ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - فهرس التراجم


ترجمة معاني سورة: النساء   آية:

سورة النساء - Ниса

من مقاصد السورة:
تنظيم المجتمع المسلم وبناء علاقاته، وحفظ الحقوق، والحث على الجهاد، وإبطال دعوى قتل المسيح.
Мусулман коомчулугун тартиптөө, мамилелерин куруу, укуктарды сактоо, жихадка кызыктыруу жана Иса пайгамбарды өлтүрүү дооматын жокко чыгаруу.

يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا
Оо, адамдар, Жаратуучуңардан корккула. Ал силерди бир жандан, тагыраагы Адам атадан жаратты. Адам атадан анын жубайы, силердин энеңер Хаваны жаратты. Анан ал экөөнөн жер бети толо эркек, аялдарды таратты. Аллахтан корккула, Анын аты менен бири-бириңден бир нерсе сурайсыңар, башкача айтканда, Аллахтын аты менен сураймын, мага мындай жардам берчи деп айтасыңар. Ортоңордо байланышы бар туугандыкты үзүүдө да Аллахтан корккула. Аллах Таала чынында силерди көзөмөлдөп турат, силердин кылганыңар Анын көзөмөлүнөн сыртта калбайт. Баарын эсептеп, ошого жараша сый же жаза берет.
التفاسير العربية:
وَءَاتُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰٓ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَتَبَدَّلُواْ ٱلۡخَبِيثَ بِٱلطَّيِّبِۖ وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَهُمۡ إِلَىٰٓ أَمۡوَٰلِكُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حُوبٗا كَبِيرٗا
Оо, осуят кылынгандар, жетимдердин (жетим - балакат жашына жете элек атасынан ажыраган бал же кыз) малын алар балакатка жетип, оз алдынча жол таап калганда отлук кайтарып бергиле. Арамды адалга аралаштырбагыла; б.а. жетимдердин жакшы мал-мүлкүн алып, кийин аны кайра бергенден анын ордуна өзүңөрдүн жаман мал-мүлкүңөрдөн бербегиле. Ошондой эле жетимдердин мал-мүлкүн өзүңөрдүкүнө кошуп алып жебегиле. Бул Аллахка өтө чоң күнөө
التفاسير العربية:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ
Эгер кепилдигиңердеги жетим кыздарга үйлөнүүдө аларга адилет боло албайм деп, же аларга берчү махыр акысын толук бере албай калам деп, же аларга мамиле кылууда кемчилик кетирем деп корксоңор, анда алардан башка аялдарга кааласаңар экөөнө, үчөөнө же төртөөнө үйлөнгүлө. А эгер булардын ортосунда адилеттүү боло албайм деп корксоңор, анда бирөө менен чектелгиле же кол алдыңардагы күң аялдарды алгыла (пайдалангыла). Анткени, күңдөрдө эркин аялдарда сакталчу укуктардын көбү жок. Ушул жогоруда айтылган жетимдерге адилеттүү болуу, бир аял менен чектелүү, күң аялдарды пайдалануу зыян тартып калбооңорго себеп болчу амалдар
التفاسير العربية:
وَءَاتُواْ ٱلنِّسَآءَ صَدُقَٰتِهِنَّ نِحۡلَةٗۚ فَإِن طِبۡنَ لَكُمۡ عَن شَيۡءٖ مِّنۡهُ نَفۡسٗا فَكُلُوهُ هَنِيٓـٔٗا مَّرِيٓـٔٗا
Аялдарыңарга берилүүсү милдеттүү болгон махыр акысын бергиле.Махырынан бир нерсени силерге өзү ыраазы болуп, жек көрбөстөн берсе, аны жей бергиле, анда эч жамандык жок
التفاسير العربية:
وَلَا تُؤۡتُواْ ٱلسُّفَهَآءَ أَمۡوَٰلَكُمُ ٱلَّتِي جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ قِيَٰمٗا وَٱرۡزُقُوهُمۡ فِيهَا وَٱكۡسُوهُمۡ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Оо, кепилдикке алгандар, жетимдердин мал-мүлкүн али иштетүүгө күч-кудурети жете элегинде аларга бербегиле. Бул малды Аллах Таала алардын жашоо-турмушун тикелей турган, адамдардын ортосундагы мамилени бекемдей турган себеп кылып койгон. Ал акылы жете электер, малын сактоону билбейт. Ошон үчүн аларды өзүнүн малдарынан жедирип-ичирип, кийинткиле. Аларга жакшы сөз айткыла. Балакатка жетип, ак-караны ажыратып калганыңарда мал-мүлкүңөрдү өзүңөргө берем деп кубанткыла.
التفاسير العربية:
وَٱبۡتَلُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغُواْ ٱلنِّكَاحَ فَإِنۡ ءَانَسۡتُم مِّنۡهُمۡ رُشۡدٗا فَٱدۡفَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَأۡكُلُوهَآ إِسۡرَافٗا وَبِدَارًا أَن يَكۡبَرُواْۚ وَمَن كَانَ غَنِيّٗا فَلۡيَسۡتَعۡفِفۡۖ وَمَن كَانَ فَقِيرٗا فَلۡيَأۡكُلۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِذَا دَفَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡ فَأَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبٗا
Оо, кепилдикке алгандар, жетимдерди алар балакатка жеткенде мал-мүлкүнөн бир аз берип, сынап, текшерип көргүлө. Эгер аны туура пайдаланып, иштете алса, буга силердин көзүңөр жетсе, анда алардын мал-мүлкүн толук өткөрүп бергиле. Муктаждыкта жегиле деп Аллах уруксат берген өлчөмдөн ашырып алардын мал-мүлкүн жебегиле. Булар балакатка жеткенде бергичем же турайын деп алардын мал-мүлкүн жегенге шашылбагыла. Эгер силерде өзүңөргө жетерлик мал-мүлкүңөр болсо, жетимдердин малына түк тийбегиле. А эгер жакыр болсоңор, өзүңөрдо мал жок болсо, анда муктаждыкка жараша жетимдердин малынан жеп турсаңар болот. Качан алар балакатка жетип, мал-мүлк пайдаланууну билип калганда алардын мал-мүлкүн бергиле жана бергениңерге бирөөлөрдү күбө кылгыла. Күбө укуктун сакталуусуна, кийин талаш-тартыш болбоосуна себеп болот. Буга күбө болууда жана пенделерин амалына жараша эсеп кылууда Аллах жетиштүү
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الأصل الذي يرجع إليه البشر واحد، فالواجب عليهم أن يتقوا ربهم الذي خلقهم، وأن يرحم بعضهم بعضًا.
Адамзаттын жаралышы да, кайтчу жери да бир. Жараткан Жаратуучусунан коркуу, бири-бирин урматтоо адам баласына важыб, милдет.

• أوصى الله تعالى بالإحسان إلى الضعفة من النساء واليتامى، بأن تكون المعاملة معهم بين العدل والفضل.
Аллах Таала аялдарга жана жетимдерге жакшы мамиле кылууну осуят кылды. Аларга адил, жакшы мамиле кылуу зарыл.

• جواز تعدد الزوجات إلى أربع نساء، بشرط العدل بينهن، والقدرة على القيام بما يجب لهن.
Төрт аял алууга уруксат, бирок баарына адилет болуу шарт жана алардын акысын берүүгө кудурети жетүүсү кажет.

• مشروعية الحَجْر على السفيه الذي لا يحسن التصرف، لمصلحته، وحفظًا للمال الذي تقوم به مصالح الدنيا من الضياع.
Малды туура пайдалана албаган акыл-эси кем адамдын мал-мүлкүн убактылуу алып турууга шариятта уруксат. Анткени, жашоого зарыл болгон мал-мүлкүн жоготуп алуу коркунучу бар жана буга жол бербүүгө болбойт

لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنۡهُ أَوۡ كَثُرَۚ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
Ата-энеси, же бир тууганы же атасы менен бир тууган ага-иниси сыяктуу жакын туугандарынан калган мураста, ал мурас азбы, көппү анда эркек кишинин үлүшү бар. Ошондой эле анда аял кишинин да үлүшү болот; А жахилият, караңгы доордо мындай эмес эле, анда мурас аял киши менен жаш балага тийчү эмес. Мурасты ар бирине тиешелүү өлчөмдө үлүш кылып так бөлүп берүүнү Аллах Таала парз кылды.
التفاسير العربية:
وَإِذَا حَضَرَ ٱلۡقِسۡمَةَ أُوْلُواْ ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينُ فَٱرۡزُقُوهُم مِّنۡهُ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Эгер мурас бөлүштүрүлгөндө ал жерде мурас албай турган жакындар, жетимдер же жакыр адамдар болуп калса, жакшылк үчүн мурасты бөлүштүрбөй туруп аларга да бир аздан бергиле, алар ошого муктаж, аларга жылуу-жумшак сөз айтып көңүл көтөргүлө
التفاسير العربية:
وَلۡيَخۡشَ ٱلَّذِينَ لَوۡ تَرَكُواْ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ ذُرِّيَّةٗ ضِعَٰفًا خَافُواْ عَلَيۡهِمۡ فَلۡيَتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡيَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدًا
Өтүп кетсем, али жаш, кембагал балдарымдын абалы кандай болот деп корккон адамдар, кол алдындагы башка жетим балдарга залым кылууда Аллахтан корксун Өтүп кеткенден кийин мунун балдарына да башкалар жакшылык кылуусу үчүн, өзү азыр жетимдерге жакшылык кылсын. Өлүмү жакын адамга, ал өткөн соң осуят, мурасына залым кылбай так бөлүштүрөрүн айтып, жакшы сөзү менен узатсын.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا
Жетимдердин мал-мүлкүн алып, кийин аны өзү каалагандай иштетип залым кылгандар аларды ичинен күйгүзө турган отту жегендей болот, Кыямат күнү алар тозокто күйөт.
التفاسير العربية:
يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِيٓ أَوۡلَٰدِكُمۡۖ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۚ فَإِن كُنَّ نِسَآءٗ فَوۡقَ ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَۖ وَإِن كَانَتۡ وَٰحِدَةٗ فَلَهَا ٱلنِّصۡفُۚ وَلِأَبَوَيۡهِ لِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدٞۚ فَإِن لَّمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلَدٞ وَوَرِثَهُۥٓ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُۚ فَإِن كَانَ لَهُۥٓ إِخۡوَةٞ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِي بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍۗ ءَابَآؤُكُمۡ وَأَبۡنَآؤُكُمۡ لَا تَدۡرُونَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ لَكُمۡ نَفۡعٗاۚ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Аллах Таала силерге келишим кылып, балдарыңардын мурасы тууралуу буларга буйруду; Мурас уул балага эки кыз балага берилчү өлчөмдө берилет. Эгер маркумда уулу жок жалаң кыз болсо, анда эки кызына мурастын үчтөн экиси тиет. А эгер мурас алуучу жалгыз эле кыз болсо, ага мурастын жарымы берилет. Эгер маркумдун уул же кызы болсо, бул учурда анын ата-энесине алтыдан бири тиешелүү болот. А эгер маркумдун перзенти болбосо, анда анын энесине үчтөн бири берилип, калганы атасына берилет. Эгер маркумдун эки же андан көп ага-ини, эже-карындаштары болсо, анда энесине милдеттүү түрдө алтынан бири берилет да, калганы атасына калат, бир туугандарына эч нерсе берилбейт. Мурасты мындай тартипте бөлүштүрүү, маркум мурасты осуят кылгандан кийин жана маркумдун карыздары болсо, аны төлөгөндөн кийин ишке ашырылат. Анан да мурасты маркумдун малынын үчтөн биринен ашырып жибербөө керек, тагыраагы, андан калган мал-мүлктөн үчтөн бири гана мураска бөлүнөт. Мурасты ушинтип бөлүштүрүүнү парз кылганынын себеби, адамдар ата-энесинин же балдарынын кимиси ага бул дүйнөдө да, акыретте да пайдалуу экенин билбейт. Билбегени себептүү бирөөсүн жакшы көрүп, бүт малын ага мураска калтырышы мүмкүн. Дагы бирин жаман көрүп,ага такыр мурас калтырбай коюшу да мүмкүн. А чынында, ал ойлогондой болбой (жакшы көргөнү зыянкеч, жаман көргөнү пайдалуу болуп) калуусу толук мүмкүн. Мунун баарын Ага эч нерсе жашыруун калбаган Аллах билет. Ошон үчүн мурасты жогорудагыдай бөлүштүрүүнү буйруду. Муну пенделери сөзсүз аткара турган милдет кылды. Аллах Таала чынында Билүүчү, пенделерине эмне жагары Ага жашыруун эмес. Ал шарият кылууда, жана өкүм чыгарууда Даанышман.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• دلت أحكام المواريث على أن الشريعة أعطت الرجال والنساء حقوقهم مراعية العدل بينهم وتحقيق المصلحة بينهم.
Мурас бөлүштүрүү шариятта эркек менен аялдын укугу бирдей, адил сакталарына далил, муну менен мамилелери да бекемделет

• التغليظ الشديد في حرمة أموال اليتامى، والنهي عن التعدي عليها، وعن تضييعها على أي وجه كان.
Жетимдин мал-мүлкүн ар кандай жол менен каалагандай иштетип, жеш арам экени катуу эскертилген

• لما كان المال من أكثر أسباب النزاع بين الناس تولى الله تعالى قسمته في أحكام المواريث.
Адамдарды талашып-тартышуусуна негизги себеп байлык болгону үчүн, Аллах Таала аны мурас аркылуу бөлүштүрүү жолун көрсөттү

۞ وَلَكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ أَزۡوَٰجُكُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٞ فَلَكُمُ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِينَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۚ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّكُمۡ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَكُمۡ وَلَدٞ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۚ مِّنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ تُوصُونَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۗ وَإِن كَانَ رَجُلٞ يُورَثُ كَلَٰلَةً أَوِ ٱمۡرَأَةٞ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوۡ أُخۡتٞ فَلِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُۚ فَإِن كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِي ٱلثُّلُثِۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصَىٰ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍ غَيۡرَ مُضَآرّٖۚ وَصِيَّةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٞ
Оо, күйөөлөр, эгер аялыңардын силерден же башкадан перзенти болбосо, андан калган мурастын тең жарымы силерге тишелүү. А эгер, алардын эркекпи, кызбы, иши кылып перзенти болсо, анда калган мүлктөн силерге төрттөн бири гана тиет. Бул үлүш качан ал аял мурасты осуят кылып жана анын карыздары төлөнгөндөн кийин бөлүнөт. Эй, күйөөлөр, эгер силердин балаңар болбосо, силерден калган мүлктөн аялдарыңарга төрттөн бири тиешелүү болот. А эгер балаңар болсо, анда аялдарыңарга сегизден бири тиет. Бул үлүш качан силер мурасты осуят кылып жана силердин карызыңар төлөнгөндөн кийин бөлүнөт. Эгер каза болгон эркектин же аялдын ата-энеси да, бала-чакасы да жок болсо, бирок эне тараптан бир эркек же ургаачы бир тууганы болсо, калган мүлктөн ага алтыдан бири милдеттүү түрдө берилет. Эгер ал туугандар бирден көп болсо, алардын баары калган мүлктүн үчтөн бирине шериктеш болуп бөлүп алышат. Бөлүшүүдө эркек, ургаачысы бирдей. Бул үлүшүн да алар маркумдун осятынан жана карызы төлөнгөндөн кийин бөлүп алышат. Себеби, осят кылган мурасы мал-мүлкүнүн үчтөн биринен көп болуп калып, мураскорлордун бирине залым болуп калуусу мүмкүн. Мына ушул аятта айтылган мурас бөлүштүрүү өкүмү Аллахтын силерге милдет кылган келишим-буйругу. Аллах Таала пенделерине бул дүйнөдө да,акыретте да эмне пайдалуу экенин Билүүчү, күнөөкөрлөрдү жазалоого шашылбаган Жумшак пейил.
التفاسير العربية:
تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِۚ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدۡخِلۡهُ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Жетимдер тууралуу, мурас тууралуу айтылган өкүмдөр, пенделери билүүсү үчүн түзүлгөн Аллахтын шарияты. Буйруктарын аткаруу, күнөөлөрдөн тыйылуу аркылуу Аллахка жана Анын элчисине баш ийгендерди Аллах Таала ак сарайынын алдынан шылдыр суулары агып турган бейишке киргизет. Алар анда түбөлүк турушат, анда эч нерсе жок болуп кетпейт. Бул Аллахтын сыйлыгы ийгиликтин ийгилиги.
التفاسير العربية:
وَمَن يَعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَٰلِدٗا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Ал эми өкүмдөрүн бурмалап, аны иш жүзүндө аткарбай, ага күмөн санап, шаряит чектеген чектен чыгып Аллахка жана Анын элчисине күнөөкөр болгондорду тозокко киргизет. Анда алар түбөлүк калат жана түгөнбөс азапка малынат
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• لا تقسم الأموال بين الورثة حتى يقضى ما على الميت من دين، ويخرج منها وصيته التي لا يجوز أن تتجاوز ثلث ماله.
Маркумдун малынын үчтөн биринен ашпаган мурасы бөлүнүп, анан анын карыздары төлөнгөндөн кийин гана мурас бөлүштүрүлөт

• التحذير من التهاون في قسمة المواريث؛ لأنها عهد الله ووصيته لعباده المؤمنين؛ فلا يجوز تركها أو التهاون فيها.
Мурас бул Аллах Таала пенделерине буйруган келишим-осуят, ага көңүл кош мамиле кылуу же такыр аткарбай коюу чоң күнөө

• من علامات الإيمان امتثال أوامر الله، وتعظيم نواهيه، والوقوف عند حدوده.
Аллахтын буйруктарын аткаруу, тыйганынан тыйылуу, чектерин сактоо - бул, ыйман күчүнүн белгиси

• من عدل الله تعالى وحكمته أن من أطاعه وعده بأعظم الثواب، ومن عصاه وتعدى حدوده توعده بأعظم العقاب.
Баш ийген адамга чоң соопту, күнөөкөр, чегинен чыккан адамга катуу азапты убада кылганы, бул Аллахтын Адилдиги жана Даанышмандыгы

وَٱلَّٰتِي يَأۡتِينَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمۡ فَٱسۡتَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِنَّ أَرۡبَعَةٗ مِّنكُمۡۖ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمۡسِكُوهُنَّ فِي ٱلۡبُيُوتِ حَتَّىٰ يَتَوَفَّىٰهُنَّ ٱلۡمَوۡتُ أَوۡ يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلٗا
Аялдарыңардан зинага барып күнөөгө батканы болсо, ага адыл төрт мусулман эркек киши күбөго тарткыла, эгер алар аялдын ушул күнөөгө барганына күбө болушса, аялдын жазасы катары аны үйгө камап койгула. Ал өлгөнгө чейин же Аллах Таала ага камактан башка бир жазаны сунуштаганга чейин үйдө камалып турсун. Кийин Аллах Таала аларга башка жазаны шарият кылды, тагыраагы, эгер зына кылган аял турмушка чыга элек болсо ага жүз балак урулат, ал эми турмушка чыккан жубан болсо таш бараңга алынат.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذَانِ يَأۡتِيَٰنِهَا مِنكُمۡ فَـَٔاذُوهُمَاۖ فَإِن تَابَا وَأَصۡلَحَا فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ تَوَّابٗا رَّحِيمًا
Зына кылган эркек менен аялды тилиңер жана колуңар менен жазалап кордогула. А эгер күнөөлөрүн моюндап, андан баш тартып, жакшы амалдарды жасаса, ыза берүүнү токтоткула. Анткени, тообо кылуучу күнөөсү жок адамдай болуп калат. Аллах Таала пенделеринен ким тообо кылса, ага ырайым кылып тообосун кабылдайт. Жазанын мындай түрү исламдын алгачкы күндөрүндө болчу, кийин бул өкүм күчүн жоготуп, турмуш кура электерге жүз балак, турмуш кургандарга таш бараң өкүмү чыкты
التفاسير العربية:
إِنَّمَا ٱلتَّوۡبَةُ عَلَى ٱللَّهِ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٖ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Күнөөнүн акыбетин жана зыянын билбестен бут коюп алган адам, мейли ал күнөөнү билбестен жасасын, мейли атайын жасасын, кийин дароо Жаратуучусуна кайтып, өлүму келе электе тообо кылса, мындай адамдардын тообосун Аллах кабыл кылат, күнөөсүн кечирет. Аллах Таала Өзү жараткан макулуктарынын абалын Билүүчү, аларга тагдыр кылууда жана шарият кылууда Даанышман
التفاسير العربية:
وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ وَلَا ٱلَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمۡ كُفَّارٌۚ أُوْلَٰٓئِكَ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
Күнөө артынан күнөө жасап, кекиртегине ажалы келгенче тообо кылбай, анан ошол кезде: күнөөмө тообо кылдым деп жан үрөгөндөрдүн тобосун Аллах кабыл кылбайт. Ошол учурда алардын бири: мына азыр кылган күнөөлөрүмө тообо кылдым - деп айтат. Ошондой эле каапыр боюнча жүрүп өтүп кеткендердин тобосун да кабыл кылбайт. Ушинтип күнөө үстүнө күнөө кылгандарга жана каапыр тейде өтүп кеткендерге жан кейитүүчү азап даярдап койгонбуз.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَرِثُواْ ٱلنِّسَآءَ كَرۡهٗاۖ وَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ لِتَذۡهَبُواْ بِبَعۡضِ مَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ إِلَّآ أَن يَأۡتِينَ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖۚ وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِن كَرِهۡتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡـٔٗا وَيَجۡعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيۡرٗا كَثِيرٗا
Оо, Аллахка ыйман келтирип, пайгамбарды ээрчиген ыймандуулар, атаңардан жана жакындарыңардан калган жесир аялдарды малды мураска алгандай мурастап алганыңар, аларды никеге алганыңар, каалаганыңарга никелегениңер жана аларды башка бирөөгө турмушка чыгуудан тыйып койгонуңар туура эмес жорук. Силер өзүңөргө жакпаган аялыңарды, эгер ал махыр акысынын бир бөлүгүн же башка нерсени силерге төлөп, ажырашууну талап кылса, аны жазалайын деп кетирбей койбогула. Эгерде ал аял зына сыяктуу жаман ишке бут койсо, анда махыр акысын кайтарып алуу үчүн аны кетирбей турсаңар болот. Аялыңарга зыян азар бербей, напаканы жакшы берип жылуу-жумшак болгула. Кайсы бир кемчилиги үчүн жаман көрсөңөр, ага сабыр кылгыла; ошол силерге жакпаган нерсе аркылуу бул дүйнөдө да, акыретте да жакшылык табышыңар толук мүмкүн
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• ارتكاب فاحشة الزنى من أكثر المعاصي خطرًا على الفرد والمجتمع؛ ولهذا جاءت العقوبات عليها شديدة.
Зынага берилүү жеке адамга да, коомго да олуттуу зыянын тийгизет, ошон үчүн анын азабы да катуу

• لطف الله ورحمته بعباده حيث فتح باب التوبة لكل مذنب، ويسر له أسبابها، وأعانه على سلوك سبيلها.
Бардык күнөөкөрлөргө тообо эшигинин ачыктыгы, тообонун жеңилдиги жана тообо кылуу жолуна түшүүгө жардам берүүсү, мунун баары Аллахтын пенделерине болгон ырайымдуулугу жана жумшактыгы

• كل من عصى الله تعالى بعمد أو بغير عمد فهو جاهل بقدر من عصاه جل وعلا، وجاهل بآثار المعاصي وشؤمها عليه.
Аллах Таалага атайын же кокустан күнөө кылган адам күнөөнүн зыянын, акыбетин билбесе да баары бир күнөө кылган болот

• من أسباب استمرار الحياة الزوجية أن يكون نظر الزوج متوازنًا، فلا يحصر نظره فيما يكره، بل ينظر أيضا إلى ما فيه من خير، وقد يجعل الله فيه خيرًا كثيرًا.
Үй-бүлөлүк жашоо ынтымактуу улануусу үчүн күйөө аялына тең салмактуулук менен кароого тийиш, анын жаман жактарын гана карабай, жакшы жактарына да көңүл буруусу кажет, мына ошондо Аллах ага көп жакшылык берет

وَإِنۡ أَرَدتُّمُ ٱسۡتِبۡدَالَ زَوۡجٖ مَّكَانَ زَوۡجٖ وَءَاتَيۡتُمۡ إِحۡدَىٰهُنَّ قِنطَارٗا فَلَا تَأۡخُذُواْ مِنۡهُ شَيۡـًٔاۚ أَتَأۡخُذُونَهُۥ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
Оо, күйөөлөр, эгер аялыңарга талак берүүнү кааласаңар жана ордун башка бирөөнү алмакчы болсоңор; бул силерге күнөө эмес. Бирок, анын махырына көп мал-мүлк берген болсоңор, аны кайра алып калбагыла, аны алып калуу анык доомат жана ачык күнөө
التفاسير العربية:
وَكَيۡفَ تَأۡخُذُونَهُۥ وَقَدۡ أَفۡضَىٰ بَعۡضُكُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ وَأَخَذۡنَ مِنكُم مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا
Мына ошол махыр себептүү аялдарга ээ болгонсуңар, Аллахтын сөзү менен аялдар силерге адал болгон жана аларды камкордугуңарга алууга ант бергенсиңер, анан кантип берген махырды кайра алып каласыңар, бул жаман көрүлгөн, туура эмес иш
التفاسير العربية:
وَلَا تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۚ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةٗ وَمَقۡتٗا وَسَآءَ سَبِيلًا
Атаңар үйлөнүп, кийин алардан калган аялдарга үйлөнбөгүлө, бул арам. А эгер бул иш жахилиятта, караңгылыкта болгон болсо, ал кечиримдүү. Атанын аялдарына баланын үйлөнүп алуусу жаман ыпылас иш. Мындай кылгандарга Аллах катуу ачууланат
التفاسير العربية:
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُمۡ وَعَمَّٰتُكُمۡ وَخَٰلَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُ ٱلۡأَخِ وَبَنَاتُ ٱلۡأُخۡتِ وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّٰتِيٓ أَرۡضَعۡنَكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ وَأُمَّهَٰتُ نِسَآئِكُمۡ وَرَبَٰٓئِبُكُمُ ٱلَّٰتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ ٱلَّٰتِي دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمۡ تَكُونُواْ دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ وَحَلَٰٓئِلُ أَبۡنَآئِكُمُ ٱلَّذِينَ مِنۡ أَصۡلَٰبِكُمۡ وَأَن تَجۡمَعُواْ بَيۡنَ ٱلۡأُخۡتَيۡنِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Аллах Таала силерге энеңерге никеленүүнү арам кылды, ошондой эле бул канча өйдөлөсө да арам; б.а. таене, анын энеси чоң эне ж.б. Кыздарыңарга никеленүү да арам, канча ылдыйласа да; б.а. кыз, анын кызы, анын кызынын кызы ж.б. Ошондой эле балаңардын жана кызыңардын кыздарына никеленүү арам. Өзүңөрдүн бир тууган эже-карындаштарыңарга жана ата-энеңердин бир тууган эже-карындаш же эже-сиңдилерине никеленүү арам. Бир тууганыңардын кыздарына жана алардын кыздарына, ошондо эле силерге сүтүн эмизген эмчек энеңерге, ошол аялды эмген эмчектеш эже-карындаштарыңарга никеленүү арам. Аялыңардын энеси, кайненеңер, ал аялыңарга жакындык кылсаңар да, кылбасаңар да баары бир никеленүү арам. Аялыңар башка күйөөсүнөн ээрчитип келген кызга никеленүүңөр арам, эгер ал кыздын энесине жакындык кылсаңар, а эгер энесине жакындык кылбасаңар, анда аны талак кылган соң, анын кызына никеленсеңер боло берет. Дагы өзүңөрдүн балаңардын аялына никеленүү арам, бул өкүмгө эмчектеш жагынан болгон балаңардын аялы да тиешелүү. Дагы эки бир тууган эже-сиңдини, мейли алар эмчектеш жагынан болсун чогуу бир ниекеге алуу да арам, бирок бул исламга чейин болсо, аны Аллах кечирет. Аллах тообо кылган пенделерин кечирүүчү, аларга ырайымдуу. Ошондой эле хадистерде аял менен анын атасынын эжесин же таежесин чогуу бир никеге алуу арам экендиги айтылган.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• إذا دخل الرجل بامرأته فقد ثبت مهرها، ولا يجوز له التعدي عليه أو الطمع فيه، حتى لو أراد فراقها وطلاقها.
Эркек никеден кийин аялга жакындык кылса, демек ага махыр берүү бекемделет, кийин аны менен ажырашууну кааласа, махырын кайра алып калууга болбойт

• حرم الله تعالى نكاح زوجات الآباء؛ لأنه فاحشة تمقتها العقول الصحيحة والفطر السليمة.
Атанын аялдарына үйлөнүүнү Аллах Таала арам кылды, анткени, бул ыплас иш, акыл-эс кемийт, табият бузулат

• بين الله تعالى بيانًا مفصلًا من يحل نكاحه من النساء ومن يحرم، سواء أكان بسبب النسب أو المصاهرة أو الرضاع؛ تعظيمًا لشأن الأعراض، وصيانة لها من الاعتداء.
Аллах Таала аялдардын абийрин коргогондуктан алардын кимисине никеленүү адал, кимисине арам экенин, мейли тек жагынан, мейли никеге туруу жагынан, мейли эмчектеш жагынан болсун, баарын кенен-чонон баяндады.

۞ وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَۚ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Ошондой эле күйөөсү бар аялдарга никеленүүңөр арам, бирок кол алдыңарга туткун болуп келген күң аялдарга алар бир айыз көрүп тазалангандан кийин кошула берсеңер болот. Мына ушуларды Аллах силерге милдет кылды. Эми жогоруда айтылгандан башка аялдар силерге адал, зынаны максат кылбай, таза-адал жол менен алардын Аллах силерге милдет кылган махырларын берип, никелене бергиле. Никеден кийин келишимиңерди өзгөртүп, силер аларга айтылгандан көп берсеңер, же алар айтылгандын кээсин. же баарын алуудан баш тартса мында эч кимге күнөө жок. Аллах Таала чынында пенделерин билип турат, Ага эч нерсе жашыруун эмес, башкарууда жана шарият кылууда Даанышман.
التفاسير العربية:
وَمَن لَّمۡ يَسۡتَطِعۡ مِنكُمۡ طَوۡلًا أَن يَنكِحَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ فَمِن مَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُم مِّن فَتَيَٰتِكُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِيمَٰنِكُمۚ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۚ فَٱنكِحُوهُنَّ بِإِذۡنِ أَهۡلِهِنَّ وَءَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ مُحۡصَنَٰتٍ غَيۡرَ مُسَٰفِحَٰتٖ وَلَا مُتَّخِذَٰتِ أَخۡدَانٖۚ فَإِذَآ أُحۡصِنَّ فَإِنۡ أَتَيۡنَ بِفَٰحِشَةٖ فَعَلَيۡهِنَّ نِصۡفُ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ مِنَ ٱلۡعَذَابِۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَشِيَ ٱلۡعَنَتَ مِنكُمۡۚ وَأَن تَصۡبِرُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡۗ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Оо, эркектер, эгер мал-келиңер жок, эркин аялдарга үйлөнө албасаңар, бирөөлөрдүн кол астындагы күң аялдарга, эгер алар ыймандуу болсо үйлөнсөңөр болот. Аллах Таала ыйманыңардын акыйкатын жана ички абалыңарды жакшы билет. Силер алар менен динде да, инсанияттыкта да бирдейсиңер. Аларга үйлөнүүдөн баш тартпагыла. Алардын кожоюнунун уруксаты менен үйлөнгүлө. Алардын махыр акысын толук жана кечиктирбей бергиле. Мунун баары эгер алар зына кылуучу болбосо жана зына кылуу үчүн жашыруун ойнош күтпөсө. А эгер аларга үйлөнгөндөн кийин алар зынага барса, анда алардын жазасы эркин аялдардын жазасынын жарымындай, элүү балак урулат, эркин аялдардан айырмаланып алар таш бараң кылынбайт. Жогоруда айтылган ушул таза-топук күң аялдарга үйлөнүүгө берилген уруксат, эркин аялдарга үйлөнүүгө кудурети жетпей, бирок зинага бут коюу коркунучу бар эркектер үчүн. Ушундай учурда күң аялдарга үйлөнүүгө сабыр кылуу жакшы. Аллах Таала пенделеринен тообо кылгандарын Кечирүүчү, аларга Ырайымдуу. Аллах Тааланын ырайымдуулугунун бир белгиси мына ушул, силер эркин аялдарга үйлөнө албай, зынага бут коюу коркунучу болгон учурда күң аялдарга үйлөнүүгө уруксат бергени
التفاسير العربية:
يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمۡ وَيَهۡدِيَكُمۡ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَيَتُوبَ عَلَيۡكُمۡۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
Аллах Таала силерге бул өкүмдөрдү шарият кылуу менен шарият жана динин баяндоону каалайт. Бул дүйнө жана акыретте силерге пайдалуу нерсени баяндоону каалайт. Силерди мурдагы пайгамбарлардын жолуна, алардын жакшы жүрүм-турумуна, арам-адалды ажыратууга баштоону каалайт. Силерди күнөөдөн ибадатка, кайтарууну каалайт. Аллах Таала пенделерине эмне пайдалуу экенин билет жана ошону шарият кылат. Аларды башкарууда жана шарият кылууда Даанышман.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• حُرمة نكاح المتزوجات: حرائر أو إماء حتى تنقضي عدتهن أيًّا كان سبب العدة.
Мейли эркин, мейли күң болсун алар идданын кайсы туру болсо да толук өтөмөйүнчө никеленүү арам.

• أن مهر المرأة يتعين بعد الدخول بها، وجواز أن تحط بعض مهرها إذا كان بطيب نفس منها.
Аялдын махыр акысы ага кошулгандан кийин дайындалат, эгер кааласа, махыр өлчөмүн азайтат

• جواز نكاح الإماء المؤمنات عند عدم القدرة على نكاح الحرائر؛ إذا خاف على نفسه الوقوع في الزنى.
Эгер эркин аялдарга үйлөнүүгө кудурети жетпесе жана зынага бут коюу коркунучу болсо, анда күң аялдарга үйлөнүүгө уруксат

• من مقاصد الشريعة بيان الهدى والضلال، وإرشاد الناس إلى سنن الهدى التي تردُّهم إلى الله تعالى.
Шарияттын негизги максаты туура жол менен адашууну баяндоо, адамдарды Аллах Таалага алып бара турган түз жолго салуу

وَٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡكُمۡ وَيُرِيدُ ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلشَّهَوَٰتِ أَن تَمِيلُواْ مَيۡلًا عَظِيمٗا
Аллах силердин тообоңорду кабыл кылууну, күнөөңөрдү кечирүүнү каалайт. Ал эми кумар-каалоосунан чыга албаган адамдар, силердин түз жолдон алыс адашууңарды каалайт.
التفاسير العربية:
يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمۡۚ وَخُلِقَ ٱلۡإِنسَٰنُ ضَعِيفٗا
Аллах Таала шариятын силерге жеңил кылууну каалайт, колуңардан келбеген нерсеге буйрубайт. Анткени ал инсан биологиялык жактан да, физикалык жактан да алсыз экенин билет
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡۚ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
Оо, Аллахка ишенген, пайгамбарды ээрчиген момундар, бири-бириңдин мал-мүлкүңдү жаман жолдор менен алып жебегиле, мисалы: тартып алуу, урдоо,пара алуу ж.б. Бири-бириңе ыраазы болуп келишип алды-берди кылган соодаңар адал. Мунун акчасын жегиле жана пайдалангыла. Бири-бириңерди өлтүрбөгүлө, өзүңөрдү өзүңөр да өлтүрбөгүлө, өлүмгө алып барбагыла. Аллах Таала чынында силерге ырайымдуу. Анын ырайымынын бири белгиси, каныңарды малыңарды жана абийириңерди бири-бириңе арам кылганы
التفاسير العربية:
وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا
Мына ушул бирөөнүн малын жеш, адам өлтүрүү сыяктуу тыюу салынган күнөөлүү иштерди билбестен же унутуп эмес, билип туруп атайын кылгандарды кыямат күнү Аллах Таала тозокко киргизет, анын оту таптуу азабы катуу. Мындай кылуу Аллах Таалага жеңил; Ал буга Кудуреттүү, эч нерсеге күчү жетпей калбайт.
التفاسير العربية:
إِن تَجۡتَنِبُواْ كَبَآئِرَ مَا تُنۡهَوۡنَ عَنۡهُ نُكَفِّرۡ عَنكُمۡ سَيِّـَٔاتِكُمۡ وَنُدۡخِلۡكُم مُّدۡخَلٗا كَرِيمٗا
Оо, ыймандуулар, Аллахка шерик кошуу, ата-эненин каргышына калуу, адмм өлтүрүү, сүткордук кылуу сыяктуу чөн күнөөлөрдөн сактансаңар, кичине күнөөлөрүңөрдү кечирем. Анан кереметтүү жай бейишке киргизем
التفاسير العربية:
وَلَا تَتَمَنَّوۡاْ مَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بِهِۦ بَعۡضَكُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبُواْۖ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا ٱكۡتَسَبۡنَۚ وَسۡـَٔلُواْ ٱللَّهَ مِن فَضۡلِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمٗا
Оо, ыйман келтиргендер, бири-бириңердеги Аллах ыроологон артыкчылыктарга көралбастык кылбагыла; Аллах Таала эркектерге гана тиешелүү кылган нерсеге аялдардын үмүт кылуусу болбойт. Ар биринде өзүнө жараша үлүшү бар. Аллах Тааладан Ал бере турган нерсени көбөйтүүсүн сурангыла; Аллах Таала чынында бардык нерсени Билүүчү жана ар бирине өзүнө ылайыгын берет.
التفاسير العربية:
وَلِكُلّٖ جَعَلۡنَا مَوَٰلِيَ مِمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَۚ وَٱلَّذِينَ عَقَدَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡ فَـَٔاتُوهُمۡ نَصِيبَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدًا
Баарыңарга ата-энесинен же жакын туугандарынан калган мурасты ала турган тууганчылыкты жаратып койдук. Силерге жардам берүүгө жана артыңарда турууга ишенимдүү келишим түзгөн дос-жардамчыларыңарга мурастан насибин бергиле. Аллах Таала чынында баардык нерсеге Күбө болуучу, силердин ыйманыңарга жана келишимиңерге да күбө. Бул, досторго мурас берүү исламдын баштапкы учурунда бар болчу, кийин бул өкүм жокко чыккан.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• سعة رحمة الله بعباده؛ فهو سبحانه يحب التوبة منهم، والتخفيف عنهم، وأما أهل الشهوات فإنما يريدون بهم ضلالًا عن الهدى.
Аллахтын пенделерине ырайымы чексиз; Ал алардын тообосун жакшы көрөт жана аны аларга жеңилдетет. Ал эми каалоо, кумарына ээрчигендер болсо аларды туура жолдон адаштыргысы келет

• حفظت الشريعة حقوق الناس؛ فحرمت الاعتداء على الأنفس والأموال والأعراض، ورتبت أعظم العقوبة على ذلك.
Шарият адамдардын укугун коргойт; адамдардын жанына, малына жана абйирине шек келтирип душмандык кылуу арам, мындайлардын акыбети өтө жаман

• الابتعاد عن كبائر الذنوب سبب لدخول الجنة ومغفرة للصغائر.
Чоң күнөөлөрдөн оолактап алыс болуу, кичине күнөөлөрдүн кечирилүүсүнө жана бейишке кирүүгө себеп болот

• الرضا بما قسم الله، وترك التطلع لما في يد الناس؛ يُجنِّب المرء الحسد والسخط على قدر الله تعالى.
Аллах Таала бөлүштүргөн нерсеге ыраазы болуп, адамдардын колундагы нерсеге суктануудан алыс болуу, кишини көралбастыктан, жек көрүүдөн сактайт.

ٱلرِّجَالُ قَوَّٰمُونَ عَلَى ٱلنِّسَآءِ بِمَا فَضَّلَ ٱللَّهُ بَعۡضَهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖ وَبِمَآ أَنفَقُواْ مِنۡ أَمۡوَٰلِهِمۡۚ فَٱلصَّٰلِحَٰتُ قَٰنِتَٰتٌ حَٰفِظَٰتٞ لِّلۡغَيۡبِ بِمَا حَفِظَ ٱللَّهُۚ وَٱلَّٰتِي تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَٱهۡجُرُوهُنَّ فِي ٱلۡمَضَاجِعِ وَٱضۡرِبُوهُنَّۖ فَإِنۡ أَطَعۡنَكُمۡ فَلَا تَبۡغُواْ عَلَيۡهِنَّ سَبِيلًاۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيّٗا كَبِيرٗا
Эркектер аялдарын башкаруучу жана көзөмөлдөөчү, анткени эркектерди Аллах Таала ушуга ылайык кылып, аялдардын напакасын (үй-жай, тамак-аш, кийим-кече) алардын моюнуна жүктөгөн. Жаратуучусуна, күйөөсүнө баш ийген, күйөөсү жокто Аллахтын көмөгү менен өз абийирин жана күйөөсүнүн мал-дүйнөсүн сактаган аялдар - жакшы аялдар. Тили же иш-аракети менен күйөөсүнө баш ийбей, тоң моюндук кылган аялдарга, жылуу-жумшак эскертип, Аллахтан коркуу керектигин насаат кылгыла. Буга көнбөсө, анда төшөк аркылуу, тагыраагы, бирге жатпай, жакындык кылбай эскерткиле. Буга да болбосо, анда аза бербей, акырын ургула. Эгер майнап чыгып, силерге баш ие баштаса, мындан ашыкка барып (уруп-урушуп) аларга залым кылбагыла. Аллах Таала чынында улуулуктун Ээси, заты да, сыпаты да Жогору, Андан корккула
التفاسير العربية:
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ شِقَاقَ بَيۡنِهِمَا فَٱبۡعَثُواْ حَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهِۦ وَحَكَمٗا مِّنۡ أَهۡلِهَآ إِن يُرِيدَآ إِصۡلَٰحٗا يُوَفِّقِ ٱللَّهُ بَيۡنَهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرٗا
Оо, жубайлардын ишенимдүү кишилери (өкүлдөрү), эгер жубайлардын ортосунда келишпестик, душмандык пайда болот деп корксоңор, аларды ажыратууга же элдештирүүгө өкүм чыгаруу үчүн күйөөнүн да, аялдын да туугандарынан бир адил кишини жибергиле. Өкүм чыгаруучулар аларды элдештирүүнү кааласа жана аларга ушундай жолду көрсөтүшсө, жараштыруу жакшы, пайдалуу иш. Ошондо Аллах жубайлардын ынтымагын бекемдеп, ортодогу келишпестикти жок кылат. Аллах Таалага чынында пенделеринин эч бир иши жашыруун эмес, алардын жүрөгүндө жашырылган майда-баратты бүт Билүүчү
التفاسير العربية:
۞ وَٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَلَا تُشۡرِكُواْ بِهِۦ شَيۡـٔٗاۖ وَبِٱلۡوَٰلِدَيۡنِ إِحۡسَٰنٗا وَبِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱلۡجَارِ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡجَارِ ٱلۡجُنُبِ وَٱلصَّاحِبِ بِٱلۡجَنۢبِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخۡتَالٗا فَخُورًا
Аллахка баш ийип ибадат кылгыла, Аны менен бирге башкага ибадат кылбагыла. Ата-энеңерди урматтап, бапестеп жакшылык кылгыла. Жакын туугандарыңарга, жетимдерге, кедейлерге жакшылык кылгыла. Туугандыгы бар кошунаңарга да, туугандыгы жогуна да жакшылык кылгыла. Жаныңардагы шеригиңерге, сапарын улай албай калган карып, мусаапырга жакшылык кылгыла. Кол алдыңардагы кызматчы, кулдарга жакшылык кылгыла. Өзүнө-өзү чиренип өзүн-өзү мактагандарды жана өзгөлөрдү тоотпой текеберлик кылгандарды Аллах Таала жакшы көрбөйт.
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ يَبۡخَلُونَ وَيَأۡمُرُونَ ٱلنَّاسَ بِٱلۡبُخۡلِ وَيَكۡتُمُونَ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۗ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Аллах ырыскы кылып берген нерседен башкаларга берүү милдетинен качып сараңдык кылгандарды жана башкаларды да ушуга үнөдгөндөрдү Аллах Таала жакшы көрбөйт. Алар Өзүнүн артыкчылыгы менен берген илим, ырыскы жана башка нерселерди жашырышат. Элге чындыкты айтпай, жашырып, жалганды айтышат. Мындай кысылет сыпаттар каапырларга таандык. Каапырларга аларды кор кыла турган азапты даярдап койгонбуз
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• ثبوت قِوَامة الرجال على النساء بسبب تفضيل الله لهم باختصاصهم بالولايات، وبسبب ما يجب عليهم من الحقوق، وأبرزها النفقة على الزوجة.
Эркектер аялдардан артык экени маалым, себеби, Аллах аларды башкаруучулукка ылайыктаган, аларга кээ бир укуктарды сактоо милдет, негизгиси, аялдарына напака (үй, тамак, кийим) таап беришет

• التحذير من البغي وظلم المرأة في التأديب بتذكير العبد بقدرة الله عليه وعلوه سبحانه.
Аялга Аллах Тааланын Улуктугун, Кудуретин эскертип адеп, тарбияга чакырганда, ага кысым көрсөтүп, залымдык кылуу болбойт

• التحذير من ذميم الأخلاق، كالكبر والتفاخر والبخل وكتم العلم وعدم تبيينه للناس.
Элге чындыкты айтпоо, билгенин, илимин жашыруу, сараңдык кылуу, мактанып, менменсинүү жана текеберленүү эң жаман ахлактардан

وَٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ رِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَلَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَلَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۗ وَمَن يَكُنِ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَهُۥ قَرِينٗا فَسَآءَ قَرِينٗا
Ошондой эле, Аллахка да, Кыямат күнүнө да ишенбеген, элге көрүнүү жана алардын мактоосуна татыктуу болуу үчүн мал-мүлкүнөн садага бергендерге да азапты даярдап койгонбуз; аларга ошол кор кылуучу азапты даядаганбыз. Алар шайтанга ээрчиген үчүн гана адашышты. Кимге шайтан дайыма чогуу жүрүүчү жолдош болсо, демек ал эң жаман жолдош
التفاسير العربية:
وَمَاذَا عَلَيۡهِمۡ لَوۡ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَأَنفَقُواْ مِمَّا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِهِمۡ عَلِيمًا
Эгер алар Аллахка жана Кыямат күнгө чындап ыйман келтирип, мал-дүйнөсүн Аллах жакшы көрүп, ыраазы болгон жолго садага кылса, аларга эмне зыянын тийгизмек?! Тескерисинче, жакшылыктын баары ушунда болмок. Аллах Таала аларды Билүүчү, алардын абалы Ага жашыруун эмес, кийин баарын кылган ишине жараша жазалайт же сыйлайт.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَظۡلِمُ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖۖ وَإِن تَكُ حَسَنَةٗ يُضَٰعِفۡهَا وَيُؤۡتِ مِن لَّدُنۡهُ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Аллах Таала чынында Адил, пенделерине залым кылбайт. Алардын жакшы иштеринен кичине кумурскачалык да кемитпейт, күнөөлөрүнө да эч нерсе кошпойт. Эгер пендеде чаңдын кыпынындай жакшылыгы болсо, артыкчылыгы менен аны бир канча эсе көбөйтөт, анан Өзүнөн өтө чоң сооп-сый берет
التفاسير العربية:
فَكَيۡفَ إِذَا جِئۡنَا مِن كُلِّ أُمَّةِۭ بِشَهِيدٖ وَجِئۡنَا بِكَ عَلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ شَهِيدٗا
Оо, элчи, Кыямат күнү ар бир үммөткө алардын эмне кылганына күбө кылып пайгамбарларын алып келгенде, сени да үммөтүңө күбө кылып алып келсек абал кандай болот?!
التفاسير العربية:
يَوۡمَئِذٖ يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَعَصَوُاْ ٱلرَّسُولَ لَوۡ تُسَوَّىٰ بِهِمُ ٱلۡأَرۡضُ وَلَا يَكۡتُمُونَ ٱللَّهَ حَدِيثٗا
Ошол азабы катуу күндө (Кыяматта) Аллахка каапыр болуп, Анын элчисине күнөөкөр болгондор топуракка айланып жер менен жексен болуп кетсек экен деп тилешет. Кылган иш-аракеттеринен эч нерсесин Аллахтан жашырып кала албайт; анткени, Аллах Таала алардын тилине мөөр басып, эмне кылганына күбө өтүүгө дене-мүчөлөрүнө уруксат берет
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡرَبُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَأَنتُمۡ سُكَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَعۡلَمُواْ مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِي سَبِيلٍ حَتَّىٰ تَغۡتَسِلُواْۚ وَإِن كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَوۡ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوۡ جَآءَ أَحَدٞ مِّنكُم مِّنَ ٱلۡغَآئِطِ أَوۡ لَٰمَسۡتُمُ ٱلنِّسَآءَ فَلَمۡ تَجِدُواْ مَآءٗ فَتَيَمَّمُواْ صَعِيدٗا طَيِّبٗا فَٱمۡسَحُواْ بِوُجُوهِكُمۡ وَأَيۡدِيكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوًّا غَفُورًا
Оо, Аллахка ишенип, пайгамбарды ээрчиген момундар, мас болуп калсаңар, качан соолугуп, эмнени сүйлөп жатканыңарды билмейинче намазга жакындабагыла (окубагыла). Бул өкүм аракты толук бойдон арамга чыгарган өкүмдөн мурда келген. (Кийин бул өкүм күчүн жоготкон). Ошондой эле жунуб болсоңор да, жуунуп тазаланмайынча намаз окубагыла жана мечитке кирбегиле. Бирок көпкө кармалбай кирип чыгып кеткендерге уруксат. Эгер суу менен жуунса күчөп кете турган оору менен оорусаңар, же сапарда болсоңор, же дааратсыз болуп калсаңар, же аялыңар менен кошулсаңар, анан жуунуга же даарат алууга суу таппасаңар, анда ниет кылып таза топуракка колуңарды уруп аны менен бети-колуңарды сүрткүлө. Аллах Таала чынында силердин кемчилигиңерди Өчүрүүчү жана сиерди Кечирүүчү
التفاسير العربية:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يَشۡتَرُونَ ٱلضَّلَٰلَةَ وَيُرِيدُونَ أَن تَضِلُّواْ ٱلسَّبِيلَ
Оо, элчи, Аллах Таала Тоороттон илим берген яхудилер, туура жолду адашууга алмаштырганын билбейсиңби. Эй, момундар, алар өздөрүнүн ийри жолуна түшүрүү үчүн силерди да элчи-пайгамбар алып келген түз, туура жолдон адаштырууга кызыкдар.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من كمال عدله تعالى وتمام رحمته أنه لا يظلم عباده شيئًا مهما كان قليلًا، ويتفضل عليهم بمضاعفة حسناتهم.
Аллах Тааланын адилдиги жана ырайымдуулугу ушунчалык, пендесине кыпындай залым кылбайт, ал эми жакшылыктарын эселеп көбөйтөт

• من شدة هول يوم القيامة وعظم ما ينتظر الكافر يتمنى أن يكون ترابًا.
Кыяматтын коркунучу жана каапырлар күткөн азап өтө оор болгондуктан, алар топуракка айланып калууну самашат

• الجنابة تمنع من الصلاة والبقاء في المسجد، ولا بأس من المرور به دون مُكْث فيه.
Жунуб болуу намаз окуудан жана мечитке кирүүдөн тыят. Бирок мечитте көпкө турбастан аралап өтө турган болсо, эч нерсе эмес.

• تيسير الله على عباده بمشروعية التيمم عند فقد الماء أو عدم القدرة على استعماله.
Суу табылбаган же сууну иштетүүгө мүмкүн болбогон учурда таямум кылуу бул, пенделерине Аллах Таала шариятты жеңил кылганы

وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِأَعۡدَآئِكُمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَلِيّٗا وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ نَصِيرٗا
Оо, ыймандуулар, Аллах Таала душманыңарды силерге караганда жакшы билет, силерге алар тууралуу кабар берип, алардын душмандыгын баяндайт. Силерди алардын жамандыгынан сактоого Аллах Өзү жетиштүү Башчы. Алардын зыянынан, куулук-шумдугунан коргоп, силерге жардам берүүгө Аллах Өзү жетиштүү Жардамчы
التفاسير العربية:
مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ يُحَرِّفُونَ ٱلۡكَلِمَ عَن مَّوَاضِعِهِۦ وَيَقُولُونَ سَمِعۡنَا وَعَصَيۡنَا وَٱسۡمَعۡ غَيۡرَ مُسۡمَعٖ وَرَٰعِنَا لَيَّۢا بِأَلۡسِنَتِهِمۡ وَطَعۡنٗا فِي ٱلدِّينِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ قَالُواْ سَمِعۡنَا وَأَطَعۡنَا وَٱسۡمَعۡ وَٱنظُرۡنَا لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَقۡوَمَ وَلَٰكِن لَّعَنَهُمُ ٱللَّهُ بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
Яхудилердин арасында Аллах Таала түшүргөн сөздөрдү өзгөрткөн жамандары бар. Сөздү Аллах Таала түшүргөн маани-маңызынан бурмалап, туура эмес, башка мааниде колдонушат. Аллахтын элчиси (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) аларга бир ишти буйруган кезде, алар: сенин сөзүңдү уктук, бирок сенин буйругуңа баш ийбедик дешет. Анан шылдыңдап: биздин айтканыбызды укпасаң да угасың; деп, анан "рааина" (бизге күтө тур) деген сөздү бурмалап, пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) сөз тийгизип, диндин баркын түшүрүүнү максат кылып (ушул сөзгө уңгулаш болгон) "наадан" деген сөздү колдонушту. Эгер алар сенин айтканыңды уктук, бирок сенин буйругуңа баш ийбедик дегендин ордуна, сенин айтканыңды уктук, сенин буйругуңа баш ийдик дешкенде, ошондой эле, бизди укпасаң да угасың дебей, бизди ук дешкенде жана "рааина" дебей "унзурнаа" сенин айтканыңды биз түшүнүшүбүз үчүн бизди күтө тур дешкенде алардын өздөрүнө жакшы жана туура болмок; анткени мында пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) ылайыктуу жакшы адеп бар эле. Бирок алар минтишкен жок, Аллах Таала аларды каапырлыгы себептүү ырайымынан кууп каргыштады. Алар пайдалуу ыйманга келишпейт.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ ءَامِنُواْ بِمَا نَزَّلۡنَا مُصَدِّقٗا لِّمَا مَعَكُم مِّن قَبۡلِ أَن نَّطۡمِسَ وُجُوهٗا فَنَرُدَّهَا عَلَىٰٓ أَدۡبَارِهَآ أَوۡ نَلۡعَنَهُمۡ كَمَا لَعَنَّآ أَصۡحَٰبَ ٱلسَّبۡتِۚ وَكَانَ أَمۡرُ ٱللَّهِ مَفۡعُولًا
Оо, китеп берилген яхудилер жана христиандар, силердеги Тоорот жана Инжилде айтылгандарды тастыктаган, Биз Мухаммад пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) түшүргөн Куранга ишенгиле. Болбосо, жүзүңөрдү артыңарга каратып коёбуз же, ишемби күнү балук уулоого тыюу салынганда ага баш ийбеген "ишемби күн ээлерин" каргап, ырайымынан алыстатып, маймылга айландыргандай, силерди да каргайбыз. Аллахтын иши жана тагдыры сөзсүз болот.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا
Өзү жараткан нерселердин бирин Ага шерик кылып алууну Аллах Таала чынында кечирбейт. Ширк жана каапырлыктан башка күнөөлөрүн каалаган адамынан Өзүнүн артыкчылыгы менен кечирип жиберет. Же Өзүнүнү адилдиги менен каалаган пендесин күнөөсүнө жараша жазалап, азаптайт. Аллахка башка нерсени шерик кылган адам өтө чоң күнөөнү жаратыптыр, ошол боюнча өтүп кетсе, анысы кечирилбейт
التفاسير العربية:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُمۚ بَلِ ٱللَّهُ يُزَكِّي مَن يَشَآءُ وَلَا يُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
Оо, элчи, тиги өзүн жана ишин мактап, аруулангандардын абалын билбейсиңби? Чыны, Жалгыз Аллах гана каалаган пендесин мактап, аруулайт; Анткени Ал жүрөктө жашырылгандарды билет, иш-аракеттериңердин сообу эч кемитилбейт, эгер ал курма данегинин чел кабыгындай болсо да
التفاسير العربية:
ٱنظُرۡ كَيۡفَ يَفۡتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلۡكَذِبَۖ وَكَفَىٰ بِهِۦٓ إِثۡمٗا مُّبِينًا
Оо, элчи, аларды карачы, өздөрүн мактоо менен Аллахка кандай жалган нерселерди жаратып жатышат! Мына ушунун өзү алардын адашуусуна анык, жетиштүү күнөө
التفاسير العربية:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ أُوتُواْ نَصِيبٗا مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡجِبۡتِ وَٱلطَّٰغُوتِ وَيَقُولُونَ لِلَّذِينَ كَفَرُواْ هَٰٓؤُلَآءِ أَهۡدَىٰ مِنَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ سَبِيلًا
Оо, элчи,Аллах Таала Тоороттон илим берген яхудилердин абалын билбейсиңби жана ага таң калбайсыңбы? Алар Аллахтан башка нерсени сыйынууга ылайыктуу деп, ага ишенип, анан бутпарастардын кылык-жолун мактап: "Мухаммаддын сахабаларынын жолуна караганда булар туура жолдо" дешет.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• كفاية الله للمؤمنين ونصره لهم تغنيهم عما سواه.
Момундарга, аларга жардам берүүдө, муктажсыз кылууда Аллах Өзү жетиштүү

• بيان جرائم اليهود، كتحريفهم كلام الله، وسوء أدبهم مع رسوله صلى الله عليه وسلم، وتحاكمهم إلى غير شرعه سبحانه.
Аллахтын сөзүн бурмалаганы, Аллахтын элчисине (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) адепсиздик кылганы, Аллахтын шариятынан башкача өкүм чыгарганы, булар яхудилердин бузук-күнөө иштеринен.

• بيان خطر الشرك والكفر، وأنه لا يُغْفر لصاحبه إذا مات عليه، وأما ما دون ذلك فهو تحت مشيئة الله تعالى.
Ширк жана каапырлык өтө коркунучтуу, эгер адам ушунтип жүрүп өтүп кетсе, мунусу кечирилбейт. Ал эми бул экөөнөн башка күнөөлөрү Аллахтын каалоосунда, (кааласа, кечирет, кааласа, күнөөсүнө жараша азаптайт)

أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُۖ وَمَن يَلۡعَنِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ نَصِيرًا
мына ушундай бузук ишенимдегилерди Аллах Таала ырайымынан алыстаткан. Аллах кимди ырайымынан четтетсе, ага жардам бер турган эч бир жардамчы табылбайт
التفاسير العربية:
أَمۡ لَهُمۡ نَصِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُلۡكِ فَإِذٗا لَّا يُؤۡتُونَ ٱلنَّاسَ نَقِيرًا
Аларда мүлктөн үлүшү жок, эгер болсо деле андан эч кимге эч нерсени, курма данегинин үстүндөгү чеиттей кичине нерсени да бермек эмес
التفاسير العربية:
أَمۡ يَحۡسُدُونَ ٱلنَّاسَ عَلَىٰ مَآ ءَاتَىٰهُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦۖ فَقَدۡ ءَاتَيۡنَآ ءَالَ إِبۡرَٰهِيمَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَءَاتَيۡنَٰهُم مُّلۡكًا عَظِيمٗا
Мүмкүн алар Аллах Таала Мухаммад (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) жана анын сахабаларына берген пайгамбарлык, ыйман жана мекен сыяктууларга көралбастык кылышабы? Эмне үчүн көралбастык кылышат, мурда деле Ибрахим пайгамбардын урук-тукумуна китеп, түшүргөнбүз, китептен башка нерселерди да аян-кабар бергенбиз жана элдин үстүнө чоң бийликке ээ кылганбыз
التفاسير العربية:
فَمِنۡهُم مَّنۡ ءَامَنَ بِهِۦ وَمِنۡهُم مَّن صَدَّ عَنۡهُۚ وَكَفَىٰ بِجَهَنَّمَ سَعِيرًا
Китеп берилгендердин арасында Аллах Таала Ибрахим пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы болсун) жана анын урпагынан чыккан башка пайгамбарларга түшргөн нерсеге (динге) ыйман келтирип ишенгендери бар. Ошондой эле аларга ишенбей баш тарткандары да жок эмес. Мына ушундай эле абал Мухаммад пайгамбардын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) пайгамбарлыгында да болду. Алардын арасындагы каапырларды жазалоочу азап, бул, тозок оту.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِنَا سَوۡفَ نُصۡلِيهِمۡ نَارٗا كُلَّمَا نَضِجَتۡ جُلُودُهُم بَدَّلۡنَٰهُمۡ جُلُودًا غَيۡرَهَا لِيَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Биздин аяттарыбызга каапыр болгондорду жакында, Кыямат күнү, аларды ороп ала турган тозокко таштайбыз. Түбөлүк азапталуусу үчүн терилери күйүп бүткөндө, кайра жаңы тери менен каптайбыз. Аллах Таала чынында Ага эч ким үстөмдүк кыла албай турган Ызаттуу, эзелтен чара көрүүдө жана аны ишке ашырууда Даанышман.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ لَّهُمۡ فِيهَآ أَزۡوَٰجٞ مُّطَهَّرَةٞۖ وَنُدۡخِلُهُمۡ ظِلّٗا ظَلِيلًا
Аллах Таалага ишенип, Анын элчисин ээрчип таат-ибаадат кылгандарды жакында, Кыямат күнү, ак сарайларынын алдынан дарыялары агып турган бейишке киргизебиз. Алар анда түбөлүк калышат. Анда аларга такыр кемчилиги жок аруу-таза колуктулар бар. Аларды ысык да, суук да болбогон, салкын көлөкөлүү жайга киргизебиз.
التفاسير العربية:
۞ إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُكُمۡ أَن تُؤَدُّواْ ٱلۡأَمَٰنَٰتِ إِلَىٰٓ أَهۡلِهَا وَإِذَا حَكَمۡتُم بَيۡنَ ٱلنَّاسِ أَن تَحۡكُمُواْ بِٱلۡعَدۡلِۚ إِنَّ ٱللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُم بِهِۦٓۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
Чынында, Аллах Таала силерди алган аманатыңарды ээсине кыянат кылбай тапшырууга буйруду. Ошондой эле адамдарга өкүм чыгаруучу болсоңор, жек көрүп же чындыктан четтебестен, адил өкүм чыгарууга буйруду. Аллах Таала силерге сонун эскертүүчү жана кандай абалда болбогула силерди туура жолго багыттайт. Аллах Таала силердин сөзүңөрдү Угуучу, иш-аракетиңерди Көрүүчү.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُواْ ٱلرَّسُولَ وَأُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنكُمۡۖ فَإِن تَنَٰزَعۡتُمۡ فِي شَيۡءٖ فَرُدُّوهُ إِلَى ٱللَّهِ وَٱلرَّسُولِ إِن كُنتُمۡ تُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِۚ ذَٰلِكَ خَيۡرٞ وَأَحۡسَنُ تَأۡوِيلًا
Оо, Аллахка ишенип, Анын пайгамбарына ээрчиген ыймандуулар, Аллахка жана Анын элчисине баш ийгиле, алардын буйруктарын аткаргыла, тыюуларынан тыйылгыла. Ошондой эле өзүңөрдүн башчыңарга, эгер ал силерди күнөөгө буйрубаса, баш ийгиле. Эгер силер Аллахка жана Кыямат күнүнө ишенген ыймандуу болсоңор жана кайсы бир нерседе ортоңордо талаш чыкса, анда дароо Аллахтын китебине (Куранга) жана пайгамбардын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) сүннөтүнө кайткыла. Ушинтип Аллахтын китебине жана сүннөткө кайтуу, талашты күчөтүүдөн же акылга салып чечим чыгаруудан алда канча жакшы. Мунун акыбети да силерге жакшы болот.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• من أعظم أسباب كفر أهل الكتاب حسدهم المؤمنين على ما أنعم الله به عليهم من النبوة والتمكين في الأرض.
Китеп берилгендердин каапырлыгынын негизги себеби, Аллах Таала ыймандууларга берген пайгамбарлыкты жана жер бетиндеги жашоону көрө албай ичи тардык кылганы.

• الأمر بمكارم الأخلاق من المحافظة على الأمانات، والحكم بالعدل.
Жакшы мүнөз болуп эсептелеген аманаткөйлүккө жана адил өкүм чыгарууга буйруу

• وجوب طاعة ولاة الأمر ما لم يأمروا بمعصية، والرجوع عند التنازع إلى حكم الله ورسوله صلى الله عليه وسلم تحقيقًا لمعنى الإيمان.
Эгер башчы күнөө ишке буйрубаса, ага баш ийүү милдет. Ошондой эле талаш пайда болгондо ыймандуулукту бекемдеп, Аллахтын жана Анын элчисинин өкүмүнө кайтуу да милдет.

أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ يَزۡعُمُونَ أَنَّهُمۡ ءَامَنُواْ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاكَمُوٓاْ إِلَى ٱلطَّٰغُوتِ وَقَدۡ أُمِرُوٓاْ أَن يَكۡفُرُواْ بِهِۦۖ وَيُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُضِلَّهُمۡ ضَلَٰلَۢا بَعِيدٗا
Оо, элчи, сага жана сенден мурдагы пайгамбарларга түшкөн нерсеге ишендик деп жалган айтышкан яхудилердин эки жүздүүлөрүн көрдүңбү? Алар иштеринде Аллахтын шарияты эмес, адамдар каалаган нерсе менен өкүм кылууну каалашат. А чыны, алар мындайдан баш тартууга буйрулган эле. Шайтан аларды эч туура эолго түшө албай тургандай кылып чындыктан алыстатууну каалайт.
التفاسير العربية:
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ رَأَيۡتَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودٗا
Бул эки жүздүүлөргө, келгиле, Аллах Таала китебинде түшүргөн өкүмдөргө жана Аллахтын элчисине кайталы, силердин талашыңарга туура өкүм чыгарып берсин деп айтылса, алардын сенден толук баш тартып, башка өкүм чыгаруучуга кеткенин көрөсүң
التفاسير العربية:
فَكَيۡفَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ جَآءُوكَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّآ إِحۡسَٰنٗا وَتَوۡفِيقًا
Жасаган күнөөлөрүнүн себебинен экү жүздүүлөрдүн башына балээ келсе, абалдары кандай болот? Эй, элчи, кийин алар сага келип, сенден башкадан өкүм суроо менен жакшылыкты жана талашуучуларды бириктирүүнү каалаганбыз деп, үзүр-себебин айтып ант ичишет (беришет) Алар ушунтип жалган айтышат, чыны, жакшылык Аллах Таала пенделерине шарият кылган өкүмдөрдө
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُ ٱللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمۡ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَعِظۡهُمۡ وَقُل لَّهُمۡ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَوۡلَۢا بَلِيغٗا
Аллах Таала алардын жүрөгүндөгү эки жүздүүлүгүн жана жаман ниеттерин билет. эй, элчи, аларды ташта, алардан жүз бур, аларга Аллахтын өкүмүн кызыктырып, эскертип, жан-дүйнөсүн сиңе тургандай жеткиликтүү кылып айт
التفاسير العربية:
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ إِذ ظَّلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ جَآءُوكَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡتَغۡفَرَ لَهُمُ ٱلرَّسُولُ لَوَجَدُواْ ٱللَّهَ تَوَّابٗا رَّحِيمٗا
Ар бир жөнөтүлгөн пайгамбарды Аллахтын каалоосу жана тагдыры менен Аллахка баш ие турган кылып жөнөттүк. Эгер тиги эки жүздүүлөр күнөөлөрү менен жанына зыян келтиргенден кийин сага келип, кылгандарына өкүнүп, тообо кылышканда жана аларга кечирим тилөөнү суранышканда, анда алар Аллах Таала аларга ырайым кылып, тооболорун кабыл кылганын көрүшмөк.
التفاسير العربية:
فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا
Иштин жайы тиги эки жүздүүлөр ойлогондой эмес. Аллах Таала бул жерде Өзүнүн улуулугуна ант берип, алар бардык талаштуу иштеринде пайгамбардын көзү тирүүсүндө аны өкүм чыгаруучу кылмайынча, көзү өтүп кеткенден кийин анын шариятын өкүм чыгаруучу кылмайынча жана пайгамбардын өкүмүнө ыраазы болмоюнча, жүрөктөрүндө ага карата эч бир жек көрүү, шек-күмөн калтырбай, ичи-сырты менен толук ишенип өздөрүн тапшырмайынча, аларды чыныгы ыймандуу болушпайт.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• الاحتكام إلى غير شرع الله والرضا به مناقض للإيمان بالله تعالى، ولا يكون الإيمان التام إلا بالاحتكام إلى الشرع، مع رضا القلب والتسليم الظاهر والباطن بما يحكم به الشرع.
Аллахтын шариятынан башка өкүм чыгаруу жана ага ыраазы болуу Аллахка болгон ыймандын кемчилиги. Качан гана шариятты өкүмдар кылып, ага жүрөгү менен ыраазы болуп, шарият өкүм кылган нерсеге ичи-тышы менен баш ийип өзүн тапшырганда адам дын ыйманы толук болот.

• من أبرز صفات المنافقين عدم الرضا بشرع الله، وتقديم حكم الطواغيت على حكم الله تعالى.
Эки жүздүүлөрдүн эң жаман сыпаты Аллахтын шариятына ыраазы болбогондугу жана шайтанга азгырылгандардын өкүмүн Аллахтын өкүмүнөн алдын койгондугу

• النَّدْب إلى الإعراض عن أهل الجهل والضلالات، مع المبالغة في نصحهم وتخويفهم من الله تعالى.
Насыят айтуу, Аллахтан коркууну эскертүү ар кылуу илимсиздерди жана адашуучуларды ээрчүүдөн баш тарттыруу зарыл.

وَلَوۡ أَنَّا كَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَنِ ٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ أَوِ ٱخۡرُجُواْ مِن دِيَٰرِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٞ مِّنۡهُمۡۖ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ فَعَلُواْ مَا يُوعَظُونَ بِهِۦ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَشَدَّ تَثۡبِيتٗا
(66-68-аяттарга түшүндүрмө) Биз аларга бири-бирин өлтүрүүнү же жашаган жеринен чыгып кетүүнү буйрусак; бйругубузду алардын азы гана аткарды, аларга машакат жараткан ишти жүктөбөгөнү үчүн Аллахка мактоо айтышсын. Эгер тигилер каршы чыгуунун ордуна Аллахка баш ийип Анын айтканын аткарышканда жакшы болмок, ыймандары да бекемделмек. Аларга чоң сооп-сый тартууламакпыз, Аллахка жана бейишке алып бара турган туура жолго салып коймокпуз
التفاسير العربية:
وَإِذٗا لَّأٓتَيۡنَٰهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجۡرًا عَظِيمٗا
(66-68-аяттарга түшүндүрмө) Биз аларга бири-бирин өлтүрүүнү же жашаган жеринен чыгып кетүүнү буйрусак; бйругубузду алардын азы гана аткарды, аларга машакат жараткан ишти жүктөбөгөнү үчүн Аллахка мактоо айтышсын. Эгер тигилер каршы чыгуунун ордуна Аллахка баш ийип Анын айтканын аткарышканда жакшы болмок, ыймандары да бекемделмек. Аларга чоң сооп-сый тартууламакпыз, Аллахка жана бейишке алып бара турган туура жолго салып коймокпуз
التفاسير العربية:
وَلَهَدَيۡنَٰهُمۡ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
(66-68-аяттарга түшүндүрмө) Биз аларга бири-бирин өлтүрүүнү же жашаган жеринен чыгып кетүүнү буйрусак; буйругубузду алардын азы гана аткарды, аларга машакат жараткан ишти жүктөбөгөнү үчүн Аллахка мактоо айтышсын. Эгер тигилер каршы чыгуунун ордуна Аллахка баш ийип Анын айтканын аткарышканда жакшы болмок, ыймандары да бекемделмек. Аларга чоң сооп-сый тартууламакпыз, Аллахка жана бейишке алып бара турган туура жолго салып коймокпуз.
التفاسير العربية:
وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَٰٓئِكَ رَفِيقٗا
Ким Аллахка жанан Анын элчисине баш ийсе, ал, Аллах Таала бейишке кирүү жакшылыгын ыроологон пайгамбарлар, пайгамбарлар алып келген нерсеге чын жүрөктөн ишенип, аны иш жүзүндө аткарган ыймандуулар, Аллах жолунда каза болгон шейиттер, ичи-тышы таза, ибадат-иштери так салих кишилер менен бирге болот. Булар бейиштеги эң жакшы жолдоштор.
التفاسير العربية:
ذَٰلِكَ ٱلۡفَضۡلُ مِنَ ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمٗا
Жогоруда айтылган сооп-сый Аллах Тааланын пенделерине берген артыкчылыгынан, алардын абалдарын билүүгө Аллах жетиштүү, эми алардын ар бирин ишине жараша сыйлайт
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ خُذُواْ حِذۡرَكُمۡ فَٱنفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ ٱنفِرُواْ جَمِيعٗا
Оо, Аллахка ишенген жана пайгамбарды ээрчиген ыймандуулар, согушка жардам берчү иш-аракетиңерди кылып сак тургула. Аларга каршы топ-топ болуп, бириңердин артыңардан бириңер чыккыла, же чогуу чыккыла. Мунун баары өзүңөрдү оңдоого жана душманыңардан өч алууга ылайык.
التفاسير العربية:
وَإِنَّ مِنكُمۡ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنۡ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَالَ قَدۡ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيَّ إِذۡ لَمۡ أَكُن مَّعَهُمۡ شَهِيدٗا
Оо, мусулмандар, силердин араңарда коркоктугунан улам душманга бетме-бет чыгуудан айбыгып, башкаларды да артка кайтаргандар бар. Булар эки жүздүү, ыйманы алсыз адамдар. Эгер силерден бирөөлөр шейит болсо, же жеңилүүгө учурасаңар, тигилердин бирөөсү тирүү калганына сүйүнүп: Аллах мени булар сыяктуу согушка катыштырбай, алардын башына түшкөн ишти менин башыма түшүрбөй, мени сыйлады деп мактанат
التفاسير العربية:
وَلَئِنۡ أَصَٰبَكُمۡ فَضۡلٞ مِّنَ ٱللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمۡ تَكُنۢ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُۥ مَوَدَّةٞ يَٰلَيۡتَنِي كُنتُ مَعَهُمۡ فَأَفُوزَ فَوۡزًا عَظِيمٗا
Оо, мусулмандар, эгер Аллахтын артыкчылыгы менен силер жеңишке жетип олжого ээ болсоңор, баягы жихадга чыкпай койгондор, тим эле силер менен мурда эч байланыш, мамилеси болбогондой: аттиң, алар менен бирге жихадда болсок, алар алган олжого биз да марымакпыз дешет.
التفاسير العربية:
۞ فَلۡيُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يَشۡرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا بِٱلۡأٓخِرَةِۚ وَمَن يُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيُقۡتَلۡ أَوۡ يَغۡلِبۡ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Бул дүйнөнүн кызыгын кечип, акыреттин кызыгына берилүү менен дүйнөнүн ордуна акыретти сатып алган чыныгы ыймандуулар Аллахтын сөзү бийик болуусу үчүн Аллах жолунда согушсун. Аллахтын сөзү бийик болуусу үчүн согушуп, шейит болгондор, же душманын жеңгендер, аларга жакында улуу сооп-сый беребиз. Бул сооп-сый - Аллахтын ыраазылыгы жана бейиш.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• فعل الطاعات من أهم أسباب الثبات على الدين.
Таат-ибадат кылуу - динде бекем туруунун эң зарыл себептеринен

• أخذ الحيطة والحذر باتخاذ جميع الأسباب المعينة على قتال العدو، لا بالقعود والتخاذل.
Согушта душманга карыш согушууда пайдасы тийчү бардык себептерди колдонуу менен сактануу, чара көрүү зарыл болот, көңүл кош, отура берүү болбойт.

• الحذر من التباطؤ عن الجهاد وتثبيط الناس عنه؛ لأن الجهاد أعظم أسباب عزة المسلمين ومنع تسلط العدو عليهم.
Жихаддан айбыгып, кеткенчиктөөгө жана адамдарды алагды кылууга болбойт, анткени мусулмандардын ызаттуу болуусунун жана душманды аларга үстөмдүк кылуудан тыюунун негизги себеби бул - жихад.

وَمَا لَكُمۡ لَا تُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلظَّالِمِ أَهۡلُهَا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيّٗا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا
Оо, момундар, Аллахтын сөзү бийик болуусу үчүн жана Аллахка кайрылып: О, Жаратуучубуз, бизди тургундары Аллахка ширк кылуу жана пенделерге душмандык кылуу менен залым кылып жаткан Меккеден чыгар, бизге Өзүңдөн бизди сактап, жардам берип калакалап ала турган дос-жардамчы жибер деп дуба кылган алсыз аял-эркек, жаш балдардын азаттыгы үчүн казатка чыгуудан силерди эмне тыйып жатат?
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱلطَّٰغُوتِ فَقَٰتِلُوٓاْ أَوۡلِيَآءَ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّ كَيۡدَ ٱلشَّيۡطَٰنِ كَانَ ضَعِيفًا
Чыныгы ыарймандуулар Аллахтын сөзү бийик болуусу үчүн согушат, каапырлар болсо, өздөрүнүн "кудайларынын" жолунда согушат. Шайтандын жардамчыларына каршы согушкула, эгер согушсаңар аларга үстөмдүк кыласыңар; анткени шайтандын айла-амалы алсыз, ал Аллахка тобокел кылгандарга зыянын тийгизе албайт
التفاسير العربية:
أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ قِيلَ لَهُمۡ كُفُّوٓاْ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَخۡشَوۡنَ ٱلنَّاسَ كَخَشۡيَةِ ٱللَّهِ أَوۡ أَشَدَّ خَشۡيَةٗۚ وَقَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبۡتَ عَلَيۡنَا ٱلۡقِتَالَ لَوۡلَآ أَخَّرۡتَنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖۗ قُلۡ مَتَٰعُ ٱلدُّنۡيَا قَلِيلٞ وَٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّمَنِ ٱتَّقَىٰ وَلَا تُظۡلَمُونَ فَتِيلًا
Оо, элчи, аларга жихад парз болсо деп сурап жүргөн кээ бир сахаба-жолдошторуңду билесиңби? Аларга: согушка кол сунбай тура тургула, намаз окуп, зекет берип жүрө бергиле деп айтылган болчу, (бул учурда жихад парз боло элек эле). Кийин алар Мадинага көчүп барып, Ислам күч алганда жихад парз кылынды. Бул алардын кээсине оор сезилди. Адамдардан Аллахтан корккондон да катуу коркуп: Оо, Жаратуучубуз, бизге эмне үчүн жихадды парз кылдың? Биз дүйнө ырахатын татып алганча бир аз кечиктирип турсаң жакшы болмок дешти. Эй, элчи, аларга: дүйнө ырахаты канчалык көп болбосун баары бир жок боло турган аз нерсе, ал эми акырет түгөнгүс жакшылыктарга ээ болуу үчүн Аллахка такыбалык кылган адамдарга жакшы жай, анда силердин жакшы иштериңерден курма данегинин чел кабыгындай да кемитилбейт.
التفاسير العربية:
أَيۡنَمَا تَكُونُواْ يُدۡرِككُّمُ ٱلۡمَوۡتُ وَلَوۡ كُنتُمۡ فِي بُرُوجٖ مُّشَيَّدَةٖۗ وَإِن تُصِبۡهُمۡ حَسَنَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِكَۚ قُلۡ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ فَمَالِ هَٰٓؤُلَآءِ ٱلۡقَوۡمِ لَا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ حَدِيثٗا
Эгер ажалыңар жетсе, кайсы жерде болсоңор да, согуш талаасынан алыстагы бекем курулган ак сарайыңардын ичинде болсо да өлүм келет. Тиги каапырлар бала-чакасы, ырыскысы мол болуп калса: бул Аллахтын бергени дешет. А эгер бала-чакасында же ырыскысында тарчылык болуп, кыйынчылыкка кабылса, муну дароо пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) шылтап ырымдап: бул жамандык сенин айыңдан болду дешет. Эй, элчи, алардын сөзүн кайтарып: бардык жакшылык жана жамандык Аллахтын өлчөм, тагдыры менен болот деп айт. Мына ушундай сөздөр айтылса да ага түшүнбөгөн бул адамдарга эмне болгон?!
التفاسير العربية:
مَّآ أَصَابَكَ مِنۡ حَسَنَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ وَمَآ أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٖ فَمِن نَّفۡسِكَۚ وَأَرۡسَلۡنَٰكَ لِلنَّاسِ رَسُولٗاۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدٗا
Оо, Адам баласы, сени кубандыра турган бала-чака, ырыскы ж.б. көп болуусу бул Аллахтан, муну сага Аллах артыкча кылды. Ал эми сени кайгырта турган бала-чака, ырыскы ж.б. нерседеги жамандыктар сенин өзүңдөн, сенин күнөөгө кириптер болгондугуңдан. Эй, пайгамбар, биз сени бардык адам баласына Аллахтын элчиси кылып, Жаратуучуңдун динин жеткирүү үчүн жибергенбиз. Сага берген далилдер менен динди жеткиргениңеАллах Өзү жетиштүү күбө.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• وجوب القتال لإعلاء كلمة الله ونصرة المستضعفين، وذم الخوف والجبن والاعتراض على أحكام الله.
Алсыздарга жардам берүү жана Аллахтын сөзү бийик болуусу үчүн жихад милдет. Коркоктук, алсыздык жана Аллахтын өкүмдөрүнөн баш тартуу жаман иш

• الدار الآخرة خير من الدنيا وما فيها من متاع وشهوات لمن اتقى الله تعالى وعمل بطاعته.
Акырет жашоосу дүйнө жашоосунан артык, анда Аллахка такыбалык кылып, таат-ибадат кылганда үчүн түгөнгүс ырахат, жыргал бар

• الخير والشر كله بقدر الله، وقد يبتلي الله عباده ببعض السوء في الدنيا لأسباب، منها: ذنوبهم ومعاصيهم.
Жакшылык да, жамандык да, баары Аллахтын тагдыры менен болот. Аллах Таала пенделерин кээ бир жамандыктар менен сынайт, бул да анын күнөө, каталары себептүү болот.

مَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَۖ وَمَن تَوَلَّىٰ فَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗا
Пайгамбардын буйругун аткарып, тыйганынан тыйылып ага баш ийсе; демек ал Аллахка баш ийген болот. Ал эми, эй, элчи, ким сага баш ийбесе, сен ага кайгырба, Биз сени анын ар бир ишин көзөмөлдөөчү кароол кылып жиберген эмеспиз, Биз анын ишин эсептеп, эсеп-кысап кылабыз.
التفاسير العربية:
وَيَقُولُونَ طَاعَةٞ فَإِذَا بَرَزُواْ مِنۡ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ غَيۡرَ ٱلَّذِي تَقُولُۖ وَٱللَّهُ يَكۡتُبُ مَا يُبَيِّتُونَۖ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
Эки жүздүүлөр сага тили менен: сага баш ийебиз жана айтканыңды кылабыз дешет. Сенден чыккандан кийин алардын бир жамааты сага айтканынан жашыруун кайтып кетет. Аллах алардын өзгөргөнүн жакшы билет жана ушул куулуктары себептүү аларды жакында жазалайт. Сен аларга караба; алар сага эч зыянын тийгизе албайт. Ишиңде Аллахка гана тапшырып Ага таян, сага таяныч болууга Аллах Таала жетиштүү (Өкүл).
التفاسير العربية:
أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَۚ وَلَوۡ كَانَ مِنۡ عِندِ غَيۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخۡتِلَٰفٗا كَثِيرٗا
Алар эмне үчүн Куранда бир да карама-каршылык же талаш жок экенине ой жүгүртүшпөйт?! Ошондо сен алып келген нерсенин чындыгына ишенишмек. Эгер Куран Аллахтан башканын сөзү болсо, анын өкүмдөрүндө бир канча талаштарды, маанисинде карама-каршылыктарды табышмак.
التفاسير العربية:
وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡۗ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلٗا
Ал эки жүздүүлөргө мусулмандардын амандыгы, кубанычы же тескерисинче, коркунучу, кайгысы тууралуу кабар угулса, аны дароо жайып, таратып жиберишет. Эгер антпестен, кабарды Аллахтын элчисине (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) же илимдүү, акылдуу, кеңеш берүүчү адамдарына айтып барышса, алар бул кабарды жаюу же жашырып коюу тууралуу жакшы билмек. Оо, ыймандуулар, эгер силерге Аллах пазилети менен Исламга киргизип, ырайым кылып Куран түшүрүп, эки жүздүүлөрдү сынаган сыяктуу сыноодон куткарбаганда, силердин да көбүңөр шайтандын азгырыгын ээрчип кетмексиңер.
التفاسير العربية:
فَقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفۡسَكَۚ وَحَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأۡسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ وَٱللَّهُ أَشَدُّ بَأۡسٗا وَأَشَدُّ تَنكِيلٗا
Оо, элчи, Аллахтын сөзү бийик болуусу үчүн согуш, башкалардан суралбайсың жана бул зарыл эмес. Сен өзүңдү гана согушка буйру. Ыймандууларды ага шыктандыр жана кызыктыр. Силердин согушууңар себептүү, Аллах Таала каапырлардын күч-кубатын алып коюусу мүмкүн, Аллах Таала өтө кубаттуу жана Анын азыбы да катуу
التفاسير العربية:
مَّن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةً حَسَنَةٗ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةٗ سَيِّئَةٗ يَكُن لَّهُۥ كِفۡلٞ مِّنۡهَاۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقِيتٗا
Ким башкаларга жакшылык алып келүүгө аракет кылса, ага ошол жакшылыгынан сооп берилет. Ким башкаларга жамандык алып келүүгө тырышса, ага ошол жамандыгынан кунөө берилет. Аллах Таала пенденин ар бир кылган ишине күбө, кийин ошол ишине жараша жазалайт же сыйлайт. Силердин кимиңер жакшылыкка себепкер болсо, ага ошондон үлүш берилет. Ал эми ким жамандыкка себепкер болсо, ага ошондон берилет
التفاسير العربية:
وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَسِيبًا
Эгер силерге бирөө салам айтса, анын саламынан ашыкчараак кылып, же саламынын өзүндөй жооп кайтарып алик алгыла. Анын саламынан ашыкча жооп берүү жакшы. Аллах Таала чынында силердин кылган ишиңерди сактоочу, кийин ар бириңди ошол ишиңерге жараша сыйлайт же жазалайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• تدبر القرآن الكريم يورث اليقين بأنه تنزيل من الله؛ لسلامته من الاضطراب، ويظهر عظيم ما تضمنه من الأحكام.
Касиеттүү Куранга ой жүгүртүү анын чындап Аллахтын сөзү экенине ишенимди чыңдайт, анткени ал катадан таза жана камтыган өкүмдөрү даана

• لا يجوز نشر الأخبار التي تنشأ عنها زعزعة أمن المؤمنين، أو دبُّ الرعب بين صفوفهم.
Момундардын тынчтыгын буза турган, алардын катарына коркунуч киргизе турган кабарларды жайылтууга болбойт.

• التحدث بقضايا المسلمين والشؤون العامة المتصلة بهم يجب أن يصدر من أهل العلم وأولي الأمر منهم.
Мусулмандардын көйгөйлөрү, аларга байланыштуу маанилүү иштер тууралуу сөздөр, алардын илимдүү жана башчы чоңдорунун ортосунда гана болууга тийиш

• مشروعية الشفاعة الحسنة التي لا إثم فيها ولا اعتداء على حقوق الناس، وتحريم كل شفاعة فيها إثم أو اعتداء.
Адамдардын акысына тиешеси жок, күнөөсүз жакшылыктар ээсин колдоп, шапаат кылары, ал эми күнөө же адам акысы аралашкан иштин ээси колдоодон куру калары шариятта айтылган

ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۗ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ حَدِيثٗا
Аллах - Ал андан башка сыйынууга ылайыктуу эч нерсе жок (Жалгыз) Зат. Эч бир күмөнү жок кыямат күнү Ал силердин мурдыгыларыңарды да кийинкилериңерди да чогултат, иштериңерге жараша сыйлайт же жазалайт. Аллахтан туура, чын сүйлөгөн эч ким жок
التفاسير العربية:
۞ فَمَا لَكُمۡ فِي ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِئَتَيۡنِ وَٱللَّهُ أَرۡكَسَهُم بِمَا كَسَبُوٓاْۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَهۡدُواْ مَنۡ أَضَلَّ ٱللَّهُۖ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
Оо, ыймандуулар, эки жүздүүлөр менен мамиле кылуу боюнча кайчы пикирде болуп экиге бөлүнүп кеткениңер эмне: бириңер алар каапыр болгону үчүн алар менен согушуу керек десе, экинчиңер: алар ыймандуу, алар менен согушууга болбойт дейсиңер?! Алар үчүн силердин бөлүнүүңөр туура эмес. Аларды кылган иштери үчүн Аллах Таала каапырлыкка жана адашуу жолуна салды го, Аллах туура жолду ыраа көрбөгөн адамдарды силер туура жолго салууну каалайсыңарбы?! Аллах кимди адаштырса, ага эч туура жол таба албайсың
التفاسير العربية:
وَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَآءٗۖ فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ أَوۡلِيَآءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡۖ وَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرًا
Эки жүздүүлөр силерге түшкөн динге өздөрү сыяктуу силер да каапыр болуп, алар менен каапырлыкта бирдей болууңарды самайт. Алар ыйманына далил кылып, ширкке толгон жерден ислам жайылып жаткан шаарга Аллах жолунда көчүп чыгышса гана аларды дос туткула. А эгер мындан баш тартып, каапырлыктарын уланта берсе, кайсы жерде жолуксаңар ошол жерде өлтүргүлө. Аларды ишиңерде башкаруучу дос да, душманыңарга каршы кол кабыш кылуучу жардамчы да кылбагыла.
التفاسير العربية:
إِلَّا ٱلَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٌ أَوۡ جَآءُوكُمۡ حَصِرَتۡ صُدُورُهُمۡ أَن يُقَٰتِلُوكُمۡ أَوۡ يُقَٰتِلُواْ قَوۡمَهُمۡۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَسَلَّطَهُمۡ عَلَيۡكُمۡ فَلَقَٰتَلُوكُمۡۚ فَإِنِ ٱعۡتَزَلُوكُمۡ فَلَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ وَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ فَمَا جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سَبِيلٗا
Бирок, силер менен тынчтык келишимин түзгөндөргө кошулуп алган адамдарды, силер менен да, коому менен да согушууга жүрөгү ээ бербей, силерге келген адамдарды өлтүрбөгүлө. Эгер Аллах кааласа, аларды силерге каршы коюп, алар силер менен согушмак. Аллахтын кечиримин кабыл кылгыла, аларга согушуу, туткундоо менен каршы чыкпагыла, силерге тынчтыкты сунуштаса, алар менен согушпагыла. Аллах Таала аларды өлтүрүүңөргө же туткундооңорго жол (уруксат) бербейт.
التفاسير العربية:
سَتَجِدُونَ ءَاخَرِينَ يُرِيدُونَ أَن يَأۡمَنُوكُمۡ وَيَأۡمَنُواْ قَوۡمَهُمۡ كُلَّ مَا رُدُّوٓاْ إِلَى ٱلۡفِتۡنَةِ أُرۡكِسُواْ فِيهَاۚ فَإِن لَّمۡ يَعۡتَزِلُوكُمۡ وَيُلۡقُوٓاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ وَيَكُفُّوٓاْ أَيۡدِيَهُمۡ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ ثَقِفۡتُمُوهُمۡۚ وَأُوْلَٰٓئِكُمۡ جَعَلۡنَا لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
Оо, ыймандуулар, өздөрүнүн жанынын тынчтыгын көздөп, силерге ыймандуу көрүнгөн, коомуна барганда алардан аман калуу үчүн аларга каапырлыгын көрсөткөн эки жүздүүлөрдүн бир тобун көрөсүңөр. Аларды каапырлыкка, ширкке чакырса, алар ага баш оту менен берилишет. Эгер алар силерге согушун токтотпосо, тынч жашоону сунуштабаса, силерден колун тарпаса, анда аларды көргөн жерде өлтүргүлө. Мына ушундай сыпаттагы эки жүздүүлөрдү, алардын бузуку жана куулугу үчүн өлтүрүүгө силерге ачык далил уруксат бердик.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• خفاء حال بعض المنافقين أوقع الخلاف بين المؤمنين في حكم التعامل معهم.
Кээ бир эки жүздүүлөрдүн абалы ушунчалык жашыруун болгондуктан, булар тууралуу ыймандуулардын пикири эки ача болгон

• بيان كيفية التعامل مع المنافقين بحسب أحوالهم ومقتضى المصلحة معهم.
Эки жүздүүлөр менен алардын абалына жараша кандай мамиледе болуу керектиги баяндалды

• عدل الإسلام في الكف عمَّن لم تقع منه أذية متعدية من المنافقين.
Эки жүздүүлөрдүн катуу зыян тийгизбегендерине кол көтөрүүдөн тыюу бул, Исламдын адылдыгы.

• يكشف الجهاد في سبيل الله أهل النفاق بسبب تخلفهم عنه وتكلُّف أعذارهم.
Аллах жолундагы жихад эки жүздүүлөрдүн бет кабын (сырын) ачат, анткени алар жихаддан баш тартат же түрдүү шылтоолорун айтат

وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن يَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَـٔٗاۚ وَمَن قَتَلَ مُؤۡمِنًا خَطَـٔٗا فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ وَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦٓ إِلَّآ أَن يَصَّدَّقُواْۚ فَإِن كَانَ مِن قَوۡمٍ عَدُوّٖ لَّكُمۡ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ وَإِن كَانَ مِن قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٞ فَدِيَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ وَتَحۡرِيرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ فَمَن لَّمۡ يَجِدۡ فَصِيَامُ شَهۡرَيۡنِ مُتَتَابِعَيۡنِ تَوۡبَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
ыймандуу адам ыймандуу адамды өлтүрүүгө болбойт, бирок адашып кокустан өлтүрүп алуусу мүмкүн. Ким ушинтип кокустан ыймандуу адамды өлтүрүп алса, мунусун жуу үчүн бир кулду азаттыкка чыгаруусу керек. Өлтүргөн адамдан мурас ала турган жакын туугандары өлгөн адамдан мурас ала турган жакындарына кун төлөп берүүсү кажет. А эгер туугандары кечип жиберсе, анда кун төлөөдөн кутулат. Эгерде өлтүрүлгөн адам ыймандуу, бирок мусулмандарга каршы согушуп жаткан коомдон болсо, анда өлтүрүүчү бир кулду азат кылса жетиштүү, кун төлөнбөйт. А эгер өлтүрүлгөн адам ыймандуу болбосо, бирок мусулмандар менен анын коомунун ортосунда тынчтык келишим түзүлгөн коомдон болсо (мусулмандарга салык төлөп, алардын арасында жашаган каапырлар сыяктуу), анда өлтүргөн адамдан мурас ала турган жакын туугандары кун төлөйт жана өлтүрүүчү күнөөсүн жуу үчүн кул азат кылат. Эгер азат кылууга кыл таппаса же кулдун баасын төлөй албаса, анда Аллах Таала анын тообосун кабыл кылуусу үчүн, катары менен арасын үзбөстөн алтымыш күн орозо кармасын. Аллах Таала пенделеринин иштерин жана ниеттерин Билүүчү, шарият кылууда жана башкарууда Данышман.
التفاسير العربية:
وَمَن يَقۡتُلۡ مُؤۡمِنٗا مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآؤُهُۥ جَهَنَّمُ خَٰلِدٗا فِيهَا وَغَضِبَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ وَلَعَنَهُۥ وَأَعَدَّ لَهُۥ عَذَابًا عَظِيمٗا
Ал эми ыймандуу адамды акысыз атайлап өлтүргөн адамдын жазасы, эгер ал кылганын адал деп эсептесе, же тообо кылбаса, анда тозокко кирип, түбөлүк калат. Аллах Таала ага ачууланат, ырайым кылбайт, ушундай чоң күнөөгө баткандыгы үчүн ага катуу азап даярдап койгон.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَتَبَيَّنُواْ وَلَا تَقُولُواْ لِمَنۡ أَلۡقَىٰٓ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَٰمَ لَسۡتَ مُؤۡمِنٗا تَبۡتَغُونَ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٞۚ كَذَٰلِكَ كُنتُم مِّن قَبۡلُ فَمَنَّ ٱللَّهُ عَلَيۡكُمۡ فَتَبَيَّنُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Эй, Аллахка ишенип, пайгамбарды ээрчиген ыймандуулар, Аллах жолунда казатка аттансаңар, ким менен согушарыңарды жакшылап билип алгыла. Мусулман экени көрүнүп турган адамга сен мусулман эмессиң, сен жаның же малың үчүн коркуп эле мусулман көрүнүп жатасың дебегиле. Анан анын болор-болбос дүйнөсүнө кызыгып өлтүрөсүңөр. Аллахтын алдында олжо көп, ал олжо мына бу силер алган нерседен жакшы жана түбөлүктүү. Силерде бир кезде тиги сыяктуу коомуңардан ыйманыңарды жашырып коркуп жүргөнсүңөр, кийин Аллах Таала силерди ислам менен кубаттандырды, каныңарды сактады, эми ишиңерди так билгиле. Силердин кылганыңар канчалык кичине болбосун Аллахка жашыруун калбайт, кийин ошол ишиңерге жараша сый же жаза аласыңар (Жихадга бара жаткан сахабалар, алдынан чыккан киши мусулманча салам айтса, "бул коркуп эле салам айтты, өзү каапыр экен" деп өлтүрүп, мал-келин айлап кетишет. Аллах Таала аларды туура эмес кылганы үчүн жемелеп, бир кезде өздөрү да ушинтип коркуп-үркүп жүргөнүн эскертти).
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• جاء القرآن الكريم معظِّمًا حرمة نفس المؤمن، وناهيًا عن انتهاكها، ومرتبًا على ذلك أشد العقوبات.
Куран Карим ыймандуу адамдын жанын улуу, кол тийгис кылды, аны өлтүрүүгө тыюу салды жана өлтүргөн адамдын акыбети оор болорун эскертти

• من عقيدة أهل السُّنَّة والجماعة أن المؤمن القاتل لا يُخلَّد أبدًا في النار، وإنما يُعذَّب فيها مدة طويلة ثم يخرج منها برحمة الله تعالى.
Ахлу суннат вал жамаат (сүннөт жана жамаат ээлери) ишениминде ыймандуу адамды өлтүргөн киши тозокто түбөлүк калбайт, күнөөсүнө жараша азапталгандан кийин Аллахтын ырайымы менен тозоктон чыгат

• وجوب التثبت والتبيُّن في الجهاد، وعدم الاستعجال في الحكم على الناس حتى لا يُعتدى على البريء.
Казаттка чыкканда ким менен согушаарын жакшы билип, тактоо милдет, ошондой эле чындыкты билмейинче бирөөлөргө өкүм чыгарууга шашылбоо зарыл.

لَّا يَسۡتَوِي ٱلۡقَٰعِدُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ غَيۡرُ أُوْلِي ٱلضَّرَرِ وَٱلۡمُجَٰهِدُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡۚ فَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ دَرَجَةٗۚ وَكُلّٗا وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلۡحُسۡنَىٰۚ وَفَضَّلَ ٱللَّهُ ٱلۡمُجَٰهِدِينَ عَلَى ٱلۡقَٰعِدِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Оорулуу, көзү көрбөгөн ж.б. себептери жок эле казатка чыкпай үйдө калып калган ыймандуулар менен мал-мүлкүн сарптап казатка аттанган ыймандуулар бирдей болбойт. Аллах Таала мал-жаны менен казатка аттангандардын даражасын тигилерге караганда жогору кылды. Малы-жаны менен казатка аттангандардын да, же бир себеп менен үйдө калгандардын да өзүнө жараша сооп-сыйы бар. Аллах Таала мал-жаны менен казатка аттангандарды өзгөчө чоң сооп-сый менен артыкча кылды
التفاسير العربية:
دَرَجَٰتٖ مِّنۡهُ وَمَغۡفِرَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمًا
Бул сооп-сый - күнөөлөрүнүн кечирилүүсү, Аллахтын ырайымы жана биринен-бири өйдө болгон орун-даражалар, Аллах Таала пенделерин Кечирүүчү жана аларга Ырайымдуу
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَفَّىٰهُمُ ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ظَالِمِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمۡۖ قَالُواْ كُنَّا مُسۡتَضۡعَفِينَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ قَالُوٓاْ أَلَمۡ تَكُنۡ أَرۡضُ ٱللَّهِ وَٰسِعَةٗ فَتُهَاجِرُواْ فِيهَاۚ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
Каапыр жеринен ислам жерине көчүүдөн баш тартып өз жандарына залым кылган адамдардын жанын алар учурда, периштелер аларды жемелеп: Абалыңар эмне болду? Бутпарастардан эмнеңер менен айырмаландыңар? деп сурашат. Алар: биз алсыз элек, аларды кайтарууга биздин күч-кудуретибиз жеткен жок деп шылтоо айтышат. Периштелер аларды жемелеп: Аллахтын жери кенен эмеспи, бул жерден чыгып кетип диниңерди да, өзүңөрдү да каар-казаптан аман алып калсаңар болбойт беле?! дешет. Мына ушинтип кочүп чыкпай калгандардын барар жери тозок, бул алар кайтып бара турган эң жаман жай
التفاسير العربية:
إِلَّا ٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ لَا يَسۡتَطِيعُونَ حِيلَةٗ وَلَا يَهۡتَدُونَ سَبِيلٗا
98-99- Бул коркунучтуу убада (тозокко түшүү) алсыз себеби бар эркек, аял жана балдарга тиешелүү эмес. Булар каар, залымдарды токтотууга чамасы чарк келбеген, мындай кыйынчылыктан чыгып кетүүгө жол таба албаган жарды-жармачтар. Буларды Аллах Таала ырайымы жана жумшактыгы менен кечирип коёр. Аллах Таала пенделерине Жумшак, алардын тообо кылгандарын Кечирүүчү
التفاسير العربية:
فَأُوْلَٰٓئِكَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَعۡفُوَ عَنۡهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَفُوًّا غَفُورٗا
98-99- Бул коркунучтуу убада (тозокко түшүү) алсыз себеби бар эркек, аял жана балдарга тиешелүү эмес. Булар каар, залымдарды токтотууга чамасы чарк келбеген, мындай кыйынчылыктан чыгып кетүүгө жол таба албаган жарды-жармачтар. Буларды Аллах Таала ырайымы жана жумшактыгы менен кечирип коёр. Аллах Таала пенделерине Жумшак, алардын тообо кылгандарын Кечирүүчү
التفاسير العربية:
۞ وَمَن يُهَاجِرۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يَجِدۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُرَٰغَمٗا كَثِيرٗا وَسَعَةٗۚ وَمَن يَخۡرُجۡ مِنۢ بَيۡتِهِۦ مُهَاجِرًا إِلَى ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ يُدۡرِكۡهُ ٱلۡمَوۡتُ فَقَدۡ وَقَعَ أَجۡرُهُۥ عَلَى ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Каапыр жеринен ислам жерине Аллахтын ыраазылыгын көздөп көчүп чыккан адам, көчүп барган жеринен таштап кеткен жерине караганда жылуу орунду табат, ал жерде ызаттуу болуп, кенен ырыскыга жетет. Аллах жана анын элчиси үчүн үйүнөн көчүп чыккан адам, көксөгөн жерине жетпей ара жолдо каза болуп калса, жетпей калганы ага эч зыянын тийгизбейт, анын сооп-сыйы Аллахтын алдында сакталуу. Аллах Таала тообо кылган пенделерин Кечирүүчү, аларга Ырайымдуу.
التفاسير العربية:
وَإِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَلَيۡسَ عَلَيۡكُمۡ جُنَاحٌ أَن تَقۡصُرُواْ مِنَ ٱلصَّلَوٰةِ إِنۡ خِفۡتُمۡ أَن يَفۡتِنَكُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْۚ إِنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ كَانُواْ لَكُمۡ عَدُوّٗا مُّبِينٗا
Сапарда каапырлар тараптан жамандык келээринен коркксоңор, төрт рекеттүү намазды эки рекетке кыскартып окууңарда күнөө жок. Анткени алардын силерге болгон душмандыгы ачык-айкын. Сапарда аманчылык учурунда да намазды кыскартып окуунун дурустугу сахих хадистерде келген.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• فضل الجهاد في سبيل الله وعظم أجر المجاهدين، وأن الله وعدهم منازل عالية في الجنة لا يبلغها غيرهم.
Аллах жолунда казатка чыгуу улуу иш жана казатка чыгуучулардын сооп-сыйы чоң, Аллах Таала аларга бейиште алардан башка эч ким жете албай турган бийик даражаны убада кылган

• أصحاب الأعذار يسقط عنهم فرض الجهاد مع ما لهم من أجر إن حسنت نيتهم.
казатка чыгуу себептүү адамдардын моюнуна жүктөлбөйт жана алардын ниети түз болсо сооп-сыйга да татыктуу болот

• فضل الهجرة إلى بلاد الإسلام، ووجوبها على القادر إن كان يخشى على دينه في بلده.
Ислам жерине көчүп чыгуу улуу иш жана жашаган жеринде дини үчүн коркунуч болгон адамга эгер көчүүгө кудурети жетсе, анда көчүп кетүү зарыл

• مشروعية قصر الصلاة في حال السفر.
сапарда төрт ирекеттүү парз намаздарды эки ирекет кылып кыскартып окуу шарияттын өкүмү

وَإِذَا كُنتَ فِيهِمۡ فَأَقَمۡتَ لَهُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَلۡتَقُمۡ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُم مَّعَكَ وَلۡيَأۡخُذُوٓاْ أَسۡلِحَتَهُمۡۖ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلۡيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمۡ وَلۡتَأۡتِ طَآئِفَةٌ أُخۡرَىٰ لَمۡ يُصَلُّواْ فَلۡيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلۡيَأۡخُذُواْ حِذۡرَهُمۡ وَأَسۡلِحَتَهُمۡۗ وَدَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَوۡ تَغۡفُلُونَ عَنۡ أَسۡلِحَتِكُمۡ وَأَمۡتِعَتِكُمۡ فَيَمِيلُونَ عَلَيۡكُم مَّيۡلَةٗ وَٰحِدَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِن كَانَ بِكُمۡ أَذٗى مِّن مَّطَرٍ أَوۡ كُنتُم مَّرۡضَىٰٓ أَن تَضَعُوٓاْ أَسۡلِحَتَكُمۡۖ وَخُذُواْ حِذۡرَكُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
Оо, элчи, душмандар менен согуш учурунда аскерлериң менен бирге намаз окуй турган болсоң, аскерди эки жамаатка бөл. Биринчи жамаат сени менен намазга турсун, намазга курал-жарактары менен тура берсин. Экинчи жамаат болсо силерге кароол болуп турсун. Биринчи жамаат имам менен бир ирекет окуган соң, намаздын калганын өздөрү акырына чыгарат. Акырына чыгаргандар силердин артыңарга өтүп душманга бет турат, бул учурда коргоп турган экинчи жамаат келип имам менен бир ирекет окуйт, имам салам берген соң намаздарын толуктап бүтүрөт. Бул учурларда душмандан этият болушсун жана курал-жарагын алып алышсын. Анткени каапырлар, силер намазга турганда курал-жарак, буюм-теримиңерден капарсыз калсаңар, капарсыздыгыңардан пайдаланып дароо кол салууну көздөп турушат. Эгер жамгырдын айынан же ооруу себептүү зыян тартып жатсаңар, анда курал-жарагыңарды жерге коюп турсаңар деле күнөө эмес, болгону, колуңардан келишинче душмандан этиет кылгыла. Аллах Таала чынында каапырларга аларды кордоочу азапты даярдап койгон
التفاسير العربية:
فَإِذَا قَضَيۡتُمُ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ قِيَٰمٗا وَقُعُودٗا وَعَلَىٰ جُنُوبِكُمۡۚ فَإِذَا ٱطۡمَأۡنَنتُمۡ فَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَۚ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ كَانَتۡ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ كِتَٰبٗا مَّوۡقُوتٗا
Оо, ыймандуулар, намазды бүткөнүңөрдө аруулоо, (тасбих), мактоо (тамхид), келиме (тахлил) айтуу менен турган, отурган, жаткан абалыңарда Аллахты эстеп зикир кылгыла. Коркунуч жок болгондо, тынчтык кезде намазды парз, важыб, сүннөттөрүн толук так аткарып буйрулгандай окугула. Намаз чынында ыймандууларга өз убактысында окула турган парз, милдет. Намазды себепсиз убактысынан кечиктирүүгө болбойт. Бул өкүм жергиликтүү тургундарга тиешелүү, ал эми сапарда болсоңор кошуп жана кыскартып окусаңар болот.
التفاسير العربية:
وَلَا تَهِنُواْ فِي ٱبۡتِغَآءِ ٱلۡقَوۡمِۖ إِن تَكُونُواْ تَأۡلَمُونَ فَإِنَّهُمۡ يَأۡلَمُونَ كَمَا تَأۡلَمُونَۖ وَتَرۡجُونَ مِنَ ٱللَّهِ مَا لَا يَرۡجُونَۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمًا
Оо, ыймандуулар, каапыр душманыңардын артынан сая түшүүгө алсыздык же жалкоолук кылбагыла. Өлүм, жаракат алуу ж.б. силерди чарчаткан болсо, бул нерселер аларды деле чарчатты, алар деле силер сыяктуу кыйналды. Алардын сабыр-чыдамы, силердин сабыр-чыдамыңардан ашып кетпесин. Силер Аллахтан сооп-сый, жардам, колдоо үмүт кылып жатасыңар, алар болсо буларды үмүт кылбайт. Аллах Таала пенделеринин абалын Билүүчү, көзөмөлдөөдө жана шарият кылууда Даанышман
التفاسير العربية:
إِنَّآ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِتَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ بِمَآ أَرَىٰكَ ٱللَّهُۚ وَلَا تَكُن لِّلۡخَآئِنِينَ خَصِيمٗا
Оо, элчи, Биз сага Куранды бардык чындыкты камтыган абалда түшүрдүк; сен адамдардын ортосунда өз оюң жана пикириң менен өкүм чыгарбай, кандай абал болсо да Аллах үйрөткөн жана пикириңе салган нерсе менен өкүм кылууң үчүн. Эми сен андан чындыкты талап кылган адамды кайтарып, жанына жана аманатка кыянат кылган адамга тарапкер болбо.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• استحباب صلاة الخوف وبيان أحكامها وصفتها.
Коркуу намазынын мустахабтыгы, анын өкүмүн жана окуу тартибин баяндоо.

• الأمر بالأخذ بالأسباب في كل الأحوال، وأن المؤمن لا يعذر في تركها حتى لو كان في عبادة.
Кандай абалда болсо да себепти аткаруу зарыл, ыймандуу адамга ибадат учурунда да аны таштоого уруксат жок.

• مشروعية دوام ذكر الله تعالى على كل حال، فهو حياة القلوب وسبب طمأنينتها.
Бардык учурда Аллахты зикир кылуу зарыл, зикир жүрөктү ойготот жана анын тынчтануусуна себеп болот

• النهي عن الضعف والكسل في حال قتال العدو، والأمر بالصبر على قتاله.
Согуш учурунда алсыроого жана жалкоолук кылууга тыю салынып сабырдуу болууга буйрулган

وَٱسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Аллах Тааладан кечирим жана ырайым кылуусун сура, Аллах Таала чынында тообо кылган пендесине Кечиримдүү жана ага Ырайымдуу
التفاسير العربية:
وَلَا تُجَٰدِلۡ عَنِ ٱلَّذِينَ يَخۡتَانُونَ أَنفُسَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ خَوَّانًا أَثِيمٗا
Кыянат кылган жана кыянаттыгын жаап-жашырган адам тарабында болуп талашпа, Аллах Таала мындай жалганчы кыянатчыларды жакшы көрбөйт.
التفاسير العربية:
يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَلَا يَسۡتَخۡفُونَ مِنَ ٱللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمۡ إِذۡ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرۡضَىٰ مِنَ ٱلۡقَوۡلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطًا
Адамдардан коркуп же уялып батып кеткен күнөөлөрүн жашыруусу мүмкүн, бирок Аллахтан жашыра албайт. Аллах аларды илими менен ороп алар менен бирге. Таза адамга жалаа жабуу, күнөөнү жашыруу сыяктуу Аллахты ыраазы кылбай турган нерселерди кылууну ойлоп жатышкандары да Аллахка жашыруун эмес. Аллах Таала алардын ачык жана жашыруун кылган иштерин ороп алуучу, Ага эч нерсе билинбей калбайт, кийин ошол кылган иштерине жараша жазалайт
التفاسير العربية:
هَٰٓأَنتُمۡ هَٰٓؤُلَآءِ جَٰدَلۡتُمۡ عَنۡهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَمَن يُجَٰدِلُ ٱللَّهَ عَنۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ أَم مَّن يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ وَكِيلٗا
Оо, мобуреки күнөөгө баткандардын ишине арачы болгондор, бул дүйнөдө аларды таза деп, аларды жазадан сактап талашкандар, а кыямат күнүчү, алардын кылганы ачыкка чыкканда, Аллах Таала менен ким талаша алат?! Ошол күнү ким аларга колдоочу өкүл боло алат?! Шек жок, мындай кылуу эч кимдин колунан келбейт.
التفاسير العربية:
وَمَن يَعۡمَلۡ سُوٓءًا أَوۡ يَظۡلِمۡ نَفۡسَهُۥ ثُمَّ يَسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَ يَجِدِ ٱللَّهَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Жаман иш кылып, же күнөөгө бут коюп өзүнө залым кылган адам, күнөөсүн моюндап, ага өкүнүп, эми аны такыр кылбайм деп Аллахтан кечирим сурап тообо кылса, Аллах Тааланы дайыма анын күнөөсүн Кечирүүчү жана ага Ырайымдуу табат.
التفاسير العربية:
وَمَن يَكۡسِبۡ إِثۡمٗا فَإِنَّمَا يَكۡسِبُهُۥ عَلَىٰ نَفۡسِهِۦۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Адам чоң күнөө кылабы, кичине күнөө кылабы анын жаман акыбети өзүнө, ал үчүн башка жооп бербейт. Аллах Таала пенделердин ишин Билүүчү, көзөмөлдөөдө жана шарият кылууда Даанышман
التفاسير العربية:
وَمَن يَكۡسِبۡ خَطِيٓـَٔةً أَوۡ إِثۡمٗا ثُمَّ يَرۡمِ بِهِۦ بَرِيٓـٔٗا فَقَدِ ٱحۡتَمَلَ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
Ким билбестен ката кетирсе, же атайлап эле күнөө кылса, кийин мындай күнөөдөн таза адамга ошону кылдың деп жалаа кылса, бул кылыгы менен өтө жалганчылыкты жана ачык күнөөнү моюнуна илип алды
التفاسير العربية:
وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ وَرَحۡمَتُهُۥ لَهَمَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡۖ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيۡءٖۚ وَأَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمۡ تَكُن تَعۡلَمُۚ وَكَانَ فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ عَظِيمٗا
Оо, элчи, эгер сенин тазалыгыңа Аллахтын артыкчылыгы болбогондо, тиги жандарына кыянат кылгандардын бир жамааты сени адаштырууну жана туура эмес өкүм чыгартууну көксөп калган эле. Акыйкатта алар өздөрүн гана адаштырды; анткени адаштырууга жасаган аракетинин жаман акыбети өздөрүнө кайтты. Аллах таала сени коргогону себептүү алар сага зыян бере алышпайт. Аллах таала сага Куран, сүннөттү түшүрдү, сен буга чейин билбеген туура жолду, нурду билдирди. Аллахтын артыкчылыгы сага берген пайгамбарлык жана күнөөсүздүк менен улуу болду.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• النهي عن المدافعة والمخاصمة عن المبطلين؛ لأن ذلك من التعاون على الإثم والعدوان.
Жалганчылардын тарабын талашып, коргоо тыюу салынган иш; анткени бул күнөө жана душмандыкка жардам берүү болуп эсептелет.

• ينبغي للمؤمن الحق أن يكون خوفه من الله وتعظيمه والحياء منه فوق كل أحد من الناس.
чыныгы ыймандуу адамдын Аллахтан коркуусу, Аны улуулоосу жана Андан уялуусу адамдардан коркуудан, аларды улуулоодон жана алардан уялуудан жогору болууга тийиш.

• سعة رحمة الله ومغفرته لمن ظلم نفسه، مهما كان ظلمه إذا صدق في توبته، ورجع عن ذنبه.
Адам өзүнө канчалык чоң залым кылбасын, эгер тообосу чын ыкластан болуп күнөөдөн кайтса, ага Аллахтын кечирими жана ырайымы кенен.

• التحذير من اتهام البريء وقذفه بما لم يكن منه؛ وأنَّ فاعل ذلك قد وقع في أشد الكذب والإثم.
таза адамга доомат кылуудан, жалаа жабуудан сактануу кажет;мындай кылган адам чоң жалганчы болуп, оор күнөөгө батат

۞ لَّا خَيۡرَ فِي كَثِيرٖ مِّن نَّجۡوَىٰهُمۡ إِلَّا مَنۡ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوۡ مَعۡرُوفٍ أَوۡ إِصۡلَٰحِۭ بَيۡنَ ٱلنَّاسِۚ وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ ٱبۡتِغَآءَ مَرۡضَاتِ ٱللَّهِ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا
Адамдар күбүр-шыбыр кылган көп сөздөрдо жакшылык жок, алардан пайда да чыкпайт. Бирок, садага берүүгө буйруган, шариятка туура келген жана акылга сыйган жакшы иштерге чакырган, талашып-тартышкандарды жараштырууга үндөгөн сөздөр жакшы жана пайдалуу. ким ушундай сөздөрдү Аллахтын ыраазылыгын талап кылып айтса, жакында ага чоң сооп-сый тартуулайбыз.
التفاسير العربية:
وَمَن يُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَتَّبِعۡ غَيۡرَ سَبِيلِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا
Чындык ачык-айкын болгондон кийин деле пайгамбарга кежирлик кылып, ага каршы иш кылса жана ыймандуулардын жолунан башка жолго түшсө, өзүнө тандаган жолуна жөн коёбуз. Атайын баш тартканы үчүн аны туура жолго багыттабайбыз. Аны табы күчтүү тозок отуна киргизебиз, кирген адам үчүн ал эң жаман жай.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Аллах Таала чынында Ага шерик кошкондорду кечирбейт, тескерисинче, шерик кошуучуларды тозокто түбөлүк калтырат. Ширктен башка күнөөлөрдү ырайымы жана артыкчылыгы менен каалаган адамдан кечирет. Ким Аллахка башка бир нерсени шерик кылып алса, чындыктан тайып андан өтө алыс кетиптир; анткени ал Жаратуучуну жаратылгандарга теңеди
التفاسير العربية:
إِن يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦٓ إِلَّآ إِنَٰثٗا وَإِن يَدۡعُونَ إِلَّا شَيۡطَٰنٗا مَّرِيدٗا
Бул бутпарастар (шерик кылуучулар) ибадат кылышпайт, Аллах менен бирге "Лат", "Узза" деген сыяктуу аял тегиндеги айкелдерге да дуба кылышат. Булардан пайда да, зыян да жок. Булар Аллахтын жолунан чыккан, эч пайдасы жок шайтанга ибадат кылышат; анткени ошол шайтан аларды айкелдерге ибадат кылууга буйруйт
التفاسير العربية:
لَّعَنَهُ ٱللَّهُۘ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنۡ عِبَادِكَ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
Ошон үчүн Аллах Таала аны ырайымынан кууганда, ал шайтан Жаратуучусуна ант берип: мага пенделериңден белгилүү бир бөлүгүн бер, мен аларды туура жолдон бурайын деген
التفاسير العربية:
وَلَأُضِلَّنَّهُمۡ وَلَأُمَنِّيَنَّهُمۡ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُبَتِّكُنَّ ءَاذَانَ ٱلۡأَنۡعَٰمِ وَلَأٓمُرَنَّهُمۡ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلۡقَ ٱللَّهِۚ وَمَن يَتَّخِذِ ٱلشَّيۡطَٰنَ وَلِيّٗا مِّن دُونِ ٱللَّهِ فَقَدۡ خَسِرَ خُسۡرَانٗا مُّبِينٗا
Аларды Сенин туура жолуңдан тосом, аларга адашуусун кооз көрсөтө турган жалган убадаларды берем, Аллах адал кылган малдарын арамга чыгартуу үчүн алардын кулагын кесүүгө буйруймун (айкелдерине арнап кээ бир төөлөрүнүн кулагын кесип, эн тамга салып, ошол төөнү ыйык санап, аны минбей, иштетпей, сойбой бош коё берип коюшкан) Аллахтын жаратканын жана табиятын өзгөртүүгө буйруймун (дейт шайтан). Ким шайтанды дос-башчы кылып, ага баш ийсе куулган шайтанды дос кылганы үчүн анык зыянга туш болуптур
التفاسير العربية:
يَعِدُهُمۡ وَيُمَنِّيهِمۡۖ وَمَا يَعِدُهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ إِلَّا غُرُورًا
Аларга шайтан жалган убада берет, жалган кыялга берилтет, чынында эч бир акыйкаты жок жалган нерсени убада кылат.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ مَأۡوَىٰهُمۡ جَهَنَّمُ وَلَا يَجِدُونَ عَنۡهَا مَحِيصٗا
Шайтандын жолуна түшкөңдөрдүн барып токтоочу жайы тозок оту, андан аларды куткарып чыгаруучуну таба алышпайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• أكثر تناجي الناس لا خير فيه، بل ربما كان فيه وزر، وقليل من كلامهم فيما بينهم يتضمن خيرًا ومعروفًا.
Адамдардын сүйлөшүүлөрүнүн көбүндө жакшылык жок, тескерисинче,кээде жамандык көп болот. Алардын сөзүнүн азы гана жакшылыкты камтыйт

• معاندة الرسول صلى الله عليه وسلم ومخالفة سبيل المؤمنين نهايتها البعد عن الله ودخول النار.
Аллахтын элчисине (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоосу болсун) кежирлик кылып, тоң моюн болуунун жана ыймандуулардын жолуна каршы туруунун акыр-аягы Аллахтан алыстап, тозокко кирүү менен бүтөт.

• كل الذنوب تحت مشيئة الله، فقد يُغفر لصاحبها، إلا الشرك، فلا يغفره الله أبدًا، إذا لم يتب صاحبه ومات عليه.
Ширктен башка күнөөнүн баары Аллахтын каалоосунда, каалаганын кечирет. Ал эми ширк кылган адам тообо кылбай өлүп кетсе, аны Аллах эч качан кечирбейт.

• غاية الشيطان صرف الناس عن عبادة الله تعالى، ومن أعظم وسائله تزيين الباطل بالأماني الغرارة والوعود الكاذبة.
Шайтандын самаганы - адамдарды Аллахка ибадат кылуудан тыюу, анын негизги куралы - куру кыял салуу жана жалган убада берүү менен туура эмести кооз кылып көрсөтүү

وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ سَنُدۡخِلُهُمۡ جَنَّٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۖ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّٗاۚ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ قِيلٗا
Аллахка ишенип, Ага жакындатуучу жакшы иш-аракеттерди кылганыймандуу адамдарды ак сарайларынын алдынан дарыялар агып турган бейишке киргизебиз. Алар анда түбөлүк калышат. Бул Аллахтын убадасы, Аллахтын убадасы чындык, Ал убадасына тескери иш кылбайт, эч ким Аллах Тааладай чын сүйлөй албайт
التفاسير العربية:
لَّيۡسَ بِأَمَانِيِّكُمۡ وَلَآ أَمَانِيِّ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِۗ مَن يَعۡمَلۡ سُوٓءٗا يُجۡزَ بِهِۦ وَلَا يَجِدۡ لَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
Оо, мусулмандар, ийгилик жана жеңиш силер, же китеп берилгендер кыялдангандай эле болуп калбайт. Бул, иш аракетке жараша болот. Силердин кимиңер жаман иш кылса, кыматта ошого жооп берет, ага пайдасын тийгизе турган Аллахтан башка дос, аны зыяндан коргоп кала турган Аллахтан башка жардамчы табылбайт.
التفاسير العربية:
وَمَن يَعۡمَلۡ مِنَ ٱلصَّٰلِحَٰتِ مِن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ وَلَا يُظۡلَمُونَ نَقِيرٗا
Аллах Таалага чындап ишенген эркек болобу, аял болобу жакшы иштерди кылса, мына ушул ыйман менен жакшы иштерди бирге кылган адамдар бейишке кирет жана алардын кылган иштеринен курманын данегинин чел кабыгындай да кемитилбейт
التفاسير العربية:
وَمَنۡ أَحۡسَنُ دِينٗا مِّمَّنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ وَٱتَّبَعَ مِلَّةَ إِبۡرَٰهِيمَ حَنِيفٗاۗ وَٱتَّخَذَ ٱللَّهُ إِبۡرَٰهِيمَ خَلِيلٗا
Ниетин Жалгыз Аллахка буруп, ичи-сырты менен Аллахка баш ийип өзүн тапшырган, шариятты толук карманган, ширк жана каапырлыктан тескери бурулуп, бир Кудайга сыйынуу ишенимине жана ыйманга кайткан, Мухаммад пайгамбардын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) дининин негизи болгон Ибрахим пайгамбардын динине ээрчиген адамдын дининен өткөн динди карманган жан барбы? Аллах Таала пайгамбары Ибрахимди бардык адамдардын арасынан чындап жакшы көрүү менен Өзүнө дос кылып тандап алган.
التفاسير العربية:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٖ مُّحِيطٗا
Асман-жердеги мүлк, падышалыктын баары Жалгыз Аллахка таандык, Аллах Таала Өзү жараткандын баарын илими, кудурети жана көзөмөлү менен ороп алган.
التفاسير العربية:
وَيَسۡتَفۡتُونَكَ فِي ٱلنِّسَآءِۖ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِيهِنَّ وَمَا يُتۡلَىٰ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ فِي يَتَٰمَى ٱلنِّسَآءِ ٱلَّٰتِي لَا تُؤۡتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرۡغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلۡوِلۡدَٰنِ وَأَن تَقُومُواْ لِلۡيَتَٰمَىٰ بِٱلۡقِسۡطِۚ وَمَا تَفۡعَلُواْ مِنۡ خَيۡرٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِهِۦ عَلِيمٗا
Оо, элчи, сенден аялдар тууралуу аларга жана алардан эмне аткарылуу милдет экенин сурашат. Сен айт: Аллах силер сураган нерсени баян кылган, Курандагы силердин кол алдыңардагы жетим кыздардын абалы, аларга берилүүсү парз болгон махыр жана мурасты бербей койгонуңар, аларды никелөөгө кызыкпаганыңар, алардын малына кызыгып аларды никелендирбей койгонуңар (тууралуу айтылган аяттарда баян кылган). Силерге ал алсыз-байкуштар кичине кезинде аларга мурас берүү милдет экени, алардын малын иштетип залым кылбооңор зарыл экени баян кылынды. Жетимдерге алардын дүйнө-акыреттеги абалын жакшырта тургандай адилдик менен мамиле кылуу милдет экени баян кылынды. Жетимдерге болобу, башкага болобу кандай жакшылык кылсаңар, аны Аллах Билүүчү, кийин ошого жараша сыйланасыңар
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• ما عند الله من الثواب لا يُنال بمجرد الأماني والدعاوى، بل لا بد من الإيمان والعمل الصالح.
Аллахтын алдындагы сооп-сыйга куру кыял менен жетүүгө болбойт, ал үчүн ыйман жана жакшы иштер болуусу зарыл

• الجزاء من جنس العمل، فمن يعمل سوءًا يُجْز به، ومن يعمل خيرًا يُجْز بأحسن منه.
Жазалоо же сыйлоо аткарылган ишке жараша болот, ким жаман иш кылса анын жазасын алат, ким жакшы иш кылса анын сыйын ашыгы менен көрөт

• الإخلاص والاتباع هما مقياس قبول العمل عند الله تعالى.
Ыклас жана (шариятты) ээрчүү, ушул экөө Аллахтын алдында иш-аракеттердин кабыл болуусуна себеп

• عَظّمَ الإسلام حقوق الفئات الضعيفة من النساء والصغار، فحرم الاعتداء عليهم، وأوجب رعاية مصالحهم في ضوء ما شرع.
Ислам дини алсыз аялдардын жана кыздардын укугун көтөрдү, аларга зыян берүүнү арам кылды (тыйды), аларга шарият чегинде жакшы мамиле кылууну милдеттендирди

وَإِنِ ٱمۡرَأَةٌ خَافَتۡ مِنۢ بَعۡلِهَا نُشُوزًا أَوۡ إِعۡرَاضٗا فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَآ أَن يُصۡلِحَا بَيۡنَهُمَا صُلۡحٗاۚ وَٱلصُّلۡحُ خَيۡرٞۗ وَأُحۡضِرَتِ ٱلۡأَنفُسُ ٱلشُّحَّۚ وَإِن تُحۡسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Эгер аял күйөөсү ага көңүлкош болуусунан корксо же аны таштап кетет деп чочуласа, анда экөө аялдын напакасы, жашай турган жери сыяктуу укуктарын чектөө үчүн келишим кылышса күнөө эмес. Келишим кылуу талакка караганда экөөнө жакшы. Чынында напси ач көз жана сараң, өзүнө тиешелүү укуктардын чектелүүсүн каалабайт, жубайлар кечиримдүү болуу, жакшылык кылуу менен напсилерин тарбиялап бул табигый оорууну дарылоосу кажет. Бардык абалдарда жакшылык кылуучу болсоңор, буйругун аткарып, тыйганынан тыйылып Аллахка такыба болсоңор, Аллах Таала чынында силердин эмне кылганыңардан Кабардар, Ага эч нерсе билинбей калбайт, кийин ошого жараша силерди сыйлайт.
التفاسير العربية:
وَلَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ ٱلۡمَيۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِۚ وَإِن تُصۡلِحُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Оо, күйөөлөр, канчалык аракет кылсаңар да жүрөктүн берилүүсүндө аялдарыңарга баары бир адиеттик кыла албайсыңар; Себеби кээде иштер силердин каалооңордон сырткары болот. Жакшы көрбөгөн аялыңарды ашыкча жек көрүп, аны кам көрбөгөн күйөөсү бар, же күйөөсү жок күйөөгө муктаж болгон аял сыяктуу ара жолго таштабагыла. Аялыңардын акысын берүүнү каалабаган напсиңерди көндүрүү менен ортоңорду оңдосоңор жана Аллахка такыба болсоңор, Аллах Таала чынында силерге Кечиримдүү жана Ырайымдуу.
التفاسير العربية:
وَإِن يَتَفَرَّقَا يُغۡنِ ٱللَّهُ كُلّٗا مِّن سَعَتِهِۦۚ وَكَانَ ٱللَّهُ وَٰسِعًا حَكِيمٗا
Эри-катын талак же хульу себептүү бири-биринен ажырашса, Аллах Өз пазилети менен аларды бири-бирине муктаж кылбайт. Аллах таала Пазилеттүү, Ырайымдуу башкаруу жана тагдыр кылуусунда Даанышман.
التفاسير العربية:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَلَقَدۡ وَصَّيۡنَا ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَإِيَّاكُمۡ أَنِ ٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَنِيًّا حَمِيدٗا
Асман-жердеги жана алардын ортосундагы мүлк, падышалыктын баары Жалгыз Аллахка таандык. Китеп ээлерине да, силерге да Аллахтын буйруктарын аткарып, тыюуларынан тыйылууну келишим кылганбыз. Бул келишимди бузсаңар, өзүңөргө гана зыяны тиет. Аллах Таала силердин баш ийүүңөргө муктаж эмес, асман-жердеги мүлк, падышалыктын баары Ага таандык. Ал бардык жаратылгандарга муктаж эмес, бардык сыпаттары жана иштери макталган Зат
التفاسير العربية:
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا
Асман-жердеги мүлк, падышалыктын баары Жалгыз Аллахка таандык, баш ийүүгө ылайык. Жаратылгандардын бардык абалдарын көзөмөлдөөгө жетиштүү Өкүл
التفاسير العربية:
إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ أَيُّهَا ٱلنَّاسُ وَيَأۡتِ بِـَٔاخَرِينَۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ ذَٰلِكَ قَدِيرٗا
Эй, адамдар, эгер кааласа силерди жок кылып кырып, Аллахка баш ийип, күнөөдөн тыйыла турган силерден башкаларды жаратып коёт, мындай кылууга Аллах Таала Кудуреттүү
التفاسير العربية:
مَّن كَانَ يُرِيدُ ثَوَابَ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ ثَوَابُ ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعَۢا بَصِيرٗا
Эй, адамдар, силерден ким иш-аракети үчүн бул дүйнөнүн гана жакшылыгын кааласа, билсин, Аллахта дүйнө-акыреттин сообу бар, бул экөөнүн тең сооп-сыйын сурасын, Аллах Таала силердин сөзүңөрду Угуучу, иш-аракетиңерди Көрүүчү, кийин ошого жараша силерди сыйлайт же жазалайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• استحباب المصالحة بين الزوجين عند المنازعة، وتغليب المصلحة بالتنازل عن بعض الحقوق إدامة لعقد الزوجية.
талаш-тартыш болгондо жубайлардын келишимге келүүсү жакшы иш жана ошол келишимде айрым укутардын жеңилдетилүүсү үй-бүлөлүк жашоону сактап калат

• أوجب الله تعالى العدل بين الزوجات خاصة في الأمور المادية التي هي في مقدور الأزواج، وتسامح الشرع حين يتعذر العدل في الأمور المعنوية، كالحب والميل القلبي.
Аллах Таала аялдар ортосунда адилеттүү болууну, айрыкча өзүнүн колунан келе турган материалдык жактан адил болууну күйөөгө милдет кылды. Ал эми сүйүү, берилүү сыяктуу табигый жактан адилетсиздик болуп калса шарият буга уруксат берди

• لا حرج على الزوجين في الفراق إذا تعذرت العِشْرة بينهما.
эгер экөөнүн ортосунда оту күйүшпөй калса, анда жубайлардын ажырашуусу эч нерсе эмес

• الوصية الجامعة للخلق جميعًا أولهم وآخرهم هي الأمر بتقوى الله تعالى بامتثال الأوامر واجتناب النواهي.
Жаратылгандардын баарына, мурдагыларына да, кийинкилерине да жалпы осуят - бул, буйругун аткаруу, тыйганынан тыйылуу аркылуу Аллахка такыба болуу

۞ يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُونُواْ قَوَّٰمِينَ بِٱلۡقِسۡطِ شُهَدَآءَ لِلَّهِ وَلَوۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۡ أَوِ ٱلۡوَٰلِدَيۡنِ وَٱلۡأَقۡرَبِينَۚ إِن يَكُنۡ غَنِيًّا أَوۡ فَقِيرٗا فَٱللَّهُ أَوۡلَىٰ بِهِمَاۖ فَلَا تَتَّبِعُواْ ٱلۡهَوَىٰٓ أَن تَعۡدِلُواْۚ وَإِن تَلۡوُۥٓاْ أَوۡ تُعۡرِضُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعۡمَلُونَ خَبِيرٗا
Оо, Аллахка ишенип, пайгамбарга ээрчиген ыймандуулар, бардык абалңарда адилеттүү болгула. Бардык адамдарга күбөлүк берүүдө адил болгула. Эгер өзүңөрдүн зыяныңарга же ата-энеңердин, же жакын туугандарыңардын зыянына болсо да күбөлүк берүүдө адил болгула. Алардын кедейлиги же байлыгы аларга күбөлүк берүүгө же бербей коюуга тоскоол болбосун. Кедейге да, байга да силерге караганда Аллах абзелирээк жана алардын жакшылыгын билүүчүрөөк. Чындык ачыкка чыгып калбоосу үчүн күбөлүк берүүдө каалооңорго берилип кетпегиле. Эгер күбөлүктү өзүнө ылайык болбогон жакка буруп өзгөртсөңөр же күбөлүк берүүдөн баш тартсаңар; Аллах Таала чынында силердин эмне кылганыңардан Кабардар.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ ءَامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِي نَزَّلَ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَٱلۡكِتَٰبِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ مِن قَبۡلُۚ وَمَن يَكۡفُرۡ بِٱللَّهِ وَمَلَٰٓئِكَتِهِۦ وَكُتُبِهِۦ وَرُسُلِهِۦ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Оо, ыймандуулар, Аллахка жана Анын элчисине, Анын элчисине түшүрүлгөн Куранга, андан мурдагы пайгамбарларына түшүргөн китепке болгон ишенимиңерде бекем болгула. Ким Аллахка, периштелерине, китептерине, элчилерине, кыямат күнүнө ишенбей каапырлык кылса; анда ал туура жолдон өтө алыс кетиптир
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ءَامَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ٱزۡدَادُواْ كُفۡرٗا لَّمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ سَبِيلَۢا
Ыйман келтиргенден кийин кайра динден чыгып, кийин кайра ыйман келтирип,кийин дагы динден чыгып, каапырлыгын бир канча жолу кайталаган жана каапыр тейинче жүрүп өтүп кеткендер; Аллах алардын күнөөсүн кечирбейт, Аллах Таалага алып барчу түз жолду аларга ыраа көрбөйт
التفاسير العربية:
بَشِّرِ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ بِأَنَّ لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمًا
Оо, элчи, сыртынан ыймандуу, ичинде каапыр болгон эки жүздүүлөргө кыямат күнү Аллах Тааланын кордоочу азабы болорун айтып сүйүнчүлө
التفاسير العربية:
ٱلَّذِينَ يَتَّخِذُونَ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَيَبۡتَغُونَ عِندَهُمُ ٱلۡعِزَّةَ فَإِنَّ ٱلۡعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا
Алар ыймандууларды эмес, каапырларды жардамчы, колдоочу кылып алганы үчүн аларга ушундай азап болот, (алардын ошолорго ишенип алуусу таң калыштуу). алар көтөрүлүү үчүн ошолордон күч, колдоо сурашабы?! Чынында күч да, колдоо да, баары Аллахта.
التفاسير العربية:
وَقَدۡ نَزَّلَ عَلَيۡكُمۡ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أَنۡ إِذَا سَمِعۡتُمۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ يُكۡفَرُ بِهَا وَيُسۡتَهۡزَأُ بِهَا فَلَا تَقۡعُدُواْ مَعَهُمۡ حَتَّىٰ يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيۡرِهِۦٓ إِنَّكُمۡ إِذٗا مِّثۡلُهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ جَامِعُ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ وَٱلۡكَٰفِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعًا
Оо, момундар, Аллах Таала силерге Куранда, эгер бир отурушта отурсаңар жана анда Аллахтын аяттарына каапыр болгон жана аны шылдыңдагандарды уксаңар; Аллахтын аяттарына каапыр болбогон жана шылдыңдабаган башка сөзгө өтмөйүнчө аларды таштап ал жерден туруп кетүү зарыл деген өкүмдү түшүрдү. Эгер алардан Аллахтын аяттарына каапыр болгон жана аны шылдыңдаган сөздөрүн уккандан кийин деле алар менен отура берсеңер, Аллахтын ишине каршы чыгууда алар менен бирдей болуп каласыңар; анткени алар каапырлыгы менен Аллахка күнөөкөр болгондой эле силер да алар менен чогуу олтуруп Аллахка күнөөкөр болдуңар. Кыямат күнү Аллах Таала сыртын мусулман көрсөтүп, каапырлыгын ичине жашырган эки жүздүүлөрдүн баарын каапырлар менен бирге тозокко киргизет
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• وجوب العدل في القضاء بين الناس وعند أداء الشهادة، حتى لو كان الحق على النفس أو على أحد من القرابة.
өзүнө же жакын тууганынын зыянына болсо да, адамдарга өкүм чыгарганда жана күбөлүк бергенде адил болуу важыб, зарыл,

• على المؤمن أن يجتهد في فعل ما يزيد إيمانه من أعمال القلوب والجوارح، ويثبته في قلبه.
ыймандуу адам ар дайым ыйманын күчөтө турган жүрөк жана дене менен аткарылчу иштерди кылууга тырышып, жүрөгүн ыйманга бекемдөөсү зарыл

• عظم خطر المنافقين على الإسلام وأهله؛ ولهذا فقد توعدهم الله بأشد العقوبة في الآخرة.
Эки жүздүүлөрдүн исламга жана мусулмандарга кылган зыяны өтө чоң болду, ошон үчүн Аллах Таала алардын акыбети акыретте оор болорун убада кылды

• إذا لم يستطع المؤمن الإنكار على من يتطاول على آيات الله وشرعه، فلا يجوز له الجلوس معه على هذه الحال.
Эгер ыймандуу адам Аллах Тааланын аяттарына жана шариятына сөз тийгизгендерди тыя албаса, мындай учурда алар менен чогуу отурууга болбойт

ٱلَّذِينَ يَتَرَبَّصُونَ بِكُمۡ فَإِن كَانَ لَكُمۡ فَتۡحٞ مِّنَ ٱللَّهِ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَكُن مَّعَكُمۡ وَإِن كَانَ لِلۡكَٰفِرِينَ نَصِيبٞ قَالُوٓاْ أَلَمۡ نَسۡتَحۡوِذۡ عَلَيۡكُمۡ وَنَمۡنَعۡكُم مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ فَٱللَّهُ يَحۡكُمُ بَيۡنَكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَلَن يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لِلۡكَٰفِرِينَ عَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ سَبِيلًا
Алар силерге жакшылык болобу, жамандык болобу күтүп турушат. Эгер силерге Аллах жардам берип, олжого ээ болсоңор, олжодон алып калуу үчүн: "биз силер менен бирге, силер күбө болгон нерсеге күбө болбодукпу?!" дешет. А эгер жеңиш каапырлар тарапка оосо, аларга: "биз силерге жардам, колдоо көрсөтүп, ыймандуулардан силерди коргободук беле?! дешет. Кыяматта баарыңардын үстүнөн Аллах өкүм чыгарат, ыймандуулар бейишке кирүү менен сыйланат, эки жүздүүлөр тозоктун эң төмөнкү катмарына түшүү менен жазаланат. Аллах Таала кыямат күнү каапырлар ыймандуулардын үстүнөн далил алып келүүсүнө жол бербейт, тескерисинче ыймандууларга жакшы акыбетин берет. Эгер ыймандарында чынчыл болуп, шарияттын чегинен чыгышпаса.
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يُخَٰدِعُونَ ٱللَّهَ وَهُوَ خَٰدِعُهُمۡ وَإِذَا قَامُوٓاْ إِلَى ٱلصَّلَوٰةِ قَامُواْ كُسَالَىٰ يُرَآءُونَ ٱلنَّاسَ وَلَا يَذۡكُرُونَ ٱللَّهَ إِلَّا قَلِيلٗا
Сыртынан исламды көрсөтүп, каапырлыгын ичине катып эки жүздүүлөр Аллахты алдайбыз деп ойлойт, Аллах аларды алдайт; алардын каапырлыгын билип канын кечип койду жана акыретте алардын акыбети катуу болорун убада кылды. Эки жүздүүлөр намазга турса, аны жактырбай, жалкоолонуп турушат, Аллахты ыймандууларды көргөндө гана бир аз эстешет
التفاسير العربية:
مُّذَبۡذَبِينَ بَيۡنَ ذَٰلِكَ لَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِ وَلَآ إِلَىٰ هَٰٓؤُلَآءِۚ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا
Ал эки жүздүүлөр эки анжы болуп айран калышты, ичинде да, сыртында да ыймандуулар менен бирге эмес, каапырлар менен да бирге эмес. Алардын сырты мусулмандар менен ичи каапырлар менен бирге,эй, элчи, Аллах кимди ушинтип адаштырып койсо, аны адашуудан туура жолго эч баштай албайсың
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ ٱلۡكَٰفِرِينَ أَوۡلِيَآءَ مِن دُونِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ عَلَيۡكُمۡ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينًا
Оо, Аллахка ишенип, пайгамбарды ээрчиген ыймандуулар, ыймандууларды эмес, Аллахка каапыр болгондорду дос кыласыңарбы, ушул кылыгыңарды Аллах Таала азапка ылайык кыла турган анык далил кылуусун каалайсыңарбы?!
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِي ٱلدَّرۡكِ ٱلۡأَسۡفَلِ مِنَ ٱلنَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمۡ نَصِيرًا
Эки жүздүүлөрдү Аллах Таала кыямат күнү тозоктун эң түпкү катмарында кылат, аларды азаптан куткара турган эч бир жардамчы таппайсың
التفاسير العربية:
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَأَصۡلَحُواْ وَٱعۡتَصَمُواْ بِٱللَّهِ وَأَخۡلَصُواْ دِينَهُمۡ لِلَّهِ فَأُوْلَٰٓئِكَ مَعَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ وَسَوۡفَ يُؤۡتِ ٱللَّهُ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ أَجۡرًا عَظِيمٗا
А бирок, эки жүздүүлүгүн таштап, тообо кылып Аллахка кайткандар, ичиндеги кирин тазарткандар, Аллахтын келишимин бекем кармагандар, иштерин элге көрсөтүү үчүн эмес, калыс Аллах үчүн кылгандар, мына ушул сыпаттар менен сыпатталгандар бул дүйнөдө да, акыретте да ыймандуулар менен бирге, жакында Аллах Таала ыймандууларга көп сооп-сыйын берет
التفاسير العربية:
مَّا يَفۡعَلُ ٱللَّهُ بِعَذَابِكُمۡ إِن شَكَرۡتُمۡ وَءَامَنتُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ شَاكِرًا عَلِيمٗا
Эгер Аллахка ишенип, Ага шүгүр кылсаңар, Аллах Таалага силерди азаптоонун кажети жок. Аллах Таала жакшылык кылуучу, ыйрайымдуу, Ал силерди күнөөңөр себептүү гана азаптайт. Эгер ишиңерди оңдосоңор, жакшылктарына шүгүр кылсаңар, ичиңерде да, тышыңарда да Ага ишенсеңер, силерди эч азаптабайт. Жакшылыгын моюндаган адамдарга Аллах Таала Шүгүр кылуучу, ал үчүн аларга сообун көп кылат, пенделеринин ыйманын жакшы билет, кийин ар бирин ошого жараша сыйлайт же жазалайт
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• بيان صفات المنافقين، ومنها: حرصهم على حظ أنفسهم سواء كان مع المؤمنين أو مع الكافرين.
Эки жүздүүлөрдүн сыпаттары баян кылынды, ал сыпаттарынын бири ыймандуулар менен болсо да, каапырлар менен болсо да өз напсилери үчүн ач көздүк кылганы

• أعظم صفات المنافقين تَذَبْذُبُهم وحيرتهم واضطرابهم، فلا هم مع المؤمنين حقًّا ولا مع الكافرين.
Эки жүздүүлөрдүн негизги сыпаттарынын бири алардын эки анжылыгы жана арсарлыгы, алар ыймандуулар менен да бирге эмес, каапырлар менен да бирге эмес

• النهي الشديد عن اتخاذ الكافرين أولياء من دون المؤمنين.
Ыймандууларды таштап, каапырларды дос кылып алууга катуу тыюу салынган

• أعظم ما يتقي به المرء عذاب الله تعالى في الآخرة هو الإيمان والعمل الصالح.
Кыяматта пендени Аллахтын азабынан сактай турган эң маанилүү иш ыйман жана жакшы иш-аракеттер

۞ لَّا يُحِبُّ ٱللَّهُ ٱلۡجَهۡرَ بِٱلسُّوٓءِ مِنَ ٱلۡقَوۡلِ إِلَّا مَن ظُلِمَۚ وَكَانَ ٱللَّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا
Аллах Таала жаман сөздөрдүн ашкере айтылуусун жактырбайт, ага ачуусу келет жана мындай сөздөрдү айткандардын акыбети жаман болорун убада кылган. Бирок кимдир бирөөдөн зыян көрүп, жапа чеккен адам ага карата жаман сөз айтса уруксат. Мисалы, залымдыгын айтып арызданса, же ага жаман дуба кылса, же анын айтканындай жооп кайтарса болот. А эгер зыян көргөн киши сабыр кылып унчукпай калса, бул андан да жакшы. Аллах Таала силердин ар бир сөзүңөрдү Угуучу, ниетиңерди Билүүчү, жаман сөз айтуудан жана аны максат кылуудан этиет болгула.
التفاسير العربية:
إِن تُبۡدُواْ خَيۡرًا أَوۡ تُخۡفُوهُ أَوۡ تَعۡفُواْ عَن سُوٓءٖ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَفُوّٗا قَدِيرًا
Сөз менен болобу, иш менен болобу, айтор кандай жакшылык болбосун, аны ашкере кылсыңар да, жашыруун кылсыңар да, же силерге жасалган жамандыкты кечирип койсоңор; (Аллах силерди кечирет) анткени Аллах Таала чынында Кечиримдүү жана Кудуреттүү. Кечиримдүүлүк силердин кулкуңардан болсун, ошондо Аллах Таала да силерди кечирээр
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡفُرُونَ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ ٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَيَقُولُونَ نُؤۡمِنُ بِبَعۡضٖ وَنَكۡفُرُ بِبَعۡضٖ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُواْ بَيۡنَ ذَٰلِكَ سَبِيلًا
Аллахка да, Анын элчисине да каапыр болгондор жана Аллахка ыйман келтирип, пайгамбарларын жалганга чыгаруу менен Аллах жана Анын элчилеринин ортосун бөлүүнү каалагандар: элчилердин кээ бирине ыйман келтиребиз, кээ бирине ыйман келтирбейбиз дешет. Алар каапырлык менен ыймандын ортосунда бир жолду кармап, мына ушул жол менен ийгиликке жетебиз деп кыялданат.
التفاسير العربية:
أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡكَٰفِرُونَ حَقّٗاۚ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ عَذَابٗا مُّهِينٗا
мына ушундай жолду тандап алгандар чыныгы каапырлар; анткени элчилердин кээ бирине каапыр болуу, бул Аллахка жана бардык элчилерге каапыр болуу деген сөз. Каапырларды кор кыла турган азапты Кыямат күнгө даярдап койгонбуз. Бул жаман акыбет алар Аллахка жана Анын элчилерине ыйман келтирүүдө текеберленгени үчүн.
التفاسير العربية:
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦ وَلَمۡ يُفَرِّقُواْ بَيۡنَ أَحَدٖ مِّنۡهُمۡ أُوْلَٰٓئِكَ سَوۡفَ يُؤۡتِيهِمۡ أُجُورَهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Аллахка ишенип, Аны Жалгыз деп тааныган, Ага эч нерсени шерик кылбаган жана Анын бардык элчилерин чындык деп ишенген, каапырлар сыяктуу ал элчилерди бири-биринен ажыратпастан баарына бирдей ишенген адамдар; мына ушундай адамдарга Аллах Таала жакында алардын ыйманы жана жакшы иштери үчүн чоң сооп-сый тартуулайт. Аллах Таала тообо кылган пенделерине Кечиримдүү жана аларга Ырайымдуу
التفاسير العربية:
يَسۡـَٔلُكَ أَهۡلُ ٱلۡكِتَٰبِ أَن تُنَزِّلَ عَلَيۡهِمۡ كِتَٰبٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِۚ فَقَدۡ سَأَلُواْ مُوسَىٰٓ أَكۡبَرَ مِن ذَٰلِكَ فَقَالُوٓاْ أَرِنَا ٱللَّهَ جَهۡرَةٗ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلصَّٰعِقَةُ بِظُلۡمِهِمۡۚ ثُمَّ ٱتَّخَذُواْ ٱلۡعِجۡلَ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ فَعَفَوۡنَا عَن ذَٰلِكَۚ وَءَاتَيۡنَا مُوسَىٰ سُلۡطَٰنٗا مُّبِينٗا
Оо, элчи, яхудилер сенден сенин чын пайгамбар экениңдин белгиси катары, Муса пайгамбарга түшүрүлгөн сыяктуу, Куранды да толук бойдон дароо түшүрүп берүүңдү сурашат. Алардын бул кылыгын сен оор санаба, алардын мурдагылары Мусадан мындан да оор нерсени ьалып кылган. Алар Аллахты биздин көзүбүзгө көрсөт дешкен. Анан ушул кылгандарынын айынан алар чагылган уруп азапталды. Кийин аларды Аллах кайра тирилтти. Алар Аллах Тааланын жалгыздыгына, жаратууда да, ибадат кылууда да Аллах Жалгыз экенине ачык далил, белгилер келгенден кийин деле Аллахка ибадат кылбай, музоого сыйынып кетишти. Кийин алардын бул кылыгын да кечирдик. Мусага болсо коомуна көрсөтүүсү үчүн ачык-айкын белги-далилдерди бердик
التفاسير العربية:
وَرَفَعۡنَا فَوۡقَهُمُ ٱلطُّورَ بِمِيثَٰقِهِمۡ وَقُلۡنَا لَهُمُ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا وَقُلۡنَا لَهُمۡ لَا تَعۡدُواْ فِي ٱلسَّبۡتِ وَأَخَذۡنَا مِنۡهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا
Аларды эмне күтүп турганын билсин деп коркутуп, анан ант-убадасын алуу үчүн тоону алардын үстүнө көтөрдүк. Тоону алардын үстүнө көтөргөндөн кийин: эми ыйык үйгө (байт ал-мукаддаска) башыңарды ийип, сажда кылып киргиле дедик. Алар арты менен сойлоп киришти. Анан аларга: ишемби күнү балык уулоого чыгпагыла дедик. Бирок алардын кээ бирлери бул күнү уулоого чыгышты. Ушинтип алар менен бекем ант-убада алыштык, бирок бул убаданы алар бузушту
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• يجوز للمظلوم أن يتحدث عن ظلمه وظالمه لمن يُرْجى منه أن يأخذ له حقه، وإن قال ما لا يسر الظالم.
Зыян тарткан адам ушунусу менен өз акысын кайтарып алууну үмүт кылса, анда заалым тууралуу, анын көрсөткөн зыяны тууралуу айтса уруксат

• حض المظلوم على العفو - حتى وإن قدر - كما يعفو الرب - سبحانه - مع قدرته على عقاب عباده.
Өч алууга же жаман сөздөрдү айтууга кудурети жетип турса да, андай кылбай кечирип жиберүү зыян көргөн киши үчүн жакшы, Аллах Таала да азаптоого кудурети жетип турса да кечирип жиберген сыяктуу

• لا يجوز التفريق بين الرسل بالإيمان ببعضهم دون بعض، بل يجب الإيمان بهم جميعًا.
ыйман келтирип, ишенүүдө элчилерди бири-биринен ажыратуу болбойт, алардын баарына бирдей ыйман келтирип, ишенүү милдет

فَبِمَا نَقۡضِهِم مِّيثَٰقَهُمۡ وَكُفۡرِهِم بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَقَتۡلِهِمُ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖ وَقَوۡلِهِمۡ قُلُوبُنَا غُلۡفُۢۚ بَلۡ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَيۡهَا بِكُفۡرِهِمۡ فَلَا يُؤۡمِنُونَ إِلَّا قَلِيلٗا
Берген убадаларын аткарбаганы, Аллахтын аяттарына каапыр болгону, пайгамбарларды тартынбай өлтүргөндүктөрү жана Мухаммад пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) биздин жүрөгүбүз кулптануу дегени себептүү аларды ырайымыбыздан четтетик. Бирок иштин жайы алар айткандай эмес, Аллах Таала алардын каапырлыктары себептүү жүрөктөрүнө мөөр басып койгон, аларга эми эч жакшылык жетпейт, алар ыйманга келбейт келсе да пайдасын тийгизбей турган аз гана ыйманга келет.
التفاسير العربية:
وَبِكُفۡرِهِمۡ وَقَوۡلِهِمۡ عَلَىٰ مَرۡيَمَ بُهۡتَٰنًا عَظِيمٗا
ошондой эле каапырлыгы жана Мариямга (ага Аллахтын тынчтыгы болсун) зына кылдың деп жалган жалаа жапканы үчүн аларды ырайымдан четтеттик
التفاسير العربية:
وَقَوۡلِهِمۡ إِنَّا قَتَلۡنَا ٱلۡمَسِيحَ عِيسَى ٱبۡنَ مَرۡيَمَ رَسُولَ ٱللَّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَٰكِن شُبِّهَ لَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُۚ مَا لَهُم بِهِۦ مِنۡ عِلۡمٍ إِلَّا ٱتِّبَاعَ ٱلظَّنِّۚ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِينَۢا
Биз Аллахтын элчиси Мариямдын уулу Масихти өлтүрдүк деген жалган мактаныч сөздөрү себептүү аларды каргадык. Алар айтышкандай, аны (Исаны) өлтүргөн да эмес, аскан да эмес. Алар Аллах Таала Исага окшотуп койгон адамды асып өлтүрүшкөн. Анан ошол өлтүргөндөрү Иса деп ойлошкон. Аны өлтүрдүк деген яхудилер да, аларга ишенген христиандар да, экөө тең бул иште шек-күмөндө, алар аны ачык билбейт, күмөндөрүн гана айтышат. Чынында, алардын күмөнүндө эч бир чындык жок, алар исаны өлтүргөн эмес жана аны аскан да эмес
التفاسير العربية:
بَل رَّفَعَهُ ٱللَّهُ إِلَيۡهِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Аллах Таала Исаны алардын жамандыгынан сактап, аны дене жана руху менен бирге Өзүнө көтөрүп алган. Аллах Таала падышалыгында Ызаттуу, Ага эч ким үстөмдүк кыла албайт. Көзөмөл кылууда, ишке ашырууда жана шарият кылууда Даанышман.
التفاسير العربية:
وَإِن مِّنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ إِلَّا لَيُؤۡمِنَنَّ بِهِۦ قَبۡلَ مَوۡتِهِۦۖ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ يَكُونُ عَلَيۡهِمۡ شَهِيدٗا
Иса пайгамбар акыр заманда кайра түшүп, өлгөнгө чейин ага китеп берилгендердин баары ыйман келтирип, ишенишет. Кыямат күнү Иса пайгамбар алардын шариятка дал келбеген, ага каршы болгон иштерине күбө өтөт.
التفاسير العربية:
فَبِظُلۡمٖ مِّنَ ٱلَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمۡنَا عَلَيۡهِمۡ طَيِّبَٰتٍ أُحِلَّتۡ لَهُمۡ وَبِصَدِّهِمۡ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ كَثِيرٗا
Яхудилердин залымдыгы себептүү аларга мурда адал болгон кээ бир таза азыктарды арам кылып, тыюу салдык. Аларга бардык (ай) туяктууларды, уй, койдун жонундагы майы, чарбысы жана чучугунан башка майларын, арам кылдык. Бул, алар өздөрүн да, өзгөлөрдү да Аллахтын жолунан тоскондугу үчүн болду, алардын тосуусу тубаса адатка айланды.
التفاسير العربية:
وَأَخۡذِهِمُ ٱلرِّبَوٰاْ وَقَدۡ نُهُواْ عَنۡهُ وَأَكۡلِهِمۡ أَمۡوَٰلَ ٱلنَّاسِ بِٱلۡبَٰطِلِۚ وَأَعۡتَدۡنَا لِلۡكَٰفِرِينَ مِنۡهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
Пайдалануудан Аллах Таала тыйгандан кийин деле сүткордукту пайдана бергени жана шарияттык укугу жок эле башкалардын малын алып жегени себептүү (адал нерселерди аларга арам кылдык). Алардын каапырларына жан кейиткен азапты даярдап койдук
التفاسير العربية:
لَّٰكِنِ ٱلرَّٰسِخُونَ فِي ٱلۡعِلۡمِ مِنۡهُمۡ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ يُؤۡمِنُونَ بِمَآ أُنزِلَ إِلَيۡكَ وَمَآ أُنزِلَ مِن قَبۡلِكَۚ وَٱلۡمُقِيمِينَ ٱلصَّلَوٰةَۚ وَٱلۡمُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلۡمُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ أُوْلَٰٓئِكَ سَنُؤۡتِيهِمۡ أَجۡرًا عَظِيمًا
Бирок яхудилердин арасында илимде бекем болгондору, Аллах Таала сага түшүргөн Куранга, сенден мурдагы пайгамбарларга түшүргөн Тоорот, Инжил сыяктуу китептерге ишенгендери, намаз окгандары, малынын зекетин бергендери, Аллахты Жалгыз деп таанып, Ага эч шерик кошпогондору, кыямат күнүнө ишенгендери да бар; мына ушундай сыпаттар менен сыпатталгандарга жакында чоң сооп-сый беребиз
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• عاقبة الكفر الختم على القلوب، والختم عليها سبب لحرمانها من الفهم.
Каапырлыктын акыбети жүрөктөргө мөөр басуу. Андай жүрөктөр бир нерсени түшүнүүдөн куру калышат.

• بيان عداوة اليهود لنبي الله عيسى عليه السلام، حتى إنهم وصلوا لمرحلة محاولة قتله.
Яхудилер Иса пайгамбарга катуу душмандык кылышкан, а түгүл аны өлтүрүүгө аракет кылышкан

• بيان جهل النصارى وحيرتهم في مسألة الصلب، وتعاملهم فيها بالظنون الفاسدة.
христиандар Исаны ача таякка асуу маселелсинде эч нерсени билбейт, бул жөрөлгөлөрдү туура эмес күмөндөрү менен гана аткарышат

• بيان فضل العلم، فإن من أهل الكتاب من هو متمكن في العلم حتى أدى به تمكنه هذا للإيمان بالنبي محمد صلى الله عليه وسلم.
Илим дайыма артыкчылыкка ээ. Китеп берилгендердин арасында илимге катуу берилгендери болгон, алар ошол илими себептүү Мухаммад пайгамбарга (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) ишенишкен

۞ إِنَّآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَيۡكَ كَمَآ أَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰ نُوحٖ وَٱلنَّبِيِّـۧنَ مِنۢ بَعۡدِهِۦۚ وَأَوۡحَيۡنَآ إِلَىٰٓ إِبۡرَٰهِيمَ وَإِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَ وَيَعۡقُوبَ وَٱلۡأَسۡبَاطِ وَعِيسَىٰ وَأَيُّوبَ وَيُونُسَ وَهَٰرُونَ وَسُلَيۡمَٰنَۚ وَءَاتَيۡنَا دَاوُۥدَ زَبُورٗا
Оо, элчи, биз сага сенден мурдагы пайгамбарларга аян-кабар берген сыяктуу аян-кабар бердик. Сен биринчи элчи эмессиң. Биз Нухка да аян-кабар бергенбиз жана андан кийин келген пайгамбарларга да аян-кабар түшүргөнбүз. Ибрахимге аян-кабар бердик, анын балдары Исмаил менен Исхакка бердик, Исхактын уулу Якубга бердик жана алардын урпактарына бердик (алар Якуб пайгамбардын он эки уулунан тараган Исраил урпактарынан чыккан пайгамбарлар). Исага, Аюбга, Юнуска, Харунга жана Сулайманга аян-кабар бердик. Ошондой эле Даудга Забур китебин түшүрдүк
التفاسير العربية:
وَرُسُلٗا قَدۡ قَصَصۡنَٰهُمۡ عَلَيۡكَ مِن قَبۡلُ وَرُسُلٗا لَّمۡ نَقۡصُصۡهُمۡ عَلَيۡكَۚ وَكَلَّمَ ٱللَّهُ مُوسَىٰ تَكۡلِيمٗا
Биз сага Куранда аңгемелеп айтып берген элчилер бар, сага айтпаган элчилер да бар. Аларды айтпай коюунун өзүнчө даанышман сыры бар. Ал эми Муса пайгамбар менен Аллах Таала ортомчусуз Өзүнө гана ылайык чыныгы сүйлөшүү менен сүйлөштү, Мусаны урматтаганы үчүн
التفاسير العربية:
رُّسُلٗا مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى ٱللَّهِ حُجَّةُۢ بَعۡدَ ٱلرُّسُلِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمٗا
Пайгамбар, элчилерден кийин адамдар Аллах Таалага түрдүү шылтоо айтып, далил кылбоосу үчүн, Аллахка ишенгендерге чоң сооп-сый болорун сүйүнчүлөөчү, ал эми Ага каапыр болгондорго катуу азап болорун айтып коркутуучу кылып бул элчилерди жибердик. Аллах Таала падышалыгында Ызаттуу, ишке ашырууда Даанышман.
التفاسير العربية:
لَّٰكِنِ ٱللَّهُ يَشۡهَدُ بِمَآ أَنزَلَ إِلَيۡكَۖ أَنزَلَهُۥ بِعِلۡمِهِۦۖ وَٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ يَشۡهَدُونَۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدًا
Оо, элчи, сага яхудилер каапыр болгону менен, Аллах Таала сага түшүрүлгөн Курандын туура, чындык экенин бекемдеп, тасыктап жатат. Аллах Таала Куранды эмнени жакшы көрүп, эмнеге ыраазы болорун, эмнени жек көрүп, эмнеге нааразы болорун пенделерине билдирүүнү каалап, Өз илими менен түшүрдү. (Эй, Мухаммад) Аллахтын күбөлүгү менен бирге периштелер да сага түшкөн Куранга күбөлүк берип жатат. Аллах Таала жетиштүү Күбө, Анын күбөлүгү башкалардын күбөлүгүсүз эле жетиштүү
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ قَدۡ ضَلُّواْ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
Сенин пайгамбарлыгыңа ишенбегендер жана адамдарды исламдан тыйгандар чындыктан аябай алыс кетишти
التفاسير العربية:
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَظَلَمُواْ لَمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ طَرِيقًا
Аллахка жана Анын элчилерине ишенбегендерди,каапыр тейинде калып өз жандарына залым кылгандарды, ала каапырлыгын улантканы себептүү Аллах Таала кечирбейт жана азаптан кутула турган туура жолго багыттабайт
التفاسير العربية:
إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٗا
Бирок аларды тозокко алыпбарчу жолго багыттайт, анда түбөлүк калышат. Мындай кылуу Аллах Таалага жеңил, Ал эч нерсени аткара албай калбайт
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُمُ ٱلرَّسُولُ بِٱلۡحَقِّ مِن رَّبِّكُمۡ فَـَٔامِنُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ وَإِن تَكۡفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Оо, адамдар, Мухаммад пайгамбар (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) чынында силерге Аллах Тааладан акыйкат динди, туура жолду алып келди. Ал алып келген динге ишенгиле, бул дүйнөдө да, акыретте да өзүңөргө жакшы. Эгер Аллахка ишенбей каапырлык кылсаңар, Аллах силердин ишенимиңерге муктаж эмес, каапырлыгыңар Ага эч зыянын тийгизбейт. Асмандардагы, жердеги жана булардын ортосундагы бардык мүлк падышалык Аллахка таандык. Аллах Таала туура жолго ким ылайыктуу экенин билет жана ага ал жолго түшүүнү жеңил кылат, ал эми ким ылайык болбосо, аны ал жолдон тыйып коёт, Аллах сөзүндө, ишинде, шариятында жана тагдыр кылууда Өтө Даанышман
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• إثبات النبوة والرسالة في شأن نوح وإبراهيم وغيرِهما مِن ذرياتهما ممن ذكرهم الله وممن لم يذكر أخبارهم لحكمة يعلمها سبحانه.
Нух, Ибрахим жана булардын урпактарынан Аллах Таала атын атаган же Өзүнө гана маалым сыры менен аттарын атабаган башкаларга пайгамбарлык жана элчилик берилгени чындык

• إثبات صفة الكلام لله تعالى على وجه يليق بذاته وجلاله، فقد كلّم الله تعالى نبيه موسى عليه السلام.
Аллах Таалада Өзүнүн Улуулугуна жана Затына ылайык сүйлөө касиети бар, чынында Ал пайгамбары Мусага (ага Аллахтын тынчтыгы болсун) сүйлөгөн

• تسلية النبي محمد عليه الصلاة والسلام ببيان أن الله تعالى يشهد على صدق دعواه في كونه نبيًّا، وكذلك تشهد الملائكة.
Пайгамбарлыгы чындык экенине Аллах Тааланын жана периштелердин күбөлүк бергенин баяндап Мухаммад пайгамбардын (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) даражасын көтөрдү

يَٰٓأَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ لَا تَغۡلُواْ فِي دِينِكُمۡ وَلَا تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ إِلَّا ٱلۡحَقَّۚ إِنَّمَا ٱلۡمَسِيحُ عِيسَى ٱبۡنُ مَرۡيَمَ رَسُولُ ٱللَّهِ وَكَلِمَتُهُۥٓ أَلۡقَىٰهَآ إِلَىٰ مَرۡيَمَ وَرُوحٞ مِّنۡهُۖ فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرُسُلِهِۦۖ وَلَا تَقُولُواْ ثَلَٰثَةٌۚ ٱنتَهُواْ خَيۡرٗا لَّكُمۡۚ إِنَّمَا ٱللَّهُ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ سُبۡحَٰنَهُۥٓ أَن يَكُونَ لَهُۥ وَلَدٞۘ لَّهُۥ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلٗا
Оо, элчи, Инжилдин ээси болгон христиандарга айт: Диниңерде аша чаппагыла, Аллах Таалага Иса пайгамбар тууралуу чындыкты гана айткыла, чынында Мариямдын уулу Иса Масих чыныгы дин менен Аллах Таала чыгарган элчи, аны Жебирейилди Мариямга жиберип Өзүнүн бир ооз сөзү менен жараткан, ал сөзү "бол" деген сөз, ошону менен "болуп" калды. Ал Аллахтын буйругу менен Жебирейил үйлөгөн Аллахтын деми. Аллахка жана Анын элчилерине бири-биринен ажыратпастан ишенгиле. Аллахты үчөө дебегиле, бул жалган, бузуку сөзүңөрдү токтоткула, токтотконуңар дүйнө жана акыретте өзүңөргө жакшы. Аллах Таала чынында Жалгыз шериги, баласы болуудан аруу-таза, Ал муктаж эмес, Асмандагы, жердеги жана булардын ортосундагы мүлк, падышалыктын баары Аныкы, асман-жердегинин баарын көзөмөлдөп, башкарууга Жетиштүү
التفاسير العربية:
لَّن يَسۡتَنكِفَ ٱلۡمَسِيحُ أَن يَكُونَ عَبۡدٗا لِّلَّهِ وَلَا ٱلۡمَلَٰٓئِكَةُ ٱلۡمُقَرَّبُونَۚ وَمَن يَسۡتَنكِفۡ عَنۡ عِبَادَتِهِۦ وَيَسۡتَكۡبِرۡ فَسَيَحۡشُرُهُمۡ إِلَيۡهِ جَمِيعٗا
Мариямдын уулу Иса Аллахка кул болуудан арданган жана тыйылган жок, Аллах Өзүнө жакын кылган периштелер да Ага кул болууга арданган жок. Анан кантип силер Исаны кудай санайсыңар?! Ким Аллахка ибадат кылуудан арданып, текеберленсе, кыямат күнү Аллах Таала алардын баарын жыйнайт жана ар бирин өзүнө жараша жазалайт
التفاسير العربية:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّٰلِحَٰتِ فَيُوَفِّيهِمۡ أُجُورَهُمۡ وَيَزِيدُهُم مِّن فَضۡلِهِۦۖ وَأَمَّا ٱلَّذِينَ ٱسۡتَنكَفُواْ وَٱسۡتَكۡبَرُواْ فَيُعَذِّبُهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا وَلَا يَجِدُونَ لَهُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
Ал эми Аллахка ишенип, Анын элчилерин тастыктап, шариятка ылайык иштерди Аллахка ыклас кылып аткаргандарга, алардын иштеринин сооп-сыйын эч кемитпестен берет. Андан сырткары аларга Аллах Өзүнүн артыкчлык, жакшылыктарынан кошумча кылат. А Аллахка баш ийүүдөн, ибадат кылуудан арданып текеберленгендерди кордоочу азап менен кыйнайт, ошондо алар аларга пайда берчү Аллахтан башка досту, аларды зыяндан сактоочу Аллахтан башка жардамчыны таба албайт.
التفاسير العربية:
يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ قَدۡ جَآءَكُم بُرۡهَٰنٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَأَنزَلۡنَآ إِلَيۡكُمۡ نُورٗا مُّبِينٗا
Оо, адамдар, чынында Жаратуучуңардан силердин шылтооңорду жоюп, күмөнүңөрдү кетире турган чоң далил келди. Ал - Мухаммад (ага Аллахтын тынчтыгы, саламаттыгы жана мактоо дубасы болсун) жана силерге ачык-айкын жарык нурду түшүрдүк, бул - Куран.
التفاسير العربية:
فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱعۡتَصَمُواْ بِهِۦ فَسَيُدۡخِلُهُمۡ فِي رَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَفَضۡلٖ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَيۡهِ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا
Аллахка ишенип, пайгамбарына түшкөн Куранды бекем кармангандарды бейишке киргизүү менен аларга ырайымын төгөт, сооп-сыйларын арттырат, даражаларын көтөрөт. олку-солкусу жок туура жолго түшүүгө аларга жеңилдик берет, бул жол Адн бейишине алап бара турган жол.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• بيان أن المسيح بشر، وأن أمه كذلك، وأن الضالين من النصارى غلوا فيهما حتى أخرجوهما من حد البشرية.
Иса пайгамбар инсан экени, анын энеси да инсан экени, аша чапкан христиандар аларды инсандык чектен чыгарып жибергени баян кылынды

• بيان بطلان شرك النصارى القائلين بالتثليث، وتنزيه الله تعالى عن أن يكون له شريك أو شبيه أو مقارب، وبيان انفراده - سبحانه - بالوحدانية في الذات والأسماء والصفات.
Христиандардын үч илтик ширки жалган,жарксыз экени, Аллах Тааланын шериги, окшошу, жакыны жок экени баяндалды. Ошондой эле, Аллах Таала затында жана ысым-сыпаттарында Жалгыз экендиги баяндалды.

• إثبات أن عيسى عليه السلام والملائكة جميعهم عباد مخلوقون لا يستكبرون عن الاعتراف بعبوديتهم لله تعالى والانقياد لأوامره، فكيف يسوغ اتخاذهم آلهة مع كونهم عبيدًا لله تعالى؟!
Иса пайгамбар жана баардык периштелер жаратылган кул экени, Аллахка кулчулук кылуудан баш тартпасы, Анын буйруктарына баш ийери бекемделди. Алар өздөрү Аллахка кул болуп жатышса, аларды кудай кылып алганыңарга кандай түшүнсө болот?!

• في الدين حجج وبراهين عقلية تدفع الشبهات، ونور وهداية تدفع الحيرة والشهوات.
Динде күмөн-шекти жок кыла турган акылга сыярлык далилдер толтура, ошондой эле каалоо, кумарларды кетире турган туура жол жана нур бар

يَسۡتَفۡتُونَكَ قُلِ ٱللَّهُ يُفۡتِيكُمۡ فِي ٱلۡكَلَٰلَةِۚ إِنِ ٱمۡرُؤٌاْ هَلَكَ لَيۡسَ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَهُۥٓ أُخۡتٞ فَلَهَا نِصۡفُ مَا تَرَكَۚ وَهُوَ يَرِثُهَآ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهَا وَلَدٞۚ فَإِن كَانَتَا ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُمَا ٱلثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَۚ وَإِن كَانُوٓاْ إِخۡوَةٗ رِّجَالٗا وَنِسَآءٗ فَلِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۗ يُبَيِّنُ ٱللَّهُ لَكُمۡ أَن تَضِلُّواْۗ وَٱللَّهُ بِكُلِّ شَيۡءٍ عَلِيمُۢ
Оо, элчи,сенден "калала"кишиден калган мурас жөнүндө өкүм сурашат. Калала дегени - баласы жок, атасы да жок кайтыш болгон киши. Аларга мындай кишинин мурасы тууралуу Аллах Таала минтип баян кылды деп айт: каза болгон кишинин баласы да, атасы да жок болсо, бирок анын бир тууган эжеси же карындашы болсо, же атасынын бир тууган эжеси же карындашы болсо, анда маркумдан калган мүлктүн тең жарымы милдеттүү түрдө ошол аялга тиет. А эгер аял киши каза болсо эркек бир тууганы, же атасынын эркек бир тууганы болуп, андан башка милдеттүү түрдө мурас ала турган эч ким болбосо, анда ал калган мүлктү толук алат. Эгер милдеттүү түрдө мурас бөлүнө турган адамы болсо, анда башкалар андан кийин гана алат. Эгер бир тууган эже-карындаштары, же атасы менен бир тууган эже-карындаштары экөө же андан көп болсо, аларга үчтөн бири милдеттүү тиет. А эгер маркумдун аял-эркек бир туугандары, же атасынын аял-эркек бир туугандары болсо, анда тууганчылыктагы эреже боюнча алышат (бир эркекке эки аялдын үлүшү) аялдын үлүшүнөн эркектин үлүшү эки эсе көп болот. Силер мурас ишинде адашпооңор үчүн Аллах Таала ушинтип калаланын жана башкалардын мурас өкүмүн баяндап берди. Аллах Таала бардык нерсени билүүчү, Ага эч нерсе билинбей калбайт.
التفاسير العربية:
من فوائد الآيات في هذه الصفحة:
• عناية الله بجميع أحوال الورثة في تقسيم الميراث عليهم.
Аллах Таала муар бөлүштүрүүдө бардык мураскерлерга кам көргөн

• الأصل هو حِلُّ الأكل من كل بهيمة الأنعام، سوى ما خصه الدليل بالتحريم، أو ما كان صيدًا يعرض للمحرم في حجه أو عمرته.
Арамдыгы далилдерде ачык айтылган жана ажы, умра учурунда ихрамдагы адамга уулоого болбой турган жан-жаныбардан башка жандыктын баары адал

• النهي عن استحلال المحرَّمات، ومنها: محظورات الإحرام، والصيد في الحرم، والقتال في الأشهر الحُرُم، واستحلال الهدي بغصب ونحوه، أو مَنْع وصوله إلى محله.
Арам кылынган нерселерди адал кылып алууга тыюу салынган, булар: Ихрамдын тыюулары, харамда аң уулоо, арам айларында согушуу, ажы же умрага арналган белек малды тартып алуу же болжогон жерине жеткирбей тосуп алуу ж.б.у.с.

 
ترجمة معاني سورة: النساء
فهرس السور رقم الصفحة
 
ترجمة معاني القرآن الكريم - الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - فهرس التراجم

الترجمة القيرغيزية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

إغلاق