أُحِلَّ لَكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَحۡرِ وَطَعَامُهُۥ مَتَٰعٗا لَّكُمۡ وَلِلسَّيَّارَةِۖ وَحُرِّمَ عَلَيۡكُمۡ صَيۡدُ ٱلۡبَرِّ مَا دُمۡتُمۡ حُرُمٗاۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِيٓ إِلَيۡهِ تُحۡشَرُونَ
[ أُحِلَّ لَكُمْ صَيْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ ] به‌ڵام ڕاوی ده‌ریاو خواردنی ئه‌و گیانله‌به‌رانه‌ی كه ئاوین و له‌ناو ده‌ریادان بۆ ئێوه حه‌ڵاڵ كراوه، یاخود به ته‌ڕى و به وشكى حه‌ڵاڵه، یاخود به زیندوویى و به‌مردوویى حه‌ڵاڵه، یاخود ئه‌وه‌ى خۆتان ده‌رى بكه‌ن و ئه‌وه‌ى خۆى فڕێى بداته ده‌ره‌وه هه‌مووى حه‌ڵاڵه [ مَتَاعًا لَكُمْ وَلِلسَّيَّارَةِ ] ئه‌مه سودو خواردنێكه بۆ ئه‌وه‌ی كه ئاماده بووه به‌حازری ئه‌یخوات ئه‌وه‌یشی كه موسافیره له‌سه‌فه‌ردایه دواتر هه‌ر كاتێك ده‌ستی كه‌وت بۆ خۆی ئه‌یخوات [ وَحُرِّمَ عَلَيْكُمْ صَيْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا ] به‌ڵام ڕاوی وشكانی له‌سه‌رتان حه‌رامه له كاتێكدا كه له ئیحرام دا بن [ وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ (٩٦) ] وه ته‌قوای ئه‌و خوایه بكه‌ن كه ئێوه ئه‌گه‌ڕێنه‌وه بۆ لای و كۆتان ده‌كاته‌وه‌و لێپرسینه‌وه‌تان له‌گه‌ڵدا ده‌كات.
阿拉伯语经注:
۞ جَعَلَ ٱللَّهُ ٱلۡكَعۡبَةَ ٱلۡبَيۡتَ ٱلۡحَرَامَ قِيَٰمٗا لِّلنَّاسِ وَٱلشَّهۡرَ ٱلۡحَرَامَ وَٱلۡهَدۡيَ وَٱلۡقَلَٰٓئِدَۚ ذَٰلِكَ لِتَعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَأَنَّ ٱللَّهَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٌ
[ جَعَلَ اللَّهُ الْكَعْبَةَ الْبَيْتَ الْحَرَامَ قِيَامًا لِلنَّاسِ ] خوای گه‌وره ئه‌و كه‌عبه پیرۆزه‌ى داناوه بۆ ئه‌وه‌ی كه خه‌ڵكی دین و بژێوی ژیانی دونیایان له‌وێ ده‌ست بكه‌وێ، ئه‌وه‌ی كه ترساو بێ له‌وێ ئه‌مین ئه‌بێ، ئه‌وه‌ی لاواز بێ له‌وێ به‌هێز ئه‌بێ، ئه‌وه‌ی ئه‌توانێ تیجاره‌ت و بازرگانی لێ بكات، ئه‌وه‌ی ئه‌توانێ عیباده‌تى لێ بكات [ وَالشَّهْرَ الْحَرَامَ ] وه له‌و مانگانه‌ی كه (أشهر الحرم)ن (ذو القعدة و ذو الحجة و موحه‌ڕه‌م و ڕه‌جه‌ب)ه كوشتار تیایاندا حه‌رامه [ وَالْهَدْيَ وَالْقَلَائِدَ ] وه (هه‌دى) ئه‌و ئاژه‌ڵانه‌ی كه كه‌سێك بۆ حه‌ج یان بۆ عومره ئه‌چێ له‌گه‌ڵ خۆیدا ئه‌یبات بۆ حه‌ره‌م له‌وێ سه‌ری ئه‌بڕێ، وه (قه‌لائید) ئه‌وه‌ی كه نیشانه‌ی كردووه به ملوانه‌كه‌یه‌ك به شتێك كردۆتیه ملی و دیاری كردووه [ ذَلِكَ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ] تا بزانن كه خوای گه‌وره زانیاری هه‌یه به هه‌رچی له ئاسمانه‌كان و زه‌وی و ئه‌وه‌ى له نێوانیاندا هه‌یه [ وَأَنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ (٩٧) ] وه به دڵنیایى خوای گه‌وره زۆر زانایه به هه‌موو شتێك.
阿拉伯语经注:
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ وَأَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
[ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعِقَابِ ] بزانن كه سزای خوای گه‌وره زۆر سه‌خته بۆ ئه‌و كه‌سه‌ی كه سنووری خوا ئه‌به‌زێنێ [ وَأَنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ (٩٨) ] ئه‌وه‌یشی كه ته‌وبه ده‌كات خوای گه‌وره زۆر لێخۆشبوو و به به‌زه‌ییه.
阿拉伯语经注:
مَّا عَلَى ٱلرَّسُولِ إِلَّا ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تُبۡدُونَ وَمَا تَكۡتُمُونَ
[ مَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ ] هیچ شتێك له‌سه‌ر پێغه‌مبه‌ری خوا نیه- صلى الله عليه وسلم - ئه‌گه‌ر ئێوه گوێڕایه‌ڵی نه‌كه‌ن ته‌نها ئه‌وه نه‌بێ كه په‌یامی خوای گه‌وره‌تان پێ بگه‌یه‌نێ [ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا تَكْتُمُونَ (٩٩) ] وه ئه‌وه‌ی ئێوه ئاشكرای ئه‌كه‌ن وه ئه‌یشارنه‌وه خوای گه‌وره عیلم و زانیاری به‌هه‌مووی هه‌یه.
阿拉伯语经注:
قُل لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡخَبِيثُ وَٱلطَّيِّبُ وَلَوۡ أَعۡجَبَكَ كَثۡرَةُ ٱلۡخَبِيثِۚ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ يَٰٓأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
[ قُلْ لَا يَسْتَوِي الْخَبِيثُ وَالطَّيِّبُ ] ئه‌ی محمد- صلى الله عليه وسلم - پێیان بفه‌رمه: پیس و پاك یه‌كسان نیه، واته: حه‌رام و حه‌ڵاڵ، یان كافرو باوه‌ڕدار، یان سه‌رپێچیكارو گوێڕایه‌ڵ، یان خراپ و باش، یان بیدعه‌و سوننه‌ت یه‌كسان نیه [ وَلَوْ أَعْجَبَكَ كَثْرَةُ الْخَبِيثِ ] با پیسه‌كه یان خراپه‌كه ئه‌گه‌ر زۆریش بێ و پێی سه‌رسام بیت بێ به‌ره‌كه‌ت و بێسووده، كه‌مێكى حه‌ڵاڵه باشتره له زۆرێكى حه‌رام [ فَاتَّقُوا اللَّهَ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ ] ئه‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ی كه خاوه‌ن عه‌قڵ و ژیرین ته‌قوای خوای گه‌وره بكه‌ن و كرده‌وه‌ی چاك و حه‌ڵاڵ هه‌ڵبژێرن و له‌گه‌ڵ پیاوچاكاندا بن و خۆتان له‌حه‌رام بپارێزن [ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ (١٠٠) ] به‌ڵكو سه‌رفرازى دونیاو قیامه‌ت بن.
阿拉伯语经注:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسۡـَٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَإِن تَسۡـَٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَاۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
{زۆر پرسیار نەكردن} [ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ ] كه‌سانێك وه‌كو گاڵته‌پێكردن پرسیاریان له پێغه‌مبه‌رى خوا- صلى الله عليه وسلم - ئه‌كرد یه‌كێك ئه‌یوت: باوكم كێیه؟ وه یه‌كێك حوشتره‌كه‌ى ون بوایه ئه‌یوت حوشتره‌كه‌م له كوێیه؟ خواى گه‌وره ئه‌م ئایه‌ته‌ى دابه‌زاند، وه پێغه‌مبه‌رى خوا- صلى الله عليه وسلم - فه‌رمووى: ئه‌ى خه‌ڵكینه خواى گه‌وره حه‌جى له‌سه‌رتان فه‌رز كردووه حه‌ج بكه‌ن، پیاوێك وتى هه‌موو ساڵێك؟ سێ جار وتى، پێغه‌مبه‌رى خوا- صلى الله عليه وسلم - وه‌ڵامى نه‌دایه‌وه، پاشان فه‌رمووى: ئه‌گه‌ر بمووتایه به‌ڵێ ئه‌وا هه‌موو ساڵێك له‌سه‌رتان فه‌رز ده‌بوو وه نه‌یشتان ده‌توانى، خواى گه‌وره ئه‌م ئایه‌ته‌ى دابه‌زاند: ئه‌ی باوه‌ڕداران پرسیار له هه‌ندێك شت مه‌كه‌ن كه پێویستتان پێی نیه‌و خوای گه‌وره خۆی بۆی ڕوون نه‌كردوونه‌ته‌وه ئه‌گه‌ر بۆتان ده‌ركه‌وێ له‌وانه‌یه زه‌ره‌رو زیانی بۆتان هه‌بێت و مه‌شه‌قه‌و ناڕه‌حه‌تی تیابێ [ وَإِنْ تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ ] وه له‌و كاته‌یشدا كه قورئان دائه‌به‌زێ پرسیار بكه‌ن بۆتان ده‌رئه‌كه‌وێ خوای گه‌وره به‌وه‌حی بۆتان ڕوون ئه‌كاته‌وه [ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا ] هه‌ندێك شت هه‌یه خوای گه‌وره لێی بێده‌نگ بووه‌و قورئان باسی نه‌كردووه ته‌كلیف له ئێوه نه‌كراوه خوای گه‌وره له‌وه بووراوه ئێوه خۆتان پرسیار مه‌كه‌ن ده‌رباره‌ى با نه‌بێته باری قورس به‌سه‌ر شانتان و دواتر بۆتان جێبه‌جێ نه‌كرێت، پێغه‌مبه‌رى خوا- صلى الله عليه وسلم - سێ شه‌و له مزگه‌وت ته‌راویحى كرد، كه بینى خه‌ڵكى لێیكۆده‌بنه‌و تامه‌زرۆن دواتر نه‌یكرد نه‌وه‌كو فه‌رز بكرێت له‌سه‌ریان و توانایان نه‌بێت و تاوانبار بن [ وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ (١٠١) ] وه خوای گه‌وره زۆر لێخۆشبوو و له‌سه‌رخۆیه په‌له ناكات له سزادان و عقوبه‌دانی به‌نده‌كانی.
阿拉伯语经注:
قَدۡ سَأَلَهَا قَوۡمٞ مِّن قَبۡلِكُمۡ ثُمَّ أَصۡبَحُواْ بِهَا كَٰفِرِينَ
[ قَدْ سَأَلَهَا قَوْمٌ مِنْ قَبْلِكُمْ ثُمَّ أَصْبَحُوا بِهَا كَافِرِينَ (١٠٢) ] كه‌سانێك له پێش ئێوه پرسیاری هه‌ندێك له‌م بابه‌تانه‌یان كرد دوای ئه‌وه نه‌یانتوانی و له توانایاندا نه‌بوو كه جێبه‌جێی بكه‌ن و پێی كافر بوون، وه‌كو جوله‌كه كه داوایان كرد له ئاسمانه‌وه كتابێكیان بۆ دابه‌زێت، وه گاوره‌كان كه داوایان كرد خواى گه‌وره له ئاسمانه‌وه سفره‌و خوانێكیان بۆ دابه‌زێنێت، وه قوره‌یش كه داوایان كرد خواى گه‌وره كێوى صه‌فایان بۆ بكات به ئاڵتوون.
阿拉伯语经注:
مَا جَعَلَ ٱللَّهُ مِنۢ بَحِيرَةٖ وَلَا سَآئِبَةٖ وَلَا وَصِيلَةٖ وَلَا حَامٖ وَلَٰكِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَأَكۡثَرُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
{داب‌و نەریتی سەردەمی نەفامی} [ مَا جَعَلَ اللَّهُ مِنْ بَحِيرَةٍ ] خه‌ڵكی سه‌رده‌می نه‌زانی هه‌ندێك ئاژه‌ڵیان له‌سه‌ر خۆیان حه‌رام كردبوو خوای گه‌وره ئه‌فه‌رمووێ: ئه‌و ئاژه‌ڵانه خوای گه‌وره حه‌رامی نه‌كردووه (بَحِيرَةٍ) وشترێك بوو كه گوێیان له‌ت ئه‌كرد وه شیره‌كه‌یان بۆ تاغوته‌كان دائه‌ناو هیچ كه‌سێك نه‌ئه‌بوایه بیدۆشیایه، وه گوێ له‌ت كردنه‌كه‌ی نیشانه بوو له‌سه‌ر ئه‌و شته [ وَلَا سَائِبَةٍ ] وه سائیبه‌ش دیسان وشترێك بووه كه‌سێك ئه‌یكرده نه‌زر ئه‌گه‌ر خوای گه‌وره له‌م نه‌خۆشییه چاكی كردمه‌وه یان گه‌یاندمییه‌وه ماڵ خۆم ئه‌وه به‌ره‌ڵا ئه‌كرێ له هه‌ر له‌وه‌ڕێك بخوات و له هه‌ر ئاوێك بخواته‌وه‌نابێت رێگرى لێبكرێت و نابێ هیچ كه‌سێك سواری بێ و باربكرێت [ وَلَا وَصِيلَةٍ ] وه خوای گه‌وره وه‌صیله‌یشی دانه‌ناوه ئاژه‌ڵێك بووه كه ئه‌گه‌ر وه‌چه‌كه‌ی مێ بوایه‌و مێ له دوای مێی بهێنایه ئه‌وه بۆ خۆیان بوو، به‌ڵام ئه‌گه‌ر نێر بوایه ئه‌وه دایان ئه‌نا بۆ خواكانیان و له خۆیانیان حه‌رام ئه‌كرد [ وَلَا حَامٍ ] حامیش ئه‌گه‌ر نێره‌ی ئاژه‌ڵێك له ده پشتی هه‌ر مێ بهاتایه ئیتر ئه‌یانووت: ئه‌مه پشتی پارێزراوه‌و نابێ هیچ كه‌سێك سواری ببێ وه نه‌ئه‌بوایه قه‌ده‌غه بكرایه له هه‌ر له‌وه‌ڕو ئاوێك كه خۆی بچووایه‌ته سه‌ری، وه به‌چه‌ند شێوازێكى تریش ته‌فسیر كراون، وه ئه‌مانه خۆیان دایان هێنابوو خوای گه‌وره حه‌رامی نه‌كرد بوو له‌سه‌ریان [ وَلَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ ] به‌ڵام كافران درۆ بۆ خوای گه‌وره هه‌ڵئه‌به‌ستن، پێغه‌مبه‌رى خوا- صلى الله عليه وسلم - ده‌فه‌رمێت: یه‌كه‌م كه‌س كه ئه‌م شتانه‌ى داناو دینى ئیبراهیم پێغه‌مبه‌رى گۆڕى (عه‌مرى كوڕى لوحه‌ى) بوو كه له‌ناو ئاگرى دۆزه‌خ بینیم ریخۆڵه‌ى راده‌كێشا [ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ (١٠٣) ] وه زۆربه‌یان عه‌قڵیان به‌م شتانه‌دا ناشكێت ئه‌مانه كه خۆیان له خۆیانیان حه‌رام كردووه.
阿拉伯语经注:
《古兰经》译解 - 库尔德语翻译-萨拉赫丁 - 译解目录
萨拉赫丁·阿布杜·凯拉姆翻译。