د معناګانو ژباړه سورت عبس - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - د قرآن کریم دائرة المعارف

Əbəsə

د سورت د مقصدونو څخه:

تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.

Rəbbinin dirilməni isbat edən dəlillərini qəbul etməyən kafirləri xəbərdar etmək.

---

آیت: 1

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ

Rəsulullah (səllallahu aleyhi və səlləm) qaşqabağını tökdü və üzünü çevirdi.

آیت: 2

أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ

Rəsulullah (səllallahu aleyhi və səlləm) hidayət olunmaları ümidi ilə müşriklərin böyüklərini dəvət etməklə məşğul olduğu bir əsnada bu zaman gözləri görməyən Abdullah bin Ummu Məktumun gələrək Rəsulullahdən (səllallahu aleyhi və səlləm) ona İslam barədə xəbər verməsini istədikdə Rəsulullah (səllallahu aleyhi və səlləm) qaşqabağını töküb üzünü çevirdi.

آیت: 3

وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ

Ey Peyğəmbər! Nə bilirsən, bəlkə bu kor adam günahlarından təmizlənəcəkdi!

آیت: 4

أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ

Və ya səndən eşitdiyi nəsihətlərdən ibrət alıb faydalanacaq.

آیت: 5

أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ

Əlində olan mal-dövlətlə kifayətlənib sənin gətirdiyin imana ehtiyacı olmayan kimsəyə gəlincə,

آیت: 6

فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ

Sən ona diqqət verir və ona tərəf üz tutursan.

آیت: 7

وَمَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ

Onun Allaha tövbə edib günahlarından təmizlənməməyinin sənə heç bir aidiyyəti yoxdur.

آیت: 8

وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ

Xeyir əldə etmək üçün səy göstərib sənin yanına gələn,

آیت: 9

وَهُوَ يَخۡشَىٰ

Rəbbindən qorxan kimsəyə gəlincə,

آیت: 10

فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ

Sən ona məhəl qoymayıb müşriklərin böyüklərindən biri ilə məşğul olursan.

آیت: 11

كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ

Bu heç də belə deyil. Bu sadəcə ibrət almaq istəyən kimsə üçün bir nəsihət və bir xatırlatmadır.

آیت: 12

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ

Kim Allahı yad etmək istəsə, Onu yad edər və bu Quranda zikr edilənlərdən ibrət alar.

آیت: 13

فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ

Bu Quran mələklərin yanında olan şərəfli səhifələrdədir.

آیت: 14

مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۭ

Uca məqamda yerləşən, özünə, nə bir çirk, nə də murdar bir şey toxunan pak səhifələr.

آیت: 15

بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ

Bu səhifələr mələklərdən olan elçilərin əllərindədir.

آیت: 16

كِرَامِۭ بَرَرَةٖ

Özlərinin Rəbbi yanında hörmətli olan, çoxlu xeyirxah işlər görən və müti olan mələklərin.

آیت: 17

قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ

Lənətə gəlsin kafir adam! O, Allaha qarşı necə də nankordur.

آیت: 18

مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ

(Qoy bir düşünsün,) Allah onu nədən yaradıb ki, o, yer üzündə təkəbbür göstərir və Allaha küfr edir?!

آیت: 19

مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ

Allah onu bir damla sudan yaratmış və bu yaradılışı mərhələlərdən keçirərək müəyyən şəkilə salmışdır.

آیت: 20

ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ

Bu yaradılış mərhələləri başa çatdıqdan sonra ona anasının bətnindən çıxmağı asanlaşdırmışdır.

آیت: 21

ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ

Onun qədərinə yazdığı ömürü bu həyatda ona yaşatdıqdan sonra onun canını almış və onu diriləcəyi günə qədər qalacağı qəbirə yerləşdirmişdir.

آیت: 22

ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ

Sonra da istədiyi zaman onu haqq-hesaba çəkmək və əməllərinin əvəzini vermək üçün onu dirildəcəkdir.

آیت: 23

كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ

Bu iş heç də o kafirin düşündüyü kimi deyil. O kafir, Rəbbinin haqqını ödədiyini düşünür, halbuki o, Allahın ona vacib buyurduqlarını hələ yerinə yetirməmişdir.

آیت: 24

فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ

Qoy Allaha küfr edən kimsə yediyi yeməyə baxsın görsün, onu necə əldə edib?!

آیت: 25

أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا

O yeməyin əsli göydən şırıl-şırıl və bol-bol yağan yağışdan əmələ gəlmişdir.

آیت: 26

ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا

Sonra biz yeri yardıq ki, orada bitkilər yetişsin.

آیت: 27

فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا

Orada buğda, qarğıdalı və başqa bu kimi dənli bitkilər yetişdirdik.

آیت: 28

وَعِنَبٗا وَقَضۡبٗا

Orada üzüm və yonca yetişdirdik ki, (bu yonca) onların heyvanları üçün yem olsun.

آیت: 29

وَزَيۡتُونٗا وَنَخۡلٗا

Həmçinin, zeytun və xurma ağacları da bitirdik.

آیت: 30

وَحَدَآئِقَ غُلۡبٗا

Orada ağaclarla dolu bağlar yetişdirdik.

آیت: 31

وَفَٰكِهَةٗ وَأَبّٗا

Həmçinin, meyvələr və heyvanlarınzın yediyi otları bitirdik.

آیت: 32

مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ

(Bu nemətlər) sizin və heyvanlarınızın istifadəsi üçündür.

آیت: 33

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ

Qulaqları batıran dəhşətli səs gələcəyi - ikinci kərə sura üfürüləcəyi zaman

آیت: 34

يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ

Həmin gün adam öz qardaşından qaçacaq.

آیت: 35

وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ

Həmçinin, anasından və atasından qaçacaq.

آیت: 36

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ

Eləcə də həyat yoldaşından və övladlarından qaçacaq.

آیت: 37

لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ

O gün kədərin şiddətindən onlardan hər biri öz hayında olacaq.

آیت: 38

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ

Xoşbəxt insanların o gün üzləri nur saçacaq.

آیت: 39

ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ

Uca Allahın Öz rəhmətində onlar üçün hazırladığı nemətlərə sevinib fərəhlənəcək.

آیت: 40

وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ

Bədbəxt insanların isə o gün üzlərinə toz-torpaq hopacaq.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.

Uca Allahın Abdullah bin Ummu Məktuma görə, Öz peyğəmbərini qınaması Quranın Allahdan nazil edilməsinə dəlalət edir.

• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.

Elm öyrənmək və məsləhət almaq istəyən kimsəyə diqqət yetirmək.

• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.

Qiyamət gününün vahiməsinin çox şiddətli olması. Belə ki, həmin vaxt hər kəs ancaq öz hayına qalacaq. Hətta peyğəmbərlər: "Nəfsim, nəfsim"- deyəcəklər.

آیت: 41

تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ

Onları zülmət bürüyəcəkdir.

آیت: 42

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ

Bu cür vəsf olunan kəslər küfrü və günahları özündə cəm edən kimsələrdir.

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• حَشْر المرء مع من يماثله في الخير أو الشرّ.

İnsanın xeyir və ya şər işlər görməkdə özünə tay olan kimsə ilə birlikdə həşr olunması.

• إذا كانت الموءُودة تُسأل فما بالك بالوائد؟ وهذا دليل على عظم الموقف.

Əgər torpağa gömülmüş qız uşağı soruşulacaqsa, onda bəs onu torpağa gömən kimsənin halı necə olacaq? Bu da, o məqamın əzəmətini göstərir.

• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.

Bəndənin istəyi Allahın istəyinə bağlıdır.