وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی المعارج - وەرگێڕاوی قیرغیزی - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

Маариж

ئایه‌تی: 1

سَأَلَ سَآئِلُۢ بِعَذَابٖ وَاقِعٖ

(Мушриктерден) бир суроочу^[1] собол кылды түшүүчү азап жөнүндө -

[1] Бул каапыр Назр бин Хаарис деген киши эле. Ал пайгамбарыбызды шылдыңдап: “Бизге азап качан келет?” деп сурады жана «Эй Аллах! Эгер ушул Куранды Мухаммадга Өзүң түшүргөнүң чын болсо, биздин үстүбүзгө таш жаадырып жибер!» деп дуба кылды. (Ибн Касир)

ئایه‌تی: 2

لِّلۡكَٰفِرِينَ لَيۡسَ لَهُۥ دَافِعٞ

– каапырлардын башына. (Азап сөзсүз келет. Ошондо) аны кайтаруучу (күч) болбой калат!

ئایه‌تی: 3

مِّنَ ٱللَّهِ ذِي ٱلۡمَعَارِجِ

(Ал азап) Маьариж – тепкичтердин^[1] ээси Аллах тарабынан (келет).

[1] Бул жерде жети кабат асманды тепкичтерге окшотуу бар.

ئایه‌تی: 4

تَعۡرُجُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَٱلرُّوحُ إِلَيۡهِ فِي يَوۡمٖ كَانَ مِقۡدَارُهُۥ خَمۡسِينَ أَلۡفَ سَنَةٖ

Периштелер менен Рух Ага (Аллах таалага) өлчөмү элүү миң жылга тең болгон күндө көтөрүлүп барышат.^[1]

[1] Бул аяттагы Рух менен периштелердин Аллах таалага көтөрүлүшү дагы Аллах тааланын бийикте экенине далил.

ئایه‌تی: 5

فَٱصۡبِرۡ صَبۡرٗا جَمِيلًا

(Оо, Мухаммад!) Сен (мушриктердин «жалган» деген сөзүнө жана зыяндуу иштерине) эң сонун сабыр кыл!

ئایه‌تی: 6

إِنَّهُمۡ يَرَوۡنَهُۥ بَعِيدٗا

Алар аны (кайра тирилүүнү акылдардан) алыс деп ойлошот.

ئایه‌تی: 7

وَنَرَىٰهُ قَرِيبٗا

Биз болсо, жакын (анык) деп билебиз.

ئایه‌تی: 8

يَوۡمَ تَكُونُ ٱلسَّمَآءُ كَٱلۡمُهۡلِ

Ал күндө асман эритилген жез сыяктуу,

ئایه‌تی: 9

وَتَكُونُ ٱلۡجِبَالُ كَٱلۡعِهۡنِ

Ал эми, тоолор тытылган жүн сыяктуу болуп калат.

ئایه‌تی: 10

وَلَا يَسۡـَٔلُ حَمِيمٌ حَمِيمٗا

(Ал күнү) дос өзүнүн жакын досун(ун абалын) сурай албайт!

ئایه‌تی: 11

يُبَصَّرُونَهُمۡۚ يَوَدُّ ٱلۡمُجۡرِمُ لَوۡ يَفۡتَدِي مِنۡ عَذَابِ يَوۡمِئِذِۭ بِبَنِيهِ

Аларды (бири-бирине) көрсөтүлөт. Күнөөкөр (тозоку) адам ошол күндүн азабына(н кутулуш үчүн) перзенттерин,

ئایه‌تی: 12

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَأَخِيهِ

аялын жана ага-инилерин,

ئایه‌تی: 13

وَفَصِيلَتِهِ ٱلَّتِي تُـٔۡوِيهِ

өзүнө арка-жөлөк болгон тууган уруктарын...,

ئایه‌تی: 14

وَمَن فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا ثُمَّ يُنجِيهِ

жана деги эле, жер бетиндеги бардык адамдарды садага чаап, анан (ушул төлөмү) өзүн (тозоктон) куткарып кетүүсүн каалайт.

ئایه‌تی: 15

كَلَّآۖ إِنَّهَا لَظَىٰ

Жок! Ал (тозок) – алоолонгон от,

ئایه‌تی: 16

نَزَّاعَةٗ لِّلشَّوَىٰ

терилерди шылып алуучу!

ئایه‌تی: 17

تَدۡعُواْ مَنۡ أَدۡبَرَ وَتَوَلَّىٰ

Ал от (кучагына) чакырат (акыйкаттан) жүз буруп, артка кеткендерди

ئایه‌تی: 18

وَجَمَعَ فَأَوۡعَىٰٓ

жана (адал-арамына карабай дүйнө-мүлк) жыйнап, (андан садака кылбай) басып-чогултуп жаткан адамдарды!

ئایه‌تی: 19

۞ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ خُلِقَ هَلُوعًا

Чынында инсан чыдамсыз жаратылган.

ئایه‌تی: 20

إِذَا مَسَّهُ ٱلشَّرُّ جَزُوعٗا

Эгер аны жаман (тагдыр) кармаса, чыдамсыздык кылат.

ئایه‌تی: 21

وَإِذَا مَسَّهُ ٱلۡخَيۡرُ مَنُوعًا

Жакшы (тагдыр) кармаса кызганчаак болуп калат.

ئایه‌تی: 22

إِلَّا ٱلۡمُصَلِّينَ

Намаз окуучулар гана андай эмес.

ئایه‌تی: 23

ٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ دَآئِمُونَ

Алар намаздарын дайым окушат.

ئایه‌تی: 24

وَٱلَّذِينَ فِيٓ أَمۡوَٰلِهِمۡ حَقّٞ مَّعۡلُومٞ

Алардын дүйнө-мүлкүндө белгилүү акы (үлүш) бар,

ئایه‌تی: 25

لِّلسَّآئِلِ وَٱلۡمَحۡرُومِ

муктаждар жана сурагандар үчүн.

ئایه‌تی: 26

وَٱلَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوۡمِ ٱلدِّينِ

Алар Эсеп (Акырет) күнүн тастыкташат…

ئایه‌تی: 27

وَٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ عَذَابِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ

Алар Раббисинин азабынан коркушат…

ئایه‌تی: 28

إِنَّ عَذَابَ رَبِّهِمۡ غَيۡرُ مَأۡمُونٖ

Чынында, Раббисинин азабы(нан) аманда болуу (эч ким үчүн кепилденген) эмес.

ئایه‌تی: 29

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ

Жана алар жыныс мүчөлөрүн (арамдан) сакташат.

ئایه‌تی: 30

إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ

Өздөрүнүн (ак никедеги) аялдарына жана күңдөрүнө гана («барышат»). Ошондо алар (күнөөлүү деп) айыпталбайт.

ئایه‌تی: 31

فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ

Ким ушундан кийин (башкаларды никесиз) «кааласа», алар чектен чыккандар!

ئایه‌تی: 32

وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِأَمَٰنَٰتِهِمۡ وَعَهۡدِهِمۡ رَٰعُونَ

Жана алар өз аманаттарын, убада-келишимдерин бекем сакташат...

ئایه‌تی: 33

وَٱلَّذِينَ هُم بِشَهَٰدَٰتِهِمۡ قَآئِمُونَ

Күбөлүк бергенде (жалган аралаштырбай) түз болушат…

ئایه‌تی: 34

وَٱلَّذِينَ هُمۡ عَلَىٰ صَلَاتِهِمۡ يُحَافِظُونَ

Алар намаздарын(ын убактысын) сакташат…

ئایه‌تی: 35

أُوْلَٰٓئِكَ فِي جَنَّٰتٖ مُّكۡرَمُونَ

Алар – бейиштерде сыйлануучулар!

ئایه‌تی: 36

فَمَالِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ قِبَلَكَ مُهۡطِعِينَ

(Оо, Мухаммад), каапырларга эмне болду, сен тарапка шашылышат?

ئایه‌تی: 37

عَنِ ٱلۡيَمِينِ وَعَنِ ٱلشِّمَالِ عِزِينَ

Оң каптал жана сол капталдан топурап?^[1]

[1] Пайгамбарыбыз саллаллоху алайхи ва саллам Куран окуганда каапырлар топурап келишип, “Мухаммад дагы эмне дээр экен” деп аңдып турушчу. Анан сахабаларды мыскылдап, “Биз ак сөөкпүз. Силерден өйдө таптагы адамдарбыз. Ошондуктан, биз силерден мурун бейишке киребиз” дешчү.

ئایه‌تی: 38

أَيَطۡمَعُ كُلُّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ أَن يُدۡخَلَ جَنَّةَ نَعِيمٖ

Алардын ар бири Нээмат бейишине кирүүнү каалайбы?

ئایه‌تی: 39

كَلَّآۖ إِنَّا خَلَقۡنَٰهُم مِّمَّا يَعۡلَمُونَ

Жок, (эч андай болбойт!) Биз аларды өздөрүнө белгилүү нерседен (бир тамчы атырылган бел суудан) жараттык.

ئایه‌تی: 40

فَلَآ أُقۡسِمُ بِرَبِّ ٱلۡمَشَٰرِقِ وَٱلۡمَغَٰرِبِ إِنَّا لَقَٰدِرُونَ

Чыгыштар менен батыштардын Раббисине ант, Биз кудуреттүүбүз:

ئایه‌تی: 41

عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ خَيۡرٗا مِّنۡهُمۡ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِينَ

аларды жакшыраак (ыймандуу элдерге) алмаштырып коюуга! Жана Биз (буга) алсыз эмеспиз!^[1]

[1] Эгер кааласа Аллах таала көз ирмемде жер менен жексен кылууга жана алардын ордуна башка, ыймандуу адамдарды жашатып коюуга кудуреттүү. Бирок, Аллах таала аларга тозок отуна дагы да ылайыктуурак болуш үчүн мөөнөт берди.

ئایه‌تی: 42

فَذَرۡهُمۡ يَخُوضُواْ وَيَلۡعَبُواْ حَتَّىٰ يُلَٰقُواْ يَوۡمَهُمُ ٱلَّذِي يُوعَدُونَ

(Оо, Мухаммад) эми, жөн кой аларды. Убада кылынган (өлүп, азапка дуушар боло турган) күндөрүнө жолукканга чейин (күнөө деңизине) чумкуп, ойноп-күлүп жүрө беришсин!

ئایه‌تی: 43

يَوۡمَ يَخۡرُجُونَ مِنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ سِرَاعٗا كَأَنَّهُمۡ إِلَىٰ نُصُبٖ يُوفِضُونَ

(Ал эми) ошол күндө алар мүрзөлөрүнөн чыгып, бир байракты ээрчиген сыяктуу (чогуу жана) тез келишет.

ئایه‌تی: 44

خَٰشِعَةً أَبۡصَٰرُهُمۡ تَرۡهَقُهُمۡ ذِلَّةٞۚ ذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمُ ٱلَّذِي كَانُواْ يُوعَدُونَ

Көздөрү (жер тиктеп) бөжүрөйүп, (ар тараптан) кордук ороп турат. Мына ушул – аларга убада кылынган Күн!