د معناګانو ژباړه سورت عبس - الترجمة القيرغيزية - د قرآن کریم دائرة المعارف

Абаса

آیت: 1

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰٓ

(Пайгамбар) кабагын бүркөп, жүзүн буруп алды,^[1]

[1] Сүрөнүн түшүү себеби төмөндөгүчө: Пайгамбарыбыз саллаллоху алайхи ва саллам Меккенин этибарлуу байларын динге даават кылып отурганда, шариятка өтө берилген, өзүн ширктен жана башка чоң күнөөлөрдүн тазалаган Абдуллах ибн Умм-Мактум деген сокур киши келип, бир маселе сурайт. Ал пайгамбардын бош эмес экенин көрбөгөн. Пайгамбар саллаллоху алайхи ва саллам болсо, сөзүнүн бөлүнгөнүнө ачууланып, кабагын бүркөп, жооп бербей, байлар менен сүйлөшүүсүн улантат. Бирок, бул байлар жанагы сокур киши сыяктуу күнөө иштерден өздөрүн тазалабаган, динге өзү умтулуп келбеген кишилер эле. Аллах таала пайгамбарынын бул жоругунун ката экенин эскертип, аны жемелеп, ушул сүрөнү түшүргөн. «Абаса» «кабак бүркөдү», «маңдайын тырыштырды» деген мааниде.

آیت: 2

أَن جَآءَهُ ٱلۡأَعۡمَىٰ

алдына (маселе сурап) сокур киши келгенде.

آیت: 3

وَمَا يُدۡرِيكَ لَعَلَّهُۥ يَزَّكَّىٰٓ

(Оо, Мухаммад!) Сен кайдан билесиң, ал (сокур киши жаман кулк-мүнөздөрдөн) тазадыр!

آیت: 4

أَوۡ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ ٱلذِّكۡرَىٰٓ

Же болбосо, (Аллах тааланы) эскерээр, анан эскермеси ага пайда берээр?!

آیت: 5

أَمَّا مَنِ ٱسۡتَغۡنَىٰ

Ал эми, муктаж эмес адам(дар келгенде)

آیت: 6

فَأَنتَ لَهُۥ تَصَدَّىٰ

сен ошо(лор)го бурулуп алдың!

آیت: 7

وَمَا عَلَيۡكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ

(Бирок), алардын тазарбай (ыйманга келбей) калуусуна сен жоопкер эмессиң.

آیت: 8

وَأَمَّا مَن جَآءَكَ يَسۡعَىٰ

Ал эми, сага чуркап келген (сокур ) адам…

آیت: 9

وَهُوَ يَخۡشَىٰ

(Аллахтан жана кыямат күндөн) коркот эле.

آیت: 10

فَأَنتَ عَنۡهُ تَلَهَّىٰ

Сен андан алагды болуп калдың!

آیت: 11

كَلَّآ إِنَّهَا تَذۡكِرَةٞ

Жок! (Оо, Мухаммад! Эми андай кылбагын!) Бул (аяттар сага Аллах тарабынан) эскерме-сабак.

آیت: 12

فَمَن شَآءَ ذَكَرَهُۥ

Ким кааласа – аны эскерет.^[1]

[1] Кийинки аяттарда Аллах таала бул аяттардын кадырын, пакизалыгын жана улуулугун баяндайт.

آیت: 13

فِي صُحُفٖ مُّكَرَّمَةٖ

(Аяттар Лавхул Махфуз деп аталган) Улук Барактар да,

آیت: 14

مَّرۡفُوعَةٖ مُّطَهَّرَةِۭ

(Лавхул Махфуз) Таза–Пакиза (жана кадыр баркы) Жогору.

آیت: 15

بِأَيۡدِي سَفَرَةٖ

(Жана) периштелердин колунда.

آیت: 16

كِرَامِۭ بَرَرَةٖ

(Алар) Өтө улук, аябай таза (ишенимдүү)

آیت: 17

قُتِلَ ٱلۡإِنسَٰنُ مَآ أَكۡفَرَهُۥ

Наалаты инсан! Аны эмне (мынчалык) аша чапкан каапырга айлантты?!

آیت: 18

مِنۡ أَيِّ شَيۡءٍ خَلَقَهُۥ

Ал (Аллах) аны эмнеден жаратты эле?!

آیت: 19

مِن نُّطۡفَةٍ خَلَقَهُۥ فَقَدَّرَهُۥ

Бир тамчы (бел) суудан жараткан! Анан аны(н жаралуу баскычтарын өлчөп,) тагдыр кылган.

آیت: 20

ثُمَّ ٱلسَّبِيلَ يَسَّرَهُۥ

Андан кийин (бул дүйнөгө келгенде) ага жолдорду^[1] оңой кылып берди.

[1] Дүйнө – тиричилик жолдорун оңой-жеңил кылды. Ал эми, кааласа диний багытта эң оңой, эң жеңил дин менен Аллахтын ыраазычылыгын таба турган кылды.

آیت: 21

ثُمَّ أَمَاتَهُۥ فَأَقۡبَرَهُۥ

Андан соң анын жанын алып, мүрзөгө койду.

آیت: 22

ثُمَّ إِذَا شَآءَ أَنشَرَهُۥ

Андан соң Өзү каалаган кезде (кыяматта) кайрадан тирилтип алат.

آیت: 23

كَلَّا لَمَّا يَقۡضِ مَآ أَمَرَهُۥ

Жок! Ал өзүнө (Аллах) буюрган парыздарды эч аткарбады!

آیت: 24

فَلۡيَنظُرِ ٱلۡإِنسَٰنُ إِلَىٰ طَعَامِهِۦٓ

Эми, инсан (бой көтөрө бербей) өзүнүн тамак-ашына карабайбы?!^[1]

[1] Кайдан келди алар?! Кантип жаралды?! Өзү жаратып алдыбы?! Жок! Бардыгы Аллахтын нээматтары!

آیت: 25

أَنَّا صَبَبۡنَا ٱلۡمَآءَ صَبّٗا

Сууну (асмандан) мол-көл кылып мына Биз жаадырдык!

آیت: 26

ثُمَّ شَقَقۡنَا ٱلۡأَرۡضَ شَقّٗا

Андан соң жерди жарып,

آیت: 27

فَأَنۢبَتۡنَا فِيهَا حَبّٗا

(ар түрдүү) данды (жана өсүмдүктөрдү) өндүрдүк:

آیت: 28

وَعِنَبٗا وَقَضۡبٗا

жүзүмдөрдү, көк чөптөрдү,

آیت: 29

وَزَيۡتُونٗا وَنَخۡلٗا

зайтундарды, курмаларды,

آیت: 30

وَحَدَآئِقَ غُلۡبٗا

коюу бактарды,

آیت: 31

وَفَٰكِهَةٗ وَأَبّٗا

мөмө-жемиштерди, жашылчаларды.

آیت: 32

مَّتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِأَنۡعَٰمِكُمۡ

Силер жана чарба айбандарыңар пайдалангыла деп.

آیت: 33

فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ

Эми, качан (кулактарды) тундуруучу (кыяматтагы) айкырык (Сур кернейинин экинчи тартылуусу) келгенде...,

آیت: 34

يَوۡمَ يَفِرُّ ٱلۡمَرۡءُ مِنۡ أَخِيهِ

Ал күнү киши өзүнүн ага-инисинен качып калат.

آیت: 35

وَأُمِّهِۦ وَأَبِيهِ

Апасы менен атасынан дагы.

آیت: 36

وَصَٰحِبَتِهِۦ وَبَنِيهِ

Аялы менен балдарынан дагы!

آیت: 37

لِكُلِّ ٱمۡرِيٕٖ مِّنۡهُمۡ يَوۡمَئِذٖ شَأۡنٞ يُغۡنِيهِ

(Анткени) ал күнү ар бир адам үчүн аны (башкаларга) көңүл бурдурбай коё турган (өтө оор) абал болот!

آیت: 38

وُجُوهٞ يَوۡمَئِذٖ مُّسۡفِرَةٞ

Ал күнү (ыймандуу) жүздөр албырып,

آیت: 39

ضَاحِكَةٞ مُّسۡتَبۡشِرَةٞ

күлүп-жайнап, кубанычтуу!

آیت: 40

وَوُجُوهٞ يَوۡمَئِذٍ عَلَيۡهَا غَبَرَةٞ

(ыймансыз) жүздөрдү ал күндө чаң-тозон каптап,

آیت: 41

تَرۡهَقُهَا قَتَرَةٌ

караңгылык ороп алат!

آیت: 42

أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَفَرَةُ ٱلۡفَجَرَةُ

Дал ошолор каапыр, шүгүрсүз адамдар!^[1]

[1] Алар Раббиси канчалык нээмат – жакшылык берсе да шүгүр кылбай, кайра Аллахтын жолуна каршы чыгышты! Аллах бардыгыбызды ушундай каапырлыктан сактасын!