Firo maanaaji al-quraan tedduɗo oo - Firo kurdiiwo - Salaah al-diin * - Tippudi firooji ɗii
سورەتی الغاشیة
هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡغَٰشِيَةِ
سووره‌تی (غاشیه) (واته: داپۆشه‌ر) سووره‌تێكى مه‌ككى یه‌و (٢٦) ئایه‌ته پێغه‌مبه‌ری خوا - صلی الله علیه وسلم - له نوێژی جه‌ژنی ڕه‌مه‌زان و جه‌ژنی قوربان و ڕۆژانی جومعه‌دا له ڕكاتی یه‌كه‌مدا سووڕه‌تی (ئه‌علا)ی ئه‌خوێند وه له ڕكاتی دووه‌مدا سووڕه‌تی (غاشیه)ی ئه‌خوێند . بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ [ هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ (١) ] ئه‌ی محمد - صلی الله علیه وسلم - ئایا هه‌واڵ و به‌سه‌رهاتی غاشیه‌ت بۆ هاتووه یاخود [ هَلْ ] به ماناى (قَد) دێت، واته: به‌دڵنیایی بۆت هاتووه‌و خوای گه‌وره بۆی باسكردووى (الْغَاشِيَةِ) ناوێكه له ناوه‌كانی ڕۆژی قیامه‌ت، پێی ئه‌ووترێ: (الْغَاشِيَةِ) له‌به‌ر ئه‌وه‌ی به ناخۆشی و ترسناكییه‌كانی هه‌موو خه‌ڵكی ئه‌گرێته‌وه‌و دایانئه‌پۆشێ.
Faccirooji aarabeeji:
عَامِلَةٞ نَّاصِبَةٞ
[ عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ (٣) ] ئه‌مه ڕووی ئه‌و كه‌سانه‌یه كه له دونیادا كارو كرده‌وه‌ی زۆریان كردووه‌و خۆیان ماندوو كردووه به‌ڵام ته‌نها ماندووبوونیان بۆ ماوه‌ته‌وه له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كرده‌وه‌كانیان به گوێره‌ی شه‌ریعه‌ت نه‌بووه‌و له‌سه‌ر سوننه‌تی پێغه‌مبه‌ر نه‌بووه - صلی الله علیه وسلم - كه ئه‌مه كافران و بیدعه‌چیانیش ئه‌گرێته‌وه، هه‌ر كه‌سێك كرده‌وه‌كانی له‌سه‌ر سوننه‌تی پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - نه‌بێت و بیدعه بێ خوای گه‌وره لێی قبووڵ ناكات و ته‌نها ماندووبوونی بۆ ئه‌مێنێته‌وه‌و له ڕۆژی قیامه‌تدا په‌شیمان ئه‌بێ وه سزا ئه‌درێ له‌سه‌ر ئه‌و بیدعانه‌ی كه كردوویه‌تی.
Faccirooji aarabeeji:
تَصۡلَىٰ نَارًا حَامِيَةٗ
[ تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً (٤) ] هیچ پاداشتێكی نیه به‌ڵكو ئه‌چێته ناو ئاگری دۆزه‌خه‌وه كه ئاگرێكه سووتێنه‌ره، ئیمامی عومه‌ر (خوای لێ ڕازی بێ) به‌ڵای په‌رستگای قه‌شه‌یه‌كدا تێپه‌ڕی بانگی كرد ئه‌ی قه‌شه؟ ئه‌ویش هاته ده‌ره‌وه، ئیمامی عومه‌ر ته‌ماشای كردو ده‌ستی به‌گریان كرد، وتیان: ئه‌ی ئه‌میری ئیمانداران بۆچی گریای؟ چی تۆی هێنایه گریان؟ فه‌رمووی: ئه‌م ئایه‌ته‌م بیر كه‌وته‌وه كه خوای گه‌وره ئه‌فه‌رمووێ: (عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ (٣) تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً (٤)) ئه‌مه منی گریاند، چه‌ندێك عیباده‌تی خوای گه‌وره ئه‌كات چه‌ندێك خۆی ماندوو ئه‌كات به‌ڵام هیچ ئه‌جرو پاداشتێكی نیه، (ابن عه‌باس) ئه‌فه‌رمووێ: مه‌به‌ست پێی گاوره‌كانه، وه وتمان: جووله‌كه‌و گاورو سه‌رجه‌م كافران و ئه‌هلی بیده‌عیش ئه‌گرێته‌وه، وه وتراوه: ئه‌وانه‌ن له دونیادا مه‌عصیه‌ت ئه‌كه‌ن به‌ڵام له‌ناو ئاگری دۆزه‌خ و سزای خوای گه‌وره‌دا ماندوو هیلاكن و به‌هیلاك ئه‌چن و ئه‌چنه ناو ئاگرێك كه له‌وپه‌ڕی گه‌رمیدایه.
Faccirooji aarabeeji:
لَّيۡسَ لَهُمۡ طَعَامٌ إِلَّا مِن ضَرِيعٖ
[ لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ (٦) ] وه هیچ خواردنێكیان بۆ نیه‌و پێ نادرێت ته‌نها (ضَرِيع) نه‌بێ كه دڕكێكه قوڕه‌یش له به‌هاردا پێی ئه‌ڵێن: (شیبڕه‌ق) وه له هاویندا كه وشك ئه‌بێ پێی ئه‌ڵێن: (ضَرِيع) وه دڕكێكی زۆری هه‌یه‌و زۆر تاڵه وه‌كو گوژاڵك، وه ژه‌هری هه‌یه‌و خراپترین و پیسترین خواردنه، كه ئه‌چێته قوڕگیان گیر ئه‌بێ نه ده‌رئه‌چێ، نه ده‌چێته خواره‌وه به‌ڵكو وه‌كو سزایه‌ك سزا ئه‌درێن پێی، (سه‌عیدی كوڕی جوبه‌یر) فه‌رموویه‌تی: هه‌ر زه‌قومه‌كه‌یه، (ابن عه‌باس) فه‌رموویه‌تی: دارێكه له ئاگری دۆزه‌خدا، وه وتراوه: به‌رده، به‌هه‌رحاڵ واته خراپترین خواردنه كه پێیان ئه‌درێ كاتێك كه برسییانه هیچ خواردنێكیان پێ نادرێ ته‌نها ئه‌و ضهریع و زه‌قوم و دڕكه نه‌بێ.
Faccirooji aarabeeji:
وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ نَّاعِمَةٞ
{رووگه‌شى به‌هه‌شتییه‌كان} [ وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ (٨) ] پاشان خوای گه‌وره دێته سه‌ر باسی باوه‌ڕداران، كۆمه‌ڵێك ڕووی تر ئه‌وه‌نده له نازو نیعمه‌تدا بوونه له ده‌مو چاویانه‌وه پێیانه‌وه دیاره كه چه‌ندێك روویان گه‌شاوه‌و دره‌وشاوه‌یه.
Faccirooji aarabeeji:
أَفَلَا يَنظُرُونَ إِلَى ٱلۡإِبِلِ كَيۡفَ خُلِقَتۡ
{تێڕامان له دروستكراوه‌كانى خواى گه‌وره} [ أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ (١٧) ] خوای گه‌وره سه‌رنجی به‌نده‌كان ڕائه‌كێشێ ئه‌وه بۆ ته‌ماشای حوشتر ناكه‌ن بزانن خوای گه‌وره چۆن دروستی كردووه؟ چه‌ندێك سه‌یرو سه‌مه‌ره دروستی كردووه، چه‌ندێك به‌هێزه له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌یشدا چه‌ندێك به ئاسانی ئه‌توانی باری قورسی لێ بنێی، وه گۆشت و شیره‌كه‌ی ئه‌خورێت و ئاوی ناو سكی به‌كار ئه‌هێنرێ، بۆ ته‌ماشا ناكه‌ن بزانن خوای گه‌وره چۆن دروستی كردووه تا بتانگه‌یه‌نێ به یه‌كخواپه‌رستی خوای گه‌وره‌و تواناو ده‌سه‌ڵاتی خوای گه‌وره‌تان بۆ ده‌ركه‌وێ
Faccirooji aarabeeji:
وَإِلَى ٱلسَّمَآءِ كَيۡفَ رُفِعَتۡ
[ وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ (١٨) ] وه بۆ ته‌ماشای ئاسمان ناكه‌ن خوای گه‌وره چۆن به‌رزی كردۆته‌وه به‌بێ ئه‌وه‌ی كه كۆڵه‌كه‌ی له ژێری ڕاگرتبێ، به‌بێ هیچ شتێك خوای گه‌وره وه‌كو سه‌قفێكی پارێزراو به‌سه‌ر زه‌وییه‌وه دایناوه‌و به‌رزی كردۆته‌وه.
Faccirooji aarabeeji:
فَذَكِّرۡ إِنَّمَآ أَنتَ مُذَكِّرٞ
[ فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ (٢١) ] ئه‌ی محمد - صلی الله علیه وسلم - تۆ یادیان بخه‌ره‌وه تۆ ته‌نها یادخه‌ره‌وه‌ی، واته: به‌زۆر ناتوانی ئیمان بخه‌یته دڵیانه‌وه‌و ته‌نها ئیشی تۆ ئه‌وه‌یه كه دینه‌كه‌ی خوای گه‌وره‌یان به‌جوانی پێ بگه‌یه‌نی و یادیان بخه‌یته‌وه‌و بیانترسێنی ئیشی تۆ ته‌نها ئه‌وه‌نده‌یه.
Faccirooji aarabeeji:
لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ
[ لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُصَيْطِرٍ (٢٢) ] وه تۆ تواناو ده‌سه‌ڵاتی ئه‌وه‌ت به‌سه‌ریاندا نیه كه به‌زۆر ئیمان بخه‌یته دڵیانه‌وه كه پێغه‌مبه‌ر - صلی الله علیه وسلم - زۆر حه‌زی ئه‌كرد خه‌ڵكی موسڵمان بن و ئیمان بێنن وه زۆر خۆی له‌گه‌ڵیاندا ماندوو ئه‌كرد.
Faccirooji aarabeeji:
فَيُعَذِّبُهُ ٱللَّهُ ٱلۡعَذَابَ ٱلۡأَكۡبَرَ
[ فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ (٢٤) ] ئه‌مانه خوای گه‌وره سزا هه‌ره گه‌وره‌كه‌یان ئه‌دا كه بریتییه له سزای ئاگری دۆزه‌خ كه به نه‌مری و هه‌میشه‌یی تیایدا ئه‌مێننه‌وه‌و له‌سه‌ریان سووك ناكرێ، وه كه‌س نیه ڕزگاریان بكات.
Faccirooji aarabeeji:
ثُمَّ إِنَّ عَلَيۡنَا حِسَابَهُم
[ ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ (٢٦) ] پاشان به دڵنیایى لێپرسینه‌وه‌یشیان له‌سه‌ر ئێمه‌یه خۆمان لێپرسینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدا ئه‌كه‌ین له‌سه‌ر كرده‌وه‌كانیان كه له دونیادا وه‌ڵامی پێغه‌مبه‌رانیان نه‌داوه‌ته‌وه‌و ئیمانیان نه‌هێناوه‌و كرده‌وه‌ی چاكیان نه‌كردووه، والله أعلم.
Faccirooji aarabeeji:
Firo maanaaji Simoore: Simoore Gaasiya (darnga)
Firo maanaaji al-quraan tedduɗo oo - Firo kurdiiwo - Salaah al-diin - Tippudi firooji ɗii
Firo maanaaji al-quraan tedduɗo oo fayde e ɗemngal kurdiire, firi ɗum ko Salaah Al-diin Abdu Al-kariim.