ترجمهٔ معانی سوره صافات - ترجمه‌ى اویغوری كتاب مختصر در تفسير قرآن كريم - شماره صفحه 446 - دایرة المعارف قرآن کریم

ساپپات

از اهداف این سوره:

تنزيه الله عما نسبه إليه المشركون، وإبطال مزاعمهم في الملائكة والجن.

ئاللاھ تائالانى مۇشرىكلار نىسبەت بەرگەن كەمچىلىكلەردىن پاك دەپ بىلىش، ئۇلارنىڭ پەرىشتىلەر ۋە جىنلار ھەققىدىكى بىلجىرلاشلىرىنىڭ تامامەن قۇرۇق سەپسەتە ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويۇش، بۇ سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن بىرىدۇر.

---

آیه: 1

وَٱلصَّٰٓفَّٰتِ صَفّٗا

ئىبادەتكە تۇرغانلىرىدا زىچ سەپ تۈزۈپ تۇرىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەمكى،

آیه: 2

فَٱلزَّٰجِرَٰتِ زَجۡرٗا

بۇلۇتلارنى توسۇپ، ئاللاھ يامغۇر يېغىشىنى خالىغان يەرگە ئېلىپ بارىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەمكى،

آیه: 3

فَٱلتَّٰلِيَٰتِ ذِكۡرًا

ئاللاھنىڭ كالامىنى تىلاۋەت قىلىپ تۇرىدىغان پەرىشتىلەر بىلەن قەسەمكى.

آیه: 4

إِنَّ إِلَٰهَكُمۡ لَوَٰحِدٞ

ئەي ئىنسانلار! شەكسىزكى سىلەرنىڭ بەرھەق مەبۇدۇڭلار ئەلۋەتتە يەككە - يېگانە، شېرىكى يوق ئاللاھ تائالادۇر.

آیه: 5

رَّبُّ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَا وَرَبُّ ٱلۡمَشَٰرِقِ

ئۇ ئاسمانلارنىڭ، زېمىننىڭ ۋە ئۇ ئىككىسىنىڭ ئارىسىدىكى نەرسىلەرنىڭ پەرۋەردىگارىدۇر، يىل بويى چىقىپ، پېتىۋاتقان قۇياشنىڭمۇ پەرۋەردىگارىدۇر.

آیه: 6

إِنَّا زَيَّنَّا ٱلسَّمَآءَ ٱلدُّنۡيَا بِزِينَةٍ ٱلۡكَوَاكِبِ

شەكسىزكى بىز ئاسمانلار ئىچىدىن زېمىنغا ئەڭ يېقىن بولغىنىنى كۆركەم زىننەتلەر بىلەن بېزىدۇق، ئۇ زىننەتلەر قارىماققا بەئەينى چاقناپ تۇرغان جاۋاھىراتلارغا ئوخشاپ كېتىدىغان يۇلتۇزلاردۇر.

آیه: 7

وَحِفۡظٗا مِّن كُلِّ شَيۡطَٰنٖ مَّارِدٖ

بىز دۇنيا ئاسمىنىنى ئاللاھنىڭ ئىتائىتىدىن چىققان ھەر قانداق ئىسيانكار شەيتاندىن قوغدىدۇق، ئۇلار شۇ يۇلتۇزلار بىلەن ئېتىلىدۇ.

آیه: 8

لَّا يَسَّمَّعُونَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ ٱلۡأَعۡلَىٰ وَيُقۡذَفُونَ مِن كُلِّ جَانِبٖ

بۇ شەيتانلار ئاسماندىكى پەرىشتىلەرگە پەرۋەردىگارى ئۆزىنىڭ شەرىئىتى ۋە تەقدىر قىلغان ئىشلارنى ئېيتقان چاغدىكى سۆزلىرىنى ئاڭلىيالمايدۇ. ئۇلار ھەر تەرەپتىن ئېتىلىدۇ.

آیه: 9

دُحُورٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ وَاصِبٌ

بۇنداق قىلىشىمىز ئۇلارنى رەھمىتىمىزدىن قوغلاش، پەرىشتىلەرنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلىۋېلىشىدىن يىراق قىلىش ئۈچۈندۇر. ئاخىرەتتە ئۇلارغا ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان دەرتلىك ئازاب بار.

آیه: 10

إِلَّا مَنۡ خَطِفَ ٱلۡخَطۡفَةَ فَأَتۡبَعَهُۥ شِهَابٞ ثَاقِبٞ

لېكىن شەيتانلاردىن ئوغرىلىقچە گەپ تىڭشايدىغانلىرىمۇ بار بولۇپ، ئۇ شەيتان ئوغرىلىقچە ئاڭلىۋالغىنى پەرىشتىلەر ئۆز - ئارا قىلىشقان، ئەمما تېخىچە زېمىن ئەھلىگە يېتىپ بارمىغان پاراڭلاردىندۇر. ئاندىن يورۇق يۇلتۇز ئۇنى قوغلاپ كۆيدۈرۈۋېتىدۇ. شەيتان بەزىدە بۇ گەپلەرنى يورۇق يۇلتۇز كۆيدۈرۈۋېتىشتىن بۇرۇن ھەمراھلىرىغا ئېتىۋېلىپ، ئۇ گەپلەر كاھىنلارنىڭ قۇلىقىغىچە يېتىپ كېلىشى مۇمكىن. شۇنىڭ بىلەن ئۇلار ئۇنىڭغا يەنە يۈز يالغاننى قېتىپ ساختىپەزلىك قىلىدۇ.

آیه: 11

فَٱسۡتَفۡتِهِمۡ أَهُمۡ أَشَدُّ خَلۡقًا أَم مَّنۡ خَلَقۡنَآۚ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّن طِينٖ لَّازِبِۭ

ئەي مۇھەممەد! قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلىدىغان كاپىرلاردىن سوراپ باققىن: ئۇلارنى يارىتىش قىيىنمىكەن ياكى ئۇلاردىن نەچچە ھەسسە كۈچلۈك ھەم زور بولغان ئاسمانلارنى، زېمىننى ۋە پەرىشتىلەرنى يارىتىشمۇ؟ بىز ئۇلارنى يېپىشقاق لايدىن ياراتتۇق. شۇنداق تۇرۇپمۇ ئۇلار قانداقسىگە قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلىدىغاندۇ؟ ھالبۇكى ئۇلار يېپىشقاق لايدىن ئىبارەت ئىنتايىن ئاجىز بىر مەخلۇقتىن يارىتىلغان مەخلۇقلاردۇر.

آیه: 12

بَلۡ عَجِبۡتَ وَيَسۡخَرُونَ

ئەي مۇھەممەد! بەلكى سەن ئاللاھنىڭ قۇدرىتىدىن ۋە مەخلۇقاتلىرىنى ئىشلىرىنى ئورۇنلاشتۇرۇشلىرىدىن، مۇشرىكلارنىڭ ئۆلگەندىن كېيىن تىرىلىشنى ئىنكار قىلىشلىرىدىن ئەجەبلىنىدىغانسەن. بۇ مۇشرىكلارنىڭ ئۆلگەندىن كېيىنكى تىرىلىشكە بولغان ئىنكارىنىڭ كۈچلۈكلىكىدىن سېنىڭ قايتا تىرىلىش ھەققىدە دېگەنلىرىڭنىمۇ مەسخىرە قىلىشىدۇ.

آیه: 13

وَإِذَا ذُكِّرُواْ لَا يَذۡكُرُونَ

بۇ مۇشرىكلار نۇرغۇنلىغان پەند - نەسىھەتلەر بىلەن نەسىھەت قىلىنسىمۇ ئىبرەت ئالمايدۇ ۋە مەنپەئەتلەنمەيدۇ. چۈنكى ئۇلار قەلبلىرى تولىمۇ قېتىپ كەتكەن كىشىلەردۇر.

آیه: 14

وَإِذَا رَأَوۡاْ ءَايَةٗ يَسۡتَسۡخِرُونَ

ئۇلار پەيغەمبەرنىڭ پەيغەمبەرلىكىنىڭ راستلىقىغا ئىسپات بولىدىغان مۆجىزىلەردىن بىرەرىنى كۆرسە تېخىمۇ مەسخىرە قىلىشىپ، ئۇنىڭدىن ھەيرەتتە بولىدۇ.

آیه: 15

وَقَالُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٌ

ئۇلار: مۇھەممەد ئېلىپ كەلگەن بۇ نەرسە پەقەت ئوپئوچۇق سېھىردۇر، دېدى.

آیه: 16

أَءِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ

بىز ئۆلۈپ، توپىغا ئايلىنىپ، چىرىپ، كۇكۇم تالقان بولۇپ كەتسەكمۇ يەنە شۇنىڭدىن كېيىن قايتا تىرىلىمىزمۇ؟ شەكسىزكى بۇ مۇمكىن بولمايدىغان ئىشتۇر.

آیه: 17

أَوَءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ

ياكى بىزنىڭ ئىلگىرى ئۆلۈپ كەتكەن ئاتا-بوۋىلىرىمىزمۇ تىرىلدۈرىلەمدۇ؟ دەيدۇ.

آیه: 18

قُلۡ نَعَمۡ وَأَنتُمۡ دَٰخِرُونَ

ئەي مۇھەممەد! ئۇلارغا جاۋابەن ئېيتقىنكى: ئەلۋەتتە، سىلەر تۇپراققا ئايلىنىپ، چىرىپ كەتكىنىڭلاردىن كېيىن قايتا تىرگۈزۈلىسىلەر. سىلەرنىڭ ئىلگىرىكى ئەجداتلىرىڭلارمۇ تىرگۈزۈلىدۇ، سىلەر ھەممىڭلار خارۇزار بولغان ھالدا تىرگۈزۈلىسىلەر.

آیه: 19

فَإِنَّمَا هِيَ زَجۡرَةٞ وَٰحِدَةٞ فَإِذَا هُمۡ يَنظُرُونَ

قايتا تىرىلىش پەقەت سۈرگە بىر قېتىم پۈۋلەشتۇر (يەنى ئىككىنچى قېتىملىق پۈۋلەش). بۇ چاغدا ئۇلارنىڭ ھەممىسى قىيامەتنىڭ قورقۇنچلۇق كۆرۈنۈشلىرىگە قاراپ، ئاللاھنىڭ ئۆزلىرىنى نېمە قىلىدىغانلىقىنى كۈتۈپ تۇرۇشىدۇ.

آیه: 20

وَقَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا هَٰذَا يَوۡمُ ٱلدِّينِ

قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلغان مۇشرىكلار: ۋاي ھالاك بولدۇق، بۇ ئاللاھ تائالا بەندىلىرىنىڭ ھاياتىي دۇنيادىكى قىلمىشلىرىغا قارىتا جازا - مۇكاپات بېرىدىغان ھېساب - كىتاب كۈنى ئىكەن، دېيىشىدۇ.

آیه: 21

هَٰذَا يَوۡمُ ٱلۡفَصۡلِ ٱلَّذِي كُنتُم بِهِۦ تُكَذِّبُونَ

ئۇلارغا جاۋابەن: بۇ بەندىلەرنىڭ ئوتتۇرىسىدا ھۆكۈم قىلىنىدىغان بىر كۈندۇركى، سىلەر دۇنيادىكى ۋاقتىڭلاردا بۇ كۈننى ئىنكار قىلىپ، يالغانغا چىقارغان ئىدىڭلار، دېيىلىدۇ.

آیه: 22

۞ ٱحۡشُرُواْ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ وَأَزۡوَٰجَهُمۡ وَمَا كَانُواْ يَعۡبُدُونَ

ئۇ كۈندە پەرىشتىلەرگە: شېرىك كەلتۈرگەنلىكلىرى تۈپەيلى ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغان زالىملارنى ۋە ئۇلارنىڭ شېرىك كەلتۈرۈشتىكى ھەمداشلىرىنى، ئۇلارنىڭ يالغانلىرىنى تەشۋىق قىلىشىپ بېرىدىغانلارنىمۇ ھەمدە ئۇلارنىڭ ئاللاھنى قويۇپ چوقۇنغان بۇتلىرىنىمۇ توپلاڭلار، ئاندىن ئۇلارغا دوزاخنىڭ يولىنى تونۇتۇپ، شۇ تەرەپكە يالاپ ئېلىپ مېڭىڭلار. چۈنكى ئۇلارنىڭ بارىدىغان جايى شۇدۇر، دېيىلىدۇ.

آیه: 23

مِن دُونِ ٱللَّهِ فَٱهۡدُوهُمۡ إِلَىٰ صِرَٰطِ ٱلۡجَحِيمِ

ئۇ كۈندە پەرىشتىلەرگە: شېرىك كەلتۈرگەنلىكلىرى تۈپەيلى ئۆزلىرىگە زۇلۇم قىلغان زالىملارنى ۋە ئۇلارنىڭ شېرىك كەلتۈرۈشتىكى ھەمداشلىرىنى، ئۇلارنىڭ يالغانلىرىنى تەشۋىق قىلىشىپ بېرىدىغانلارنىمۇ ھەمدە ئۇلارنىڭ ئاللاھنى قويۇپ چوقۇنغان بۇتلىرىنىمۇ توپلاڭلار، ئاندىن ئۇلارغا دوزاخنىڭ يولىنى تونۇتۇپ، شۇ تەرەپكە يالاپ ئېلىپ مېڭىڭلار. چۈنكى ئۇلارنىڭ بارىدىغان جايى شۇدۇر، دېيىلىدۇ.

آیه: 24

وَقِفُوهُمۡۖ إِنَّهُم مَّسۡـُٔولُونَ

ئۇلارنى دوزاخقا كىرگۈزۈشتىن بۇرۇن ھېساب ئۈچۈن توختىتىپ تۇرۇڭلار، چۈنكى ئۇلار سوراققا تارتىلىدۇ. ئاندىن كېيىن ئۇلارنى دوزاخقا يالاپ ئېلىپ بېرىڭلار.

از فواید آیات این صفحه:

• تزيين السماء الدنيا بالكواكب لمنافع؛ منها: تحصيل الزينة، والحفظ من الشيطان المارد.

بۇ ئايەتلەر دۇنيا ئاسمىنىنىڭ تۈرلۈك مەنپەئەتلەر تۈپەيلىدىن يۇلتۇزلار بىلەن بېزەلگەنلىكىنى ئىپادىلەيدۇ. كۆركەملەشتۈرۈش ۋە جىن-شەيتانلاردىن قوغداش مۇشۇ مەنپەئەتلەرنىڭ جۈملىسىدىندۇر.

• إثبات الصراط؛ وهو جسر ممدود على متن جهنم يعبره أهل الجنة، وتزل به أقدام أهل النار.

پىلسىرات كۆۋرۈكىنى ئىسپاتلاشنى ئىپادىلەيدىغان بولۇپ؛ ئۇ، جەھەننەم ئۈستىگە قۇرۇلغان بىر كۆۋرۈكتۇركى، جەننەت ئەھلى شۇ كۆۋرۈكتىن ئۆتىدۇ، دوزاخ ئەھلىنىڭ قەدەملىرى بۇ كۆۋرۈكتە تېيىلىپ كېتىدۇ.