وهرگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - پێڕستی وهرگێڕاوهكان
سۈرە ۋاقىئە
لە مەبەستەکانی سورەتەکە:
بيان أحوال العباد يوم المعاد.
إِذَا وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَيۡسَ لِوَقۡعَتِهَا كَاذِبَةٌ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكُنتُمۡ أَزۡوَٰجٗا ثَلَٰثَةٗ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَأَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ مَآ أَصۡحَٰبُ ٱلۡمَشۡـَٔمَةِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَٱلسَّٰبِقُونَ ٱلسَّٰبِقُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَقَلِيلٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفَٰكِهَةٖ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَلَحۡمِ طَيۡرٖ مِّمَّا يَشۡتَهُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَحُورٌ عِينٞ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
كَأَمۡثَٰلِ ٱللُّؤۡلُوِٕ ٱلۡمَكۡنُونِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
جَزَآءَۢ بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَا يَسۡمَعُونَ فِيهَا لَغۡوٗا وَلَا تَأۡثِيمًا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فِي سِدۡرٖ مَّخۡضُودٖ
ئۇلار تىكەنلىرى ئېلىۋېتىلگەن، كىشىگە زىيان قىلمايدىغان سىدر مېۋىلىرىدىن، سانجاق - سانجاق بولۇپ بىر - بىرىگە كىرىشىپ كەتكەن مەۋزلەردىن، يوقىلىپ كەتمەي ئۈزلۈكسىز تاشلىنىپ تۇرىدىغان سايىلاردىن، توختاپ قالماي ئېقىپ تۇرىدىغان سۇلاردىن، توساقسىز، ھېچقاچان ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، ئۆزلىرى خالىغان ۋاقىتتا چەكلىمىسىز يېيەلەيدىغان مېۋىلەردىن، كارىۋاتلار ئۈستىگە سېلىنغان ئېگىز تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَطَلۡحٖ مَّنضُودٖ
ئۇلار تىكەنلىرى ئېلىۋېتىلگەن، كىشىگە زىيان قىلمايدىغان سىدر مېۋىلىرىدىن، سانجاق - سانجاق بولۇپ بىر - بىرىگە كىرىشىپ كەتكەن مەۋزلەردىن، يوقىلىپ كەتمەي ئۈزلۈكسىز تاشلىنىپ تۇرىدىغان سايىلاردىن، توختاپ قالماي ئېقىپ تۇرىدىغان سۇلاردىن، توساقسىز، ھېچقاچان ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، ئۆزلىرى خالىغان ۋاقىتتا چەكلىمىسىز يېيەلەيدىغان مېۋىلەردىن، كارىۋاتلار ئۈستىگە سېلىنغان ئېگىز تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَظِلّٖ مَّمۡدُودٖ
ئۇلار تىكەنلىرى ئېلىۋېتىلگەن، كىشىگە زىيان قىلمايدىغان سىدر مېۋىلىرىدىن، سانجاق - سانجاق بولۇپ بىر - بىرىگە كىرىشىپ كەتكەن مەۋزلەردىن، يوقىلىپ كەتمەي ئۈزلۈكسىز تاشلىنىپ تۇرىدىغان سايىلاردىن، توختاپ قالماي ئېقىپ تۇرىدىغان سۇلاردىن، توساقسىز، ھېچقاچان ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، ئۆزلىرى خالىغان ۋاقىتتا چەكلىمىسىز يېيەلەيدىغان مېۋىلەردىن، كارىۋاتلار ئۈستىگە سېلىنغان ئېگىز تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَمَآءٖ مَّسۡكُوبٖ
ئۇلار تىكەنلىرى ئېلىۋېتىلگەن، كىشىگە زىيان قىلمايدىغان سىدر مېۋىلىرىدىن، سانجاق - سانجاق بولۇپ بىر - بىرىگە كىرىشىپ كەتكەن مەۋزلەردىن، يوقىلىپ كەتمەي ئۈزلۈكسىز تاشلىنىپ تۇرىدىغان سايىلاردىن، توختاپ قالماي ئېقىپ تۇرىدىغان سۇلاردىن، توساقسىز، ھېچقاچان ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، ئۆزلىرى خالىغان ۋاقىتتا چەكلىمىسىز يېيەلەيدىغان مېۋىلەردىن، كارىۋاتلار ئۈستىگە سېلىنغان ئېگىز تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفَٰكِهَةٖ كَثِيرَةٖ
ئۇلار تىكەنلىرى ئېلىۋېتىلگەن، كىشىگە زىيان قىلمايدىغان سىدر مېۋىلىرىدىن، سانجاق - سانجاق بولۇپ بىر - بىرىگە كىرىشىپ كەتكەن مەۋزلەردىن، يوقىلىپ كەتمەي ئۈزلۈكسىز تاشلىنىپ تۇرىدىغان سايىلاردىن، توختاپ قالماي ئېقىپ تۇرىدىغان سۇلاردىن، توساقسىز، ھېچقاچان ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، ئۆزلىرى خالىغان ۋاقىتتا چەكلىمىسىز يېيەلەيدىغان مېۋىلەردىن، كارىۋاتلار ئۈستىگە سېلىنغان ئېگىز تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَّا مَقۡطُوعَةٖ وَلَا مَمۡنُوعَةٖ
ئۇلار تىكەنلىرى ئېلىۋېتىلگەن، كىشىگە زىيان قىلمايدىغان سىدر مېۋىلىرىدىن، سانجاق - سانجاق بولۇپ بىر - بىرىگە كىرىشىپ كەتكەن مەۋزلەردىن، يوقىلىپ كەتمەي ئۈزلۈكسىز تاشلىنىپ تۇرىدىغان سايىلاردىن، توختاپ قالماي ئېقىپ تۇرىدىغان سۇلاردىن، توساقسىز، ھېچقاچان ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، ئۆزلىرى خالىغان ۋاقىتتا چەكلىمىسىز يېيەلەيدىغان مېۋىلەردىن، كارىۋاتلار ئۈستىگە سېلىنغان ئېگىز تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَفُرُشٖ مَّرۡفُوعَةٍ
ئۇلار تىكەنلىرى ئېلىۋېتىلگەن، كىشىگە زىيان قىلمايدىغان سىدر مېۋىلىرىدىن، سانجاق - سانجاق بولۇپ بىر - بىرىگە كىرىشىپ كەتكەن مەۋزلەردىن، يوقىلىپ كەتمەي ئۈزلۈكسىز تاشلىنىپ تۇرىدىغان سايىلاردىن، توختاپ قالماي ئېقىپ تۇرىدىغان سۇلاردىن، توساقسىز، ھېچقاچان ئۈزۈلۈپ قالمايدىغان، ئۆزلىرى خالىغان ۋاقىتتا چەكلىمىسىز يېيەلەيدىغان مېۋىلەردىن، كارىۋاتلار ئۈستىگە سېلىنغان ئېگىز تۆشەكلەردىن بەھرىمەن بولىدۇ.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَجَعَلۡنَٰهُنَّ أَبۡكَارًا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عُرُبًا أَتۡرَابٗا
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأَوَّلِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَثُلَّةٞ مِّنَ ٱلۡأٓخِرِينَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَانُواْ يُصِرُّونَ عَلَى ٱلۡحِنثِ ٱلۡعَظِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَكَانُواْ يَقُولُونَ أَئِذَا مِتۡنَا وَكُنَّا تُرَابٗا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبۡعُوثُونَ
ئۇلار ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلغانلىقتىن (مۇسۇلمانلارنى) مەسخىرە قىلىپ ھەمدە (قايتا تىرىلىشنى) يىراق ساناپ: بىز ئۆلۈپ، تۇپراققا ۋە چىرىپ كەتكەن سۆڭەككە ئايلىنىپ كەتكەندىن كېيىن يەنە قايتا تىرىلىمىزمۇ؟ بىزدىن ئىلگىرى ئۆلۈپ كەتكەن ئاتا - ئەجدادلىرىمىزمۇ قايتا تىرىلەمدۇ؟ دەيتتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَوَءَابَآؤُنَا ٱلۡأَوَّلُونَ
ئۇلار ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلىشنى ئىنكار قىلغانلىقتىن (مۇسۇلمانلارنى) مەسخىرە قىلىپ ھەمدە (قايتا تىرىلىشنى) يىراق ساناپ: بىز ئۆلۈپ، تۇپراققا ۋە چىرىپ كەتكەن سۆڭەككە ئايلىنىپ كەتكەندىن كېيىن يەنە قايتا تىرىلىمىزمۇ؟ بىزدىن ئىلگىرى ئۆلۈپ كەتكەن ئاتا - ئەجدادلىرىمىزمۇ قايتا تىرىلەمدۇ؟ دەيتتى.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• الترف والتنعم من أسباب الوقوع في المعاصي.
فَمَالِـُٔونَ مِنۡهَا ٱلۡبُطُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَشَٰرِبُونَ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡحَمِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَشَٰرِبُونَ شُرۡبَ ٱلۡهِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تُمۡنُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ تَخۡلُقُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡخَٰلِقُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
نَحۡنُ قَدَّرۡنَا بَيۡنَكُمُ ٱلۡمَوۡتَ وَمَا نَحۡنُ بِمَسۡبُوقِينَ
بىز سىلەرنىڭ ئاراڭلاردا ئۆلۈمنى بېكىتتۇقكى، ھەر بىرىڭلارنىڭ قىلچە ئىلگىرى - كېيىن بولمايدىغان مۇئەييەن ئۆلۈش ۋاقتىڭلار بار. بىز سىلەرنى ئۆزۈڭلارغا تونۇشلۇق بولغان ھازىرقى يارىتىلىشىڭلار ۋە شەكلىڭلاردىن باشقا بىر ھالەتكە ئالماشتۇرۇپ، سىلەرنى سىلەر بىلمەيدىغان باشقا بىر يارىتىش ۋە شەكىلدە پەيدا قىلىشتىنمۇ ئاجىز ئەمەسمىز.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
عَلَىٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمۡثَٰلَكُمۡ وَنُنشِئَكُمۡ فِي مَا لَا تَعۡلَمُونَ
بىز سىلەرنىڭ ئاراڭلاردا ئۆلۈمنى بېكىتتۇقكى، ھەر بىرىڭلارنىڭ قىلچە ئىلگىرى - كېيىن بولمايدىغان مۇئەييەن ئۆلۈش ۋاقتىڭلار بار. بىز سىلەرنى ئۆزۈڭلارغا تونۇشلۇق بولغان ھازىرقى يارىتىلىشىڭلار ۋە شەكلىڭلاردىن باشقا بىر ھالەتكە ئالماشتۇرۇپ، سىلەرنى سىلەر بىلمەيدىغان باشقا بىر يارىتىش ۋە شەكىلدە پەيدا قىلىشتىنمۇ ئاجىز ئەمەسمىز.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُم مَّا تَحۡرُثُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ تَزۡرَعُونَهُۥٓ أَمۡ نَحۡنُ ٱلزَّٰرِعُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلۡمَآءَ ٱلَّذِي تَشۡرَبُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ أَنزَلۡتُمُوهُ مِنَ ٱلۡمُزۡنِ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنزِلُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَرَءَيۡتُمُ ٱلنَّارَ ٱلَّتِي تُورُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
ءَأَنتُمۡ أَنشَأۡتُمۡ شَجَرَتَهَآ أَمۡ نَحۡنُ ٱلۡمُنشِـُٔونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
۞ فَلَآ أُقۡسِمُ بِمَوَٰقِعِ ٱلنُّجُومِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• دلالة الخلق الأول على سهولة البعث ظاهرة.
• إنزال الماء وإنبات الأرض والنار التي ينتفع بها الناس نعم تقتضي من الناس شكرها لله، فالله قادر على سلبها متى شاء.
يامغۇر ياغدۇرۇش، زېمىننى كۆكەرتىش ۋە ئىنسانلار پايدىلىنىدىغان ئوتلارنى (يارىتىش) قاتارلىقلار ئىنسانلارنىڭ ئاللاھقا شۈكرى قىلىشىنى تەلەپ قىلىدىغان نېئمەتلەردۇر. چۈنكى ئاللاھ خالىغان ۋاقىتتا ئۇ نېئمەتلەرنى تارتىۋېلىشقىمۇ قادىردۇر.
فِي كِتَٰبٖ مَّكۡنُونٖ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
لَّا يَمَسُّهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُطَهَّرُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
أَفَبِهَٰذَا ٱلۡحَدِيثِ أَنتُم مُّدۡهِنُونَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَآ إِذَا بَلَغَتِ ٱلۡحُلۡقُومَ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَلَوۡلَآ إِن كُنتُمۡ غَيۡرَ مَدِينِينَ
ئەگەر سىلەر ئويلىغىنىڭلاردەك ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلمەيدىغان، ئەمەللىرىڭلارغا يارىشا جازاغا تارتىلمايدىغان بولساڭلار، مېيىتىڭلاردىن چىقىپ كېتىۋاتقان ئاشۇ جاننى نېمىشقا قايتۇرمايسىلەر؟ سۆزۈڭلاردا راستچىل بولساڭلار، (قېنى شۇنداق قىلىپ باقمامسىلەر؟). ئۇنداق قىلالمايسىلەر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
تَرۡجِعُونَهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
ئەگەر سىلەر ئويلىغىنىڭلاردەك ئۆلگەندىن كېيىن قايتا تىرىلمەيدىغان، ئەمەللىرىڭلارغا يارىشا جازاغا تارتىلمايدىغان بولساڭلار، مېيىتىڭلاردىن چىقىپ كېتىۋاتقان ئاشۇ جاننى نېمىشقا قايتۇرمايسىلەر؟ سۆزۈڭلاردا راستچىل بولساڭلار، (قېنى شۇنداق قىلىپ باقمامسىلەر؟). ئۇنداق قىلالمايسىلەر.
تەفسیرە عەرەبیەکان:
وَتَصۡلِيَةُ جَحِيمٍ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ ٱلۡيَقِينِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
فَسَبِّحۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلۡعَظِيمِ
تەفسیرە عەرەبیەکان:
سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:
• شدة سكرات الموت وعجز الإنسان عن دفعها.
• الأصل أن البشر لا يرون الملائكة إلا إن أراد الله لحكمة.
ئىنسانلارنىڭ پەرىشتىلەرنى كۆرەلمەسلىكى ئۆزگەرمەس پىرىنسىپ بولۇپ، ئاللاھ بىرەر ھېكمەت يۈزىسىدىن كۆرسىتىشنى خالىغىنى بۇنىڭدىن مۇستەسنادۇر.
• أسماء الله (الأول، الآخر، الظاهر، الباطن) تقتضي تعظيم الله ومراقبته في الأعمال الظاهرة والباطنة.
ئەلئەۋۋەل، ئەلئاخىر، ئەززاھىر ۋە ئەلباتىن قاتارلىقلار ئاللاھنىڭ ئىسىملىرى بولۇپ، بۇلارنىڭ ھەممىسى ئاللاھنىڭ نەقەدەر ئۇلۇغلۇقى ھەمدە ئاشكارا ۋە يوشۇرۇن ئىشلارنىڭ ھەممىنى كۆزىتىپ تۇرىدىغانلىقىنى ئۇقتۇرىدۇ.
وهرگێڕانی ماناكان سورهتی: سورەتی الواقعة
وهرگێڕانی ماناكانی قورئانی پیرۆز - الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - پێڕستی وهرگێڕاوهكان
الترجمة الأويغورية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.