د معناګانو ژباړه سورت شعراء - اوزبکي ژبې ته د المختصر في تفسیر القرآن الکریم ژباړه - د مخ نمبر 371 - د قرآن کریم دائرة المعارف

آیت: 84

وَٱجۡعَل لِّي لِسَانَ صِدۡقٖ فِي ٱلۡأٓخِرِينَ

Мендан кейин келадиган авлодлар орасида яхши номим қолсин. Мени чин дилдан мақтасинлар.

آیت: 85

وَٱجۡعَلۡنِي مِن وَرَثَةِ جَنَّةِ ٱلنَّعِيمِ

Менга мўмин бандалар яйраб юрадиган неъматлар жаннатидан жой бериб, унинг ворисларидан айлагин.

آیت: 86

وَٱغۡفِرۡ لِأَبِيٓ إِنَّهُۥ كَانَ مِنَ ٱلضَّآلِّينَ

Отамни мағфират қилгин. У ширк туфайли ҳақ йўлдан озганлар сафида бўлди. Иброҳим алайҳиссалом отасининг дўзахий экани аниқ бўлмасидан олдин унинг ҳақига дуо қилганди. Дўзахий экани аниқлашгач, ундан юз ўгирди ва унинг ҳақига дуо қилмай қўйди.

آیت: 87

وَلَا تُخۡزِنِي يَوۡمَ يُبۡعَثُونَ

Одамлар ҳисоб-китоб учун қайта тирилтириладиган кунда мени азобга гирифтор айлаб, шарманда қилма.

آیت: 88

يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ

Одамнинг шу дунёда топган мол-дунёси ҳам, бола-чақаси ҳам фойда бермайдиган кунда мени шарманда қилма.

آیت: 89

إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ

Аллоҳнинг ҳузурига ширк, мунофиқлик, риё, кибр каби кирлардан қалбини пок тутиб бора олган кимсагина бундан мустасно. Зеро, у кунда мол-дунё ҳам, бола-чақа ҳам асқотмас.

آیت: 90

وَأُزۡلِفَتِ ٱلۡجَنَّةُ لِلۡمُتَّقِينَ

Жаннат Парвардигоридан буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила тақво қилган зотларга яқинлаштирилди.

آیت: 91

وَبُرِّزَتِ ٱلۡجَحِيمُ لِلۡغَاوِينَ

Маҳшар куни дўзах ҳақ диндан адашиб, йўлдан озганларга кўрсатилди.

آیت: 92

وَقِيلَ لَهُمۡ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَعۡبُدُونَ

Уларга айтилди: "Ибодат қилиб юрган нарсаларингиз қани?!"

آیت: 93

مِن دُونِ ٱللَّهِ هَلۡ يَنصُرُونَكُمۡ أَوۡ يَنتَصِرُونَ

Аллоҳни қўйиб, ўшаларга ибодат қиласизлар. Улар сизларни Аллоҳнинг азобидан қутқара оладими? Сизлар тугул, ўзларини қутқара оладиларми?

آیت: 94

فَكُبۡكِبُواْ فِيهَا هُمۡ وَٱلۡغَاوُۥنَ

Улар ҳам, уларни йўлдан урганлар ҳам устма-уст дўзахга улоқтирилди.

آیت: 95

وَجُنُودُ إِبۡلِيسَ أَجۡمَعُونَ

Иблиснинг шайтонлардан иборат лашкарлари, ҳамма-ҳаммалари, биронтаси ҳам қолмасдан дўзахга улоқтирилдилар.

آیت: 96

قَالُواْ وَهُمۡ فِيهَا يَخۡتَصِمُونَ

Аллоҳга ширк келтириб, У Зотдан бошқасига ибодат қиладиган мушриклар ўша сохта маъбудлари билан талашиб-тортишар эканлар, шундай дедилар:

آیت: 97

تَٱللَّهِ إِن كُنَّا لَفِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ

Аллоҳга қасамки, биз, албатта, очиқ залолатда бўлган эканмиз.

آیت: 98

إِذۡ نُسَوِّيكُم بِرَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Сизларни ҳамма махлуқотларнинг парвардигоридек кўриб, Унга ибодат қилгандек, сизларга ҳам ибодат қилайликми?

آیت: 99

وَمَآ أَضَلَّنَآ إِلَّا ٱلۡمُجۡرِمُونَ

Бизни Аллоҳни қўйиб, ўзларига ибодат қилишга чорлаган жиноятчиларгина йўлдан урганлар.

آیت: 100

فَمَا لَنَا مِن شَٰفِعِينَ

Мана энди бизни Аллоҳнинг азобидан қутқариб оладиган шафоатчилар ҳам йўқ.

آیت: 101

وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٖ

Бизни ҳимоя қиладиган бирон қадрдон дўст ҳам йўқ.

آیت: 102

فَلَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَكُونَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

Дунё ҳаётига яна бир бор қайтишнинг иложи бўлганда қанийди. Аллоҳга иймон келтириб, мўминлардан бўлар эдик.

آیت: 103

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗۖ وَمَا كَانَ أَكۡثَرُهُم مُّؤۡمِنِينَ

Иброҳим алайҳиссалом ва ҳақни ёлғонга чиқарганларнинг оқибати ҳақидаги бу қиссада ибрат оладиганларга ибрат бор. Уларнинг кўплари мўмин бўлмаган эдилар.

آیت: 104

وَإِنَّ رَبَّكَ لَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلرَّحِيمُ

Эй Пайғамбар, Парвардигорингиз Азиздир, Ғолибдирки, душманларидан қасос олгай, тавба қилувчиларга эса Меҳрибондир.

آیت: 105

كَذَّبَتۡ قَوۡمُ نُوحٍ ٱلۡمُرۡسَلِينَ

Нуҳ қавми Нуҳ алайҳиссаломни ёлғончига чиқариш билан ҳамма пайғамбарларни ёлғончига чиқардилар.

آیت: 106

إِذۡ قَالَ لَهُمۡ أَخُوهُمۡ نُوحٌ أَلَا تَتَّقُونَ

Ўшанда уларга қондош биродарлари Нуҳ: "Аллоҳдан қўрқиб, Ундан бошқага ибодат қилишдан тийилмайсизларми?", деган эди.

آیت: 107

إِنِّي لَكُمۡ رَسُولٌ أَمِينٞ

Мен сизларга юборилган пайғамбарман. Мени сизларга Аллоҳ юборди. Ишончли пайғамбарман. Аллоҳ менга юборган ваҳийдан ошириб ҳам юбормайман, камайтириб ҳам.

آیت: 108

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Бас, Аллоҳдан буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила қўрқинглар ҳамда мен олиб келган фармон ва тақиқларга амал қилинглар.

آیت: 109

وَمَآ أَسۡـَٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ مِنۡ أَجۡرٍۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَىٰ رَبِّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

Сизларга Парвардигорим тарафидан етказган хабарим учун мукофот сўрамайман. Менга савоб бериш ҳамма махлуқотларнинг Парвардигори Аллоҳнинггина зиммасидадир.

آیت: 110

فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَأَطِيعُونِ

Бас, Аллоҳдан буйруқларини бажариш ва тақиқларидан тийилиш ила қўрқинглар ҳамда мен олиб келган фармон ва тақиқларга амал қилинглар.

آیت: 111

۞ قَالُوٓاْ أَنُؤۡمِنُ لَكَ وَٱتَّبَعَكَ ٱلۡأَرۡذَلُونَ

Унга қавми шундай деди: "Эй Нуҳ, тобеларинг пасткаш, ялангоёқлар бўлиб турган бир пайтда биз сенга эргашармидик?! Уларнинг орасида биронта бообрўси бўлмаса?!

په دې مخ کې د ایتونو د فایدو څخه:

• أهمية سلامة القلب من الأمراض كالحسد والرياء والعُجب.

Қалбнинг ҳасад, риё, кибр каби кирлардан пок бўлиши ўта муҳим.

• تعليق المسؤولية عن الضلال على المضلين لا تنفع الضالين.

Адашганлар айбни адаштирганларга ағдарадилар. Лекин бу ишлари уларга фойда бермайди.

• التكذيب برسول الله تكذيب بجميع الرسل.

Бир пайғамбарни ёлғончига чиқариш ҳамма пайғамбарларни ёлғончига чиқариш билан баробар.

• حُسن التخلص في قصة إبراهيم من الاستطراد في ذكر القيامة ثم الرجوع إلى خاتمة القصة.

Иброҳим қиссасида олдин қиёмат тасвирланиб, ортидан қиссанинг якуни келяпти. Нақадар гўзал хулоса!