የይዘት ትርጉም ምዕራፍ ሱረቱ አል ሓቃህ - الترجمة الأذرية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - የቅዱስ ቁርዓን ማህደር

əl-Haqqə

ከመዕራፉ ዓላማዎች:

إثبات أن وقوع القيامة والجزاء فيها حقٌّ لا ريب فيه.

Qiyamətin qopacağının və həmçinin o gün haqq-hesaba çəkilmənin şək-şübhəsiz bir həqiqət olmasının isbatı.

---

አንቀጽ: 1

ٱلۡحَآقَّةُ

Uca Allah mütləq gerçəkləşəcək dirilmə saatını zikr edir.

አንቀጽ: 2

مَا ٱلۡحَآقَّةُ

Sonra O, bu saatın dəhşətini bildirmək üçün bu sualı verir: "Nədir qiyamət?!"

አንቀጽ: 3

وَمَآ أَدۡرَىٰكَ مَا ٱلۡحَآقَّةُ

Ey Peyğəmbər! Nə bilirsən, bu qiyamət nədir?

አንቀጽ: 4

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ وَعَادُۢ بِٱلۡقَارِعَةِ

Salehin qövmü Səmud və Hudun qövmü Ad, öz dəhşəti ilə insanları qorxuya salan qiyaməti yalan saydılar.

አንቀጽ: 5

فَأَمَّا ثَمُودُ فَأُهۡلِكُواْ بِٱلطَّاغِيَةِ

Allah səmudluları olduqca şiddətli və qorxunc bir səslə məhv etmişdir.

አንቀጽ: 6

وَأَمَّا عَادٞ فَأُهۡلِكُواْ بِرِيحٖ صَرۡصَرٍ عَاتِيَةٖ

Ad tayfasını isə Allah şiddətli külək və şaxtası adamı kəsən hədsiz soyuqla məhv etmişdir.

አንቀጽ: 7

سَخَّرَهَا عَلَيۡهِمۡ سَبۡعَ لَيَالٖ وَثَمَٰنِيَةَ أَيَّامٍ حُسُومٗاۖ فَتَرَى ٱلۡقَوۡمَ فِيهَا صَرۡعَىٰ كَأَنَّهُمۡ أَعۡجَازُ نَخۡلٍ خَاوِيَةٖ

Allah onu yeddi gecə, səkkiz gün fasilə vermədən onların üstündə əsdirib onların hamısını məhv elədi. Sən orada olsaydın, o tayfanın öz yurdlarında yerə yıxılıb həlak olduğunu, sanki xurma ağacının yıxılmış çürük gövdələri kimi yerə sərildiyini görərdin.

አንቀጽ: 8

فَهَلۡ تَرَىٰ لَهُم مِّنۢ بَاقِيَةٖ

Onlara üz vermiş bu əzabdan sonra sən onlardan qalan bir kimsəyə heç rast gəlmisənmi?!

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• الصبر خلق محمود لازم للدعاة وغيرهم.

Səbir həm dəvətçiyə, həm də qeyrisinə lazım olan gözəl bir xislətdir.

• التوبة تَجُبُّ ما قبلها وهي من أسباب اصطفاء الله للعبد وجعله من عباده الصالحين.

Tövbə, özündən əvvəlki günahların hamısını silir. Allah tövbə sayəsində Öz qulunu günahlardan təmizləyir və onu əməlisaleh qullarından edir.

• تنوّع ما يرسله الله على الكفار والعصاة من عذاب دلالة على كمال قدرته وكمال عدله.

Allahın kafirlərə və günahkarlara göndərdiyi əzabın müxtəlif olması, Allahın qüdrətinin və Onun ədalətinin kamil olmasına dəlalət edir.

አንቀጽ: 9

وَجَآءَ فِرۡعَوۡنُ وَمَن قَبۡلَهُۥ وَٱلۡمُؤۡتَفِكَٰتُ بِٱلۡخَاطِئَةِ

Firon və ondan əvvəlki ümmətlər də, məmləkəti altı üstünə çevirilmiş Lut qövmü də etdikləri şirk və digər günahlar ucbatından əzaba güçar oldular.

አንቀጽ: 10

فَعَصَوۡاْ رَسُولَ رَبِّهِمۡ فَأَخَذَهُمۡ أَخۡذَةٗ رَّابِيَةً

Onların hər biri özlərinə göndərilmiş elçiyə asi olmuş və onu yalançı saymışlar. Allah da onların həlaka sürükləyən, şiddəti getdikcə artan bir əzabla yaxaladı.

አንቀጽ: 11

إِنَّا لَمَّا طَغَا ٱلۡمَآءُ حَمَلۡنَٰكُمۡ فِي ٱلۡجَارِيَةِ

Su yüksəlib aşıb-daşdığı zaman Biz sizi, Nuhun əmrimizlə inşa etdiyi və suda axıb gedən gəmi içərisində daşıdıq. Sonradan sizlər gəmi içərisində olan kimsələrin soyundan meydana gəldiniz. Bu sizin sudan xilas olmanız və gəmidə daşınmanız üçün idi.

አንቀጽ: 12

لِنَجۡعَلَهَا لَكُمۡ تَذۡكِرَةٗ وَتَعِيَهَآ أُذُنٞ وَٰعِيَةٞ

Biz bu gəmi və onun hekayəsini, kafirlərin həlak olmasını, möminlərin isə xilas olduğunu göstərən bir xatırlatma olsun və yadda saxlayan qulaqlar onu yadda saxlasın deyə belə etdik.

አንቀጽ: 13

فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ نَفۡخَةٞ وَٰحِدَةٞ

Sura üfürəcək mələk, ikinci üfürüşündə, sura bircə dəfə üfürəcəyi.

አንቀጽ: 14

وَحُمِلَتِ ٱلۡأَرۡضُ وَٱلۡجِبَالُ فَدُكَّتَا دَكَّةٗ وَٰحِدَةٗ

Yer və dağlar qaldırılıb bircə dəfə bir-birinə çırpılacağı, beləcə, yer və dağlar dağım-dağım olacağı zaman –

አንቀጽ: 15

فَيَوۡمَئِذٖ وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ

Məhz bütün bunlar baş verəcəyi gün qiyamət qopacaqdır.

አንቀጽ: 16

وَٱنشَقَّتِ ٱلسَّمَآءُ فَهِيَ يَوۡمَئِذٖ وَاهِيَةٞ

Həmin gün mələklərin yerə enməsi üçün göy yarılacaq və o gün o, zəyif bir halda olacaqdır. Halbuki göy ondan əvvəl olduqca möhkəm bir halda idi.

አንቀጽ: 17

وَٱلۡمَلَكُ عَلَىٰٓ أَرۡجَآئِهَاۚ وَيَحۡمِلُ عَرۡشَ رَبِّكَ فَوۡقَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ ثَمَٰنِيَةٞ

Mələklər göyün ətrafında və onun kənarlarında olacaqlar. O gün sənin Rəbbinin Ərşini Allaha yaxın olan səkkiz əzəmətli mələk daşıyacaqdır.

አንቀጽ: 18

يَوۡمَئِذٖ تُعۡرَضُونَ لَا تَخۡفَىٰ مِنكُمۡ خَافِيَةٞ

Ey insanlar! O gün siz Allahın hüzuruna gətiriləcəksiniz və nə sirr olmasından aslı olmayaraq heç bir sirriniz Allahdan gizli qalmayacaqdır. Allah hər bir sirri bilir və hər bir şeydən xəbərdardır.

አንቀጽ: 19

فَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِيَمِينِهِۦ فَيَقُولُ هَآؤُمُ ٱقۡرَءُواْ كِتَٰبِيَهۡ

Əməl kitabı sağ əlinə verilən kimsə sevincindən deyəcək: "Götürün, oxuyun əməl kitabımı!

አንቀጽ: 20

إِنِّي ظَنَنتُ أَنِّي مُلَٰقٍ حِسَابِيَهۡ

Mən dünyada ikən öldükdən sonra yenidən diriləcəyimə və etdiyim əməllərin əvəzini alacağama yəqinliklə inanırdım".

አንቀጽ: 21

فَهُوَ فِي عِيشَةٖ رَّاضِيَةٖ

Beləsi, tükənməz nemətlərə nail olmaqla xoşbəxt həyat sürəcəkdir.

አንቀጽ: 22

فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٖ

Məqam və dəyər baxımından yüksək olan bir Cənnətdə.

አንቀጽ: 23

قُطُوفُهَا دَانِيَةٞ

Eelə bir Cənnətdə ki, onun meyvələri onu dərmək istəyən kimsənin lap yaxınlığında olacaqdır.

አንቀጽ: 24

كُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ هَنِيٓـَٔۢا بِمَآ أَسۡلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡأَيَّامِ ٱلۡخَالِيَةِ

Onlara hörmət əlaməti olaraq belə deyiləcək: "Dünyadakı keçmiş günlərdə etdiyiniz yaxşı əməllərə görə nuşcanlıqla yeyin-için!"

አንቀጽ: 25

وَأَمَّا مَنۡ أُوتِيَ كِتَٰبَهُۥ بِشِمَالِهِۦ فَيَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي لَمۡ أُوتَ كِتَٰبِيَهۡ

Əməl kitabı sol əlinə verilən kimsə isə çox peman olub deyəcəkdir: "Kaş, məni əzaba düçar edəcək içində pis əməllərim yazılmış əməl kitabım mənə verilməyəydi!

አንቀጽ: 26

وَلَمۡ أَدۡرِ مَا حِسَابِيَهۡ

Kaş hesabımın nə olacağını bilməyəydim!!

አንቀጽ: 27

يَٰلَيۡتَهَا كَانَتِ ٱلۡقَاضِيَةَ

Kaş ilk ölümüm həmişəlik olaydı və mən bir daha dirilməyəydim!

አንቀጽ: 28

مَآ أَغۡنَىٰ عَنِّي مَالِيَهۡۜ

Sahib olduğum sərvətim məni Allahın əzabından qurtarmadı.

አንቀጽ: 29

هَلَكَ عَنِّي سُلۡطَٰنِيَهۡ

Hökmranlığım, güvəndiyim güc-qüvvəm və ad-sanım hamısı yox olub getdi.

አንቀጽ: 30

خُذُوهُ فَغُلُّوهُ

Mələklərə belə deyiləcəkdir: Onu tutub əllərini boynuna bağlayın!

አንቀጽ: 31

ثُمَّ ٱلۡجَحِيمَ صَلُّوهُ

Sonra da onu atəşin əzabını çəkmək üçün Cəhənnəm atın!

አንቀጽ: 32

ثُمَّ فِي سِلۡسِلَةٖ ذَرۡعُهَا سَبۡعُونَ ذِرَاعٗا فَٱسۡلُكُوهُ

Daha sonra onu uzunluğu yetmiş dirsək olan zəncirlə bağlayın!

አንቀጽ: 33

إِنَّهُۥ كَانَ لَا يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ ٱلۡعَظِيمِ

Çünki o, Əzəmətli olan Allaha inanmırdı.

አንቀጽ: 34

وَلَا يَحُضُّ عَلَىٰ طَعَامِ ٱلۡمِسۡكِينِ

Və başqasını da kasıbı yedirtməyə rəğbətləndirmirdi.

አንቀጽ: 35

فَلَيۡسَ لَهُ ٱلۡيَوۡمَ هَٰهُنَا حَمِيمٞ

Qiyamət günü onu əzabdan qurtaracaq heç bir dostu yoxdur.

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• المِنَّة التي على الوالد مِنَّة على الولد تستوجب الشكر.

Valideynə olan yaxşılıq, övlada da olan yaxşılıq sayılır və bunların hər birinə görə Allaha şükr etmək vacibdir.

• إطعام الفقير والحض عليه من أسباب الوقاية من عذاب النار.

Kasıba yedizdirmək və başqalarını da buna rəğbətləndirmək, Cəhənnəm əzabından qoruyan səbəblərdəndir.

• شدة عذاب يوم القيامة تستوجب التوقي منه بالإيمان والعمل الصالح.

Qiyamət gününün şiddətli əzabından xilas olmaq üçün dünyada ikən Allah və Onun Rəsuluna iman gətirmək və yaxşı işlər görmək gərəkdir.

አንቀጽ: 36

وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنۡ غِسۡلِينٖ

Onun Cəhənnəm əhlinin bədənindən axan irindən başqa bir yeməyi olmayacaqdır.

አንቀጽ: 37

لَّا يَأۡكُلُهُۥٓ إِلَّا ٱلۡخَٰطِـُٔونَ

O irini yalnız günahkarlar və asi olanlar yeyərlər.

አንቀጽ: 38

فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَا تُبۡصِرُونَ

Uca Allah sizin həm gördüklərinizə and içir,

አንቀጽ: 39

وَمَا لَا تُبۡصِرُونَ

Uca Allah həm də görmədiklərinizə and içir.

አንቀጽ: 40

إِنَّهُۥ لَقَوۡلُ رَسُولٖ كَرِيمٖ

Bu Quran, Allahın möhtərəm elçisinin insanlara oxuduğu Allah kəlamıdır.

አንቀጽ: 41

وَمَا هُوَ بِقَوۡلِ شَاعِرٖۚ قَلِيلٗا مَّا تُؤۡمِنُونَ

Bu, şair sözü deyil, çünki bu söz şeir vəznində deyildir! Necə də az inanırsınız!

አንቀጽ: 42

وَلَا بِقَوۡلِ كَاهِنٖۚ قَلِيلٗا مَّا تَذَكَّرُونَ

O, kahin sözü də deyildir, çünki kahin sözü bu Qurana bənzəmir! Necə də az düşünürsünüz!

አንቀጽ: 43

تَنزِيلٞ مِّن رَّبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Lakin O, bütün məxluqatın Rəbbi tərəfindən nazil edilmişdir!

አንቀጽ: 44

وَلَوۡ تَقَوَّلَ عَلَيۡنَا بَعۡضَ ٱلۡأَقَاوِيلِ

Əgər Muhəmməd Bizim demədiyimiz sözləri özündən uydurub Bizə nisbət etsəydi,

አንቀጽ: 45

لَأَخَذۡنَا مِنۡهُ بِٱلۡيَمِينِ

Əlbəttə Biz ondan intiqam alar və sahib olduğumuz güc-qüvvətlə onu möhkəm yaxalayar,

አንቀጽ: 46

ثُمَّ لَقَطَعۡنَا مِنۡهُ ٱلۡوَتِينَ

Sonra da onun qəlbə bağlı olan şah damarını qopardardıq.

አንቀጽ: 47

فَمَا مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ عَنۡهُ حَٰجِزِينَ

İçərinizdən heç kəs buna mane ola bilməzdi. Odur ki, sizə Bizim adımızdan bir söz uydurması qeyri-mümkündür.

አንቀጽ: 48

وَإِنَّهُۥ لَتَذۡكِرَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ

Həqiqətən, bu Quran Rəbbinin əmrlərini yerinə yetirib qadağan etdiyi şeylərdən çəkinməklə Ondan qorxan kimsələr üçün öyüd-nəsihətdir.

አንቀጽ: 49

وَإِنَّا لَنَعۡلَمُ أَنَّ مِنكُم مُّكَذِّبِينَ

Biz sizin aranızdan bu Quranı yalan sayanlar olduğunu bilirik!

አንቀጽ: 50

وَإِنَّهُۥ لَحَسۡرَةٌ عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

Şübhəsiz ki, Quranı yalan saymaq qiyamət günü böyük bir peşmançılıqdır.

አንቀጽ: 51

وَإِنَّهُۥ لَحَقُّ ٱلۡيَقِينِ

Həqiqətən də, bu Quran əsl həqiqətdir. Onun Allah qatından nazil elməsinə heç bir şəkk-şübhə yoxdur.

አንቀጽ: 52

فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ

Ey Peyğəmbər! Elə isə, Rəbbinə yaraşmayan xislətləri ondan uzaq tut və əzəmətli Rəbbinin adını zikr et!

ከአንቀጾቹ የምንማራቸዉ ቁም ነገሮች:

• تنزيه القرآن عن الشعر والكهانة.

Quranın şeir və ya kahin sözü olmaması.

• خطر التَّقَوُّل على الله والافتراء عليه سبحانه.

Uca Allah adından söz uydurmağın və Ona iftira yaxmağın təhlükəli olması.

• الصبر الجميل الذي يحتسب فيه الأجر من الله ولا يُشكى لغيره.

Gözəl səbir, müsibətə səbir edib Allahdan onun savabını ummaq və başqasına gileylənməməkdir.