وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان


وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی عبس   ئایه‌تی:

Əbəsə

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.
Rəbbinin dirilməni isbat edən dəlillərini qəbul etməyən kafirləri xəbərdar etmək.

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ
Rəsulullah (səllallahu aleyhi və səlləm) qaşqabağını tökdü və üzünü çevirdi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ
Rəsulullah (səllallahu aleyhi və səlləm) hidayət olunmaları ümidi ilə müşriklərin böyüklərini dəvət etməklə məşğul olduğu bir əsnada bu zaman gözləri görməyən Abdullah bin Ummu Məktumun gələrək Rəsulullahdən (səllallahu aleyhi və səlləm) ona İslam barədə xəbər verməsini istədikdə Rəsulullah (səllallahu aleyhi və səlləm) qaşqabağını töküb üzünü çevirdi.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ
Ey Peyğəmbər! Nə bilirsən, bəlkə bu kor adam günahlarından təmizlənəcəkdi!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ
Və ya səndən eşitdiyi nəsihətlərdən ibrət alıb faydalanacaq.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ
Əlində olan mal-dövlətlə kifayətlənib sənin gətirdiyin imana ehtiyacı olmayan kimsəyə gəlincə,
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ
Sən ona diqqət verir və ona tərəf üz tutursan.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ
Onun Allaha tövbə edib günahlarından təmizlənməməyinin sənə heç bir aidiyyəti yoxdur.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ
Xeyir əldə etmək üçün səy göstərib sənin yanına gələn,
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَهُوَ يَخۡشَىٰ
Rəbbindən qorxan kimsəyə gəlincə,
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ
Sən ona məhəl qoymayıb müşriklərin böyüklərindən biri ilə məşğul olursan.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ
Bu heç də belə deyil. Bu sadəcə ibrət almaq istəyən kimsə üçün bir nəsihət və bir xatırlatmadır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ
Kim Allahı yad etmək istəsə, Onu yad edər və bu Quranda zikr edilənlərdən ibrət alar.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ
Bu Quran mələklərin yanında olan şərəfli səhifələrdədir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۭ
Uca məqamda yerləşən, özünə, nə bir çirk, nə də murdar bir şey toxunan pak səhifələr.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ
Bu səhifələr mələklərdən olan elçilərin əllərindədir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كِرَامِۭ بَرَرَةٖ
Özlərinin Rəbbi yanında hörmətli olan, çoxlu xeyirxah işlər görən və müti olan mələklərin.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ
Lənətə gəlsin kafir adam! O, Allaha qarşı necə də nankordur.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ
(Qoy bir düşünsün,) Allah onu nədən yaradıb ki, o, yer üzündə təkəbbür göstərir və Allaha küfr edir?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ
Allah onu bir damla sudan yaratmış və bu yaradılışı mərhələlərdən keçirərək müəyyən şəkilə salmışdır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ
Bu yaradılış mərhələləri başa çatdıqdan sonra ona anasının bətnindən çıxmağı asanlaşdırmışdır.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ
Onun qədərinə yazdığı ömürü bu həyatda ona yaşatdıqdan sonra onun canını almış və onu diriləcəyi günə qədər qalacağı qəbirə yerləşdirmişdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ
Sonra da istədiyi zaman onu haqq-hesaba çəkmək və əməllərinin əvəzini vermək üçün onu dirildəcəkdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ
Bu iş heç də o kafirin düşündüyü kimi deyil. O kafir, Rəbbinin haqqını ödədiyini düşünür, halbuki o, Allahın ona vacib buyurduqlarını hələ yerinə yetirməmişdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ
Qoy Allaha küfr edən kimsə yediyi yeməyə baxsın görsün, onu necə əldə edib?!
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا
O yeməyin əsli göydən şırıl-şırıl və bol-bol yağan yağışdan əmələ gəlmişdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا
Sonra biz yeri yardıq ki, orada bitkilər yetişsin.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا
Orada buğda, qarğıdalı və başqa bu kimi dənli bitkilər yetişdirdik.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَعِنَبٗا وَقَضۡبٗا
Orada üzüm və yonca yetişdirdik ki, (bu yonca) onların heyvanları üçün yem olsun.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَزَيۡتُونٗا وَنَخۡلٗا
Həmçinin, zeytun və xurma ağacları da bitirdik.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَحَدَآئِقَ غُلۡبٗا
Orada ağaclarla dolu bağlar yetişdirdik.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفَٰكِهَةٗ وَأَبّٗا
Həmçinin, meyvələr və heyvanlarınzın yediyi otları bitirdik.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ
(Bu nemətlər) sizin və heyvanlarınızın istifadəsi üçündür.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ
Qulaqları batıran dəhşətli səs gələcəyi - ikinci kərə sura üfürüləcəyi zaman
تەفسیرە عەرەبیەکان:
يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ
Həmin gün adam öz qardaşından qaçacaq.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ
Həmçinin, anasından və atasından qaçacaq.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ
Eləcə də həyat yoldaşından və övladlarından qaçacaq.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ
O gün kədərin şiddətindən onlardan hər biri öz hayında olacaq.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ
Xoşbəxt insanların o gün üzləri nur saçacaq.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ
Uca Allahın Öz rəhmətində onlar üçün hazırladığı nemətlərə sevinib fərəhlənəcək.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ
Bədbəxt insanların isə o gün üzlərinə toz-torpaq hopacaq.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.
Uca Allahın Abdullah bin Ummu Məktuma görə, Öz peyğəmbərini qınaması Quranın Allahdan nazil edilməsinə dəlalət edir.

• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.
Elm öyrənmək və məsləhət almaq istəyən kimsəyə diqqət yetirmək.

• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.
Qiyamət gününün vahiməsinin çox şiddətli olması. Belə ki, həmin vaxt hər kəs ancaq öz hayına qalacaq. Hətta peyğəmbərlər: "Nəfsim, nəfsim"- deyəcəklər.

تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ
Onları zülmət bürüyəcəkdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ
Bu cür vəsf olunan kəslər küfrü və günahları özündə cəm edən kimsələrdir.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• حَشْر المرء مع من يماثله في الخير أو الشرّ.
İnsanın xeyir və ya şər işlər görməkdə özünə tay olan kimsə ilə birlikdə həşr olunması.

• إذا كانت الموءُودة تُسأل فما بالك بالوائد؟ وهذا دليل على عظم الموقف.
Əgər torpağa gömülmüş qız uşağı soruşulacaqsa, onda bəs onu torpağa gömən kimsənin halı necə olacaq? Bu da, o məqamın əzəmətini göstərir.

• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.
Bəndənin istəyi Allahın istəyinə bağlıdır.

 
وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی: سورەتی عبس
پێڕستی سوره‌ته‌كان ژمارەی پەڕە
 
وه‌رگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - پێڕستی وه‌رگێڕاوه‌كان

الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

داخستن