Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. * - Ishakiro ry'ibisobanuro
وَاِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلٰٓىِٕكَةِ اِنِّیْ جَاعِلٌ فِی الْاَرْضِ خَلِیْفَةً ؕ— قَالُوْۤا اَتَجْعَلُ فِیْهَا مَنْ یُّفْسِدُ فِیْهَا وَیَسْفِكُ الدِّمَآءَ ۚ— وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ ؕ— قَالَ اِنِّیْۤ اَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
සැබැවින්ම අල්ලාහ් මලක්වරුන් දෙස බලා මෙසේ පැවසූ බව දන්වා සිටියි: ‘තමන් වෙත අවනතභාවය නගා සිටුවන්නට මහපොළොවේ පිරිසකගෙන් පසු තවත් පිරිසක් නියෝජනය කරන මිනිස් වර්ගයක් බිහි කරන්නට යමි.’ යැයි අල්ලාහ් පැවසීය. එවිට මලක්වරු තම පරමාධිපති දෙස බලා: ‘මහපොළොවේ නියෝජනය සඳහා ප්රචණ්ඩත්වය පතුරුවාලන අපරාධකාරී ලෙස රුධිරය හළන මිනිස් පරපුරක් මවන්නට යෑමේ යථාර්ථය ගැන -තමන් දැනගන්නටත් එය වටහාගන්නටත්- අල්ලාහ්ගෙන් එසේ ප්රශ්න කරමින් ‘අපි ඔබට අවනත වන පිරිසක් වෙමු. ඔබ ප්රශංසාවට ලක් කරමින් පිවිතුරු කරන්නෙමු. ඔබේ කීර්තියට හා පූර්ණත්වයට ගරු කරන්නෙමු. අපි එයින් විඩාවට පත් නොවෙමු. යැයි පැවසුවෝය. එවිට අල්ලාහ් ‘සැබැවින්ම ඔබ නොදන්නා, ඔවුන් මැවීමේ යථාර්ථය හා ඔවුන් නියෝජනයට පත් කිරීමෙහි අරමුණ පිළිබඳ මම මැනවින් දනිමි.’ යැයි පැවසීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَعَلَّمَ اٰدَمَ الْاَسْمَآءَ كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَی الْمَلٰٓىِٕكَةِ فَقَالَ اَنْۢبِـُٔوْنِیْ بِاَسْمَآءِ هٰۤؤُلَآءِ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
මිනිස් පියාණන් වන ආදම් ගේ තත්ත්වය විස්තරය කරන්නට අල්ලාහ් ඔහුට සතුන් හා භෞතික වස්තු සියල්ලෙහි නාම ඒවායෙහි යෙදුම් හා අර්ථ කියා දුන්නේය. පසුව ඔහු එම නාම මලක්වරු ඉදිරියේ තබමින් ‘නුඹලා මෙම මැවීමට වඩා ශ්රේෂ්ටය; උතුම්ය; නුඹලා පවසන පරිදි එහි නුඹලා සත්යවාදීන් නම්, මෙම නාම මා වෙත දන්වා සිටිනු යැයි පැවසීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالُوْا سُبْحٰنَكَ لَا عِلْمَ لَنَاۤ اِلَّا مَا عَلَّمْتَنَا ؕ— اِنَّكَ اَنْتَ الْعَلِیْمُ الْحَكِیْمُ ۟
මලක්වරු තමන්ගේ අඩුව පිළිගනිමින් එම මහිමය අල්ලාහ් වෙත යොමු කරමින්, අපගේ පරමාධිපතියාණනි, ඔබගේ පිළිවෙත හා නියමය තුළ ඔබට විරෝධය පෑමෙන් අපි ඔබ ව පිවිතුරු කරන්නෙමු. ඔබට ගරුබුහුමන් කරන්නෙමු. ඔබ අපට පිරිනැමූ දැනුම මිස වෙනත් කිසිවක් අපි නොදනිමු. සැබැවින්ම ඔබ සර්වඥානීය. ඔබ වෙත කිසිවක් සැඟවෙන්නේ නැත. ඔබ මහා ප්රඥාවන්තය. ඔබේ නියමය හා ඔබේ පිළිවෙත අනුව සියලු කරුණු නිසි තැන ඔබ තබනු ඇත. යැයි පැවසීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
قَالَ یٰۤاٰدَمُ اَنْۢبِئْهُمْ بِاَسْمَآىِٕهِمْ ۚ— فَلَمَّاۤ اَنْۢبَاَهُمْ بِاَسْمَآىِٕهِمْ ۙ— قَالَ اَلَمْ اَقُلْ لَّكُمْ اِنِّیْۤ اَعْلَمُ غَیْبَ السَّمٰوٰتِ وَالْاَرْضِ ۙ— وَاَعْلَمُ مَا تُبْدُوْنَ وَمَا كُنْتُمْ تَكْتُمُوْنَ ۟
එම අවස්ථාවේ අල්ලාහ් ආදම් වෙත: ‘නම් තැබූ මේවායෙහි නාම ඔබ ඔවුනට දන්වා සිටින්නැ’යි පැවසීය. ඔහුගේ පරමාධිපති ඔහුට ඉගැන් වූ පරිදි ඔවුනට ඔහු දන්වා සිටි කල්හි, අල්ලාහ් මලක්වරු දෙස බලා: ‘මහපොළොවේ හා අහසේ සැගවුණු දෑ පිළිබඳ මා මැනවින් දන්නා බවත් ඔබ හෙළිකරන ඔබගේ තත්ත්වයන් හා ඔබ තුළ රහසිගතව කතා කරන දෑ පිළිබඳ මා මැනවින් දන්නා බවත් මම ඔබට නොකීවෙම්දැයි විමසීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَاِذْ قُلْنَا لِلْمَلٰٓىِٕكَةِ اسْجُدُوْا لِاٰدَمَ فَسَجَدُوْۤا اِلَّاۤ اِبْلِیْسَ ؕ— اَبٰی وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكٰفِرِیْنَ ۟
සැබැවින්ම ආදම්ට නමස්කාර කරන මෙන් මලක්වරුන්ට තමන් අණ කර සිටි බව අල්ලාහ් විස්තර කරයි. එය ආචාර කිරීමේ හා ගරුකිරීමේ නමස්කාරයකි. එවිට ඔවුහු අල්ලාහ්ගේ අණ පිළිපඳිමින් ඔහුට නමස්කාර කරන්නට යුහුසුළු වූහ. නමුත් ජින් වර්ගයාගෙන් වූ ඉබ්ලීස් හැර. ඔහු ආදම් සම්බන්ධයෙන් උඩඟුකම් පා, නමස්කාර කිරීමේ අල්ලාහ්ගේ නියෝගයට පිටුපා, ඉන් වැළකී සිටියේය. ඔහු උත්තරීතර අල්ලාහ්ව ප්රතික්ෂේප කරන්නන් අතුරින් විය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
وَقُلْنَا یٰۤاٰدَمُ اسْكُنْ اَنْتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلَا مِنْهَا رَغَدًا حَیْثُ شِئْتُمَا ۪— وَلَا تَقْرَبَا هٰذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُوْنَا مِنَ الظّٰلِمِیْنَ ۟
අහෝ ආදම්! ඔබ ඔබේ බිරිය හව්වා සමග ස්වර්ග උයනේ වාසය කරනු. ස්වර්ගයේ කැමති තැනක කැමති දෙයක් කිසිදු බාධාවකින් තොරව ඇතිතරම් ආහාරයට ගනු. නමුත් ආහාර අනුභවයට මා තහනම් කළ එම ගස අසළට ඔබ දෙදෙනා යෑමෙන් මම අවවාද කර සිටිමි. එසේ මා ඔබට නියෝග කර සිටි දෑ පිටුපෑවෙහු නම් නුඹලා දෙපළ අපරාධකරුවන් බවට පත්වනු ඇතැයි පැවසූහ.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَاَزَلَّهُمَا الشَّیْطٰنُ عَنْهَا فَاَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِیْهِ ۪— وَقُلْنَا اهْبِطُوْا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ ۚ— وَلَكُمْ فِی الْاَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَّمَتَاعٌ اِلٰی حِیْنٍ ۟
ෂෙයිතාන් ඔවුන් දෙදෙනාට කොඳුරමින් දකින දෑ අලංකාරවත් කරමින් සිටියේය. අවසානයේ අල්ලාහ් අනුභව කිරීමට තහනම් කළ එම ගසින් ඔවුන් දෙදෙනා අනුභව කරන්නට ඔහු සැලැස්වීය. ඔවුන් දෙදෙනා පෙරළා වැරදි කරන්නට විය. එහි ප්රතිවිපාක වශයෙන් ඔවුන් දෙදෙනා සිටි ස්වර්ගයෙන් අල්ලාහ් ඔවුන් බැහැර කළේය. පසුව අල්ලාහ් ඔවුන් දෙදෙනා හා ෂයිතාන් දෙස බලා: ‘නුඹලා මහපොළොවට බසිනු. නුඹලා අතැමෙක් ඇතැමෙකුට සතුරන් වනු ඇත. මිහිතලයේ නුඹලාගේ ආයුෂ අවසන් වී අවසන් හෝරාව පැමිණෙන තෙක් යහපත් දෑ භුක්ති විදීමටත් නුඹලාගේ වාසස්ථාන හා නවාතැන් තනා ගැනීමටත් අවස්ථාව ඇත’ යැයි පැවසීය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
فَتَلَقّٰۤی اٰدَمُ مِنْ رَّبِّهٖ كَلِمٰتٍ فَتَابَ عَلَیْهِ ؕ— اِنَّهٗ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیْمُ ۟
පසුව ආදම් තමන් වෙත අල්ලාහ් ඉගැන් වූ වදන් කිහිපයක් ගෙන ප්රාර්ථනා කරන්නට විය. එය සූරා අල් අඃරාෆ් හි 23 වන වැකියේ මෙසේ සඳන් වේ. ‘ඔවුන් දෙදෙනා මෙසේ පැවසීය: අපගේ පරමාධිපතියාණනි, අපි අපටම අපරාධ කරගෙන ඇත්තෙමු. ඔබ අපට සමාව දී කරුණාව නොදැක්වූයේ නම්, සැබැවින් අපි පරාජ වන්නන් අතරට පත්වෙමු.’ අල්ලාහ් ඔහුගේ පශ්චාත්තාපය පිළිගෙන ඔහුට සමාව දුන්නේය. සුවිශුද්ධ අල්ලාහ් තම ගැත්තන්හට අසීමිත ලෙස සමාව දෙන්නාය. එමෙන්ම ඔවුන් වෙත මහත් කාරුණිකය.
Ibisobanuro by'icyarabu:
Inyungu dukura muri ayat kuri Uru rupapuro:
• الواجب على المؤمن إذا خفيت عليه حكمة الله في بعض خلقه وأَمْرِهِ أن يسلِّم لله في خلقه وأَمْرِهِ.
•අල්ලාහ්ගේ ඇතැම් මැවීම් හා ඔහුගේ නියෝගවල පවතින යථාර්ථය දෙවියන් විශ්වාස කරන මුඃමින්වරයකුට සැඟවුණු දෙයක් වී නම් එය අල්ලාහ්ටම භාරදීම අනිවාර්ය වන්නේය.
Ibisobanuro bya qoran ntagatifu - Ibisobanuro by'igitabo Al Mukh'taswar fi Taf'sir Al Qur'an Al Karim mu rurimi rw'igisanihali. - Ishakiro ry'ibisobanuro
Yasohowe n'ikigo Tafsir of Quranic Studies.