مەنالار تەرجىمىسى سۈرە سۈرە شەمس - الترجمة الأوزبكية للمختصر في تفسير القرآن الكريم - قۇرئان كەرىم ئىنىسكىلوپىدىيىسى

Шамс сураси

سۈرىنىڭ مەقسەتلىرىدىن:

التأكيد بأطول قسم في القرآن، على تعظيم تزكية النفس بالطاعات، وخسارة دسّها بالمعاصي.

Нафсни тоатлар билан поклаш нақадар улуғ, аҳамиятли иш экани, уни гуноҳлар билан кирлаш эса нақадар катта зарар экани Қуръондаги энг узун қасам билан таъкидланяпти.

---

ئايەت: 1

وَٱلشَّمۡسِ وَضُحَىٰهَا

Аллоҳ таоло қуёшга ва унинг машриқдан чиқиб, кўтарилган пайтига қасам ичди.

ئايەت: 2

وَٱلۡقَمَرِ إِذَا تَلَىٰهَا

Кун ботгач, унинг изидан эргашиб чиққан ойга қасам ичди.

ئايەت: 3

وَٱلنَّهَارِ إِذَا جَلَّىٰهَا

Зиёси билан ер юзидаги нарсаларни ошкор қилган кундузга қасам ичди.

ئايەت: 4

وَٱلَّيۡلِ إِذَا يَغۡشَىٰهَا

Ер юзини қоплаб, зулматга айлантирган кечага қасам ичди.

ئايەت: 5

وَٱلسَّمَآءِ وَمَا بَنَىٰهَا

Осмонга ва унинг моҳирона қурилишига қасам ичди.

ئايەت: 6

وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا طَحَىٰهَا

Ерга ва одамлар яшашлари учун уни ёйиб, тўшаб қўйган Зот номига қасам ичди.

ئايەت: 7

وَنَفۡسٖ وَمَا سَوَّىٰهَا

Ҳар бир жонга ва уни расо қилиб яратганига қасам ичди.

ئايەت: 8

فَأَلۡهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقۡوَىٰهَا

Инсонга тийилсин деб, ёмонлик нималигини, амалга оширсин деб, яхшилик нималигини таълимсиз англатган Зотга қасам.

ئايەت: 9

قَدۡ أَفۡلَحَ مَن زَكَّىٰهَا

Нафсини фазилатлар билан безаб, разилликлардан поклаган одам мурод-мақсадига етади.

ئايەت: 10

وَقَدۡ خَابَ مَن دَسَّىٰهَا

Нафсини гуноҳу маъсиятларга кўмиб-бекитган кимсанинг муроди ҳосил бўлмади. У ноумидликка учради.

ئايەت: 11

كَذَّبَتۡ ثَمُودُ بِطَغۡوَىٰهَآ

Самуд қавми гуноҳу маъсиятда ҳаддан ошганлари натижасида ўз пайғамбарлари Солиҳни ёлғончига чиқардилар.

ئايەت: 12

إِذِ ٱنۢبَعَثَ أَشۡقَىٰهَا

Қавми ваколат берганидан кейин уларнинг энг бадбахти ўрнидан турган пайтда.

ئايەت: 13

فَقَالَ لَهُمۡ رَسُولُ ٱللَّهِ نَاقَةَ ٱللَّهِ وَسُقۡيَٰهَا

Аллоҳнинг пайғамбари Солиҳ алайҳиссалом уларга деди: ”Аллоҳнинг туясини ўз ҳолига қўйинглар ва унинг куни - навбати келганда ичишига қўйиб беринглар, унга қаршилик қилманглар”.

ئايەت: 14

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمۡدَمَ عَلَيۡهِمۡ رَبُّهُم بِذَنۢبِهِمۡ فَسَوَّىٰهَا

Туя хусусидаги пайғамбарларининг сўзини ёлғонга чиқардилар. Энг бадбахт кимса туяни ўлдирди. Қолганлари уни қўллаб-қувватладилар ва гуноҳга шерик бўлдилар. Аллоҳ таоло уларни азоби билан ўраб олди. Гуноҳлари туфайли уларни бир қичқириқ билан ҳалок қилди. Бу қирғинни уларнинг барчасига баробар қилди.

ئايەت: 15

وَلَا يَخَافُ عُقۡبَٰهَا

Аллоҳ субҳонаҳу бу қирғиннинг масъулиятидан асло қўрқмас.

بۇ بەتتىكى ئايەتلەردىن ئېلىنغان مەزمۇنلار:

• أهمية تزكية النفس وتطهيرها.

Нафсни поклаш ва тарбиялашнинг муҳимлиги.

• المتعاونون على المعصية شركاء في الإثم.

Жиноятга шерик бўлганларнинг бир хил жавобгарликка тортилиши.

• الذنوب سبب للعقوبات الدنيوية.

Гуноҳлар дунёвий азобларга сабаб бўлади.

• كلٌّ ميسر لما خلق له فمنهم مطيع ومنهم عاصٍ.

Ҳар кимга пешонасига битилгани осон қилиб қўйилади. Улар орасида итоаткорлари ҳам, итоатсизлари ҳам бор.