا تَسۡتَمِعُونَ
У (Фиръавн) атрофидаги кишиларга: «Эшитмаяпсизларми?!» деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبُّكُمۡ وَرَبُّ ءَابَآئِكُمُ ٱلۡأَوَّلِينَ
У: «Сизнинг Роббингиз ва аввалги ота-боболарингизнинг Роббидир», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ إِنَّ رَسُولَكُمُ ٱلَّذِيٓ أُرۡسِلَ إِلَيۡكُمۡ لَمَجۡنُونٞ
У: «Албатта, сизга юборилган Пайғамбарингиз жиннидир», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبُّ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ وَمَا بَيۡنَهُمَآۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ
У: «У зот, агар ақл юритсангиз, машриқу мағрибнинг ва улар ўртасидаги нарсаларнинг Роббидир», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ لَئِنِ ٱتَّخَذۡتَ إِلَٰهًا غَيۡرِي لَأَجۡعَلَنَّكَ مِنَ ٱلۡمَسۡجُونِينَ
У: «Агар мендан бошқани илоҳ қилиб олсанг, албатта, мен сени зиндонбандлардан қилурман», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ أَوَلَوۡ جِئۡتُكَ بِشَيۡءٖ مُّبِينٖ
У: «Агар мен сенга очиқ-ойдин нарса келтирсам ҳам-а?» деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ فَأۡتِ بِهِۦٓ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
У: «Агар ростгўйлардан бўлсанг, келтир уни!» деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَلۡقَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ ثُعۡبَانٞ مُّبِينٞ
Бас, у (Мусо) асосини ташлади. Баногоҳ у аниқ аждарга айланди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَنَزَعَ يَدَهُۥ فَإِذَا هِيَ بَيۡضَآءُ لِلنَّٰظِرِينَ
Ва қўлини чиқарди. Баногоҳ у назар қилгувчиларга оппоқ кўринди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ لِلۡمَلَإِ حَوۡلَهُۥٓ إِنَّ هَٰذَا لَسَٰحِرٌ عَلِيمٞ
У (Фиръавн) атрофидаги аъёнларига: «Албатта, бу ўта билимдон сеҳргардир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يُرِيدُ أَن يُخۡرِجَكُم مِّنۡ أَرۡضِكُم بِسِحۡرِهِۦ فَمَاذَا تَأۡمُرُونَ
У ўз сеҳри билан сизларни ерингиздан чиқармоқчи, нима дейсизлар?» деди.
(Худонинг динига қарши чиққан, Аллоҳнинг йўлидаги даъватчиларни ўзига душман билган туғёнкорларнинг доимий гапларидан бири. Атрофидаги гумашталарига ва содда халққа даъватчини хавфли қилиб кўрсатади ва уларни қўрқитади.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُوٓاْ أَرۡجِهۡ وَأَخَاهُ وَٱبۡعَثۡ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ
Улар: «Уни ва акасини қўйиб тургин-да, шаҳарларга тўпловчиларни юбор.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَأۡتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٖ
Сенга барча ўта билимдон сеҳргарларни олиб келсинлар», дедилар.
(Бу таклиф Фиръавнга маъқул тушди. Зотан, у атрофидагилардан айнан шу жавобни кутган эди. Бошқа сура ва оятлардан биламизки, Мусо алайҳиссалом билан сеҳргарларнинг мусобақалашадиган жойи, вақти ва бошқа шартлари келишиб олинади. Фиъравн шаҳарларга одамларини юбориб, сеҳргарларни тўплатиб келади.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَجُمِعَ ٱلسَّحَرَةُ لِمِيقَٰتِ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ
Бас, сеҳргарлар маълум куни келишилган вақтда жамландилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَقِيلَ لِلنَّاسِ هَلۡ أَنتُم مُّجۡتَمِعُونَ
Ва одамларга: «Сизлар тўпланиб бўлдингизми?
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَعَلَّنَا نَتَّبِعُ ٱلسَّحَرَةَ إِن كَانُواْ هُمُ ٱلۡغَٰلِبِينَ
Ажаб эрмас, устун келсалар, сеҳргарларга эргашсак», дейилди.
(Турли муносабатлар ила одамларни тўплаш билан уларни чалғитиш ва ўзига маҳлиё этиш ҳам туғёнкор ҳокимларнинг одати. Сеҳргарлар билан Мусо алайҳиссалом тортишувини ғанимат билиб роса одам йиғдилар.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَلَمَّا جَآءَ ٱلسَّحَرَةُ قَالُواْ لِفِرۡعَوۡنَ أَئِنَّ لَنَا لَأَجۡرًا إِن كُنَّا نَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبِينَ
Сеҳргарлар келган чоғларида Фиръавнга: «Агар биз ғолиб келгувчи бўлсак, бизга, албатта, ҳақ бериладими?» дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ نَعَمۡ وَإِنَّكُمۡ إِذٗا لَّمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
У: «Ҳа! У ҳолда сиз, албатта, энг яқинларимдан бўласиз», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ لَهُم مُّوسَىٰٓ أَلۡقُواْ مَآ أَنتُم مُّلۡقُونَ
Мусо уларга: «Сиз ташлайдиган нарсангизни ташланг», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَلۡقَوۡاْ حِبَالَهُمۡ وَعِصِيَّهُمۡ وَقَالُواْ بِعِزَّةِ فِرۡعَوۡنَ إِنَّا لَنَحۡنُ ٱلۡغَٰلِبُونَ
Бас, улар арқонлари ва асоларини ташладилар ва «Фиръавннинг иззати билан қасамки, албатта, биз ғолиблармиз», дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَلۡقَىٰ مُوسَىٰ عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلۡقَفُ مَا يَأۡفِكُونَ
Сўнгра Мусо асосини ташлаган эди, бирдан у уларнинг уйдирмаларини юта бошлади.
(Сеҳргарлар арқонларини ташлаганида, илонга айланмаган, уларнинг найранги туфайлигина кишилар кўзига шундай кўринган эди, холос. Кейин Мусо алайҳиссалом асоларини ташладилар ва у аждарга айланиб, Фиръавн сеҳргарларининг асо ва арқонларини юта бошлади.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأُلۡقِيَ ٱلسَّحَرَةُ سَٰجِدِينَ
Бас, сеҳргарлар сажда қилган ҳолларида йиқилдилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُوٓاْ ءَامَنَّا بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Улар: «Роббул оламийнга иймон келтирдик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
رَبِّ مُوسَىٰ وَهَٰرُونَ
Мусо ва Ҳоруннинг Роббига», дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ ءَامَنتُمۡ لَهُۥ قَبۡلَ أَنۡ ءَاذَنَ لَكُمۡۖ إِنَّهُۥ لَكَبِيرُكُمُ ٱلَّذِي عَلَّمَكُمُ ٱلسِّحۡرَ فَلَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَۚ لَأُقَطِّعَنَّ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَرۡجُلَكُم مِّنۡ خِلَٰفٖ وَلَأُصَلِّبَنَّكُمۡ أَجۡمَعِينَ
У: «Мен сизга изн бермасимдан олдин унга иймон келтирдингиз! Албатта, у сизга сеҳр ўргатган каттангиздир! Энди тезда биласиз, мен, албатта, қўл-оёғингизни қарама-қарши томонидан кесажакман ва барчангизни осажакман», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ لَا ضَيۡرَۖ إِنَّآ إِلَىٰ رَبِّنَا مُنقَلِبُونَ
Улар: «Зарари йўқ. Албатта, биз Роббимизга қайтгувчимиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّا نَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَٰيَٰنَآ أَن كُنَّآ أَوَّلَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Мўминларнинг аввалгиси бўлганимиз учун Роббимиз хатоларимизни кечиришидан умид қиламиз», дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنۡ أَسۡرِ بِعِبَادِيٓ إِنَّكُم مُّتَّبَعُونَ
Ва Мусога: «Бандаларим билан кечаси йўлга чиқ. Албатта, таъқиб этилурсиз», деб ваҳий юбордик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَرۡسَلَ فِرۡعَوۡنُ فِي ٱلۡمَدَآئِنِ حَٰشِرِينَ
Бас, Фиръавн шаҳарларга тўпловчилар юборди:
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ هَٰٓؤُلَآءِ لَشِرۡذِمَةٞ قَلِيلُونَ
«Шубҳасиз, анавилар озгина тоифадирлар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّهُمۡ لَنَا لَغَآئِظُونَ
Албатта, улар бизни ғазаблантиргувчилардир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّا لَجَمِيعٌ حَٰذِرُونَ
Албатта, биз ҳаммамиз ҳушёрмиз», деб.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَخۡرَجۡنَٰهُم مِّن جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ
Бас, Биз уларни чиқардик, боғ-роғлар ва булоқлардан.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَكُنُوزٖ وَمَقَامٖ كَرِيمٖ
Хазиналар ва муҳтарам маскандан.
(Яъни, Фиръавн ва унинг қавмини боғ-роғларидан ва булоқларидан, хазиналаридан ва ҳашаматли масканларидан чиқардик.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَٰلِكَۖ وَأَوۡرَثۡنَٰهَا بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
Ана шундай. Ўша(нарса)ларни Бани Исроилга мерос қилиб бердик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَتۡبَعُوهُم مُّشۡرِقِينَ
Бас, уларни қуёш чиқиш пайтида қувиб етдилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَلَمَّا تَرَٰٓءَا ٱلۡجَمۡعَانِ قَالَ أَصۡحَٰبُ مُوسَىٰٓ إِنَّا لَمُدۡرَكُونَ
Икки жамоат бир-бирларини кўрган чоғида, Мусонинг одамлари: «Энди қўлга тушдик», дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ كَلَّآۖ إِنَّ مَعِيَ رَبِّي سَيَهۡدِينِ
У (Мусо): «Йўқ! Албатта, Роббим мен билан, У менга тўғри йўлни кўрсатур», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ مُوسَىٰٓ أَنِ ٱضۡرِب بِّعَصَاكَ ٱلۡبَحۡرَۖ فَٱنفَلَقَ فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ كَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِيمِ
Бас, Биз Мусога: «Асоинг билан денгизни ур», деб ваҳий қилдик. Бас, у (денгиз) бўлиниб, ҳар бўлаги улкан тоғдек бўлди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَزۡلَفۡنَا ثَمَّ ٱلۡأٓخَرِينَ
Ва кейин бошқаларни ҳам яқинлаштирдик.
(Яъни, Фиръавн ва унинг аскарларини ҳам денгизга яқинлаштирдик.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَنجَيۡنَا مُوسَىٰ وَمَن مَّعَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ
Мусо ва унга эргашганларга, ҳаммаларига нажот бердик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ
Сўнгра бошқаларни ғарқ қилдик.
(Фиръавн ва унинг аскарлари денгиз бағрига тўлиқ тушиб бўлганларидан кейин, улкан тоғдек ҳайбат-ла тўхтаб турган денгиз яна ҳаракатга келиб, ҳаммаларини ҳалок қилди.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азийзу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱتۡلُ عَلَيۡهِمۡ نَبَأَ إِبۡرَٰهِيمَ
Ва уларга Иброҳимнинг хабарини тиловат қилиб бер.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ لِأَبِيهِ وَقَوۡمِهِۦ مَا تَعۡبُدُونَ
Ўшанда у отаси ва қавмига: «Нимага ибодат қилмоқдасизлар?» деган эди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ نَعۡبُدُ أَصۡنَامٗا فَنَظَلُّ لَهَا عَٰكِفِينَ
Улар: «Санамларга ибодат қилмоқдамиз. Ва уларга ихлос ила ибодат қилишда бардавом бўлурмиз», дедилар.
(Тош ёки бошқа нарсадан юзи инсон юзига ўхшатиб ишланган бутга «санам» дейилади.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ هَلۡ يَسۡمَعُونَكُمۡ إِذۡ تَدۡعُونَ
У: «Илтижо қилганингизда улар сизни эшитадиларми?
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَوۡ يَنفَعُونَكُمۡ أَوۡ يَضُرُّونَ
Ёхуд наф ёки зарар етказа оладиларми?» деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ بَلۡ وَجَدۡنَآ ءَابَآءَنَا كَذَٰلِكَ يَفۡعَلُونَ
Улар: «Йўқ, биз ота-боболаримизнинг шундай қилаётганларини кўрдик», дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ أَفَرَءَيۡتُم مَّا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ
У: «Нимага ибодат қилаётганингизни билдингизми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَنتُمۡ وَءَابَآؤُكُمُ ٱلۡأَقۡدَمُونَ
Сиз ва қадимги оталарингиз?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَإِنَّهُمۡ عَدُوّٞ لِّيٓ إِلَّا رَبَّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Албатта, Роббул оламийндан бошқа уларнинг барчаси менга душмандир», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱلَّذِي خَلَقَنِي فَهُوَ يَهۡدِينِ
У мени яратган Зотдир. Бас, мени ҳидоят қиладиган ҳам Унинг Ўзи.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱلَّذِي هُوَ يُطۡعِمُنِي وَيَسۡقِينِ
Ва мени таомлантирадиган ва суғорадиган ҳам Унинг Ўзи.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذَا مَرِضۡتُ فَهُوَ يَشۡفِينِ
Бемор бўлганимда менга шифо берадиган ҳам Унинг Ўзи.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱلَّذِي يُمِيتُنِي ثُمَّ يُحۡيِينِ
Мени ўлдирадиган, сўнгра тирилтирадиган ҳам Унинг Ўзи.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱلَّذِيٓ أَطۡمَعُ أَن يَغۡفِرَ لِي خَطِيٓـَٔتِي يَوۡمَ ٱلدِّينِ
Ва менинг хатоимни қиёмат куни мағфират қилишидан умидвор бўлганим ҳам Унинг Ўзи.
আরবি তাফসীরসমূহ:
رَبِّ هَبۡ لِي حُكۡمٗا وَأَلۡحِقۡنِي بِٱلصَّٰلِحِينَ
Эй Роббим, менга ҳикмат ҳадя эт ва мени солиҳларга қўшгин.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱجۡعَل لِّي لِسَانَ صِدۡقٖ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ
Ва менга кейин келгувчилар ичида содиқ мақтовлар бўладиган қилгин.
(Яъни, ўтиб кетганимдан кейин ҳам одамлар мени қиёматгача яхшилик билан эслаб юрадиган қилгин.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱجۡعَلۡنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِيمِ
Ва мени наъийм жаннати ворисларидан қилгин.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱغۡفِرۡ لِأَبِيٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ
Ва отамни мағфират қил. Албатта, у адашганлардан бўлди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَا تُخۡزِنِي يَوۡمَ يُبۡعَثُونَ
Ва қайта тирилтириладиган кунда мени шарманда қилмагин.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ
У кунда на мол манфаат берар ва на болалар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ
Магар, ким Аллоҳ ҳузурига тоза қалб ила келса, (манфаат топар).
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِينَ
Ва жаннат тақводорларга яқинлаштирилди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِلۡغَاوِينَ
Жаҳийм иғвога учганларга зоҳир қилинди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَقِيلَ لَهُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ
Ва уларга: «Ибодат қилиб юрган нарсаларингиз қани?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلۡ يَنصُرُونَكُمۡ أَوۡ يَنتَصِرُونَ
Аллоҳдан ўзга. Улар сизга ёрдам бера олурларми ёки ўзларини қутқара олурларми?!» дейилди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَكُبۡكِبُواْ فِيهَا هُمۡ وَٱلۡغَاوُۥنَ
Бас, улар, иғвога учганлар унга юзтубан ташландилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَجُنُودُ إِبۡلِيسَ أَجۡمَعُونَ
Ва иблиснинг аскарлари ҳаммалари биргаликда.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ وَهُمۡ فِيهَا يَخۡتَصِمُونَ
Улар унинг ичида бир-бирлари ила хусумат қилар эканлар, дедилар:
আরবি তাফসীরসমূহ:
تَٱللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
«Аллоҳга қасамки, албатта, биз очиқ-ойдин адашувда эканмиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Чунки, сизларни Роббул оламийнга тенглаштирардик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلۡمُجۡرِمُونَ
Бизни фақат жиноятчилар йўлдан оздирдилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِينَ
Мана энди биз учун шафоатчилар ҳам йўқ.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٖ
Бирон қадрдон дўст ҳам йўқ.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَلَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Қани энди ортга қайтсагу мўминлардан бўлсак.»
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азизу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَّبَتۡ قَوۡمُ نُوحٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Нуҳ қавми Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Ўшанда уларга биродарлари Нуҳ деди: «Қўрқмайсизми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ — ажр сўрамайман. Менинг ажрим фақатгина Роббул оламийннинг зиммасидадир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар».
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لَكَ وَٱتَّبَعَكَ ٱلۡأَرۡذَلُونَ
Улар: «Сенга пасткашлар эргашиб турган ҳолда, биз сенга иймон келтирармидик?!» дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ وَمَا عِلۡمِي بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
У деди: «Менинг улар нима қилаётганлари ҳақида илмим йўқ.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنۡ حِسَابُهُمۡ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّيۖ لَوۡ تَشۡعُرُونَ
Агар сезсангиз, уларнинг ҳисоби фақат Аллоҳнинг зиммасидадир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَنَا۠ بِطَارِدِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ва мен мўминларни ҳайдаб юборгувчи эмасман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنۡ أَنَا۠ إِلَّا نَذِيرٞ مُّبِينٞ
Мен фақат очиқ-ойдин огоҳлантиргувчиман, холос».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ يَٰنُوحُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمَرۡجُومِينَ
Улар: «Эй Нуҳ, агар тўхтамасанг, албатта, тошбўрон қилинганлардан бўласан», дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبِّ إِنَّ قَوۡمِي كَذَّبُونِ
У: «Эй Роббим, шубҳасиз, қавмим мени ёлғончи қилдилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱفۡتَحۡ بَيۡنِي وَبَيۡنَهُمۡ فَتۡحٗا وَنَجِّنِي وَمَن مَّعِيَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Бас, Ўзинг мен билан уларнинг орамизни яхшилаб очгин ва менга ҳамда мен билан бирга бўлган мўминларга нажот бергин», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَنجَيۡنَٰهُ وَمَن مَّعَهُۥ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ
Бас, Биз унга ва у билан бирга бўлганларга тўлган кемада нажот бердик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ثُمَّ أَغۡرَقۡنَا بَعۡدُ ٱلۡبَاقِينَ
Сўнгра, қолганларни ғарқ қилдик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азийзу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَّبَتۡ عَادٌ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Од қавми Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ هُودٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Ўшанда уларга биродарлари Ҳуд деди: «Қўрқмайсизларми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ — ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул оламийн зиммасидадир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَتَبۡنُونَ بِكُلِّ رِيعٍ ءَايَةٗ تَعۡبَثُونَ
Ҳар тепаликка бир белги бўладиган бино қуриб, беҳуда ўйин қилаверасизми?
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَتَتَّخِذُونَ مَصَانِعَ لَعَلَّكُمۡ تَخۡلُدُونَ
Ва худди мангу туражакдек «маснаълар» тутасиз.
(Оятдаги «маснаълар» сўзи ҳозирги араб тилида завод-фабрикалар маъносида ишлатилмоқда. Од қавми улкан қасрлар қуриш, тоғларни ўйиб ишлаш ва бошқа фахр учун кўтарадиган биноларида фойдаланадиган асбоб-ускуналарни ишлаб чиқарадиган ишхоналарга эга эди, «масонеълар»дан мурод ўшалар, оятда қурилишларга доир очиқ-ойдин маъно бор.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِذَا بَطَشۡتُم بَطَشۡتُمۡ جَبَّارِينَ
Тутганингизда ўта жабрчи бўлиб тутдингиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинг ва менга итоат қилинг.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِيٓ أَمَدَّكُم بِمَا تَعۡلَمُونَ
Сизга ўзингиз билган нарса ила мадад берган Зотдан қўрқинг.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَمَدَّكُم بِأَنۡعَٰمٖ وَبَنِينَ
У сизларга чорва ҳайвонлари ва фарзандлар ила мадад берди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَجَنَّٰتٖ وَعُيُونٍ
Боғ-роғлар ва булоқлар ила.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
Мен, албатта, сизга улуғ куннинг азоби келишидан қўрқаман».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ سَوَآءٌ عَلَيۡنَآ أَوَعَظۡتَ أَمۡ لَمۡ تَكُن مِّنَ ٱلۡوَٰعِظِينَ
Улар: «Биз учун ваъз қилсанг ҳам ёки ваъз қилгувчилардан бўлмасанг ҳам — бари бир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا خُلُقُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Бу эскиларнинг одати, холос.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ
Биз азоблангувчи эмасмиз», дедилар.
(Яъни, бизга қанча гапирсанг ҳам, барибир сен айтган йўлдан юрмаймиз. Бу қилмишимиз учун, сен айтаётганингдек, азобланмаймиз ҳам, дедилар.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَكَذَّبُوهُ فَأَهۡلَكۡنَٰهُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Улар у(Ҳуд)ни ёлғончи қилдилар. Бас, Биз уларни ҳалок қилдик. Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азийзу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَّبَتۡ ثَمُودُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Самуд (қавми) Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ صَٰلِحٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Ўшанда уларга биродарлари Солиҳ деди: «Қўрқмайсизларми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ — ажр сўрамайман. Менинг ажрим фақатгина Роббул оламийн зиммасидадир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَتُتۡرَكُونَ فِي مَا هَٰهُنَآ ءَامِنِينَ
Сиз бу жойдаги нарсаларда омон ҳолда тарк қилинасизми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
فِي جَنَّٰتٖ وَعُيُونٖ
Боғ-роғларда, булоқларда?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَزُرُوعٖ وَنَخۡلٖ طَلۡعُهَا هَضِيمٞ
Экинзорлару майин хурмозор ичларида-я?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَتَنۡحِتُونَ مِنَ ٱلۡجِبَالِ بُيُوتٗا فَٰرِهِينَ
Ва тоғлардан манманлик-ла уйлар йўнаверасизми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَا تُطِيعُوٓاْ أَمۡرَ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
Ва ер юзида исрофчиларнинг ишига итоат қилманглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱلَّذِينَ يُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا يُصۡلِحُونَ
Ер юзида бузғунчилик қиладиган, ислоҳ этмайдиганларнинг».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِينَ
Улар: «Сен, албатта, сеҳрланганлардандирсан.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا فَأۡتِ بِـَٔايَةٍ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
Сен бизга ўхшаган башардан бошқа ҳеч нарса эмассан. Агар ростгўйлардан бўлсанг, мўъжиза келтир», дедилар.
(Самуд қавми уларга Аллоҳнинг гапини етказган пайғамбарлари Солиҳ алайҳиссаломга, алғов-далғов гапирмоқдасан, аниқ сеҳрлангансан, деб туҳмат қилдилар. Кофирлар наздида, Аллоҳнинг йўлига чақирувчилар доимо мажнун ёки сеҳрланган бўлиб кўринади.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ هَٰذِهِۦ نَاقَةٞ لَّهَا شِرۡبٞ وَلَكُمۡ شِرۡبُ يَوۡمٖ مَّعۡلُومٖ
У: «Мана бу туя. Унга (бир кун) сув ичиш ва сизга маълум бир кун сув ичиш.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوٓءٖ فَيَأۡخُذَكُمۡ عَذَابُ يَوۡمٍ عَظِيمٖ
Ва унга ёмонлик етказманглар, унда, сизни улуғ куннинг азоби тутадир», деди.
(Бошқа оятларда баён этилганидек, туянинг тошдан чиқарилишининг ўзи мўъжиза бўлган эди. Энди ўша мўъжиза туянинг Самуд қавми ичида туриш шарти қўйилди.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَعَقَرُوهَا فَأَصۡبَحُواْ نَٰدِمِينَ
Бас, у(туя)ни сўйдилару надомат чекувчига айландилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَخَذَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Бас, уларни азоб тутди. Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азийзу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَّبَتۡ قَوۡمُ لُوطٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Лут қавми Пайғамбарларни ёлғончи қилди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ لُوطٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Ўшанда уларга биродарлари Лут деди: «Қўрқмайсизларми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ — ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул оламийн зиммасидадир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَتَأۡتُونَ ٱلذُّكۡرَانَ مِنَ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Оламлар ичидан эркакларга борасизми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَتَذَرُونَ مَا خَلَقَ لَكُمۡ رَبُّكُم مِّنۡ أَزۡوَٰجِكُمۚ بَلۡ أَنتُمۡ قَوۡمٌ عَادُونَ
Ва Роббингиз сиз учун яратган жуфти ҳалолларингизни тарк қиласизми?! Йўқ!!! Сиз ҳаддан ошган қавмсиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُواْ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ يَٰلُوطُ لَتَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُخۡرَجِينَ
Улар: «Эй Лут, агар тўхтамасанг, албатта, ҳайдаб чиқарилганлардан бўласан!» дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ إِنِّي لِعَمَلِكُم مِّنَ ٱلۡقَالِينَ
У: «Албатта, мен бу ишингизни ўта ёмон кўргувчиларданман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
رَبِّ نَجِّنِي وَأَهۡلِي مِمَّا يَعۡمَلُونَ
Эй Роббим, менга ва аҳлимга қилаётган нарсаларидан нажот бергин!» деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَنَجَّيۡنَٰهُ وَأَهۡلَهُۥٓ أَجۡمَعِينَ
Бас, унга ва аҳлига, ҳаммаларига нажот бердик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِلَّا عَجُوزٗا فِي ٱلۡغَٰبِرِينَ
Магар (азобда) қолгувчилардан бўлган бир кампирга (нажот бермадик).
আরবি তাফসীরসমূহ:
ثُمَّ دَمَّرۡنَا ٱلۡأٓخَرِينَ
Сўнгра қолганларини ер билан яксон қилдик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَمۡطَرۡنَا عَلَيۡهِم مَّطَرٗاۖ فَسَآءَ مَطَرُ ٱلۡمُنذَرِينَ
Ва уларнинг устига бир ёмғир ёғдирдикки, бас, огоҳлантирилганларнинг ёмғири қандоқ ҳам ёмон бўлди.
(Шунинг учун ҳам ҳанафий мазҳабидаги баъзи фақиҳлар, Лут алайҳиссалом қавми кирдикорини қилган баччавозларни, тошбўрон қилиб ўлдириш керак, дейдилар.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азийзу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَّبَ أَصۡحَٰبُ لۡـَٔيۡكَةِ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Қалин дарахтзор эгалари Пайғамбарларни ёлғончи қилдилар.
(Бу оятда зикри келаётган «қалин дарахтзор» Мадян ўлкасидир. Аллоҳ таоло Шуайб алайҳиссаломни шу ерга пайғамбар этиб юборди. Шуайб алайҳиссалом қиссасини, Ҳижр сурасида ўрганганмиз.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِذۡ قَالَ لَهُمۡ شُعَيۡبٌ أَلَا تَتَّقُونَ
Ўшанда уларга Шуъайб деди: «Қўрқмайсизларми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ
Албатта, мен сизларга ишончли Пайғамбарман.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Бас, Аллоҳдан қўрқинглар ва менга итоат қилинглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Мен сизлардан бунинг учун ҳақ — ажр сўрамасман. Менинг ажрим фақатгина Роббул оламийн зиммасидадир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
۞ أَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَلَا تَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُخۡسِرِينَ
Бас, ўлчовни тўлиқ ўлчанглар ва камайтиргувчилардан бўлманглар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَزِنُواْ بِٱلۡقِسۡطَاسِ ٱلۡمُسۡتَقِيمِ
Ва тўғри тарози ила тортинг.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَا تَبۡخَسُواْ ٱلنَّاسَ أَشۡيَآءَهُمۡ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ
Одамларнинг нарсаларини камайтириб берманг. Ер юзида турли бузғунчиликлар қилманг.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱتَّقُواْ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ وَٱلۡجِبِلَّةَ ٱلۡأَوَّلِينَ
Сизни ва аввалги наслларни яратган Зотдан қўрқинг».
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالُوٓاْ إِنَّمَآ أَنتَ مِنَ ٱلۡمُسَحَّرِينَ
Улар: «Албатта, сен сеҳрланганлардансан.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَنتَ إِلَّا بَشَرٞ مِّثۡلُنَا وَإِن نَّظُنُّكَ لَمِنَ ٱلۡكَٰذِبِينَ
Ва сен бизга ўхшаган башардан бошқа нарса эмассан. Биз сени, албатта, ёлғончилардан, деб биламиз.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَأَسۡقِطۡ عَلَيۡنَا كِسَفٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ إِن كُنتَ مِنَ ٱلصَّٰدِقِينَ
Агар ростгўйлардан бўлсанг, устимиздан осмоннинг бир бўлагини ташлавор», дедилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
قَالَ رَبِّيٓ أَعۡلَمُ بِمَا تَعۡمَلُونَ
У : «Роббим қилаётган ишингизни ўта яхши билгувчидир», деди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَهُمۡ عَذَابُ يَوۡمِ ٱلظُّلَّةِۚ إِنَّهُۥ كَانَ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٍ
Бас, улар у(Шуъайб)ни ёлғончи қилдилар. Бас, уларни «соябон» куни азоби тутди. Албатта, у улуғ куннинг азоби эди.
(Аллоҳ таоло Айка халқини азобга дучор этишни ирода қилганида ҳавони ўта иситиб юборди. Шунда пастлаб келаётган булут пайдо бўлди. Булут уларга соябон бўлиб кўринди. Ҳаммалари ўзларини булут соясига урдилар. Жиноятчи қавмнинг ҳаммаси булут соясига кириб бўлгандан сўнг, бирдан чақмоқ чақиб, булутдан ўт-олов чиқиб уларни ҳалок этди.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ
Албатта, бунда оят-белги бор. Лекин кўплари мўмин бўлмадилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ
Албатта, Роббинг Ўзи азийзу меҳрибондир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّهُۥ لَتَنزِيلُ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Албатта, у(Қуръон) Роббул оламийннинг туширганидир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
نَزَلَ بِهِ ٱلرُّوحُ ٱلۡأَمِينُ
Уни Руҳул Амийн олиб тушди.
আরবি তাফসীরসমূহ:
عَلَىٰ قَلۡبِكَ لِتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُنذِرِينَ
Сенинг қалбингга, огоҳлантиргувчилардан бўлишинг учун.
আরবি তাফসীরসমূহ:
بِلِسَانٍ عَرَبِيّٖ مُّبِينٖ
Очиқ-ойдин араб тилида.
(«Руҳул Амийн»дан мурод Жаброил фаришта алайҳиссалом; «огоҳлантиргувчилардан» дегани пайғамбарлардан деган маънони билдиради. Яъни, Қуръонни Жаброил сенинг қалбингда пайғамбарлардан бўлишинг учун равшан араб тилида олиб тушди.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَإِنَّهُۥ لَفِي زُبُرِ ٱلۡأَوَّلِينَ
Албатта, у(Қуръон) аввалгиларнинг китобларида ҳам бордир.
(Қуръоннинг зикри, аввалги умматларнинг илоҳий китобларида ҳам бордир.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَوَلَمۡ يَكُن لَّهُمۡ ءَايَةً أَن يَعۡلَمَهُۥ عُلَمَٰٓؤُاْ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ
Уни Бани Исроил уламоларининг билишлари улар учун далил эмасми?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَلَوۡ نَزَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ بَعۡضِ ٱلۡأَعۡجَمِينَ
Агар Биз уни баъзи ажамийларга нозил қилсак.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَقَرَأَهُۥ عَلَيۡهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ مُؤۡمِنِينَ
Бас, у уларга уни ўқиб берса ҳам, унга мўмин бўлмас эдилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
كَذَٰلِكَ سَلَكۡنَٰهُ فِي قُلُوبِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ
Биз у(Қуръон)ни жиноятчилар қалбларига ана шундай йўлладик.
(Улар уни эшитадилар, маъноларини тушунадилар, аммо иймон келтирмайдилар.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
لَا يُؤۡمِنُونَ بِهِۦ حَتَّىٰ يَرَوُاْ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَلِيمَ
Улар унга то аламли азобни кўрмагунларича иймон келтирмаслар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَيَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ
Бас, уларга у(азоб) тўсатдан келур. Улар сезмай қолурлар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَيَقُولُواْ هَلۡ نَحۡنُ مُنظَرُونَ
Шунда улар: «Бизга муҳлат берилармикан?!» дейдилар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَفَبِعَذَابِنَا يَسۡتَعۡجِلُونَ
Бизнинг азобимизнинг тезроқ келишини истайдиларми-я?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَفَرَءَيۡتَ إِن مَّتَّعۡنَٰهُمۡ سِنِينَ
Айтгинг-чи, агар Биз уларни йилларча ҳузурлантирсак-да.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ثُمَّ جَآءَهُم مَّا كَانُواْ يُوعَدُونَ
Сўнгра уларга ваъда қилинган нарса келса.
আরবি তাফসীরসমূহ:
مَآ أَغۡنَىٰ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يُمَتَّعُونَ
Ўша ҳузурланиб юрган нарсалари нимага асқотур?!
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَآ أَهۡلَكۡنَا مِن قَرۡيَةٍ إِلَّا لَهَا مُنذِرُونَ
Биз бирон шаҳар-қишлоқни ҳалок қилган бўлсак, албатта, унинг огоҳлантиргувчилари бўлган.
আরবি তাফসীরসমূহ:
ذِكۡرَىٰ وَمَا كُنَّا ظَٰلِمِينَ
Эслатма бўлиши учундир. Биз зулм қилгувчи бўлмагандик.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَا تَنَزَّلَتۡ بِهِ ٱلشَّيَٰطِينُ
У(Қуръон)ни шайтонлар олиб тушганлари йўқ.
(Мушриклар даъво қилаётганларидек, Қуръонни шайтонлар олиб тушганлари йўқ. Уларнинг бу гаплари бўҳтондан иборат.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَمَا يَنۢبَغِي لَهُمۡ وَمَا يَسۡتَطِيعُونَ
Бунга уларнинг имконлари йўқ ва унга қодир ҳам эмаслар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّمۡعِ لَمَعۡزُولُونَ
Албатта, улар эшитишдан четлатилгандирлар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَلَا تَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ فَتَكُونَ مِنَ ٱلۡمُعَذَّبِينَ
Аллоҳ билан бирга бошқа илоҳга илтижо қилма. Йўқса, азобланганлардан бўласан.
(Пайғамбар алайҳиссалоту вассаломнинг Аллоҳга ширк келтиришлари мутлақо мумкин эмас. Аммо бу оятда ширкнинг нақадар улкан гуноҳ эканлигини англатиш учун фаразан шу маъно келтирилган. Пайғамбар алайҳиссалоту вассаломдек зот ширк келтириб, азобдан қутула билмаса, бошқаларнинг ҳоли нима бўлишини билиб олиш қийин эмас.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَنذِرۡ عَشِيرَتَكَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ
Ва яқин қариндошларингни огоҳлантир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱخۡفِضۡ جَنَاحَكَ لِمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ва сенга эргашган мўминларга қанотингни пастлат.
আরবি তাফসীরসমূহ:
فَإِنۡ عَصَوۡكَ فَقُلۡ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تَعۡمَلُونَ
Бас, агар улар сенга исён қилсалар: «Мен сиз қилаётган амаллардан безорман», дегин.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱلۡعَزِيزِ ٱلرَّحِيمِ
Ва азийз ва меҳрибон Зотга таваккал қил:
আরবি তাফসীরসমূহ:
ٱلَّذِي يَرَىٰكَ حِينَ تَقُومُ
Сени қоим бўлганингда кўрадиган.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَتَقَلُّبَكَ فِي ٱلسَّٰجِدِينَ
Ва сажда қилгувчилар ичида ҳаракатланишингни (кўрадиган) Зотга.
(Яъни, ёлғизлигингни ҳам, намозда қоим бўлганингни, шунингдек, мўминлар ичида турли ишларга бош бўлиб юрганингни ҳам кўриб турадиган Зотга — Аллоҳга таваккал қил.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Албатта, Унинг Ўзи ўта эшитгувчи ва ўта билгувчи Зотдир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
هَلۡ أُنَبِّئُكُمۡ عَلَىٰ مَن تَنَزَّلُ ٱلشَّيَٰطِينُ
Сизларга шайтонлар кимга тушишини айтиб берайми?
আরবি তাফসীরসমূহ:
تَنَزَّلُ عَلَىٰ كُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٖ
Улар ўта уйдирмачи ва ўта гуноҳкорларга тушурлар.
আরবি তাফসীরসমূহ:
يُلۡقُونَ ٱلسَّمۡعَ وَأَكۡثَرُهُمۡ كَٰذِبُونَ
Улар (шайтонларга) қулоқ осарлар. Ва уларнинг кўплари ёлғончилардир.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَٱلشُّعَرَآءُ يَتَّبِعُهُمُ ٱلۡغَاوُۥنَ
Ва шоирларга гумроҳлар эргашур.
আরবি তাফসীরসমূহ:
أَلَمۡ تَرَ أَنَّهُمۡ فِي كُلِّ وَادٖ يَهِيمُونَ
Уларнинг ҳар водийда дайдишини.
আরবি তাফসীরসমূহ:
وَأَنَّهُمۡ يَقُولُونَ مَا لَا يَفۡعَلُونَ
Ва ўзлари қилмайдиган ишларни айтишини кўрмадингми?
আরবি তাফসীরসমূহ:
إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ وَذَكَرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا وَٱنتَصَرُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا ظُلِمُواْۗ وَسَيَعۡلَمُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَيَّ مُنقَلَبٖ يَنقَلِبُونَ
Магар, иймон келтириб, солиҳ амаллар қилганлар, Аллоҳни кўп зикр этганлар ва мазлум бўлганларидан кейин нусрат қозонганлар (ундай эмаслар). Зулм қилганлар эса, тезда қайси ағдарилиш жойига ағдарилишларини билурлар.
(Ҳамма шоир ҳам ҳар водийда дайдийдиган, беамал гапирадиган бўлавермас экан. Агар шоир иймонли, яхши амалли, Аллоҳни кўп эсга оладиган, ўзини хор қилмай, ҳаққини таниган, золимлар устидан ғолиб келадиган бўлса, Аллоҳнинг розилигини топган шоир бўлиши мумкин.)
আরবি তাফসীরসমূহ:
 
অর্থসমূহের অনুবাদ সূরা: সূরা আশ-শুআরা
সূরাসমূহের সূচী পৃষ্ঠার নাম্বার
 
কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ - উজবেক ভাষায় অনুবাদ - মুহাম্মাদ সাদিক - অনুবাদসমূহের সূচী

উজবেক ভাষায় কুরআনুল কারীমের অর্থসমূহের অনুবাদ। অনুবাদ করেছেন মুহাম্মাদ সাদিক মুহাম্মাদ ইউসুফ। প্রকাশকাল: ১৪৩০হি.। ‘মারকাযু রুওয়াদুদ তরজমা’ -এর তত্ত্বাবধানে সংশোধন করা হয়েছে। তবে মতামত, মূল্যায়ন ও উত্তরোত্তর উন্নতির স্বার্থে মূল অনুবাদ দেখার সুযোগও রাখা হয়েছে।

বন্ধ