وه‌رگێڕانی ماناكان سوره‌تی سورەتی عبس - وەرگێڕاوی فارسی بۆ پوختەی تەفسیری قورئانی پیرۆز - فرەفەرهەنگی قورئانی پیرۆز

سوره عبس

لە مەبەستەکانی سورەتەکە:

تذكير الكافرين المستغنين عن ربهم ببراهين البعث.

یادآوری دلایل وجود معاد به کافرانی که خود را از پروردگارشان بی نیاز می دانند.

---

ئایه‌تی: 1

عَبَسَ وَتَوَلّٰۤی ۟ۙ

رسول‌الله صلی الله علیه وسلم چهره در هم کشید و روی گرداند.

ئایه‌تی: 2

اَنْ جَآءَهُ الْاَعْمٰى ۟ؕ

به خاطر آمدن عبدالله بن أمّ مکتومِ نابینا تا از او راهنمایی بگیرد، او در حالی آمد که رسول صلی الله علیه وسلم سرگرم گفتگو با بزرگان مشرکان بود و آرزو می‌کرد که آنها هدایت شوند.

ئایه‌تی: 3

وَمَا یُدْرِیْكَ لَعَلَّهٗ یَزَّ ۟ۙ

-ای پیامبر- تو چه می دانی شاید این نابینا بخواهد از گناهانش پاک شود؟!

ئایه‌تی: 4

اَوْ یَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرٰى ۟ؕ

یا از اندرزهایی که از تو می‌شنود پند بگیرد، و از آنها نفع ببرد.

ئایه‌تی: 5

اَمَّا مَنِ اسْتَغْنٰى ۟ۙ

اما کسی‌که با مالی که دارد خودش را از ایمان به آنچه آورده‌ای بی‌نیاز می‌داند.

ئایه‌تی: 6

فَاَنْتَ لَهٗ تَصَدّٰى ۟ؕ

تو به او می‌پردازی، و به‌سوی او روی می‌آوری.

ئایه‌تی: 7

وَمَا عَلَیْكَ اَلَّا یَزَّكّٰى ۟ؕ

و اگر نخواهد با توبه و بازگشت به سوی الله متعال از گناهانش پاک شود، چه زیانی به تو می رسد.

ئایه‌تی: 8

وَاَمَّا مَنْ جَآءَكَ یَسْعٰى ۟ۙ

و اما کسی‌که در جستجوی خیر، شتابان نزد تو آمد.

ئایه‌تی: 9

وَهُوَ یَخْشٰى ۟ۙ

درحالی‌که از پروردگارش می‌ترسید.

ئایه‌تی: 10

فَاَنْتَ عَنْهُ تَلَهّٰى ۟ۚ

تو به جای او به بزرگان مشرکان می‌پردازی.

ئایه‌تی: 11

كَلَّاۤ اِنَّهَا تَذْكِرَةٌ ۟ۚ

امر این‌گونه نیست، بلکه فقط اندرز و یادآوری است برای کسی‌که بپذیرد.

ئایه‌تی: 12

فَمَنْ شَآءَ ذَكَرَهٗ ۟ۘ

که هرکس بخواهد الله را یاد کند، او تعالی را یاد کند و از آنچه در قرآن است اندرز گیرد.

ئایه‌تی: 13

فِیْ صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ ۟ۙ

پس این قرآن در صحیفه‌هایی گرامی نزد فرشتگان است.

ئایه‌تی: 14

مَّرْفُوْعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ ۟ۙ

بالابرده‌شده در مکانی مرتفع و پاک که هیچ آلودگی و پلیدی‌ای به آن نمی‌رسد.

ئایه‌تی: 15

بِاَیْدِیْ سَفَرَةٍ ۟ۙ

و این صحیفه‌ها در دستان رسولانی از فرشتگان است.

ئایه‌تی: 16

كِرَامٍ بَرَرَةٍ ۟ؕ

که نزد پروردگارشان گرامی هستند، و خیر و طاعات زیادی انجام می‌دهند.

ئایه‌تی: 17

قُتِلَ الْاِنْسَانُ مَاۤ اَكْفَرَهٗ ۟ؕ

نابود باد انسان کافر؛ چه شدید است کفر او به الله!

ئایه‌تی: 18

مِنْ اَیِّ شَیْءٍ خَلَقَهٗ ۟ؕ

الله او را از چه چیزی آفرید که در زمین تکبر می‌ورزد و از الله ناسپاسی می‌کند؟!

ئایه‌تی: 19

مِنْ نُّطْفَةٍ ؕ— خَلَقَهٗ فَقَدَّرَهٗ ۟ۙ

از آبی اندک او را آفرید، سپس آفرینش او را مرحله به مرحله اندازه‌گیری کرد.

ئایه‌تی: 20

ثُمَّ السَّبِیْلَ یَسَّرَهٗ ۟ۙ

و بعد از این مراحل، خروج از شکم مادرش را برای او آسان کرد.

ئایه‌تی: 21

ثُمَّ اَمَاتَهٗ فَاَقْبَرَهٗ ۟ۙ

سپس بعد از اینکه عمری در زندگی برایش مقدر کرد او را میراند، و قبری برایش قرار داد که تا زمانی‌که برانگیخته می‌شود در آن می‌ماند.

ئایه‌تی: 22

ثُمَّ اِذَا شَآءَ اَنْشَرَهٗ ۟ؕ

سپس هرگاه بخواهد او را برای حسابرسی و جزا برمی‌انگیزد.

ئایه‌تی: 23

كَلَّا لَمَّا یَقْضِ مَاۤ اَمَرَهٗ ۟ؕ

امر آن‌گونه که این کافر می‌پندارد نیست که حقوقی را که برای پروردگارش برعهدۀ او است ادا کرد، زیرا او فرائضی را که الله برایش واجب گرداند ادا نکرده است.

ئایه‌تی: 24

فَلْیَنْظُرِ الْاِنْسَانُ اِلٰى طَعَامِهٖۤ ۟ۙ

پس انسان کافرِ به الله، باید به طعامش که آن را می‌خورد بنگرد که چگونه به دست آمده است؟!

ئایه‌تی: 25

اَنَّا صَبَبْنَا الْمَآءَ صَبًّا ۟ۙ

که اصلش از باران شدید و فراوانِ نازل‌شده از آسمان است.

ئایه‌تی: 26

ثُمَّ شَقَقْنَا الْاَرْضَ شَقًّا ۟ۙ

سپس زمین را بارور ساختیم و از گیاهان شکافت.

ئایه‌تی: 27

فَاَنْۢبَتْنَا فِیْهَا حَبًّا ۟ۙ

پس در آن گندم و ذرت و سایر دانه‌ها را رویاندیم.

ئایه‌تی: 28

وَّعِنَبًا وَّقَضْبًا ۟ۙ

و انگور و علوفۀ تر در آن رویاندیم، تا غذایی برای دام‌های‌شان باشد.

ئایه‌تی: 29

وَّزَیْتُوْنًا وَّنَخْلًا ۟ۙ

و زیتون و درخت خرما در آن رویاندیم.

ئایه‌تی: 30

وَّحَدَآىِٕقَ غُلْبًا ۟ۙ

و باغ‌هایی با درختان زیاد در آن رویاندیم.

ئایه‌تی: 31

وَّفَاكِهَةً وَّاَبًّا ۟ۙ

و میوه‌ها، و چراگاه‌هایی برای دام‌های‌شان در آن رویاندیم.

ئایه‌تی: 32

مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِاَنْعَامِكُمْ ۟ؕ

برای بهره‌مندی شما، و بهره‌مندی دام‌هایتان.

ئایه‌تی: 33

فَاِذَا جَآءَتِ الصَّآخَّةُ ۟ؗ

پس وقتی آن فریاد بزرگ که گوش‌ها را می‌خراشد، یعنی دمیدن دوم فرا رسد.

ئایه‌تی: 34

یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ اَخِیْهِ ۟ۙ

روزی‌که انسان از برادرش می‌گریزد.

ئایه‌تی: 35

وَاُمِّهٖ وَاَبِیْهِ ۟ۙ

و از مادر و پدرش فرار می‌کند.

ئایه‌تی: 36

وَصَاحِبَتِهٖ وَبَنِیْهِ ۟ؕ

و از همسر و فرزندانش فرار می‌کند.

ئایه‌تی: 37

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ یَوْمَىِٕذٍ شَاْنٌ یُّغْنِیْهِ ۟ؕ

برای هر یک از آنها اندوه سختی در آن روز است که او را از دیگری بازمی‌دارد.

ئایه‌تی: 38

وُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ مُّسْفِرَةٌ ۟ۙ

در آن روز چهره‌های خوشبختان درخشان است.

ئایه‌تی: 39

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ ۟ۚ

به آنچه الله از رحمت خویش برای‌شان فراهم آورده است خندان و شادمان هستند.

ئایه‌تی: 40

وَوُجُوْهٌ یَّوْمَىِٕذٍ عَلَیْهَا غَبَرَةٌ ۟ۙ

و در آن روز بر چهره‌های بدبختان غباری نشسته است.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• عتاب الله نبيَّه في شأن عبد الله بن أم مكتوم دل على أن القرآن من عند الله.

سرزنش پیامبر صلی الله علیه وسلم از جانب الله متعال در مورد عبدالله بن أمّ مکتوم بر این امر دلالت دارد که قرآن از جانب الله است.

• الاهتمام بطالب العلم والمُسْتَرْشِد.

اهتمام به جویندۀ دانش و راهنمایی‌خواه.

• شدة أهوال يوم القيامة حيث لا ينشغل المرء إلا بنفسه، حتى الأنبياء يقولون: نفسي نفسي.

شدت هول و هراس روز قیامت تا جایی‌که شخص فقط گرفتار خودش است، و حتی پیامبران می‌گویند: خودم خودم.

ئایه‌تی: 41

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ ۟ؕ

تاریکی‌ای آنها را می‌پوشاند.

ئایه‌تی: 42

اُولٰٓىِٕكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ ۟۠

اینها که حالت مذکور را دارند همان کسانی هستند که هم مرتکب کفر و هم مرتکب گناهان شدند.

سوودەکانی ئایەتەکان لەم پەڕەیەدا:

• حَشْر المرء مع من يماثله في الخير أو الشرّ.

برانگیخته ‌شدن انسان همراه کسانی‌که در خیر یا شر همانند او هستند.

• إذا كانت الموءُودة تُسأل فما بالك بالوائد؟ وهذا دليل على عظم الموقف.

وقتی‌که از دخترک زنده به گور شده سوال می‌شود به نظرت کسی‌که مرتکب این گناه بزرگ و جانسوز می‌شود چه حالتی خواهد داشت؟ این امر بیانگر جایگاه بسیار بزرگ و هولناک است.

• مشيئة العبد تابعة لمشيئة الله.

ارادۀ بنده تابع ارادۀ الله است.