Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الفلبينية المجندناوية * - Translations’ Index
Al-Anaam (Su mga Binatang)
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَجَعَلَ ٱلظُّلُمَٰتِ وَٱلنُّورَۖ ثُمَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
Pugin su Allah a binaluy nin su mga langit andu lupa andu binaluy nin i mga malibuteng andu malinawag, mawli na su mga kafeer na sinumibay silan kanu kadnan nilan
Arabic explanations of the Qur’an:
هُوَ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٖ ثُمَّ قَضَىٰٓ أَجَلٗاۖ وَأَجَلٞ مُّسَمًّى عِندَهُۥۖ ثُمَّ أَنتُمۡ تَمۡتَرُونَ
Su Allah i minaluy salkanu sa nakabpun sa lupa, mawli na minumbal sa Ajal (datamanan) kapatay, andu Ajal a kambwat nu lu sa lekanin (gay a mawli)mawli na sekanu na magalang-alang kanu. (pendwa-dwa kanu sa gay a mawli)
Arabic explanations of the Qur’an:
فَقَدۡ كَذَّبُواْ بِٱلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ فَسَوۡفَ يَأۡتِيهِمۡ أَنۢبَٰٓؤُاْ مَا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
Saben-sabenal a pinan-dalbut nilan su Haqq (Qur-an andu su Muhammad) guna makawma sakanilan na di abpelis na makawma bun sakanilan i tudtulan nui bagungaten nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا مِن قَبۡلِهِم مِّن قَرۡنٖ مَّكَّنَّٰهُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مَا لَمۡ نُمَكِّن لَّكُمۡ وَأَرۡسَلۡنَا ٱلسَّمَآءَ عَلَيۡهِم مِّدۡرَارٗا وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَنۡهَٰرَ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَنشَأۡنَا مِنۢ بَعۡدِهِمۡ قَرۡنًا ءَاخَرِينَ
6 nginto dala nilan katawi i madakel i bininasa nami (mga dalpa nando mga taw) a nauna pan kanilan a mga taw, sa pinadtakena silan sa dalpa- sa dikena mana bokina-padtakena salkano, nando pina-ulanan nami silan sa mga mapiya a midtundog-tundog, nandobinaloy nami i mga polangi a pelagilay sa kababannilan, na bininasa nami bon silan sabap sa kano mga kadusan nilan, na pinambuat nami sa ulian nilani mga taw a nangauli kanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ نَزَّلۡنَا عَلَيۡكَ كِتَٰبٗا فِي قِرۡطَاسٖ فَلَمَسُوهُ بِأَيۡدِيهِمۡ لَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ
Andu apya ini-tulun nami salka (Muhammad) i kitab sa kaltas den (naka-sulat sa kaltas) na amin nilan kanu mga lima nilan, ya nilan adtalun nu mga kafeer na dala bun inan ka sihir a mapayag (pangalintaw andu mga kategelan)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ مَلَكٞۖ وَلَوۡ أَنزَلۡنَا مَلَكٗا لَّقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ ثُمَّ لَا يُنظَرُونَ
Andu pidtalu nilan o namba ka nakatulun salkanin i Malaa-ikat (ka andu nin madtalu I benal ka Muhammad) na o pinatulun nami i Malaa-ikat na sagugunay i kabinasa nilan sa di makasundul, na dala ilayan sakanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لِّمَن مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُل لِّلَّهِۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Adtalu ka (Muhammad) o antayn tigkwan kanu dalem nu mga langit andu lupa adtalu ka i kanu Allah, andang salkanin i limu, buligen kanu nin sa gay a mawli sa dala kabpalis nin su mga taw a linugi nilan i ginawa nilan na silen I dili mangimbenal.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَتَّخِذُ وَلِيّٗا فَاطِرِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَهُوَ يُطۡعِمُ وَلَا يُطۡعَمُۗ قُلۡ إِنِّيٓ أُمِرۡتُ أَنۡ أَكُونَ أَوَّلَ مَنۡ أَسۡلَمَۖ وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Adtalu ka (Muhammad o ngintu) salakaw pan sa Allah baluyan ku a simban ku, su Allah i minumbal sa mga langit andu lupa? sekanin i papeg-kan, andu dikena(sekanin) papegkanen, adtalu ka(Muhammad) i sinugu ako sa mabaluy aku a paganay a sinumangkup (sa Allah ) andu dika (ang-gula)sa makuyug ka kanu mga taw a mga mushirk. (sinumakutu)
Arabic explanations of the Qur’an:
مَّن يُصۡرَفۡ عَنۡهُ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمَهُۥۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡمُبِينُ
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن يَمۡسَسۡكَ ٱللَّهُ بِضُرّٖ فَلَا كَاشِفَ لَهُۥٓ إِلَّا هُوَۖ وَإِن يَمۡسَسۡكَ بِخَيۡرٖ فَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Na amayka ini-pawma kanu nu Allah sa makagkayd, na dala maka-awa lun ya tabya na sekanin, na amayka ipawma kanin sa mapya, na sekanin i pakagaga kanu anggaga-isa
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَيُّ شَيۡءٍ أَكۡبَرُ شَهَٰدَةٗۖ قُلِ ٱللَّهُۖ شَهِيدُۢ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۚ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانُ لِأُنذِرَكُم بِهِۦ وَمَنۢ بَلَغَۚ أَئِنَّكُمۡ لَتَشۡهَدُونَ أَنَّ مَعَ ٱللَّهِ ءَالِهَةً أُخۡرَىٰۚ قُل لَّآ أَشۡهَدُۚ قُلۡ إِنَّمَا هُوَ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞ وَإِنَّنِي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
Adtalu ka (Muhammad) antayn i masla i (makangguna nin) a kaped-saksi? Adtalu ka su Allah i saksi kanu pageltan ku andu sekanu andu ini-wahi nin salaki su Qur-an, ka andu ku maka-pakagilek salkanu andu su nawman o Qur-an, ngintu ka ped-saksyan nu i aden tagapeda nu Allah a mga barahala, adtalu ka (Muhammad) i di aku ad-saksi. Adtalu ka i isa timan bu i Allah andu saki (Muhammad) nalepas aku sa kanu langun a iped-sakutu.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمُۘ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Su mga taw a aden kitab nin (Yahudi-kristian) na katawan nilan (su Muhammad na sinugu, ka nalabit bun kanu tawrat) sa mana bun su kataw nilan sa kanu mga wata nilan, (mapayag a benal) su mga taw a linugi nilan su ginawa nilan na di bangimbenal.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Dala nakalawan sa kadupang nin su (taw) adtetebwan nin su Allah sa kalbut, atawka pinan-dalbut nin su mga ayatan na di den maka- untung su mga kafeer.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ نَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَيۡنَ شُرَكَآؤُكُمُ ٱلَّذِينَ كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
Andu su gay a buligen nami silan tanan (lu sa gay a mawli) mawli na adtalun nami kanu mga namad-sakutu sa andaw su mga kadnan nu antu ba i tagapeda nu Allah a ped-simban nu?
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ لَمۡ تَكُن فِتۡنَتُهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ وَٱللَّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشۡرِكِينَ
Mawli na dala bun nataga nin su kina-sakutu nilan (kina simba sa salakaw sa Allah) ya nilan madtalo sa kinab-palaw a mid-sapa silan: sa kadnan nami dikena kami mga mushrik. (dala kami maka- sakutu)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَۖ وَجَعَلۡنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ أَكِنَّةً أَن يَفۡقَهُوهُ وَفِيٓ ءَاذَانِهِمۡ وَقۡرٗاۚ وَإِن يَرَوۡاْ كُلَّ ءَايَةٖ لَّا يُؤۡمِنُواْ بِهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءُوكَ يُجَٰدِلُونَكَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
Andu kaped sakanilan (Yahudi-kristian)na makikineg salka (kanu Qur-an) na binaluy nami kanu mga atay nilan i paka-dapeng sa kasabut nilan andu sya kanu mga tangila nilan i ka bisu andu apya maylay nilan i langun a ayat na di nilan pangimbenalen, taman sa amayka makawma silan salka na ibpalawa kanilan, ya adtalun nu mga kafeer na dala bun inan (katagan nin) ya tabya na ini-panguli su mga taw a nangawna.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُمۡ يَنۡهَوۡنَ عَنۡهُ وَيَنۡـَٔوۡنَ عَنۡهُۖ وَإِن يُهۡلِكُونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Andu silan na iped-sapal nilan kanu mga taw (sa dika palityayan su Muhammad) andu ped- tangkan sakanilan, na dala gabinasa nilan, ya tabya na ginawa nilan sa dinilan pang-gadamen.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَى ٱلنَّارِ فَقَالُواْ يَٰلَيۡتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِـَٔايَٰتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Upama maylay nengka bu (Muhammad) su kapatindeg sakanilan lu sa naraka apoy, na ya nilan madtalu na nia ba kamakam-balingan tanu (lu sa dunya) na di tanu den pan-dalbuten su mga ayatan nu kadnan tanu andu makuyug tanu kanu mga bamamaginugut.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَلۡ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخۡفُونَ مِن قَبۡلُۖ وَلَوۡ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنۡهُ وَإِنَّهُمۡ لَكَٰذِبُونَ
Kana! ka napayag sakanilan su ib-pagana nilan a nawna, andu apya makam-balingan silan (sa dunya) nab palumanan nilan bun su ini-sapal sakanilan andu silan i mga taw a malbut
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ وُقِفُواْ عَلَىٰ رَبِّهِمۡۚ قَالَ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۚ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Andu o mana bu ka maylay nengka (Muhammad) su kapatindeg sakanilan (sa kasangulan) o kadnan nilan sa ad-talun nu Allah i dikena benal i nya ba? (kambwat sa ulyan a kapatay) ya nilan madtalu na benal man huu kadnan nami, tig nu Allah na nanami nu den su siksa, sabap sa kapeg-kafeer nu. (kaped supak kanu Muhammad andu su Qur-an)
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَآءِ ٱللَّهِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمُ ٱلسَّاعَةُ بَغۡتَةٗ قَالُواْ يَٰحَسۡرَتَنَا عَلَىٰ مَا فَرَّطۡنَا فِيهَا وَهُمۡ يَحۡمِلُونَ أَوۡزَارَهُمۡ عَلَىٰ ظُهُورِهِمۡۚ أَلَا سَآءَ مَا يَزِرُونَ
Saben-sabenal a nalapis su napan-dalbut sa ka-adap (kadsangula) sa Allah, taman sa amayka nakawma kanilan su gay a mawli sanatakaw,(su kapatay)ya nilan madtalu na duwan-duwan tanu, ka nakasagad i galbek tanu sa dunya (mawag) andu silan napananggitan nilan i mga dusa nilan kanu bigkugung nilan, ngin den i kawaga nin i mga kadusan nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا لَعِبٞ وَلَهۡوٞۖ وَلَلدَّارُ ٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Andu dala man sa ka-uyag sa dunya, ya tabya na kapen-dadalmet-kad-simpang, na su Akhirat na ya labi a mapiya kanu mga taw a magilek sa Allah, na ngintu ka di kanu mapa- kawngangen.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ نَعۡلَمُ إِنَّهُۥ لَيَحۡزُنُكَ ٱلَّذِي يَقُولُونَۖ فَإِنَّهُمۡ لَا يُكَذِّبُونَكَ وَلَٰكِنَّ ٱلظَّٰلِمِينَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ يَجۡحَدُونَ
katawan nami (Muhammad) i makalidu sa ginawa nengka su pad-talun nilan, na dika nilan bun pan-dalbutan ka natawan nilan i benal ka (sabap sa nalabit ka, kanu kitab nilan) ugayd na su mga kafeer na pad-supaken nilan su ayatan nu Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ كُذِّبَتۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَىٰ مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّىٰٓ أَتَىٰهُمۡ نَصۡرُنَاۚ وَلَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِ ٱللَّهِۚ وَلَقَدۡ جَآءَكَ مِن نَّبَإِيْ ٱلۡمُرۡسَلِينَ
Andu saben-sabenal a pinan-dalbut nilan su mga sinugu a nawna salka, na mid-sabar silan kanu kina-pandalbut sakanilan andu sinakit i ginawa nilan,taman sa nakawma sakanilan su tabang name andu dala maka sambi (dala mapalin) sa mga kadtalu nu Allah andu makawma bun salka su tudtulan kanu mga sinugu. (a nawna salka)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيۡكَ إِعۡرَاضُهُمۡ فَإِنِ ٱسۡتَطَعۡتَ أَن تَبۡتَغِيَ نَفَقٗا فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ سُلَّمٗا فِي ٱلسَّمَآءِ فَتَأۡتِيَهُم بِـَٔايَةٖۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَجَمَعَهُمۡ عَلَى ٱلۡهُدَىٰۚ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡجَٰهِلِينَ
Upama migkasla den(mawgat) gayd salka (Muhammad) su di nilan kaped-talima sa agama, na upama makagaga ka na pangilay ka sakapeswan nengka sa lupa, atawka panikan sa langit,(anggula ka den) ka andu nengka kapanang-gitan silan sa ayatan,o mana bu ka pig-kahanda bu nu Allah na (magaga nin)limuden silan sa tutulu, na andaka anggula sa mana su mga jahileen. (da sabut nin, ka seka na maka-sabut ka)
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ إِنَّمَا يَسۡتَجِيبُ ٱلَّذِينَ يَسۡمَعُونَۘ وَٱلۡمَوۡتَىٰ يَبۡعَثُهُمُ ٱللَّهُ ثُمَّ إِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
Benal a yabu tumalima (kanu kadtalu nengka) na su mga taw a banuliman andu su namamatay na pambwaten nu Allah silan, mawli na lubun tanan makam-balingan sa Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ لَوۡلَا نُزِّلَ عَلَيۡهِ ءَايَةٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّ ٱللَّهَ قَادِرٌ عَلَىٰٓ أَن يُنَزِّلَ ءَايَةٗ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
Andu pidtalu nilan o namba ka nakatulun salka (Muhammad) i ayat (tanda) abpun sa kadnan nengka (mamakagayp a tanda) adtalu ka (Muhammad) su Allah na magaga nin i maka-patulun nin i ayat nin (mamakagayp a tanda), ugayd na ya madakel sakanilan i dili mga mataw.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا مِن دَآبَّةٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا طَٰٓئِرٖ يَطِيرُ بِجَنَاحَيۡهِ إِلَّآ أُمَمٌ أَمۡثَالُكُمۚ مَّا فَرَّطۡنَا فِي ٱلۡكِتَٰبِ مِن شَيۡءٖۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يُحۡشَرُونَ
Andu dala palalakaw sya sa lupa andu dala papanuk a balayug sa papak nin, ya tabya na lumpukan a binaluy n Allah a pagidsan nu bun, dala anggaga-isa a dikena sambun sa kitab,(dala nalipatanan nu Allah) mawli na lu kanu bun muli sa kadnan nu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا صُمّٞ وَبُكۡمٞ فِي ٱلظُّلُمَٰتِۗ مَن يَشَإِ ٱللَّهُ يُضۡلِلۡهُ وَمَن يَشَأۡ يَجۡعَلۡهُ عَلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Andu su napan-dalbut kanu mga ayatan nami na bisu a maw, sya silan sa malibuteng (matagu), su Allah Taalah i peg-kahanda sa tadingen nin andu sekanin bun i peg-kahanda sa entayn i baluy nin a maka-tuntul sa lalan a matidtu.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ أَوۡ أَتَتۡكُمُ ٱلسَّاعَةُ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ تَدۡعُونَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Adtalu ka (Muhammad) i panudtul nu salaki o nakawma salkanu i siksa nu Allah atawka nakawma salkanu i gay a mawli, na ngintu salakaw sa Allah I pangenyan nu, amayka sekanu na padtalu sa bantang.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَلۡ إِيَّاهُ تَدۡعُونَ فَيَكۡشِفُ مَا تَدۡعُونَ إِلَيۡهِ إِن شَآءَ وَتَنسَوۡنَ مَا تُشۡرِكُونَ
Kana! ka su Allah bun ibangenyan nu, na iyawa nin salkanu su bangenyan nu (a salakaw) salkanin amayka mag-kahanda nin andu kalimpangan nu su mga barahala nu a iped- sakutu nu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰٓ أُمَمٖ مِّن قَبۡلِكَ فَأَخَذۡنَٰهُم بِٱلۡبَأۡسَآءِ وَٱلضَّرَّآءِ لَعَلَّهُمۡ يَتَضَرَّعُونَ
Andu saben-sabenal a sinugu nami bun su mga taw a nawna salka (Muhammad) (sinupak nilan su mga sinugu) na tinyuba nami silan sa tyuba na tamuk (na-awa sakanilan su mga tamok) andu tyuba na badan(pendadalu silan) ka malmu-lamu sakanilan i mangumpaya silan sa Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَوۡلَآ إِذۡ جَآءَهُم بَأۡسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَٰكِن قَسَتۡ قُلُوبُهُمۡ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Upama na mana bu ka kinawma na tyuba kanu mga tamok nilan ka nangumpaya (na anto ba i kag- kapya nilan) ugayd na mid-tegas i mga atay nilan andu pinakapiya nu shaytan sakanilan su pang- galbaken nilan a supak.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِۦ فَتَحۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَبۡوَٰبَ كُلِّ شَيۡءٍ حَتَّىٰٓ إِذَا فَرِحُواْ بِمَآ أُوتُوٓاْ أَخَذۡنَٰهُم بَغۡتَةٗ فَإِذَا هُم مُّبۡلِسُونَ
Guna nilan ped-tagaka su inindawan sakanilan, na binukatan nami sakanilan i bungawan na anggaga-isa, (makapya sa ginawa) taman sa nalilini den silan kanu inenggay kanilan, na bininasa nami sa natakaw, na natebped bulawa su inam nilan sa kano mapiya.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَرَءَيۡتُمۡ إِنۡ أَخَذَ ٱللَّهُ سَمۡعَكُمۡ وَأَبۡصَٰرَكُمۡ وَخَتَمَ عَلَىٰ قُلُوبِكُم مَّنۡ إِلَٰهٌ غَيۡرُ ٱللَّهِ يَأۡتِيكُم بِهِۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ ثُمَّ هُمۡ يَصۡدِفُونَ
Adtalu ka (Muhammad) i panudtul nu upama ka kwan nu Allah su kakineg nu andu su kailay nu,andu tutupan nin i mga atay nu, na antayn i kadnan a salakaw sa Allah i menggay manem salkanu?ilayka (Muhammad) o panun bay kapeb-payag nami kanu mga ayatan nu Allah, mawli na sumibay silan.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَرَءَيۡتَكُمۡ إِنۡ أَتَىٰكُمۡ عَذَابُ ٱللَّهِ بَغۡتَةً أَوۡ جَهۡرَةً هَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Adtalu ka (Muhammad) i panudtul nu upama ka nakawma salkanu i siksa nu Allah sa makatakaw (kanu magabi) atawka mapayag (malmag) na dala mabinasa ya tabya na su mga taw a mga kafeer.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا نُرۡسِلُ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَۖ فَمَنۡ ءَامَنَ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Andu dala sakina-sugu nami kanu mga sinugu-ya tabya na papeg-kalilini andu papeg-kagilek, (surga andu naraka sa mapanudtul nilan) su nangimbenal andu nagumbaya na dala gilek nilan (kanu kapatay) andu di malidu i ginawa nilan
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّآ أَقُولُ لَكُمۡ عِندِي خَزَآئِنُ ٱللَّهِ وَلَآ أَعۡلَمُ ٱلۡغَيۡبَ وَلَآ أَقُولُ لَكُمۡ إِنِّي مَلَكٌۖ إِنۡ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰٓ إِلَيَّۚ قُلۡ هَلۡ يَسۡتَوِي ٱلۡأَعۡمَىٰ وَٱلۡبَصِيرُۚ أَفَلَا تَتَفَكَّرُونَ
Adtalu ka (Muhammad) i diku madtalu salkanu i sya sa laki i mga masulen nu Allah (kakawasa nu Allah) andu diku katawan i gayb, andu diku madtalu salkanu i Malaa-ikat ako, dala bagunutan ku ya tabiya na ipeb-payag salaki, adtalu ka (Muhammad) i di makapagidsan i pisek ando su pakaylay, ngintu ka di kanu makapamikir?
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنذِرۡ بِهِ ٱلَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحۡشَرُوٓاْ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ لَيۡسَ لَهُم مِّن دُونِهِۦ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ لَّعَلَّهُمۡ يَتَّقُونَ
Andu pakatawi ka su ini-wahi salkanu nu Allah lu kanu mga taw a bangandam sa mabulig silan lu kanu kadnan nilan, sa dala makataldu sakanilan a salakaw sa Allah andu dala makad-tabang sakanilan, ka malmu- lamu sakanilan i ika-gilek nilan silan sa Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَطۡرُدِ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَمَا مِنۡ حِسَابِكَ عَلَيۡهِم مِّن شَيۡءٖ فَتَطۡرُدَهُمۡ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Andu dika pambugawa (Muhammad) su mga taw a pamangeniyan nilan su kadnan nilan sa magabi sa malmag a kaliliniyan nilan so pamenengan no Allah, ka dikena nengka kalidwan silan sa apiya paidu, ka o bugon nengka silan na makuyug ka sa kanu mga taw a dupang.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ فَتَنَّا بَعۡضَهُم بِبَعۡضٖ لِّيَقُولُوٓاْ أَهَٰٓؤُلَآءِ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنۢ بَيۡنِنَآۗ أَلَيۡسَ ٱللَّهُ بِأَعۡلَمَ بِٱلشَّٰكِرِينَ
Nan den bai kina batalu nami inibatalu nami su ped kanu kaped nin, ka andu madtalu nu (mga kafeer) i silan basen (mga Mu'min) i ini-kalimu nu Allah salkitanu, na anduken dikena ba su Allah i mataw kanu mga taw a bara-sukur?
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِنَا فَقُلۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۖ كَتَبَ رَبُّكُمۡ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ أَنَّهُۥ مَنۡ عَمِلَ مِنكُمۡ سُوٓءَۢا بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Andu amayka makawma salka su mga taw a bangimbenal kanu mga ayatan nami, na nya ka adtalu na nanget salkanu i sajahatra, nakadanden sa kanu kadnan nu i limu, su ming-galabek sa mawag a di nin katawan(sa mawag intu) mawli na midtawbat sa ulyan antu andu nagumbaya, na su Allah na bangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنِّي نُهِيتُ أَنۡ أَعۡبُدَ ٱلَّذِينَ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۚ قُل لَّآ أَتَّبِعُ أَهۡوَآءَكُمۡ قَدۡ ضَلَلۡتُ إِذٗا وَمَآ أَنَا۠ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
Adtalu ka (Muhammad) i sinapalan aku sa simbang ku su ped-simban nu a salakaw sa Allah, adtalu ka i diko unutan i kyug nu, ka o maytu ba (sa munut aku) na natading aku, andu dala aku den makuyug kanu mga taw a namaka- tuntul
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنِّي عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبۡتُم بِهِۦۚ مَا عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦٓۚ إِنِ ٱلۡحُكۡمُ إِلَّا لِلَّهِۖ يَقُصُّ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰصِلِينَ
Adtalu ka (Muhammad) i aden mapayag a tindeg ku abpun kanu kadnan ku a pinan-dalbut nu,dala salaki su kakukum ku kanu bamagayasan nu (a galbekan a kadusan) ka dala kukuman ya tabya na kanu Allah a kumukum sa Haqq, andu su Allah i mapya gayd a kumukum sa Haqq andu baatil.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّوۡ أَنَّ عِندِي مَا تَسۡتَعۡجِلُونَ بِهِۦ لَقُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡۗ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِٱلظَّٰلِمِينَ
Adtalu ka (Muhammad) o mana bu ka sya salaki i (kyug atawka kapeg-kagaga) sa kanu bamagayasan nu a siksa, (na inggay ku den salkanu su siksa) ka andu makukum den i pageltan tanu (kanu kapeb-papalawa) andu su Allah bo i mataw kanu mga kafeer.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَعِندَهُۥ مَفَاتِحُ ٱلۡغَيۡبِ لَا يَعۡلَمُهَآ إِلَّا هُوَۚ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۚ وَمَا تَسۡقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلَّا يَعۡلَمُهَا وَلَا حَبَّةٖ فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡأَرۡضِ وَلَا رَطۡبٖ وَلَا يَابِسٍ إِلَّا فِي كِتَٰبٖ مُّبِينٖ
Lu sa Allah su gunsi nu ghayb (langun a di katawan nu manusya) dala mataw lun- ya tabya na sekanin andu katawan nin i dalem nu kapuluwan (nakabetad sa lupa) andu lagat andu dala galub-pug a Lon na kayu a dikena nin katawan na andu dala lagas kanu malibuteng o lupa andu dala maylaw andu dala magango-ya tabya na sya bun tanan sa kitab a mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي يَتَوَفَّىٰكُم بِٱلَّيۡلِ وَيَعۡلَمُ مَا جَرَحۡتُم بِٱلنَّهَارِ ثُمَّ يَبۡعَثُكُمۡ فِيهِ لِيُقۡضَىٰٓ أَجَلٞ مُّسَمّٗىۖ ثُمَّ إِلَيۡهِ مَرۡجِعُكُمۡ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
Andu sekanin a (Allah) i paped- tulug salkanu sa magabi, andu katawan nin i langun na nanggalabek ku kanu malmag, mawli na pambwaten kanu nin (pinagadam kanu) ka andu kaukitan na isa su ukul nin, mawli na lu sa lakanin i kam-balingana nu,mawli na balasan kanu nin sa lalaw na peng galbeken nu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلۡقَاهِرُ فَوۡقَ عِبَادِهِۦۖ وَيُرۡسِلُ عَلَيۡكُمۡ حَفَظَةً حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَ أَحَدَكُمُ ٱلۡمَوۡتُ تَوَفَّتۡهُ رُسُلُنَا وَهُمۡ لَا يُفَرِّطُونَ
Andu sekanin (Allah) i mapulu kanu mga ulipen, bagilen kapegkagaga, (di kalawanan su bagelin) andu ped-suguwan kano (Allah) sa ped-tuganul salkanu (Malaa-ikat) taman sa amayka nakawma kanu isa salkanu i kapatay- na imatayan silan o mga sinugu (Malaa-ikat)andu silan na di nilan kalawanan su inukul. (di sumubaa kanu sinugwan sakanilan)
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِ تَدۡعُونَهُۥ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةٗ لَّئِنۡ أَنجَىٰنَا مِنۡ هَٰذِهِۦ لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلشَّٰكِرِينَ
Adtaluka (Muhammad) antayn i lumapas salkanu kanu kalibutangan (makabinasa) sya sa lupa andu lagat, na mangani kanu salkanin sa mapayag-masulen andu gilak salkanin (mad-talu nu) amayka malpas kami kanu mapasang, na makuyug kami sa mga bara-sukur.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ هُوَ ٱلۡقَادِرُ عَلَىٰٓ أَن يَبۡعَثَ عَلَيۡكُمۡ عَذَابٗا مِّن فَوۡقِكُمۡ أَوۡ مِن تَحۡتِ أَرۡجُلِكُمۡ أَوۡ يَلۡبِسَكُمۡ شِيَعٗا وَيُذِيقَ بَعۡضَكُم بَأۡسَ بَعۡضٍۗ ٱنظُرۡ كَيۡفَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَفۡقَهُونَ
Adtalu ka (Muhammad) su Allah na magaga nin i pambwatan kanu nin sa siksa abpun sa pulu, atawka abpun sa kababan na ay nu, atawka dika nu nin pang-gugudan (papa-magukagen kanu nin) andu (magaga nin) i patepangan nin kanu kaped i kapasanga kaped nin, ilayka (Muhammad) su kapeb-payag nami kanu mga ayatan, ka malmu-lamu sakanilan i makasabut silan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ يَخُوضُونَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦۚ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ ٱلشَّيۡطَٰنُ فَلَا تَقۡعُدۡ بَعۡدَ ٱلذِّكۡرَىٰ مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ
Amayka naylay nengka (Muhammad) i pambityala silan sa kadusan sya kanu mga ayatan nami (Qur-an) na daka mamung sakanilan, taman sa masalin pan i bityala nilan, amayka palimpangan nu shaytan salka na daka den mayan (sumimbul sakanilan) sa ulyan a kina-tadem nengka lun-lu kanu mga kafeer.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَذَرِ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَعِبٗا وَلَهۡوٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ وَذَكِّرۡ بِهِۦٓ أَن تُبۡسَلَ نَفۡسُۢ بِمَا كَسَبَتۡ لَيۡسَ لَهَا مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٞ وَلَا شَفِيعٞ وَإِن تَعۡدِلۡ كُلَّ عَدۡلٖ لَّا يُؤۡخَذۡ مِنۡهَآۗ أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ أُبۡسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْۖ لَهُمۡ شَرَابٞ مِّنۡ حَمِيمٖ وَعَذَابٌ أَلِيمُۢ بِمَا كَانُواْ يَكۡفُرُونَ
Andu pasagadi ka (Muhammad) i taw a binaluy nilan su agama nilan a dalmetan andu ipeg-kakalilini bu andu ini-labi nilan su kawyag sa dunya sa Akhirat andu ipangindaw nengka su (Qur-an), su kapeg-kabinasa nu taw na sabap kanu galbek nin, (o mana bu ka pagitungen nu taw bu) na dala makataldu salkanin a salakaw sa Allah andu dala makad-tabang lun andu apiya ngin pan i kapangon nin, na di matalima u mana bu ka aden ipangon nin, silan a mga taw i tinumalima sa kabinan , sabap kanu ping-galbek nilan, aden paginumen nilan a sangat kayaw nin, nandu siksa a mapasang sabap kanu kapeg-kafeer nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَنَدۡعُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُنَا وَلَا يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَىٰٓ أَعۡقَابِنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ كَٱلَّذِي ٱسۡتَهۡوَتۡهُ ٱلشَّيَٰطِينُ فِي ٱلۡأَرۡضِ حَيۡرَانَ لَهُۥٓ أَصۡحَٰبٞ يَدۡعُونَهُۥٓ إِلَى ٱلۡهُدَى ٱئۡتِنَاۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۖ وَأُمِرۡنَا لِنُسۡلِمَ لِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Adtalu ka (Muhammad) i di kami sumimba sa salakaw sa Allah, ka di pakangguna andu di pakagkayd andu makam-balingan kami sa naypusan,(kaped-simba sa salakaw kanu Allah) sa ulyan a tinutulu kami nu Allah, ka maytu ba sa taw (anto) a sinasat na mga shaytan sya sa lupa, na anteng-anteng, aden mga pakat nin a bagenggat salkanin (adtalu su mga pakat nin antu) sa sya ka sa tutulu, adtalu ka (Muhammad) su agama nu Allah na antu ba i tutulu andu sinugu kami sa sangkupan name su kadnan nu (pad-tyakap) sa dunya.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۖ وَيَوۡمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُۚ قَوۡلُهُ ٱلۡحَقُّۚ وَلَهُ ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَ يُنفَخُ فِي ٱلصُّورِۚ عَٰلِمُ ٱلۡغَيۡبِ وَٱلشَّهَٰدَةِۚ وَهُوَ ٱلۡحَكِيمُ ٱلۡخَبِيرُ
Andu sekanin i minaluy kanu mga langit andu lupa sa bantang andu gay a kadtalu nin (gay a mawli)sa pangaden ka na maaden, kadtalu nin a haqq andu lekanin i ka-datu kanu gay a yupan su sang-gakala, a mataw sa mapayag- masulen andu sekanin i bangukum a mataw sa manot-matiwalu.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ لِأَبِيهِ ءَازَرَ أَتَتَّخِذُ أَصۡنَامًا ءَالِهَةً إِنِّيٓ أَرَىٰكَ وَقَوۡمَكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
Andu labit ka (Muhammad) su kinad-talu nu Ebrahim kani ama nin (Azar) ngi nan ka bangumbal ka sa mga barahala a mga kadnan? gaylay ku seka andu su taw nengka a natading sa mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا جَنَّ عَلَيۡهِ ٱلَّيۡلُ رَءَا كَوۡكَبٗاۖ قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَآ أُحِبُّ ٱلۡأٓفِلِينَ
Guna kalibutangi nu magabi (si Ebrahim) naylay nin i bitun a matinang, yanin pidtalu na namba i kadnan ku, guna ped-sadep, na yanin pidtalu na di ako myug sa pad-sadep a kadnan.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا رَءَا ٱلۡقَمَرَ بَازِغٗا قَالَ هَٰذَا رَبِّيۖ فَلَمَّآ أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمۡ يَهۡدِنِي رَبِّي لَأَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلضَّآلِّينَ
Guna nin maylay i ulan-ulan a pad-sebang, tigin- namba i kadnan ku, guna manem pad-sadep na- yanin nadtalu na u di aku tutulun nu kadnan ku na makuyug aku den kanu mga taw a tading.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَلَمَّا رَءَا ٱلشَّمۡسَ بَازِغَةٗ قَالَ هَٰذَا رَبِّي هَٰذَآ أَكۡبَرُۖ فَلَمَّآ أَفَلَتۡ قَالَ يَٰقَوۡمِ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّمَّا تُشۡرِكُونَ
Guna nin maylay i sanang a pad-sabang na tigin na: namba i kadnan ku- ka nan i masla, guna manam pad-sadep na, ya nin pidtalu na sekanu a mga taw na saki na lepas ako kanu iped-sakutu nu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَحَآجَّهُۥ قَوۡمُهُۥۚ قَالَ أَتُحَٰٓجُّوٓنِّي فِي ٱللَّهِ وَقَدۡ هَدَىٰنِۚ وَلَآ أَخَافُ مَا تُشۡرِكُونَ بِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَشَآءَ رَبِّي شَيۡـٔٗاۚ وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيۡءٍ عِلۡمًاۚ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ
Andu inib-palawan nu mga taw nin, tigin ngintu kaipeb-palawa aku nu sa Allah na tinutulu aku nin andu diku ikagilek su ped- simban nu a salakaw kanu kadnan ku (dala manggula ku) ya tabya na kahanda nu kadnan ku a kadnan nu anggaga-isa, langkap i kataw nin kanu langun nu anggaga-isa, ngintu ka dikanu ma- indaw di kanu makatadem.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَيۡفَ أَخَافُ مَآ أَشۡرَكۡتُمۡ وَلَا تَخَافُونَ أَنَّكُمۡ أَشۡرَكۡتُم بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗاۚ فَأَيُّ ٱلۡفَرِيقَيۡنِ أَحَقُّ بِٱلۡأَمۡنِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
Andu panun i kagilek ku kanu mga barahala nu (di pakagkayd), na di kanu kagilkan sa sekanu na sinumakutu kanu sa Allah a dala initulun nin a tindeg nu a tindegan nu, na andaw sa dwa anan a lumpukan i wagib a makatana (palityayan) amayka katawan nu bu.
Arabic explanations of the Qur’an:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَلَمۡ يَلۡبِسُوٓاْ إِيمَٰنَهُم بِظُلۡمٍ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمُ ٱلۡأَمۡنُ وَهُم مُّهۡتَدُونَ
Su mga bamamaginugut (babay-mama) a dala nilan simbuli su kab-pangimbenal nilan sa sakutu silan ba i mga taw a kanilan i katana andu silan i mga taw a natutulu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَتِلۡكَ حُجَّتُنَآ ءَاتَيۡنَٰهَآ إِبۡرَٰهِيمَ عَلَىٰ قَوۡمِهِۦۚ نَرۡفَعُ دَرَجَٰتٖ مَّن نَّشَآءُۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Antu ba i tindeg nami a inenggay kanu Ebrahim kanu mga Qawm nin, ipulu nami i pangkatan nu mag- kahanda nami, su kadnan nengka i mangukum a mataw.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَوَهَبۡنَا لَهُۥٓ إِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَۚ كُلًّا هَدَيۡنَاۚ وَنُوحًا هَدَيۡنَا مِن قَبۡلُۖ وَمِن ذُرِّيَّتِهِۦ دَاوُۥدَ وَسُلَيۡمَٰنَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَىٰ وَهَٰرُونَۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Andu inenggay nami sa kani Ishaaq andu si Ya'cob, uman i isa na tinutulu name andu si Nuh a nawna na tinutulu nami, andu su kaped kanu muli a-taw nin, sila Daud andu si Sulaiman andu si Ayub andu si Yusuf andu si Musa andu si Haron, na mamba i kabalas nami kanu mga taw a mga mapya.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَزَكَرِيَّا وَيَحۡيَىٰ وَعِيسَىٰ وَإِلۡيَاسَۖ كُلّٞ مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ يَهۡدِي بِهِۦ مَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦۚ وَلَوۡ أَشۡرَكُواْ لَحَبِطَ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Antu ba i tutulu nu Allah, I tutulu nin kanu mag-kahanda nin sya kanu mga ulipen nin, amayka sinumakutu bu silan na nagugul den sakanilan su pang-galbeken nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَۚ فَإِن يَكۡفُرۡ بِهَا هَٰٓؤُلَآءِ فَقَدۡ وَكَّلۡنَا بِهَا قَوۡمٗا لَّيۡسُواْ بِهَا بِكَٰفِرِينَ
Antu ba na inenggan nami silan sa kitab andu hukuman andu ka-nabi na amayka pag-kafeeran nu mga taw nengka(Muhammad) na aden bun sinaligan nami lun a mga taw a di nilan ag-kafiran. (i langun a kitab)
Arabic explanations of the Qur’an:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُۖ فَبِهُدَىٰهُمُ ٱقۡتَدِهۡۗ قُل لَّآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًاۖ إِنۡ هُوَ إِلَّا ذِكۡرَىٰ لِلۡعَٰلَمِينَ
Silan a mga taw i tinutulu nu Allah, na su tutulu sakanilan i tuntul ka, adtalu ka i dikena aku paped-sukay salkanu sa sabap sa (Qur-an) ka saben-sabenal a indawan sa taw nu dunya.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا قَدَرُواْ ٱللَّهَ حَقَّ قَدۡرِهِۦٓ إِذۡ قَالُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَىٰ بَشَرٖ مِّن شَيۡءٖۗ قُلۡ مَنۡ أَنزَلَ ٱلۡكِتَٰبَ ٱلَّذِي جَآءَ بِهِۦ مُوسَىٰ نُورٗا وَهُدٗى لِّلنَّاسِۖ تَجۡعَلُونَهُۥ قَرَاطِيسَ تُبۡدُونَهَا وَتُخۡفُونَ كَثِيرٗاۖ وَعُلِّمۡتُم مَّا لَمۡ تَعۡلَمُوٓاْ أَنتُمۡ وَلَآ ءَابَآؤُكُمۡۖ قُلِ ٱللَّهُۖ ثُمَّ ذَرۡهُمۡ فِي خَوۡضِهِمۡ يَلۡعَبُونَ
Andu su mga Yahudi na dala nilan kilala su Allah sa benal a ka kilala, ka pidtalu nilan i dala pinatulunan nu Allah a manusya apya isa kataw, adtalu ka (Muhammad) anteyn i napatulun kanu kitab (amayka mamba i kanilan) a napananggit nu Musa a sigay andu tutulu sa mga manusya, sa sya nu i pembetad sa mga kalatas,ipeb-payag nu i kaped, na ya madakel na i bagena nilan andu pinakatawan salkanu su di nu katawan andu su di katawan nu mga lukes nu, adtalu ka(Muhammad) su Allah (napatulun lun)mawli na pasagadi ka silan kanu bityala nilan a dala guna nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهَٰذَا كِتَٰبٌ أَنزَلۡنَٰهُ مُبَارَكٞ مُّصَدِّقُ ٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ ٱلۡقُرَىٰ وَمَنۡ حَوۡلَهَاۚ وَٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۖ وَهُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ
Andu nambun su kitab a initulun nami salka (Muhammad) a barakat, a nagayun bun kanu nawna lun a kitab andu kapa-katawan nengka kanu mga taw (san peg-kalban) sa ina nu dalpa (su Makkah) andu so ambala-bala lun, nasu bangimbenal sa Akhirat na bangimbenal nilan su Qur-an andu silan na ped-taldun nilan su sambayang nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمۡ يُوحَ إِلَيۡهِ شَيۡءٞ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثۡلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّٰلِمُونَ فِي غَمَرَٰتِ ٱلۡمَوۡتِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓاْ أَيۡدِيهِمۡ أَخۡرِجُوٓاْ أَنفُسَكُمُۖ ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَكُنتُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهِۦ تَسۡتَكۡبِرُونَ
Andu dala nakalawan sa kadupang su taw a adtatabwan nin su Allah sa kalbut atawka pidtalu nin i aden nakatulun salaki, inunta na dala nakatulun salkanin apya paydu andu su midtalu sa itulun ku bun i mamba sa initulun nu Allah andu u maylay nengka bu (Muhammad) su kad-sakratal mawto nu mga kafeer (tidtu a masakit) andu su mga Malaa-ikat a balatan nilan su lima nilan a peng-gansing kanu nyawa nilan- ka saguna a gay na balasan kanu sa siksa a di maganggen sabap kanu kad-talu nu sa Allah a kalbutan andu yanu ka-aden na sun mga ayatan nin na pima-masla nu.(dala nu talima sa pinan-dalbut nu)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَقَدۡ جِئۡتُمُونَا فُرَٰدَىٰ كَمَا خَلَقۡنَٰكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَتَرَكۡتُم مَّا خَوَّلۡنَٰكُمۡ وَرَآءَ ظُهُورِكُمۡۖ وَمَا نَرَىٰ مَعَكُمۡ شُفَعَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُمۡ أَنَّهُمۡ فِيكُمۡ شُرَكَٰٓؤُاْۚ لَقَد تَّقَطَّعَ بَيۡنَكُمۡ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمۡ تَزۡعُمُونَ
Andu saben-sabenal a nakawma kanu salkami sa isa kataw-sakataw, (da kakawasan nin, da kaped nin) mana bun su kinabaluy nami salkanu paganay a tinaligkudan nu su nganin-nganin a inenggay nami salkanu (sinupak nu ), na dala gaylay nami salkanu a makadtabang salkanu, kanu tindeg nu a mga barahala a makad-tabang salkanu, saben-sabenal a nagesaden (nalupet den) andu natading salkanu su mga barahala nu.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ فَالِقُ ٱلۡحَبِّ وَٱلنَّوَىٰۖ يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَمُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتِ مِنَ ٱلۡحَيِّۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ تُؤۡفَكُونَ
Saben-sabenal su Allah i papem-butakad sa lagas, magidsan su utan atawka kayu, pab- palyu nin su bibyag abpun sa minatay andu su minatay abpun sa bibyag, sekanin su Allah na panun i kaped-tatabu nu?
Arabic explanations of the Qur’an:
فَالِقُ ٱلۡإِصۡبَاحِ وَجَعَلَ ٱلَّيۡلَ سَكَنٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ حُسۡبَانٗاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
Andu papem-bwaten nin i mapita andu binaluy nin i magabi a kaped-talen andu su sanang ulan-ulan a bagitungan (tanud kanu mga gay) antu na atulan nu Allah a mapulu a mataw.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلنُّجُومَ لِتَهۡتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَٰتِ ٱلۡبَرِّ وَٱلۡبَحۡرِۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
Ando sekanin (Allah) i minaluy salkanu sa mga bitun a maka-tuntul kanu (kanu kalalakaw) sa kalibutengan nu kapulwan andu lagat, saben-sabenal a inipayag nami su mga ayat (su Qur-an) kanu mga taw, ka andu nilan katawan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ فَمُسۡتَقَرّٞ وَمُسۡتَوۡدَعٞۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَفۡقَهُونَ
Andu sekanin (Allah) i napambwat salkanu sa abpun sa sawalu a napas (Adam) na makad-takena kanu (sya sa ludep a tiyan ni ina) sya pan sa dunya,makawli kanu bun kanu Qubur nu, saben-sabenal a ini-payag nami su mga ayat kanu mga taw, ka andu nilan katuntayan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ نَبَاتَ كُلِّ شَيۡءٖ فَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهُ خَضِرٗا نُّخۡرِجُ مِنۡهُ حَبّٗا مُّتَرَاكِبٗا وَمِنَ ٱلنَّخۡلِ مِن طَلۡعِهَا قِنۡوَانٞ دَانِيَةٞ وَجَنَّٰتٖ مِّنۡ أَعۡنَابٖ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُشۡتَبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٍۗ ٱنظُرُوٓاْ إِلَىٰ ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَيَنۡعِهِۦٓۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكُمۡ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ
Andu sekanin i napatulun sa ig abpun sa langit, na (sya sa lupa) na pinalyu nami kanu ig i langun na anggaga-isa, na pinalyu nami lun i gadung sa lu nami pab-palyun i lagas a mid-tatalapis andu san sa kayu-kulma kanu daliday nin i pusu nin a masupeg sa lupa andu mga pamulan andu mga inab andu zaiton andu rum-man a mamagidsan i kaped, na dala pamagidsan su kaped, ilay nu su ungan nin amayka minunga andu mig-kalutu, langun antu ba na mga tanda a kapeg- kagaga nu Allah kanu mga taw a bangimbenal.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ شُرَكَآءَ ٱلۡجِنَّ وَخَلَقَهُمۡۖ وَخَرَقُواْ لَهُۥ بَنِينَ وَبَنَٰتِۭ بِغَيۡرِ عِلۡمٖۚ سُبۡحَٰنَهُۥ وَتَعَٰلَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
Andu inumbalan nilan su Allah sa tagapeda a 'Jin' a binaluy nilan (ped-simban nilan) andu pid-tebwan nilan su (Allah) sa mga mama andu mga babay (wata nu kadnan) mahasutti su Allah kanu langun nu iped- sakutu nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
بَدِيعُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَمۡ تَكُن لَّهُۥ صَٰحِبَةٞۖ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٞ
Inidtabu nin (Allah) i mga langit andu lupa, panun i kapa-pembata salkanin a Allah, na dala kaluma nin andu binaluy nin i langu nu angaga-isa andu katawan nin i langun na anggaga-isa.
Arabic explanations of the Qur’an:
ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمۡۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۖ خَٰلِقُ كُلِّ شَيۡءٖ فَٱعۡبُدُوهُۚ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ وَكِيلٞ
Sekanin i Allah a kadnan nu,dala kadnan a salakaw salkanin, binaluy nin i langun a anggaga isa,na samba nu, andu sekanin (Allah) kanu langun a anggaga-isa na ped-tuganulen nin.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ جَآءَكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَنۡ أَبۡصَرَ فَلِنَفۡسِهِۦۖ وَمَنۡ عَمِيَ فَعَلَيۡهَاۚ وَمَآ أَنَا۠ عَلَيۡكُم بِحَفِيظٖ
Saben-sabenal a nakawma salkanu i mga kataw (sabut) abpun sa kadnan nu, su taw a mig-kataw (anggalbeken nin su kataw nin )na kanu ginawa nin andu su mib-pisekan (ming-galbek sa mga malat)na kanu ginawa nin bun andu dala salaki i kataldu ku salkanu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ وَلِيَقُولُواْ دَرَسۡتَ وَلِنُبَيِّنَهُۥ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
Andu mamba i kapeb-payag nami (kanu ayatan) ka andu nilan madtalu i pinangagyan nengka(Muhammad i mga tudtulan o nanga-una a tupu)andu nengka makapayag kanu mga taw, ka andu nilan katawan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكُواْۗ وَمَا جَعَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗاۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡهِم بِوَكِيلٖ
Upama pig-kahandan nu Allah na di silan maka-sakutu, andu dala nami seka baluya (Muhammad) a tumaldu sakanilan andu dala salka i maka-salig silan salka sa manggula nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَسُبُّواْ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَسُبُّواْ ٱللَّهَ عَدۡوَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖۗ كَذَٰلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمۡ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّهِم مَّرۡجِعُهُمۡ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
Di nu ambabalibay su ped-simba sa salakaw sa Allah, (ka samuli silan)na ambabaliban nilan su Allah sa lipunget sa dala sabut nilan, mamba- pinakapya nami sa uman i-isa kanu galbek nin, mawli na lu silan kanu kadnan nilan makawli, na inggay nu (Allah) sakanilan i lalaw nu pang-galbeken nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَقۡسَمُواْ بِٱللَّهِ جَهۡدَ أَيۡمَٰنِهِمۡ لَئِن جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ لَّيُؤۡمِنُنَّ بِهَاۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِۖ وَمَا يُشۡعِرُكُمۡ أَنَّهَآ إِذَا جَآءَتۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
Andu mid-sapa silan sa Allah sa mabagel a kinad-sapa, sa amayka makawma sakanilan i ayat na pangimbenalen nilan, adtalu ka (Muhammad) su mga ayat na lu sa Allah, andu ngin i kataw nu (a mga Muslim) mangimbenal silan (kafeer) amayka nakawma? (su ayatan) di bun silan mangimbenal.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَنُقَلِّبُ أَفۡـِٔدَتَهُمۡ وَأَبۡصَٰرَهُمۡ كَمَا لَمۡ يُؤۡمِنُواْ بِهِۦٓ أَوَّلَ مَرَّةٖ وَنَذَرُهُمۡ فِي طُغۡيَٰنِهِمۡ يَعۡمَهُونَ
Andu peg-kalid kaliden nami i mga atay nilan andu kaylay nilan, sa mana bun su dala nilan u kapangimbenal paganay andu pasagadan tanu silan kanu ka-darwakan nilan sa ma-anteng- anteng.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَلَوۡ أَنَّنَا نَزَّلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَحَشَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ كُلَّ شَيۡءٖ قُبُلٗا مَّا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَجۡهَلُونَ
(Tigu Allah) apya initulun nami sakanilan i Malaa-ikah, andu apya ini-pambityala nami sakanilan i minatay andu apya binulig nami kanilan i langon a anggaga-isa a makabagel kanu Rasul, na di bun silan mangimbenal- ya tabya na kahanda nu Allah, ugayd na ya madakel sakanilan i mga jahil. (di mataw)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا شَيَٰطِينَ ٱلۡإِنسِ وَٱلۡجِنِّ يُوحِي بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ زُخۡرُفَ ٱلۡقَوۡلِ غُرُورٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
Andu mamba i kinabaluy nami sa uman i isa a nabi na aden shaytan a manusya andu Jin,sa ped-talwan nu sabad sakanilan su sabad sa pib-palasan a kadtalu a makadulat, andu u pig- kahanda nu kadnan nengka na di nilan manggula, pasagadi ka silan (Muhammad) andu su iped-tatabu nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلِتَصۡغَىٰٓ إِلَيۡهِ أَفۡـِٔدَةُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَلِيَرۡضَوۡهُ وَلِيَقۡتَرِفُواْ مَا هُم مُّقۡتَرِفُونَ
Andu mapanuliman u mga taw a di bangimbenal sa gay a mawli su kadtalu nilan andu kaswatan nilan andu kapamikalan nilan bun su mga galbek nilan a mga kadusan.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡتَغِي حَكَمٗا وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مُفَصَّلٗاۚ وَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٞ مِّن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
(Adtalu ka Muhammad) i panun i kapangilay ku sa kukuman a salakaw sa Allah, na sekanin i napatulun salkanu sa kitab (Qur-an) a midtinatad andu su mga yahudi na inanggan nami silan sa kitab (Tawrat- Injil), na katawan nilan su (Qur-an) a nakatulun abpun sa kadnan nengka a benal su nakadalem lun, nan daka bo anggula sa makuyug ka kanu mga pan darwaka
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ
Andu amayka unutan nengka su madakel (a taw)kanu lupa, na tadingen ka nilan kanu agama nu Allah, ka dala pagunutan nilan ya tabya na antapan andu dala kanilan (i penggula) ya tabya na kapen-dalbut.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ
Andu dala salknu i dinu ken su nalabit nu ngala nu Allah andu pid-tinatadin salkanu su ini-haram nin salkanu, ya tabya na nakasendud kanu (nakadadtel) andu madakel i ped-tading (salkanu) sabap sa kyug nin (i kaunutan) a dala sabut nin, saben-sabenal kanu kadnan nengka na sekanin bu i mataw kano mga taw a mga matibaba.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَذَرُواْ ظَٰهِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَبَاطِنَهُۥٓۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡسِبُونَ ٱلۡإِثۡمَ سَيُجۡزَوۡنَ بِمَا كَانُواْ يَقۡتَرِفُونَ
Andu itagak nu i mapayag-masulen a kadusan,su mga taw a penggalbek sa kadusan na di abpelis i kapembalas sakanilan kanu pamantyali-nilan. (pang- galbeken nilan)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَأۡكُلُواْ مِمَّا لَمۡ يُذۡكَرِ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَإِنَّهُۥ لَفِسۡقٞۗ وَإِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوۡلِيَآئِهِمۡ لِيُجَٰدِلُوكُمۡۖ وَإِنۡ أَطَعۡتُمُوهُمۡ إِنَّكُمۡ لَمُشۡرِكُونَ
Andu di nu pagkana i da malabit lun su ngala nu Allah, ka saben-sabenal a maledsik andu su mga shaytan na pedtalun nilan kanu kangaunutan nilan (pakat nu shaytan a manusya) ka andu kanu makab-papalawa, na (amayka) unutan nu silan nakuyug kanu bun a mga mushrik kanu.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوَمَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَجَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَاۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡكَٰفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
(Ini-upama su kafeer) sa minatay a inuyag nami (amayka nangimbenal kanu Allah) binaluy nami salkanin i sigay (Qur-an) a ipalalakaw nin(ipangenggat nin) kanu taw a natagu sa malibuteng a di den pakalyu, mamba ikina-pab- palas kanu mga kafeer sa kapya na kaylay nilan kanu pang-galbeken nilan (mana silan natagu sa malibuteng)
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجۡرِمِيهَا لِيَمۡكُرُواْ فِيهَاۖ وَمَا يَمۡكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Andu mamba i kinabaluy nami kanu uman i-dalpa na aden lun i kanga-unutan a mga darwaka, ka andu maka-pagitung sa kabinasan, na dala mabinasa nilan, ya tabya na ginawa nilan, ugayd na di nilan gagedam.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَإِذَا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ قَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ حَتَّىٰ نُؤۡتَىٰ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ رُسُلُ ٱللَّهِۘ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥۗ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا كَانُواْ يَمۡكُرُونَ
Andu amayka nakawma sakanilan i ayat, na ya nilan pidtalu na di kami a benal mangim-benal taman sa di kami kanggan sa mana su inenggay kanu mga sinugu, su Allah i mataw sa anggan nin sa ka-rasul, di abpelis na masugat su mga darwaka a kalusak lus a Allah andu siksa a mapasang sabap sa kawagan nu itungan nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِۚ كَذَٰلِكَ يَجۡعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ
Su taw a kyugan nu Allah sa matutulu nin na pakakalagen (bukatan) su laleb nin sa Islam andu su kyugan nin sa matading na baluy nin so laleb nin sa magaget a masimpit sa mana su bamusug sa langit a dala kagaga nin, mamba i kapembaluy nu Allah sa maled-sik kanu mga taw a di mangim-benal.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ قَدِ ٱسۡتَكۡثَرۡتُم مِّنَ ٱلۡإِنسِۖ وَقَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ وَبَلَغۡنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِيٓ أَجَّلۡتَ لَنَاۚ قَالَ ٱلنَّارُ مَثۡوَىٰكُمۡ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Andu su gay a buligen nu Allah (Jin- Manusya) silan langun (tigu Allah) sekanu a mga Jin- pina-kadakel nu i manusya a tinading nu sa mapya gayd i palas nin sa mapayag andu pidtalu manem u kanga-unutan nilan a manusya, huu kadnan nami pigkakalinyan nu kaped salkami su sabad, (saguna) nasampay nami su ukul nami a inukul nengka salkami, tigu Allah su apuy i katindegan nu a di kanu makalyu ya tabya na kahandan nu Allah, su kadnan nengka i mapam-betad a mataw.
Arabic explanations of the Qur’an:
يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ شَهِدۡنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَاۖ وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ
Hee sekanu a mga Jin andu manusya, dala ba makawma salkanu i mga sinugu abpun salkanu, sa panudtulen nin salkanu i mga ayat ku andu pakagilkan kanu nin sa kawma nu kanu gay nu ba nya? ya nilan madtalu pad-saksyan nami i ginawa nami (dupang) andu nasimpang silan nu kab- paguyag sa dunya andu pid-saksyan nilan i ginawa nilan sa silan na mga kafeer.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ
Andu su kadnan nengka i kawasa a tigwan sa limu, o yanin mag-kahanda i iyawa kanu nin andu sumambi sa ulyan nu (na magaga nin) sa apiya ngin i kahanda nin, mana bun su kina- pambwat nin salkanu abpun sa mawli a taw a kaped.
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَأٓتٖۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Adtalu ka (Muhammad) i sekanu a mga taw, anggalabek kanu sa lalan(lalan a kasugwan nu kadnan) ka saki napanggalbek aku (lalan sa Allah) na katawan nu o antayn i mapya i kan-dalpa nin (sa gay a mawli) ka di maka-untung su mga kafeer.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلۡحَرۡثِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ نَصِيبٗا فَقَالُواْ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعۡمِهِمۡ وَهَٰذَا لِشُرَكَآئِنَاۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمۡ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمۡۗ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ
( Su taw a pad-sakutu) na binaluy nilan kanu Allah su kaped a binaluy bun o Allah a pamulan andu binatang i umun (bagumunan nilan su Allah kanu inaden nin)adtalun nilan inan i na kanu Allah sa kalbut nilan andu nan i na kanu barahala nilan, na di paka-sampay sa Allah, andu su kanu Allah na paka- sampay kanu barahala nilan, na ngin den a kawagan a hukuman i kanilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٖ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ قَتۡلَ أَوۡلَٰدِهِمۡ شُرَكَآؤُهُمۡ لِيُرۡدُوهُمۡ وَلِيَلۡبِسُواْ عَلَيۡهِمۡ دِينَهُمۡۖ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ
Andu saka maytu bun a pinagkapya na shaytan kanu madakel kanu mushrik i ka-imatay sa wata nilan, ka andu mabinasa silan andu di nilan magugud su agama nilan,na u pig-kahanda bu nu Allah na di nilan manggula, na pasagadika silan andu su iped-tatabu nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ هَٰذِهِۦٓ أَنۡعَٰمٞ وَحَرۡثٌ حِجۡرٞ لَّا يَطۡعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعۡمِهِمۡ وَأَنۡعَٰمٌ حُرِّمَتۡ ظُهُورُهَا وَأَنۡعَٰمٞ لَّا يَذۡكُرُونَ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا ٱفۡتِرَآءً عَلَيۡهِۚ سَيَجۡزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Andu kadtalu nilan sa nya binatang andu pamulan na patanan, dala makakan lun ya tabya na su pag-kyugan tanu sa kalbut ilan andu nya manem i di mapakay a gikudan, andu di nilan labiten i ngala nu Allah sa ka sumbali lun, ipadtabu nilan intu (sa Allah) di abpalis i kabalas sakanilan kanu kapadtatabu nilan sa Allah.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ خَالِصَةٞ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِنَاۖ وَإِن يَكُن مَّيۡتَةٗ فَهُمۡ فِيهِ شُرَكَآءُۚ سَيَجۡزِيهِمۡ وَصۡفَهُمۡۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ
Andu pidtalu (nu mga taw a ped-sakutu) i dalem nu tyan nu nya a binatang na lekitanu a mga mama-haram kanu mga babay tanu, na amayka minatay (sa kinagemaw nin) na sakanilan tanan babay-mama, di abpelis i kabalas sakanilan kanu kad-talu nilan, su Allah i mapandayt a mataw.
Arabic explanations of the Qur’an:
قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓاْ أَوۡلَٰدَهُمۡ سَفَهَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفۡتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِۚ قَدۡ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ
Saben-sabenal a nalapis su ini-matayan nin i mga wata nilan sa dala ungangen nin-dala kataw nin andu hiniharam nilan su ini-ridzki nu Allah sakanilan (mga wata pambatan nilan) ipadtabu nilan sa Allah, na saben-sabenal natadin silan andu dala silan matutulu.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنشَأَ جَنَّٰتٖ مَّعۡرُوشَٰتٖ وَغَيۡرَ مَعۡرُوشَٰتٖ وَٱلنَّخۡلَ وَٱلزَّرۡعَ مُخۡتَلِفًا أُكُلُهُۥ وَٱلزَّيۡتُونَ وَٱلرُّمَّانَ مُتَشَٰبِهٗا وَغَيۡرَ مُتَشَٰبِهٖۚ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦٓ إِذَآ أَثۡمَرَ وَءَاتُواْ حَقَّهُۥ يَوۡمَ حَصَادِهِۦۖ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ
Su Allah i napambwat sa mga pamulan a pad-tindeg andu belanag andu su kayu kulma andu su mga kapasadan a mimbida-bida i nanam nin andu su Zaitun andu su rum-maan a mamagidsan andu aden bun di mamagidsan, kan kanu, kanu unga nin amayka minunga andu inggay nu su haqq nin (Zakat) kanu gay a kapa-gagani nu lun, na da kanu magudal, su Allah na di nin kalinyan su magudal.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمِنَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ حَمُولَةٗ وَفَرۡشٗاۚ كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
Andu kaped kanu mga binatang i palulanan nu andu bagikamen nu i upis nin (bagumbalen a igan atawka kaped pan) kan kanu, kanu ini-ridzqi nu Allah, na di nu munuti su mga sangkad nu shaytan, ka saben-sabenal salkanu su shaytan na satru a mapayag.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثَمَٰنِيَةَ أَزۡوَٰجٖۖ مِّنَ ٱلضَّأۡنِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡمَعۡزِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ نَبِّـُٔونِي بِعِلۡمٍ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
(Binaluy nu Allah) su walu timan, dwa timan- i kambing a malandu i bumbul nin,(babay- mama) andu dwa timan i mababa i ikug nin, adtalu ka sakanilan (Muhammad) ngintu dwa a mama i ini-haram atawka dwa a babay i ini- haram (ini-sapal i kakan lun) atawka nakamung i kagingay nu dwa a babay? Adtalu nu salaki kanu natawan nu amayka benal kanu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَمِنَ ٱلۡإِبِلِ ٱثۡنَيۡنِ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ ٱثۡنَيۡنِۗ قُلۡ ءَآلذَّكَرَيۡنِ حَرَّمَ أَمِ ٱلۡأُنثَيَيۡنِ أَمَّا ٱشۡتَمَلَتۡ عَلَيۡهِ أَرۡحَامُ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۖ أَمۡ كُنتُمۡ شُهَدَآءَ إِذۡ وَصَّىٰكُمُ ٱللَّهُ بِهَٰذَاۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبٗا لِّيُضِلَّ ٱلنَّاسَ بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Andu unta a dwa timan (babay-mama) andu sapi a dwa timan, adtalu ka (Muhammad) i ngintu su dwa a mama i-haram atawka ka dwa a babay i haram, atawka ka nakamung su kagingay nu dwa a babay (babay a sapi atawka unta) atawka ngintu nad-saksyan nu i kinad-tutuma nu Allah salkanu sa namba? dala nakasagad i kadupang nin kanu taw a pid-tatabwa nin su Allah sa kalbutan, ka andu nin matadin su mga taw a dala kataw nin, su Allah na di nin tutulun su mga kafeer.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُل لَّآ أَجِدُ فِي مَآ أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَىٰ طَاعِمٖ يَطۡعَمُهُۥٓ إِلَّآ أَن يَكُونَ مَيۡتَةً أَوۡ دَمٗا مَّسۡفُوحًا أَوۡ لَحۡمَ خِنزِيرٖ فَإِنَّهُۥ رِجۡسٌ أَوۡ فِسۡقًا أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦۚ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Adtalu ka (Muhammad) i dala natun ku sya kanu ini-sugu salaki a haram kanu pagken a pagkanan nu, ya tabya na su minatay (binatang) andu su lugu a tinemuga andu su sapu na babuy, ka saben-sabenal a maledsik, atawka kadusan, antayn manem i nakasendud sa dikena nin pidtibaba atawka dikena nin ipendupang (mapakay a keman kanu -haram sa paydo bu) ka saben-sabenal su Allah na mangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَعَلَى ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٖۖ وَمِنَ ٱلۡبَقَرِ وَٱلۡغَنَمِ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ شُحُومَهُمَآ إِلَّا مَا حَمَلَتۡ ظُهُورُهُمَآ أَوِ ٱلۡحَوَايَآ أَوۡ مَا ٱخۡتَلَطَ بِعَظۡمٖۚ ذَٰلِكَ جَزَيۡنَٰهُم بِبَغۡيِهِمۡۖ وَإِنَّا لَصَٰدِقُونَ
Andu ini haram nami kanu (Yahudi) i langun na aden kanuku nin (dala mupak) andu sya sa sapi andu kambing na iniharam name sakanilan su kasabudan nin, ya tabya na sya sa bigkubung atawka su inukap atawka ka su dinumaket sa tulan, antu na ini-balas nami sakanilan sabap kanu kadupang nilan, andu benal su langun na padtalun nami. (salka Muhammad)
Arabic explanations of the Qur’an:
سَيَقُولُ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُواْ لَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَآ أَشۡرَكۡنَا وَلَآ ءَابَآؤُنَا وَلَا حَرَّمۡنَا مِن شَيۡءٖۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ حَتَّىٰ ذَاقُواْ بَأۡسَنَاۗ قُلۡ هَلۡ عِندَكُم مِّنۡ عِلۡمٖ فَتُخۡرِجُوهُ لَنَآۖ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا تَخۡرُصُونَ
148 .Padtalun nu mga mushrik o pig-kahanda bu nu Allah na di tanu maka-sakutu andu su mga kalukesan tanu, andu di tanu ma-haram i apya ngin, mamba ikina-pandalbut nu nangawna sakanilan (ipeb-palawa nilan su mga sinugu sa kalbutan) taman sa nananaman nilan i tyuba nami, adtaluka o ngintu aden tindeg nilan? na pambwaten nilan, ka dala pad-tuntulan nu ya tabya na antapan andu dala salkanu- ya tabya na kalang- kalangan a kalbutan.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ هَلُمَّ شُهَدَآءَكُمُ ٱلَّذِينَ يَشۡهَدُونَ أَنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَ هَٰذَاۖ فَإِن شَهِدُواْ فَلَا تَشۡهَدۡ مَعَهُمۡۚ وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمۡ يَعۡدِلُونَ
Adtalu ka (Muhammad) i pambwat nu i saksi nu a makad-saksi sa saben-sabenal su Allah na ini-haram nin salkanu i namba, amayka silan adsaksi na daka mamung ed-saksi sakanilan (daka adsaksi sakanilan) andu dika bagunuti su kyugi ginawa nilan sa pinan-dalbut nilan su mga ayatan name andu di silan bangimbenal sa gay a mawli andu silan na inilagid nilan su Allah kanu kadnan nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
۞ قُلۡ تَعَالَوۡاْ أَتۡلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمۡ عَلَيۡكُمۡۖ أَلَّا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗاۖ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُم مِّنۡ إِمۡلَٰقٖ نَّحۡنُ نَرۡزُقُكُمۡ وَإِيَّاهُمۡۖ وَلَا تَقۡرَبُواْ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَۖ وَلَا تَقۡتُلُواْ ٱلنَّفۡسَ ٱلَّتِي حَرَّمَ ٱللَّهُ إِلَّا بِٱلۡحَقِّۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَعۡقِلُونَ
Adtalu ka (Muhammad) i sya kanu ka batyan ku salkanu i iniharam nu kadnan nu salkanu, (nya ba i inisapal) da kanu samakutu apya paydu andu abpya-pyani nu i duwa lukes nu, andu di nu pangi-mataya i mga wata nu sa gilek sa ka- miskinan, ka sekami i pe-ridzki salkanu andu silan andu di nu ped-supagi su mga mawag, mapayag-masulen andu di nu pam-bunu su taw a iniharam nu Allah (i kabunu lun) ya tabya na bantang, antu bu i ibangindaw salkanu, ka malmu-lamu salkanu ika-pagungangan nu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَلَا تَقۡرَبُواْ مَالَ ٱلۡيَتِيمِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ أَشُدَّهُۥۚ وَأَوۡفُواْ ٱلۡكَيۡلَ وَٱلۡمِيزَانَ بِٱلۡقِسۡطِۖ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَاۖ وَإِذَا قُلۡتُمۡ فَٱعۡدِلُواْ وَلَوۡ كَانَ ذَا قُرۡبَىٰۖ وَبِعَهۡدِ ٱللَّهِ أَوۡفُواْۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ
Andu di nu pad-supegi i tamu ku yateem (ilu) ya tabya na kagkapya nin taman sa mabalig andu patidtunu i kapagasad nu andu kad-timbangan nu sa bantang, di nami ib-palyugat sa taw i dinin magaga, ya tabya na mgaga nin, andu amayka adtalu kanu na ambantang kanu sa apiya pagali nu (ika-wagiban) andu tuman nu i pasad nu sa Allah, ka antu ba i patadem (indawan) salkanu, ka malmu-lamu salkanu i maka-tadem kanu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَأَنَّ هَٰذَا صِرَٰطِي مُسۡتَقِيمٗا فَٱتَّبِعُوهُۖ وَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلسُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمۡ عَن سَبِيلِهِۦۚ ذَٰلِكُمۡ وَصَّىٰكُم بِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ
Andu namba i lalan salaki a matidtu, na unuti nu na da kanu bagunut sa mga lalan (salakaw sa agama nu kadnan) ka makab-papalak kanu sa agama nu Allah Taalah, namba i patadem (indawan) salkanu, ka malmu-lamu salkano i kagilekan kanu.
Arabic explanations of the Qur’an:
ثُمَّ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ تَمَامًا عَلَى ٱلَّذِيٓ أَحۡسَنَ وَتَفۡصِيلٗا لِّكُلِّ شَيۡءٖ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٗ لَّعَلَّهُم بِلِقَآءِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ
Mawli na inenggay nami kanu Musa i kitab a sampulna i kapya nin andu minayag kan langun n angaga-isa andu tutulu andu limu, ka malmu-lamu i-ka-adap nilan sa kadnan nilan sa mangimbenal silan.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَن تَقُولُوٓاْ إِنَّمَآ أُنزِلَ ٱلۡكِتَٰبُ عَلَىٰ طَآئِفَتَيۡنِ مِن قَبۡلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمۡ لَغَٰفِلِينَ
156 (Ini-tulun nami su Qur-an kanu mga Arab) ka andu di nilan madtalu i nya bu tinulunan sa kitab na dwa a lumpukan (yahudi-kristian) a nawna salkami, na saben-sabenal (sekami a mga arab) su kabatya sa kitab nilan sa basa nilan na di nami katawan.
Arabic explanations of the Qur’an:
أَوۡ تَقُولُواْ لَوۡ أَنَّآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡكِتَٰبُ لَكُنَّآ أَهۡدَىٰ مِنۡهُمۡۚ فَقَدۡ جَآءَكُم بَيِّنَةٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَهُدٗى وَرَحۡمَةٞۚ فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَصَدَفَ عَنۡهَاۗ سَنَجۡزِي ٱلَّذِينَ يَصۡدِفُونَ عَنۡ ءَايَٰتِنَا سُوٓءَ ٱلۡعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصۡدِفُونَ
Andu di nu madtalu i nya ba ka nakatulun bu salkitanu i kitab, na sakitanu pan i mawna i katutulun nin sakanilan, na nakawma salkanu i mapayag (Qur-an) abpun sa Allah a tutulu andu limu, na dala naka-lawan i kadupang nin kanu (taw) a napandalbut kanu mga ayatan nu Allah andu sinamungkilap, na di abpelis na balasan nami su named-sungkilap (sinumibay) kanu mga ayatan nami, sa sagad i kawag nin a siksa sabap kanu kina-sungkilap nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّآ أَن تَأۡتِيَهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ أَوۡ يَأۡتِيَ رَبُّكَ أَوۡ يَأۡتِيَ بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَۗ يَوۡمَ يَأۡتِي بَعۡضُ ءَايَٰتِ رَبِّكَ لَا يَنفَعُ نَفۡسًا إِيمَٰنُهَا لَمۡ تَكُنۡ ءَامَنَتۡ مِن قَبۡلُ أَوۡ كَسَبَتۡ فِيٓ إِيمَٰنِهَا خَيۡرٗاۗ قُلِ ٱنتَظِرُوٓاْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
Dala kapagangapan nilan (mga kafeer) ya tabya na makawma sakanilan i Malaa-ikat a bagimatay sakanilan, atawka ya makawma i tyuba nu Allah atawka makawma sakanilan su kaped kanu mga tanda nu kadnan nengka, su gay a kawma nu kaped kanu mga tanda nu kadnan nengka (kasebang nu senang sa sadapan) na di makam- barapantag kanu taw su pangimbenal nin (su tawbat nin) sa dala pangim-benal muna sa dala pan mawma i namba a gay, atawka palanan bu a bangim-benal na dala galbek nin a mapya, adtaluka (Muhammad) sakanilan- i pagangapa kanu den-ka bagangap kami bun.(su Allah)
Arabic explanations of the Qur’an:
إِنَّ ٱلَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمۡ وَكَانُواْ شِيَعٗا لَّسۡتَ مِنۡهُمۡ فِي شَيۡءٍۚ إِنَّمَآ أَمۡرُهُمۡ إِلَى ٱللَّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفۡعَلُونَ
Saben-sabenal su mga taw a kaped bu i kinwa nilan sa agama nilan (sabad nabalityayan, sabad na ped- supaken) na naaden silan a tumpuk-tumpuk, na dikena ka kuyug sakanilan (Muhammad) apya paydu, yabu mataw sakanilan su Allah, mawli na balasan nami silan kanu lalaw nu peng- galbaken nilan.
Arabic explanations of the Qur’an:
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ عَشۡرُ أَمۡثَالِهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَىٰٓ إِلَّا مِثۡلَهَا وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Andu su minggalbek sa isa timan a mapya na sapulu i balas nin (a mapya), su mawag manem a isa timan na isatiman bu i balas nin andu di silan dupangen atawka di silan mad-talimbut.
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ إِنَّنِي هَدَىٰنِي رَبِّيٓ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ دِينٗا قِيَمٗا مِّلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۚ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Adtalu ka (Muhammad) i tinutulun aku nu kadnan ku sa lalan a matidtu,agama a dala bigkug nin, agama nu Ebrahim a bantang-matidtu andu dala makuyug kanu mga mushrik.
Arabic explanations of the Qur’an:
لَا شَرِيكَ لَهُۥۖ وَبِذَٰلِكَ أُمِرۡتُ وَأَنَا۠ أَوَّلُ ٱلۡمُسۡلِمِينَ
Arabic explanations of the Qur’an:
قُلۡ أَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡغِي رَبّٗا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيۡءٖۚ وَلَا تَكۡسِبُ كُلُّ نَفۡسٍ إِلَّا عَلَيۡهَاۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٞ وِزۡرَ أُخۡرَىٰۚ ثُمَّ إِلَىٰ رَبِّكُم مَّرۡجِعُكُمۡ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Adtalu ka (Muhammad) i ngintu aden pan salakaw kanu Allah a kadnan ku-sa sekanin i kadnan nu langun u anggaga-isa? andu dala panggalbeken nu isa a dikena lekanin bun (i pahala atawka siksa nin) andu di man-dusa nu isa su dusa na kaped nin, mawli na lubun kanu kadnan nu i kam- balinganan nu, na patuntayan nin salkanu langun su pem-bibidayan nu.
Arabic explanations of the Qur’an:
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمۡ خَلَٰٓئِفَ ٱلۡأَرۡضِ وَرَفَعَ بَعۡضَكُمۡ فَوۡقَ بَعۡضٖ دَرَجَٰتٖ لِّيَبۡلُوَكُمۡ فِي مَآ ءَاتَىٰكُمۡۗ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلۡعِقَابِ وَإِنَّهُۥ لَغَفُورٞ رَّحِيمُۢ
Andu sekanin a Allah i minaluy salkanu a namaka-sukali (kanu nawna salkanu) sya sa lupa andu ini-pulu nin su kaped salkanu sa pangkatan, ka pembatalun kanu nin kanu inenggay nin salkanu, su kadnan nengka i malengkas i siksa nin andu bangampun a malimu.
Arabic explanations of the Qur’an:
Translation of the Meanings of the Noble Qur'an - الترجمة الفلبينية المجندناوية - Translations’ Index
ترجمة معاني القرآن الكريم إلى اللغة الفلبينية المجندناوية، ترجمها فريق مركز رواد الترجمة بالتعاون مع إسلام هاوس Islamhouse.com