ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم


ترجمة معاني سورة: آل عمران   آية:

سورة آل عمران - Али Имран

من مقاصد السورة:
إثبات أن دين الإسلام هو الحق ردًّا على شبهات أهل الكتاب، وتثبيتا للمؤمنين.
Китеп ээлеринин күмөндөрүнө каяша жана ыймандууларды бекемдөө иретинде исламдын чыныгы дин экендигин бекемдөө.

الٓمٓ
Алиф, лаам, миим. Бул бириндеген тамгалар тууралуу бакара сүрөөсүнүн башында келген. Мында арабдар ушул сыяктуу Куранды алып келе албастыгына ишараттар бар. Болбосо Куран бул сүрөөнүн башында келген жана алар сөз жасоодо колдонгон тамгалардан эле куралган.
التفاسير العربية:
ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡحَيُّ ٱلۡقَيُّومُ
Аллах – жалгыз Андан башка сыйынынууга татыктуу кудай жок. Ал түбөлүк Тирүү, анда эч кандай өлүм да, кемчилик да болбойт. Ал Өзү жеке бүт баарын кармап Туруучу жана жараткандарынын эч бирине муктаж эмес. Бардык макулуктар Ал себептүү кармалып турат жана алар бардык абалдарында Ага муктаж.
التفاسير العربية:
نَزَّلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ مُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيۡهِ وَأَنزَلَ ٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
Оо, пайгамбар! Ал сага окуяларда жана өкүмдөрдөгү адилеттикте мурдагы илахий китептерге ылайык келген Куранды акыйкат менен түшүрдү жана алардын ортосунда эч кандай карама-каршылык жок. Ошондой эле сага Куран түшүрүлгөнгө чейин Мусага Тооратты, Исага Инжилди түшүргөн. Бул илахий китептердин баарысы адамдардын дининин жана дүйнөсүнүн оңолуусуна туура жол жана багыт көрсөтүүчү. Ал акыйкатты жалгандан, туура жолду адашуудан айырмалап көрсөткөн Фурканды (ажыратуучу) түшүрдү. Ал эми Аллахтын сага түшүргөн аяттарына каапырлык кылгандар үчүн катуу азап бар. Аллах – Ага эч бир нерсе үстөмдүк кыла албаган кудуреттүү жана Анын элчилерин жалганга чыгарып, Анын буйругуна каршы чыккандардан өч алуучу.
التفاسير العربية:
مِن قَبۡلُ هُدٗى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ ٱلۡفُرۡقَانَۗ إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدٞۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
Оо, пайгамбар! Ал сага окуяларда жана өкүмдөрдөгү адилеттикте мурдагы илахий китептерге ылайык келген Куранды акыйкат менен түшүрдү жана алардын ортосунда эч кандай карама-каршылык жок. Ошондой эле сага Куран түшүрүлгөнгө чейин Мусага Тооратты, Исага Инжилди түшүргөн. Бул илахий китептердин баарысы адамдардын дининин жана дүйнөсүнүн оңолуусуна туура жол жана багыт көрсөтүүчү. Ал акыйкатты жалгандан, туура жолду адашуудан айырмалап көрсөткөн Фурканды (ажыратуучу) түшүрдү. Ал эми Аллахтын сага түшүргөн аяттарына каапырлык кылгандар үчүн катуу азап бар. Аллах – Ага эч бир нерсе үстөмдүк кыла албаган кудуреттүү жана Анын элчилерин жалганга чыгарып, Анын буйругуна каршы чыккандардан өч алуучу.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَخۡفَىٰ عَلَيۡهِ شَيۡءٞ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ
Чындыгында жердеги жана асмандагы эч бир нерсе Аллахка жашыруун эмес. Анын илими сырткы жана ички бардык нерселерди камтыган.
التفاسير العربية:
هُوَ ٱلَّذِي يُصَوِّرُكُمۡ فِي ٱلۡأَرۡحَامِ كَيۡفَ يَشَآءُۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Ал силерди энеңердин курсагында Өзү каалагандай уул же кыз, жакшы же жаман, ак же кара кылып ар кандай көрүнүштө жаратты. Андан башка сыйынууга татыктуу кудай жок, Ал жеңилбеген кудуреттүү жана Өз жаратуусунда, башкаруусунда, шариятында Даанышман.
التفاسير العربية:
هُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۡهُ ءَايَٰتٞ مُّحۡكَمَٰتٌ هُنَّ أُمُّ ٱلۡكِتَٰبِ وَأُخَرُ مُتَشَٰبِهَٰتٞۖ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمۡ زَيۡغٞ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَٰبَهَ مِنۡهُ ٱبۡتِغَآءَ ٱلۡفِتۡنَةِ وَٱبۡتِغَآءَ تَأۡوِيلِهِۦۖ وَمَا يَعۡلَمُ تَأۡوِيلَهُۥٓ إِلَّا ٱللَّهُۗ وَٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ يَقُولُونَ ءَامَنَّا بِهِۦ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ رَبِّنَاۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّآ أُوْلُواْ ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Оо, пайгамбар! Ал сага Куранды түшүрдү. Анда эч кандай бүдөмүгү жок, мааниси айкын аяттар бар. Алар китептин негизин жана көпчүлүгүн түзөт жана талаш-тартышта негизги таяныч булак болуп саналат. Ошондой эле анда бир нече маанини туюнткан аяттар да бар, алардын мааниси көпчүлүк адамдар үчүн түшүнүксүз. Ал эми жүрөгүндө акыйкаттан четтеген адамдар мааниси айкын аяттарды таштап, ыктымалдуулугу бар бүдөмүк аяттарды карманышат. Алар муну менен шек салууну жаратып, адамдарды адаштырууну көздөшөт жана муну менен аларды өздөрүнүн адашкан жолдоруна тууралап, напси каалоолоруна жараша чечмелөөгө аракет жасашат. Бул аяттардын чыныгы маанилерин жана алардын акыркы жыйынтыгын Аллах гана билет. Ал эми илими тереңдер жана күчтүүлөр: «Биз Курандын баарына ыйман келтирдик, анткени анын баары Раббибизден» – деп айтышат жана мааниси бүдөмүк аяттарды андагы айкын маанидеги аяттар менен чечмелешет. Туура акыл калчаган адамдар гана үлгү, сабак алышат.
التفاسير العربية:
رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ
Ошол терең илимдүүлөр айтышат: «Раббибиз, бизди акыйкат жолго салганыңдан кийин жүрөгүбүздү андан бурба, акыйкаттан четтеп адашкандардын башына түшкөн нерседен сакта, Өзүң тараптан жүрөктөрүбүздү туура жолго багыттаган кенен ырайымды тартуула жана аны менен бизди адашуудан сакта. Оо, Раббибиз! Чындыгында Сен эч нерсени аябаган Берешенсиң.
التفاسير العربية:
رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Раббибиз, Сен эч кандай шек-күмөнү жок, сөзсүз келе турган күндө бардык адамдарды сурак алуу үчүн Өзүңө чогултасың. Оо, Раббибиз! Чындыгында Сен убаданы бузбайсың».
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• أقام الله الحجة وقطع العذر عن الخلق بإرسال الرسل وإنزال الكتب التي تهدي للحق وتحذر من الباطل.
Аллах элчилерди жөнөтүү менен, акыйкатка жолдогон жана жалгандан эскерткен китептерди түшүрүү менен адамдарга далилдерди келтирди жана алар үчүн шылтоого жол калтырган жок.

• كمال علم الله تعالى وإحاطته بخلقه، فلا يغيب عنه شيء في الأرض ولا في السماء، سواء كان ظاهرًا أو خفيًّا.
Аллах тааланын илиминин кемчиликсиздиги жана ал өзүнө жаратылгандарды камтуусу. Жер бетиндеги жана асмандагы кайсы нерсе болбосун, ал ачык болобу, же купуя болобу, эч бири Ага жашыруун эмес.

• من أصول أهل الإيمان الراسخين في العلم أن يفسروا ما تشابه من الآيات بما أُحْكِم منها.
Мааниси бүдөмүк аяттарды айкын маанидеги аяттар менен чечмелөө – илими терең ыймандуу адамдар колдонгон негиздерден.

• مشروعية دعاء الله تعالى وسؤاله الثبات على الحق، والرشد في الأمر، ولا سيما عند الفتن والأهواء.
Аллах таалага дуба кылып акыйкатка бекемдикти жана иштеги тууралыкты суроо шариятта бар, айрыкча козголоң (фитна) жана напси каалоолор күч алган учурларда кылуу зарыл.

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمۡ وَقُودُ ٱلنَّارِ
Аллахка жана Анын элчилерине каапырлык кылгандарды мал-мүлктөрү жана бала-чакасы бул дүйнөдө да, акыретте да кутката албайт. Мына ушундай сапаттарга ээ болгондор кыямат күнү күйүүчү тозок отундары.
التفاسير العربية:
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
Бул каапырлардын абалы Фараондун үй-бүлөсү жана алардан мурун Аллахка каапырлык кылып, Анын аят-белгилерин жалганга чыгаргандардын абалына окшош. Аллах аларды күнөөлөрү үчүн жазалады жана аларга мал-мүлкү да, бала-чакасы да пайда келтирген жок. Аллахка каапырлык кылгандарга жана Анын аят-белгилерин жалганга чыгаргандарга Анын жазасы катаал.
التفاسير العربية:
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُواْ سَتُغۡلَبُونَ وَتُحۡشَرُونَ إِلَىٰ جَهَنَّمَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Оо, пайгамбар! Ар кайсы диндеги каапырларга айт: «Жакында ыймандуулар силердин үстүңөрдөн жеңишке жетип, каапырлыкта өлөсүңөр. Аллах силерди тозок отуна чогултат. Ал силер үчүн кандай жаман жай».
التفاسير العربية:
قَدۡ كَانَ لَكُمۡ ءَايَةٞ فِي فِئَتَيۡنِ ٱلۡتَقَتَاۖ فِئَةٞ تُقَٰتِلُ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَأُخۡرَىٰ كَافِرَةٞ يَرَوۡنَهُم مِّثۡلَيۡهِمۡ رَأۡيَ ٱلۡعَيۡنِۚ وَٱللَّهُ يُؤَيِّدُ بِنَصۡرِهِۦ مَن يَشَآءُۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَعِبۡرَةٗ لِّأُوْلِي ٱلۡأَبۡصَٰرِ
Бадр күнү согушуу үчүн беттешкен эки жоодо силер үчүн өрнөктөр жана белгилер бар. Алардын бири – ыймандуулар тайпасы, алар Аллахтын сөзү бийик жана каапырлардын сөзү төмөн болуусу үчүн согушкан Аллахтын элчиси жана анын сахабалары. Ал эми экинчиси – каапырлар тайпасы, алар эл көрсүн үчүн менменсинип, уруусуна берилген абалда чыккан Мекке каапырлары. Ыймандуулар алардын чындап эле эки эсе көп экенин өз көздөрү менен көрүштү. Ошондо Аллах досторуна жардам берди. Аллах кимге кааласа Өз жеңиши менен колдоо көрсөтөт. Саны аз болсо да жеңиш ыйман ээлери тарапта, саны көп болсо да жеңилүү жалган ээлери тарапта экенин билүүлөрү үчүн мында акыл ээлери үчүн үлгүлөр жана сабактар бар.
التفاسير العربية:
زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ ٱلشَّهَوَٰتِ مِنَ ٱلنِّسَآءِ وَٱلۡبَنِينَ وَٱلۡقَنَٰطِيرِ ٱلۡمُقَنطَرَةِ مِنَ ٱلذَّهَبِ وَٱلۡفِضَّةِ وَٱلۡخَيۡلِ ٱلۡمُسَوَّمَةِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ وَٱلۡحَرۡثِۗ ذَٰلِكَ مَتَٰعُ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلۡمَـَٔابِ
Аллах таала адамдарды сыноо үчүн дүйнө кумарларына болгон сүйүүнү, мисалы, аялдарды, уул балдарды, алтын-күмүштөн чогулган көп байлыктарды, үйрөтүлгөн асыл жылкыларды, төө, уй, кой сыяктуу үй жаныбарларын, айдоо жерлерди кооз кылып көрсөтүп койгондугун айтты. Булар аз гана убакыт пайдаланылып жок боло турган дүйнө жашоосунун ырахаты. Ошондуктан ыймандуу адам буларга байланбашы керек. Ал эми Аллахтын алдында кайтып баруучу эң сонун жай бар, ал асмандар менен жердин кеңдигиндей болгон бейиш.
التفاسير العربية:
۞ قُلۡ أَؤُنَبِّئُكُم بِخَيۡرٖ مِّن ذَٰلِكُمۡۖ لِلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ عِندَ رَبِّهِمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا وَأَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞ وَرِضۡوَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Оо, пайгамбар! Аларга айт: «Силерге бул кумарлардан да жакшыраак нерсени айтайынбы?». Аллахка иш жүзүндө моюн сунуп жана Ага баш ийбестик кылууну таштап Андан корккондор үчүн хан сарайларынын жана бактарынын астынан дарыялар агып турган бейиштер бар, алар ал жайда өлбөстөн жана жок болбостон түбөлүк калышат жана алар үчүн жаралуусунда жана кулк-мүнөзүндө бардык жамандыктардан таза болгон аялдар бар. Ушуну менен бирге алар үчүн Аллахтан болгон ыраазылык бар жана Ал аларга эч качан ачууланбайт. Аллах пенделеринин абалдарын Көрүүчү. Алардын эч нерсеси Ага жашыруун эмес. Жакында аларга сыйлыгын берет.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• أن غرور الكفار بأموالهم وأولادهم لن يغنيهم يوم القيامة من عذاب الله تعالى إذا نزل بهم.
Каапырлардын мал-мүлктөрү жана бала-чакалары менен текеберленүүсү кыямат күнү аларга Аллахтын азабы түшкөн кезде эч кандай пайда келтирбейт.

• النصر حقيقة لا يتعلق بمجرد العدد والعُدة، وانما بتأييد الله تعالى وعونه.
Чындыгында жеңиш санга жана даярдыкка байланыштуу эмес, ал Аллахтын колдоосу жана жардамы менен гана болот.

• زَيَّن الله تعالى للناس أنواعًا من شهوات الدنيا ليبتليهم، وليعلم تعالى من يقف عند حدوده ممن يتعداها.
Аллах таала адамдарды сынаш үчүн жана ким Анын чектеринен чыкпастан бекем болорун билиш үчүн дүйнө кумарларынын кээ бир түрлөрүн кооз кылып койду.

• كل نعيم الدنيا ولذاتها قليل زائل، لا يقاس بما في الآخرة من النعيم العظيم الذي لا يزول.
Дүйнөнүн бардык жыргалдары жана ырахаттары аз жана жок болуучу. Аларды акыреттеги түбөлүк улуу жыргалчылыктар менен салыштырууга болбойт.

ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Мына ушул бейиш адамдары дубаларында Раббисине айтышат: «Раббибиз, биз Сага жана Сенин элчилериңе түшүргөн нерселерге ыйман келтирдик, Сенин шариятыңды ээрчидик. Эми биздин кылган күнөөлөрүбүздү кечир жана бизди тозок азабынан алыстат».
التفاسير العربية:
ٱلصَّٰبِرِينَ وَٱلصَّٰدِقِينَ وَٱلۡقَٰنِتِينَ وَٱلۡمُنفِقِينَ وَٱلۡمُسۡتَغۡفِرِينَ بِٱلۡأَسۡحَارِ
Алар ибадаттарды аткарууда, күнөөлөрдү таштоодо жана баштарына түшкөн сыноодо сабыр кылуучулар, сөздөрүндө жана иш-аракеттеринде чынчылдар, Аллахка толук моюн сунгандар, мал-мүлктөрүн Аллах жолуна сарптагандар, түндүн акырында кечирим сурагандар, анткени бул учурда дубанын кабыл болуу ыктымалы жогору жана жүрөк түйшүктөрдөн алыс болот.
التفاسير العربية:
شَهِدَ ٱللَّهُ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَأُوْلُواْ ٱلۡعِلۡمِ قَآئِمَۢا بِٱلۡقِسۡطِۚ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Аллах Өзүнөн башка сыйынууга татыктуу кудай жок экенине күбөлүк берди. Мунун себеби Ал Өзүнүн сыйынууга татыктуулугун көрсөткөн шарияттык жана ааламдык аят-белгилерди белгиледи. Жана буга периштелер күбөлүк беришти. Ошондой эле буга илим ээлери да жалгыз кудайлуулукту (таухид) түшүндүрүү жана ага чакыруу менен күбөлүк беришти. Алар эң чоң күбөлүк болгон Аллахтын жалгыздыгына (таухид) жана Анын жараткандарында, шариятында адилеттүүлүктү орнотуусуна күбөлүк беришти. Андан башка сыйынууга татыктуу кудай жок, Ал эч кимге жеңилбеген Кудуреттүү жана Ал жаратуусунда, башкаруусунда жана шариятында Даанышман.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُۗ وَمَا ٱخۡتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Акыйкатта Аллахтын алдында кабыл боло турган дин – Ислам. Ал – ибадат кылуу аркылуу Аллахтын Өзүнө гана моюн сунуу жана кулчулук кылуу менен Ага толук берилүү, ошондой эле акыркы пайгамбар Мухаммадга чейинки бардык пайгамбарларга ыйман келтирүү. Аллах аны менен пайгамбарчылыкты жыйынтыктады жана анын шариятынан башкасы кабыл кылынбайт. Жөөттөр менен христиандар өздөрүнө келген илим себептүү далил келтирилгенден кийин көрө албастыктан жана дүйнөгө берилгендиктен улам диндеринде талашып-тартышып, агымдарга жана жамааттарга бөлүнүп кетишти. Кимде-ким Аллахтын элчисине түшүргөн аяттарына каапырлык кылса, анда Аллах Өзүнө каапырлык кылгандардын жана Анын элчилерин жалганга чыгаргандардын эсебин тез берүүчү.
التفاسير العربية:
فَإِنۡ حَآجُّوكَ فَقُلۡ أَسۡلَمۡتُ وَجۡهِيَ لِلَّهِ وَمَنِ ٱتَّبَعَنِۗ وَقُل لِّلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡأُمِّيِّـۧنَ ءَأَسۡلَمۡتُمۡۚ فَإِنۡ أَسۡلَمُواْ فَقَدِ ٱهۡتَدَواْۖ وَّإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّمَا عَلَيۡكَ ٱلۡبَلَٰغُۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Оо, пайгамбар! Эгер алар сага түшүрүлгөн акыйкат жөнүндө сени менен талашып-тартышса, анда аларга: «Мен жана ыймандуулардан мени ээрчигендер Аллах таалага моюн сундук» – деп жооп бер. Оо, пайгамбар! Китеп ээлерине жана мушриктерге айт: «Мен алып келген нерсеге ээрчип, Аллах таалага чын ыкластан моюн сундуңарбы?». Эгер алар Аллахка моюн сунуп, сенин шариятыңды ээрчишсе, анда алар туура жолго түшкөн болот. А эгер Исламдан баш тартышса, анда сен жиберилген нерсени гана жеткирүүгө милдеттүүсүң. Ал эми алардын ишин Аллах чечет, Ал пенделерин Көрүүчү. Жакында ар биринин кылган иш-аракетине жараша сыйлыгын же жазасын берет.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَيَقۡتُلُونَ ٱلَّذِينَ يَأۡمُرُونَ بِٱلۡقِسۡطِ مِنَ ٱلنَّاسِ فَبَشِّرۡهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
Аллахтын аларга түшүргөн далилдерине каапырлык кылгандар жана укугу жок туруп зулумдук жана душмандык менен пайгамбарларын өлтүргөндөр, ошондой эле адамдарды жакшылыкка чакырып, жамандыктан тыйып, аларды адилеттүүлүккө чакыргандарды өлтүргөн канкор каапырларга кыйноочу азапты сүйүнчүлө.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Мындай сыпаттагы адамдардын иш-аракеттери жокко чыгарылат жана Аллахка ыйман келтиришпегени үчүн алардын пайдасын дүйнөдө да, акыретте да көрүшпөйт. Аларды азаптан куткара турган эч бир жардамчы болбойт.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من أعظم ما يُكفِّر الذنوب ويقي عذاب النار الإيمان بالله تعالى واتباع ما جاء به الرسول صلى الله عليه وسلم.
Күнөөлөрдүн кечирилишине себеп болгон жана тозок азабынан сактаган эң чоң иштердин бири – Аллах таалага ыйман келтирүү жана пайгамбар алып келген нерсеге ээрчүү.

• أعظم شهادة وحقيقة هي ألوهية الله تعالى ولهذا شهد الله بها لنفسه، وشهد بها ملائكته، وشهد بها أولو العلم ممن خلق.
Эң чоң күбөлүк жана акыйкат – бул Аллах тааланын сыйынууга татыктуулугу (улухият). Ушул себептен Аллах Өзү ага күбөлүк берди, периштелер күбөлүк беришти жана жаратылгандардын ичинен илим ээлери күбөлүк беришти.

• البغي والحسد من أعظم أسباب النزاع والصرف عن الحق.
Аша чабуучулук жана көрө албастык – талаш-тартыштын жана акыйкаттан бурулуунун эң чоң себептеринен.

أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُدۡعَوۡنَ إِلَىٰ كِتَٰبِ ٱللَّهِ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ يَتَوَلَّىٰ فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ وَهُم مُّعۡرِضُونَ
Оо, пайгамбар! Аллах Тоорат илиминин бир бөлүгүн жана сенин пайгамбарлыгыңа далил болгон нерселерди берген жөөттөрдүн абалына карабайсыңбы? Алар өз ара талашып-тартышкан нерселерде өкүм чыгаруу үчүн Аллахтын китеби Тооратка кайтууга чакырылат, анан алардын аалымдары менен башчыларынын бир тобу анын өкүмү алардын напси каалоолоруна туура келбегени үчүн андан жүз буруп кайтып кетишет. Эгерде алар ага ээрчийбиз деп ойлогондой болгондо, анда алар адамдардын ичинен аны менен өкүм кылууга эң шашылгандардан болушмак.
التفاسير العربية:
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَن تَمَسَّنَا ٱلنَّارُ إِلَّآ أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰتٖۖ وَغَرَّهُمۡ فِي دِينِهِم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ
Акыйкаттан минтип бурулуунун жана андан жүз буруунун себеби, алар кыямат күнү бир нече күн эле тозокто болуп, кийин бейишке киребиз деп айтышат эле. Аларды бул ишеним алдап койду. Алар муну жалган нерселерден ойлоп таап, Аллахка жана Анын динине асылышты.
التفاسير العربية:
فَكَيۡفَ إِذَا جَمَعۡنَٰهُمۡ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِ وَوُفِّيَتۡ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Эми алардын абалы жана өкүнүчү кандай болот? Биз аларды эч кандай шек-күмөнү жок кыямат күнү чогултканда эң жаман болот. Ошондо ар бир жанга кылган ишине жараша сыйлыгы же жазасы берилет, анын жакшылыктары азайтылып же күнөөлөрү көбөйтүлүп зулумдук кылынбайт.
التفاسير العربية:
قُلِ ٱللَّهُمَّ مَٰلِكَ ٱلۡمُلۡكِ تُؤۡتِي ٱلۡمُلۡكَ مَن تَشَآءُ وَتَنزِعُ ٱلۡمُلۡكَ مِمَّن تَشَآءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَآءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَآءُۖ بِيَدِكَ ٱلۡخَيۡرُۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Оо, пайгамбар! Раббиңди мактоо жана улуктоо менен минтип айт: «Оо, Аллах! Сен дүйнө жана акыреттеги бардык мүлктүн Падышасысың. Жараткандарыңдын кимисине кааласаң мүлк бересиң, кимисинен кааласаң тартып аласың, алардын каалаганын ардактуу кыласың, каалаганын кор кыласың. Мунун баары Сенин даанышмандыгыңдан жана адилеттүүлүгүңдөн. Бардык жакшылык жалгыз Сенин колуңда жана Сен бардык нерсеге кудуреттүүсүң.
التفاسير العربية:
تُولِجُ ٱلَّيۡلَ فِي ٱلنَّهَارِ وَتُولِجُ ٱلنَّهَارَ فِي ٱلَّيۡلِۖ وَتُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَتُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّۖ وَتَرۡزُقُ مَن تَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٖ
Сенин кудуреттүүлүгүңдүн көрүнүштөрүнөн, Сен түндү күндүзгө киргизип, күндүздүн убактысын узартасың, күндүздү түнгө киргизип, түндүн убактысын узартасың. Каапырдан ыймандууну, уруктан өсүмдүктөрдү чыгарган сыяктуу өлүктөн тирүүнү чыгарасың жана ыймандуудан каапырды, жумурткадан жөжөнү чыгарган сыяктуу тирүүдөн өлүктү чыгарасың. Жана кимге кааласаң, эсептебестен жана санабастан кенен ырыскы бересиң».
التفاسير العربية:
لَّا يَتَّخِذِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ فَلَيۡسَ مِنَ ٱللَّهِ فِي شَيۡءٍ إِلَّآ أَن تَتَّقُواْ مِنۡهُمۡ تُقَىٰةٗۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَإِلَى ٱللَّهِ ٱلۡمَصِيرُ
Оо, ыймандуулар! Ыймандуулардын ордуна каапырларды сүйүктүү жана жардамчы дос кылып албагыла. Ким ушундай кылса, ал Аллахтан баш тартты жана Аллах да андан баш тартты. Бирок силер алардын бийлик астында болуп, өзүңөр үчүн корксоңор, анда аларга болгон душмандыгыңарды жашыруу менен сөзүңөрдө жумшактыкты жана ишиңерде сыпайылыкты көрсөтүп, алардын зыянан сактансаңар күнөө эмес. Аллах силерди Өзүнөн эскертет, андыктан Андан корккула жана күнөө кылып Анын каарына калбагыла. Пенделер иш-аракеттеринин сыйлыгын же жазасын алуу үчүн кыямат күнү Аллахка гана кайтышат.
التفاسير العربية:
قُلۡ إِن تُخۡفُواْ مَا فِي صُدُورِكُمۡ أَوۡ تُبۡدُوهُ يَعۡلَمۡهُ ٱللَّهُۗ وَيَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Оо, пайгамбар! Айткын: «Каапырлар менен достошуу сыяктуу Аллах тыйган нерселерди көкүрөгүңөргө жашырасыңарбы же ачыкка чыгарасыңарбы, Аллах аны билет. Алардын эч бир нерсеси Ага жашыруун эмес. Ал асмандардагы жана жердеги нерселерди билет. Аллах бардык нерсеге кудуреттүү, алардын эч бири Аны алсырата албайт».
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• أن التوفيق والهداية من الله تعالى، والعلم - وإن كثر وبلغ صاحبه أعلى المراتب - إن لم يصاحبه توفيق الله لم ينتفع به المرء.
Ийгиликке жетүү жана туура жолго түшүү Аллах тааладан, ал эми илим канчалык көп болуп, анын ээси бийик даражаларга жетсе да, аны Аллахтын ийгилиги коштобосо, анда адам андан эч кандай пайда албайт.

• أن الملك لله تعالى، فهو المعطي المانع، المعز المذل، بيده الخير كله، وإليه يرجع الأمر كله، فلا يُسأل أحد سواه.
Мүлк Аллах таалага таандык. Ал берүүчү жана тыюучу, кадырлоочу жана кордоочу, бардык жакшылык Анын гана колунда, бүткүл иш Анын Өзүнө гана кайтат жана Андан башка эч кимден суралбайт.

• خطورة تولي الكافرين، حيث توعَّد الله فاعله بالبراءة منه وبالحساب يوم القيامة.
Каапырларды дос тутуунун кооптуулугу. Анткени Аллах андай кылган адамдан баш тартууну жана аны кыяматта суракка аларын убада кылды.

يَوۡمَ تَجِدُ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا عَمِلَتۡ مِنۡ خَيۡرٖ مُّحۡضَرٗا وَمَا عَمِلَتۡ مِن سُوٓءٖ تَوَدُّ لَوۡ أَنَّ بَيۡنَهَا وَبَيۡنَهُۥٓ أَمَدَۢا بَعِيدٗاۗ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ وَٱللَّهُ رَءُوفُۢ بِٱلۡعِبَادِ
Кыямат күнү ар бир жан кылган жакшы иштерине туш болот, алар эч кемитилбестен алып келинет, ал эми жаман иштерди кылган адам, ал экөөнүн ортосунда узак убакыт болсо деп тилейт. Бирок тилеги кантип кабыл болсун! Аллах силерди Өзүнөн эскертет, андыктан күнөө кылып Анын каарына калбагыла. Аллах пенделерине Боорукер, ошондуктан аларга эскертет жана коркутат.
التفاسير العربية:
قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Оо, пайгамбар! Айткын: «Эгер Аллахты чындап сүйсөңөр, анда мен алып келген нерсеге ичиңерден жана сыртыңардан ээрчигиле. Ошондо Аллахтын сүйүүсүнө жетесиңер жана Ал күнөөлөрүңөрдү кечирет. Аллах тообо кылган пенделерине кечиримдүү, аларга ырайымдуу».
التفاسير العربية:
قُلۡ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَۖ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Оо, пайгамбар! Айткын: «Буйруктарды аткарып, тыюуларды таштоо менен Аллахка баш ийгиле жана Анын элчисине моюн сунгула». Эгерде алар мындан жүз бурушса, анда Аллах Анын буйругуна жана элчисинин буйругуна каршы чыккан каапырларды жакшы көрбөйт.
التفاسير العربية:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰٓ ءَادَمَ وَنُوحٗا وَءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ وَءَالَ عِمۡرَٰنَ عَلَى ٱلۡعَٰلَمِينَ
Чындыгында Аллах Адам атаны тандап, ага периштелерди сажда кылдырды. Нухту тандап, аны жер жүзүнө биринчи элчи кылды. Ибрахимдин үй-бүлөсүн тандап, анын урпактарына пайгамбарлыкты кылды. Ошондой Имрамдын үй-бүлөсүн да тандады. Ушулардын баарысын тандап, өз доорундагы адамдардан артык кылды.
التفاسير العربية:
ذُرِّيَّةَۢ بَعۡضُهَا مِنۢ بَعۡضٖۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Мына ушул аталган пайгамбарлар жана алардын жолун жолдогон урпактары – алар Аллахты жалгыздоодо жана жакшылык иштерди кылууда биринин артынан бири келген урпактар. Алар бири-биринен асыл сыпаттарды жана артыкчылыктарды мураска алышкан. Аллах пенделеринин сөздөрүн Угуучу, иш-аракеттерин Билүүчү. Ошол себептен алардын арасынан Өзү каалагандарын тандайт.
التفاسير العربية:
إِذۡ قَالَتِ ٱمۡرَأَتُ عِمۡرَٰنَ رَبِّ إِنِّي نَذَرۡتُ لَكَ مَا فِي بَطۡنِي مُحَرَّرٗا فَتَقَبَّلۡ مِنِّيٓۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ
Оо, пайгамбар! Эстечи, бир кезде Имрандын аялы (Мариямдын энеси) айтты: «Оо, Раббим! Мен курсагымдагы баланы Сага жана Сенин үйүңө кызмат кылуусу үчүн Сенин Жүзүңдү көздөп бүткүл нерседен бошотууну өзүмө милдет кылдым. Муну менден кабыл кыл. Чындыгында Сен дубамды Угуучусуң, ниетимди Билүүчүсүң».
التفاسير العربية:
فَلَمَّا وَضَعَتۡهَا قَالَتۡ رَبِّ إِنِّي وَضَعۡتُهَآ أُنثَىٰ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا وَضَعَتۡ وَلَيۡسَ ٱلذَّكَرُ كَٱلۡأُنثَىٰۖ وَإِنِّي سَمَّيۡتُهَا مَرۡيَمَ وَإِنِّيٓ أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ
Ал уул төрөйм деп үмүт кылып жүрүп, айы-күнү жетип төрөгөндө өкүнүп: «Оо, Раббим! Мен кыз төрөдүм» – деди. Аллах анын ким төрөгөнүн жакшы билет. Ал үмүт кылып күткөн уул күч-кубат жана турпат жактан ага берилген кыздай эмес. Ал: «Мен анын атын Мариям койдум, аны жана анын урпактарын ырайымыңдан куулган шайтандан коргоону Өзүңө тапшырдым» – деди.
التفاسير العربية:
فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٖ وَأَنۢبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنٗا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّاۖ كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيۡهَا زَكَرِيَّا ٱلۡمِحۡرَابَ وَجَدَ عِندَهَا رِزۡقٗاۖ قَالَ يَٰمَرۡيَمُ أَنَّىٰ لَكِ هَٰذَاۖ قَالَتۡ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ إِنَّ ٱللَّهَ يَرۡزُقُ مَن يَشَآءُ بِغَيۡرِ حِسَابٍ
Аллах анын назирин жакшы кабыл алып, аны татыктуу тарбиялап чоңойтту, пенделеринин ичинен такыба адамдардын жүрөктөрүн ага жумшак кылды жана анын жоопкерчилигин Закарияга тапшырды. Закария анын ибадат кылган жайына кирген сайын анын алдынан жеңил жана таза ырыскыларды көрчү. Бирде ага кайрылып: «Оо, Мариям! Бул ырыскы сага кандай келди?» – деп сураганда, ал айтты: «Бул ырыскы Аллахтан. Чындыгында Аллах кимге кааласа эсепсиз кенен ырыскы берет».
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• عظم مقام الله وشدة عقوبته تجعل العاقل على حذر من مخالفة أمره تعالى.
Аллахтын макамынын улуулугу жана Анын жазасынын катаалдыгы акылы бар адамды Анын буйругуна каршы чыгуудан сак болууга түртөт.

• برهان المحبة الحقة لله ولرسوله باتباع الشرع أمرًا ونهيًا، وأما دعوى المحبة بلا اتباع فلا تنفع صاحبها.
Аллахка жана Анын элчисине болгон чыныгы сүйүүнүн далили – шариятты ээрчүү менен андагы буйруктарды аткаруу жана тыюуларды таштоо. Ал эми ээрчибестен туруп эле сүйөм деп айтуу адамга эч кандай пайда келтирбейт.

• أن الله تعالى يختار من يشاء من عباده ويصطفيهم للنبوة والعبادة بحكمته ورحمته، وقد يخصهم بآيات خارقة للعادة.
Аллах таала Өзүнүн даанышмандыгы жана ырайымы менен пенделеринин арасынан кимди кааласа пайгамбарлык жана ибадат үчүн тандайт. Ал аларга адаттан тыш аят-белгилерди берет.

هُنَالِكَ دَعَا زَكَرِيَّا رَبَّهُۥۖ قَالَ رَبِّ هَبۡ لِي مِن لَّدُنكَ ذُرِّيَّةٗ طَيِّبَةًۖ إِنَّكَ سَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
Мына ошондо Закария пайгамбар Имрандын кызы Мариямдын алдынан Аллахтын ырыскы берүүдөгү адаттан тыш жолдорунда Ал тараптан келген ырыскыны көргөндө, өзүнүн жашы улгайып, кемпири төрөй турган курактан өтүп калганына карабастан, Аллахтан бала үмүт кылып, мындай деди: «Оо, Раббим! Мага жакшы бала бер. Чындыгында Сен дуба кылгандардын дубасын угасың жана ага жооп бересиң».
التفاسير العربية:
فَنَادَتۡهُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ وَهُوَ قَآئِمٞ يُصَلِّي فِي ٱلۡمِحۡرَابِ أَنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكَ بِيَحۡيَىٰ مُصَدِّقَۢا بِكَلِمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَسَيِّدٗا وَحَصُورٗا وَنَبِيّٗا مِّنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Ал сыйынуучу жайда намазда турган кезде периштелер чакырык салды жана ага кайрылып мындай дешти: «Аллах сени Яхья деген уулду болот деп сүйүнчүлөп жатат. Анын өзгөчөлүктөрүнүн бири – ал Аллахтан болгон сөздү (Мариямдын уулу Исаны) тастыктайт, анткени ал Аллахтан болгон сөз менен өзгөчө жаратылышта жаратылган. Бул бала илимде жана ибадатта элине башчы болот, өз напсисин тыят, кумарлардан, анын ичинде аялдарга жакындоодон карманат, өзүн Раббисине ибадат кылууга арнайт жана ошондой эле салихтерден болгон пайгамбар болот».
التفاسير العربية:
قَالَ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَٰمٞ وَقَدۡ بَلَغَنِيَ ٱلۡكِبَرُ وَٱمۡرَأَتِي عَاقِرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكَ ٱللَّهُ يَفۡعَلُ مَا يَشَآءُ
Периштелер Закарияга Яхья тууралуу сүйүнчүлөгөндө ал айтты: «Оо, Раббим! Мен өзүм картайып, кемпирим төрөбөс болсо, анан мен кантип балалуу болмок элем?». Аллах анын сөзүнө жооп кылып мындай деди: «Сен карылык жашка келип, аялың төрөттөн калган кезде Яхьянын төрөлүүсү ¬– Аллах адатка каршы келген нерселерден Өзү каалаганын жаратуусуна мисал. Анткени Аллах бардык нерсеге кудуреттүү, Өз даанышмандыгы жана илими менен каалаганын кылат».
التفاسير العربية:
قَالَ رَبِّ ٱجۡعَل لِّيٓ ءَايَةٗۖ قَالَ ءَايَتُكَ أَلَّا تُكَلِّمَ ٱلنَّاسَ ثَلَٰثَةَ أَيَّامٍ إِلَّا رَمۡزٗاۗ وَٱذۡكُر رَّبَّكَ كَثِيرٗا وَسَبِّحۡ بِٱلۡعَشِيِّ وَٱلۡإِبۡكَٰرِ
Закария: «Оо, Раббим! Аялым менден боюнда болгон кезде белги бер» – деди. Аллах айтты: «Сен сураган белгиң – эч кандай кемчиликке кабылбастан адамдар менен үч күн, үч түн ишарат менен гана сүйлөшүп каласың. Андыктан эртең менен жана кечинде Аллахты көп зикир кыл жана аруула».
التفاسير العربية:
وَإِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ ٱصۡطَفَىٰكِ وَطَهَّرَكِ وَٱصۡطَفَىٰكِ عَلَىٰ نِسَآءِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Оо, пайгамбар! Эстечи, бир кезде периштелер Мариямга айтты: «Аллах сени мактоого татыктуу сыпаттарга ээ болгонуң үчүн тандады, сени кемчиликтерден тазалады жана заманыңдагы ааламдагы аялдардан тандап алды.
التفاسير العربية:
يَٰمَرۡيَمُ ٱقۡنُتِي لِرَبِّكِ وَٱسۡجُدِي وَٱرۡكَعِي مَعَ ٱلرَّٰكِعِينَ
Оо, Мариям! Намазда узакка тур, Раббиңе сажда кыл жана Анын такыба пенделеринен рүкү кылгандар менен бирге Ага рүкү кыл».
التفاسير العربية:
ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡغَيۡبِ نُوحِيهِ إِلَيۡكَۚ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يُلۡقُونَ أَقۡلَٰمَهُمۡ أَيُّهُمۡ يَكۡفُلُ مَرۡيَمَ وَمَا كُنتَ لَدَيۡهِمۡ إِذۡ يَخۡتَصِمُونَ
Оо, пайгамбар! Закария менен Мариям тууралуу айтылган бул кабар – Биз сага вахий кылуучу кайып кабарларынан. Сен ал аалымдар менен такыба адамдар Мариямды тарбиялоого ким татыктуу деп талашып-тартышып жатканда жанында эмес болчуң, алар акыры чүчү кулакка токтолуп, калемдерин ташташты, ошондо Закариянын калеми утуп чыкты.
التفاسير العربية:
إِذۡ قَالَتِ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَٰمَرۡيَمُ إِنَّ ٱللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٖ مِّنۡهُ ٱسۡمُهُ ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ وَجِيهٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمِنَ ٱلۡمُقَرَّبِينَ
Оо, пайгамбар! Эстечи, периштелер айтышты: «Оо, Мариям! Аллах сага атасыз жаралуучу уулду сүйүнчүлөп жатат. Чындыгында ал Аллахтын «бол» деген сөзү менен гана ишке ашып, Аллахтын уруксаты менен ошол замат бала болот. Бул баланын аты Аль-Масих Иса ибн Мариям. Анын бул дүйнөдө да, акыретте да орду бийик жана ал Аллах таалага жакындардан болот».
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• عناية الله تعالى بأوليائه، فإنه سبحانه يجنبهم السوء، ويستجيب دعاءهم.
Аллах тааланын сүйүктүү пенделерине болгон камкордугу. Ал аларды жамандыктан алыстатат жана дубаларына жооп берет.

• فَضْل مريم عليها السلام حيث اختارها الله على نساء العالمين، وطهَّرها من النقائص، وجعلها مباركة.
Мариямдын артыкчылыгы, анткени Аллах аны ааламдагы аялдардан тандап алды, айып-кемчиликтерден тазалады жана берекелүү кылды.

• كلما عظمت نعمة الله على العبد عَظُم ما يجب عليه من شكره عليها بالقنوت والركوع والسجود وسائر العبادات.
Аллахтын пендеге берген жакшылыгы канчалык көбөйгөн сайын, ага шүгүр кылуу милдети да ошончолук чоң болот, мисалы, намазда дуба кылуу (кунут), рүкү-сажда кылуу ж.б. бардык ибадаттар.

• مشروعية القُرْعة عند الاختلاف فيما لا بَيِّنة عليه ولا قرينة تشير إليه.
Аныктыкты көрсөткөн далил болбогон талаш-тартышда чүчү кулак кармоо шариятта бар.

وَيُكَلِّمُ ٱلنَّاسَ فِي ٱلۡمَهۡدِ وَكَهۡلٗا وَمِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Ал тили чыга турган убакка чейинки ымыркай бала кезинде эле адамдарга сүйлөйт, ал эми күч-кубатка толуп, эр жетилип чоңойгондо аларга кайрылып дин жана дүйнө иштеринде пайдалуу нерселерди сүйлөйт. Ал сөздөрүндө жана иш-аракеттеринде такыба адамдардан болот.
التفاسير العربية:
قَالَتۡ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي وَلَدٞ وَلَمۡ يَمۡسَسۡنِي بَشَرٞۖ قَالَ كَذَٰلِكِ ٱللَّهُ يَخۡلُقُ مَا يَشَآءُۚ إِذَا قَضَىٰٓ أَمۡرٗا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
Күйөөгө чыкпай туруп эле балалуу болууга таң калган Мариям: «Мага бир дагы киши адал жолдо да, арам жолдо да жолобосо, мен кантип балалуу болмок элем?!» – деди. Периште ага айтты: «Аллах сага атасыз уул жаратканы сыяктуу адатка каршы келген нерселерден Өзү каалаганын жаратат. Эгер бир ишти кааласа, ага «бол» дейт, ал ошол замат ишке ашат. Аны эч бир нерсе алсыз калтыра албайт.
التفاسير العربية:
وَيُعَلِّمُهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَٱلتَّوۡرَىٰةَ وَٱلۡإِنجِيلَ
Ал ага жазууну, тууралыкты, сөз менен иш-аракетте ийгиликке жетүүнү үйрөтөт, ага Мусага түшүргөн Тооратты үйрөтөт жана ага жакында түшүрө турган Инжилди үйрөтөт.
التفاسير العربية:
وَرَسُولًا إِلَىٰ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ أَنِّي قَدۡ جِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ أَنِّيٓ أَخۡلُقُ لَكُم مِّنَ ٱلطِّينِ كَهَيۡـَٔةِ ٱلطَّيۡرِ فَأَنفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيۡرَۢا بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُبۡرِئُ ٱلۡأَكۡمَهَ وَٱلۡأَبۡرَصَ وَأُحۡيِ ٱلۡمَوۡتَىٰ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۖ وَأُنَبِّئُكُم بِمَا تَأۡكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لَّكُمۡ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Ошондой эле аны Исраил урпактарына элчи кылат, ал аларга айтат: «Мен силерге жиберилген Аллахтын элчисимин жана силерге пайгамбарлыгымдын чындыгын билдирген белгилер менен келдим, алар: мен силерге ылайдан куш жасап, ага үйлөсөм, ал Аллахтын уруксаты менен тирүү кушка айланат, тубаса сокурду айыктырам, ал көрүп калат, ала оорусуна чалдыккандардын терисин калыбына келтирем, өлгөн адамды тирилтем. Ушулардын баарысы Аллахтын уруксаты менен болот. Силерге тамак-аштардан эмнени жеп, эмнени үйүңөрдө катып жатканыңарды айтып берем. Мен силерге айткан адам баласынын кудурети жетпеген мындай улуу иштер, эгер силер ыйманды кааласаңар жана далилдерге ишенсеңер, анда менин силерге Аллахтын элчиси экендигиме ачык белги болот.
التفاسير العربية:
وَمُصَدِّقٗا لِّمَا بَيۡنَ يَدَيَّ مِنَ ٱلتَّوۡرَىٰةِ وَلِأُحِلَّ لَكُم بَعۡضَ ٱلَّذِي حُرِّمَ عَلَيۡكُمۡۚ وَجِئۡتُكُم بِـَٔايَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ
Ошондой эле силерге мага чейин түшүрүлгөн Тооратты тастыктоо үчүн келдим, силерге жеңил болсун үчүн буга чейин арам кылынган кээ бир нерселерди адал кылуу үчүн келдим жана силерге айткандарым чындык экендигин көрсөткөн ачык далилдер менен келдим. Андыктан Аллахтын буйруктарын аткарып, тыйгандарын таштоо менен Андан корккула жана мен силерди чакырган нерседе мага баш ийгиле.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱللَّهَ رَبِّي وَرَبُّكُمۡ فَٱعۡبُدُوهُۚ هَٰذَا صِرَٰطٞ مُّسۡتَقِيمٞ
Анткени Аллах менин да Раббим, силердин да Раббиңер. Ал жалгыз Өзү гана баш ийдирүүгө жана коркууга татыктуу. Андыктан Ага гана сыйынгыла. Мен силерди Аллахка сыйынгыла жана Андан корккула деп чакырган нерсе – эч кандай бурмалануусу жок туура жол».
التفاسير العربية:
۞ فَلَمَّآ أَحَسَّ عِيسَىٰ مِنۡهُمُ ٱلۡكُفۡرَ قَالَ مَنۡ أَنصَارِيٓ إِلَى ٱللَّهِۖ قَالَ ٱلۡحَوَارِيُّونَ نَحۡنُ أَنصَارُ ٱللَّهِ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَٱشۡهَدۡ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Иса алардын каапырлыктан кайтпастыгын билгенде, Исраил урпактарына кайрылып: «Аллахка даават кылууда ким мага жардамчы болот?» – деди. Аны ээрчигендерден такыбалары: «Биз Аллахтын динине жардам беребиз. Биз Аллахка ыйман келтирдик жана сени ээрчидик. Оо, Иса! Күбө бол, биз Аллахты жалгыздап, Ага моюн сунуу менен Аны ээрчийбиз» – дешти.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• شرف الكتابة والخط وعلو منزلتهما، حيث بدأ الله تعالى بذكرهما قبل غيرهما.
Жазуу жана кат таануунун артыкчылыгы жана алардын ордунун бийиктиги. Анткени Аллах таала башкалардан мурун экөөсүн эскерди.

• من سنن الله تعالى أن يؤيد رسله بالآيات الدالة على صدقهم، مما لا يقدر عليه البشر.
Пайгамбарлардын чынчылдыгын көрсөткөн жана аларды адам баласынын кудурети жетпеген аят-белгилер менен колдоо – Аллах тааланын жолдорунан.

• جاء عيسى بالتخفيف على بني إسرائيل فيما شُدِّد عليهم في بعض شرائع التوراة، وفي هذا دلالة على وقوع النسخ بين الشرائع.
Иса пайгамбар Исраил урпактарына Тоораттагы кээ бир оор шарият өкүмдөрүнө карата жеңилдикти алып келген. Мында шарияттардын ортосунда кээ бир өкүмдөрдү жокко чыгаруу бар экендигине далил бар.

رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Ошондой эле шакирттери айтышты: «Раббибиз, Биз Сен түшүргөн Инжилге ыйман келтирдик жана Исаны ээрчидик. Бизди Сага жана элчилериңе ыйман келтирип, акыйкатка күбө болгондор менен бирге кыл».
التفاسير العربية:
وَمَكَرُواْ وَمَكَرَ ٱللَّهُۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ
Исраил урпактарынын каапырлары айлакерлик кылып Исаны өлтүрүүгө аракет жасашты. Аллах да айлакерлик кылып, аларды адашкан боюнча калтырды жана башка адамды Исага окшотуп койду. Аллах айлакерлердин эң мыктысы, анткени душманга кылган айлакерликте Андан эч ким өтө албайт.
التفاسير العربية:
إِذۡ قَالَ ٱللَّهُ يَٰعِيسَىٰٓ إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَرَافِعُكَ إِلَيَّ وَمُطَهِّرُكَ مِنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَجَاعِلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُوكَ فَوۡقَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ ثُمَّ إِلَيَّ مَرۡجِعُكُمۡ فَأَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ فِيمَا كُنتُمۡ فِيهِ تَخۡتَلِفُونَ
Аллахтын аларга кылган дагы бир айлакерлиги, Ал Исага кайрылып: «Оо, Иса! Мен сени өлтүрбөстөн алып кетем, денеңди жана рухуңду Өзүмө көтөрүп кетем. Сага каапырлык кылгандардын ыпластыгынан сени тазалап, аларды сенден алыстатам. Ал эми акыйкат динде (анын ичинде Мухаммадга ыйман келтирүү да бар) сени ээрчигендерди кыяматка чейин далил жана кадыр-барк менен сага каапырлык кылгандардан жогору кылам. Андан кийин кыяматта жалгыз Мага кайтып келесиңер, ошондо силер өз ара талашып-тартышкан нерселерде акыйкат менен өкүм чыгарам.
التفاسير العربية:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَأُعَذِّبُهُمۡ عَذَابٗا شَدِيدٗا فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Ал эми сага жана сен алып келген акыйкатка каапырлык кылгандарды бул дүйнөдө өлтүрүү, туткундоо, кордукка салуу ж.б. катаал азап менен, акыретте болсо тозок азабы менен азаптаймын. Аларды азаптан куткарган эч кандай жардамчы болбойт».
التفاسير العربية:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Ал эми сага жана сен алып келген акыйкатка ыйман келтиргендерге жана намаз, зекет, орозо, туугандык мамилени бекемдөө ж.б. ушул сыяктуу жакшылык иштерди кылгандарга Аллах алардын иш-аракеттеринин сообун кемитпестен толук берет. Бул сөз Иса пайгамбар өзү куш кабарын берген Мухаммад пайгамбар келгенге чейинки анын жолдоочулары тууралуу айтылды. Аллах залымдарды жакшы көрбөйт. Аллах таалага ширк кылуу жана Анын элчилерин жалганга чыгаруу – эң чоң зулумдуктардан.
التفاسير العربية:
ذَٰلِكَ نَتۡلُوهُ عَلَيۡكَ مِنَ ٱلۡأٓيَٰتِ وَٱلذِّكۡرِ ٱلۡحَكِيمِ
Биз сага окуп жаткан Иса пайгамбардын кабары – сага түшкөн нерсенин чындык экендигин көрсөткөн ачык белгилерден. Ал – такыбалар үчүн эскертме, эч кандай жалганды алып келбеген акыйкат.
التفاسير العربية:
إِنَّ مَثَلَ عِيسَىٰ عِندَ ٱللَّهِ كَمَثَلِ ءَادَمَۖ خَلَقَهُۥ مِن تُرَابٖ ثُمَّ قَالَ لَهُۥ كُن فَيَكُونُ
Аллахтын Исаны жаратуусунун мисалы, Адамды атасыз жана энесиз топурактан жаратканына эле окшош. Чындыгында Аллах ага «бол» деди, ал Аллах таала каалагандай болду. Эмнеге алар Адамды атасыз жана энесиз жаралганына карабастан пенде экенин моюнга алып, ал эми Исанын атасыз жаралганын бетке кармап аны кудай деп ойлоп жатышат?!
التفاسير العربية:
ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُن مِّنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
Иса тууралуу шексиз чындык сага Раббиң тарабынан түшүрүлгөн. Андыктан шектенгендерден жана экиленгендерден болбо. Тескерисинче, өзүң турган акыйкатка бекем бол.
التفاسير العربية:
فَمَنۡ حَآجَّكَ فِيهِ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ فَقُلۡ تَعَالَوۡاْ نَدۡعُ أَبۡنَآءَنَا وَأَبۡنَآءَكُمۡ وَنِسَآءَنَا وَنِسَآءَكُمۡ وَأَنفُسَنَا وَأَنفُسَكُمۡ ثُمَّ نَبۡتَهِلۡ فَنَجۡعَل لَّعۡنَتَ ٱللَّهِ عَلَى ٱلۡكَٰذِبِينَ
Оо, пайгамбар! Эгер Нажран христиандары сага Иса жөнүндө анык илим келгенден кийин деле Иса Аллахтын пендеси эмес деп талаша беришсе, аларга: «Келгиле, биздин жана силердин балдарыңарды, биздин жана силердин аялдарыңарды жана өзүбүздү кошо катышууга чакырып, баарыбыз чогулалы, анан Аллахка дуба кылып, биздин жана силердин араңардагы жалганчыларга каргышыңды түшүр деп сураналы» – деп айт.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من كمال قدرته تعالى أنه يعاقب من يمكر بدينه وبأوليائه، فيمكر بهم كما يمكرون.
Аллахтын динине жана сүйүктүү пенделерине каршы айлакерлик кылгандарды жазалоо жана аларга каршы өздөрүнүкүндөй айлакерлик кылуу – Аллах тааланын кемчиликсиз кудуреттүүлүгүнөн.

• بيان المعتقد الصحيح الواجب في شأن عيسى عليه السلام، وبيان موافقته للعقل فهو ليس بدعًا في الخلقة، فآدم المخلوق من غير أب ولا أم أشد غرابة والجميع يؤمن ببشريته.
Иса пайгамбар тууралуу талаптагыдай туура ишенимде болууну баяндоо жана аны акылга салса да туура экендигин түшүндүрүү. Ал ушундай жолдо биринчи жолу жаратылган жок. Адам атасыз жана энесиз жаратылганы аныкынан да таң калыштуу, ага карабастан баарысы анын пенде экендигине ыйман келтиришет.

• مشروعية المُباهلة بين المتنازعين على الصفة التي وردت بها الآية الكريمة.
Аятта айтылган көрүнүштө талашкан тараптар бири-бирин каргыш айтууга чакыруу (мубахала) шариятта бар.

إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ ٱلۡقَصَصُ ٱلۡحَقُّۚ وَمَا مِنۡ إِلَٰهٍ إِلَّا ٱللَّهُۚ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ
Биз Иса жөнүндө сага айткан бул нерсе – эч кандай жалганы жок жана шек-күмөнсүз чындык кабар. Жалгыз Аллахтан башка сыйынууга татыктуу кудай жок. Чындыгында Аллах Өз мүлкүндө Кудуреттүү жана Өз башкаруусунда, буйругунда, жаратуусунда Даанышман.
التفاسير العربية:
فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُفۡسِدِينَ
Эгер алар сен алып келген нерседен жүз бурушса жана сени ээрчишпесе, анда бул алардын бузукулугунан. Аллах жер бетиндеги бузукуларды жакшы билет жана жакында алардын жазасын берет.
التفاسير العربية:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ كَلِمَةٖ سَوَآءِۭ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَكُمۡ أَلَّا نَعۡبُدَ إِلَّا ٱللَّهَ وَلَا نُشۡرِكَ بِهِۦ شَيۡـٔٗا وَلَا يَتَّخِذَ بَعۡضُنَا بَعۡضًا أَرۡبَابٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَقُولُواْ ٱشۡهَدُواْ بِأَنَّا مُسۡلِمُونَ
Оо, пайгамбар! Аларга айт: «Эй, жөөттөрдөн жана христиандардан болгон китеп ээлери! Келгиле, баарыбыз бирдей болгон адилеттүү сөзгө биригели: «Жалгыз Аллахка ибадат кылабыз жана Андан башканын орду жана даражасы канчалык жогору болсо да, Аны менен катар эч кимге сыйынбайбыз. Ошондой эле Аллахты таштап, бири-бирибизди сыйынуу жана баш ийүү үчүн кудай тутпайбыз». Оо, ыймандуулар! Эгерде алар силер чакырып жаткан акыйкаттан жана адилеттүүлүктөн баш тартышса, анда аларга: «Күбө болгула, биз Аллахка өзүбүздү тапшырдык жана моюн сунуу менен Аны ээрчидик» – деп айткыла.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تُحَآجُّونَ فِيٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَمَآ أُنزِلَتِ ٱلتَّوۡرَىٰةُ وَٱلۡإِنجِيلُ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِهِۦٓۚ أَفَلَا تَعۡقِلُونَ
Эй, китеп ээлери! Эмне үчүн Ибрахимдин дини тууралуу талашып жатасыңар? Жөөттөр Ибрахимди жөөт болгон дешет, христиандар болсо аны христиан болгон дешет. Бирок силер иудаизм жана христиан дини анын өлүмүнөн көп убакыт өткөндөн кийин гана пайда болгонун билесиңер. Силер сөзүңөрдүн жалган жана оюңардын ката экенине акылыңар жетпейби?!
التفاسير العربية:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ حَٰجَجۡتُمۡ فِيمَا لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞ فَلِمَ تُحَآجُّونَ فِيمَا لَيۡسَ لَكُم بِهِۦ عِلۡمٞۚ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ وَأَنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ
Эй, китеп ээлери! Мына, силер өзүңөр билген диний иштер жана силерге түшүрүлгөн нерселер тууралуу пайгамбар менен талашып-тартыштыңар. Эми болсо силердин китептериңерде айтылбаган жана пайгамбарларыңар алып келбеген Ибрахимдин иши жана анын дини тууралуу өзүңөр билбеген нерселер жөнүндө эмнеге талашып жатасыңар. Аллах иштердин акыйкатын жана ички табиятын билет, силер билбейсиңер.
التفاسير العربية:
مَا كَانَ إِبۡرَٰهِيمُ يَهُودِيّٗا وَلَا نَصۡرَانِيّٗا وَلَٰكِن كَانَ حَنِيفٗا مُّسۡلِمٗا وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Ибрахим иудаизм дининде да, христиан дининде да болгон эмес, ал жалган диндерден алыстаган жана Аллахты жалгыздап, Ага моюн сунган адам болгон. Араб мушриктери биз анын дининдебиз деп ойлошкондой ал Аллахка ширк кылгандардан эмес эле.
التفاسير العربية:
إِنَّ أَوۡلَى ٱلنَّاسِ بِإِبۡرَٰهِيمَ لَلَّذِينَ ٱتَّبَعُوهُ وَهَٰذَا ٱلنَّبِيُّ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْۗ وَٱللَّهُ وَلِيُّ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ибрахимге кошулууга эң татыктуулар – алар анын заманында ал алып келген нерселерге ээрчигендер, ошондой эле адамдардын арасынан ага эң татыктуусу – бул Мухаммад пайгамбар жана бул үммөттөн ага ыйман келтиргендер. Аллах Ага ыйман келтиргендерге жардам берүүчү жана аларды коргоочу.
التفاسير العربية:
وَدَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَوۡ يُضِلُّونَكُمۡ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ
Оо, ыймандуулар! Китеп ээлеринен болгон жөөттөр менен христиандардын аалымдары силерди Аллах багыттаган туура жолдон адаштырууну каалашат, бирок өздөрүн гана адаштырат. Анткени алардын ыймандууларды адаштырууга болгон аракети өздөрүнүн адашуусун гана күчөтөт. Алар иш-аракеттеринин кесепети кандай болорун билишпейт.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَأَنتُمۡ تَشۡهَدُونَ
Эй, китеп ээлеринен болгон жөөттөр жана христиандар! Эмне үчүн Аллахтын силерге түшүргөн аят-белгилерине жана анын ичинде Мухаммаддын пайгамбарлыгын көрсөткөн нерселерге ишенбейсиңер, анын акыйкат экени китептериңерде көрсөтүлгөнүнө өзүңөр күбө болдунар го?!
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• أن الرسالات الإلهية كلها اتفقت على كلمة عدل واحدة، وهي: توحيد الله تعالى والنهي عن الشرك.
Аллахтан келген кабарлардын баарысы бир калыс сөзгө биригет, тактап айтканда, Аллах тааланы жалгыздоо (таухид) жана ширктен тыюу.

• أهمية العلم بالتاريخ؛ لأنه قد يكون من الحجج القوية التي تُرَدُّ بها دعوى المبطلين.
Тарыхты билүүнүн маанилүүлүгү, анткени ал жалганга чыгаргандардын сөзүнө каршы күчтүү далил болушу ыктымал.

• أحق الناس بإبراهيم عليه السلام من كان على ملته وعقيدته، وأما مجرد دعوى الانتساب إليه مع مخالفته فلا تنفع.
Адамдардын Ибрахимге эң татыктуусу – анын дининде жана ишениминде болгондор, ал эми ага каршы болуп туруп, ага таандыкмын деп айтылган курулай сөздүн эч кандай пайдасы жок.

• دَلَّتِ الآيات على حرص كفرة أهل الكتاب على إضلال المؤمنين من هذه الأمة حسدًا من عند أنفسهم.
Китеп ээлеринен болгон каапырлар өздөрүндөгү болгон көрө албастыктан улам бул үммөттөн болгон ыймандууларды адаштырууга ынтызар экендигине аяттар далил болот.

يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَلۡبِسُونَ ٱلۡحَقَّ بِٱلۡبَٰطِلِ وَتَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ
Эй, китеп ээлери! Эмне үчүн китептериңерде түшүрүлгөн акыйкатты өзүңөрдөгү жалган менен аралаштырасыңар, андагы чындыкты жана туура жолду жашырасыңар, анын ичинде Мухаммаддын пайгамбарлыгынын чындык экендиги да камтылган жана акыйкатты жалгандан, туура жолду адашуудан айырмалап билесиңер?!
التفاسير العربية:
وَقَالَت طَّآئِفَةٞ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ ءَامِنُواْ بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ عَلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَجۡهَ ٱلنَّهَارِ وَٱكۡفُرُوٓاْ ءَاخِرَهُۥ لَعَلَّهُمۡ يَرۡجِعُونَ
Жөөт аалымдарынын бир тобу айтышты: «Мусулмандарга түшкөн Куранга эртең менен сыртынан ыйман келтиргиле, кечинде ага каапырлык кылгыла. Балким алар силердин ыйман келтиргенден кийин каапырлык кылганыңар себептүү: «Булар бизге караганда Аллахтын китептерин жакшыраак билгендиктен андан кайтып кетишти» – деп дининен шектенип, андан кайтып кетишет.
التفاسير العربية:
وَلَا تُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّا لِمَن تَبِعَ دِينَكُمۡ قُلۡ إِنَّ ٱلۡهُدَىٰ هُدَى ٱللَّهِ أَن يُؤۡتَىٰٓ أَحَدٞ مِّثۡلَ مَآ أُوتِيتُمۡ أَوۡ يُحَآجُّوكُمۡ عِندَ رَبِّكُمۡۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡفَضۡلَ بِيَدِ ٱللَّهِ يُؤۡتِيهِ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ وَٰسِعٌ عَلِيمٞ
Жана дагы: «Ыйман келтирбегиле жана диниңерди тутунгандарды гана ээрчигиле» – дешет. Оо, пайгамбар! Айткын: «Чындыгында акыйкатка карай туура жол – Аллахтын туура жолу, ал – силерге берилген жакшылык башкаларга берилбесин деген коркунучтан же силер аларга түшкөн нерсени моюнга алсаңар, алар Раббиңердин алдында силер менен талашып-тартышат деген коркунучтан улам силер карманган жалгандык жана баш ийбестик эмес». Оо, пайгамбар! Айткын: «Жакшылык Аллахтын колунда, аны пенделеринен кимге кааласа берет. Анын жакшылыгы бир эле үммөткө чектелбейт. Аллахтын жакшылыгы кең жана Ал ага татыктууларды билет».
التفاسير العربية:
يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ
Жараткандарынан кимди кааласа, Өзүнүн мээримине бөлөйт жана ага туура жолду, пайгамбарлыкты, түрдүү сыйлыктарды тартуу кылат. Аллах эч кандай чеги жок улуу жакшылык ээси.
التفاسير العربية:
۞ وَمِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ مَنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِقِنطَارٖ يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ وَمِنۡهُم مَّنۡ إِن تَأۡمَنۡهُ بِدِينَارٖ لَّا يُؤَدِّهِۦٓ إِلَيۡكَ إِلَّا مَا دُمۡتَ عَلَيۡهِ قَآئِمٗاۗ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَالُواْ لَيۡسَ عَلَيۡنَا فِي ٱلۡأُمِّيِّـۧنَ سَبِيلٞ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Китеп ээлеринин арасында ишенип көп мал-мүлк тапшырсаң, аманатыңды кайтарып бергендер бар, ошондой эле алардын арасында бир аз мал-мүлктү тапшырсаң, аманат кылган нерсеңди артынан түшүп доолаганда жана соттошкондо гана кайтаргандары бар. Бул алардын: «Биз арабдар үчүн жана алардын мал-мүлкүн жегенибиз үчүн күнөөкөр эмеспиз, анткени Аллах аны бизге адал кылган» – деген сөздөрү жана бузуку ишенимдери себептүү. Алар Аллахка жалаа жаап жаткандарын билип туруп ушул жалганды айтышат.
التفاسير العربية:
بَلَىٰۚ مَنۡ أَوۡفَىٰ بِعَهۡدِهِۦ وَٱتَّقَىٰ فَإِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
Абал алар ойлогондой эмес, тескерисинче, алар күнөө алышат. Бирок ким Аллахка жана Анын элчилерине ыйман келтирип Аны менен болгон милдеттенмесин аткарса, аманатка бекем болуп адамдар менен болгон милдеттенмесин аткарса жана Аллахтын буйруктарын аткарып, тыюуларын таштап Андан корксо, албетте Аллах такыбаларды жакшы көрөт жана жакында аларга эң жакшы сыйлыктарды берет.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَشۡتَرُونَ بِعَهۡدِ ٱللَّهِ وَأَيۡمَٰنِهِمۡ ثَمَنٗا قَلِيلًا أُوْلَٰٓئِكَ لَا خَلَٰقَ لَهُمۡ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ ٱللَّهُ وَلَا يَنظُرُ إِلَيۡهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَلَا يُزَكِّيهِمۡ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Аллах Өзүнүн китебинде түшүргөн жана Өзүнүн элчилерине жиберген нерсеге ээрчүү тууралуу аларга кылган осуятын, ошондой эле Аллах менен болгон келишимди бузбайбыз деген анттарын арзыбаган дүйнө жыргалчылыгына алмаштыргандар акыретте эч кандай соопко ээ болушпайт, кыямат күнү Аллах аларды кубанта тургандай сөз айтпайт, аларга ырайымдуулук менен карабайт жана аларга кыйноочу азап болот.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من علماء أهل الكتاب من يخدع أتباع ملتهم، ولا يبين لهم الحق الذي دلت عليه كتبهم، وجاءت به رسلهم.
Китеп ээлеринин аалымдарынын арасында өз динин тутунгандарды алдап, китептери көрсөткөн жана пайгамбарлары алып келген акыйкатты аларга ачыктабагандары бар.

• من وسائل الكفار الدخول في الدين والتشكيك فيه من الداخل.
Динге кирүү жана анын ичинен шек-күмөн жаратуу – каапырлардын айла-амалдарынан.

• الله تعالى هو الوهاب المتفضل، يعطي من يشاء بفضله، ويمنع من يشاء بعدله وحكمته، ولا ينال فضله إلا بطاعته.
Ал Өзүнүн жакшылыгы менен каалаганына берет, Өзүнүн адилеттиги жана даанышмандыгы менен каалаганынан тыйып коёт. Анын жакшылыгына Ага баш ийүү менен гана жетүү мүмкүн.

• كل عِوَضٍ في الدنيا عن الإيمان بالله والوفاء بعهده - وإن كان عظيمًا - فهو قليل حقير أمام ثواب الآخرة ومنازلها.
Аллахка ыйман келтирүүнүн жана Аны менен болгон келишимди аткаруунун ордуна берилген бул дүйнөдөгү ар бир сыйлык канчалык чоң болбосун, акыретте жана андагы орундар үчүн берилген сыйлыктардын алдында эч нерсеге татыбайт.

وَإِنَّ مِنۡهُمۡ لَفَرِيقٗا يَلۡوُۥنَ أَلۡسِنَتَهُم بِٱلۡكِتَٰبِ لِتَحۡسَبُوهُ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَمَا هُوَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَيَقُولُونَ هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ وَمَا هُوَ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَيَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Жөөттөрдүн бир тобу бар, силер аларды Тоораттан окуп жатат деп ойлошуңар үчүн алар Аллахтан түшүрүлгөн Тооратта жок эле нерсени тилдери менен бурмалап айтышат, бирок ал Тоораттан эмес. Тескерисинче, бул алардын жалгандарынан жана Аллахка жапкан жалааларынан. Алар: «Биз окуп жаткан нерселер Аллахтан түшкөн» – дешет, бирок ал Аллахтан эмес. Алар Аллахка жана Анын элчилерине жалганчылык кылып жатышканын билип туруп, Аллахка каршы жалган айтышат.
التفاسير العربية:
مَا كَانَ لِبَشَرٍ أَن يُؤۡتِيَهُ ٱللَّهُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحُكۡمَ وَٱلنُّبُوَّةَ ثُمَّ يَقُولَ لِلنَّاسِ كُونُواْ عِبَادٗا لِّي مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَٰكِن كُونُواْ رَبَّٰنِيِّـۧنَ بِمَا كُنتُمۡ تُعَلِّمُونَ ٱلۡكِتَٰبَ وَبِمَا كُنتُمۡ تَدۡرُسُونَ
Кайсы бир адамга Аллах Өзү тараптан китеп түшүрсө, ага илим жана түшүнүк берсе жана аны пайгамбар кылып тандаса, кийин ал адамдарга: «Аллахты таштап мага кулчулук кылгыла» – деп айтуусу мүмкүн эмес. Бирок аларга: «Силер адамдарга түшүрүлгөн китепти үйрөтүп, ошондой эле аны жаттоо жана түшүнүү менен үйрөнгөн нерсеңер аркылуу адамдарды тарбиялоочу, алардын иштерин жөнгө салуучу, иш жүзүндө аткаруучу илимдүүлөрдөн болгула» – деп айтат.
التفاسير العربية:
وَلَا يَأۡمُرَكُمۡ أَن تَتَّخِذُواْ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةَ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ أَرۡبَابًاۚ أَيَأۡمُرُكُم بِٱلۡكُفۡرِ بَعۡدَ إِذۡ أَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Ошондой эле ал силерге Аллахтын ордуна периштелерди жана пайгамбарларды кудай тутуп сыйынгыла деп буюрушу мүмкүн эмес. Силер Аллахка моюн сунуп, өзүңөрдү толук тапшыргандан кийин силерди Ага каапырлык кылууга буйруганы болмок беле?
التفاسير العربية:
وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ لَمَآ ءَاتَيۡتُكُم مِّن كِتَٰبٖ وَحِكۡمَةٖ ثُمَّ جَآءَكُمۡ رَسُولٞ مُّصَدِّقٞ لِّمَا مَعَكُمۡ لَتُؤۡمِنُنَّ بِهِۦ وَلَتَنصُرُنَّهُۥۚ قَالَ ءَأَقۡرَرۡتُمۡ وَأَخَذۡتُمۡ عَلَىٰ ذَٰلِكُمۡ إِصۡرِيۖ قَالُوٓاْ أَقۡرَرۡنَاۚ قَالَ فَٱشۡهَدُواْ وَأَنَا۠ مَعَكُم مِّنَ ٱلشَّٰهِدِينَ
Оо, пайгамбар! Эстечи, бир кезде Аллах пайгамбарлардан бекем убада алып, аларга мындай деди: «Мен силерге түшүргөн китептен жана үйрөткөн даанышмандыктан эмнени берсем, ошондой эле араңардан кимдир бирөө артыкчылыкка жана кадыр-баркка жетсе, кийин Мен тараптан Мухаммад силерге элчи болуп келип, силердеги китепти жана даанышмандыкты тастыктаса, анда силер ал алып келген нерсеге сөзсүз ыйман келтиресиңер жана аны ээрчүү менен жардам бересиңер. Оо, пайгамбарлар! Силер ушуга макулсуңарбы, Менин бекем келишимимди кабыл алдыңарбы? – дегенде, алар: «Аны кабыл алдык» – дешти. Аллах айтты: «Өзүңөргө жана үммөттөрүңөргө күбө болгула, Мен дагы силерге жана аларга күбө болуучуларданмын».
التفاسير العربية:
فَمَن تَوَلَّىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Кимде-ким Аллахтын жана Анын элчилеринин күбөлүгү менен тастыкталган бул келишимден жүз бурса, мына ошолор Аллахка баш ийбестик кылып, Анын дининен чыккандар.
التفاسير العربية:
أَفَغَيۡرَ دِينِ ٱللَّهِ يَبۡغُونَ وَلَهُۥٓ أَسۡلَمَ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ طَوۡعٗا وَكَرۡهٗا وَإِلَيۡهِ يُرۡجَعُونَ
Аллахка баш ийбестик кылып, Анын дининен чыккандар Аллах пенделери үчүн Өзү тандаган Ислам дининен башканы каалап жатышабы?! Асмандардагы жана жердеги макулуктардын баарысы ыймандуулардын абалы сыяктуу ыктыярдуу түрдө жана каапырлардын абалы сыяктуу мажбур түрдө Ага моюн сунуп, багынышты. Кийин кыямат күнү макулуктардын бүт баарысы сурак берүү үчүн, сыйлык жана жаза алуу үчүн Аллах таалага кайтышат.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• ضلال علماء اليهود ومكرهم في تحريفهم كلام الله، وكذبهم على الناس بنسبة تحريفهم إليه تعالى.
Жөөт аалымдарынын адашуусу, Аллахтын сөзүн бурмалоодогу айла-амалдары жана Ага карата бурмалоого байланыштуу адамдарга жалган айтуусу.

• كل من يدعي أنه على دين نبي من أنبياء الله إذا لم يؤمن بمحمد عليه الصلاة والسلام فهو ناقض لعهده مع الله تعالى.
Аллахтын пайгамбарларынын биринин дининдемин деп айткан кайсы гана адам болбосун, эгер ал Мухаммад пайгамбарга ыйман келтирбесе, анда ал Аллах таала менен түзгөн келишимин бузган болот.

• أعظم الناس منزلةً العلماءُ الربانيون الذين يجمعون بين العلم والعمل، ويربُّون الناس على ذلك.
Эң бийик даражадагы адамдар – алар илим менен амалды айкалыштырган жана ошого жараша адамдарды тарбиялаган кудайчыл аалымдар.

• أعظم الضلال الإعراض عن دين الله تعالى الذي استسلم له سبحانه الخلائق كلهم بَرُّهم وفاجرهم.
Эң чоң адашуу – бүткүл макулуктардын жакшысы да, жаманы да баш ийген Аллах тааланын дининен жүз буруу.

قُلۡ ءَامَنَّا بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا وَمَآ أُنزِلَ عَلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَمَآ أُوتِيَ مُوسَىٰ وَعِيسَىٰ وَٱلنَّبِيُّونَ مِن رَّبِّهِمۡ لَا نُفَرِّقُ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ
Оо, пайгамбар! Айткын: «Аллахты кудай деп ыйман келтирдик, Анын бизге буйруган нерселерине моюн сундук, бизге түшүргөн вахийине, ошондой эле Ибрахимге, Исмаилге, Исхакка жана Якубга түшүргөн нерселерге, Якубдун балдарынан болгон пайгамбарларга түшүргөн нерселерге, Мусага, Исага жана бардык пайгамбарларга Раббисинен түшкөн китептерге жана аят-белгилерге ыйман келтирдик. Биз алардын бирине ыйман келтирип, бирине каапырлык кылып, аларды бөлүп-жарбайбыз. Биз бир гана Аллахка ээрчийбиз жана Ага багынабыз».
التفاسير العربية:
وَمَن يَبۡتَغِ غَيۡرَ ٱلۡإِسۡلَٰمِ دِينٗا فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡهُ وَهُوَ فِي ٱلۡأٓخِرَةِ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ
Ал эми ким Аллах Өзү ыраазы болгон Исламдан башка динди кааласа, Аллах андан аны кабыл албайт жана ал акыретте тозокко кирүү менен өздөрүнө зыян келтиргендердин катарында болот.
التفاسير العربية:
كَيۡفَ يَهۡدِي ٱللَّهُ قَوۡمٗا كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ وَشَهِدُوٓاْ أَنَّ ٱلرَّسُولَ حَقّٞ وَجَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّٰلِمِينَ
Аллахка ыйман келтирип, Мухаммад пайгамбар алып келген нерсе акыйкат экендигине күбөлүк берип жана анын тууралыгына ачык-айкын далилдер келгенден кийин кайра каапырлык кылган коомго Аллах Өзүнө жана элчисине ыйман келтирүүгө кантип ийгилик берсин?! Аллах туура жолдун ордуна адашууну тандап алган залым коомду Ага ыйман келтирүүгө ийгилик бербейт.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُمۡ أَنَّ عَلَيۡهِمۡ لَعۡنَةَ ٱللَّهِ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
Жалганды тандап алган залымдардын жазасы – аларга Аллахтын, периштелердин жана бүткүл адамдардын каргышы болот. Алар Аллахтын ырайымынан куулуп, алыстатылгандар.
التفاسير العربية:
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
Алар тозокто түбөлүк калышат, андан чыгышпайт, азаптары жеңилдетилбейт жана аларга тообо кылып, кечирим суроо үчүн мөөнөт берилбейт.
التفاسير العربية:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ وَأَصۡلَحُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
Бирок каапырлык жана зулумдук кылгандан кийин Аллахка кайткандар жана жакшылык иштерди кылгандар гана андайга кабылбайт. Чындыгында Аллах тообо кылган пенделерине Кечиримдүү, аларга Ырайымдуу.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بَعۡدَ إِيمَٰنِهِمۡ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّن تُقۡبَلَ تَوۡبَتُهُمۡ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلضَّآلُّونَ
Ыйман келтиргенден кийин каапыр болгондор жана өлүмдү өз көзү менен көргөнгө чейин каапырлыгын уланткандар, өлүм келген кезде тооболору кабыл кылынбайт, себеби анын убактысы өтүп кетти. Мына ошолор Аллах таалага алып баруучу туура жолдон адашкандар.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَمَاتُواْ وَهُمۡ كُفَّارٞ فَلَن يُقۡبَلَ مِنۡ أَحَدِهِم مِّلۡءُ ٱلۡأَرۡضِ ذَهَبٗا وَلَوِ ٱفۡتَدَىٰ بِهِۦٓۗ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ وَمَا لَهُم مِّن نَّٰصِرِينَ
Ал эми каапырлык кылып жүрүп ошол абалда өлгөндөр, тозоктон кутулуш үчүн жердин салмагындай алтынды сунуш кылса да кабыл кылынбайт. Аларга кыйноочу азап бар жана кыяматта аларды азаптан куткарган жардамчылар болбойт.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• يجب الإيمان بجميع الأنبياء الذين أرسلهم الله تعالى، وجميع ما أنزل عليهم من الكتب، دون تفريق بينهم.
Аллах таала жиберген бардык пайгамбарларга жана аларга түшүргөн бардык китептерге бири-биринен ажыратпастан ыйман келтирүү милдет.

• لا يقبل الله تعالى من أحد دينًا أيًّا كان بعد بعثة النبي محمد صلى الله عليه وسلم إلا الإسلام الذي جاء به.
Аллах таала Мухаммад пайгамбар жиберилгенден кийин ал алып келген Исламдан башка кайсы дин болбосун, эч кимден кабыл кылбайт.

• مَنْ أصر على الضلال، واستمر عليه، فقد يعاقبه الله بعدم توفيقه إلى التوبة والهداية.
Ким адашуудан баш тартпай, аны уланта берсе, Аллах ага тообо кылууга жана туура жолго түшүүгө ийгилик бербей жазалайт.

• باب التوبة مفتوح للعبد ما لم يحضره الموت، أو تشرق الشمس من مغربها، فعندئذ لا تُقْبل منه التوبة.
Өлүм келгенге чейин же Күн батыштан чыкканга чейин пенде үчүн тообо эшиги ачык. Ушул учурларда гана анын тообосу кабыл кылынбайт.

• لا ينجي المرء يوم القيامة من عذاب النار إلا عمله الصالح، وأما المال فلو كان ملء الأرض لم ينفعه شيئًا.
Кыямат күнү пендени тозок азабынан жакшылык иштери гана куткарат. Ал эми байлыгы жер бети толо болсо да эч пайдасы тийбейт.

لَن تَنَالُواْ ٱلۡبِرَّ حَتَّىٰ تُنفِقُواْ مِمَّا تُحِبُّونَۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِهِۦ عَلِيمٞ
Оо, ыймандуулар! Өзүңөр жакшы көргөн мал-мүлкүңөрдөн Аллах жолуна сарптамайынча жакшылык ээлеринин соопторуна жана даражасына жете албайсыңар. Сарптаган нерсеңер аз болобу, же көп болобу, Аллах ниетиңерди жана иш-аракетиңерди Билүүчү жана ар бирине иш-аракетине жараша сыйлыгын берет.
التفاسير العربية:
۞ كُلُّ ٱلطَّعَامِ كَانَ حِلّٗا لِّبَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ إِلَّا مَا حَرَّمَ إِسۡرَٰٓءِيلُ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦ مِن قَبۡلِ أَن تُنَزَّلَ ٱلتَّوۡرَىٰةُۚ قُلۡ فَأۡتُواْ بِٱلتَّوۡرَىٰةِ فَٱتۡلُوهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Исраил урпактарына таза тамактын баары эле адал болчу. Болгону Тоорот түшө элегинде Якуб пайгамбар кээ бир тамактан өзүн тыйып жечү эмес. бул Яхудилер айткандай Тооротто арам кылынган эмес. Оо, пайгамбар, сен аларга: эгер айтып жатканыңарчын болсо, Тооротту алып келип окуп көргүлөчү, - деп айт. Алао оозунан сөзү учуп аны алып келе алышпайт. Бул Яхудилердин Тооротко жалаа жаап, анын мазмунун өзгөртүп жибергенине далил боло турган бир мисал
التفاسير العربية:
فَمَنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّٰلِمُونَ
Якуб пайгамбар тыйылган азыктар Аллахтын тыюусу эмес, жеке өзүнүн каалоосу менен тыйылуу деген ачык далил келгенден кийин деле Аллахка бул нерсени жүктөп доомат кыла бергендер; алар далили ачык болгондон кийин да чындыкты таштап жандарына залым кылгандар
التفاسير العربية:
قُلۡ صَدَقَ ٱللَّهُۗ فَٱتَّبِعُواْ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۖ وَمَا كَانَ مِنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
Оо, пайгамбар, аларга айт: Аллах Таала Якуб пайгамбар тууралуу туура кабар айтты, ошондой эле Анын ар бир түшүргөнү жана шарият кылганы чындык. Ибрахимдин динине ээрчигиле, Исламдан башка бардык динден жуз бурган, Аллахка башка нерсени эч шерик кылган эмес
التفاسير العربية:
إِنَّ أَوَّلَ بَيۡتٖ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكٗا وَهُدٗى لِّلۡعَٰلَمِينَ
Чынында адамдар Аллахка ибадат кылуусу үчүн курулган жердеги үй - бул, Меккедеги Аллахтын үйү Харам мечити. Ал өтө ыйык үй, дүйнө жана диний пайдалары көп, анда бүтүндөй ааламга туура жол бар
التفاسير العربية:
فِيهِ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ مَّقَامُ إِبۡرَٰهِيمَۖ وَمَن دَخَلَهُۥ كَانَ ءَامِنٗاۗ وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ
Бул үйдө анын шарапаттуулугуна жана өзгөчөлүгүнө ачык белгилери бар, иадат кылына турган орундары сыяктуу, мисалы, дубалын тургузууда Ибрахим пайгамбар бутунун алдына койгон таш. Дагы бири, ага кирген адамдын жүрөгү тынчып коркуусу жоголот жана ага эч зыян боолбойт. Адамдарга Аллах үчүн бул үйдү максат кылып келип ажы амалдарын аткаруу милдети жүктөлдү. Бул милдет, ага келүүгө мүмкүнчүлүгү жеткен адамга гана тиешелүү. Ал эми ким ажы амалы парз экенине каапыр болсо, Аллах ага муктаж эмес, деги эле Аллах Таала ааламда эч нерсеге муктаж эмес
التفاسير العربية:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا تَعۡمَلُونَ
Оо, пайгамбар, аларга айт: эй, яхудилер менен христиандар, эмнеге менин пайгамбарлыгым тууралуу ачык далилдер келип жатса деле аны тана бересиңер, мындай далилдердин кээси Тоорот менен Инжилде да келбеди беле?! Аллах Таала бул кылганыңарды карап, ага күбө болуп турат, кийин ошого жараша жазаланасыңар
التفاسير العربية:
قُلۡ يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لِمَ تَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ تَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَأَنتُمۡ شُهَدَآءُۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
Оо, пайгамбар, аларга минтип айт: Эй, яхудилер жана христиандар, Аллах ишенген адамдарды эмне үчүн Анын дининен тыясыңар, Аллахтын динин чындыктан жалганга өзгөртүүгө аракет кыласыңар диндегилерди туура жолдон адашууга үгүттөйсүңөр. А өзүңөр бул дин чыныгы дин экенине, силердин китебиңерди тастыктап келгенине күбө болуп турасыңар?! Аллах Таала силер Ага каапырлык кылып, Анын жолунан тосуп жатканыңардан бейкапар эмес, кийин ушуга жараша жазаланасыңар.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ فَرِيقٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ يَرُدُّوكُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ كَٰفِرِينَ
Оо, Аллахка ишенип, пайгамбарды ээрчиген ыймандуулар, эгер яхуди же христиандардын кээ бир тайпалары айтып жаткан сөзгө кирсеңер жана алардын оюна ээрчисеңер, ыйманыңардан кийин кайра каапырлыкка ээрчитип кетет, анткени аларда силерди көралбастыгы жана туура жолдон адашуу бар
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• كَذِبُ اليهود على الله تعالى وأنبيائه، ومن كذبهم زعمهم أن تحريم يعقوب عليه السلام لبعض الأطعمة نزلت به التوراة.
Яхудилер Аллах Таалага да Анын пайгамбарларына да жалган айтышат. Ошол жалгандарынын бири, Якуб пайгамбардын кээ бир тамакты арам кылуусу Тооротто түшкөн деп айтышканы

• أعظم أماكن العبادة وأشرفها البيت الحرام، فهو أول بيت وضع لعبادة الله، وفيه من الخصائص ما ليس في سواه.
Ибадат кылына турган орундардын эң ыйыгы жана шарапаттуусу Харам мечити, ал Аллахка ибадат кылынуу үчүн эң биринчи курулган жай, башка эч жерде болбогон, анын өзүнө гана тиешелүү артыкчылыктары бар

• ذَكَرَ الله وجوب الحج بأوكد ألفاظ الوجوب تأكيدًا لوجوبه.
Аллах Таала ажы амалынын зарылдыгын билдирип анын милдеттүүлүгүн өзгөчө басым менен айтты

وَكَيۡفَ تَكۡفُرُونَ وَأَنتُمۡ تُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ وَفِيكُمۡ رَسُولُهُۥۗ وَمَن يَعۡتَصِم بِٱللَّهِ فَقَدۡ هُدِيَ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
Аллахка ыйман келтиргенден кийин кайра кантип каапыр болосуңар, ыйманыңарды сактап турууга чоң себептер турбайбы! Аллахтын аяттары окулуп жатат, Анын элчиси Мухаммад (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) силерге ачык баяндап жатат. Ким Аллахтын динин жана пайгамбардын сүннөтүн бекем карманса, Аллах Таала аны адашуусу жок туура, түз жолгобагыттап коёт
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِۦ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنتُم مُّسۡلِمُونَ
Оо, Аллахка ишенген, пайгамбарга ээрчиген ыймандуулар, Жаратуучуңардан чындап корккула, бул Анын буйруктарын аткаруу, күнөөлөрдөн тыйылуу, нээматтарына шүгүр кылуу аркылуу болот. Ажалыңар жетип өтүп кеткичеңер диниңерде бекем болгула
التفاسير العربية:
وَٱعۡتَصِمُواْ بِحَبۡلِ ٱللَّهِ جَمِيعٗا وَلَا تَفَرَّقُواْۚ وَٱذۡكُرُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ إِذۡ كُنتُمۡ أَعۡدَآءٗ فَأَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِكُمۡ فَأَصۡبَحۡتُم بِنِعۡمَتِهِۦٓ إِخۡوَٰنٗا وَكُنتُمۡ عَلَىٰ شَفَا حُفۡرَةٖ مِّنَ ٱلنَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنۡهَاۗ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ ءَايَٰتِهِۦ لَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
Оо, ыймандуулар, китеп жана сүннөттү бекем кармагыла, бөлүнүп-жарылууга алап барчу иштерден сак болгула. Исламдан мурда болбогон себеп менен согушуп, душман элеңер, Аллах Таала жүрөгүңөрдү исламга бириктирип, бири-бириңе ырайымдуу, жардам берүүчү диндеш бир тууган болдуңар. Аллахтын мына ушул нээматын эстегиле. Буга чейин каапырлыгыңар менен тозокко бет алган элеңер, андан Аллах Таала Ислам менен куткарып калды жана ыйманга баштады. Аллах Таала силер түз жолдо бекем болууңар, туура жолдо жүрүүңөр жана дүйнө, акыретте абалыңар жакшы болуусу үчүн мына ушинтип аяттарын баяндады
التفاسير العربية:
وَلۡتَكُن مِّنكُمۡ أُمَّةٞ يَدۡعُونَ إِلَى ٱلۡخَيۡرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ
Оо, ыймандуулар, силерден Аллахка жаккан бадык жакшылыкка үндөгөн, шарият талап кылган жана акылга сыя турган жакшы иштерге чакырган, шариятта тыюу салынган жана акылга да туура келбеген жаман иштерден кайтарган жамаат болсун. Мына ушулар дүйнө жана акыретте жеңишке жеткен адамдар
التفاسير العربية:
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ
Оо, ыймандуулар, бөлүнүп-жарылып бир канча тайпа, топторго айланган китеп берилгендерге окшобогула. Алар Аллах Тааладан ачык-айкын аят, далилдер келгенден кийин дининде каршылаш болуп кетишти. Буларга Аллах Тааланын катуу азабы болот
التفاسير العربية:
يَوۡمَ تَبۡيَضُّ وُجُوهٞ وَتَسۡوَدُّ وُجُوهٞۚ فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡوَدَّتۡ وُجُوهُهُمۡ أَكَفَرۡتُم بَعۡدَ إِيمَٰنِكُمۡ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
Аларга бул катуу азап кыямат күну болот. Бул күну ыймандуулардын жүзү кубаныч жана бакыттан улам агарып нурданып турат. Каапырлардын жүзү болсо кайгы жана кыйынчылыктан улам карарып кетет. Ал улук күндө жүзү карарып калгандарга: Ишенип, тастыктаганыңардан кийин Аллахтын Жалгыздыгына каапыр болуп, Ага эч шерик кылбагыла деген келишимин буздуңарбы?! Эми ушул каапырлыгыңар себептүү силерге даярдалып коюлган азаптын даамын тата бергиле
التفاسير العربية:
وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱبۡيَضَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فَفِي رَحۡمَةِ ٱللَّهِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
А берки жүзү агарган адамдардын орду нээматтуу бейиште, анда түбөлүк калышат, анын нээмат жакшылыгы азайбайт жана түгөнбөйт
التفاسير العربية:
تِلۡكَ ءَايَٰتُ ٱللَّهِ نَتۡلُوهَا عَلَيۡكَ بِٱلۡحَقِّۗ وَمَا ٱللَّهُ يُرِيدُ ظُلۡمٗا لِّلۡعَٰلَمِينَ
Аллахтын бул жакшылыкты жана жамандыкты убада кылган аяттарын сага, оо, пайгамбар, чыныгы кабар, адилеттүү өкүм менен окуп беребиз. Аллах Таала ааламда эч кимге залымдык кылбайт, ар кимди кылган ишине жараша гана азаптайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• متابعة أهل الكتاب في أهوائهم تقود إلى الضلال والبعد عن دين الله تعالى.
Китеп берилгендердин өз каалоолоруна ээрчүүсү аларды адашууга алып барып, Аллахтын дининен алыстатат

• الاعتصام بالكتاب والسُّنَّة والاستمساك بهديهما أعظم وسيلة للثبات على الحق، والعصمة من الضلال والافتراق.
Китеп жана сүннөттү бекем кармоо жана ал экөөнүн жолунда бекем болуу чындык динде бек туруунун, адашуу жана бөлүнүүдөн сактануунун негизги себеби

• الافتراق والاختلاف الواقع في هذه الأمة في قضايا الاعتقاد فيه مشابهة لمن سبق من أهل الكتاب.
Бул үммөттөгү ишенимде бөлүнүү жана карама-каршы болуу көйгөйлөрү, мурдагы өткөн китеп берилгендердин абалына окшош

• وجوب الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر؛ لأن به فلاح الأمة وسبب تميزها.
жакшылыкка үндөө, жамандыктан тыюу ар бир адамга милдет, анткени үммөттүн ийгилиги жана өзгөчөлүгү ушунда

وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
Асман жердегинин баарынын жаралуусу да, башкарылуусу да Жалгыз Аллахка тиешелүү, баарынын иши Ага кайтат, анан ар бирине өзүнө тиешелүү жазасын же сыйын берет
التفاسير العربية:
كُنتُمۡ خَيۡرَ أُمَّةٍ أُخۡرِجَتۡ لِلنَّاسِ تَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَتَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِۗ وَلَوۡ ءَامَنَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۚ مِّنۡهُمُ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ وَأَكۡثَرُهُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
Оо, Мухаммад пайгамбардын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) үммөтү, силер үммөттөрдүн арасынан ыйманыңарда жана амалыңарда эң жакшы үммөт болдуңар. Адамдарга эң пайдалуу болдуңар, шарият көрсөткөн жана акылга туура келген жакшы иштерге чакырасыңар, шарият тыюу салган жана акылга сыйбас жаман иштеден тыясыңар. Аллахка чындап ишенип, ишенимиңерди иш жүзүндө далилдейсиңер. Эгер тиги китеп берилген яхудилер менен христиандар Мухаммад пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жанамактоо дубасы болсун) ишенишсе алардын дүйнө акырети үчүн жакшы болмок. Алардын арасынан азы гана Мухаммад пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) алып келген динге ишеништи, көбү Аллахтын дини жана шариятынан сыртта калды
التفاسير العربية:
لَن يَضُرُّوكُمۡ إِلَّآ أَذٗىۖ وَإِن يُقَٰتِلُوكُمۡ يُوَلُّوكُمُ ٱلۡأَدۡبَارَ ثُمَّ لَا يُنصَرُونَ
Оо, ыймандуулар, алардын душмандыгы канчалык күчөбөсүн силердин диниңерге жана өзүңөргө эч зыян тийгизе албайт, болгону доомат артып, же силерди шылдыңдап тили менен зыян тийгизет. Кокус согушуп калсаңар, алдыңарга түшүп качышат, аларга эч ким эч качан жардам бербейт
التفاسير العربية:
ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ أَيۡنَ مَا ثُقِفُوٓاْ إِلَّا بِحَبۡلٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَحَبۡلٖ مِّنَ ٱلنَّاسِ وَبَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَسۡكَنَةُۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ
Яхудилер кайда барбасын кор, жер көз болуп жүрүшөт. Аллахтын же адамдардын келишимин аткарып жашашса гана тынч болушат. Алар Аллахтын каар-казабына калышты, эми алар муктаждыкта бечара өмүр сүрүшөт. Себеби алар Аллахтын аятына каапырлык кылышты, заалымдык менен пайгамбарларын өлтүрүштү, күнөөгө батып Аллах чийген чектен чыгып кетишти
التفاسير العربية:
۞ لَيۡسُواْ سَوَآءٗۗ مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ أُمَّةٞ قَآئِمَةٞ يَتۡلُونَ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ ءَانَآءَ ٱلَّيۡلِ وَهُمۡ يَسۡجُدُونَ
Китеп берилгендердин баарынын абалы окшош эмес, алардын арасында Аллахтын дининде бекем болгон тайпасы да бар. Буйругун аткарат, күнөөдөн тыйылат, Аллах үчүн намазга туруп, түнү Аллахтын аяттарын окуйт. Бул тайпа Мухаммад пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) жиберилгенге чейин болчу. Алардын катарындагылардан пайгамбарыбыздын пайгамбарлыгына жеткени, Исламды кабыл кылды.
التفاسير العربية:
يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَيَأۡمُرُونَ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَيَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡمُنكَرِ وَيُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ مِنَ ٱلصَّٰلِحِينَ
Аллахка жана кыямат күнүнө шексиз, толук ишенишет, туура, жакшы иштерге чакырат, тыюу салынган, жаман иштерден кайтарышат. Жакшы амалдарды жасоого шашылат. ибадаттын жемишин татышат. Булар ниет жана амалы түз болгон пенделер
التفاسير العربية:
وَمَا يَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَلَن يُكۡفَرُوهُۗ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلۡمُتَّقِينَ
Булар жакшы иштери азбы, көппү, анын сообу жоголбойт жана кемибейт. Буйругун аткарып, тыйганынан тыйылган такыба кишилерди Аллах жакшы билет. Алардын эмне кылып жатканынан бей капар эмес, кийин аларды ошол амалдарына жараша сыйлайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• أعظم ما يميز هذه الأمة وبه كانت خيريتها - بعد الإيمان بالله - الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر.
Бул үммөттү өзгөчөлөткөн жана жакшылыгын күчөткөн, Аллахка ыйман келтьирүүдөн кийинки эле иш, бул - жакшылыкка чакыруу, жамандыктан кайтаруу

• قضى الله تعالى بالذل على أهل الكتاب لفسقهم وإعراضهم عن دين الله، وعدم وفائهم بما أُخذ عليهم من العهد.
келишимди бузганы, Аллахтын дининен баш тартып бузукулук кылганы үчүн Аллах Таала китеп берилгендерди кор кылып койду

• أهل الكتاب ليسوا على حال واحدة؛ فمنهم القائم بأمر الله، المتبع لدينه، الواقف عند حدوده، وهؤلاء لهم أعظم الأجر والثواب. وهذا قبل بعثة النبي محمد صلى الله عليه وسلم.
Китеп берилгендердин баары окшош эмес; алардын арасында Аллахтын буйругун аткарган, динин карманган, чегин сактагандары бар. Алардын сооп-сыйы чоң. Булар пайгамбарыбыздын пайгамбарчылыгынан мурда болгон

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن تُغۡنِيَ عَنۡهُمۡ أَمۡوَٰلُهُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُهُم مِّنَ ٱللَّهِ شَيۡـٔٗاۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ
Аллахка жана Анын элчисине каапыр болгондорго мал-дүйнөсү, бала-чакасы эч пайда бербейт, Аллахтын азабынан арачалай албайт. Аллах аларга ырайым кылбайт, алардын азабын жана өкүнүчүн арттырат. Алар тозокто түбөлүк калуучулар
التفاسير العربية:
مَثَلُ مَا يُنفِقُونَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا كَمَثَلِ رِيحٖ فِيهَا صِرٌّ أَصَابَتۡ حَرۡثَ قَوۡمٖ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَأَهۡلَكَتۡهُۚ وَمَا ظَلَمَهُمُ ٱللَّهُ وَلَٰكِنۡ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ
Ал каапырлардын жумшаган жакшылыктары жана сообун күтүп отурган иштери, шамалга окшош; ал ызгаардуу шамал күнөөсү менен өз жандарына зыян кылган кайсы бир коомдун эгинин талкалап жок кылат. Алар болсо эгининен көп жакшылыкты үмүт кылып отурган эле. Шамал талкалап кеткенден кийин ал эгинден кыпындай да пайда көрүшпөйт. Ошол сыяктуу каапырлар да амалдарынын сообун үмүт кылышат. Аллах Таала ч кимге залым кылбайт, бирок тигилер Аллахка каапыр болуп, Анын элчисин жалганга чыгарып өздөрүнө өздөрү залым кылышты
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ بِطَانَةٗ مِّن دُونِكُمۡ لَا يَأۡلُونَكُمۡ خَبَالٗا وَدُّواْ مَا عَنِتُّمۡ قَدۡ بَدَتِ ٱلۡبَغۡضَآءُ مِنۡ أَفۡوَٰهِهِمۡ وَمَا تُخۡفِي صُدُورُهُمۡ أَكۡبَرُۚ قَدۡ بَيَّنَّا لَكُمُ ٱلۡأٓيَٰتِۖ إِن كُنتُمۡ تَعۡقِلُونَ
Оо, Аллахка ишенген жана Анын элчисин ээрчиген ыймандуулар, момундардан башкаларды сырдаш, акылдаш кылбагыла. Аларга өзүңөрдүн сырыңарды ачпагыла жана абалыңарды билдирбегиле. Алар силерге зыян тийгизүүдөн абалыңарды бузуудан кайра тартпайт. Силерге машакат жаратып, зыянын тийгизүүнү самашат. Алардын душмандыгы жана жек көрүүсү, диниңерди кемсинткен, сырыңарды жайылткан, ортоңорго от жаккан сөздөрүнөн билинип турат. Ал эми ичине каткан жек көрүүсү андан да жаман. Эй, момундар, эгер Жаратуучуңар түшүргөн нерсеге жакшы акыл жүгүртсөңөр, силерге дүйнө, акыретте пайдасын тийгизе турган ачык далилдерди баян кылдык.
التفاسير العربية:
هَٰٓأَنتُمۡ أُوْلَآءِ تُحِبُّونَهُمۡ وَلَا يُحِبُّونَكُمۡ وَتُؤۡمِنُونَ بِٱلۡكِتَٰبِ كُلِّهِۦ وَإِذَا لَقُوكُمۡ قَالُوٓاْ ءَامَنَّا وَإِذَا خَلَوۡاْ عَضُّواْ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَنَامِلَ مِنَ ٱلۡغَيۡظِۚ قُلۡ مُوتُواْ بِغَيۡظِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Оо, ыймандуулар, силер ал коомду жакшы көрүп, аларга жакшылык каалаганыңар менен алар силерге жакшылык каалабайт, тескерисинче, силерге жаалданат. Силер бардык китептерге анын ичинде алардын китебине да ишенесиңер. Алар болсо Аллах Таала силердин пайгамбарыңарга түшүргөн китепке ишенишпейт. Силерге жолукканда тил учунда: ыйман келтирдик дешет. Ал эми өздөрү менен өздөрү калганда силер бир ооздон ыраазы болуп, биригип алганыңарга, Исламдын ызатына, а өздөрү кор болуп калганына ичи күйүп, силерди жек көрүп манжаларын чайнашат. Эй, пайгамбар, ал коомго кайрылып: ушул ачууланган, жек көргөн абалыңарды жүрүп өтүп кеткиле, Аллах Таала көкүрөктө жашырылган ыйман жана каапырлыкты, жакшылык жана жамандыкты билип турат - деп айт.
التفاسير العربية:
إِن تَمۡسَسۡكُمۡ حَسَنَةٞ تَسُؤۡهُمۡ وَإِن تُصِبۡكُمۡ سَيِّئَةٞ يَفۡرَحُواْ بِهَاۖ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ لَا يَضُرُّكُمۡ كَيۡدُهُمۡ شَيۡـًٔاۗ إِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
Оо, ыймандуулар, эгер душмандарыңарды жеңсеңер, же мал-мүлк, бала-чакаңар көбөйсө, алар буга кыжаалат болуп кайгырат. А эгер душманыңардан жеңилсеңер, же мал-мүлк, бала-чакаңар азайса, буга кубанышат жана силерге жаман айтат. Силер такыба болуп, алардын кылык-жоругуна сабыр кылсаңар, алардын кылганы жана куулук-шумдуктары силерге зыянын тийгизбейт. Аллах Таала алардын куулук-шумдугун билип турат жана аларды кайгырган абалда кайтарат
التفاسير العربية:
وَإِذۡ غَدَوۡتَ مِنۡ أَهۡلِكَ تُبَوِّئُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ مَقَٰعِدَ لِلۡقِتَالِۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ
Оо, пайгамбар, эстегин, таң эрте Мадинадан чыгып Ухудда бутпарастар менен согушуу үчүн момундарды орду-ордуна жайгаштырдың, ар бирине ордун табыштадың. Аллах силердин сөзүңөрду Угуучу, ишиңерди Билүүчү
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• نَهْي المؤمنين عن موالاة الكافرين وجَعْلهم أَخِلّاء وأصفياء يُفْضَى إليهم بأحوال المؤمنين وأسرارهم.
Каапырларды дос, сырдаш кылып, аларга өздөрүнүн сырын ачып, абалдарын айтууга момундарга тыюу салынды

• من صور عداوة الكافرين للمؤمنين فرحهم بما يصيب المؤمنين من بلاء ونقص، وغيظهم إن أصابهم خير.
Алардын ийгилигине ичи тарып жек көрүп, балээ, кемчилигине кубанып туруусу, бул каапырлардын момундарга душман экендигинин бир белгиси

• الوقاية من كيد الكفار ومكرهم تكون بالصبر وعدم إظهار الخوف، ثم تقوى الله والأخذ بأسباب القوة والنصر.
каапырлардын айла-амалынан сактануунун негизги жолу, сабыр кылып, алардан коркконун билдирбей туруу жана Аллахка такыба болуп, Андан күч, жардам алуу

إِذۡ هَمَّت طَّآئِفَتَانِ مِنكُمۡ أَن تَفۡشَلَا وَٱللَّهُ وَلِيُّهُمَاۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Оо, пайгамбар, эстегин, Бану Салама жана Бану Хариса урууларынан болгон момундардын эки тайпасы мунафыктар кайра тартканда, өздөрүн алсыз сезип жеңиштен үмүтү үзүлдү. Аллах Таала алардын үмүтүн жандыруу жана согушта туруктуу кылуу менен жардам берүүчү. Момундар бардык абалда Аллах Таалага гана таянып, сүйөнүшсүн
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ بِبَدۡرٖ وَأَنتُمۡ أَذِلَّةٞۖ فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
Бадр согушунда да силердин саныңар, курал-жарагыңар аз болгону үчүн алсыз болуп турганыңарда бутпарастарды жеңүүңөгө Аллах Таала жардам берген. Аллахтан корккула, силерге берген жакшылыктарына шүгүр кылгыла
التفاسير العربية:
إِذۡ تَقُولُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ أَلَن يَكۡفِيَكُمۡ أَن يُمِدَّكُمۡ رَبُّكُم بِثَلَٰثَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُنزَلِينَ
Оо, пайгамбар, эстегин, ошондо, Бадрда бутпарастарга жардам келгенин угушканда момундарга сен дагы: Аллах Таала силерге жардам берсин деп үч миң периштени түшүргөнү жетиштүү эмеспи?! деп айттың.
التفاسير العربية:
بَلَىٰٓۚ إِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ وَيَأۡتُوكُم مِّن فَوۡرِهِمۡ هَٰذَا يُمۡدِدۡكُمۡ رَبُّكُم بِخَمۡسَةِ ءَالَٰفٖ مِّنَ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةِ مُسَوِّمِينَ
Эгер ушул жетиштүү болуп, согушка сабыр кылып чыдап турсаңар жана Аллахка такыба болсоңор, силерге Аллахтан дагы бир жардам болору сүйүнчүлөнөт. Душмандарыңар силерге атырылып кол салары менен каапырлардын айласын билген, ачык белгилери бар беш миң периште менен жардам берет.
التفاسير العربية:
وَمَا جَعَلَهُ ٱللَّهُ إِلَّا بُشۡرَىٰ لَكُمۡ وَلِتَطۡمَئِنَّ قُلُوبُكُم بِهِۦۗ وَمَا ٱلنَّصۡرُ إِلَّا مِنۡ عِندِ ٱللَّهِ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡحَكِيمِ
Аллах Таала бул жардамын жана периштелер аркылуу колдоосун силердин жүрөгүңөр тынчтансын үчүн кубанычтуу кабар кылды. Болбосо, негизи жардам мындай ачык себептер менен болбойт. Жардам чынында эч ким үстөмдүк кыла албай турган Ызаттуу, тагдыры жана шариятында Даанышман Аллахтан болот
التفاسير العربية:
لِيَقۡطَعَ طَرَفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَوۡ يَكۡبِتَهُمۡ فَيَنقَلِبُواْ خَآئِبِينَ
Бадрдагы силерге берилген жеңиш аркылуу Аллах Таала согушта каапырлардын бир тобун кыйратып, бир тобун ачууланган, кордолгон, үмүтсүз абалда кайтарууну каалады
التفاسير العربية:
لَيۡسَ لَكَ مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٌ أَوۡ يَتُوبَ عَلَيۡهِمۡ أَوۡ يُعَذِّبَهُمۡ فَإِنَّهُمۡ ظَٰلِمُونَ
Ухудда кыйроого учурагандан кийин Аллахтын элчиси бутпарастардын башчыларын даабат кылганда, Аллах Таала: сенин колуңда аларды ары-бери кыла турган эч мүмкүнчүлүк жок, Аллах аларга өкүм чыгарганча сабыр кылып күтө тур. Алар же тообо кылып мусулман болушат, же каапыр боюнча кала беришет да азапка туш болот. Алар азапка татыктуу залымдар - деди.
التفاسير العربية:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Жаратууда, башкарууда да асман-жердегинин баары Аллахтын мүлкү, пенделеринен кимди кааласа, ага ырайым кылып күнөөсүн кечирет, кимди кааласа адилдиги менен аны азаптайт. Тообо кылган пенделерине Аллах Таала ырайымдуу жана Кечиридүү
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُواْ ٱلرِّبَوٰٓاْ أَضۡعَٰفٗا مُّضَٰعَفَةٗۖ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Оо, Аллахка ишенип, пайгамбарды ээрчиген ыймандуулар, берген карызыңардын үстүнө үстөк пайыз алып сүткорлук кылуудан сактангыла. Мындайды исламдан мурдагы доордо кылшычу. Буйругун аткаруу жана күнөөдөн тыйылуу менен Аллахка такыба болгула. Ошондо бул дүйнөдө жана акыретте каалаган жакшылыгыңарга жетерсиңер
التفاسير العربية:
وَٱتَّقُواْ ٱلنَّارَ ٱلَّتِيٓ أُعِدَّتۡ لِلۡكَٰفِرِينَ
Аллах Таала каапырларга даярдап койгон тозок менен өзүңөдүн ортоңорго тосмо койгула, бул тосмо жакшы амалдарды аткаруу, күнөөдөн тыйылуу менен болот
التفاسير العربية:
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
Буйругун аткаруу жана тыйганынан тыйылуу менен Аллахка жана Анын элчисине баш ийгиле. Ошондо бул дүйнөдө дагы, акыретте дагы ырайымга ээ болорсуңар
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• مشروعية التذكير بالنعم والنقم التي تنزل بالناس حتى يعتبر بها المرء.
Адамдарга беилген нээмат же балээни башкаларга ибарат болуу үчүн айтууга болот

• من أعظم أسباب تَنَزُّل نصر الله على عباده ورحمته ولطفه بهم: التزامُ التقوى، والصبر على شدائد القتال.
Аллахтын жардамына, ырайымына жана жакшылыгына ээ болуунун негизги себеби, такыба болуу жана согуштагы кыйынчылыкка сабыр кылуу

• الأمر كله لله تعالى، فيحكم بما يشاء، ويقضي بما أراد، والمؤمن الحق يُسَلم لله تعالى أمره، وينقاد لحكمه.
Иштин баары Аллахтын колунда, эмнени кааласа өкүм кылат, каалагын ишке ашырат. Чыныгы мусулман ишин бүтүндөй Аллахка тапшырат, өкүмүнө баш ийет

• الذنوب - ومنها الربا - من أعظم أسباب خِذلان العبد، ولا سيما في مواطن الشدائد والصعاب.
Күнөөлөр, анын ичинен сүткордук пенденин кор болуусуна негизги себеп, айрыкча эли кыйналып турган орундарда

• مجيء النهي عن الربا بين آيات غزوة أُحد يشعر بشمول الإسلام في شرائعه وترابطها بحيث يشير إلى بعضها في وسط الحديث عن بعض.
Ухуд согушу жөнүндө сөз болуп жаткан учурда сүткордук тууралуу айтуу, Ислам шарияты бардык нерсени ороп жана байланыштырып тургандыгын сездирүү үчүн. Ошон үчүн башка нерсе кеп болуп жатканда дагы башка нерсени айта кетет

۞ وَسَارِعُوٓاْ إِلَىٰ مَغۡفِرَةٖ مِّن رَّبِّكُمۡ وَجَنَّةٍ عَرۡضُهَا ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ أُعِدَّتۡ لِلۡمُتَّقِينَ
Ибадаттын түрлөрүн аткаруу менен Аллахка жакындоого, жакылыктарды жасоого шашылгыла; Аллахтын кенен кечиримине жетүүңөр үчүн жана чоңдугу асман-жердебейишке кирүүңөр үчүн, аны Аллах Таала такыба пенделерине даярдаган
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي ٱلسَّرَّآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Чыныгы такыбалар, булар барчылыкта да, жокчулукта да Аллах жолунда садага берген, өч алууга күчү жетип туруп ачуусун жуткан, зыянын тийгизген адамдарды кечирип жиберген адамдар. Мына ушундай ахлактагы адамдарды Аллах Таала жакшы көрөт
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُواْ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ لِذُنُوبِهِمۡ وَمَن يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَمۡ يُصِرُّواْ عَلَىٰ مَا فَعَلُواْ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
Булар кокустан чоң күнөө кылып алышса, же майда күнөөлөрдү жасаса, Аллахты эстеп, Анын күнөөкөрлөргө убада кылган азабын эстеп, такыбаларга убада кылган жыргалды эстеп, кылганына өкүнүп, дароо Аллахтан күнөөлөрүн жашырууну жана кечирүүнү суранып тобо кылышат. Анткени, күнөөнү Жалгыз Аллахтан башка ким кечирмек эле. Булар күнөө кылганын жана Аллах Таала бардык күнөөлөрдү кечирүүчү экенин билип туруп, күнөөсүн кайра-кайра уланта бербейт.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ جَزَآؤُهُم مَّغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَجَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَنِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ
Ушундай мактоого татыктуу сыпаттар менен сыпатталгандар, алардын сооп-сыйы Аллах алардын күнөөсүн жашырат жана кечирет, алар үчүн акыретте ак сарайлардын астынан дарыялары агып турган бейиш бар. Анда түбөлүк турушат. Бул Аллахка баш ийип амал кылуучуларга берилген кандай сонун нээмат
التفاسير العربية:
قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُمۡ سُنَنٞ فَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَٱنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلۡمُكَذِّبِينَ
Момундар Ухуд күнү башына иш түшүп сыналганда, Аллах Таала алардын көңүлүн тынчытып мындай деди: Силерден мурдагы доорлордо да каапырларды кыйраткан учурлар болгон, сыноодон кийин момундарга акыбети берилген. Жер бетин карап, Аллахка жана Анын элчисине жалганчы болгондордун абалы кандай болгонуна, жашаган жерлери аңгырап бош калып, жыйган мүлкү тыптыйпыл болуп кеткенине этибар бергиле
التفاسير العربية:
هَٰذَا بَيَانٞ لِّلنَّاسِ وَهُدٗى وَمَوۡعِظَةٞ لِّلۡمُتَّقِينَ
Бул Касиеттүү Куран жалпы адамдарга чындыкты баяндоочу, жалганды эскертүүчү, туура жолго багытоочу жана такыбаларга насаатчы. Анткени, мындан пайдалануучулар туура жолго багыт алат
التفاسير العربية:
وَلَا تَهِنُواْ وَلَا تَحۡزَنُواْ وَأَنتُمُ ٱلۡأَعۡلَوۡنَ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Оо, ыймандуулар, Ухуд күнүндө болгон ишке өкүнбөгүлө жана алсырабагыла, мындай кылуу силерге ылайык эмес. Силер эгер Аллахка жана Анын ыймандууларга берген убадаларына ишенсеңер, ыйманыңар менен, Аллахтын жардамы менен жана Анын жардамын үмүт кылуу менен ар дайым жогору болосуңар
التفاسير العربية:
إِن يَمۡسَسۡكُمۡ قَرۡحٞ فَقَدۡ مَسَّ ٱلۡقَوۡمَ قَرۡحٞ مِّثۡلُهُۥۚ وَتِلۡكَ ٱلۡأَيَّامُ نُدَاوِلُهَا بَيۡنَ ٱلنَّاسِ وَلِيَعۡلَمَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَتَّخِذَ مِنكُمۡ شُهَدَآءَۗ وَٱللَّهُ لَا يُحِبُّ ٱلظَّٰلِمِينَ
Оо, ыймандуулар, Ухуд күнү силерде өлүм, жаракат көоп болсо, Бадрда каапырларга ушундай болгон. Аллах Таала мындай күндөрдү момундарга да, каапырларга да кээде кааласа жеңдирип кааласа, жеңилдирип айланта берет, муну көп сыры бар; анын бири: чыныгы ыймандууларды мунафыктардан айырмалоо, дагы бири, каалаган адамын шейиттик менен сыйлоо. Жихадды танып өзүнө-өзү залым кылгандарды Аллах Таала жакшы көрбөйт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الترغيب في المسارعة إلى عمل الصالحات اغتنامًا للأوقات، ومبادرة للطاعات قبل فواتها.
Убакыттын баасын билип жакшы амалдарды аткарып калууга жана убактысы өтүп кеткенче ибадат кылууга шашылуу зарыл

• من صفات المتقين التي يستحقون بها دخول الجنة: الإنفاق في كل حال، وكظم الغيظ، والعفو عن الناس، والإحسان إلى الخلق.
Такыбалардын бейишке кирүүгө себеп болгон сыпаттары: кандай абалда болсо да напака, садага берүү, ачуусун басуу, адамдарды кечирүү жана жакшылык кылуу

• النظر في أحوال الأمم السابقة من أعظم ما يورث العبرة والعظة لمن كان له قلب يعقل به.
мурдагы өткөн үммөттөрдүн абалына кароо акыл калачаган адамдарга чоң үлгү жана өрнөк болот

وَلِيُمَحِّصَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَيَمۡحَقَ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Бул сырлардын кээси, момундарды күнөөсүнөн тазалоо, алардын арасын мунафыктардан арылтуу жана каапырларды кыйратып жок кылуу
التفاسير العربية:
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تَدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ وَلَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَيَعۡلَمَ ٱلصَّٰبِرِينَ
Оо, ыймандуулар, силер Аллах жолунда чындап жихад кылганыңарды жана башыңарга келген балээге сабыр кылганыңарды билүү үчүн сыналбай туруп эле бейишке киребиз деп ойлодуңарбы?!
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ كُنتُمۡ تَمَنَّوۡنَ ٱلۡمَوۡتَ مِن قَبۡلِ أَن تَلۡقَوۡهُ فَقَدۡ رَأَيۡتُمُوهُ وَأَنتُمۡ تَنظُرُونَ
Оо, ыймандуулар, өлүмгө себеп болгон катуу согушка катышканга чейин, биз да Бадр согушунда шейит болгондор сыяктуу шейит болсок деп каапырлар менен бет келүүнү самабадыңар беле? Мына Ухуд күнү ошол самаганыңар болду, муну өзкөзүңөр менен көрдүңөр
التفاسير العربية:
وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٞ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِهِ ٱلرُّسُلُۚ أَفَإِيْن مَّاتَ أَوۡ قُتِلَ ٱنقَلَبۡتُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡۚ وَمَن يَنقَلِبۡ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ فَلَن يَضُرَّ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ وَسَيَجۡزِي ٱللَّهُ ٱلشَّٰكِرِينَ
Мухаммад мурда жиберилип өлгөн же өлтүрүлгөн элчилер сыяктуу эле Аллахтын элчиси. Эгер ал өлсө же өлтүрүлсө силер диниңерден кайтып кетесиңерби, жихадды таштап коёсуңарбы? Дининен кайтып кеткен адам Аллах кыпындай зыянын тийгизбейт; анткени, Аллах Ызаттуу, Күчтүү. Дининен кайткан адам дүйнө жана акыретте өкүнүчкө калып, өзүнүн жанына зыян кылат. Дининде бекем, Аллах жолундагы согушта туруктуу болгону үчүн Аллах Таала шүгүр кылуучуларды чоң сыйлык менен сыйлайт.
التفاسير العربية:
وَمَا كَانَ لِنَفۡسٍ أَن تَمُوتَ إِلَّا بِإِذۡنِ ٱللَّهِ كِتَٰبٗا مُّؤَجَّلٗاۗ وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَا وَمَن يُرِدۡ ثَوَابَ ٱلۡأٓخِرَةِ نُؤۡتِهِۦ مِنۡهَاۚ وَسَنَجۡزِي ٱلشَّٰكِرِينَ
Адам качан Аллах Таала жазган күнү бүтүп ажалы жетмейинче өлбөйт, буга кошумча да кыла албайт, кемите да албайт. Ким кылган амалына дүйнө жакшылыгын кааласа, ага өлчөмдөгү жакшылк берилет, бирок акыретте ага эч нерсе берилбейт. А ким кылган амалына акырет сообун үмүт кылса, ага акыретте сообу берилет, Жаратуучусуна шүгүр кылгандарды өтө чоң сый менен сыйлайбыз
التفاسير العربية:
وَكَأَيِّن مِّن نَّبِيّٖ قَٰتَلَ مَعَهُۥ رِبِّيُّونَ كَثِيرٞ فَمَا وَهَنُواْ لِمَآ أَصَابَهُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَمَا ضَعُفُواْ وَمَا ٱسۡتَكَانُواْۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلصَّٰبِرِينَ
Көптөгөн пайгамбарлардын сахабалары пайгамбарлары менен бирге өлүм, жаракат коштогон согуштарга катышкан. Алар душманга каршы турууда алсыздык кылган эмес, сабыр кылып, туруктуу болушкан. Аллах Таала Анын жолундагы кыйынчылыкка сабыр кылгандарды жакшы көрөт.
التفاسير العربية:
وَمَا كَانَ قَوۡلَهُمۡ إِلَّآ أَن قَالُواْ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ
Ал, сабырдуулар башына балээ түшкөндө: Жаратуучубуз, биздин күнөөбүздү, ишибизде чектен чыгып кеткенибизди кечир, душмандар менен бетме-бет келгенде кадамыбызды бекем кыл, сага каапыр болгон коомго каршы бизге жардам бер - деп айтышкан.
التفاسير العربية:
فَـَٔاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا وَحُسۡنَ ثَوَابِ ٱلۡأٓخِرَةِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ
Аллах Таала аларга жардам жана жеңишке мүмкүнчүлүк берүү менен сыйлады. А акыретте болсо нээматтуу бейиш, Өзүнүн ыраазылыгы сыяктуу сооп-сый тартуулайт. Ибадатында жана мамилесинде жакшы болгондорду Аллах Таала жакшы көрөт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الابتلاء سُنَّة إلهية يتميز بها المجاهدون الصادقون الصابرون من غيرهم.
сыноо, бул илахий сүннөт, мыйзам, бул аркылуу Аллах Таала жихад кылуучуларды, сабырдууларды, чынчылдарды башкаларынан айырмалайт

• يجب ألا يرتبط الجهاد في سبيل الله والدعوة إليه بأحد من البشر مهما علا قدره ومقامه.
Аллах жолундагы жихадды же даабатты жеке бир адамга байлап коюуга болбойт

• أعمار الناس وآجالهم ثابتة عند الله تعالى، لا يزيدها الحرص على الحياة، ولا ينقصها الإقدام والشجاعة.
Аллах Таалынын алдында бекем турууга шашылган адамдар, аларды дүнүйө кызыктырбайт, алардын эр жүрөктүгү кемибейт

• تختلف مقاصد الناس ونياتهم، فمنهم من يريد ثواب الله، ومنهم من يريد الدنيا، وكلٌّ سيُجازَى على نيَّته وعمله.
Адамдардын максат жана ниеттери ар түрдүү, кээси акырет сообун каалайт, кээси дүйнө жакшылыг каалайт, ар бир ниетине жана амалына жараша сый көрөт

يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تُطِيعُواْ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَرُدُّوكُمۡ عَلَىٰٓ أَعۡقَٰبِكُمۡ فَتَنقَلِبُواْ خَٰسِرِينَ
Оо, Аллахка ишенген, пайгамбарды ээрчиген момундар, эгер яхуди, христиан же бутпарас каапырларга баш ийсеңер, ыйманыңардан кийин силерди өздөрүнүн каапырлыгына тартат, анан дүйнө, акыретте өкүнүүчүлөрдөн болосуңар
التفاسير العربية:
بَلِ ٱللَّهُ مَوۡلَىٰكُمۡۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلنَّٰصِرِينَ
Ал каапырлар силер аларга баш ийсеңер да жардам бербейт. Ал эми Аллах душманыңарга каршы силерге жардам берүүчү, Ага баш ийгиле, Ал Кемчиликсиз Аллах жардам берүүчүлөрдүн эң жакшысы, Андан кийин эч кимдин жардамына муктаж болбойсуңар
التفاسير العربية:
سَنُلۡقِي فِي قُلُوبِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلرُّعۡبَ بِمَآ أَشۡرَكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗاۖ وَمَأۡوَىٰهُمُ ٱلنَّارُۖ وَبِئۡسَ مَثۡوَى ٱلظَّٰلِمِينَ
Каалоолорун ээрчип, эч далили жок эле Аллахка башка нерселерди шерик кылып, анан ага сыйынганы үчүн каапырлардын жүрөгүнө катуу коркунуч салабыз. Анан силер менен согушууда туруштук бере албайт. Алардын акырете тура турган жайлары тозок. Зааламдардын жайы болгон тозок кандай жаман
التفاسير العربية:
وَلَقَدۡ صَدَقَكُمُ ٱللَّهُ وَعۡدَهُۥٓ إِذۡ تَحُسُّونَهُم بِإِذۡنِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَا فَشِلۡتُمۡ وَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَعَصَيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ مَآ أَرَىٰكُم مَّا تُحِبُّونَۚ مِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلدُّنۡيَا وَمِنكُم مَّن يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَۚ ثُمَّ صَرَفَكُمۡ عَنۡهُمۡ لِيَبۡتَلِيَكُمۡۖ وَلَقَدۡ عَفَا عَنكُمۡۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ухуд күнү Аллахтын уруксаты менен силер каапырларды кырып-жоюп киргениңерде, Аллах Таала силерге жеңиш берем деген убадасынын үстүнөн чыккан болчу. Кийин силер Аллахтын элчиси силерди буйруган иште алсыздык кылып жана ордуңарда калуу же ордуңарды таштап, олжо жыюуга киришүү жөнүндө талаштыңар. Абал кандай өзгөрсө да ээлеген ордуңардан жылбагыла деген Аллахтын элчисине күнөөкөр болдуңар. Бул, силер душманыңарды жеңүүнү каалап турганыңардан кийин болду. Силердин араңардагы дүйнө олжосун каалагандар, ээлеген орундарын таштап коюшту. Ал эми акырет сообун каалагандар, Аллахтын элчисине баш ийип орундарында калышты. Андан кийин Аллах Таала силерди сыноо үчүн аларды силерге үстөм кылып койду. Башына келген балээге алы жетпей, кадамы титиреп чыныгы сабырдуу ыймандуулар ачык болду. Анан Аллах Таала пайгамбардын буйругун аткарбай койгонуңарды кечирди. Аллах Таала ыймандууларга ушундай артыкчылык кылат, аларды ыйманга баштайт, күнөөлөрүн кечирет, кыйынчылыктан чыгарат.
التفاسير العربية:
۞ إِذۡ تُصۡعِدُونَ وَلَا تَلۡوُۥنَ عَلَىٰٓ أَحَدٖ وَٱلرَّسُولُ يَدۡعُوكُمۡ فِيٓ أُخۡرَىٰكُمۡ فَأَثَٰبَكُمۡ غَمَّۢا بِغَمّٖ لِّكَيۡلَا تَحۡزَنُواْ عَلَىٰ مَا فَاتَكُمۡ وَلَا مَآ أَصَٰبَكُمۡۗ وَٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
Оо, ыймандуулар, эстегиле, Ухуд күнү согушка чыкканыңарда, Аллахтын элчиси айткан ишти кылбай кыйынчылыкка кабылып, бири-бириңе карабай качып жөнөгөнүңөрдө, Аллахтын элчиси силердин артыңарда силер менен бутпарастардын ортосунда калып, силерге: эй, Аллахтын кулдары! Мага кайткыла! Эй, Аллахтын кулдары! Мага кайткыла деп кыйкырып жатты. Жеңишти жана олжону өзүңөр колдон чыгарып алганынар үчүн Аллах ушинтип ыза, кыйынчылык менен жазалады. Ал аз келгенсип, араңарда пайгамбар өлтүрүлдү деген кеп тарады. Бул силер жанагы колдон чыгарган жеңиш менен олжого жана өлгөндөр менен жараткаттангандарга өкүнбөшүңөр үчүн болду. Качан Аллахтын элчиси тирүү экенин укканыңарда кайгы-капа, өкүнүчтүн баары унутулду. Аллах Таала силердин кылган ишиңерден кабардар. Жүрөктөгү ниеттер да, сырткы иш-аракеттер да Аллахка жашыруун калбайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• التحذير من طاعة الكفار والسير في أهوائهم، فعاقبة ذلك الخسران في الدنيا والآخرة.
Каапырларга баш ийүүгө жана алардын каалоо-тилектерине ортоктош болууга болбойт. мындай кылгандардын акыбети бул дүйнөдө да, акыретте да өкүнүч

• إلقاء الرعب في قلوب أعداء الله صورةٌ من صور نصر الله لأوليائه المؤمنين.
Аллахтын душмандарынын жүрөгүнө киргизилген чочулоо, Аллахтын момун досторуна берилген жеңиш

• من أعظم أسباب الهزيمة في المعركة التعلق بالدنيا والطمع في مغانمها، ومخالفة أمر قائد الجيش.
Казатта жеңилип калуунун негизги себеби, дүнүйөгө берилип олжого чуркоо жана аскер башчынын буйругуна баш ийбөө

• من دلائل فضل الصحابة أن الله يعقب بالمغفرة بعد ذكر خطئهم.
Сахабалдын артыкчылыгы жана өзгөчөлүгү, Аллах Таала алардын катасын эскерткенден кийин күнөөлөрүн кечиргендигинде

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَيۡكُم مِّنۢ بَعۡدِ ٱلۡغَمِّ أَمَنَةٗ نُّعَاسٗا يَغۡشَىٰ طَآئِفَةٗ مِّنكُمۡۖ وَطَآئِفَةٞ قَدۡ أَهَمَّتۡهُمۡ أَنفُسُهُمۡ يَظُنُّونَ بِٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ ظَنَّ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِۖ يَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ مِن شَيۡءٖۗ قُلۡ إِنَّ ٱلۡأَمۡرَ كُلَّهُۥ لِلَّهِۗ يُخۡفُونَ فِيٓ أَنفُسِهِم مَّا لَا يُبۡدُونَ لَكَۖ يَقُولُونَ لَوۡ كَانَ لَنَا مِنَ ٱلۡأَمۡرِ شَيۡءٞ مَّا قُتِلۡنَا هَٰهُنَاۗ قُل لَّوۡ كُنتُمۡ فِي بُيُوتِكُمۡ لَبَرَزَ ٱلَّذِينَ كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقَتۡلُ إِلَىٰ مَضَاجِعِهِمۡۖ وَلِيَبۡتَلِيَ ٱللَّهُ مَا فِي صُدُورِكُمۡ وَلِيُمَحِّصَ مَا فِي قُلُوبِكُمۡۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
Кыйналып-кысталып, жабыркаганыңардан соң, Аллах силерге бейпилдик берди. Аллахтын убадасына ишенген адамдарды жеңил уйку басып, жүрөктөрүнө бейпилдик орноду. Ал эми керт башынын кызыкчылыгын ойлогон мунафыктарды уйку баспады, алардын жүрөгү да эс албады. Алар тынчсызданып, коркуп, Аллах Таала элчисине элчисине да, пенделерине да жардам бербейт деп, тиги жахилият доорунда Аллахтын кадырына шек келтиришкени сыяктуу мында да жаман күмөндө болушту. Алар Аллахты жакшы тааныбаганы себептүү: бизде бул согушка чыга турчу оюбуз да жок эле, эгер оюбузга койгондо, бул жерге келбейт элек дешти. Эй, пайгамбар, аларга жооп кылып, мындай де: "Иштин баары Аллахтын колунда, Ал каалагандай тагдыр кылат, каалаган өкүмүн жүргүзөт, силердин бул жакка чыгууңарды Ал тагдыр кылган". Мунафыктар жаман, шектүү күмөн санаганы үчүн коркуп сага ачыгын айтышпайт: эгер бул жакка чыгууга биздин оюбузга койгондо согушка чыкпайт элек дешет. Эй, пайгамбар, сен алардын айтканын жокко чыгарып: "Силер эгер согуш талаасынан, андагы өлүмдөн алыс өзүңөрдүн үйүңөрдө олтурсаңар да, Аллах жазып койгон өлүм маалы келсе, өлөсүңөр. Аллах Таала муну (согушту) силердин ниет, максатыңарды текшерүү жана ыймандуу менен мунафыкты ажыратуу үчүн жазды. Аллах Таала пенденин көкүрөгүндөгү сырды Билүүчү, Ага эч нерсе жарыруун калбайт
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَلَّوۡاْ مِنكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ إِنَّمَا ٱسۡتَزَلَّهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِبَعۡضِ مَا كَسَبُواْۖ وَلَقَدۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
Оо, Мухаммад пайгамбардын сахабалары, Ухуд күнү бутпарастар менен мусулмандар беттешкенде силердин араңардагы артка качкандарды алардын кээ бир күнөөсү себептүү шайтан азгырды. Аллах аларды кечирди, ырайымы жана артыкчылыгы менен аларды жазалабады. Аллах Таала тобо кылуучулардын тобосун кабыл кылуучу, аларды жазалоого шашылбаган Жумшак пейил.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَقَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ إِذَا ضَرَبُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَوۡ كَانُواْ غُزّٗى لَّوۡ كَانُواْ عِندَنَا مَا مَاتُواْ وَمَا قُتِلُواْ لِيَجۡعَلَ ٱللَّهُ ذَٰلِكَ حَسۡرَةٗ فِي قُلُوبِهِمۡۗ وَٱللَّهُ يُحۡيِۦ وَيُمِيتُۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
Оо, Аллахка ишенген, пайгамбарды ээрчиген ыймандуулар, ырыскы издеп сапарга чыгып же, казатка аттанып ошондо өлгөн же өлтүрүлгөн бир туугандары тууралуу, эгер алар биздин жаныбыздан алыс чыкпаганда өлбөйт эле деп айткан мунафык каапырларга окшобогула. Аллах Таала алардын жүрөгүндөгү өкүнүч жана кайгыны көбөйтүү үчүн аларга ушундай туура эмесишенимди киргизип койгон. А чыны, Аллах Өз каалоосу менен өлтүрөт жана тирилтет. Анын тагдырындагы өлүмдү үйдө олтуруу токтотпойт, же согушка чыгуу тездетпейт. Аллах силердин кылганыңарды Көрүүчү, амалыңар Ага жашыруун эмес, ошол амалыңарга жараша сый көрөсүңөр же жазаланасыңар
التفاسير العربية:
وَلَئِن قُتِلۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوۡ مُتُّمۡ لَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَحۡمَةٌ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ
Оо, момундар, силер Аллах жолунда өлтүрүлсөңөр же өлсөңөр, Аллах силердин күнөөңөрдү кечирет жана ырайым кылат, мына ушул бул дүйнөдөн жана анда жыйылган эртеби-кечпи жок болуучу көр оокаттан жакшы
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الجهل بالله تعالى وصفاته يُورث سوء الاعتقاد وفساد الأعمال.
Аллахты жакшы тааныбоо, Анын сыпаттарын билбөө, жаман ишеним жана бузук амал кылууга түртөт

• آجال العباد مضروبة محدودة، لا يُعجلها الإقدام والشجاعة، ولايؤخرها الجبن والحرص.
Пенденин жалы бир чекке жазылган, аны баатырлык же алдыда болуу, ылдамдатпайт жана коркоктук же жашоого кызыгуу кечиктирбейт

• من سُنَّة الله تعالى الجارية ابتلاء عباده؛ ليميز الخبيث من الطيب.
Жакшыны жамандан ажыратуу үчүн сыноодон өткөрүү, бул, Аллахтын мыйзам жолу

• من أعظم المنازل وأكرمها عند الله تعالى منازل الشهداء في سبيله.
Аллах Тааланын алдындагы эң сыйлуу жай Анын жолунда шейит болгондорго тиешелүү

وَلَئِن مُّتُّمۡ أَوۡ قُتِلۡتُمۡ لَإِلَى ٱللَّهِ تُحۡشَرُونَ
Кайсы жерде, кандай абалда өлсөңөр же өлтүрүлсөңөр; баарыңар Жалгыз Аллахка кайтасыңар жана ар кимиң амалыңа жараша сый же жаза аласыңар
التفاسير العربية:
فَبِمَا رَحۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ لِنتَ لَهُمۡۖ وَلَوۡ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ ٱلۡقَلۡبِ لَٱنفَضُّواْ مِنۡ حَوۡلِكَۖ فَٱعۡفُ عَنۡهُمۡ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لَهُمۡ وَشَاوِرۡهُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِۖ فَإِذَا عَزَمۡتَ فَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَوَكِّلِينَ
Аллах ыроологон ырайым менен сенин мүнөзүң, эй, пайгамбар, сахабаларыңа жумшак болду. Эгер сөзүң же ишиң аларга катуу тие турган таш жүрөк болгонуңда, анда алар сенден ажырап кетишмек жана сенин укугуңду кыскартышмак. Сен эми аларга кечирим тиле, кеңешке муктаж болсоң алардын ой-пикирин сура. Кеңештен кийин оюңа бекем ишенсең, аны аткар, Аллахка тобокел кыл, чынында, Аллах Таала Ага тобокел кылгандарды жакшы көрөт, аларды ийгиликтүү кылып жардам берет
التفاسير العربية:
إِن يَنصُرۡكُمُ ٱللَّهُ فَلَا غَالِبَ لَكُمۡۖ وَإِن يَخۡذُلۡكُمۡ فَمَن ذَا ٱلَّذِي يَنصُرُكُم مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ وَعَلَى ٱللَّهِ فَلۡيَتَوَكَّلِ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ
Эгер Аллах силерге жардам берип, коргоосуна алса, жер бетиндегинин баары чогулса да силерге эч ким үстөмдүк кыла албайт. А эгер силерге жардам бербей өзүңөрдү таштап койсо, Аллахтан башка силерге эч ким жардам бере албайт. Жардам Жалгыз Анын колунда. Момундар бир гана Аллахка таянышсын, Андан башка эч нерсеге таянбасын
التفاسير العربية:
وَمَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَغُلَّۚ وَمَن يَغۡلُلۡ يَأۡتِ بِمَا غَلَّ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ ثُمَّ تُوَفَّىٰ كُلُّ نَفۡسٖ مَّا كَسَبَتۡ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
Пайгамбарлардын эч кимиси олжодон өзүнө бөлүнбөгөн нерсени кыянаттык менен алган эмес. Силерден ким олжодон өзүнө тиешелүү болбогон нерсени кыянаттык менен алса, кыямат күнү ошонун жаман акыбетир тартат, катып алган нерсесин калайыктын алдын көтөрүп келет. Кийин ар бир жан кылган ишине жараша эч бир азайтпастан жазасын алат, аларга күнөөсү көбөйтүлүп, же жакшылыгы азайтылып залым кылынбайт
التفاسير العربية:
أَفَمَنِ ٱتَّبَعَ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِ كَمَنۢ بَآءَ بِسَخَطٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَمَأۡوَىٰهُ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمَصِيرُ
Ыйманы жана жакшы амалы менен Аллахтын ыраазылыгын табууну көксөгөн адам менен каапыр болуп, жаман иштерди жасап, Аллахтын каар-казабына калып, барар жери тозок болгон адам Аллах Тааланын хузурунда бирдей эмес. Тозок кандай жаман жай.
التفاسير العربية:
هُمۡ دَرَجَٰتٌ عِندَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ بَصِيرُۢ بِمَا يَعۡمَلُونَ
мындай адамдар бул дүйнөдө да, акыретте да бирдей эмес. Аллах Таала алардын эмне кылганын Көрүүчү, Ага эч нерсе купуя-сыр эмес, кийин баарын кылган амалына жараша сыйлайт же жазалайт
التفاسير العربية:
لَقَدۡ مَنَّ ٱللَّهُ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ إِذۡ بَعَثَ فِيهِمۡ رَسُولٗا مِّنۡ أَنفُسِهِمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتِهِۦ وَيُزَكِّيهِمۡ وَيُعَلِّمُهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَإِن كَانُواْ مِن قَبۡلُ لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
Өздөрүнөн пайгамбар жиберип, Аллах Таала момундарга чоң жакшылык кылган. Ал пайгамбар аларга Куран окуп берет, ширк жана зыяндуу ахлактардан арылтат, Куран, сүннөттү үйрөтөт. бул пайгамбар аларга келе элегинде туура жолдон адашып, жаңылып жүрүшкөн эле.
التفاسير العربية:
أَوَلَمَّآ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَدۡ أَصَبۡتُم مِّثۡلَيۡهَا قُلۡتُمۡ أَنَّىٰ هَٰذَاۖ قُلۡ هُوَ مِنۡ عِندِ أَنفُسِكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
Оо, ыймандуулар, Ухудда артка качканыңарда жана араңардан бир топ адам өлтүрүлгөндө: Биз ыйман келтирген болсок, анан кантип мындай балээге кабылдык?! дедиңер. А Бадр согушунда душмандарыңар өлүп жана туткун болууда силерден эки эсе көп жапа тартышкан эле. Оо, пайгамбар, аларга: "Бул балээге өз ара талашып, Аллахтын элчисине баш ийбей койгон себептүү кабылдыңар, - деп айт. Чынында, Аллах Таала бардык ишке Кадыр; каалаганына жардам берет, каалаганын таштап коёт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• النصر الحقيقي من الله تعالى، فهو القوي الذي لا يحارب، والعزيز الذي لا يغالب.
чыныгы жардам Аллахтан болот, Ал эч ким аны менен согуша албай турган Күчтүү, эч ким Ага үстөмдүк кыла албай турган Ызаттуу

• لا تستوي في الدنيا حال من اتبع هدى الله وعمل به وحال من أعرض وكذب به، كما لا تستوي منازلهم في الآخرة.
бул дүйнөдө Аллахтын жолунда жүрүп, Анын жолунда амал кылган адамдын абалы менен Андан баш тартып, жалганга чыгарган адамдын абалы бирдей болбойт. Ошондой эле булардын акыреттеги бара турган орду да башка-башка

• ما ينزل بالعبد من البلاء والمحن هو بسبب ذنوبه، وقد يكون ابتلاء ورفع درجات، والله يعفو ويتجاوز عن كثير منها.
пенденин башына түшкөн мээнет, балээ анын күнөөсүнүн айынан болот. Кээде сыноо менен даража көтөрүлөт. Аллах кечиримдүү, көптөгөн адамдарды кечирет

وَمَآ أَصَٰبَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ فَبِإِذۡنِ ٱللَّهِ وَلِيَعۡلَمَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
Ухуд күнү силер менен мушриктер жолуккандагы өлүм, жаракат жана башка кыйынчылыктар Аллахтын уруксаты жана тагдыры менен болду. Бул чыныгы момундарды ажыратуудагы Аллахтын жеткиликтүү даанышмандыгы
التفاسير العربية:
وَلِيَعۡلَمَ ٱلَّذِينَ نَافَقُواْۚ وَقِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ قَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوِ ٱدۡفَعُواْۖ قَالُواْ لَوۡ نَعۡلَمُ قِتَالٗا لَّٱتَّبَعۡنَٰكُمۡۗ هُمۡ لِلۡكُفۡرِ يَوۡمَئِذٍ أَقۡرَبُ مِنۡهُمۡ لِلۡإِيمَٰنِۚ يَقُولُونَ بِأَفۡوَٰهِهِم مَّا لَيۡسَ فِي قُلُوبِهِمۡۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِمَا يَكۡتُمُونَ
Ошондой эле силердин араңардагы мунафыктарды ачыкка чыгаруу үчүн болду. Аларга: Аллахтын жолунда согушкула же жөн эле мусулмандардын караанын көбөйтүп биз менен чогуу чыккыла - дегенде, алар: Биз силер менен чыкмакпыз, бирок силер менен бутпарастардын ортосунда эч кандай согушту көрбөй эле турабыз - дешти. Ушинтишкен учурда алардын абалы ыймандууларга эмес, каапырларга кобүрөөк окшоп турду. Тилдери жүрөгүндө болбогон нерсени айтып жатты. Аллах Таала алар ичине жашырган нерсени билет, кийин аларды ошого жараша жазалайт
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ قَالُواْ لِإِخۡوَٰنِهِمۡ وَقَعَدُواْ لَوۡ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُواْۗ قُلۡ فَٱدۡرَءُواْ عَنۡ أَنفُسِكُمُ ٱلۡمَوۡتَ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Ошентип согушка чыкпай калып калгандар, Ухуд согушуна барып жапа чеккендери тууралуу: Эгер булар чыкпай койгондо минтип өлүмгө учурабайт эле - дешет. Эй, пайгамбар, алардын айтканын четке кагып: Алар бизди укканда өлбөйт эле деген сөзүңөр чындыкка жакын болсо жана согушка чыкпай үйдө отуруу адамды өлүмдөн сактап кала турган болсо, өлүм келген учурда силер өзүңөрдү өлүмдөн алып калгылачы, - деп айт
التفاسير العربية:
وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ
Оо, пайгамбар, Аллах жолундагы жихадда шейит болгондлорду өлүк деп ойлобогула. алар Жаратуучусунун алдында кереметтүү орунда өздөрүнө гана тиешелүү жашоодо тирүү. Аллахтан башка эч ким билбеген түрдүү ырыскыларды жешет
التفاسير العربية:
فَرِحِينَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ وَيَسۡتَبۡشِرُونَ بِٱلَّذِينَ لَمۡ يَلۡحَقُواْ بِهِم مِّنۡ خَلۡفِهِمۡ أَلَّا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ
Аларды бакыт ороп, шаң курчаган, мунун баарын аларга Аллах Өзүнүн артыкчылыгы менен берген. Алар бул жакта бул дүйнөдө калган бир туугандарын күтүшөт. Эгер алар да жихадда шейит болшуса, булар сыяктуу жыргалды табышат. Аларда акырет иштеринен коркуп чочулоо болбойт, ошондой эле дүйнөдо жасаган иштерине өкүнбөйт
التفاسير العربية:
۞ يَسۡتَبۡشِرُونَ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ
мындан сырткары Аллах аларга даярдап койгон чоң соопторго кубанышат. Аллах Таала момундардын сообун кемитпейт, аны толук берет жана кошумча кошот
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ ٱسۡتَجَابُواْ لِلَّهِ وَٱلرَّسُولِ مِنۢ بَعۡدِ مَآ أَصَابَهُمُ ٱلۡقَرۡحُۚ لِلَّذِينَ أَحۡسَنُواْ مِنۡهُمۡ وَٱتَّقَوۡاْ أَجۡرٌ عَظِيمٌ
Ухуд согушунда жапа чегип турганыңарда, анын артынан эле "Хамра ал-Асад" согушуна аттангыла деген Аллахтын жана Анын элчисинин буйругуна баш ийип, жаракаттарына карабай аттанып чыккандарга, алардан амалдарын жакшы аткаргандарга, Аллахтын буйругун аткарып, күнөөдөн тыйылып такыба болгондорго Аллахтын чоң сыйлыгы бар, ал - бейиш
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ قَالَ لَهُمُ ٱلنَّاسُ إِنَّ ٱلنَّاسَ قَدۡ جَمَعُواْ لَكُمۡ فَٱخۡشَوۡهُمۡ فَزَادَهُمۡ إِيمَٰنٗا وَقَالُواْ حَسۡبُنَا ٱللَّهُ وَنِعۡمَ ٱلۡوَكِيلُ
Бутпарастардан бирөөлөрү келип: Курайштар Абу Суфянды башчы кылып, көп кол топтоп, силер менен согушканы турат, - деп коркутканда, бул коркутуу ыймандуулардын Аллахка ишенимин жана Аллахтын убадасына болгон үмүтүн күчөттү. Анан: Бизге Аллах жетиштүү,Ал, ишибизди ишенип тапшыра турган эң жакшы Колдоочу - деп, согушка аттанышты
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من سنن الله تعالى أن يبتلي عباده؛ ليتميز المؤمن الحق من المنافق، وليعلم الصادق من الكاذب.
Пенделерин сыноо Аллахтын мыйзамдуу жолу, сыноо аркылуу чыныгы момундан мунафыкты, чынчылдан жалганчы ажыратат

• عظم منزلة الجهاد والشهادة في سبيل الله وثواب أهله عند الله تعالى حيث ينزلهم الله تعالى بأعلى المنازل.
Аллах жолунда жихадга чыгуу, шейит болуу адамдын даражасын көтөрө турган иш, алардын сообу, Аллах аларды эң бийик орунга, бейишке киргизет

• فضل الصحابة وبيان علو منزلتهم في الدنيا والآخرة؛ لما بذلوه من أنفسهم وأموالهم في سبيل الله تعالى.
Сахабалардын даражасы бул дүйнөдө да, акыретте да жогору, өзгөчө артыкча жандар, анткени, алар Аллах жолунан малын да, жанын да аяган эмес

فَٱنقَلَبُواْ بِنِعۡمَةٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَفَضۡلٖ لَّمۡ يَمۡسَسۡهُمۡ سُوٓءٞ وَٱتَّبَعُواْ رِضۡوَٰنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ ذُو فَضۡلٍ عَظِيمٍ
Кийин алар Хамра ал-Асад казатынан эч кандай согушсуз, өлүм-жаракатсыз, бирок өтө чоң соопко ээ болуп кайтып келишти. Күнөөдөн тыйылып, ибадатын бекем карманып Аллахты ыраазы кылышты. Аллах Таала момун пенделерине өзгөчө Артыкчалуу
التفاسير العربية:
إِنَّمَا ذَٰلِكُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ يُخَوِّفُ أَوۡلِيَآءَهُۥ فَلَا تَخَافُوهُمۡ وَخَافُونِ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
Силерди коркуткан ал шайтан, ал силерге өзүнүн достору, жардам берүүчүлөрүн (каапырларды) айтып коркутат. Алардан коркпогула, аларда күч да, кубат да жок. Эгер Ага чындап ишенсеңер, катуу баш ийүү менен бир гана Жалгыз Аллахтан корккула.
التفاسير العربية:
وَلَا يَحۡزُنكَ ٱلَّذِينَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡكُفۡرِۚ إِنَّهُمۡ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۚ يُرِيدُ ٱللَّهُ أَلَّا يَجۡعَلَ لَهُمۡ حَظّٗا فِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٌ
Оо, элчи, каапырлыкка шашып жаткан мунафыктар сени кайгыртпасын. Аллар Аллахка эч зыян тийгизе албайт, Аллахтан жана Анын ибадатынан алыстаганы үчүн өздөрүнө гана зыян кылышат. Алардын эки жүздүүлүгү, бекем турбаганы себептүү Аллах Таала аларга акыретте эч нерсе бербөөнү каалады. Акыретте аларга тозокто катуу азап болот
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱشۡتَرَوُاْ ٱلۡكُفۡرَ بِٱلۡإِيمَٰنِ لَن يَضُرُّواْ ٱللَّهَ شَيۡـٔٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
ыйманды каапырлыкка алмаштырып алгандар Аллахка эч зыян тийгизе албайт, болгону өздөрүнө зыян тийгизет, акыретте аларга жан кейиткен азап бар
التفاسير العربية:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ خَيۡرٞ لِّأَنفُسِهِمۡۚ إِنَّمَا نُمۡلِي لَهُمۡ لِيَزۡدَادُوٓاْ إِثۡمٗاۖ وَلَهُمۡ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Шариятына моюн сунбай кежирленип, Жаратуучусуна каапыр болгондор, каапырлыкта көп өмүр сүргөнү аларга жакшы деп ойлошот. Бирок, алар ойлогондой эмес, алардын өмүрү күнөөлөрүнө дагы күнөө кошулуусу үчүн узун болду, эми аларга катуу азап болот
التفاسير العربية:
مَّا كَانَ ٱللَّهُ لِيَذَرَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَىٰ مَآ أَنتُمۡ عَلَيۡهِ حَتَّىٰ يَمِيزَ ٱلۡخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُطۡلِعَكُمۡ عَلَى ٱلۡغَيۡبِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يَجۡتَبِي مِن رُّسُلِهِۦ مَن يَشَآءُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۚ وَإِن تُؤۡمِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَلَكُمۡ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
Оо, ыймандуулар, Аллах Тааланын даанышмандыгы силерди мунафыктар менен аралаш, алардын ким экенин билбеген абалда калтырып койбойт. Таза момундарды ыпылас мунафыктардан ажыратуу үчун силерди ар түрдүү кыйынчылыктар менен сынайт. Ошондой эле, Аллах Таала даанышмандыгы менен силерди кайыпты билбей турган кылып койду. Бирок, каалаган адамын пайгамбар кылып, ага кээ бир кайыпты билдирип койду. Мисалы, Мухаммад пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) мунафыктарды билдирген сыяктуу. Эми Аллахка жана Анын элчисине ыйманыңарды бекмдегиле. Эгер Аллахка чындап ыйман келтирсеңер, Анын буйруктарын аткарып, тыюусунан тыйылып Ага такыба болгула, силерге Аллах Таала чоң сый даярдап койгон
التفاسير العربية:
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ بِمَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦ هُوَ خَيۡرٗا لَّهُمۖ بَلۡ هُوَ شَرّٞ لَّهُمۡۖ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِۦ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ
Аллах Таала артыкчылыгы менен берген нээмат-жакшылыктарга сараңдык кылып, Аллахтын акысын бербегендер, муну жакшылык кылды деп ойлобосун, тескерисинче, бул жамандык. Анткени, азыр сараңдык кылып,эч кимге бербеген нерселери кыямат күнү алардын башына азап болот, ошол нерселери аларды моюнунан кысат. Асман-жердегинин баары Жалгыз Аллахка тиешелүү эмеспи, жаратылгандын баары жок болуп кеткенде да Ал Тирүү калат. Аллах Таала силердин кылган ишиңерди ийне-жибине чейин Билүүчү, кийин ошол амалыңарга жараша сыйлайт, же жазалайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• ينبغي للمؤمن ألا يلتفت إلى تخويف الشيطان له بأعوانه وأنصاره من الكافرين، فإن الأمر كله لله تعالى.
Ыймандуу адам, шайтан каапыр досторун, жана жардамчыларын айтып коркутканын эрөөн албайт. Себеби, иштин баары Аллахтын колунда

• لا ينبغي للعبد أن يغتر بإمهال الله له، بل عليه المبادرة إلى التوبة، ما دام في زمن المهلة قبل فواتها.
Пенде Аллах ага ыроологон нерсеге манчыркап жүрө бербей, убакыт колдон уча элегинде, тобо кылууга шашылуусу кажет

• البخيل الذي يمنع فضل الله عليه إنما يضر نفسه بحرمانها المتاجرة مع الله الكريم الوهاب، وتعريضها للعقوبة يوم القيامة.
Аллах берген нерселерди башкалардан кызганып сараңдык кылган адам, Берешен, Жоомарт Аллах Таала соода кылуудан куру калып өзүнө-өзү зыян жеткирет, кыяматта башына азап үйөт

لَّقَدۡ سَمِعَ ٱللَّهُ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ فَقِيرٞ وَنَحۡنُ أَغۡنِيَآءُۘ سَنَكۡتُبُ مَا قَالُواْ وَقَتۡلَهُمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَنَقُولُ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
Яхудилердин: "Аллах бизден карыз талап кылат, Ал кембагал, а биз болсо мал-дүйнөбүз көп байбыз" дегенин Аллах Таала укту. Жаратуучуларына ушинтип жалаа жапкан сөздөрүн жана пайгамбарларды себепсиз өлтүргөндөрүн жазып коёбуз. Анан аларга: тозокто күйгүзүүчү азаптын даамын тарткыла дейбиз
التفاسير العربية:
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّامٖ لِّلۡعَبِيدِ
Эй, яхудилер, бул азап күнөө жана тоң моюндугуңардын себебинен болуп жатат, болбосо, Аллах Таала пенделеринин эч бирине залымдык кылбайт
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ عَهِدَ إِلَيۡنَآ أَلَّا نُؤۡمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّىٰ يَأۡتِيَنَا بِقُرۡبَانٖ تَأۡكُلُهُ ٱلنَّارُۗ قُلۡ قَدۡ جَآءَكُمۡ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِي بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَبِٱلَّذِي قُلۡتُمۡ فَلِمَ قَتَلۡتُمُوهُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
Бул яхудилер жалган жерден: "Аллах Таала бизге китебинде пайгамбарлардын тили менен, бул элчи качан гана өзүнүн айтканын тастыктай турган нерсени б.а. Аллахка садага кылып, анысын асмандан түшкөн от жалмап кеткенин силерге көрсөтүп бермейинче, ага ишенбегиле деп осуят кылган" деп айтышат. Ушинтип Аллахты жалганга аралаштырышат. Ошон үчүн Аллах Таала Мухаммад пайгамбарды аларга минтип айт деп буйруган: "Силерге менден мурдагы элчилер да чыныгы элчи экенине ачык-айкын далилдери менен келген, силер айтып жаткан асмандан түшкөн от садаганы жалмап кетчү курбандыкты да алар көрсөткөн, эгер азыр айтып жатканыңар чын болсо, анда эмне үчүн ошол пайгамбарларды да жалганга чыгардыңар жана өлтүрдүңөр!?"
التفاسير العربية:
فَإِن كَذَّبُوكَ فَقَدۡ كُذِّبَ رُسُلٞ مِّن قَبۡلِكَ جَآءُو بِٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلزُّبُرِ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلۡمُنِيرِ
Оо, пайгамбар, сени жалганчы дешсе, кайгырба, бул каапырлардын көнүмүш адаты. Сенден мурдагы кп пайгамбар,элчилерди алар жалганга чыгарышкан. Болбосо, алар ачык-айкын далилдерди, үлгү, өрнөк ала турган китептерди туура жолго баштай турган өкүм, шариятты камтыган китепти алып келишкен.
التفاسير العربية:
كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۗ وَإِنَّمَا تُوَفَّوۡنَ أُجُورَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ فَمَن زُحۡزِحَ عَنِ ٱلنَّارِ وَأُدۡخِلَ ٱلۡجَنَّةَ فَقَدۡ فَازَۗ وَمَا ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَآ إِلَّا مَتَٰعُ ٱلۡغُرُورِ
Тирүү жан канча көп жашаса да бир күнү өлүмдүн даамын татат. Дүйнөгө түркүк болуп эч ким калбайт. Кыямат күнү бул дүйнөдө аткарган иш-амалдарыңардын сооп-сыйын эч кемитилбестен аласыңар. Аллах Таала кимди тозоктон ары кылып, бейишке киргизсе; үмүт-тилек кылган жакшылыкка жетип, корккон жамандыктан кутулат. Дүйнө жашоосу түккө турбаган, арзыбаган жашоо, ага алданган адамдар гана байланып калат.
التفاسير العربية:
۞ لَتُبۡلَوُنَّ فِيٓ أَمۡوَٰلِكُمۡ وَأَنفُسِكُمۡ وَلَتَسۡمَعُنَّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَمِنَ ٱلَّذِينَ أَشۡرَكُوٓاْ أَذٗى كَثِيرٗاۚ وَإِن تَصۡبِرُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ذَٰلِكَ مِنۡ عَزۡمِ ٱلۡأُمُورِ
Оо, ыймандуулар, милдеттүү зекет, садага берүү же жут, кыргын сыяктуу мал-келге келүүчү сыноо менен сыналасыңар.Ошондой эле, өзүңөр да шариятты так аткарганыңар же аткарбаганыңар жана башыңарга келген ар түрдүү балээлер аркылуу сыналасыңар. Китеп берилгендерден жана Аллахка шерик кошкон бутпарастардан силергежана диниңерге жалаа жапкан көп жаман сөздөрдү угасыңар. Мына ушундай оор сыноо, балээлерге сабыр кылсаңар, буйругуна аткарып, тыйганынан тыйылып Аллахка такыба болсоңор, чыны бул өтө чыдамкайлыкты талап кылган жана буга шашылып жарыша турган улук иштерден.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من سوء فعال اليهود وقبيح أخلاقهم اعتداؤهم على أنبياء الله بالتكذيب والقتل.
Яхудилердин эң жаман адаты жана иши, пайгамбарларга душмандык кылып, аларды жалганга чыгарганы жана өлтүргөнү

• كل فوز في الدنيا فهو ناقص، وإنما الفوز التام في الآخرة، بالنجاة من النار ودخول الجنة.
Бул дүйнөдөгү жеңиш, ийгиликтин баары убактылуу, кыска. Ал эми акыретте тозоктон кутулуп, бейишке кирүү мына ушул чыныгы түбөлүктүү жеңиш

• من أنواع الابتلاء الأذى الذي ينال المؤمنين في دينهم وأنفسهم من قِبَل أهل الكتاب والمشركين، والواجب حينئذ الصبر وتقوى الله تعالى.
Китеп ээлери жана бутпарастар тарабынан момундарга жана алардын динине карата айтылган ызалуу сөздөр, момундарга сыноо, бул учурда сабыр кылуу жана Аллахка такыба болуу зарыл

وَإِذۡ أَخَذَ ٱللَّهُ مِيثَٰقَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَتُبَيِّنُنَّهُۥ لِلنَّاسِ وَلَا تَكۡتُمُونَهُۥ فَنَبَذُوهُ وَرَآءَ ظُهُورِهِمۡ وَٱشۡتَرَوۡاْ بِهِۦ ثَمَنٗا قَلِيلٗاۖ فَبِئۡسَ مَا يَشۡتَرُونَ
Оо, пайгамбар, эстегин, Аллах Таала китеп берилген Яхуд жана христиандардын аалымдарына Аллахтын китебин элге ачык айткыла, андагы туура жолду жана Мухаммад пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) тууралуу кабарды жашырбагыла деп ант албады беле. Кийин аларды кээси антты бузду, ага көңүл да бурбады, чындыкты жашырып, жалганды жарыя кылды, Аллахтын ант-келишимин жарыбаган баага, мансап, мал сыяктуу нерсеге алмаштырып жиберишти.Бул кандай жаман иш.
التفاسير العربية:
لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡرَحُونَ بِمَآ أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحۡمَدُواْ بِمَا لَمۡ يَفۡعَلُواْ فَلَا تَحۡسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٖ مِّنَ ٱلۡعَذَابِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
Оо, пайгамбар, жаман иштерине кубанып, жакшылык кылбаганы үчүн башкалардан мактоо угууну каалаган адамдар азаптан саламат кутулуп кетет деп ойлобо. Тескерисинче алардын орду тозок, алар анда катуу азапталат
التفاسير العربية:
وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
Асман, жер жана андагынын баарын жаратуу жана башкаруу Жалгыз Аллахтын Өзүнө таандык, Аллах бардык нерсеге Кудуреттүү
التفاسير العربية:
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ لَأٓيَٰتٖ لِّأُوْلِي ٱلۡأَلۡبَٰبِ
Мурда эч болбогон асман менен жердин жаратылышы, түн менен күндүн бирде узарып, бирде кыскарып ээрчишип жүрүүсү; акыл-эси жайындагы адамдарга ааламдын жаратуучусу бардыгына жана Ал ибадат кылууга ылайыктуу Жалгыз Аллах экенине ачык-айкын далил
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِهِمۡ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ
Аллах Тааланы бардык учурда, туруп баратканда да, отурганда да, жамбаштап жатканында да эстеп, зикир кылгандар жана асман-жердин жаралышына ой жүгүрткөндөр: Оо, жаратуучубуз, бул көркөм жаратылышты жөндөн-жөн эле жараткан эмессиң, жөн эле жаратып коюудан Сен Аруу-Тазасың. Жакшы амалдарды аткарууга топук бер, жаман амалдардан сакта, тозок отунан алыс кыла көр" - дешет.
التفاسير العربية:
رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ
Оо, Жаратуучубуз, Сен пенделериңден кимди тозокко киргизсең, аны кордогонуң жана шерменде кылганың. Кыямат күнү залымдарды Аллахтын азабынан жана каарынан коргой турган эч жардамчы болбойт
التفاسير العربية:
رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فَـَٔامَنَّاۚ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرۡ عَنَّا سَيِّـَٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ
Жаратуучубуз, биз ыйманга чакырган пайгамбарың Мухаммадды (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) уктук. Ал: Жаратуучуңарды сыйынууга ылайык Жалгыз Аллах деп ишенгиле - деп айтты. Биз анын айтканына ыйман келтирдик, шариятын кармандык. Биздин күнөөлөрүбүздү жашыр, ачыкка чыгарба, каталарыбызды кечир, ал үчүн жазалаба. Жакшы амалдарды кылып жаман амалдарды таштоого топук берип, жакшы адамдардын катарында жаныбызды ал
التفاسير العربية:
رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ
Жаратуучубуз, пайгамбарыңдын тили менен убада кылган бул дүйнөдөгү жеңиш, туура жолду бере көр. Кыямат күнү тозокко киргизип шерменде кылба. Сен, оо, Жаратуучубуз, убадасын түк бузбаган берешенсиң.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من صفات علماء السوء من أهل الكتاب: كتم العلم، واتباع الهوى، والفرح بمدح الناس مع سوء سرائرهم وأفعالهم.
Китеп берилгендердин аалымдарынын эң жаман сыпаты, алардын илимди жашыргандыгы, напси-каалоосун эрчигендиги, жаман иштерине мактоо укканына кубанганы

• التفكر في خلق الله تعالى في السماوات والأرض وتعاقب الأزمان يورث اليقين بعظمة الله وكمال الخضوع له عز وجل.
Асман-жердин жаралышына, замандын алмашып туруусуна пикир кылып, ой-жүгүртүү, Аллахтын Улуктугуна бекем ишенимди катуу берилүүнү пайда кылат

• دعاء الله وخضوع القلب له تعالى من أكمل مظاهر العبودية.
Аллахка дуба кылуу жана Ага жүрөк менен берилүү, пенделикти толук моюнга алуунун белгиси

فَٱسۡتَجَابَ لَهُمۡ رَبُّهُمۡ أَنِّي لَآ أُضِيعُ عَمَلَ عَٰمِلٖ مِّنكُم مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰۖ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۖ فَٱلَّذِينَ هَاجَرُواْ وَأُخۡرِجُواْ مِن دِيَٰرِهِمۡ وَأُوذُواْ فِي سَبِيلِي وَقَٰتَلُواْ وَقُتِلُواْ لَأُكَفِّرَنَّ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَلَأُدۡخِلَنَّهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ ثَوَابٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ عِندَهُۥ حُسۡنُ ٱلثَّوَابِ
Жаратуучусу алардын дубасына жооп кылып мындай деди: Эркекпи, аялбы жакшы амал кылгандардын амалы мейли аз, мейли көп болсун анысынын сооп-сыйын эч кемитпей беремин. Баарыңар бир ишенимдесиңер, эркектерге кошумчаланбайт, аялдарга кемитилбейт, баарыңарга бирдей өкүм. Аллах жолунда көчүп чыккандар, каапырлар журтунан кууп чыккан адамдар, Жаратуучусуна баш ийгени себептүү ыза тарткандар, Аллах жолунда согушкандар, Аллахтын сөзү бийик болсун үчүн согушта өлтүрүлгөндөр, Кыямат күнү мына ушулардын күнөөсүн кечирем, күнөөсүүчүн жазалабайм, ак сарайлардын алдынан шылдыр суулары агып турган бейишке киргизем. Бул Аллахтын сыйлыгы, Аллахта башка эч бир окшошу жок ушундай сыйлыктар бар.
التفاسير العربية:
لَا يَغُرَّنَّكَ تَقَلُّبُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فِي ٱلۡبِلَٰدِ
Оо, пайгамбар, каапырлардын бир шаардан экинчи шаарга көчүп конуусу, шаарларды мекендеп отурукташуусу, соодасы кирешелүү, ырыскысы мол болгону сени алдабасын. Алардын ушул абалынан кыжаалат, кайгыны сезесиң.
التفاسير العربية:
مَتَٰعٞ قَلِيلٞ ثُمَّ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَبِئۡسَ ٱلۡمِهَادُ
Бул дүйнөнүн мындай кызыктары өтө кыска, түбөлүк уланбайт. Кийин Кыяматта алардын барар жери тозок, тозок отунун төшөгү кандай жаман!
التفاسير العربية:
لَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ٱتَّقَوۡاْ رَبَّهُمۡ لَهُمۡ جَنَّٰتٞ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا نُزُلٗا مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۗ وَمَا عِندَ ٱللَّهِ خَيۡرٞ لِّلۡأَبۡرَارِ
Ал эми Жаратуучусуна такыба болуп, Анын буйругун аткарып, күнөөдөн тыйылгандарга ак сарайларынын алдынан дарыялар агып турган бейиш бар. Аллах Таала аларга убадалап, берген сыйлык ушу, анда түбөлүк турушат. Аллах Таала ыймандуу пенделерине убада кылган нерселер, каапрлар бул дүйнөдө жыргал деп эсептеген нерселерден алда канча жакшы, абзел.
التفاسير العربية:
وَإِنَّ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ لَمَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَمَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِمۡ خَٰشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشۡتَرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلًاۚ أُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ أَجۡرُهُمۡ عِندَ رَبِّهِمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ
Китеп берилгендердин да баары окшош эмес. арасында Аллахка, силерге түшүрүлгөн Куранга жана өздөрүнүн китебинде айтылган чындыкка ишенген, Аллахтын элчилерин бири-биринен ажыратпаган, Аллахтан коркуп, кичи пейил болуп, Анын сооп-сыйына кызыккан, Аллахтын аят-сөздөрүн дүйнө үчүн арзыбаган баага сатпаган жакшылары да бар. Мындайларга Жаратуучусу үлкөн сооп-сый тартуулайт. Аллах Таала ишти өтө тез эсеп-кысап кылат жана сый же жазасын да өтө тез берет.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصۡبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ لَعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
Оо, Аллахка ыйман келтирип, пайгамбарды ээрчигендер, шариятты аткарууда, жашоодогу кээ бир кыйынчылыктарда сабырдуу болгула. Сабырдуулукта каапырлардан кем болбоогула, алар силерден сабырдуу болуп кетпесин. Аллах жолундагы жихадга даяр тургула. Буйруктарын аткарып, күнөөдөн тыйылып, Аллахка такыба болгула. Мына ошондо тозоктон кутулуп, бейишке кирип максатыңарга жетесиңер.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الأذى الذي ينال المؤمن في سبيل الله فيضطره إلى الهجرة والخروج والجهاد من أعظم أسباب تكفير الذنوب ومضاعفة الأجور.
Момундардын Аллах жолунда көчкөндөгү, куулгандагы, жихаддагы ж.б. каапырлар тарабынан тарткан азаптары, алардын күнөөсүнүн кечирилүүсүнө жана соопторунун көбөйүүсүнө себеп болот.

• ليست العبرة بما قد ينعم به الكافر في الدنيا من المال والمتاع وإن عظم؛ لأن الدنيا زائلة، وإنما العبرة بحقيقة مصيره في الآخرة في دار الخلود.
Каапырларга бул дүйнөдо берилген байлык, жыргал жашоо канчалык көп болсо да этибарга алынчу нерсе эмес, чыныгы этибарга ала турган нерсе акыретте түбөлүк кала турган жайдын эмне экендиги

• من أهل الكتاب من يشهدون بالحق الذي في كتبهم، فيؤمنون بما أنزل إليهم وبما أنزل على المؤمنين، فهؤلاء لهم أجرهم مرتين.
Китеп берилгендердин арасында да китептеринде айтылган чындыкка күбө болуп, өздөрүнө түшүрүлгөнгө да, момундарга түшүрүлгөнгө да (Тоорот менен Куранга) ишенгендери бар. Булардыг сооп-сыйы эки эсе беилет.

• الصبر على الحق، ومغالبة المكذبين به، والجهاد في سبيله، هو سبيل الفلاح في الآخرة.
Чындыкка сабыр кылуу, сабырдуулукта каапырлардан үстөм болуу, Аллах жолунда жидга чыгуу, булар кыяматтагы ийгилик, жеңиштин жолу

 
ترجمة معاني سورة: آل عمران
فهرس السور رقم الصفحة
 
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم

الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

إغلاق