ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߡߊ߬ߡߟߋ߬ߞߋ߬ߓߊ߰ߕߐ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

سۈرە مۇزەممىل

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان الأسباب المعينة على القيام بأعباء الدعوة.
دەۋەت ۋەزىپىسىنى ئادا قىلىشقا ياردەم بېرىدىغان سەۋەپلەرنىڭ بايانى .

يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡمُزَّمِّلُ
ئى كىيىمىگە يۆگىنىۋالغۇچى! (پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى دېمەكچى).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُمِ ٱلَّيۡلَ إِلَّا قَلِيلٗا
كېچىدە مەلۇم ۋاقىت ئۇخلاپ، كېچىنىڭ يېرىمىدا ياكى يېرىمىدىن ئازراقىدا، ھەتتا ئۈچتىن بىرىدە ياكى ئۈچتىن ئىككىسىگە قەدەر ناماز ئوقۇغىن. قۇرئان كەرىمنى ئوقۇغان ۋاقتىڭدا ئالدىرىماي، دانىمۇ-دانە، ئوچۇق ئوقۇغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نِّصۡفَهُۥٓ أَوِ ٱنقُصۡ مِنۡهُ قَلِيلًا
كېچىدە مەلۇم ۋاقىت ئۇخلاپ، كېچىنىڭ يېرىمىدا ياكى يېرىمىدىن ئازراقىدا، ھەتتا ئۈچتىن بىرىدە ياكى ئۈچتىن ئىككىسىگە قەدەر ناماز ئوقۇغىن. قۇرئان كەرىمنى ئوقۇغان ۋاقتىڭدا ئالدىرىماي، دانىمۇ-دانە، ئوچۇق ئوقۇغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
أَوۡ زِدۡ عَلَيۡهِ وَرَتِّلِ ٱلۡقُرۡءَانَ تَرۡتِيلًا
كېچىدە مەلۇم ۋاقىت ئۇخلاپ، كېچىنىڭ يېرىمىدا ياكى يېرىمىدىن ئازراقىدا، ھەتتا ئۈچتىن بىرىدە ياكى ئۈچتىن ئىككىسىگە قەدەر ناماز ئوقۇغىن. قۇرئان كەرىمنى ئوقۇغان ۋاقتىڭدا ئالدىرىماي، دانىمۇ-دانە، ئوچۇق ئوقۇغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّا سَنُلۡقِي عَلَيۡكَ قَوۡلٗا ثَقِيلًا
ئى ئاللاھنىڭ ئەلچىسى! بىز ھەقىقەتەن ساڭا قۇرئان كەرىمنى نازىل قىلىمىز. ئۇ قۇرئان بىر مۇنچىلىغان پەرزلەرنى، قانۇنىي بەلگىلىمىلەرنى، ئەھكاملارنى، ئەدەب - قائىدىلەرنى ۋە باشقا مەزمۇنلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغانلىقتىن تولىمۇ ۋەزنىلىك سۆزدۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ نَاشِئَةَ ٱلَّيۡلِ هِيَ أَشَدُّ وَطۡـٔٗا وَأَقۡوَمُ قِيلًا
ھەقىقەتەن كېچە ۋاقىتلىرى قەلبنىڭ قىرائەتكە ئەڭ ماس كېلىدىغان ھەم ئەڭ توغرا تىلاۋەت قىلغىلى بولىدىغان ۋاقىتلاردۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ لَكَ فِي ٱلنَّهَارِ سَبۡحٗا طَوِيلٗا
ھەقىقەتەن سېنىڭ كۈندۈزدە قىلىدىغان ئىشلىرىڭ بار. شۇڭا كۈندۈزى قۇرئان تىلاۋەت قىلىشتىن (باشقا ئىشلار بىلەن) ئالدىراش بوپقالىسەن. شۇڭا كېچىدە (قۇرئان تىلاۋەت قىلىش ئارقىلىق) ناماز ئوقۇغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱذۡكُرِ ٱسۡمَ رَبِّكَ وَتَبَتَّلۡ إِلَيۡهِ تَبۡتِيلٗا
ئاللاھ تائالانى تۈرلۈك زىكىرلەر بىلەن ياد ئەتكىن، ئىبادەتنى ئاللاھقا خالىس قىلىش بىلەن تولۇق يۈزلەنگىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
رَّبُّ ٱلۡمَشۡرِقِ وَٱلۡمَغۡرِبِ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ فَٱتَّخِذۡهُ وَكِيلٗا
ئاللاھ تائالا مەشرىقنىڭ ۋە مەغرىبنىڭ پەرۋەردىگارىدۇر. ئۇنىڭدىن باشقا ئىبادەتكە لايىق ھېچ ئىلاھىي مەبۇد يوقتۇر. شۇڭا بارچە ئىشلىرىڭدا ئۇنى تايىنىدىغان ھامىي قىلىۋالغىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَٱصۡبِرۡ عَلَىٰ مَا يَقُولُونَ وَٱهۡجُرۡهُمۡ هَجۡرٗا جَمِيلٗا
ئىنكارچىلارنىڭ مەسخىرە قىلىپ، تىللاشلىرىغا سەۋر قىلغىن، ئۇلارنى ئازار بەرمەستىن تەرك ئەتكىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَذَرۡنِي وَٱلۡمُكَذِّبِينَ أُوْلِي ٱلنَّعۡمَةِ وَمَهِّلۡهُمۡ قَلِيلًا
دۇنيانىڭ ئەيش - ئىشرەتلىرىگە غەرق بولغان ئىنكارچىلارغا پەرۋا قىلمىغىن، ئۇلارنى ماڭا قويغىن ھەم ئۇلارنى تاكى ئەجىلى كەلگەنگە قەدەر ئازراق كۈتكىن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ لَدَيۡنَآ أَنكَالٗا وَجَحِيمٗا
ھەقىقەتەن ئاخىرەتتە بىزنىڭ دەرگاھىمىزدا ئۇلارغا ئېغىر ئىشكەللەر ۋە يالقۇنجاپ تۇرغان ئوت بار.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَطَعَامٗا ذَا غُصَّةٖ وَعَذَابًا أَلِيمٗا
ئۇلارغا يۇقىرىدا بايان قىلىنغان ئازابلاردىن سىرت، يەنە ناھايىتى ئاچچىق بولغانلىقتىن گاللىرىغا تۇرۇپ قالىدىغان يېمەكلىك ۋە دەرتلىك ئازاب بار.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
يَوۡمَ تَرۡجُفُ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ وَكَانَتِ ٱلۡجِبَالُ كَثِيبٗا مَّهِيلًا
ئۇ ئازاب ئىنكارچىلارغا زېمىن ۋە تاغلار تەۋرەپ كېتىدىغان كۈندە كېلىدۇ. ئۇ كۈننىڭ دەھشىتىنىڭ قاتتىقلىقىدىن تاغلارمۇ ئېقىپ تۇرغان قۇمدەك بوپكېتىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ رَسُولٗا شَٰهِدًا عَلَيۡكُمۡ كَمَآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ رَسُولٗا
ھەقىقەتەن بىز پىرئەۋنگە مۇسا ئەلەيھىسسالامنى پەيغەمبەر قىلىپ ئەۋەتكىنىمىزدەك، سىلەرگىمۇ قىيامەت كۈنى ئەمەللىرىڭلارغا شاھىت بولىدىغان بىر پەيغەمبەر ئەۋەتتۇق.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَعَصَىٰ فِرۡعَوۡنُ ٱلرَّسُولَ فَأَخَذۡنَٰهُ أَخۡذٗا وَبِيلٗا
پىرئەۋن پەرۋەردىگارى تەرىپىدىن ئۆزىگە ئەۋەتىلگەن پەيغەمبەرگە ئاسىيلىق قىلدى. شۇنىڭ بىلەن ئۇنى دۇنيادا سۇغا غەرق قىلىش بىلەن قاتتىق ئازابلىدۇق. ئۇ ئاخىرەتتە دوزاخ ئازابىغا دۇچار بولىدۇ. شۇڭا سىلەرمۇ پەيغەمبىرىڭلارغا ئاسىيلىق قىلماڭلار. بولمىسا سىلەرگىمۇ پىرئەۋنگە كەلگەن ئازاب كېلىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكَيۡفَ تَتَّقُونَ إِن كَفَرۡتُمۡ يَوۡمٗا يَجۡعَلُ ٱلۡوِلۡدَٰنَ شِيبًا
ئەگەر سىلەر ئاللاھقا كاپىر بولۇپ، ئاللاھنىڭ پەيغەمبىرىنى ئىنكار قىلساڭلار، ناھايىتى قىيىن ھەم ئۇزۇن بولغان كۈندە ئۆزۈڭلارنى قانداق قوغداپ، ھىمايە قىلىپ بولالايسىلەر؟ ئۇ كۈننىڭ دەھشىتىدىن ھەم ئۇزۇنلۇقىدىن كىچىك بالىلارنىڭ چاچلىرىمۇ ئاقىرىپ كېتىدۇ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ٱلسَّمَآءُ مُنفَطِرُۢ بِهِۦۚ كَانَ وَعۡدُهُۥ مَفۡعُولًا
ئۇ كۈننىڭ دەھشىتىدىن ئاسمان يېرىلىدۇ. ئاللاھنىڭ ۋەدىسى شەكسىز ئەمەلگە ئاشقۇچىدۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
إِنَّ هَٰذِهِۦ تَذۡكِرَةٞۖ فَمَن شَآءَ ٱتَّخَذَ إِلَىٰ رَبِّهِۦ سَبِيلًا
قىيامەت كۈنىدىكى قورقۇنچ ھەم قىيىنچىلىقلارنىڭ بايانىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان بۇ پەند - نەسىھەتتىن پەقەت مۇئمىنلەرلا مەنپەئەتلىنەلەيدۇ. كىمكى پەرۋەردىگارىغا يەتكۈزىدىغان يولنى تۇتۇشنى خالىسا، شۇ (پەند - نەسىھەت) نى تۇتسۇن.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• أهمية قيام الليل وتلاوة القرآن وذكر الله والصبر للداعية إلى الله.
كېچىدە قىيامدا تۇرۇش، قۇرئان تىلاۋەت قىلىش، ئاللاھنى ياد ئېتىش ۋە ئاللاھقا دەۋەت قىلغۇچىنىڭ سەۋرچانلىقى ئىنتايىن مۇھىمدۇر.

• فراغ القلب في الليل له أثر في الحفظ والفهم.
قەلبنىڭ كېچىدىكى خالىيلىقى (قۇرئاننى) يادلاش ھەم چۈشىنىشكىمۇ تەسىر كۆرسىتىدۇ.

• تحمّل التكاليف يقتضي تربية صارمة.
مەسئۇلىيەتلەرنى ئۆز ئۈستىگە ئېلىش پۇختا تاۋلىنىشنى تەلەپ قىلىدۇ.

• الترف والتوسع في التنعم يصدّ عن سبيل الله.
راھەت - پاراغەتكە بېرىلىش ئاللاھنىڭ يولىدىن توسۇپ قويىدۇ.

۞ إِنَّ رَبَّكَ يَعۡلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدۡنَىٰ مِن ثُلُثَيِ ٱلَّيۡلِ وَنِصۡفَهُۥ وَثُلُثَهُۥ وَطَآئِفَةٞ مِّنَ ٱلَّذِينَ مَعَكَۚ وَٱللَّهُ يُقَدِّرُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَۚ عَلِمَ أَن لَّن تُحۡصُوهُ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡۖ فَٱقۡرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنَ ٱلۡقُرۡءَانِۚ عَلِمَ أَن سَيَكُونُ مِنكُم مَّرۡضَىٰ وَءَاخَرُونَ يَضۡرِبُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَبۡتَغُونَ مِن فَضۡلِ ٱللَّهِ وَءَاخَرُونَ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ فَٱقۡرَءُواْ مَا تَيَسَّرَ مِنۡهُۚ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَقۡرِضُواْ ٱللَّهَ قَرۡضًا حَسَنٗاۚ وَمَا تُقَدِّمُواْ لِأَنفُسِكُم مِّنۡ خَيۡرٖ تَجِدُوهُ عِندَ ٱللَّهِ هُوَ خَيۡرٗا وَأَعۡظَمَ أَجۡرٗاۚ وَٱسۡتَغۡفِرُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمُۢ
ئى پەيغەمبەر! ھەقىقەتەن پەرۋەردىگارىڭ سېنىڭ بەزىدە كېچىنىڭ ئۈچتىن ئىككىسىدە، بەزىدە كېچىنىڭ يېرىمىدا، بەزىدە ئۈچتىن بىرىدە تۇرۇپ ناماز ئوقۇيدىغانلىقىڭنى، بىر بۆلۈك مۇئمىنلەرنىڭمۇ سەن بىلەن بىرگە تۇرىدىغانلىقىنى بىلىدۇ. ئاللاھ كېچە - كۈندۈزنى بەلگىلەيدۇ، ئۇنىڭ ۋاقىتلىرىنى ھېسابلايدۇ. ئاللاھ تائالا سىلەرنىڭ ئۇ ۋاقىتلارنى ئىنچىكە ھېسابلاپ بولالمايدىغانلىقىڭلارنى، كۆزلىگەن نىشانغا يېتىش ئۈچۈن ئۇنىڭدىنمۇ كۆپرەك ۋاقىت قىيامدا تۇرۇشنىڭ سىلەرگە ئېغىر كېلىدىغانلىقىنى بىلگەچكە، سىلەرنىڭ تەۋبەڭلارنى قوبۇل قىلدى. شۇڭا كېچىدە ئۆزۈڭلارغا قولاي بولغان مىقداردا ناماز ئوقۇڭلار. ئى مۇئمىنلەر! ئاللاھ يېقىن كەلگۈسىدە سىلەرنىڭ ئاراڭلاردا كېسەللەرنىڭ، ئاللاھتىن رىزىق تىلەپ سەپەر قىلغۇچىلارنىڭ، ئاللاھنىڭ رازىلىقىنى كۆزلەپ ئۇنىڭ سۆزىنى ئۈستۈن قىلىش ئۈچۈن كاپىرلار بىلەن جىھاد قىلغۇچىلارنىڭمۇ بارلىقىنى بىلىدۇ. بۇلارغا كېچىدە قىيامدا تۇرۇش ئېغىر كېلىدۇ. شۇڭا كېچىدىن ئۆزۈڭلارغا قولاي بولغان مىقداردا ناماز ئوقۇڭلار. پەرز نامازلارنى مۇكەممەل رەۋىشتە ئادا قىلىڭلار، ماللىرىڭلارنىڭ زاكىتىنى ئادا قىلىڭلار، ماللىرىڭلارنىڭ مەلۇم قىسمىنى ئاللاھ يولىدا سەرپ قىلىڭلار. ئۆزۈڭلار ئۈچۈن دۇنيادا قانداق ياخشىلىق قىلغان بولساڭلار، ئۇنىڭ بەدىلىگە ئاخىرەتتە ئۇنىڭدىنمۇ كاتتا ھەم ياخشى ساۋابقا ئېرىشىسىلەر. ئاللاھتىن مەغپىرەت تىلەڭلاركى، ھەقىقەتەن ئاللاھ بەندىلىرىدىن تەۋبە قىلغانلارغا كۆپ مەغپىرەت قىلغۇچىدۇر، ناھايتى مېھرىباندۇر.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• المشقة تجلب التيسير.
قىيىنچىلىق ئاسانچىلىقنى ئېلىپ كىلىدۇ.

• وجوب الطهارة من الخَبَث الظاهر والباطن.
ئىچكى - تاشقى نىجاسەتلەردىن پاك بولۇش ۋاجىبتۇر.

• الإنعام على الفاجر استدراج له وليس إكرامًا.
پاجىر - كاپىرغا نېئمەت ئاتا قىلغانلىق ئۇنى ھۆرمەتلىگەنلىك ئەمەس، بەلكى تەدرىجىي ھالاك قىلىش ئۈچۈندۇر.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߡߊ߬ߡߟߋ߬ߞߋ߬ߓߊ߰ߕߐ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲