ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم * - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ


ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߟߏ߲߫ ߞߍߕߊ ߝߐߘߊ   ߟߝߊߙߌ ߘߏ߫:

الواقعة

ߝߐߘߊ ߟߊߢߌߣߌ߲ ߘߏ߫:
بيان أحوال العباد يوم المعاد.
د آخرت په ورځ د بنده ګانو د حالاتو بيان.

اِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ ۟ۙ
او کله چې هرومرو قيامت را منځته شي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَیْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ ۟ۘ
هيڅوک به ونه موندل شي چې هغه درواغ وګڼي لکه څنګه يې چې په دنيا کې درواغ ګڼل کېدی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
خَافِضَةٌ رَّافِعَةٌ ۟ۙ
بې لارې کافرانو لره اور ته په ننه اېستلو سره ښکته کوونکی دی، هغه مؤمنانو لره چې ځان ساتونکي دي د هغوی جنت ته په ننه اېستلو سره پورته کوونکی دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِذَا رُجَّتِ الْاَرْضُ رَجًّا ۟ۙ
کله چې ځمکه په لويه لړزه ولړزول شي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا ۟ۙ
او غرونه ميده ميده ورژول شي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَكَانَتْ هَبَآءً مُّنْۢبَثًّا ۟ۙ
نو هغه غرونه له رژولو څخه خور ګرد شي چې هيڅ قرار ورلره نه وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّكُنْتُمْ اَزْوَاجًا ثَلٰثَةً ۟ؕ
او په دغه ورځ کې به تاسې درې ډوله وئ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَصْحٰبُ الْمَیْمَنَةِ ۙ۬— مَاۤ اَصْحٰبُ الْمَیْمَنَةِ ۟ؕ
نو هغه د ښي لاس خلک چې خپلې عملنامې يې په ښي اخلي، څومره د لوړې او لويې مرتبې والا دي!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَصْحٰبُ الْمَشْـَٔمَةِ ۙ۬— مَاۤ اَصْحٰبُ الْمَشْـَٔمَةِ ۟ؕ
او د کيڼ لاس خلک چې خپلې عملنامې په کيڼ لاس اخلي، څومره سپک او بدې مرتبې والا دي!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَالسّٰبِقُوْنَ السّٰبِقُوْنَ ۟ۙ
او هغه کسان چې په دنيا کې د ښېګڼو په کولو مخکې کېدونکي دي همغوی په آخرت کې جنت ته په ننوتلو مخکې کېدونکي دي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اُولٰٓىِٕكَ الْمُقَرَّبُوْنَ ۟ۚ
همدوی د الله په وړاندې نېږدې کړل شوي دي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِیْ جَنّٰتِ النَّعِیْمِ ۟
د نعمتونو والا په جنتو کې به وي، چې په ډول ډول نعمتونو به خوندونه اخلي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُلَّةٌ مِّنَ الْاَوَّلِیْنَ ۟ۙ
يوه ډله به له دغه امته او له پخوانيو امتونو وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَقَلِیْلٌ مِّنَ الْاٰخِرِیْنَ ۟ؕ
او په آخره زمانه کې به لږ خلک وي چې هغوی به له مخکېنيو نېږدې کړل شوو څخه وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عَلٰی سُرُرٍ مَّوْضُوْنَةٍ ۟ۙ
پر داسې تختونو به وي چې له سرو زرو اوبدل شوي وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
مُّتَّكِـِٕیْنَ عَلَیْهَا مُتَقٰبِلِیْنَ ۟
پر دغو تکيو به يوبل ته مخامخ ډډه وهونکي ناست وي، يو به د بل څټ نه ويني.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• دوام تذكر نعم الله وآياته سبحانه موجب لتعظيم الله وحسن طاعته.
د الله د نعمتونو او د هغه پاک ذات د نښانو د يادونې دوام د الله د درناوي او د هغه د ښې پېروۍ لامل کيږي.

• انقطاع تكذيب الكفار بمعاينة مشاهد القيامة.
د قيامت په مخامخ ليدو سره د کافرانو د درواغ ګڼلو پای ته رسېدل.

• تفاوت درجات أهل الجنة بتفاوت أعمالهم.
د جنتيانو د مرتبو توپير به د هغوی د کړنو د توپير پر بنسټ وي.

یَطُوْفُ عَلَیْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُوْنَ ۟ۙ
پر هغوی به د خدمت لپاره يې داسې هلکان تاويږي چې زوړوالی او پای ته رسېدل به نه ورته رسيږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بِاَكْوَابٍ وَّاَبَارِیْقَ ۙ۬— وَكَاْسٍ مِّنْ مَّعِیْنٍ ۟ۙ
پر هغوی به له داسې ګيلاسونو سره تاويږي چې لاستي نه لري او له داسې کوزو سره چې لاستي به لري، او د داسې روانو شرابو له پیالو سره چې هيڅ به نه ختميږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا یُصَدَّعُوْنَ عَنْهَا وَلَا یُنْزِفُوْنَ ۟ۙ
د دنيا د شرابو غوندې به نه وي، چې څښونکي ته به يې سرخوږی نه رسيږي، او نه به يې عقل له منځه ځي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَفَاكِهَةٍ مِّمَّا یَتَخَیَّرُوْنَ ۟ۙ
او پر هغوی به دغه هلکان له داسې مېوو سره تاويږي چې هغوی يې خوښوي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَحْمِ طَیْرٍ مِّمَّا یَشْتَهُوْنَ ۟ؕ
او د مارعانو له غوښو سره تاويږي چې زړونه يې غواړي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَحُوْرٌ عِیْنٌ ۟ۙ
او هغوی لره به په جنت کې په ښايست کې پراخه سترګو والا مېرمنې وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
كَاَمْثَالِ اللُّؤْلُو الْمَكْنُوْنِ ۟ۚ
د ملغرو غوندې په پوښ کې ساتل شوې
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
جَزَآءً بِمَا كَانُوْا یَعْمَلُوْنَ ۟
دا د هغوی لپاره د هغه څه بدله ده چې په دنيا کې يې کوم نېک عملونه کول.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَا یَسْمَعُوْنَ فِیْهَا لَغْوًا وَّلَا تَاْثِیْمًا ۟ۙ
په جنت کې به ناوړه خبره نه اوري، او نه داسې څه چې څښتن لره يې کومه ګناه وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِلَّا قِیْلًا سَلٰمًا سَلٰمًا ۟
هغوی به نه اوري مګر يوازې پرهغوی د پرېښتو سلام، او د ځينو سلام پر ځينو باندې.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَصْحٰبُ الْیَمِیْنِ ۙ۬— مَاۤ اَصْحٰبُ الْیَمِیْنِ ۟ؕ
او د ښي اړخ خلک به هغه کسان وي چې عملنامې يې په ښي لاسونو ورکړل شي، د هغوی به د الله په وړاندې ډېره لويه مرتبه او شان وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِیْ سِدْرٍ مَّخْضُوْدٍ ۟ۙ
په داسې بېرو کې به وي چې اغزي يې ترې پرې کړل شوي وي او هيڅ ستنوزه پکې نه وي
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّطَلْحٍ مَّنْضُوْدٍ ۟ۙ
او په داسې يو پر بل پاسه له پاسه زياتو کيلو کې به وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّظِلٍّ مَّمْدُوْدٍ ۟ۙ
او په داسې اوږده غځېدلي سيوري کې به وي چې نه ختميږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّمَآءٍ مَّسْكُوْبٍ ۟ۙ
او په داسې روانو اوبو کې به وي چې نه دريږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّفَاكِهَةٍ كَثِیْرَةٍ ۟ۙ
او په داسې ډېرو مېوو کې چې نه منحصريږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا مَقْطُوْعَةٍ وَّلَا مَمْنُوْعَةٍ ۟ۙ
له هغوی به هيڅکله نه ختميږي، هغو لره به موسم نه وي، او نه به په هيڅ وخت کې د هغوی په مخکې خنډ راځي چې هغوی دغ مېوې غواړي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّفُرُشٍ مَّرْفُوْعَةٍ ۟ؕ
او په اوچتو لوړو داسې فرشو کې به وي چې پر تکيو اېښودل شوي وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّاۤ اَنْشَاْنٰهُنَّ اِنْشَآءً ۟ۙ
پرته له شکه موږ دغه يادې حورې په يو غير عادي پيداکولو سره پيداکړې دي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَجَعَلْنٰهُنَّ اَبْكَارًا ۟ۙ
هغوی مو داسې پېغلې ګرځولې دي چې له دې مخکې هيڅ لمس شوې هم نه دي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عُرُبًا اَتْرَابًا ۟ۙ
خپلو مېړونو ته به يې ګرانې وي، په عمر کې به ورسره برابرې وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لِّاَصْحٰبِ الْیَمِیْنِ ۟ؕ۠
هغوی مو د هغو ښي لاس خلکو لپاره پيداکړې دي چې د ښي لاس خلک به يې اخلي د هغوی د نېکمرغۍ د نښې په توګه.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ثُلَّةٌ مِّنَ الْاَوَّلِیْنَ ۟ۙ
هغوی د پخوانيو نبيانو له ډلې څخه دي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَثُلَّةٌ مِّنَ الْاٰخِرِیْنَ ۟ؕ
او بله ډله د محمد صلی الله عليه وسلم له امت څخه چې هغه تر ټولو وروستی امت دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَصْحٰبُ الشِّمَالِ ۙ۬— مَاۤ اَصْحٰبُ الشِّمَالِ ۟ؕ
او د ګيڼ اړخ خلک به هغه کسان وي چې عملنامې يې په چپو لاسونو ورکړل شي، د هغوی به ډېر بد حال او د ورګرځېدو ځای وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِیْ سَمُوْمٍ وَّحَمِیْمٍ ۟ۙ
په سختو ګرمو بادونو، او په سختو ګرمو اوبو کې به وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّظِلٍّ مِّنْ یَّحْمُوْمٍ ۟ۙ
او د تک تور دود په سيوري کې به وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا بَارِدٍ وَّلَا كَرِیْمٍ ۟
نه به خوندور چلېدونکی وي او نه ښه منظر والا.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّهُمْ كَانُوْا قَبْلَ ذٰلِكَ مُتْرَفِیْنَ ۟ۚۖ
پرته له شکه دې عذاب ته له ور ګرځېدو مخکې هغوی په دنيا کې په نعمتونو کې وو، يوازې د خپلو نفسي غوښتنو په غم کې يې وو.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَانُوْا یُصِرُّوْنَ عَلَی الْحِنْثِ الْعَظِیْمِ ۟ۚ
او هغوی پر الله د کفر کولو او له هغه پرته د بوتانو لمانځلو ټينګ هوډ لرلو.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَكَانُوْا یَقُوْلُوْنَ ۙ۬— اَىِٕذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَّعِظَامًا ءَاِنَّا لَمَبْعُوْثُوْنَ ۟ۙ
او هغوی له بېرته را ژوندي کېدو څخه نټه کوله، د ملنډو او لېرې ګڼلو په توګه به يې ورته ويل: کله چې موږ مړه شو، خاورې وراسته هډوکي وګرځو؛ نو له دغه وروسته به بيا را پاڅېږو؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَوَاٰبَآؤُنَا الْاَوَّلُوْنَ ۟
او آيا زموږ لومړني پلرونه چې له موږ مخکې مړه شوي دي هغوی به هم بيا را څول کيږي؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
قُلْ اِنَّ الْاَوَّلِیْنَ وَالْاٰخِرِیْنَ ۟ۙ
ای رسوله! دغو له بېرته را پاڅېدو څخه نټه کوونکو ته ووايه: پرته له شکه لومړني خلک او له هغوی وروستني (ټول به).
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَمَجْمُوْعُوْنَ ۙ۬— اِلٰی مِیْقَاتِ یَوْمٍ مَّعْلُوْمٍ ۟
هرومرو به هغوی د قيامت په ورځ د حساب او بدلې لپاره را غونډ کړل شي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• العمل الصالح سبب لنيل النعيم في الآخرة.
نېک عمل په آخرت کې د نعمتونو ترلاسه کولو لامل دی.

• الترف والتنعم من أسباب الوقوع في المعاصي.
عيش او عشرت په ګناهونو کې د اخته کېدو له لاملونو څخه دي.

• خطر الإصرار على الذنب.
پر ګناه د ټينګار کولو خطر.

ثُمَّ اِنَّكُمْ اَیُّهَا الضَّآلُّوْنَ الْمُكَذِّبُوْنَ ۟ۙ
بيا اې د بېرته را پورته کېدو نټه کوونکو چې له نېغې لارې لار ورکي ياست د قيامت په ورځ به د زقوم له ونې د مېوې خوړونکي ياست په داسې حال کې چې هغه تر ټولو بده او خبيثه مېوه ده.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَاٰكِلُوْنَ مِنْ شَجَرٍ مِّنْ زَقُّوْمٍ ۟ۙ
بيا ای د بېرته را پورته کېدو نټه کوونکو چې له نېغې لارې لار ورکي ياست د قيامت په ورځ به د زقوم له ونې د مېوې خوړونکي ياست په داسې حال چې هغه تر ټولو بده او خبيثه مېوه ده.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَمَالِـُٔوْنَ مِنْهَا الْبُطُوْنَ ۟ۚ
او له دغې ترخې ونې به خپلې وږې ګېډې ډکوونکي ياست.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَشٰرِبُوْنَ عَلَیْهِ مِنَ الْحَمِیْمِ ۟ۚ
بيا به له سختو ګرمو اوبو څښونکي وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَشٰرِبُوْنَ شُرْبَ الْهِیْمِ ۟ؕ
او له هغه به زيات څښونکي وي لکه اوښان چې د سختې تندې له امله زيات څښاک کوي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
هٰذَا نُزُلُهُمْ یَوْمَ الدِّیْنِ ۟ؕ
دغه ياد شوي ترخه خواړه او ګرم څښاک د هغوی هغه مېلمستيا ده چې د بدلې په ورځ به يې هرکلی پرې کيږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَحْنُ خَلَقْنٰكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُوْنَ ۟
ای درواغ ګنونکو! موږ تاسې پيداکړئ وروسته تردې چې تاسو نشته وئ، نو ولې باور نه کوئ چې موږ تاسو له مرګ وروسته مو بېرته ژوندي را پورته کوو؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَفَرَءَیْتُمْ مَّا تُمْنُوْنَ ۟ؕ
ای خلکو! هغه مني مو ليدلي چې د خپلو مېرمنو په رحمونو کې يې څڅوئ؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَاَنْتُمْ تَخْلُقُوْنَهٗۤ اَمْ نَحْنُ الْخٰلِقُوْنَ ۟
آيا تاسې دغه مني پيداکوئ، او که موږ يې پيداکوونکي يو؟
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَحْنُ قَدَّرْنَا بَیْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوْقِیْنَ ۟ۙ
موږ ستاسو ترمنځ مرګ ټاکلی، ستاسو هر يوه لپاره ټاکلې نېټه ده چې له هغې نه مخکې کيږي او نه وروسته کيږي، او موږ عاجزه کېدونکي نه يو.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
عَلٰۤی اَنْ نُّبَدِّلَ اَمْثَالَكُمْ وَنُنْشِئَكُمْ فِیْ مَا لَا تَعْلَمُوْنَ ۟
چې ستاسې هغه حالت به بدل کړو پر کوم پيدايښت او تصوير چې ياست چې پرې پوه ياست او له نوي سره به مو داسې پيداکړو چې پر هغه پيدايښت او صورت تاسې نه پوهېږئ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْاَةَ الْاُوْلٰی فَلَوْلَا تَذَكَّرُوْنَ ۟
او پرته له شکه تاسې پوه ياست چې ستاسې لومړنی پيدايښت مو څنګه کړی دی، نو آيا پند نه اخلئ او نه پوهېږئ چې چا لومړی ځل پيداکړي ياست هغه ستاسو له مرګ وروسته په بېرته را پاڅولو ځواکم دی؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَفَرَءَیْتُمْ مَّا تَحْرُثُوْنَ ۟ؕ
نو آيا د هغه تخم خبر به راکړئ چې په ځمکه کې يې اچوئ؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَاَنْتُمْ تَزْرَعُوْنَهٗۤ اَمْ نَحْنُ الزّٰرِعُوْنَ ۟
آيا تاسې هغه څوک ياست چې دغه تخم را شين کوئ، او که موږ يې شين کوو؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَوْ نَشَآءُ لَجَعَلْنٰهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُوْنَ ۟
که موږ د دغه کښت ټوټه ټوټه کول وغواړو هرومرو به يې وروسته تردې ټوټه ټوټه کړو چې پخېدو او رسېدو ته نېږدې شوی وي، نو وروسته تردې له هغه څه تعجب کوئ چې ورته ورسېدل.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّا لَمُغْرَمُوْنَ ۟ۙ
وايئ به: پرته له شکه موږ په عذابېدونکي يو د هغه څه په له لاسه ورکولو سره چې لګولي مو دي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
بَلْ نَحْنُ مَحْرُوْمُوْنَ ۟
بلکې موږ بيخي له روزي بې برخې يو.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَفَرَءَیْتُمُ الْمَآءَ الَّذِیْ تَشْرَبُوْنَ ۟ؕ
آيا هغه اوبه مو ليدلې دي چې څښئ يې کله چې تږي شئ؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَاَنْتُمْ اَنْزَلْتُمُوْهُ مِنَ الْمُزْنِ اَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُوْنَ ۟
آيا تاسې په آسمان کې ورېځې نازلې کړې دي، او که موږ هغه څوک يو چې نازلې کړې مو دي؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَوْ نَشَآءُ جَعَلْنٰهُ اُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُوْنَ ۟
که موږ د دغو اوبو سخت ترېووالی غوښتی چې د څښلو او بل ته د ورکولو ګټه نه ترې پورته کېدلای هرومرو به مو سخته تروې ګرځولې وای، نو ولې د هغو پر خوږو اورولو د الله شکر نه باسئ چې پر تاسو يوه لورېينه ده.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَفَرَءَیْتُمُ النَّارَ الَّتِیْ تُوْرُوْنَ ۟ؕ
آيا هغه اور مو ليدلئ چې تاسو يې د خپلو ګټو لپاره بلوئ؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ءَاَنْتُمْ اَنْشَاْتُمْ شَجَرَتَهَاۤ اَمْ نَحْنُ الْمُنْشِـُٔوْنَ ۟
آيا تاسو د هغې ونه پيداکړې چې بلول کيږي، او که موږ يې پيداکوونکي يو پر تاسو د مهربانۍ له مخې؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
نَحْنُ جَعَلْنٰهَا تَذْكِرَةً وَّمَتَاعًا لِّلْمُقْوِیْنَ ۟ۚ
موږ دغه اور ستاسو لپاره پند ګرځولی چې تاسو ته د آخرت اور در په يادوي، او له تاسو څخه مو مسافرو ته ګتور ګرځولی دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِیْمِ ۟
نو ای رسوله! د خپل لوی پالونکي پاکي بيانوه له هغه څه څخه چې وړ يې نه دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَاۤ اُقْسِمُ بِمَوٰقِعِ النُّجُوْمِ ۟ۙ
الله د ستورو په ځايونو او موقعيتونو لوړه کوي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاِنَّهٗ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُوْنَ عَظِیْمٌ ۟ۙ
او پرته له شکه پر دغو ځايونو لوړه کول که چېرې تاسو د هغه پر لوی والي پوهېږئ ډېر لوی قسم دی، ځکه په هغو کې داسې نښانې او پندونه دي چې نه منحصره کيږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• دلالة الخلق الأول على سهولة البعث ظاهرة.
د لومړي پيدايښت دلالت د بېرته را پورته کولو په آسانتيا څرګند دی.

• إنزال الماء وإنبات الأرض والنار التي ينتفع بها الناس نعم تقتضي من الناس شكرها لله، فالله قادر على سلبها متى شاء.
د اوبو اورول، د ځمکې را شنه کول او د داسې اور بلول چې خلک ګټه ترې پورته کوي داسې نعمتونه دي چې له خلکو د الله د شکر اېستلو غوښتنه کوي، چې الله يې په بېرته اخېستلوځواکمن دی کله چې وغواړي.

• الاعتقاد بأن للكواكب أثرًا في نزول المطر كُفْرٌ، وهو من عادات الجاهلية.
دا عقيده لرل چې د باران په اورولو کې ستوري اغېز لري کفر دی، او دا د جاهليت له عادتونو څخه دی.

اِنَّهٗ لَقُرْاٰنٌ كَرِیْمٌ ۟ۙ
پرته له شکه ای خلکو! پر تاسو لوستل شوی قران يو عزتمن قرآن دی، ځکه په هغو کې لويې ګټې دي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فِیْ كِتٰبٍ مَّكْنُوْنٍ ۟ۙ
د خلکو له سترګو په ساتل شوي کتاب کې دی، چې هغه لوح محفوظ دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
لَّا یَمَسُّهٗۤ اِلَّا الْمُطَهَّرُوْنَ ۟ؕ
هغه ته له ګناهونو او عيبونو پاکو پرېښتو پرته بل څوک لاس نه ور وړي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَنْزِیْلٌ مِّنْ رَّبِّ الْعٰلَمِیْنَ ۟
د مخلوقاتو د پالونکي له لوري پر نبي محمد صلی الله عليه وسلم نازل شوی دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اَفَبِهٰذَا الْحَدِیْثِ اَنْتُمْ مُّدْهِنُوْنَ ۟ۙ
نو آيا اې مشرکانو! تاسو د دغې خبرې درواغ ګڼونکي ياست رېښتيني ګڼونکي يې نه ياست؟!
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَتَجْعَلُوْنَ رِزْقَكُمْ اَنَّكُمْ تُكَذِّبُوْنَ ۟
او له الله سره په هغه څه کې شرک کول چې هغه تاسو ته کوم نعمتونه دررکړي پرته له شکه تاسې هغه درواغجن ګڼئ، چې باران د نوء په نوم ستوري ته يې منسوبو، نو وايي: پر موږ د فلاني ستوري له امله واورېدل او يا فلاني ستوري له امله.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَوْلَاۤ اِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُوْمَ ۟ۙ
نو ولې هغه وخت چې روح مرۍ ته ورسيږي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَنْتُمْ حِیْنَىِٕذٍ تَنْظُرُوْنَ ۟ۙ
او په دغه وخت کې تاسو په خپلو مخونو کې حاضر کړل شوی وينئ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَنَحْنُ اَقْرَبُ اِلَیْهِ مِنْكُمْ وَلٰكِنْ لَّا تُبْصِرُوْنَ ۟
او موږ د خپلې پوهې، خپل ځواک او خپلو پرېښتو له اړخه ستاسو مړي ته له تاسو زيات ور نېږدې يو، خو تاسو دغه پرېښتې نه وينئ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَلَوْلَاۤ اِنْ كُنْتُمْ غَیْرَ مَدِیْنِیْنَ ۟ۙ
نو که تاسو ګومان کوئ چې د خپلو کړنو د بدلې لپاره به نه را پاڅول کېږئ.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
تَرْجِعُوْنَهَاۤ اِنْ كُنْتُمْ صٰدِقِیْنَ ۟
دغه روح چې ستاسو له مړي څخه وزي ولې نه راستنوئ که تاسې رېښتيني ياست؟! او تاسې دا نه شئ کولای.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَاَمَّاۤ اِنْ كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِیْنَ ۟ۙ
نو که هغه مړی ښېګڼو ته له مخکې کېدونکو څخه وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَرَوْحٌ وَّرَیْحَانٌ ۙ۬— وَّجَنَّتُ نَعِیْمٍ ۟
نو هغه لره به داسې هوسايي چې له هغه وروسته به ستړيا نه وي، ښه روزي، لورېينه، او هغه لره داسې جنت وي چې په هغه څه به خوندونه اخلي چې زړه يې غواړي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَمَّاۤ اِنْ كَانَ مِنْ اَصْحٰبِ الْیَمِیْنِ ۟ۙ
او که هغه مړی د ښي لاس خلکو څخه وي؛ نو پر حالت يې مه خپه کېږه، هغوی لره سلامتي او امن دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَلٰمٌ لَّكَ مِنْ اَصْحٰبِ الْیَمِیْنِ ۟
او که هغه مړی د ښي لاس خلکو څخه وي؛ نو پر حالت يې مه خپه کېږه، هغوی لره سلامتي او امن دی.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَاَمَّاۤ اِنْ كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِیْنَ الضَّآلِّیْنَ ۟ۙ
او که هغه مړی د هغه څه له درواغ ګڼونکو څخه وي چې رسول صلی الله عليه وسلم ورسره راغلی له نېغې لارې څخه لار ورکی وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِیْمٍ ۟ۙ
نو د هغه مېلمستيا چې هرکلی به يې پرې کيږي سختې ګرمې اوبه به وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
وَّتَصْلِیَةُ جَحِیْمٍ ۟
او هغه لره به د دوزخ په اور سوزول وي.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
اِنَّ هٰذَا لَهُوَ حَقُّ الْیَقِیْنِ ۟ۚ
ای رسوله! دغه څه چې موږ يې کيسه درته بيان کړه، هرومرو داسې باوري حق دی چې هيڅ شک پکې نشته.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِیْمِ ۟۠
نو د خپل لوی پالونکي په نوم دې پاکي بيانوه، او له عيبونو يې پاکي بيانوه.
ߊߙߊߓߎߞߊ߲ߡߊ ߞߘߐߦߌߘߊ ߟߎ߬:
ߟߝߊߙߌ ߟߎ߫ ߢߊ߬ߕߣߐ ߘߏ߫ ߞߐߜߍ ߣߌ߲߬ ߞߊ߲߬:
• شدة سكرات الموت وعجز الإنسان عن دفعها.
د مرګ د سلګيو سختوالی او د انسان د هغو له مخنيوي څخه بې وسي.

• الأصل أن البشر لا يرون الملائكة إلا إن أراد الله لحكمة.
اصل دادی چې انسان پرېښتې نه شي ليدلای مګر دا چې الله د کوم حکمت له مخې وغواړي.

• أسماء الله (الأول، الآخر، الظاهر، الباطن) تقتضي تعظيم الله ومراقبته في الأعمال الظاهرة والباطنة.
د الله نومونه (الاول، الآخر، الظاهر، الباطن) د الله د درناوي او په ښکاره او پټو کړنو کې د هغه د څارنې غوښتنه کوي.

 
ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌ߬ߘߊ߬ߟߌ ߝߐߘߊ ߘߏ߫: ߟߏ߲߫ ߞߍߕߊ ߝߐߘߊ
ߝߐߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ ߞߐߜߍ ߝߙߍߕߍ
 
ߞߎ߬ߙߣߊ߬ ߞߟߊߒߞߋ ߞߘߐ ߟߎ߬ ߘߟߊߡߌߘߊ - الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - ߘߟߊߡߌߘߊ ߟߎ߫ ߦߌ߬ߘߊ߬ߥߟߊ

الترجمة البشتوية للمختصر في تفسير القرآن الكريم، صادر عن مركز تفسير للدراسات القرآنية.

ߘߊߕߎ߲߯ߠߌ߲