Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الفلبينية المجندناوية * - Translations’ Index
An-Nisa (Su Mga Babay)
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا
1 .Hee sekanu anan a mga manusya ikagilek nu su kadnan a sekanin i nangaden salknu, abpun sa napas a sawalu (Adam) andu binaluy nin lu ba i kaluma nin (Hawa) andu ini-payapat nin abpun sakanilan i mga mama a madakel andu mga babay andu ikagilak nu su Allah a sekanin i banganyan nu sa bangenin nu andu su kad- suled na tyakapi nu, su Allah na salkanu na ped-tyakapan kanu nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَءَاتُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰٓ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَتَبَدَّلُواْ ٱلۡخَبِيثَ بِٱلطَّيِّبِۖ وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَهُمۡ إِلَىٰٓ أَمۡوَٰلِكُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حُوبٗا كَبِيرٗا
Andu inggay nu kanu mga yateem (ilu) i mga tamuk nilan (amayka nanga balig silan) na dinu pedsambyay sa mawag su mapya nin andu di nu pegkan su mga tamuknilan samakad simbul kanu lekanu,ka saben-sabenal a dusa a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ
Andu amayka kagilkan kanu sa dikanu makambantang kanu mga yateem (babay a ilu) na pangaluma kanu sa kaped a kalilinyan nu kanu mga babay sa duwa, atawka talu taman sa pat, amayka kagilkan kanu sa dikanu makam-bantang na sa isa timan bu i pangaluma nu atawka su gamilikan nu ka antu ba i masupeg a dinu kalamig.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَءَاتُواْ ٱلنِّسَآءَ صَدُقَٰتِهِنَّ نِحۡلَةٗۚ فَإِن طِبۡنَ لَكُمۡ عَن شَيۡءٖ مِّنۡهُ نَفۡسٗا فَكُلُوهُ هَنِيٓـٔٗا مَّرِيٓـٔٗا
Andu inggay nu kanu mga babay i mahar nin (sunggudan) a fardu, amayka inenggan kanu nin sa kanu mahar nin sa mapya na kaanu (mapakay a pegkanen) sa dala mapasang nin andu dala bansi nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تُؤۡتُواْ ٱلسُّفَهَآءَ أَمۡوَٰلَكُمُ ٱلَّتِي جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ قِيَٰمٗا وَٱرۡزُقُوهُمۡ فِيهَا وَٱكۡسُوهُمۡ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Di nu ibagenggay sa kanu malubay i kapagitung nin su mga tamuk nu a binaluy nu Allah salkanu a tuganul nu andu ridzki nu silan (pakanen silan) lu ba sa tamuk andu pambalegkas nu silan andu imbityalay nu silan sa mananao (malalanat).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱبۡتَلُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغُواْ ٱلنِّكَاحَ فَإِنۡ ءَانَسۡتُم مِّنۡهُمۡ رُشۡدٗا فَٱدۡفَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَأۡكُلُوهَآ إِسۡرَافٗا وَبِدَارًا أَن يَكۡبَرُواْۚ وَمَن كَانَ غَنِيّٗا فَلۡيَسۡتَعۡفِفۡۖ وَمَن كَانَ فَقِيرٗا فَلۡيَأۡكُلۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِذَا دَفَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡ فَأَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبٗا
Andu pamatalu nu su mga yateem (su itungan nilan) o ngintu nabalig den silan, na amayka natusan nu silan sa kawngangen na inggay nu den sakanilan I mga tamuk nilan, na dinu pegkan i tamuk nilan sa pendaltan (pembinasan) atawka pamagayasan sa dipan silan masla andu su kawasa tigkelan nin (di mapabayad sa kinatyakap nin sa mga ilu) su Faqeer na mapakay a keman kanu tamu ku yateem sa andaw i kasasangan, na amayka inggay nu den na pad-saksi kanu, andu su Allah bu i tidtu a saksi.
Arabic explanations of the Qur’an:
لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنۡهُ أَوۡ كَثُرَۚ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
Aden umun nu mga mama (wata a mama) lu kanu natagak nu duwa a mimbata andu su mga suled nilan, andu aden bun umun nu mga babay (wata a babay) lu kanu natagak nu duwa a mimbata, andu su mga sulad nin, magidsan i paydu atawka madakel, umun nin into a fardu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا حَضَرَ ٱلۡقِسۡمَةَ أُوْلُواْ ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينُ فَٱرۡزُقُوهُم مِّنۡهُ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Andu amayka aden natabu kanu kapembad sa tamuk a mga pagali andu mga yateem atawka mga miskinan, na inggay nu silan sa lu ba sa tamuk andu adtalu nu sakanilan i kadtalu a mananaw (malalanat).
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلۡيَخۡشَ ٱلَّذِينَ لَوۡ تَرَكُواْ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ ذُرِّيَّةٗ ضِعَٰفًا خَافُواْ عَلَيۡهِمۡ فَلۡيَتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡيَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدًا
Andu magilek i taw (pembad-bad sa tamuk nu minatay) sa umana bu ka sekanin i matay na kaganatan nin i mga muli a-taw nin a malubay, (mga wata a manot)na ipangandam nin silan (sa di abpiya-piyanan, na sabapan a kapatidtu nin kanu tamuk) na anggilek silan sa Allah andu adtalu silan sa kadtalu a mananaw a matidto.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا
Su mga taw a pegkan sa tamuk na yateem (ilu) sa kadupangan,na timbang a ya nilan pagken kanu tyan-nilan i waga na apuy andu mapagyaw silan sa apuy a pag-kalaw-kalaw.
Arabic explanations of the Qur’an:
يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِيٓ أَوۡلَٰدِكُمۡۖ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۚ فَإِن كُنَّ نِسَآءٗ فَوۡقَ ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَۖ وَإِن كَانَتۡ وَٰحِدَةٗ فَلَهَا ٱلنِّصۡفُۚ وَلِأَبَوَيۡهِ لِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدٞۚ فَإِن لَّمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلَدٞ وَوَرِثَهُۥٓ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُۚ فَإِن كَانَ لَهُۥٓ إِخۡوَةٞ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِي بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍۗ ءَابَآؤُكُمۡ وَأَبۡنَآؤُكُمۡ لَا تَدۡرُونَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ لَكُمۡ نَفۡعٗاۚ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Inisugu nu Allah salkanu sya kanu mga wata nu a mama na ya makwa nu isa kataw a mama na mana su duwa kataw a babay,na amayka duwa-talu a babay na kanilan na duwa bad kano talu 2/3 kanu nawarisan, amayka isa kataw bu a babay na sabad i makwa nin andu uman-isa kanu lukes nin na sabad kanu annem bad 1/6 kanu natagak nin, amayka aden wata nu minatay, amayka dala wata nu minatay na yabu pakawaris na su duwa a lukes nin, kani ina nin su 1/3, na amayka aden suled nu minatay na ya kanu ina nin 1/6 sa ulyan na wasiyyah inan a ibpangusyat nu pen-dalu, atawka bayadan, su mga lukes nu andu mga wata nu, di nu katawan u anteyn I masupeg salkanu i kabarapantag nin, fardu i nya abpun sa Allah, su Allah i mataw sa kawarisa nu uman-isa.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَلَكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ أَزۡوَٰجُكُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٞ فَلَكُمُ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِينَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۚ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّكُمۡ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَكُمۡ وَلَدٞ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۚ مِّنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ تُوصُونَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۗ وَإِن كَانَ رَجُلٞ يُورَثُ كَلَٰلَةً أَوِ ٱمۡرَأَةٞ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوۡ أُخۡتٞ فَلِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُۚ فَإِن كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِي ٱلثُّلُثِۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصَىٰ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍ غَيۡرَ مُضَآرّٖۚ وَصِيَّةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٞ
Andu lekanu manem i sabad kanu natagak nu kaluma nu a tamuk nin amayka dala wata nin, amayka aden wata nin na lekanu manem su ika-pat bad / sa natagak nin, sa ulyan na kina panutuma nin atawka bayadan,na kanilan manem su ika-pat bad sa natagak nu a tamuk nu amayka dala wata nu kaluma nengka, na amayka aden wata nu na ya nilan makwa na ika-walu bad sa natagak nu sa ulyanan na kina panutuma a ini-panutuma nu atawka bayadan nu, andu amayka mama a dala wata nin dala lukes nin, atawka ka babay na aden suled nin a mama, atawka ka babay,na ya makwa na umani-isa sakanilan na ika an-nem bad kanu tamuk, na amayka madakel pan silan kanu nalabit na silan na mamakad-tumpuk kanu ika-talu bad sa ulyan na kinapanutuma nin sa inidtutuma nin atawka bayadan, sa dili makag- kayd su tutuma andu bayadan, tutuma nu Allah, andu su Allah i mataw a matigkel.
Arabic explanations of the Qur’an:
تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِۚ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Antu ba i mga dulunan nu Allah, andu su maginugut sa Allah andu su sinugu nin na paludapen nin sa surga a balangilay sa kababan nin i mga lawas na ig a dayun (tatap) silan sa surga andu antu ba i badtugan atawka untung a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يَعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَٰلِدٗا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Su (taw) a pakenan nin su Allah andu su sinugu nin andu talpasan nin su mga dulunan, na paludapen silan sa apuy a dayon (tatap) kanu apuy, andu aden siksa nin a maka-palusak salkanin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّٰتِي يَأۡتِينَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمۡ فَٱسۡتَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِنَّ أَرۡبَعَةٗ مِّنكُمۡۖ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمۡسِكُوهُنَّ فِي ٱلۡبُيُوتِ حَتَّىٰ يَتَوَفَّىٰهُنَّ ٱلۡمَوۡتُ أَوۡ يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلٗا
Andu su mga babay a pang-galbek sa maledsik (kad-zina) kanu mga babay nu, na pad-saksi kanu sakanilan sa pat kataw a sekanu bun (mga mama a muslim a kasaligan) amayka pid-saksyan silan na pat kataw na ligken nu (bilanggun) silan sa walay taman sa kapatay nilan, atawka ka aden baluyi nu Allah a kasangaw nilan. (mansukh i nya ba a ayatan)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذَانِ يَأۡتِيَٰنِهَا مِنكُمۡ فَـَٔاذُوهُمَاۖ فَإِن تَابَا وَأَصۡلَحَا فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ تَوَّابٗا رَّحِيمًا
Andu su babay-mama a mid-zina silan na ipagkaya nu silan,na amayka mid-tawbat andu nangimbenal silan na pasagadi nu silan, ka su Allah na banawbat a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّمَا ٱلتَّوۡبَةُ عَلَى ٱللَّهِ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٖ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Ya kad-tawbat sa Allah kanu pang-galbek sa malat i di mataw (da sabut nin sa mawag)na mawli na adtawbat silan sa dikena mawget, na tawbatan nu Allah silan, andu su Allah na mataw sa nasasangan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ وَلَا ٱلَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمۡ كُفَّارٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
18 Andu dikena ya kad-tawbat kanu pang-galbek sa mga malat i amayka nakawma sa isa sakanilan i kapatay, na antu pan adtalu nin idtawbat aku den saguna andu dala tawbat kanu peb-patay a silan na mga kafeer bun, antu a mga taw na pid-tatalanganan nami sa siksa a masakit.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَرِثُواْ ٱلنِّسَآءَ كَرۡهٗاۖ وَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ لِتَذۡهَبُواْ بِبَعۡضِ مَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ إِلَّآ أَن يَأۡتِينَ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖۚ وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِن كَرِهۡتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡـٔٗا وَيَجۡعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيۡرٗا كَثِيرٗا
Hee sekanu anan atagin a mga bamamaginugut dikena halal salkanu i pangiwarisan nu su mga babay sa pages,(amayka matay su mama, na su pagali nu mama i mataw sa pakaydan nin kanu babay a nabalu) andu di kapakay i sekanu bu i makag-kaluma sakanilan, ya nu kahanda na mapangon nilan i ginawa nilan sa kaped kanu ini-sunggud nu sakanilan, ya tabya namakang-galbek silan sa maledsik a mapayag (makan-dupang su babay) andu ipagubidan nu silan sa mapya o dinu kalilinyan silan na tabya bun ka lu ba baluyan nu Allah i mapya a madakel.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنۡ أَرَدتُّمُ ٱسۡتِبۡدَالَ زَوۡجٖ مَّكَانَ زَوۡجٖ وَءَاتَيۡتُمۡ إِحۡدَىٰهُنَّ قِنطَارٗا فَلَا تَأۡخُذُواْ مِنۡهُ شَيۡـًٔاۚ أَتَأۡخُذُونَهُۥ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
Andu amayka myug kanu sa kadsambi sa kaluma na nakang-gay nu sakanilan su sunggudan nilan, na dakanu kumwa lun sa apya paydu, ngintu ka kumwa kanu nakasiksan andu kadusan a mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۚ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةٗ وَمَقۡتٗا وَسَآءَ سَبِيلًا
Andu di nu mangaluma su nag-kaluma nu mga ama nu a mga babay, ya tabya na dala pan agama (dala pan makawma su Islam) ka antu ba a galbek na maledsik andu lipunget andu sangat i kalat nin a lalan.
Arabic explanations of the Qur’an:
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُمۡ وَعَمَّٰتُكُمۡ وَخَٰلَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُ ٱلۡأَخِ وَبَنَاتُ ٱلۡأُخۡتِ وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّٰتِيٓ أَرۡضَعۡنَكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ وَأُمَّهَٰتُ نِسَآئِكُمۡ وَرَبَٰٓئِبُكُمُ ٱلَّٰتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ ٱلَّٰتِي دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمۡ تَكُونُواْ دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ وَحَلَٰٓئِلُ أَبۡنَآئِكُمُ ٱلَّذِينَ مِنۡ أَصۡلَٰبِكُمۡ وَأَن تَجۡمَعُواْ بَيۡنَ ٱلۡأُخۡتَيۡنِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Ini haram salkanu (a mga mama) su mga ina nu andu mga wata nu a mga babay andu suled a mga babay andu babo nu kani ama nu andu babu nu kani ina nu andu su wata na suled nu a mama andu su wata nu suled nu a babay andu su napasusu salkanu andu su suled nengka sa kinad-susuway andu su ina nu kaluma nengka andu su pataliduwan nengka a nataldu nengka kanu kaluma nengka ana dukhulan nengka, na amayka dala nengka ka dukhuli su ina na dala bun dusa andu su kaluma nu wata nengka a minukit salka andu su kapan-duwaya sa kanu duwa ad- suled, ya tabya na nawna (timpu a dala pan su Islam) su Allah i mangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَۚ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Andu su mga kaluma a mga babay na haram i pangaluman nu silan, ya tabya na ulipen nu a pinamasa atawka na sampenan (ulipen, atawka nabyag sa kinambunwa) kitab nu Allah i minatul, andu Halal salkanu i salakaw kanu nangalabit salkanu ipangaluma nu, su mga tamuk nu dikena i ped-zina, su nalilinyan nu mangaluma na inggay nu kanilan su mah'r nilan (Sunggudan) ka fardu andu dika nu bun andusa kanu pagayunan nu a kagkulang nu mah'r atawka kagkadakel nin, su Allah na na-aden sa mataw sa mapayag masulen a dili madaway.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن لَّمۡ يَسۡتَطِعۡ مِنكُمۡ طَوۡلًا أَن يَنكِحَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ فَمِن مَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُم مِّن فَتَيَٰتِكُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِيمَٰنِكُمۚ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۚ فَٱنكِحُوهُنَّ بِإِذۡنِ أَهۡلِهِنَّ وَءَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ مُحۡصَنَٰتٍ غَيۡرَ مُسَٰفِحَٰتٖ وَلَا مُتَّخِذَٰتِ أَخۡدَانٖۚ فَإِذَآ أُحۡصِنَّ فَإِنۡ أَتَيۡنَ بِفَٰحِشَةٖ فَعَلَيۡهِنَّ نِصۡفُ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ مِنَ ٱلۡعَذَابِۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَشِيَ ٱلۡعَنَتَ مِنكُمۡۚ وَأَن تَصۡبِرُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡۗ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Andu su taw a di makagaga mangaluma sa dikena ulipen a Mu'minah sabap sa dala tamuk nin (paka sunggud nin) na bangandam sa makad-zina, na yanin pangaluman na kaped kanu mga ulipen a Mu'minah, andu su Allah i mataw kanu iman nu(so kabagel nu pangimbenal nu ) su sabad salkanu nabpun sa kanu sabad, pangaluma nu su mga babay sa naka-ayun su mga lukes nin andu itunay nu i sunggudan nilan a nasasangan a mah'r sa dikena i ped-zina, andu dikena iped-zina sa masulen atawka mapayag, amayka nagkaluma nu su ulipen ka ad-zina pamun, na ya makasugat salkanin na sabad sa kasalan o dikena ulipen a siksa su kapangaluma sa ulipen, amayka kagilkan sa makad-zina andu amayka ad-sabar ka di nin pangaluman na labi i kapya nin salkanu, andu su Allah na bangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمۡ وَيَهۡدِيَكُمۡ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَيَتُوبَ عَلَيۡكُمۡۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
Ya kalilinyan nu Allah na maka-payag nin salkanu (su gapakay andu dili gakapakay) andu matutulu kanu sa kanu mga lalan nu nangawna salkanu, na andu tawbaten kanu nin, su Allah na mataw mapambetad sa di madaway.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡكُمۡ وَيُرِيدُ ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلشَّهَوَٰتِ أَن تَمِيلُواْ مَيۡلًا عَظِيمٗا
Andu so Allah na kyugan nin i makad- tawbat kanu, andu nya kyugan nu (taw) a yanin bagunutan i kyug na ginawa nin na yanu kalamigan munut sa masla na hawa-nafsu.
Arabic explanations of the Qur’an:
يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمۡۚ وَخُلِقَ ٱلۡإِنسَٰنُ ضَعِيفٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡۚ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
Hee sekano anan atagin a bamamaginugut dinu pegkan su mga tamuk nu sa pamageltan nu sa kapedu sa dikena halal,(talimbul/bangagon,) ya tabya na sya sa kapandagang a bagayunan nu andu di nu bagimatay i ginawa nu,benal su Allah na ikalimu kanu nin geyd.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا
Su pang-galbek sa antu ba salkanu (nalabit a ini-haram nin)sa kab-pagukag andu kadupang na di abpalis na pagyon (tutungen) nami sa apuy andu malmo gayd sa Allah i langun antu
Arabic explanations of the Qur’an:
إِن تَجۡتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنۡهَوۡنَ عَنۡهُ نُكَفِّرۡ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَنُدۡخِلۡكُم مُّدۡخَلٗا كَرِيمٗا
Amayka sanggilan nu i mga kadusan a masla a inisapal salkanu na punasen nami su mga manot a kadusan nu andu paludepen nami sekanu sa kaludepan a mapulu. (surga)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَتَمَنَّوۡاْ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبُواْۖ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُواْ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا
Di nu manganganay su kina-labi nu Allah kano kaped salkanu sa kaped nin, ka aden umun nu mga mama abpun kanu ping-galbek nin andu aden bun umun nu mga babay kanu ping- galbek nin andu pangeni kanu sa Allah kanu limu nin, ka su Allah na katawan nin i langun na anggaga-isa.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلِكُلّٖ جَعَلۡنَا مَوَٰلِيَ مِمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَۚ وَٱلَّذِينَ عَقَدَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فَـَٔاتُوهُمۡ نَصِيبَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدًا
Andu uman isa na binaluy nami salkanin i kawarisan kanu natagak nu duwa- mimbatan andu su mga pagali nin andu su mga kamilikan nu, inggay sakanilan su umun nilan ka su Allah pad-saksyan nin su anggaga-isa.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلرِّجَالُ قَوَّٰمُونَ عَلَى ٱلنِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ وَبِمَآ أَنفَقُواْ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡۚ فَٱلصَّٰلِحَٰتُ قَٰنِتَٰتٌ حَٰفِظَٰتٞ لِّلۡغَيۡبِ بِمَا حَفِظَ ٱللَّهُۚ وَٱلَّٰتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَٱهۡجُرُوهُنَّ فِي ٱلۡمَضَاجِعِ وَٱضۡرِبُوهُنَّۖ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُواْ عَلَيۡهِنَّ سَبِيلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيّٗا كَبِيرٗا
Su mga mama i baninideg kanu mga babay sabap kanu ini-labi nu Allah i mga ungangan nin andu silan i pembaranggya kanu mga tamuk nilan (gumastu kanu kaluma nilan), su mga babay a mga mapya (salihah)na baginugut sa Allah, malitiyaya sa kaluma andu parihalan nin i ginawa nin (amayka dala si kaluma nin)sa mana su inisugu nu Allah a parihala nin andu su mga babay a bagatu sa dala kawagib nin na pangindaw nu, andu tagak nu sya sa bagiganan nu andu beatay nu (sa di malpu)amayka naginugut den silan salkanu na dino bagisagi sa kaped a makapasang sakanilan, ka su Allah na mapulu a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ شِقَاقَ بَيۡنِهِمَا فَٱبۡعَثُواْ حَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهِۦ وَحَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهَآ إِن يُرِيدَآ إِصۡلَٰحٗا يُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَيۡنَهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرٗا
Amayka natawan nu i di bun silan magayon (a tiwalay) na sakataw i tampal sa mama andu sakataw i tampal sa babay (mamamityalan) amayka ya nilan kyugan i kapag-kapya na tutulu nu Allah silan, ka su Allah na mataw sa manot-matiwalu mapayag- masulen..
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَبِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱلۡجَارِ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخۡتَالٗا فَخُورًا
Andu simban su Allah, di nu samakutu sa apya paydu andu abpya-pyani nu i duwa a lukes nu andu su mga pagali nu andu su mga yateem andu sui mga miskinan andu su pagubay nu a dikena nu pagali andu su tagapeda a dikena pagali andu su natanaw (di pakawli sa dalpa nin ka dala tamuk nin) andu so mga ulipen nu ka su Allah na di nin kalilinyan i masandag a pema-masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ وَيَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبُخۡلِ وَيَكۡتُمُونَ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Silan a mga taw a masingit andu iped-sugo nin i kadsiingit andu ibamagana nilan su inenggay nu Allah sakanilan a limu,na inipagadil nami kanu mga kafeer i siksa a mapalusak sakanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَلَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَلَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۗ وَمَن يَكُنِ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَهُۥ قَرِينٗا فَسَآءَ قَرِينٗا
Su silan a pam-baranggya sa tamuk nilan sa riya sa mga taw (kasandagan) andu di bangimbenal sa Allah andu gay a mawli na antu ba a mga taw na ya nilan tagapeda na shaytan, na ngin den a kalat a tagapeda.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَاذَا عَلَيۡهِمۡ لَوۡ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِهِمۡ عَلِيمًا
Andu ngin i makag-kayd sakanilan o nangimbenal bu silan sa Allah andu gay a mawli andu pim-baranggya nilan i kapeg kanu ini-ridzqi nu Allah, na su Allah na katawan nin silan.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةٗ يُضَٰعِفۡهَا وَيُؤۡتِ مِن لَّدُنۡهُ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Benal su Allah na di dumupang sa apya ngin i kanot nin andu su mapya a isa timan na takep nin andu ing-gay nin pan abpun salkanin i balas a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَكَيۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةِۭ بِشَهِيدٖ وَجِئۡنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدٗا
Panun i mab-palas nilan amayka pinambwat nami (lusa gay a mawli) kanu uman ummat i saksi nin(su mga nabi nilan) andu pambwaten nami seka (Muhammad) a makad-saksi sakanilan sa gay a mawli.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَوۡمَئِذٖ يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَعَصَوُاْ ٱلرَّسُولَ لَوۡ تُسَوَّىٰ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضُ وَلَا يَكۡتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثٗا
Antu ba a gay na ya kyug nu mga kafeer andu sinangka nilan su mga nabi, na o nyaba ka sya tanu makuyug sa lupa andu dala makapagema nilan sa kanu Allah Taala.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمۡ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغۡتَسِلُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا
Hee sekanu atagin a bamamaginugut dakanu ped- sambayang sa ganga-langut kanu taman sa katawan nu i pedtalun andu su Junub, (su midtiwalay) ya tabya na pedsagad bu kanu lalan (masjid) taman sa makapaygu kanu andu amayka pen-dalu kanu atawka ka pelalakaw kanu, atawka nakawma kanu abpun sa kina-udu,atawka sinumbaka nu su kaluma nu na dala gaparulinu a ig, nad-tayammum kanu sa lupa a sutti, na sapway nu su mga banang nu andu su lima nu,ka su Allah na yanin ka aden na malasam a mangampun.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يَشۡتَرُونَ ٱلضَّلَٰلَةَ وَيُرِيدُونَ أَن تَضِلُّواْ ٱلسَّبِيلَ
Dala nengka maylay su (Yahudi) inenggan silan sa umun kanu kitab (Tawrat) ped- sambyan nilan sa katadingan sa tutulu andu kyug salkanu a mga bamaginugut matading kanu sa lalan. (Islam)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِأَعۡدَآئِكُمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَلِيّٗا وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ نَصِيرٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَيَقُولُونَ سَمِعۡنَا وَعَصَيۡنَا وَٱسۡمَعۡ غَيۡرَ مُسۡمَعٖ وَرَٰعِنَا لَيَّۢا بِأَلۡسِنَتِهِمۡ وَطَعۡنٗا فِي ٱلدِّينِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَا وَٱسۡمَعۡ وَٱنظُرۡنَا لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَقۡوَمَ وَلَٰكِن لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
Kaped kanu mga (Yahudi) panalinen nilan(panambiyan) su mga kadtalu (sya sa Tawrat) kanu tanda nganin andu adtalun nilan kanu nabi(Muhammad) i nakineg nami i kadtalu nengka andu sinupak nami i kasugwan nengka andu pakikineg ka-dika pakakineg andu kalatan nu dila nilan andu kapa-peg- kawagilan sa Islam,o mana bu ka pidtalu nilan i nakineg nami andu pina-ginugutan nami andu pakikineg ka andu ilay kami, antu ba i kagkapya nilan andu makatidtu, ugayd na namulkan silan nu Allah sabap sa ka- kafeer nilan,na di mangimbenal silan ya tabya na paydu.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ ءَامِنُواْ بِمَا نَزَّلۡنَا مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبۡلِ أَن نَّطۡمِسَ وُجُوهٗا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰٓ أَدۡبَارِهَآ أَوۡ نَلۡعَنَهُمۡ كَمَا لَعَنَّآ أَصۡحَٰبَ ٱلسَّبۡتِۚ وَكَانَ أَمۡرُ ٱللَّهِ مَفۡعُولًا
Hee sekano anan atagin a inenggan sa kitab (Yahudi- kristian)pangimbenal nu su initulun nami (Qur- an) kanagayun kanu lekanu a kitab, sa unan a di nami gapunas i mga benang, sa mabaluy i sangulan a taligkudan na magidsan, atawka kamulkan nami silan sa mana su kina- mulka nami kanu mga taw agkwan sa saptu, andu su kahanda nu Allah na manggula.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا
Saben-sabenal su Allah na di nin ampunen i sakutun sekanin, andu yanin ampunen na salakaw (kanu sakutu) kanu mag- kahanda nin andu anteyn i sumakutu na saben-sabenal a nalipung na kadusan a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُمۚ بَلِ ٱللَّهُ يُزَكِّي مَن يَشَآءُ وَلَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
Dala nengka katawi su mga yahudi a bamedtan nilan i ginawa nilan, kena ka su Allah i mamedta sa anteyn i mag-kahanda nin, andu di silan mad-talimbul sa apya paydu bu.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡجِبۡتِ وَٱلطَّٰغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ هَٰٓؤُلَآءِ أَهۡدَىٰ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ سَبِيلًا
Dala nengka maylay (Muhammad) su mga taw a aden kitab nin a ya nilan bangim-benalan na si Iblis andu su kangaunutan nu shaytan adtalun nilan kanu mga kafeer i sekanu a mga kafeer i paka-tuntul kanu lalan, kanu silan a mgabamamaginugut.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۖ فَقَدۡ ءَاتَيۡنَآ ءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَءَاتَيۡنَٰهُم مُّلۡكًا عَظِيمٗا
Kena ka pendangkin nilan su nabi sa kanu inenggay nu Allah a limu nin, na inenggay nami kanu mga kadakel ni Ebrahim su kitab andu ka-ungangen, andu ineng-gay nami sakanilan i ka-datu a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا سَوۡفَ نُصۡلِيهِمۡ نَارٗا كُلَّمَا نَضِجَتۡ جُلُودُهُم بَدَّلۡنَٰهُمۡ جُلُودًا غَيۡرَهَا لِيَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Su mig-kafeer kanu mga ayatan nami, na di abpalis i kapagyaw nami sakanilan uman magapul su mga upis nilan, sambyan nami sa salakaw a upis, ka andu nilan gatapengan i siksa a mapasang, su Allah na mapulu a mataw sa kasasangan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ لَّهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَنُدۡخِلُهُمۡ ظِلّٗا ظَلِيلًا
Andu su mga bamamaginugut andu ming-galbek sa mga mapya, paludapen nami silan kanu mga surga a pelagilay sa kababan nin i mga lawas na ig a dayun (tatap) silan sa dalem na surga aden mga kaluma nilan a mga sutti, (dala tila nin andu dala makatila lun) andu paludapen nami kanu masilung sa masilung.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُكُمۡ أَن تُؤَدُّواْ ٱلۡأَمَٰنَٰتِ إِلَىٰٓ أَهۡلِهَا وَإِذَا حَكَمۡتُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ أَن تَحۡكُمُواْ بِٱلۡعَدۡلِۚ إِنَّ ٱللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
Saben-sabenal su Allah na iped-sugu nin salkanu i katunay kanu mga salig lu kanu tigkwan lun andu amayka kumukum kanu sa mga taw na ya no ikukum na su bantang, su Allah na ngin den a kapya na indawan nin salkanu,su Allah na pakakineg a pakaylay.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا
Hee sekanu atagin a mga bamamaginugut paginu-guti nu su Allah andu paginu-guti nu su sinugu nin andu su kaunutan abpun salkanu, amayka aden dala nu pamagayuni anggaga-isa na lu kanu sa kitab nu Allah andu su Hadith nu Rasul, amayka bangimbenal kanu sa Allah andu gay a mawli, ka antu ba i makag-kapya, andu antu ba i mapya a pembalinganan.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يَزۡعُمُونَ أَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوٓاْ إِلَى ٱلطَّٰغُوتِ وَقَدۡ أُمِرُوٓاْ أَن يَكۡفُرُواْ بِهِۦۖ وَيُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُضِلَّهُمۡ ضَلَٰلَۢا بَعِيدٗا
Dala nengka katawi (Muhammad) i mga taw pidtalu nilan i nangim-benal silan kanu initulun selka andu su nakatulun a nawna salka, kyug nilan na lu silan kumwa sa hukuman kanu kanga-unutan nu shaytan inunta na sinugu silan sa supakan nilan, (su mga shaytan)andu ya kyug nu shaytan na matadin silan sa mawatan a katadin.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَكَيۡفَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ جَآءُوكَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّآ إِحۡسَٰنٗا وَتَوۡفِيقًا
Na panun den amayka nasugat silan na tyuba sabap kanu galbek nu lima nilan a nawna mawli na nakawma silan salka (Muhammad) sa adsapa silan sa Allah, sa dala nagkahanda nami ya tabya na mapya andu kapagayun.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُ ٱللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمۡ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَعِظۡهُمۡ وَقُل لَّهُمۡ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَوۡلَۢا بَلِيغٗا
Silan a mga taw na katawan nu Allah su dalem nu mga atay nilan, na ambalawagi ka silan andu indaw ka silan andu adtalu ka sa ginawa nilan i kadtalu a mabagel.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ إِذ ظَّلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ جَآءُوكَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡتَغۡفَرَ لَهُمُ ٱلرَّسُولُ لَوَجَدُواْ ٱللَّهَ تَوَّابٗا رَّحِيمٗا
Andu dala sa kina-sugu nami sa sinugu, ya tabya andu kapaginugutan sa kahanda nu Allah na antu ba ka su kinadupang nilan sa ginawa nilan ka sinumya salka (Muhammad) silan, na ampunen silan nu Allah pinangenyan nu Rasul su Allah sa ampun, na maparuli nilan su Allah a banawbat a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا
Ibet kanu kadnan nengka, di silan bangimbenal taman sa dika nilan pan maka-pakukum (Muhammad)sa langun na di nilan pamagayunan andu taman sa dala den maparuli nilan a kambuku na ginawa sa ini- kukum nengka andu sumangkup silan sa mapayag-masulen.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ أَنَّا كَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَنِ ٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ أَوِ ٱخۡرُجُواْ مِن دِيَٰرِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٞ مِّنۡهُمۡۖ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ فَعَلُواْ مَا يُوعَظُونَ بِهِۦ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَشَدَّ تَثۡبِيتٗا
Na upama ini-faradu nami bu sakanilan i bunu nu i ginawa nu atawka lyu kanu sa dalpa nu na di nilan anggulan ya tabiya na paydu bu sakanilan andu umana bu ka ping-galbek nilan su ib-pangindaw sakanilan na antu ba i kagkapya nilan, andu makag-kabagel sakanilan sa kadtakena.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذٗا لَّأٓتَيۡنَٰهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَهَدَيۡنَٰهُمۡ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا
Anteyn i maginugut sa Allah andu su sinugu nin, na silan i mga taw a kuyug kanu ini-kalimu nu Allah a mga nabi andu mga siddiq, andu mga saheed andu su mga salih andu silan a mga taw i mapya geyd a madtagapeda.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ ٱلۡفَضۡلُ مِنَ ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمٗا
Antu ba i limo abpun sa Allah andu su Allah i labi a mataw sakanilan na upama ka ini-faradu nami bu sakanilan i bunu nu i ginawa nu atawka lyu kanu sa dalpa nu na di nilan anggulan ya tabya na paydu bu sakanilan andu umana bu ka ping-galbek nilan su ibpangindaw sakanilan na antu ba i kagkapya nilan, andu makag-kabagel sakanilan sa kadtakena.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنَّ مِنكُمۡ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنۡ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَالَ قَدۡ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيَّ إِذۡ لَمۡ أَكُن مَّعَهُمۡ شَهِيدٗا
Andu kaped salkanu na malumbat i kaganat nin, (sya ab pawang sa taligkudan) amayka nasugat kanu na batalu nu Allah(ka- saheed) na adtalu nu mga munafiq sakanilan i ini-kalimu aku nu Allah ka dala aku makamung sa mga saheed.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَئِنۡ أَصَٰبَكُمۡ فَضۡلٞ مِّنَ ٱللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمۡ تَكُنۢ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُۥ مَوَدَّةٞ يَٰلَيۡتَنِي كُنتُ مَعَهُمۡ فَأَفُوزَ فَوۡزًا عَظِيمٗا
Amayka nasugat kanu na limu nu Allah (makataban atawka nakakwa sa Ganima) na adtatalu manem silan sa mana dala den pageltan nu sakanilan i kagkalimwa, na mandagin bu ka naka-unut aku na maka- untung ako sa untung a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ فَلۡيُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يَشۡرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا بِٱلۡأٓخِرَةِۚ وَمَن يُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيُقۡتَلۡ أَوۡ يَغۡلِبۡ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Nambunwa sa lalan sa Allah (su mga Mu'min)sa pebpasan nilan su uyag-uyag sa Dunya sa Akhirat andu su pambunwa sa lalan sa Allah a mabunu (ma- saheed) atawka ka tumalaw na di abpalis na anggan nu Allah sa balas a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا لَكُمۡ لَا تُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلظَّالِمِ أَهۡلُهَا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيّٗا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا
Andu ngin I sabap nin i dikanu ambunwa sa lalan sa Allah andu su mga malubay a mga babay-mama bangumasen andu su mga taw na ya nilan den kadtalu na kadnan nami palyu kami sa dalpa a dupang i taw nin andu baluy ka salkami i kaunutan abpun salka andu baluy ka salkami i tabang abpun salka.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱلطَّٰغُوتِ فَقَٰتِلُوٓاْ أَوۡلِيَآءَ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّ كَيۡدَ ٱلشَّيۡطَٰنِ كَانَ ضَعِيفًا
Antu ba i mga taw a mga Mu'min na pambunwa sa lalan sa Allah, andu su mga kafeer manem na pambunwa silan sa lalan sa shaytan, na imbunwa nu su kangaunutan nu mga shaytan, ka su shaytan na malubay i sasat nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ قِيلَ لَهُمۡ كُفُّوٓاْ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَخۡشَوۡنَ ٱلنَّاسَ كَخَشۡيَةِ ٱللَّهِ أَوۡ أَشَدَّ خَشۡيَةٗۚ وَقَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبۡتَ عَلَيۡنَا ٱلۡقِتَالَ لَوۡلَآ أَخَّرۡتَنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖۗ قُلۡ مَتَٰعُ ٱلدُّنۡيَا قَلِيلٞ وَٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّمَنِ ٱتَّقَىٰ وَلَا تُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
Dala nengka katawi (Muhammad) su mga taw a pidtalu sakanilan i dakanu pan pembunwa, andu itunay nu su sambayang andu su zakat, na guna maka-fardo sakanilan su kambunwa na su kaped sakanilan na kagilkan kanu mga satru, sa muna pan sa gilek nilan sa Allah, andu pidtalu nilan i kadnan nami ngin nya ka ini-fardu nengka salkami i kambunwa, upama ka nya ba ka pinaiseg kami nengka pan sa apiya paydubo. Adtalu ka (Muhammad) sakanilan- i kab- paguyag sa dunya napaydu, su akhirat i mapiya kanu magilek, dika nu madtalimbul sa apya paydu.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَيۡنَمَا تَكُونُواْ يُدۡرِككُّمُ ٱلۡمَوۡتُ وَلَوۡ كُنتُمۡ فِي بُرُوجٖ مُّشَيَّدَةٖۗ وَإِن تُصِبۡهُمۡ حَسَنَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِكَۚ قُلۡ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ فَمَالِ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلۡقَوۡمِ لَا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ حَدِيثٗا
Apya andew kanu ma-aden na magos kanu na kapatay, apya sya kanu pan sa kawang- kawangan na natungkup kanu andu u masugat a mapya su mga munafiq na tigi nlan na nya nabpun sa Allah,upama masugat silan na mapasang na ya nilan adtalun na abpun i nia salka (Muhammad) adtalu ka i langun na abpun sa Allah, ngintu a mga taw ka di silan maka sabut sa kadtalu.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّآ أَصَابَكَ مِنۡ حَسَنَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ وَمَآ أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٖ فَمِن نَّفۡسِكَۚ وَأَرۡسَلۡنَٰكَ لِلنَّاسِ رَسُولٗاۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدٗا
Su makasugat salka a mapya abpun sa Allah andu su makasugat salka a malat na abpun sa ginawa nengka andu sinugu nami seka(Muhammad)kanu mga taw,na su Allah bu i saksi kanu sinugu andu su nawma a sinugu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَقُولُونَ طَاعَةٞ فَإِذَا بَرَزُواْ مِنۡ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ غَيۡرَ ٱلَّذِي تَقُولُۖ وَٱللَّهُ يَكۡتُبُ مَا يُبَيِّتُونَۖ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
Andu kadtalu nilan i wagib i maginugut kami salka, na amayka nakalyu silan salka na sinambyan nu kaped sakanilan sya kanu magabi sa dala nengka madtalu (sambiyan nilan su kadtalu nu Rasulullah) andu su Allah i ped- sulat kanu galbek nilan sa magabi,pasagadi ka silan (Muhammad) andu salig ka saAllah, ka su Allah i tumaldu a dala kapedin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡۗ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلٗا
Andu amayka nakawma sakanilan i mapya a tudtulan atawka makagilak, na ipayag nilan (ipamayapat nilan) na antu ba ka lu nilan inim-balingan (idtalu) kanu Rasul atawka su padtaladu sakanilan, na katawan den o mga taw a sinaligan sa andaw i dayt a ipayag, (su mga munafiq na mamayapat sa makabinasa a tudtulan) andu dikena bu su limu nu Allah salkanu na ya nubun kawnutan i shaytan, ya tabya na paydu gayd salkanu. (i di makaunot sa shaytan)
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفۡسَكَۚ وَحَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأۡسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ وَٱللَّهُ أَشَدُّ بَأۡسٗا وَأَشَدُّ تَنكِيلٗا
Ambunwa ka (Muhammad) sa lalan sa Allah, nya kab-palyugati i ginawa nengka andu i sugu nengka su kambunwa kanu mgabamamaginugut , ka di abpalis na patalnan nu Allah su kapasang nu mga kafeer andu su Allah i muna i kapasang a bagelen andu mapasang i kapakayd nin. (kanu mga kafeer)
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةً حَسَنَةٗ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةٗ سَيِّئَةٗ يَكُن لَّهُۥ كِفۡلٞ مِّنۡهَاۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقِيتٗا
Anteyn i tumabang sa mapya na aden salkanin su umun nin a mapya, andu su tumabang sa malat na aden bun kadusan nin, andu su Allahu na kanu langun na anggaga-isa na baguyagan nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَسِيبًا
86 .Andu amayka sinalam kanu, na salam kanu sanya pan mapya kanu sinumalam, atawka ka makapagidsan nin den mun, ka su Allah na kanu langun na anggaga-isa na dalidipen nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۗ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ حَدِيثٗا
Dala kadnan a wagib a padsimban ya tabya na su Allah, buligeng kanu nin lu sa gay a mawli a dala kanduwa-duwa nin andu dala nakalawan sa kabenal a kadtalu nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ فَمَا لَكُمۡ فِي ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِئَتَيۡنِ وَٱللَّهُ أَرۡكَسَهُم بِمَا كَسَبُوٓاْۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَهۡدُواْ مَنۡ أَضَلَّ ٱللَّهُۖ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
Dala salkanu a mga munafiq imbida-bida kanu sa madwa tumpuk kanu, andu su Allah na pambalingan sakanilan sa kafeer sabap kanu galbek nilan, ya nu pan kyug na matutulu nu su tinading nu Allah, na anteyn i tadingen nu Allah na dala den lalan a katidtu nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَآءٗۖ فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ أَوۡلِيَآءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡۖ وَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرًا
Panganganen nilan ig-kafeer kanu sa mana kinag-kafeer nilan, sa mabaloy kanu a pagidsan nilan, na di kanu bagumbal sa kanilan sa igkalimwa (ibpakat silan) taman sa maka Hijrah silan sa lalan sa Allah, na amayka minanda silan (dala nilan talima su Islam) na Kwanu silan andu bunu nu silan sa apya andaw malumbak andu daka nu mumbal sa unutan nu atawka makad tabanga nu.(salakaw kanu mga Mu'min)
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا ٱلَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٌ أَوۡ جَآءُوكُمۡ حَصِرَتۡ صُدُورُهُمۡ أَن يُقَٰتِلُوكُمۡ أَوۡ يُقَٰتِلُواْ قَوۡمَهُمۡۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَسَلَّطَهُمۡ عَلَيۡكُمۡ فَلَقَٰتَلُوكُمۡۚ فَإِنِ ٱعۡتَزَلُوكُمۡ فَلَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ وَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ فَمَا جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سَبِيلٗا
Ya tabiya na su mga taw a pakawma lu sa kanu mga taw a aden pasad sa pageltan nu (kalilintad) atawka su mga taw a nakawma salkanu a magaget sa ginawa nilan i kabunu nilan salkanu, atawka su mga bamamginugut, o pag- kahanda bu nu Allah i pinandayan kanu nin sakanilan na pimbunwa kanu nilan den, amayka dikanu nilan ped-takudin na dala kanu nilan imbunwa andu nangunut den silan salkanu na dala den binaluy nu Allah salkanu a lalan a kapakayd nu sakanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
سَتَجِدُونَ ءَاخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأۡمَنُوكُمۡ وَيَأۡمَنُواْ قَوۡمَهُمۡ كُلَّ مَا رُدُّوٓاْ إِلَى ٱلۡفِتۡنَةِ أُرۡكِسُواْ فِيهَاۚ فَإِن لَّمۡ يَعۡتَزِلُوكُمۡ وَيُلۡقُوٓاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ وَيَكُفُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡۚ وَأُوْلَٰٓئِكُمۡ جَعَلۡنَا لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
Aden maparuli nu kaped sa ya nilan kyug na makatana kanu andu makatana su mga taw nilan, uman nilan atulen i kabunu kanu (Muslim) na lubun tumampung sa taw nin. na amayka pedtapulungan kanu nilan andu dala bun silan sangkup andu mamunu bun i lima nilan, na kwanu silan andu bunu nu silan ka antu ba i binaluy nami salkanu a tindeg a mapayag a kapamakayd sa kanilan
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن يَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَـٔٗاۚ وَمَن قَتَلَ مُؤۡمِنًا خَطَـٔٗا فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ وَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَصَّدَّقُواْۚ فَإِن كَانَ مِن قَوۡمٍ عَدُوّٖ لَّكُمۡ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ وَإِن كَانَ مِن قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٞ فَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ وَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ شَهۡرَيۡنِ مُتَتَابِعَيۡنِ تَوۡبَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Dala sa bamamaginugut makatika mangimatay sa pagidsan nin a Mu'min, ya tabya na limban, su makapatay sa Mu'min a dikena pidtibaba na mangun sa sakataw a ulipen andu makanggay sa diyat, a makatunay kanu pagali nu minatay, ya tabiya na dili kumwa ka sa sadaqah, amayka lu natabu kanu mga satru nu na sekanin na Mu'min na mangon bu sa sakataw a ulipen i maradika nin, na amayka manem ka su minatay ka taw nu mga taw a nakab-pasaday nu nadiyat manem i makanggay lu kanu mga kadakel nin andu makapangon sa ulipen a babay i maradika nin, na su dala kagaga nin na ab-pwasa sa dwawlan a makad-tundug sa tawbat intu abpun sa Allah andu ya kaadan na Allah na mataw a mawngangen.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يَقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِيهَا وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ وَلَعَنَهُۥ وَأَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمٗا
Andu Anteyn i taw a mangimatay sa bamamaginugut pidtibaba na yanin balas na apuy a dala kad- tadtaban nin nando nalipungetan nu Allah andu namulkan andu pinagadilan sa siksa a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَتَبَيَّنُواْ وَلَا تَقُولُواْ لِمَنۡ أَلۡقَىٰٓ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَٰمَ لَسۡتَ مُؤۡمِنٗا تَبۡتَغُونَ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٞۚ كَذَٰلِكَ كُنتُم مِّن قَبۡلُ فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمۡ فَتَبَيَّنُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Hee sekano anan atagin a mga bamamaginugut amayka linumakaw kanu sa kambunwa sa lalan sa Allah na pagamad kanu, dinu adtalu kanu ped- salam salkanu i dikena ka bamamaginugut , pagkyug kanu sa alung-alung nu kab-paguyag sa dunya, na lu sa Allah i pantyaliyan a madakel, ka maytu ba i galbek nilan paganay, (pembunwa sabap sa dunya) na inikalimu kanu nu Allah na pagamada kanu, ka su Allah kanu penggalbaken nu na katawan nin tanan.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡقَٰعِدُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ غَيۡرُ أُوْلِي ٱلضَّرَرِ وَٱلۡمُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡۚ فَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ دَرَجَةٗۚ وَكُلّٗا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَفَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
95 .Dili makapagidsan su mig-kalidtabun a mga bamamaginugut (sa walay nilan) sa dala bun nakabangen lun andu su Min-jihad sa lalan sa Allah sa mga tamuk nilan andu badan nilan, inilabi nu Allah su min-jihad sa mga tamuk nin and badan nin kanu bamagagayan, sa kanu pangkatan and uman-isa na pib-pasadan nu Allah sa surga andu inilabi nu Allah sa balas a masla su min-jihad, kanu namagagayan.
Arabic explanations of the Qur’an:
دَرَجَٰتٖ مِّنۡهُ وَمَغۡفِرَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمًا
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمۡۖ قَالُواْ كُنَّا مُسۡتَضۡعَفِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ قَالُوٓاْ أَلَمۡ تَكُنۡ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٗ فَتُهَاجِرُواْ فِيهَاۚ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
Saben-sabenal na su mga taw a bagimatayan nu Malaa-ikah (Malakal-maut) silan antu a mga taw na dinupang nilan i ginawa nilan, idsan nu malakal-mawt o panun kanu sakanu agama, madtalu nilan i dala kagaga nami sya sa dalpa, adtalun nu Malaa-ikah anduken dikena ba mawlad su lupa abpawangan nu sabap sa agama (kambakwit) na silan a mga taw na su apuy i kadtakenan nilan a mawag a benal a kabpawangan.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا ٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ لَا يَسۡتَطِيعُونَ حِيلَةٗ وَلَا يَهۡتَدُونَ سَبِيلٗا
Ya tabya na su mga malubay a mga mama andu mga babay andu mga 'sugat a dala kagaga nin a ukit na kaganat nilan (kambakwit) andu di nilan pan katawan i lalan.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأُوْلَٰٓئِكَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَعۡفُوَ عَنۡهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَفُوًّا غَفُورٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَمَن يُهَاجِرۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يَجِدۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُرَٰغَمٗا كَثِيرٗا وَسَعَةٗۚ وَمَن يَخۡرُجۡ مِنۢ بَيۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ يُدۡرِكۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Anteyn ganatan nin i dalpa sa lalan sa Allah na maparuli nin sya sa lupa i kan-dalpa nin andu kasukat andu su linumyu sa walay nin sa lalan nin sa Allah andu su sinugu nin mawli na nasot nu kapatay, na saben-sabenal na nakabetad i balas nin lu sa Allah, andu su Allah na bangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَلَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَقۡصُرُواْ مِنَ ٱلصَّلَوٰةِ إِنۡ خِفۡتُمۡ أَن يَفۡتِنَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْۚ إِنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ كَانُواْ لَكُمۡ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
Amayka linumalakaw kanu sya kanu dalpa na dikanu andusa- sa kumasar kanu sa sambayang amayka bangandam kanu sa ma- fitnah kanu nu mga kafeer,ka su mga kafeer na satru salkanu sa mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا كُنتَ فِيهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُم مَّعَكَ وَلۡيَأۡخُذُوٓاْ أَسۡلِحَتَهُمۡۖ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلۡيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمۡ وَلۡتَأۡتِ طَآئِفَةٌ أُخۡرَىٰ لَمۡ يُصَلُّواْ فَلۡيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلۡيَأۡخُذُواْ حِذۡرَهُمۡ وَأَسۡلِحَتَهُمۡۗ وَدَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ تَغۡفُلُونَ عَنۡ أَسۡلِحَتِكُمۡ وَأَمۡتِعَتِكُمۡ فَيَمِيلُونَ عَلَيۡكُم مَّيۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن كَانَ بِكُمۡ أَذٗى مِّن مَّطَرٍ أَوۡ كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَن تَضَعُوٓاْ أَسۡلِحَتَكُمۡۖ وَخُذُواْ حِذۡرَكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Andu amayka kaped sakanilan(Muhammad) na adsambayang nengka silan (pagimami ka), na tumindeg isa ka sap kanu mga bamamaginugut sakanilan na mamung sambayang andu kamalan nu saka sapi matalem nilan, amayka sinumujud silan, na su isa ka sap manem sa taligkudan i masama andu mamung su isa ka sap a dala makadsambayang, ka sambayang manem andu kamalan nilan su ingat nilan (dili talipenda) andu matalem nilan, ka nya kyug nu mga kafeer na namba ka makad-talipenda nu su mga matalem nu andu su mga kasangkapan nu,ka sasalnganan kanu nilan mamakayd andu di kanu ban dusa amayka aden paka-ungen a manasu ulan atawka sekanu na pendalu sa makabetad nu i mga matalem nu andu kamali nu bun su ka-ingat nu, ka su Allah na ipagadil nin sa kanu mga kafeer i siksa a makapalusak sakanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَإِذَا قَضَيۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمۡۚ فَإِذَا ٱطۡمَأۡنَنتُمۡ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۚ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتۡ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ كِتَٰبٗا مَّوۡقُوتٗا
Amayka nakapasad kanu adsambayang na tademi nu su Allah sa tumindeg-mayan kanu andu miga kanu, amayka naka-tana kanu den na (dala den makagkayd) na itunay nu den su sambayang, su sambayang na aden mga waktu nin kanu mga bamamaginugut.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَهِنُواْ فِي ٱبۡتِغَآءِ ٱلۡقَوۡمِۖ إِن تَكُونُواْ تَأۡلَمُونَ فَإِنَّهُمۡ يَأۡلَمُونَ كَمَا تَأۡلَمُونَۖ وَتَرۡجُونَ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا يَرۡجُونَۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا
Da kanu mapakalubay sa kapangilay sa mga satru, ka upama gikasakitan kanu, na silan na agkasakitan bun silan, mana bun kapeg- kasakit salkanu andu sekanu na aden kagaga- apas nu abpun sa Allah (pahala sa Allah) a dili makwa nu (kafeer) andu su Allah na mataw sa di madaway.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِتَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِمَآ أَرَىٰكَ ٱللَّهُۚ وَلَا تَكُن لِّلۡخَآئِنِينَ خَصِيمٗا
Benal a initulun nami salka (Muhammad) su kitab a haqq ka andu nengka makukum su mga taw sa kanu pinakatawan nu Allah salka, na daka anggula sa makadsabek nengka su di kangasaligan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَلَا يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمۡ إِذۡ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرۡضَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطًا
bagena silan kanu mga manusia, di nilan kapagenan su Allah, su Allah na salta sakanilan kanu magabi a ibpagema nilan i di mapya a kadtalu, su Allah kanu nganin a peng-galbken nilan na nalangkap nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ جَٰدَلۡتُمۡ عَنۡهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَمَن يُجَٰدِلُ ٱللَّهَ عَنۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
Mawli na nangkanu den manem a bangalawan nu silan sya sa kawyag sa dunya, anteyn ib-palawa sa Allah, na kanilan sa gay a mawli I siksa, atawka antyn tumaldu sakanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يَكۡسِبۡ خَطِيٓـَٔةً أَوۡ إِثۡمٗا ثُمَّ يَرۡمِ بِهِۦ بَرِيٓـٔٗا فَقَدِ ٱحۡتَمَلَ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
Andu su taw a panggalbek sa mawag a kalimbanan (dikena pidtibaba) atawka ka dusan, mawli na inandan nin sa mibpukas (ini-sandit sa kaped nin)na saben-sabenal a nadsamak nin su kalbutan andu kadusan a mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ وَرَحۡمَتُهُۥ لَهَمَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡۖ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيۡءٖۚ وَأَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمۡ تَكُن تَعۡلَمُۚ وَكَانَ فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ عَظِيمٗا
Upama ka dikena bu su kalbihan nu Allah salka (Muhammad) andu su limu nin na pigkahanda nu salumpuk sakanilan i tadingen kanilan andu dala bun gatadingnilan a lyu sa ginawa nilan andu dika nilan kagkaydan apya paydu andu initulun nami salka su kitab andu ungangen andu pinakatawan nin salka i dala nengka katawi, andu su kalbihan nu Allah salka (Muhammad) na sangat a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ لَّا خَيۡرَ فِي كَثِيرٖ مِّن نَّجۡوَىٰهُمۡ إِلَّا مَنۡ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوۡ مَعۡرُوفٍ أَوۡ إِصۡلَٰحِۭ بَيۡنَ ٱلنَّاسِۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Dala kapya na kapa-gadunga nilan, ya tabya (a mapiya) na su sinumugo sa sadaqah atawka mapya i palangay, atawka kapag-kapya sa mga taw andu anteyn anggalbek sa antu ba sa tuntutan sa limu nu Allah (ikhlas), na di abpelis na anggan nami sa balas a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَتَّبِعۡ غَيۡرَ سَبِيلِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
Andu anteyni isibay nin i lekanin kanu sinugu (Muhammad) sa ulyan na napayag salkanin i tutulu andu ya nin unutan i salakaw kanu lalan nu mgabamamaginugut, na ipataldu nami salkanin su tinaldu nin andu pagyon nami sa apuy andun ngen den i kalat nin a kabpawangan.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Benal su Allah na di nin ampunen i sakutun sekanin andu ampunen nin i salakaw sa sakutu kanu mag-kahanda nin andu su taw a sinumakutu sa Allah na saben- sabenal a natadin sa mawatan a kinatadin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَأُضِلَّنَّهُمۡ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمۡ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُبَتِّكُنَّ ءَاذَانَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلۡقَ ٱللَّهِۚ وَمَن يَتَّخِذِ ٱلشَّيۡطَٰنَ وَلِيّٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ فَقَدۡ خَسِرَ خُسۡرَانٗا مُّبِينٗا
Andu tadingen ku silan andu ipa- panganganay ku sakanilan i malat andu sugun ku silan sa supak sa kadnan nilan andu paneb-pedan nilan sa mga tangila su binatang (pakapasangan su binatang) andu sugun ku silan sa umbayan nilan su binaluy nu Allah andu su taw a baluyan nin i shaytan a simban nin-unutan nin a salakaw sa Allah, na saben-sabenal a nalapis sa kina-lapis a mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَلَا يَجِدُونَ عَنۡهَا مَحِيصٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٗاۚ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ قِيلٗا
Andu su mga bamamaginugut ming-galbek sa mga mapya na paludapen nami silan kanu surga a pilagilay i mga lawas na ig, sa dayun (tatap) silan sa surga, pasad nu Allah na benal andu dala benal i kadtalu nin ka su Allah bu.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّيۡسَ بِأَمَانِيِّكُمۡ وَلَآ أَمَانِيِّ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِۗ مَن يَعۡمَلۡ سُوٓءٗا يُجۡزَ بِهِۦ وَلَا يَجِدۡ لَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
Dala sa tindeg nu a mga muslim andu Yahudi i makapaludep (sakanilan) sa surga, ka anteyn inggalbek sa malat na balasan, andu dala maparuli nin a salakaw sa Allah a kawnutan nin andu dala makad-tabang. (a salakaw sa Allah)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ وَلَا يُظۡلَمُونَ نَقِيرٗا
Andu su anggalbek sa mga mapya a galbek, magidsan i babay-mama salta na bamamginugut silan, na silan i makaludep sa surga andu di silan madtalimbut apya paydu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَحۡسَنُ دِينٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ وَٱتَّبَعَ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۗ وَٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبۡرَٰهِيمَ خَلِيلٗا
Andu dala makalawan sa kapya na kapagagama su ikhlas i biyas nin sa Allah andu mib pyapyanan andu inunutan nin su agama nu Ebrahim a haqq andu binaluy nu Allah su Ebrahim a nasuwatan nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَسۡتَفۡتُونَكَ فِي ٱلنِّسَآءِۖ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِيهِنَّ وَمَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ فِي يَتَٰمَى ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِي لَا تُؤۡتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرۡغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ وَأَن تَقُومُواْ لِلۡيَتَٰمَىٰ بِٱلۡقِسۡطِۚ وَمَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِهِۦ عَلِيمٗا
Andu bagidsan sakanilan (Muhammad) sa kanu mga babay, adtalu ka su Allah ipeb-payag salkanu sa hukuman nilan andu su pembatyan salkanu san sa kitab, sya kanu mga yateem (ilu) a mga babay a di nu ibaginggay sakanilan su kawarisan nilan (sunggudan) sa kyugan nu mangaluma, (su yateem na wagib a sunggudan)andu su mga malubay a mga madsugat a mga wata andu su kapaninideg nu kanu mga yateem sa bantang andu nganin a panggalbaken nu sa mapya, na su Allah na katawan nin i balas nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضٗا فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَآ أَن يُصۡلِحَا بَيۡنَهُمَا صُلۡحٗاۚ وَٱلصُّلۡحُ خَيۡرٞۗ وَأُحۡضِرَتِ ٱلۡأَنفُسُ ٱلشُّحَّۚ وَإِن تُحۡسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Andu amayka aden babay a nagilkan kani kaluma nin sa katamages, atawka tagaken sekanin, na dala dusa nilan duwa sa pag- kapyan silan,atawka umbayan silan, (sa atulan a mapiya) andu su kaumbaya i mapya andu nakadalem sa uman isa i kyug, andu amayka abpya-pya kanu andu magilek kanu na su Allah na su pang- galbaken nu na katawan nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ ٱلۡمَيۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِۚ وَإِن تُصۡلِحُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Na di kanu a benal makagaga sa makam- bantang kanu sa mga kaluma nu apya ngin i anggulan nu, na da kanu manem lumamig sa mapayag-masulen (kagastu andu su oras) ka makailing kanu sa binitin sa alang-alang andu o pya-pya kanu andu magilek kanu sa (Allah) na su Allah na pangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ وَصَّيۡنَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَإِيَّاكُمۡ أَنِ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدٗا
Andu kanu Allah su dalem na mga langit andu lupa andu saben-sabenal a pidtalu nami kanu nanga-una salkanu a aden kitab nin (Yahudi-kristian) andu sekanu a (Muslim)sa ika-gilek nu su Allah andu amayka ag-kafeer kanu na kanu Allah su dalem nu mga langit andu dalem nu lupa andu su Allah i kawasa a peb-pugin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
Arabic explanations of the Qur’an:
إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ أَيُّهَا ٱلنَّاسُ وَيَأۡتِ بِـَٔاخَرِينَۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ قَدِيرٗا
Upama yanin kahanda salkanu a mga taw i punasen kanu nin, sa yanin bu pam-bwatn i salakaw na magaga nin andu su Allah kanu langun na kahanda nin na magaga nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ بِٱلۡقِسۡطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ أَوِ ٱلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَۚ إِن يَكُنۡ غَنِيًّا أَوۡ فَقِيرٗا فَٱللَّهُ أَوۡلَىٰ بِهِمَاۖ فَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلۡهَوَىٰٓ أَن تَعۡدِلُواْۚ وَإِن تَلۡوُۥٓاْ أَوۡ تُعۡرِضُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Hee sekanu ana atagin a mga bamamaginugut na pangaden kanu sa kapaninideg sa bantang a kad-saksi sa Allah apya su ginawa nu (Mawgat kanu ginawa) atawka sa kandwa a mimbata andu su mga pagali nu(kawasa-miskinan) na muna pan su Allah a panunugaten, na di n bagunuti (kiyug na ginawa) a sabapan a di nu kambantang, andu amayka lumamig kanu (di makambawt i bantang)atawka dikanu ad-saksi, na saben-sabenal na su Allah kanu panggalbaken nu na katawan nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِي نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِن قَبۡلُۚ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Hee sekanu anan atagin a mga bamamaginugut- dayun nu su pangimbenal nu sa Allah andu su sinugu nin mandu su kitab a initulun nin kanu sinugu nin (Muhammad) andu su kitab a initulun nin a nawna, anteyn i sumangka (sumupak) sa Allah andu su Malaa-ikah andu su mga kitab nin andu su gay a mawli na saben-sabenal a natadin sa kinatadin a mawatan.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ سَبِيلَۢا
Benal su mga taw a mga bamamaginugut, mawli na mig-kafeer silan,mawli na Mu'min manem silan,mawli na mig-kafeer manem silan, mawli na dinayun nilan su ka-kafeer, na dala den ka ampun nu Allah sakanilan andu dala den sa Allah i katutulu nin sakanilan sa lalan. (Islam)
Arabic explanations of the Qur’an:
بَشِّرِ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ بِأَنَّ لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمًا
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ يَتَّخِذُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَيَبۡتَغُونَ عِندَهُمُ ٱلۡعِزَّةَ فَإِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا
Silan su mga taw a pamaruli nilan su mga kafeer a kanga-unutan a salakaw kanu mga Mu'min, ngintu ka lu silan pegkwa sa kapulo(badtugan) kanu mga kafeer, na su kapulu na kanu Allah langun.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكۡفَرُ بِهَا وَيُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُواْ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦٓ إِنَّكُمۡ إِذٗا مِّثۡلُهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ جَامِعُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَٱلۡكَٰفِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا
Andu saben-sabenal a initulun nin salkanu su kitab (Qur-an) a amayka nakineg nu su mga ayatan nu Allah (tanda) na ag-kafeeran nilan andu pagungaten nilan, na dakanu mamagagayan lu sa kanilan, taman sa aden pan bityala nilan a salakaw, (sa Qur-an) (amayka idtagapeda nu silan) sekanu maytu na pagidsan nu silan, ka su Allah na limuden nin su mga munafiq andu su mga kafeer lusa naraka (Jahannam) langun.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمۡ فَإِن كَانَ لَكُمۡ فَتۡحٞ مِّنَ ٱللَّهِ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَكُن مَّعَكُمۡ وَإِن كَانَ لِلۡكَٰفِرِينَ نَصِيبٞ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَسۡتَحۡوِذۡ عَلَيۡكُمۡ وَنَمۡنَعۡكُم مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ فَٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَلَن يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لِلۡكَٰفِرِينَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ سَبِيلًا
Antu ba su mga taw a ya nilan peb-patikan salkanu na amayka aden salkanu i limu abpun sa Allah, na adtalun nilan manem i sakitanu bun mambu, na amayka lu manem ambwat kanu mga kafeer su umun a mapya na adtalun nilan manem kanu mga kafeer i tinabangan nami sekanu andu inalawan nami sekanu sa dikanu mabinasa nu mga Mu'min, na su Allah i kumukum salkanu sa gay a mawli andu dala baluya nu Allah kanu mga kafeer i lalan a silan i mapulu sa Mu'min sa gay a mawli.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَهُوَ خَٰدِعُهُمۡ وَإِذَا قَامُوٓاْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ قَامُواْ كُسَالَىٰ يُرَآءُونَ ٱلنَّاسَ وَلَا يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ إِلَّا قَلِيلٗا
Su mga munafiq na bagungaten nilan su Allah, na su Allah ibagungat sakanilan andu amayka sambayang silan na sangat i kapok nin, andu ipabpagilay bu sa mga taw andu di silan tumadem sa Allah ya tabya na paydu.
Arabic explanations of the Qur’an:
مُّذَبۡذَبِينَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ لَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ وَلَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِۚ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
Lu manem ka lumenem (so mga munafiq) di katawan o andew sekanin matantu andu su tadingen nu Allah na dala den maparuli nin a lalan a katidtu nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينًا
Hee sekanu anan atagin a mga bamamaginugut di nu pambaluy su mga kafeer a ka-unutan nu (agkalimwa) a salakaw kanu mga bamamaginugut, ngintu yanu kyug na mumbal kanu pan sa tindeg nu sa Allah a mapayag i kasiksa nin salkanu sa gay a mawli.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَأَصۡلَحُواْ وَٱعۡتَصَمُواْ بِٱللَّهِ وَأَخۡلَصُواْ دِينَهُمۡ لِلَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَسَوۡفَ يُؤۡتِ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Ya tabya na su mid-tawbat andu nagumbaya andu kina-malan nin su (kasuguwan nu) Allah andu ikhlas i kinapagagama sa Allah, na silan na makuyug kanu mga bamamaginugut andu di abpalis i kanggay nu Allah kanu mga bamamaginugut sa balas a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ ٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيَقُولُونَ نُؤۡمِنُ بِبَعۡضٖ وَنَكۡفُرُ بِبَعۡضٖ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُواْ بَيۡنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا
Su mga taw a ped-supaken nilan su Allah (Yahudi-kristian) andu su sinugu nin andu kugan nilan na makab-pitas su Allah andu su sinugu nin sa kapa-ngimbenal andu pedtalun nilan i pangimbenalan tanu i kaped kanu inisugu ag-kafeeran i kaped, andu kyug nilan na mabaluy silan a pageltan a bangimbenal andu kafeer silan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَلَمۡ يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ أُوْلَٰٓئِكَ سَوۡفَ يُؤۡتِيهِمۡ أُجُورَهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Andu su mga bamamaginugut sa Allah andu su sinugu nin, andu dala nilan pab-pitasa su mga sinugu apya isa kataw sakanilan, na silan na di abpalis na anggay nu Allah sakanilan i mga balas nilan andu su Allah i bangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَسۡـَٔلُكَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ أَن تُنَزِّلَ عَلَيۡهِمۡ كِتَٰبٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِۚ فَقَدۡ سَأَلُواْ مُوسَىٰٓ أَكۡبَرَ مِن ذَٰلِكَ فَقَالُوٓاْ أَرِنَا ٱللَّهَ جَهۡرَةٗ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ بِظُلۡمِهِمۡۚ ثُمَّ ٱتَّخَذُواْ ٱلۡعِجۡلَ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ فَعَفَوۡنَا عَن ذَٰلِكَۚ وَءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
Bangeni salka (Muhammad) su mga (Yahudi)patulunan nengka silan sa kitab abpun sa langit, na saben-sabenal a pinangenyan nilan bun si Musa sa muna pan samba i kasla nin, ka pidtalu nilan i ipeylay nengka salkami su Allah, na sinayab silan a kilat sabap sa kadupang nilan, mawli na minumbal silan sa sapi (bulawan a pinam-buntal sa sapi) sa ulyan a kinawma nu mapayag sakanilan (mga tanda a ganat sa Allah) na pinasagadan nami su antu (inampun) andu inenggay nami kani Musa i tindeg a mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَفَعۡنَا فَوۡقَهُمُ ٱلطُّورَ بِمِيثَٰقِهِمۡ وَقُلۡنَا لَهُمُ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا وَقُلۡنَا لَهُمۡ لَا تَعۡدُواْ فِي ٱلسَّبۡتِ وَأَخَذۡنَا مِنۡهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا
Andu ini-pulu nami sakanilan i palaw sabap kanu pasadilan, andu pidtalu nami sakanilan i ludep kanu sa bungawan sa sujud kanu andu pidtalu nami sakanilan i di nu padtibabay i gay na saptu(di mangwa sa seda sa gay na sapto) andu kinwayan nami silan sa pasad a mawgat.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ وَكُفۡرِهِم بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَقَتۡلِهِمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَقَوۡلِهِمۡ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢۚ بَلۡ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَيۡهَا بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
Kagina ka ginubal nilan su pasad nilan na andu kinag-kafeer nilan kanu mga ayatan nu Allah andu kapamunu nilan sa mga nabi sa dala kawagib nin andu kadtalu nilan a atay nami na aden dapeng nin (dili nami katuntayan su mga sinugu) kena ka tinumbuka nu Allah i mga atay nilan sa ka-kafeer nilan, na dala mangimbenal sakanilan ya tabya na paydu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَبِكُفۡرِهِمۡ وَقَوۡلِهِمۡ عَلَىٰ مَرۡيَمَ بُهۡتَٰنًا عَظِيمٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَوۡلِهِمۡ إِنَّا قَتَلۡنَا ٱلۡمَسِيحَ عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ رَسُولَ ٱللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِن شُبِّهَ لَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُۚ مَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍ إِلَّا ٱتِّبَاعَ ٱلظَّنِّۚ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينَۢا
Andu su kadtalu nilan (kadtalu a ibagang- gana)sa sekami na binuno nami si Aisha a wata ni Mariam a sinugu nu Allah, na dala nilan mabunu andu dala nilan makapalepa, ugayd na aden linagidan salkanin, (namba i minatay nilan)andu saben-sabenal su mga taw na ambida-bida silan na minduwa-duwa bun silan, (nabunu nilan atawka dala) dala sakanilan i kataw (dala sabut nilan lun) ya tabya na antapan i bagunutan andu dala nilan mabunu sa saben-sabenal.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَل رَّفَعَهُ ٱللَّهُ إِلَيۡهِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ إِلَّا لَيُؤۡمِنَنَّ بِهِۦ قَبۡلَ مَوۡتِهِۦۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا
Andu dala isa bu kanu (Yahudi-kristian) ya tabya na mapangim-benal nin si Aisha sa di pan matay sekanin, (sya kanu ikadwa a kambaba nu Aisha) andu lu sa gay a mawli na ad- saksyan nu Aisha silan sa kinapandalbut.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَبِظُلۡمٖ مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ طَيِّبَٰتٍ أُحِلَّتۡ لَهُمۡ وَبِصَدِّهِمۡ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ كَثِيرٗا
Sabap sa kadupangan nu mga Yahudi na hinaram nami sakanilan i mga mapya a ini- halal sakanilan andu sabap sa kaped-sapal nilan sa ginawa nilan (sa lalan sa Allah) andu su madakel a mga taw kanu agama nu Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَخۡذِهِمُ ٱلرِّبَوٰاْ وَقَدۡ نُهُواْ عَنۡهُ وَأَكۡلِهِمۡ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِۚ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ مِنۡهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
Andu kapegkwa nilan sa riba (kapab-pagiseg sa tamuk) a ini-sapal sakanilan andu kapeg-kan nilan sa mga tamuk nu taw sa batil (dala kawagib nin) na inid-tatalanga nami kanu mga kafeer i sakanilan i siksa a masakit.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّٰكِنِ ٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ مِنۡهُمۡ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ يُؤۡمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَۚ وَٱلۡمُقِيمِينَ ٱلصَّلَوٰةَۚ وَٱلۡمُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ أُوْلَٰٓئِكَ سَنُؤۡتِيهِمۡ أَجۡرًا عَظِيمًا
Ugayd su mid-takena i ilmu nin sakanilan andu su mga bamamaginugut na bangimbenal silan kanu initulun salka(Muhammad) andu su initulon a nawna salka andu ipedtunay nilan su sambayang andu su Zakat andu pangim benal silan sa Allah ndu su gay a mawli, silan a mga taw i anggan nami silan sa balas a masla.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ إِنَّآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ كَمَآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ نُوحٖ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ مِنۢ بَعۡدِهِۦۚ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَعِيسَىٰ وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَٰرُونَ وَسُلَيۡمَٰنَۚ وَءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا
Saben-sabenal ini-wahi nami salka (Muhammad)sa mana su kina-wahi nami kani Nuh andu su mga nabi a nawli salkanin, andu ini-wahi nami kani Ebrahim andu su Ismael andu si Ishaq andu si Ya'qub andu su mga mawli a-taw nin(12 a wata nu Ya'qub) andu si Aisha andu si Ayob andu si Yunos andu si Haron andu sinSulaiman, andu inenggay nami kanu Daud si Zabur.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرُسُلٗا قَدۡ قَصَصۡنَٰهُمۡ عَلَيۡكَ مِن قَبۡلُ وَرُسُلٗا لَّمۡ نَقۡصُصۡهُمۡ عَلَيۡكَۚ وَكَلَّمَ ٱللَّهُ مُوسَىٰ تَكۡلِيمٗا
Andu su mga sinugu a pina-nudtol nami salka (Muhammad) a nawna salka andu mga sinugu a dala nami den panudtula salka, andu inim-bityala nu Allah su Musa sa tidtu.
Arabic explanations of the Qur’an:
رُّسُلٗا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى ٱللَّهِ حُجَّةُۢ بَعۡدَ ٱلرُّسُلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Mga sinugu a papeg-kalilini kanu baginugut andu mapaka-gilek kanu darwaka, ka andu dima-aden kanu mga taw i tindeg lu sa Allah atawka dawa (makab-palaw) sa ulyan na sinugu andu su Allah na mapulu a mataw.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّٰكِنِ ٱللَّهُ يَشۡهَدُ بِمَآ أَنزَلَ إِلَيۡكَۖ أَنزَلَهُۥ بِعِلۡمِهِۦۖ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَشۡهَدُونَۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًا
Ugayd su Allah i ped-saksi kanu initulun salka (amayka di mangimbenal su Yahudi)a pinatulun nami sa kataw nin, andu su mga Malaa-ikah na ped-saksi andu nya den nasasangan na mapiya na su Allah a ped-saksi.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَظَلَمُواْ لَمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ طَرِيقًا
Saben-sabenal kanu mig-kafeer andu pindouangan nilan i ped nin, (sa di nilan ipeb- payag su bantang)na dala den sa Allah i ka-ampun sakanilan andu dala sa Allah i katutulu sakanilan sa lalan. (a malapas sa siksa)
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلرَّسُولُ بِٱلۡحَقِّ مِن رَّبِّكُمۡ فَـَٔامِنُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Hee sekanu anan atagin a mga bamamaginugut saben-sabenal a nakawma salkanu su sinugu sa Haqq abpun sa kadnan nu, na pangimbenal nu, ka antu ba i mapya salkanu,amayka ag-kafeer kanu,na kanu Allah i dalem nu mga langit andu su lupa, andu su Allah na yanin ka-aden na mataw sa kapambetad andadayta.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ وَلَا تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّۚ إِنَّمَا ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ رَسُولُ ٱللَّهِ وَكَلِمَتُهُۥٓ أَلۡقَىٰهَآ إِلَىٰ مَرۡيَمَ وَرُوحٞ مِّنۡهُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۖ وَلَا تَقُولُواْ ثَلَٰثَةٌۚ ٱنتَهُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ إِنَّمَا ٱللَّهُ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ سُبۡحَٰنَهُۥٓ أَن يَكُونَ لَهُۥ وَلَدٞۘ لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلٗا
Hee sekanu a mga (Yahudi-kristian) di nu paped- sagad i kab-pagagama nu andu da kanu pedtalu sa (makapantag) sa Allah ya tabya na Haqq ka saben-sabenal kanu Aisha a wata ni Mariam na sinugunu Allah andu tanda nin a binetad nin lu kanu Mariam, andu si Jibrel i minyup kano Mariam, pangimbenal nu su Allah andu su mga sinugu nin, na di nu adtalo]u su Allah na talu,talen kan (sa kapedtalu sa talu su Allah) ka antu ba i mapya salkanu, ka su Allah na isa bu, maha-sutti sekanin (lepas sekanin) sa ma-aden i wata nin, na leka nin i dalem numga langit andu su lupa andu sekanin Allah i padtaldu sa langun.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَّن يَسۡتَنكِفَ ٱلۡمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبۡدٗا لِّلَّهِ وَلَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ٱلۡمُقَرَّبُونَۚ وَمَن يَسۡتَنكِفۡ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَيَسۡتَكۡبِرۡ فَسَيَحۡشُرُهُمۡ إِلَيۡهِ جَمِيعٗا
172 Di a benal idsaku (imbuku) nu Aisha i ma-aden sekanin a ulipen nu Allah andu su mga Malaa-ikah a masupeg sa Allah, anteyn i taw a idzeko nin (imbuko nin) i mapapangulipen sa Allah andu imamasla, na bulagan tanan silan lu salekanin. (Allah)
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضۡلِهِۦۖ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡتَنكَفُواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ فَيُعَذِّبُهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
Na su mga taw a nangimbenal andu minggalbek sa mga mapya na inggay nu (Allah) sakanilan i mga balas nilan andu si-singgumanan nin silan sa kanu limu nin, su mga taw manem a mimbuko na andu mimamasla silan na ipa-siksa nu (Allah) silan sa siksa a masakit andu dala maparuli nilan a salakaw sa Allah a makatald sakanilan andu dala makad-tabang sakanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱعۡتَصَمُواْ بِهِۦ فَسَيُدۡخِلُهُمۡ فِي رَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَفَضۡلٖ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَيۡهِ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
Su mga taw a nangimbenal sa Allah andu kinamalan nin su sigay (Qur-an) na paludapen nu (Allah) silan kanu limu nin andu su kalbihan nin andu tutulu nu (Allah) silan sa lalan a matidtu a nanget a maka-sampay sa limu nu Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَسۡتَفۡتُونَكَ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِي ٱلۡكَلَٰلَةِۚ إِنِ ٱمۡرُؤٌاْ هَلَكَ لَيۡسَ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَهُۥٓ أُخۡتٞ فَلَهَا نِصۡفُ مَا تَرَكَۚ وَهُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهَا وَلَدٞۚ فَإِن كَانَتَا ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُمَا ٱلثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَۚ وَإِن كَانُوٓاْ إِخۡوَةٗ رِّجَالٗا وَنِسَآءٗ فَلِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۗ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ أَن تَضِلُّواْۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمُۢ
Pagidsan ka nilan (Muhammad) sa hukuman(na kalaalah) adtalu ka su Allah i mayag sa hukuman makapantag (minatay a dala wata atawka ama nin) na (amayka matay su mama) aden suled nin a babay,na kanu sulden a babay i sabad kanu natagak nin,(amayka su babay manem i minatay) na kanu suled nin a mama i maka- warith kanu langun o tamuk amayka dala wata nu suled nin antu a minatay,na amayka aden dwa kataw a suled nin a babay (atawka subla pan sa dwa kataw) ya nilan makwa na dwa bad kanu natagak a tamuk nin, na amayka aden mga suled nin a mga mama atawka mga babay na isa kataw a mama na mana su umun o dwa kataw a babay, ipeb-payag nu Allah salkanu ka di nin kyugani matading kanu, andu su Allah kanu anggaga-isa na katawan nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الفلبينية المجندناوية - Translations’ Index
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الفلبينية المجندناوية، ترجمها فريق مركز رواد الترجمة بالتعاون مع إسلام هاوس Islamhouse.com